P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

QUESTIO V

I. Pars. Quod autem pudicitia uiolenter eripi non possit, multorum auctoritatibus probatur. Est enim uirtus animi, queuiolentiam non sentit. Corpori namque uis infertur, non animo.Unde, quamuis corpus uiolenter corrumpatur, si pudicitia mentisseruetur illesa, tamen castitas duplicatur. Sicut B. Luciafertur dixisse Pascasio. „Si inuitam me feceris uiolari, castitasmichi duplicabitur ad coronam.“ 3 De sensibus enim et uo-luntatibus iudicat Deus.

Hinc Ambrosius scribit in lib. V. de uirginibus:

C. I

Melior est uirginitaS mentis quam carnis. Tollerabilius est mentem uirginem, quam carnem habere. Utrumque bonum, si liceat; si non liceat, saltim nonhomini casti, sed Deo simus. §. i. Virgo prostituipotest, adulterari non potest. Ubicumque Dei uirgo est, templum Dei est; nec lupanaria infamant castitatem, sedcastitas etiam loci abolet infamiam.

C. II

Mente incorrupta non corrumpitur caro.

Idem [ad uirginem lapsam, c. 4.] Reuera non potest caro ante corrumpi, nisi mensfuerit ante corrupta.

C. III

Aliena libido neminem polluit.

Item Augustinus de ciuit. Dei, "Ita, ne aliquem polluat aliena libido, metuitur? Non polluet, si aliena erit, si autem polluet, non aliena erit. Sed cum pudicitia sit uirtus animi, comitemque habeat fortitudinem, potius quelibet mala tollerare, quam malo consentire decernat, nullus autem magnanimus et pudicus in potestate habet quid de sua carne fiat, sed tantum quod annuat mente uel rennuat: quis tandem sana scilicet mente putauerit, se perdere pudicitiam, si forte inapprehensa uel oppressa carne sua exerceatur et expleatur libido non sua?"

[C. IV.]

Idem [ibidem]. "Proposito animi permanente, per quod etiam corpus sanctificari meruit, ipsi corpori non aufert sanctitatem violentia libidinis alienae, quam seruat perseverantia suaecontinentiae. An uero, si aliqua femina mente corrupta, uiolatoque proposito, quod Deo uouerat, pergat uicianda adsuum deceptorem, adhuc eam pergentem sanctam uel corpore dicimus, ea sanctitate animi, per quam corpus sanctificatur, amissa atque destructa? Absit hic error, ethinc potius ammoneamur, ita amitti corporis sanctitatem, etiam intacto corpore."

Idem [c. 19.]: "§. 1. Lucretiam £, matronam nobilem ueteremque Romanam, magnis pudicitiae laudibus efferunt. Huius corpore cumuiolentus Tarquinii regis filius libidinose potitus esset, illa scelus inprobissimi iuuenis marito Collatino, et propinquo Bruto, uiris clarissimis et fortissimis, indicauit, eosquead uindictam constrinxit. Deinde fedi in se conmissiegra atque inpatiens se peremit. Quid dicimus? adulterahec, an casta dicenda est? Quis in hac controuersialaborabit? Egregie quidam ex hoc et ueraciterdeclamans ait: „Mirabile dictu; duo fuerunt, et adulteriumunus admisit.“ Splendide atque uerissime. Intuensenim in duum? corporum conmixtione unius inquinatissimam cupiditatem, unius q castissimam uoluntatem, etnon quod corporum coniunctione, sed quod animorum diuersitate ageretur, attendens: „Duo, “ inquit,, , fuerunt, et unus adulterium admisit.“"

C. V.[PALE A 5 i.

Idem in eodem libro, cap. 27. "Non fidelibus Christi sit tedio uestra uita, si ludibrio fuit hostibus castitas uestra. Habetis magnam ueramqueconsolationem, si fidam conscientiam retinetis, non consensisse peccatis eorum, qui in uos peccare permissi sunt."

Idem in libro de duabus animabus, [c. io.]: "§. 1. Nonnisi uoluntate peccatur."

[C. VI.] a

Idem in lib. I. de libero arbitrio, [c. 5.] De pudicitia quis dubitauit, quin ea sit in animoconstituta, quandoquidem uirtus est? Unde a uiolento stupratore nec ipsa eripi potest.

Item leronimus superepistolam ad Romanos l. i.: §. 1. "Fieri non potest, ut, nisi quis prius mechetur in corde, mechari possit in corpore".

[PALEA. Idem super Lucam in lib.2.: §. 2. Finge in persecutione aliquam uirginem prostitutam; hec apud euangelium, quia uoluntate non peccat, uirgo suscipitur, in lege quasi corrupta repudiatur. Idem in libro hebraicarumquestionum (in Genes, ad cap. 12.): §. 3. Corpus mulieris non uis maculat, sed uoluntas.]

