Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Decretum

Prima pars

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14

Distinctio 15

Distinctio 16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23

Distinctio 24

Distinctio 25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38

Distinctio 39

Distinctio 40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Distinctio 49

Distinctio 50

Distinctio 51

Distinctio 52

Distinctio 53

Distinctio 54

Distinctio 55

Distinctio 56

Distinctio 57

Distinctio 58

Distinctio 59

Distinctio 60

Distinctio 61

Distinctio 62

Distinctio 63

Distinctio 64

Distinctio 65

Distinctio 66

Distinctio 67

Distinctio 68

Distinctio 69

Distinctio 70

Distinctio 71

Distinctio 72

Distinctio 73

Distinctio 74

Distinctio 75

Distinctio 76

Distinctio 77

Distinctio 78

Distinctio 79

Distinctio 80

Distinctio 81

Distinctio 82

Distinctio 83

Distinctio 84

Distinctio 85

Distinctio 86

Distinctio 87

Distinctio 88

Distinctio 89

Distinctio 90

Distinctio 91

Distinctio 92

Distinctio 93

Distinctio 94

Distinctio 95

Distinctio 96

Distinctio 97

Distinctio 98

Distinctio 99

Distinctio 100

Distinctio 101

Secunda pars

Causa 1

Initium

Quaestio 1 : An sit peccatum emere spiritualia?

Quaestio 2 : An pro ingressu ecclesiae sit exigenda pecunia, vel si exacta fuerit, an sit persolvenda?

Quaestio 3 : an ingressum vel praebendas ecclesiae emere sit simoniacum?

Quaestio 4 : An iste sit reus criminis, quod eo ignorante pater admisit?

Quaestio 5 : An liceat ei esse in ecclesia, vel fungi ea ordinatione, quam paterna pecunia est assecutus?

Quaestio 6 : An illi, qui ab eo jam simoniaco ignoranter ordinati sunt, abjiciendi sint, an non?

Quaestio 7 : Si renuncians suae haeresi sit recipiendus in epicopali dignitate, vel non?

Causa 2

Initium

Quaestio 1 : An in manifestis judiciarius ordo sit requirendus?

Quaestio 2 : An exspoliatus ab aliquo sit judicandus?

Quaestio 3 : Qua poena sint feriendi qui in accusatione vel testificatione defecerint?

Quaestio 5 : Si deficientibus accusatoribus sit cogendus ad purgationem?

Quaestio 4 : An duorum testimonio sit condemnandus?

Quaestio 6 : Si remedium sit dandum ei, qui causa dilationis vocem appellationis exhibuerit?

Quaestio 7 : Si laici, monachi vel quilibet inferiorum ordinum in accusatione majorum sint audiendi?

Quaestio 8 : Quomodo debeat fieri accusatio, an in scriptis, an sine scriptis?

Causa 3

Initium

Quaestio 1 : An restitutio danda sit quibuslibet exspoliatis?

Quaestio 2 : De induciis, an post restitutionem tantum, an etiam post vocationem ad causam quibuslibet concedendae sint?

Quaestio 3 : quo spatio mensium utrique sint concedendae?

Quaestio 4 : An infames et non legitime conjuncti ad accusationem sint admittenti?

Quaestio 5 : An testes de domo accusatorum sint producendi; vel inimicorum vox sit audienda?

Quaestio 6 : An extra provinciam reus sit producendus?

Quaestio 7 : An sit audienda ejus sententia, quem cum reo par inficit malitia?

Quaestio 8 : An ab uno tantum episcopus sit audiendus vel judicandus?

Quaestio 9 : An accusatores vel testes in absentem vocem accusationis vel testificationis exhibere valeant?

Quaestio 10 : An deficientes in primo capitulo sint admittendi ad sequentia?

Quaestio 11 : An accusato liceat accusationem in accusatorem vertere?

Causa 4

Initium

Quaestio 1 : An in excommunicatione constitutus alium accusare valeat?

Quaestio 2 et 3 : Secundo, an infra decimum quartum annum in criminali causa testari quis possit? Tertio, an ab accusatione prohibitus personam testificantis possit assumere?

Quaestio 4 : an idem possit esse accusator et testis?

Quaestio 5 : An die constituta non occurrens a communione sit removendus?

Quaestio 6 : Si in episcoporum judicio accusatoris persona culpabilis inventa fuerit, an ad assertionem propriae causae de caetero sit admittenda?

