Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Decretum

Prima pars

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14

Distinctio 15

Distinctio 16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23

Distinctio 24

Distinctio 25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38

Distinctio 39

Distinctio 40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Distinctio 49

Distinctio 50

Distinctio 51

Distinctio 52

Distinctio 53

Distinctio 54

Distinctio 55

Distinctio 56

Distinctio 57

Distinctio 58

Distinctio 59

Distinctio 60

Distinctio 61

Distinctio 62

Distinctio 63

Distinctio 64

Distinctio 65

Distinctio 66

Distinctio 67

Distinctio 68

Distinctio 69

Distinctio 70

Distinctio 71

Distinctio 72

Distinctio 73

Distinctio 74

Distinctio 75

Distinctio 76

Distinctio 77

Distinctio 78

Distinctio 79

Distinctio 80

Distinctio 81

Distinctio 82

Distinctio 83

Distinctio 84

Distinctio 85

Distinctio 86

Distinctio 87

Distinctio 88

Distinctio 89

Distinctio 90

Distinctio 91

Distinctio 92

Distinctio 93

Distinctio 94

Distinctio 95

Distinctio 96

Distinctio 97

Distinctio 98

Distinctio 99

Distinctio 100

Distinctio 101

Secunda pars

Causa 1

Initium

Quaestio 1 : An sit peccatum emere spiritualia?

Quaestio 2 : An pro ingressu ecclesiae sit exigenda pecunia, vel si exacta fuerit, an sit persolvenda?

Quaestio 3 : an ingressum vel praebendas ecclesiae emere sit simoniacum?

Quaestio 4 : An iste sit reus criminis, quod eo ignorante pater admisit?

Quaestio 5 : An liceat ei esse in ecclesia, vel fungi ea ordinatione, quam paterna pecunia est assecutus?

Quaestio 6 : An illi, qui ab eo jam simoniaco ignoranter ordinati sunt, abjiciendi sint, an non?

Quaestio 7 : Si renuncians suae haeresi sit recipiendus in epicopali dignitate, vel non?

Causa 2

Initium

Quaestio 1 : An in manifestis judiciarius ordo sit requirendus?

Quaestio 2 : An exspoliatus ab aliquo sit judicandus?

Quaestio 3 : Qua poena sint feriendi qui in accusatione vel testificatione defecerint?

Quaestio 5 : Si deficientibus accusatoribus sit cogendus ad purgationem?

Quaestio 4 : An duorum testimonio sit condemnandus?

Quaestio 6 : Si remedium sit dandum ei, qui causa dilationis vocem appellationis exhibuerit?

Quaestio 7 : Si laici, monachi vel quilibet inferiorum ordinum in accusatione majorum sint audiendi?

Quaestio 8 : Quomodo debeat fieri accusatio, an in scriptis, an sine scriptis?

Causa 3

Initium

Quaestio 1 : An restitutio danda sit quibuslibet exspoliatis?

Quaestio 2 : De induciis, an post restitutionem tantum, an etiam post vocationem ad causam quibuslibet concedendae sint?

Quaestio 3 : quo spatio mensium utrique sint concedendae?

Quaestio 4 : An infames et non legitime conjuncti ad accusationem sint admittenti?

Quaestio 5 : An testes de domo accusatorum sint producendi; vel inimicorum vox sit audienda?

Quaestio 6 : An extra provinciam reus sit producendus?

Quaestio 7 : An sit audienda ejus sententia, quem cum reo par inficit malitia?

Quaestio 8 : An ab uno tantum episcopus sit audiendus vel judicandus?

Quaestio 9 : An accusatores vel testes in absentem vocem accusationis vel testificationis exhibere valeant?

Quaestio 10 : An deficientes in primo capitulo sint admittendi ad sequentia?

Quaestio 11 : An accusato liceat accusationem in accusatorem vertere?

Causa 4

Initium

Quaestio 1 : An in excommunicatione constitutus alium accusare valeat?