Item Augustinus in libro de sancta uirginitate, [c. 8.]: §. 4. Sicut nemo inpudice utitur corpore, nisi prius spirituconcepta nequitia: ita nemo seruat pudicitiam in corpore, nisi spiritui prius insita castitate.

C. VII

In corpore pudicitia uiolari non potest, si mens inuiolata seruetur.

Idem Victoriano, [epist. CXXII.]

Ad Deum ingemiscentibus omnino suis aderit qui suis adesse consueuit, et aut nichil in earum castissimis membrislibidine hostili perpetrare permittit, aut si permittit, cum earum animus nulla consensionis turpitudine maculatur, etiam carnem suam defendunt a crimine, etquicquid in ea nec conmisit, nec permisit libido patientis, solius erit culpae facientis, omnisque illa uiolencia nonpro corruptionis turpitudine, sed pro passionis uulnere de^putabitur. Tantum enim ualet in mente integritas castitatis, ut illa inuiolata nec in corpore possit pudicitia uiolari, cuiusmembra potuerunt superari.

C. VIII

Caro non peccat, si a contagione anima fuerit munda.

Item Ysidorus in Sinonimis, lib. II. [c. i.]

Non potest corpus corrumpi, nisi prius animus corruptus fuerit. Munda namque a contagione animi caro non peccat.

C. IX

Pudicitia carnis non eripitur, si mente seruatur.

Item Augustinus Honorato Episcopo, [ep. CLXXX.]

Magis timeamus, ne sensu interiore corrupto pereat castitas fidei, quam ne feminae constuprentur uiolenter incarne, quia uiolentia non uiolatur pudicitia, si mente seruatur, quoniam nec in carne uiolatur, quando uoluntas patientis turpiter carne non utitur, sed sine consensionetollerat quod alius operatur.

C. X

Nec peccatum, nec iusticia opere sine uoluntate perficitur.

Item Iohannes Crisostomus, [id est auctor operis imperfecti] super Mattheum, [hom. XXXII. ad. c. 19.]"

Sicut enim peccatum opus sine uoluntate non facit, ita et iusticia ex opere non consummatur, nisi et uoluntas affuerit. Multi enim corpore quidem castitati student, adulterium quidem uoluntate conmittunt cum Dominusdicat: „ Qui uiderit mulierem ad concupiscendum eam, iam mechatus est eam in corde suo.“ Ergo uoluntas sineopere frequenter peccat. Illa est ergo gloriosa continentia, non quam transgredi non potest necessitas debilitatis £ corporis, sed quam conplectitur uoluntas sanctipropositi.

Item Ieronimus in epistola ad Eustochium, [de custodia uirginitatis] .

H. Pars. Si Paulus apostolus uas electionis, et pre-paratus in euangelio Christi, ob camis aculeos et incentiua uiciorum reprimit corpus suum, et seruitutisubicit, ne aliis predicans ipse reprobus inueniatur, et tamen uidet aliam legem in membris suis, repugnantemlegi mentis suae, et captiuantem se in lege peccati; si post nuditatem, ieiunia, famem, carceres, flagella, supplicia, in semet reuersus exclamat: „Infelix ego homo, quis me liberabit de corpore mortis huius ?“tu te putas securam esse debere? Caue, queso, ne quandoet s de te dicat Deus: „Virgo Israel cecidit, et nonest qui suscitet eam.“ Audenter dicam: cum omniapossit Deus, suscitare uirginem non potest post ruinam.Valet quidem liberare de pena, sed non ualet coronarecorruptam. §. i. Timeamus illam prophetiam, ne in nobisetiam conpleatur: „Et uirgines bonae deficient.“Qbserua quid dicat: Et uirgines bonae deficient, quia sunt et uirgines malae.„ Qui uiderit, “ inquit,

, , mulierem ad concupiscendum eam, iam mechatus est eam in corde suo.“ Perit ergo et mente uirginitas. Istae suntuirgines malae, uirgines carne, non spiritu; uirgines stultae, que oleum non habentes excluduntur a sponso. Siautem et illae, que uirgines sunt, ob alias tamen culpasuirginitate corporum non saluantur, quid fiet illis, queprostituerunt membra Christi, et inmutauerunt templumsancti Spiritus in lupanar? Illico audient prophetam dicentem :, , Descende, sede in terra uirgo filia Babilonis, sede in terra; non est filiae Chaldeorum thronus; nonuocaberis ultra mollis et delicata. Accipe molam, molefarinam, discooperi uelamen tuum, denuda crura tuap, transi flumina, reuelabitur ignominia tua, apparebunt opprobria tua.“ Et hoc post Dei filii thalamum q, post osculafratruelis et sponsi; illa, de qua quondam sermo propheticusconcinebat:, , Astitit regina a dextris tuis in uestitu deaurato, circumdata uarietate, “ nudabitur, et posteriora eiusponentur in faciem ipsius. Sedebit ad aquas solitudinis, et posito uase diuaricabit pedes suos omni transeunti, et usque ad uerticem polluetur. Rectius fuerathominem subisse coniugium, et ambulasse per plana, quam ad altiora tendentem in profundum inferni cadere.Non fiat, obsecro, ciuitas meretrix filia Syon, nepost Trinitatis hospitium ibi demones saltent, et Syrenaenidificent et hericii.