Causa 5

Initium

Quaestio 1 : Qua poena sit feriendus, qui, famosum libellum clanculo scribens, probare negligit quae literis mandavit?

Quaestio 2 : quoties sit vocandus ad causam antequam sententiam damnationis accipiat?

Quaestio 3 : An per procuratorem causam suam agere valeat qui per se ipsum causae suae adesse non potest?

Quaestio 4 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?

Quaestio 5 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?

Quaestio 6 : Qua poena sit plectendus, qui quod intulit probare non valet?

Causa 6

Initium

Quaestio 1 : An crimine irretiti vel infamia notati ad hujusmodi accusationem sint admittendi?

Quaestio 2 : Si episcopus in eos accusationem vertere voluerit, an simplici assertioni suae sit fides habenda?

Quaestio 3 : Si liceat sibi expetere judicium archiepiscopi alterius provinciae?

Quaestio 4 : Cujus judicium sibi sit expetendum, si circa suam sententiam episcopos suae provinciae discordare contigerit?

Quaestio 5 : si in probatione deficit accusator, an reus sit cogendus ad probationem suae innocentiae.

Causa 7

Initium

Quaestio 1 : Utrum vivente episcopo alius possit in eadem ecclesia ordinari?

Quaestio 2 : An iste valeat reposcere cathedram, quam sua intercessione alter accepit?

Causa 8

Initium

Quaestio 1 : Quod autem episcopo successorem sibi instituere liceat

Quaestio 2 : An amicorum patrocinia in electione debeant convalescere?

Quaestio 3 : An sit habendus simoniacus qui post electionem hujusmodi juramentum canonicis praestat?

Quaestio 4 : an liceat clericis ante sententiae tempus ab episcopo suo discedere?

Quaestio 5 : An sine literis apostolicis debeat redire ad propriam ecclesiam?

Causa 9

Initium

Quaestio 1 : An ordinatio, quae ab excommunicatis facta est, aliquo modo possit rata haberi?

Quaestio 2 : An liceat episcopo, archiepiscopo, primati vel patriarchae clericos alterius sine propriis litteris ordinare?

Quaestio 3 : An archiepiscopus clericos suffraganei sui illo inconsulto damnare valeat, vel damnatos absolvere.

Causa 10

Initium

Quaestio 1 : An basilica cum omni dote sua ad episcopi ordinationem pertineat?

Quaestio 2 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?

Quaestio 3 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?

Causa 11

Initium

Quaestio 1 : Utrum clericus ante civilem judicem sit producendus?

Quaestio 2 : Si producendus non est, an haec culpa sit digna suspensione?

Quaestio 3 : Si digna non fuerit, an contemtorem sententiae sui episcopi irreparabiliter oporteat deponi.

Causa 12

Initium

Quaestio 1 : Si digna non fuerit, an contemtorem sententiae sui episcopi irreparabiliter oporteat deponi.

Quaestio 2 : An res ecclesiae, quae ab eis datae sunt; possint constare aliqua firmitate eis, qui eas acceperunt?

Quaestio 3 : Si ante tempus ordinationis suae, qui nihil habere videbantur et post ordinationem aliqua invenisse noscuntur, an possint ea relinquere quibus voluerint, an non?

Quaestio 4 : si de suis et ecclesiae rebus aliqua acquisisse noscuntur, an utrique communiter, an singulariter ecclesiae vel sacerdoti jure proveniant?

Quaestio 5 : Si testamenta liceat eis conficere?

Causa 13

Initium

Quaestio 1 : Si illi, quorum domicilia sunt in dioecesi hujus baptismalis ecclesiae, debeant persolvere decimas illi ecclesiae, et celebrare suas exsequias apud eam ecclesiam, in qua quondam haec fiebant a parentibus eorum?

Quaestio 2 : An praescriptione temporis jus percipiendi decimas et funerandi tollatur?

Causa 14

Initium

Quaestio 1 : An liceat eis sua repetere?

Quaestio 2 : An illi testes sint audiendi?

Quaestio 3 : An illud sit usuras exigere?

Quaestio 4 : An liceat clericis vel laicis a quolibet usuras expetere?

Quaestio 5 : An eleemosynae de usuris fieri possint?

Quaestio 6 : An usurarii poenitentiam agere valeant, nisi quod male acceperunt restituant.