Quaestio 2 et 3 : Secundo, an infra decimum quartum annum in criminali causa testari quis possit? Tertio, an ab accusatione prohibitus personam testificantis possit assumere?

Quaestio 4 : an idem possit esse accusator et testis?

Quaestio 5 : An die constituta non occurrens a communione sit removendus?

Quaestio 6 : Si in episcoporum judicio accusatoris persona culpabilis inventa fuerit, an ad assertionem propriae causae de caetero sit admittenda?

Causa 5

Initium

Quaestio 1 : Qua poena sit feriendus, qui, famosum libellum clanculo scribens, probare negligit quae literis mandavit?

Quaestio 2 : quoties sit vocandus ad causam antequam sententiam damnationis accipiat?

Quaestio 3 : An per procuratorem causam suam agere valeat qui per se ipsum causae suae adesse non potest?

Quaestio 4 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?

Quaestio 5 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?

Quaestio 6 : Qua poena sit plectendus, qui quod intulit probare non valet?

Causa 6

Initium

Quaestio 1 : An crimine irretiti vel infamia notati ad hujusmodi accusationem sint admittendi?

Quaestio 2 : Si episcopus in eos accusationem vertere voluerit, an simplici assertioni suae sit fides habenda?

Quaestio 3 : Si liceat sibi expetere judicium archiepiscopi alterius provinciae?

Quaestio 4 : Cujus judicium sibi sit expetendum, si circa suam sententiam episcopos suae provinciae discordare contigerit?

Quaestio 5 : si in probatione deficit accusator, an reus sit cogendus ad probationem suae innocentiae.

Causa 7

Initium

Quaestio 1 : Utrum vivente episcopo alius possit in eadem ecclesia ordinari?

Quaestio 2 : An iste valeat reposcere cathedram, quam sua intercessione alter accepit?

Causa 8

Initium

Quaestio 1 : Quod autem episcopo successorem sibi instituere liceat

Quaestio 2 : An amicorum patrocinia in electione debeant convalescere?

Quaestio 3 : An sit habendus simoniacus qui post electionem hujusmodi juramentum canonicis praestat?

Quaestio 4 : an liceat clericis ante sententiae tempus ab episcopo suo discedere?

Quaestio 5 : An sine literis apostolicis debeat redire ad propriam ecclesiam?

Causa 9

Initium

Quaestio 1 : An ordinatio, quae ab excommunicatis facta est, aliquo modo possit rata haberi?

Quaestio 2 : An liceat episcopo, archiepiscopo, primati vel patriarchae clericos alterius sine propriis litteris ordinare?

Quaestio 3 : An archiepiscopus clericos suffraganei sui illo inconsulto damnare valeat, vel damnatos absolvere.

Causa 10

Initium

Quaestio 1 : An basilica cum omni dote sua ad episcopi ordinationem pertineat?

Quaestio 2 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?

Quaestio 3 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?

Causa 11

Initium

Quaestio 1 : Utrum clericus ante civilem judicem sit producendus?

Quaestio 2 : Si producendus non est, an haec culpa sit digna suspensione?

Quaestio 3 : Si digna non fuerit, an contemtorem sententiae sui episcopi irreparabiliter oporteat deponi.

Causa 12

Initium

Quaestio 1 : Si digna non fuerit, an contemtorem sententiae sui episcopi irreparabiliter oporteat deponi.

Quaestio 2 : An res ecclesiae, quae ab eis datae sunt; possint constare aliqua firmitate eis, qui eas acceperunt?

Quaestio 3 : Si ante tempus ordinationis suae, qui nihil habere videbantur et post ordinationem aliqua invenisse noscuntur, an possint ea relinquere quibus voluerint, an non?

Quaestio 4 : si de suis et ecclesiae rebus aliqua acquisisse noscuntur, an utrique communiter, an singulariter ecclesiae vel sacerdoti jure proveniant?

Quaestio 5 : Si testamenta liceat eis conficere?

Causa 13

Initium

Quaestio 1 : Si illi, quorum domicilia sunt in dioecesi hujus baptismalis ecclesiae, debeant persolvere decimas illi ecclesiae, et celebrare suas exsequias apud eam ecclesiam, in qua quondam haec fiebant a parentibus eorum?

