P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

DISTINCTIO LV.

GRATIANUS.

I. Pars, Corpore uero uitiati similiter a sacris offitiisprohibentur.

Unde GeIasius Papa [Episcopis per Lucaniam etBrutios constitutis, epist. I. c. 2. et 3.] scribit, dicens:

C. I

. Qui de monasterialibus disciplinis ad clericale munus accedit et de laicis, anteacta eius uita examinetur.

Priscis igitur pro sua reuerentia manentibus institutis, (que, ubi nulla rerum uel temporum perurgetangustia, regulariter conuenit custodiri), quia eatenus ecclesiae, uel cunctis uel sufficientibus priuatae sunt ministeriis, ut plebibus ad se pertinentibus diuina munerasubplere non ualeant, concedimus s, ut, si quis monasterialibus disciplinis eruditus ad clericale munus accedit, etiam de laicis, anteacta eius uita requiratur,§. i. ne sit aliquo facinore infectus, uel illitteratus, uelbigamus, uel ab adolescentia sortitus, uel corpore uitiatus,uel seruilis uel originariae condicionis, uel curiae uel publicarum nexibus rerum inplicatus, uel publica penitencianotatus, uel nulla congruentis temporis expectatione discussus.

C. II

. Annuae suspensioni subiaceat, qui preter canonum^ formam aliquem ordinat.

Item ex Concilio Ar eia tensi IV. [c. 3.]

Nullus penitentem, nullus digamum, nullus uidua-rum maritos in predictis honoribus audeat ordinare. Et licet hec iam prope omnium canonum instituta contineant, tamen ne cuicumque sacerdotum supplicantium (sicut iam diximus) inportunitas uel suggestio iniquasubripiat, necesse fuit, ut nunc seueriorem regulam sibiuelint Domini sacerdotes inponere. Et ideo, quicumque abhac die contra ea, que superius conprehensa sunt, clericumordinare presumpserit, ab ea die, qua hoc ei potueritapprobari, anno integro missas cantare non presumat.Ouam rem si quis obseruare noluerit, et contra constitutumfratrum faciens missas celebrare presumpserit, ecclesiaecommunione priuetur, et ab omnium fratrum communione se nouerit alienum, quia dignum est, ut seueri-tatem ecclesiasticae disciplinae sentiat, qui salubriter s asanctis Patribus instituta obseruare contempnit.

C. III

. Non ordinentur penilentes, uel inscii litterarum.

Item Ylarius Papa [ex Concilio Romano ab ipso habito, cap. 3.]

Penitentes uel inscii litterarum, aut aliqua membrorum dampna perpessi, ad sacros ordines aspirare non audeant. Quisquis autem talium consecrator extiterit,factum suum ipse dissoluet.

Gratian. Corpore autem uitiati intelliguntur non casu, sed propria uoluntate abscisi.

Unde in canonibus Apostolorum, [c. 22. et 23.] legitur:

C. IV

. Qui semetipsum abscidit, non ordinetur.

Si quis abscidit semetipsum, (id est, si quis amputa-uerit sibi uirilia), non fiat clericus, quia suus est homicida, et Dei condicionis inimicus. §. 1. Si quis, cum clericus fuerit, absciderit semetipsum, omnino dampnetur,quia suus est homicida.•

C. V

. Non producantur ad clerum, qui se ipsos abscidunt.

Item ex Concilio Arelatensi II. [c. 7.]

Hii, qui se carnali uicio repugnare nescientes abscidunt, ad clerum peruenire non possunt.

Item Innocentius scribit Felici Nuceriano Episcopo [epist. IV. cap. i.]:

C. VI

. Non est ordinandus, qui partem digiti sui uolens abscidit.

Qui partem cuiuslibet digiti sibi ipsi uolens abscidit, hunc ad clerum canones non admittunt. Cui uero casu aliquo contigerit, dum aut operi rustico curam in-pendit, aut aliquid faciens se non sponte percutit, hoscanones precipiunt et clericos fieri, et, si in clero reperti fuerint, non abici. In illis enim uoluntas estiudicata, que sibi ausa fuerit ferrum inicere; inistis uero casus ueniam meruit.

Gratian. Similiter intelligendum est de his, qui per languorem a medicis secantur, aut a barbaris absciduntur,aut a dominis castrantur.

Unde in Ni ceno Concilio, [c. 1.] legitur :

C. VII

. Qui per languorem a medicis dissecatur, ad clerum ualet admitti.

Si quis a medicis propter languorem desectus est aut

a barbaris abscisus, hic in clero permaneat. Si quis autem se sanus abscidit, hunc in? clero constitutumabstineri conueniet, et deinceps nullum taliumdebere promoueri. Sicut autem hoc claret, quod dehis, qui hanc rem affectant audentque semetipsosabscidere dictum sit, sic eos, quos aut barbari, autdomini castrauerunt, inueniuntur autem s aliasdignissimi, tales ad clerum suscipit ecclesia.

C. VIII

. Licite ordinetur episcopus, qui per hominum insidias eunuchizatur.

Item ex canone Apostolorum [21.]

Eunuchus, si per insidias hominum factus est, uel si in persecutione eius sunt amputata uirilia, uel si ita natusest, et est dignus, fiat episcopus.

C. IX

. Non excluduntur a clero, qui a medicis, uel a barbaris,.uel a dominis suis exsecantur^.