Causa 15

Initium

Quaestio 1 : Autem an ea, quae mente alienata fiunt, sint imputanda?

Quaestio 2 : An pro impensis patrociniis liceat clericis munera exigere?

Quaestio 3 : An ex mulieris confessione iste sit condemnandus?

Quaestio 4 : An die dominico ejus causa sit ventilanda?

Quaestio 5 : An sibi neganti purgatio sit deferenda?

Quaestio 6 : An ejus confessio cruciatibus sit extorquenda?

Quaestio 7 : An absque synodali audientia episcopus valeat sacerdotem damnare?

Quaestio 8 : Si sponte confessus aut ab aliis convictus fuerit, quod ante ordinationem peccaverit, an suscepti ordinis officium exsequi sibi liceat?

Causa 16

Initium

Quaestio 1 : Utrum monachis liceat populis officia celebrare, poenitentiam dare et baptizare?

Quaestio 2 : Si contigerit eos capellas habere episcopali beneficio, an ab eis sint instituendae, an ab episcopis?

Quaestio 3 : An jura ecclesiarum praescriptione tollantur?

Quaestio 4 : Si ecclesia adversus ecclesiam praescribat, an etiam monasterium adversus ecclesiam praescribere possit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?

Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?

P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Prev

How to Cite

Next

DISTINCTIO XIX.

1

GRATIANUS.

2

I. Pars. De epistolis uero decretalibus queritur, an uim auctoritatis obtineant, cum in corpore canonum non inueniantur.

C. I.

Decretales epistolae uim auctoritatis babent.
3

De bis ita scribit Nicolaus Papa arcbiepiscopis et episcopis per Gallias constitutis. "Si Romanorum Pontificum decreto ceterorum opuscula tractatorum approbantur uel reprobantur, ita ut, quod uere sedes apostolica probauit, hodie teneatur acceptum, et quod illa repulit, hactenus inefficax habeatur: quanto potius, que, ipsa pro catholica fide, pro sanis dogmatibus, pro uariis et multifariis ecclesiae necessitatibus et fidelium moribus diuerso tempore scripsit, omni debent honore pre-ferri, et ab omnibus prorsus in quibuslibet oportunitatibus discretione uel dispensatione magistra reuerenter assumi? Quamquam quidam uestrum scripserint, haud illa decretalia priscorum Pontificum in toto canonum codicis corpore esse descripta et ideo inter canones esse assumenaa, cum ipsi, ubi suae intentioni hec suffragari conspiciunt, illisindifferenter utantur, et solum nunc ad imminutionem sedis apostolicae potestatis, et ad suorum argumentumriuilegiorum minus accepta esse perhibeant. Item: §. i. i ideo non esse decretales epistolas priscorum Pontificum Romanorum admittendas dicunt, quia in codice canonum non habentur adscriptae, ergo nec Gregorii S., nec ullius alterius, qui ante fuit uel post ipsum est, aliquod institutum uel scriptum est recipiendum, eo quod in codice canonum non habeatur adscriptum. Ergo doctrinameorum et sanctiones, que ab omni lingua uenerantur, quia in codice canonum non habentur adscriptae, de codicibus suis eradant. Ut quid uel membranas occupant, postquam non habentur acceptae ? Sed quare multum immore-mur^, cum nec ipsas diuinas scripturas ueteris et noui testamenti iam recipiemus, si istos dixerimus audiendos? Etenim neutrum horum in codice canonum ecclesiasticorum habetur insertum. Sed responsuri sunt isti qui ad resistendum potius, quam ad obediendum parati sunt aientes, quod inter canones inueniatur capitulum S. Papae Innocenti, cuius auctoritate doceatur, a nobis utrumque testamentum esse recipiendum, quamquam in ipsis paternis canonibus nullum eorum ex toto contineatur insertum. Quibus ad hec asserendum est, quoniam si uetus nouumque testamentum sunt recipienda, non quod codici canonum ex toto habeantur annexa, sed quod de his recipiendis S. Papae Innocentii prolata uideatur esse sententia, restat nimirum quod decretales epistolae Romanorum Pontificum sunt recipiendae, etiamsi non sint codici canonum compaginatae, quoniam inter ipsos canones unum B. Leonis capitulum constat esse permixtum, quo ita omnia decretalia constituta sedis apostolicae custodiri mandantur, ut si quis in illa commiserit, nouerit sibi ueniam denegari."