Quaestio 2 : An praescriptione temporis jus percipiendi decimas et funerandi tollatur?

Causa 14

Initium

Quaestio 1 : An liceat eis sua repetere?

Quaestio 2 : An illi testes sint audiendi?

Quaestio 3 : An illud sit usuras exigere?

Quaestio 4 : An liceat clericis vel laicis a quolibet usuras expetere?

Quaestio 5 : An eleemosynae de usuris fieri possint?

Quaestio 6 : An usurarii poenitentiam agere valeant, nisi quod male acceperunt restituant.

Causa 15

Initium

Quaestio 1 : Autem an ea, quae mente alienata fiunt, sint imputanda?

Quaestio 2 : An pro impensis patrociniis liceat clericis munera exigere?

Quaestio 3 : An ex mulieris confessione iste sit condemnandus?

Quaestio 4 : An die dominico ejus causa sit ventilanda?

Quaestio 5 : An sibi neganti purgatio sit deferenda?

Quaestio 6 : An ejus confessio cruciatibus sit extorquenda?

Quaestio 7 : An absque synodali audientia episcopus valeat sacerdotem damnare?

Quaestio 8 : Si sponte confessus aut ab aliis convictus fuerit, quod ante ordinationem peccaverit, an suscepti ordinis officium exsequi sibi liceat?

Causa 16

Initium

Quaestio 1 : Utrum monachis liceat populis officia celebrare, poenitentiam dare et baptizare?

Quaestio 2 : Si contigerit eos capellas habere episcopali beneficio, an ab eis sint instituendae, an ab episcopis?

Quaestio 3 : An jura ecclesiarum praescriptione tollantur?

Quaestio 4 : Si ecclesia adversus ecclesiam praescribat, an etiam monasterium adversus ecclesiam praescribere possit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?

Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?

P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Prev

How to Cite

Next

QUESTIO V,

1

De gradibus uero consanguinitatis, quomodo confutandi sini, &. Ysidorus sic loquitur :

C. I

Quomodo dirimuntur gradus consanguinitatis.
2

Series consanguinitatis sex gradibus hoc modo dirimitur: filius et filia, quod est frater et soror, sit ipse truncus; illis seorsum seiunctis ex radice illius trunci egrediuntur istiramusculi: nepos et neptis: primus; pronepos et proneptis: secundus; abnepos et abneptis: tertius; atnepos etatneptis: quartus; trinepos et trineptis: quintus; trinepotis nepos s et trineptis neptis: sextus.

C. II

Quomodo sint confutandi gradus consanguinitatis
3

Item Alexander II. Neafolitanis clericis et omnibus E fisco fisatque Iudicibus fer Italiam constitutis scribit de huiusmodi itadicens

