Table of Contents
Aureum Rosarium Theologiae
Liber 1
Angeli ad trinitatem et ad ea quae sunt fidei mysteria
Anima humana est ad dei imaginem
Apparere scilicet Deum in creatura
Appropriata divina ubi proprie
Argumentalis processus an liceat in theologia
Ars artis habitus quomodo differet ab aliis habitibus vicem
Distinctio quales habet modos vel quot
Esse essentiae et esse existentiae
Liber 2
Liber 3
Liber 4
Imago
1
Imago dei. Dehoc queritumr. Quomo conuenit creature esse imaginem dei. Cum enim creatura omnis sit finita. Deus autem infinitus et in infinitum distans a qualibet cre atura. ergo vna creatura non plus appropinquat deo quam alia cum quelibet distet in infinitum. Et finiti ad infinitum proportio nulla esse potest. et i. Celi. ergo etc.
¶ Respondetur secundum Bonauen. in. ii. dist. xvi. arti. i. q. i. Quod omnis creatura distat a deo in infinitum: loquendo de distantia que opponitur adequationi: quia nihil potest adequa ri deo infinito. Et sic non attenditur ratio imagis nis in creatura scilicet penes adequationem: sed attenditur penes assimilationem ordinis et consimilis habitudinis. et secundum hanc rationalis creatura non distat in infinitum a deo. imo valde approperinquat ei. ergo conuenit sibi esse imaginem dei.
¶ Notandum ergo secundum e. Bonauen. ibidem. quod triplex est similitudo quantum sufficit ad propositum. Primo quedam est per omnimodam conuenientiam in natura que est similitudo equalitatis in tribus personis diuinis. Secundo que dam est per participationem alicuius nature deo vnibilis hypostatice sicut humanitas vnita est deitati in christa
¶ Istis modis pura creatura non potes assimilari deo. Et primo modo nulli conueni. Secundo modo soli humanitati christi conunit Inon alteri. Tertio modo quedam est similitudo per conuenientiam ordinis vel actus proportio nabilitatem: sicut exemplatum assimilatur exemplari. Uel in actus proportionabilitate: sicut nauta et auriga assimilantur secundum comparationem ad illa que regunt. Et hoc tertio modo omnis creatura assmilatur deo. Sed aliqua de longinquo et tales habent rationem vestigii. Alie autem de proximo vt creature rationales: et tales habent rationem imaginis. puta angelus et homo. Irrationalia autem et insensibilia habent rationem vestigii tantum.
2
¶ Sed quo in homine est imago dei impressa. Cum imago dicat configurationem: de autem essentia non est figurabilis Esa. xl. Quam ima ginem ponesei id est deo q. dicit nullam ergo per nullam imaginem deus est representabilis. Respondetur secundum e. Bouauens supra. Quod imago corporalis bene exigit configura tionem corporalem. Sed imago spiritualis contenta est configuratione spirituali. Et talis est in proposito: quia in anima et eius potentiis est assimi latio quasi configurationis ad deum etc. Nan sicut deus vnicus in essentia habet tres personas distinctas suis proprietatibus. Ita vnica anima in essentia habet tres potentias distinctas vt patuit supr. vbi Anima. §. xxii.
3
¶ Sed difficultas est quia cumn imago sit relata ad prototypum secundum Damascenum Et in prototypo id est in eo cuius est imago. hoc est in deo sint treo persone: et sic tres res relatiue sequitur ergo quod et in anima humana essent tre. res relatiue et tres persone in vnica essentia anime Respondetur secundum Guill. e. dist. xvi. quod non est in omnibus conformitas vel similitudo anime ad deum sed sufficit esse in aliquibus et maxime in tribus. Primo in consubstantialitate potentia rum. quia sicut tres persone diuine sunt consub stantiales in vnica essentia diuina: Ita tres potentie anime rationalis scilicet memoria. intellectus et voluntas sunt consubstantiales in vnica essentia anime. Secundo in distinctione potentiari ipsarum per actus et proprietates. Tertio in origine actuum: earundem potentiam. patuit de hic vbi Anima. §. xxii. et sequen. Et etiam lib. primo.