Item ex Concilio Martini Papae.

Si quis pro egritudine naturalia a medicis secta habuerit, similiter et qui a barbaris aut a dominis suis castrati fuerint, et moribus digni inueniuntur, hos canonadmittit ad clerum promoueri. Si quis autem sanusnon per disciplinam religionis et abstinentiae sed per abscis-sionem a Deo plasmati corporis, existimat, posse a secarnales concupiscentias amputari, et ideo s se castrauerit,non eum admitti decernimus ad aliquod clericatus offitium.Quod si iam ante fuerit promotus ad clerum, prohibitusa suo ministerio deponatur.

C. X

. Non prohibetur a sacris ordinibus, qui medicorumincisione claudus efficitur.

Item ex Concilio Ilerdensi.

Si quis in infirmitate positus clericus in medicorum incisione claudus efficitur, promoueri ad sacros ordines eumnon denegamus.

C. XI

. Non prohibetur a clero, qui digitum casusibi abscidit.

Item Stephanus Roberto Metensi Episcopo.

Lator presentium, Flauinus scilicet clericus, ad sanctam sedem apostolicam ueniens, detulit a te directamnobis epistolam, qua indagare studuisti, eum a Normannisnuperrime captum sinistrae manus digitum habere abscisum, sciscitaris, si ob hoc ad ecclesiasticum ordinem ualeat promoueri, an non. Quod et nos reperientes,quia sollertia tua, magis super hoc sollicita, a sede apostolica doceri flagitat, normam iusticiae semper sequi desideramus^ studium tuae sanctitatis merito collaudamus,reuerentiam tuam scire uolentes, quoniam si ita est, quod aNormannis digitum ipsum habeat abscisum, aa pro-mouendum (si alias dignus fuerit) nil ei nocebit, eo quodquid de his, qui a dominis, uel a medicis, siue apaganis non sponte tale quid patiuntur, sacri censeantcanones, dilectionem tuam latere non credimus.

C. XII

. Tempore sinceritatis dignitas accepta sequenti debilitate non amittatur.

Item Gelasius Papa Palladio Episcopo.

Precepta canonum, quibus ecclesiastica regitur disciplina, sicut non paciuntur uenire ad sacerdotium debiles corpore,ita si quis in eo fuerit constitutus actu, ac tunc fuerit sauciatus, amittere non potest quod tempore suaesinceritatis accepit. §. 1. Stephanus siquidem presbiterpetitorio nobis defleuit oblato, quod habetur in subditis,olim sibi et ante annos plurimos collatam presbiteriidignitatem, quam reuera inmaculati corporis iudiciosuscepisset; sed nuper propter prouinciae uastitatem (quamThusciae preomnibus barbarorum diuersa sectantium,et ambiguitas inuexit animorum), dum inminentes gladioseuadere fugae presidio niteretur, acutis sudibus occurrentiasibi septa transsiliens, inferiores partes corporis inseruissesuggessit, que uix adhibita curatione biennio potuissetabstergi. Et ideo, frater karrissime, supradicto locum suumdignitatemque restitue, quatenus sacrosancta misteria, sicutconsueuit, exerceat. Nec enim conuenit ob hoc auferri antesusceptum ordinem, in quo postmodum in inualitudine^corporis casu probatur faciente prolapsus.

II. Pars. Gratian. Hoc autem non de omnibus membris intelligendum est. Qui enim oculum casu amiserit, licet desituoluntas, tamen sacerdotium adipisci non potest.

Unde Pelagius scribit Rufino Episcopo.

C. XIII

. Non sunt prestanda iura sacerdotii, cui oculus est erutus.

Si euangelica admonitio iracundiam nec usque ad uerbum furentem prosilire permittit, ne, si Racha fratri suoquis dixerit, reus sit gehennae ignis: quali putamus

pena plectendum esse, qui non solum pugno inpie percussit hominem in Leuitici offitii ministerio seruientem, sedquasi non sufficeret ad cedem manus, ita (instigante sediabolo) raptus ad iracundiam est, Mt fuste non solum percuteret, sed etiam erueret oculum fratris? Et quamuishuiusmodi excessus grauiori esset pena plectendus, benetamen fraternitas tua fecit ab offitio eum presbiterii remo-uere. Hoc tamen sollicitudinis tuae sit, ut locum etiampenitenciae constituas, et in aliquo eum monasterio retrudas, laica sibi tantum communione concessa. In locoautem illius alium te necesse est ordinare presbiterum,nam illi, cui erutus est oculus, non possunt iuxta canones sacerdotii iura concedi. Neque enim aliquid ei prodest,quod oculum inuitus amisit, cum nec uolens quisquamoculum amisisse credendus est, nec sacratissimos canonesaliquem casum in amissione oculi, ei qui ad sacerdotium adipiscendum non inpediret, suis excepisse regulisinuenimus; sed hoc tantummodo ad prohibitionem fecisse uidemus, uts qui caret oculo, sacerdotii offitium adipisci non possit. Sed nec illi ullatenus quasi inconpensatione iniuriae sacratus ordo concedi poterit, quiad tantam sacerdotem proprium potuit iracundiam prouo-care, ut ille et offitium, in quo erat, amitteret, et iste pro-uectus sui perderet facultatem.

PrevBack to TopNext

On this page