4

Ad sedem apostolicam perlata est questio nouiter exorta de gradibus consanguinitatis, quam quidam legum et canonum inperiti excitantes, eosdem propinquitatis gradus contrasacros canones et morem ecclesiasticum numerare nituntur,nouo et inaudito errore affirmantes, quod germani fratresuel sorores inter se sint in secunda generatione, filii eorumuel filiae in quarta, nepotes uel neptes eorum in sexta.Tali que modo progeniem conputantes, et in huiusmodisexto gradu eam terminantes, dicunt, deinceps uiros acmulieres inter se nuptialia iura posse contrahere. Et adhuiusmodi profanum errorem confirmandum in argumentoassumunt seculares leges, quas Iustinianus inperator pro-mulgauit de successionibus consanguineorum. Quibusconfisi ostendere moliuntur, fratres in secundo gradu essenumeratos, filios eorum in quarto, nepotes et neptes insexto. Sic seriem genealogiae terminantes, numerationemsanctorum Patrum et antiquam ecclesiae conputationem adnos usque perductam peruersa quadam calliditate disturbarenituntur. Nos uero Deo annuente hanc questionem discutere curauimus in Sinodo habita in Lateranensi consistorio,conuocatis ad hoc opus episcopis, et clericis, atque iudicibusdiuersarum prouinciarum. §. i. Denique diu uentilatis legibuset sacris canonibus distincte inuenimus, ob aliam atque aliamcausam alteram fieri legum, alteram canonum conputationem.In legibus siquidem ob nichil aliud ipsa graduum mentiofacta est, nisi ut hereditas uel successio ad alteram ab unapersonam inter consanguineos deferatur. In canonibusuero ob hoc progenies conputatur, ut aperte monstretur,usque ad quotam generationem a consanguineorum sit nuptiis abstinendum. Ibi prescribitur, ut hereditas propinquismodo legitimo conferatur; hic uero, ut rite et canonice interfideles nuptiae celebrentur. In legibus distincte non numerantur gradus, nisi usque ad sextum; in canonibus autemusque ad septimam distinguuntur generationem. Hacigitur de causa, quia hereditates nequeunt deferri nisi deuna ad alteram personam, idcirco curauit secularis inperatorin singulis personis singulos preficere gradus. Quia ueronuptiae sine duabus non ualent fieri personis, ideo sacricanones duas in uno gradu constituere personas. §.2. Utramque tamen conputationem, si attente ac subtiliter perspecta fuerit, idem sensisse, et eandem in eis sentenciam esse, atque ad eundem terminum conueniremanifestissimum erit. Iustinianus namque usque ad quemgradum consanguinitas ipsa perduret, in suis legibus nondiffiniuit. Canones uero ultra septimam nullam numerantgenerationem. Sexto quippe gradu determinato, in ipsislegibus subintulit inperator: „Hactenus ostendisse sufficiat, quemadmodum gradus cognationis numerentur. Namque ex his palam est intelligere, quemadmodum ulteriores gradus s numerare debeamus. Generata quippe personagradum adicit.^ Ecce in his uerbis aperte ostenditur,tales gradus, quales isti conputant, non tantum usque adsextum, uerum etiam ultra numerari debere, quippe cumultra sextum ulteriores gradus numerandos esse decernat.Ubi enim ulteriores nominat gradus, aperte indicat, non sextantummodo esse gradus, sed sex finitis adhuc alios numerandos. Nec mirum, cum in precedentibus ipse firmaueritinperator, decimo etiam gradu, quod dicendo, non essetantummodo sex, luce clarius confitetur. §. 3. Hi ergoeuigilent, et aciem mentis, si possunt, intendant, quoshactenus istiusmodi perculit error. Enimuero, ubi secundum leges inter agnatos uel cognatos defertur successio,consanguineos esse non dubium est. Neque enim sibisuccederent, nisi inter se, teste Iustiniano, in decimogradu sibi attinerent; consanguinei igitur sibi sunt quisic sibi succedunt. Quod si in decimo gradu consanguineisibi existunt, non est terminata consanguinitas (ut isti fatentur) in sexto tantummodo gradu. Quid igitur dicent?Conputatis namque gradibus, sicut isti numerant, aut finitur consanguinitas in sexto gradu, aut non. Si autemfinitur, fallaces erunt leges, quibus isti nituntur, que indecimo gradu sibi succedere consanguineos iubent. Quodsi non finitur consanguinitas in huiusmodi? sexto gradu, falsidici erunt isti, qui ultra illum sextum gradum nolunt conputare consanguinitatem. Igitur aut leges erunt falsae,aut isti, qui sic finiunt generationem. §. 4. Sed, ut ueridicaeleges et ueraces sint canones, dicamus idi, quod ueritashabet, scilicet, quod non terminatur consanguinitas in huiusmodi sexto gradu, et terminatur in septimo secundumcanones gradu. Utraque enim conputatio, sicut superiusdiximus, uno fine concluditur. Namque duo gradus legalesunum gradum canonicum efficiunt. Fratres itaque, quisecundum leges seculares dicuntur in secundo gradu, iuxtacanones numerantur in primo. Filii fratrum, qui illicnumerantur in quarto, hic conputantur in secundo; nepotesuero, qui ibi in sexto, istic numerantur in tertio; sicdeinceps, qui legibus scribuntur in octauo et decimo,in canonibus diffiniuntur in quarto et quinto. Atque hocmodo de reliquis sciendum est, ut qui secundum canonesdicuntur in sexto uel in septimo, secundum leges accipiantur in duodecimo uel in quartodecimo. §. 