4
¶ Utrum homo sit dei imago naturalis an artificialis. Respondetur secundum e. Bonauen. supra. q. ii Et Rich. e. dist. xvi. arti. i. q. ii quod re presentatio quam dicit imago dupliciter potest couenire alicui. scilicet vel per formam naturalem. vel performam artificialem. Ideo duplex est imago scilicet naturalis et artificialis. Sed quia homo non representat deum per formam artificialem. ideo non est imago dei artificialis. Nam sicut asinus artificialis non est asinus verus licet sit imago asini. ita si homo diceretur imago artificialis dei: esset non vera realis imago dei sed tantum modo de picta. et sic diceretur secundum quid sicut homo pictus
¶ Unde dicendum est quod exquo homo per suam naturalem formam et potentias anime naturaliter inditas sibi representat deum: Ideo homo est naturalis imago dei et etiam similitudo. Et vt dicit Guill. cum Augusti. de spiritu et animo Imago est in potentia cognoscendi deum. et in naturalibus: sed similitudo in potentia diligendi et in gratuitis. Hec autem non habent bruta quia licet habeant aliquam cognitionem et dilectionem sensibilium: non tamen dei et spiritua lium ergo non sunt ad imaginem et similitudinem dei.
¶ Sed restat dubium quomodo homo dicitur imago dei naturaliter cum hoc non habeat er natura suiipsius sed a deo. Respondetur secundum e. Bonauen. et Rich. supra. quod hominem esse naturaliter ad imaginem dei dupliciter potest intelligi. Uno modo ita quod naturalis causa produxerit ipsam dei maginem in homine. Et sic negatur quia homo per voluntatem imperantem a deo factus est imago dei mera ipsius dei bonitate. Alio modo ita quod sit in homine imago dei per naturalia sua et sic conceditur quod imago dei est in homine naturaliter id est secundum ea que homini sunt naturalia scilicet in essentia et potentiis anime.
¶ Si autem queratur. An ergo homo dicatur connaturalis ima go dei. Dicendum inquiunt quod licet sit naturalis imago non tamen connaturalis: quia connaturale significat conuenientiam in eadem natura. et sic comnaturale accipitur pro consubstantiali. Homo autem non est consubstantialis deo. ergo nec connaturalis imago.
5
¶ Utrum eodem modo dicitur homo esse imago dei: sicut filius dei dicitur imago dei patris Col. i. Qui scilicet filius est imago dei inuisi pilis primogenitus omnis creature etc. Respon detur secundum e. Bonauen. in. ii dist. xvi. Et Rich. su per. i. dist. iii concor. Tho. prima par. q. xciii. breuiter. Quod imago in corporalibus dicit tria seu in tribus consistit. Primum est ordinata partium distinctio et debita lineamentorum configuratio. Secundum est coloris assimilatio. Tertium est representatio. Quo ad primum in anima humana imago diuine trinitatis est non nisi per quandam similitudinem: quia ibi non est configuratio corporalis sed spiritualis vt predictum est. §. ii. et. iii. et vbi Anima §. xxii. de ista similatione. Quo ad secundum similiter: non est ibi coloris materialis assimilatio sed spiritualis videlicet quedam transformatio spiritualis in anima qua si loco coloris consimilis in quo maxime consistit esse completum imaginis. Hec autem transformatio spiritualis fit in anima perconuersionem suarum potentiarum ad deum. Quia dum anima meminit dei et cogitat deum et amat deum in eius similitudinem transformatur. Ut dicit Augusti. et Hugo. Quo ad tertium videicet quo ad representationem: quia imago representat expres se illum cuius est imago. Et hoc fit dupliciter. Aut in identitate nature saltem specifice sicut filius regis dicitur imago patris quia procedit ab eo per modum nature in eadem specie ipsum representans per simi lationem. Aut representat in similitudines artificialis figure vt imago regis in sigillo. vel speculo aut lapide expressa. Et talis imago non est eiusdem nature vel substantie cum rege sed aliene. vt hec dictat etiam Augustinus. lib. de decem chordis.
¶ AIdeoque ad quesitum dicendum quod apostolus supra dicit filium dei christum in diuinitate esse imaginem patris per identitatem nature nume ralem et secundum omnimodam conuenientiam equalitatis qua est patri similis: ideo dicitur imago. Et non dicitur ad imaginem dei eo quod hec prepositio ad notat distantiam vel alietatem in natura quod non est ibi. Intellectualis autem creatura sicut homo et angelus dicitur et imago propter aliquam assimilationem. et ad imaginem proprie magis secundum Lyram etiam. Et sic patet differentia.