4

[PALE A.] Ait enim c. io. suarum decretalium: „Ne quid uero sit, quod pretermissum a nobis forte credatur, omnia decretalia constituta, tam beatae recordationis Innocentii, quam omnium decessorum nostrorum, que de ecclesiasticis ordinibus et canonum promulgata sunt disciplinis, ita a uestra dilectione custodiri mandamus, ut si quis in illa commiserit, ueniam sibi deinceps nouerit denegari.^]

5

Dicendo uero: „omnia decretalia constituta, nullumde decretalibus constitutis pretermisit, quod non manda-uerit esse custodiendum. Et rursus asserendo: „omnium predecessorum nostrorum,“ nullum Pontificum Romanorum, qui ante se fuerunt, excepit, cuius ita non preceperit decretalia constituta ab omnibus custodiri, ut si quis in illa commiserit ueniam sibi deinceps nouerit denegari. Itaque nihil interest, utrum sint omnia necne decretalia sedis apostolicae constituta inter canones conciliorum immixta, cum omnia in uno corpore compaginari non possint, et illa eis intersint, que firmitatem his, que desunt, et uigorem suum assignant, presertim cum sinodalia gesta inter que ipsi canones statuti sunt, in codice canonum non habeantur, sed a nobis omni cultu debito, uenerentur. Consonat autem huic beatissimo Leoni Papae sanctus et facundissimus in decretis suis Papa Gelasius, ita inquiens: “Decretales epistolas, quas beatissimi Papae diuersis temporibus ab urbe Roma pro diuersorum Patrum consultatione dederunt, uenerabiliter suscipiendas decernimus.“ In quo notandum est, quod° „ Deere tales,“ non dixit, „ epistolas, que inter canones habentur, uel? tantum: „quas moderni Pontifices edideruntsed: ,,quas beatissimi Papae diuersis temporibus ab urbe Roma dederunt.“ Dicens q autem: „diuersis temporibus“ etiam illa tempora uir sanctus comprehendit, que crebrescentibus paganorum persecutionibus ad sedem apostolicam deferri causas episcoporum difficillime permittebant. His ita diuina fauente gratia prelibatis ostendimus, nullam differentiam esse inter illa decreta, que in corpore canonum habentur, sedis apostolicae presulum, et ea, que pre multitudine uix per singula uoluminum corpora reperiuntur; cum omnia et omnium decessorum suorum decretalia constituta atque decretales epistolas, quas beatissimi Papae diuersis temporibus ab urbe Roma dederunt, fore uenerabiliter suscipiendas et custodiendas, eximios presules, Leonem scilicet et Gela-sium, mandasse probauimus. .

C. II.

Omnes sanctiones apostolicae sedis irrefragabiliter sunt obseruandae.
6

Item Agato Papa omnibus Episcopis.

7

Sic omnes apostolicae sedis sanctiones accipiendae sunt, tanquam ipsius uoce diuina Petri firmatae®.

C. III.

Tolerandum est iugum, quod a sancta sede imponitur, licet importabile uideatur.
8

Item ex Capitulo Caroli Imperatoris.

9

In memoriam B. Petri apostoli honoremus sanctam Romanam et apostolicam sedem, ut, que nobis sacerdotalis mater est dignitatis, esse debeat ecclesiasticae magistra rationis. Quare seruanda est cum mansuetudine humilitas, et licet uix ferendum ab illa sancta sede imponatur

10

iugum, tamen feramus et pia deuotidne toleremus. §. i. Si uero (quod non decet) quilibet, siue sit presbiter siue diaconus aliquam perturbationem machinando et nostro ministerio insidiando redarguatur falsam ab apostolica sede detulisse epistolam, uel aliud quod inde non uenerit, salua fide et integra erga Apostolicum humilitatepenes episcopum sit potestas, utrum eum in carcerem aut in aliam detrudat custodiam, usquequo per epistolam, aut per idoneos suae partis legatos apostolicam interpellet sublimitatem; ut potissimum sua sancta legatione dignetur decernere, et quod de talibus lex s Romana statuat diffinire, ut et is corrigatur, et ceteris modus imponatur.

C. IV.

Quicquid Romana ecclesia statuit uel ordinat, ab omnibus est obseruandum.
11

Item Stephanus ait, V.