5. Hancconputationem intelligens prudentissimus Papa Gregorius,dum quereretur, in quota generatione fideles coniungi debeant, ipsas seculares leges in testimonium adducens, Augustino Anglorum episcopo sic rescripsit: ,,Quedam terrena lex in Romana republica permittit, ut siue fratris etsororis, seu duorum fratrum germanorum, uel duarumsororum filius et filia misceantur. Sed experimento didicimus, ex tali coniugio sobolem non posse succrescere.Unde necesse est, ut iam in tertia uely quarta generatione copulatio fidelium licenter sibi coniungi debeat.Nam a secunda, quam prediximus, omnimodo debetabstinere.“ Ecce hic aperte monstratur, filios et filiasfratrum in secunda generatione numerari. Et si fratrumfilii uel filiae numerantur in secunda, fieri non potest, utipsi fratres non sint in prima. Quod si fratres conputanturin prima, filii eorum in secunda, dubium non est, quin eorumnepotes sint in tertia, pronepotes in quarta, et sic de reliquisusque ad septimam. §. 6. Sed sunt quidam, qui ex hissancti Gregorii uerbis, quibus ait, ut in tertia uelin quarta generatione copulentur fideles, occasionemaccipiunt illicita matrimonia contrahendi, dicentes, se hociuste facere posse, quod tam prudentissimus doctorsua sentencia diffiniuit. Isti itaque, qui se hoc uelamentodefendere nituntur, aduertant in eiusdem Patris sentenciis,non hoc generaliter cunctis, sed specialiter Anglorum gentimandasse. Nam postmodum a Felice Messanae Siciliaepresule requisitus, si hoc, quod Augustino mandauerat,generaliter cunctae ecclesiae tenendum esset, apertissimemonstrauit, non aliis hoc, quam illi genti mandasse, nebonum, quod ceperant, metuendo austeriora desererent;sedsg illis, postquam in fide essent firma radice solidati,et uniuersali ecclesiae censuit semper esse tenendum, utnullam de propria consanguinitate uel affinitate infraseptimam generationem aliquis sibi audeat coniugio copulare. §. 7. Ecce aperte monstratum est et ex uerbis ipsiuslegis et auctoritate prudentissimi Papae Gregorii, quid degradibus consanguinitatis numerandis sentire debeamus.Quamuis alia quoque ratio pari modo ipsos reuincat aduersarios. Nam si, ut ipsi fatentur, in illo sexto graduconsanguinitas finiretur, omnes personarum ramusculos, quiultra gradum illum in pictura arboris continentur, uelutsuperfluos oporteret detruncari. Sed quia omnes, qui inpictura arboris predictae numerantur, ex una parentelaconsistunt, numquam sine diminutione consanguinitatis a sepoterunt separari, ueluti non sine dampno cuiusque personaeualent a proprio corpore manus, brachia et pedes truncari.§. 8. Illa quoque sacrorum preceptio canonum, que iubet apropria abstineri consanguinitate, quamdiu generatio recordatur aut in memoria retinetur, nec a predictaparentelae discrepat conputatione. Nam si in septemgradibus, canonice et usualiter numeretur ultra quosnec consanguinitas inuenitur, nec nomina graduum reperiun-tur, nec successio potest amplius prerogari, nec memoriter ab aliquo generatio recordari. §. 9. Ne uero in haq-consanguinitatis conputatione aliqua dehinc ambiguitasualeat remanere, aliam, quam quidam faciunt, numerationemin hac etiam disputatione duximus discutiendam.Sunt enim quidam, qui non a fratribus, sed a filiis eorum, idest patruelibus uel consobrinis, genealogiam numerare incipiunt, dicentes, filios fratrum in prima generatione con-putari debere, quia fratres quasi quidam truncus, ex quoceteri ramusculi oriantur, existunt. Sed nec ista graduum conputatio, si bene intellecta fuerit, ab ea, quamsuperius exposuimus, in sentencia poterit esse diuersa. Istienim, qui numerandi inicium sumunt a filiis fratrum, nonprogrediuntur ultra sextam generationem; sed sicuttotius mundi sex etates existunt, et humanae uitae itidemsex, ita et in consanguinitate sex tantummodo autumantconputandas esse generationes, quibus finitis nouae con-iunctionis dicunt posse fieri inicium, ut quasi fugientempossint reuocare consanguinitatem. §. 10. Hec itaque conputatio, que incipit a fratrum filiis, et numeratur usquead sextam, tantumdem ualet, quantumpp, que incipita fratribus, et conputat usque ad septimam. Nec ulla insensu consistit^ diuersitas, quamuis in numero graduumuideatur uarietas. Ultima enim generatio, si a fratribussumat inicium numerandi, septima inuenitur; si a filiisfratrum, sexta repperitur. Taliter igitur determinatis gradibus consanguinitatis, apostolica auctoritate monemus uos,fratres et filii, ut omnibus sic seriem genealogiae conpu-tandam esse intimetis, quemadmodum sancti Patres numerandam esse sanxerunt, et antiquus mos sanctae etuniuersalis ecclesiae per longa tempora olim conputassemonstratur. Nam, si quis peruersa et obstinata mente arecto tramite apostolicae sedis deuiare uoluerit, et aliter,quam nos, in nuptiis celebrandis gradus parentelae numerarecontenderit, primum pro sua temeritate celesti penaplectetur, postmodum uero gladio perpetui anathematisnouerit se iugulandum.

C. III

Quare consanguinei uxoris ad uirum pertinere dicantur, et quomodo affinitates sint conputandae.
5

Item Gregorius .

6

Porro autem de affinitate, quam dicitis parente- Iam esse, que ad uirum ex parte uxoris, seu que ex parte uiri ad uxorem pertinet, manifestissima ratio est, quia, sisecundum diuinam sentenciam ego et uxor mea sumus unacaro, profecto michi et illi mea suaque parentela propinquitas una efficitur. Quocirca ego et soror uxoris meae inuno et primo gradu erimus, filius uero eius secundogradu erit a me, neptis uero tertio; idque utrinque inceteris agendum est successionibus. §. i. Uxorem ueropropinqui, cuiuscumque gradus sit, ita oportet meattendere, quemadmodum ipsius quoque gradus aliquafemina propriae propinquitatis sit. Quod nimirum uxorimeae s de propinquitate sui uiri in cunctis cognationisgradibus conuenit obseruari. Qui uero aliorsum sentiuntantichristi sunt, a quibus tanto uos sollicitius oportetcauere, quanto apertius deprehenditis illos diuinis legibusoppugnare.

C. IV

Qualiter gradus parentelae conputantur.
7

Item Zacharias Papa.

8

Parentelae gradus taliter conputamus: Siquidem ego et frater meus una generatio sumus, primumque gradumefficimus, nullo gradu distamus. Rursum filius meusfratrisque mei filius secunda generatio sunt, ac secundumgradum faciunt, nec a se aliquo gradu separantur. Atquead hunc modum ceterae successiones. Porro deaffinitate, quam dicitis parentelam etc. ut supra cap.Gregorii.

C. V

Equiuocatio est, cum soror uxoris cognata uocatur.
9

Item Alexander Papa//.

10

Quod autem frater sororue uxoris tuae dicuntur cognati, equiuocationis iure fit, et necessitate uulgaris appellationis potius quam ulla causa cognationis. Uxorenim fratris fratrissa pocius quam cognata uocatur. Maritifrater leuir dicitur. Duorum autem fratrum uxores ianitri-ces uocantur, quasi eandem ianuam terentes, uel pereandem ianuam intrantes. Viri soror glos appellatur.Sororis autem uir non habet speciale nomen, nec frateruxoris.