12

Enimuero, quia in speculum et exemplum sancta Romana ecclesia, cui nos Christus preesse uoluit, positaest, omnibus, quicquid statuit, quicquid ordinat, perpetuo irrefragabiliter obseruandum est.

C. V.

A pontificalibus sit alienus offitiis, qui apostolicis non uult obedire praeceptis.
13

Item Gregorius [IV.]

14

Nulli fas est uel uelle, uel posse transgredi apostolicae sedis precepta nec nostrae dispositionis ministerium, quod uestram sequi oportet caritatem.

15

II. Pars. §. i. Sit ergo ruinae suae dolore prostratus, quisquis apostolicis uoluerit contraire decretis, nec locum deinceps inter sacerdotes habeat, sed extorris fiat a sancto ministerio, non de eius iudicio quisquam postea curam habeat, quoniam iam dampnatus a sancta et apostolica ecclesia sua inobedientia atque presumptione a quoquam esse non dubitatur: quia maioris excommunicationis deiectione est abiciendus, cui sanctae ecclesiae commissa fuerit disciplina, qui non solum prelatae sanctae ecclesiae iussionibus parere debuit, sed etiam aliis ne pre-terirent insinuare. Sitque alienus a diuinis et pontificalibus offitiis, qui noluit preceptis obtemperare apostolicis.

C. VI.

Inter canonicas scripturas decretales epistolae connumerantur.
16

Item Augustinus de doctrina Christiana, lib. II. [cap. 8.] "In canonicis scripturis ecclesiarum catholicarum quamplurimum diuinarum scripturarum sollertissimus indagator auctoritatem sequatur, inter quas sane illae sint, quas apostolicas sedes habere et ab ea meruerunt accipere epistolas. §. i. Tenebit igitur hunc modum in scripturis canonicis, ut eas, que ab omnibus recipiuntur ecclesiis, preponat eis, quas quidam non accipiunt. In eis uero, que non accipiuntur ab omnibus, preponat eas, quas plures grauioresque accipiunt, eis, quas pauciores minorisque auctoritatis ecclesiae tenent. §. 2. Si autem alias inuenerit a pluribus, alias a grauioribus haberi (quamquam hoc inueniri non possit) equalis tamen auctoritatis eas habendas puto."

C. VII.

Ministerii® diuini se extorrem intelligat, qui a soliditate Petri recedit.
17

Item L eo [Papa I. ad Episcopos Viennenses, epist. LXXXVII.]

18

Ita Dominus noster Iesus Christus humani generis sal-uator instituit, ut ueritas, que antea legis et prophetarum preconio continebatur, per apostolicam tubam in salutem uniuersitatis exiret, sicut scriptum est: „In omnem terram exiuit sonus eorum, et in fines orbis terrae uerba eorum.Sed huius muneris sacramentum ita Dominus ad omnium apostolorum offitium pertinere uoluit, ut in beatissimo Petro apostolorum omnium summo principaliter collocaret, utab ipso quasi quodam capite dona sua uelut in corpus omne diffunderet, ut extorrem se diuini misterii intel-ligeret esse, qui ausus fuisset a Petri soliditate recedere. Hunc enim in consortium indiuiduae unitatis assumptum, id quod ipse erat, uoluit nominari, dicendo: ,,Tu es Petrus, et super hanc petram edificabo ecclesiam meam“ ut eterni templi edificatio mirabili munere gratiae Dei in Petri soliditate consisteret, hac ecclesiam suam firmitate corroborans, ut illam nec humana temeritas posset appetere, nec portae inferi contra illam preualerent. Verum hanc petrae istius sacratissimam firmitatem, Domino, ut diximus, edifi-cante constructam, nimis impia uult presumptione uiolare, quisquis eius potestatem temptat infringere, fauendo cupiditatibus suis, et id, quod accepit a ueteribus, non sequendo.

19

Gratian. Hoc autem intelligendum est de illis sanctionibus uel decretalibus epistolis, in quibus nec precedeniium Patrum decretis, nec euangelicis preceptis aliquid contrarium inuenitur. Anastasitis enim secundus fauore Anastasii imperatoris, quos Acatius post'sententiam in se prolatam sacerdotes uel Leuitas ordinauerat, acceptis offitiis rite fungi debere decreuit, ita in-quiens:

C. VIII.

Nulla lesionis portio attingat qui ab Tiereticis iam dampnatis ordinatur.
20

[Anastasius II. ad Anastasium Augustum, epist. I. c. 7. et 8.]