C. VI

Nomina graduum superiorum, siue inferiorum, siue ex latere uenientium.
11

Item Ysidorus .

12

Primo gradu superiori linea continentur pater etmater: inferiori filius et filia; quibus nullae aliae personae iunguntur. §. i. Secundo gradu continentur superiori linea auus, auia; inferiori neptis; in transuersafrater, soror; que personae duplicantur. Auus enim etauia tam ex patre quam ex matre accipiuntur. Que personae sequentibus quoque gradibus similiter pro substantia eorum, que in quo gradu consistunt, ipsoordine duplicantur. (Istae personae in secundo graduideo duplices appellantur, quia duo aui sunt, et paternuset maternus. Item duo sunt genera nepotum, siue ex filiosiue ex filia procreati. Frater et soror ex transuersosueniunt, id est, aut frater patris, aut frater matris, quiaut patruus, aut auunculus nominatur; qui et ipsi hocordine duplicantur.) §. 2. Tertio gradu ueniunt supra pro-auus, proauia; infra pronepos, proneptis. Ex obliquofratris sororisque filius uel filia, patruus, amita, id estpatris frater et soror, aunculus, matertera, id est matrisfrater et soror. §. 3. Quarto gradu ueniunt supra abauus,abauia; infra abnepos, abneptis. Ex obliquo fratris etsororis nepos, neptis, patruelis frater, soror patruelis, idest patrui filius uel filia; consobrinus, consobrina, id estauunculi et materterae filius uel filia; amitinus, amitina,id est amitae filius uel filia; itemque consobrini, quiex duabus sororibus nascuntur; quibus accrescit patruusmagnus, amita magna, id est aui paterni frater et soror,auunculus magnus, matertera magna, id est auiae tampaternae quam maternae frater et soror. §. 4. Quinto gradu,ueniunt, supra quidem atauus, atauia, infra atnepos atne-ptis. Ex obliquo fratris et sororis pronepos, proneptis,fratris patruelis, sororis patruelis, amitini, amitinae, consobrini, consobrinae filius uel filia, propius sobrinus, proprius P sobrina % id est patrui magni,amitae magnae, auunculi magni, materterae magnae filiusuel filia; quibus accrescunt propatruus et proamita. Hii sunt proaui paterni frater et soror, proauun-culus, promatertera. Hii sunt proauiae paternae, maternae-que frater, et soror, proauique materni. (Hec species necaliis gradibus, quam scripta est, nec aliis declarari uocabulispotest.) §. 5. Sexto gradu ueniunt supra tritauus tritauia;infra trinepos, trineptis. Ex obliquo fratris et sororis abnepos, abneptis, fratris patruelis et sororis patruelis amitini, amitinae, consobrini, consobrinae,patrui magni, amitae magnae, auunculi magni, materteraemagnae nepos, neptis, propioris consobrini filiusuel 7 filia, abpatruus, abamita. Hi sunt abauipaterni frater et soror; abauunculus, abmatertera. Hi suntabauiae paternae maternaeque frater et soror, abauiquematerni. (Hec quoque explanari amplius non possunt,quam ipse auctor disseruit.) §. 6. Septimo gradu quisunt cognati recta linea supra infraque propriis nominibusnon appellantur; sed ex transuersa linea continentur fratris sororis atnepos, atneptis, consobrini filii filiaeque. §. 7. Successionis idcirco gradus sex constituti sunt, quiaulterius per rerum naturam nec nomina inueniri, necultra successio potest prorogari. (In hissex ss gradibus omnium propinquitatum omnia nominacontinentur, ultra quos nec affinitas inueniri, nec successio potest amplius propagari.)

13

Gratian. De gradibus consanguinitatis uel affinitatis, quot sint, eC quomodo conputandi, quibus etiam nominibus appellentur, auctoritate b. Ysidor i, atque Gregorii, et Alexandrisufficienter monstratum est.

PrevBack to TopNext