21

Secundum ecclesiae catholicae consuetudinemsacratissimum serenitatis tuae pectus agnoscat, quod nullum de his, quos baptizauit Acatius, uel quos sacerdotes siue Leuitas secundum canones ordinauit, aliqua ex nomine Acatii portio lesionis attingat, quo forsitan per iniquum tradita sacramenti gratia minus firma uideatur. §. 1. Nam et baptisma (quod procul sit ab ecclesia) siue ab adultero siue a fure datum fuerit, ad percipientemmunus peruenit illibatum, quia uox illa, que sonuit per columbam omnem maculam humanae pollutionis excludit quod declaratur cum dicitur: „Hic est, qui baptizat in Spiritu sancto et igne. Nam si uisibilis solis istius radii, cum per loca fedissima transeunt, nulla contactus inquinatione maculantur, multo magis illius, qui istum uisibilem fecit, uirtus nulla ministri indignitate constringitur. Nam et ludas, cum fuerit sacrilegus atque fur, quicquid egit inter apostolos pro dignitate commissa, beneficia per indignum data nulla ex hoc detrimenta senserunt, declarante hoc ipsum Domino manifestissima uoce: ,, Scribae, inquit, et Pharisei super cathedram Moysi sedent; que dicunt, facite: que autem faciunt, nolite facere; dicunt enim et non faciunt. “ §. 2. Quicquid ergo ad hominum profectum quilibet in ecclesia ministri& pro offitio suo uidentur operari, hoc totum contineri implente diuinitatis effectu. Ita ille, per quem loquitur Christus, Paulus affirmat: „ Ego plantaui, Apollo rigauit: sed Deus incrementum dedit. Itaque neque qui plantat, est aliquid neque qui rigat; sed qui incrementum dat, Deus.“ §. 3. A Deo autem non queritur, quis, uel qualis predicet, sed quepredicet, ut inuidos etiam bene Christum confirmet predicare; quo malo diabolus ipse deiectus est, et hoc ipse predicare non desinit. Ideo ergo et hic, cuius nomen dicimus reticendum, male bona ministrando sibi tantum nocuit. Nam inuiolabile sacramentum, quod per illum datum est aliis, perfectionem suae uirtutis obtinuit. §. 4. Quod quidem uerum est generaliter, aliquorum nisi tantum se extenderit curiosa suspicio, ut imaginetur, prolato a Papa Felice iudicio, postea inefficaciter in sacramentis, que Acatius usurpauit, egisse; ac proinde eos oportet metuere, qui uel in consecrationibus, uel in baptismate ministeria tradita susceperunt, ne irrita beneficia uideanturP.

22

Gratian. Quia ergo illicite et non canonice, sed contra decreta Dei % predecessorum et successorum suorum hec rescripta dedit, (ut™ probat Felix™ et Gelasius, qui Acatium ante Anastasium excommunicauerunt, et Hormisda, qui ab ipso Anastasio tertius eundem Acatium postea dampnauit), ideo ab ecclesia Romana repudiatur, et a Deo percussus fuisse legitur hoc modo:

C. IX.

Anastasius a Deo reprobatus, nutu diuino percussus est
23

Anastasius II., natione Romanus, fuit temporibus Teoderici regis. Eodem tempore multi clerici sea communione ipsius abegerunt, eo quod communicas-set sine concilio episcoporum uel presbiterorum et clericorum cunctae ecclesiae catholicae diacono, Tessaloni-censi, nomine Fotino, qui communicauerat Acatio; et quia occulte uoluit reuocare Acatium, et non potuit, nutudiuino percussus est.

24

Hinc etiam de Maximo Episcopo in Constantinopoli-tana Sinodo statutum e^ [c. 6.].

C. X.

Que circa indisciplinatos, uel ab eis geruntur, in irritum reuocentur.
25

Propter totius indisciplinationis eius doctrinam, que Constantinopoli orta est, statutum est, ne Maximus fuisse aut esse iam putetur episcopus, neque hi, qui ab eo sunt ordinati, qualemcumque gradum clericatus obtineant; omnibus scilicet, que circa eum, uel ab eo gesta sunt, in irritum reuocatis.

PrevBack to TopNext