C. XII

Corpore intacto ^nonnumquam castitas amittitur.

Item Augustinus de fide Christiana'^

III. Pars. Nec solo tactu et affectu sed aspectuquoque concupiscentia appetitur et appetit feminarum.Nec dicatis uos habere animos pudicos, si habeatis oculosinpudicos, quia inpudicus oculus inpudici cordis est nuncius, et, cum se inuicem sibi, etiam tacente lingua, conspectumutuo corda nunciant inpudica, et secundum concupiscentiam carnis alterutro delectantur ardore, etiam intactisab inmunda uiolatione corporibus fugit ipsa castitas demoribus.

C. XIII

Adulterium perpetratur, cum uel innupta uel nupta turpiter concupiscitur.

Item Gregorius [in Moralibus, lib. XXI. c. 9.]

„ Qui uiderit mulierem ad concupiscendum eam, iam mechatus est eam in corde suo.“ Quia enim greco uerboadulter mechus dicitur, cum non aliena coniux, sed mulieruideri prohibetur, aperte ueritas ostendit, quia etiam solouisu, cum turpiter uel innupta concupiscitur, adulteriumperpetratur. Quod tamen plerumque ex loco uelordine concupiscentium discernitur, quia sic huncstudiosa in sacro ordine concupiscentia, sicut illum adulterii inquinat culpa, in personis tamen non dissimilibus idemluxuriae distinguitur reatus.

IV. Pars. Gratian. Quamuis autem uiolenter oppressae pudicitiam non amiserint, incontaminatis tamen se non audeantexequare uirginibus.

Unde Leo Papa, [epist. LXXXV. al. LXXXVII. ad Episcopos Afric., c. 5.]:

C. XIV

Que n opprimuntur incontaminatis se uirginibus conparare non audeant.

Illae autem famulae Dei, que integritatem pudoris oppressione barbarica perdiderunt, laudabiliores erunt in humilitate ac uerecundia, si se incontaminatis non audeant conparare uirginibus. Quamuis enim omne peccatum exuoluntate nascatur, et potuerit corruptione carnis mens in-uita non pollui, minus tamen hoc illis oberit, siquod potuerunt animo non amittere doleant se uel corporeperdidisse.

Gratian. Cum ergo hec, que uiolentiam passa est, pudicitiam amisisse probari non potest, nullo modo conuincitur fornicationis uel adulterii crimen incurrisse. Ut enim Augustinus ait in libro de bono coniugali, [c. 4.]:, , Adulterium commititur, cum uel propriae libidinis instinctu, uel alienae consensu cumaltera uel altero contra pactum coniugale concumbitur, atque itafrangitur fides, que in re&ws corporeis et abiectis magnumanimi bonum est, et ideo ei salutem quoque corporalem, quaetiam uita ista continetur, certum est debere postponi.

C. XV

Mechatur qui alicui preter matrimonii™ fedus miscetur.

Item Ysidorus super Exodum, [c. 29.]

„Non mediaberis, “ id est, nec quisquam preter matrimonii federa aliis feminis admisceatur ad explendam libidinem. Nam adulterium facit qui preter suam ad alteram accedit.

C. XVI

Qui uiuente uxore sua alteram cognoscit adulterium conmittit.

Item Augustinus de adulterinis coniugiis, [I. II. c. 13.]Puto Christianum neminem reluctari, adulterum esse, qui uel diu languente, uel diu absente, uel continenter uiuerecupiente sua uxore, alteri conmixtus est feminae.

V. Pars. Gratian. Cum ergo nichil horum in ista deprehendatur fuisse, quia nec propriae libidinis instinctu, necalienae consensu, nec uiro languente uel absente, uel continenter uiuere cupiente alii adhesit, sed uiolenter aliena libidineoppressa uim pertulit > apparet, quod nec fornicaria, nec adulteradici potest. Unde nec aliqua occasione ualet dimitti. Cum enimquererent Iudei a Christo, utrum liceret homini dimittereuxorem suam quacumque ex causa, respondit eis: „ Numquam legistis, quia qui fecit eos ab inicio masculum et feminam creauit eos? Quod ergo Deus coniunxit homo non separet.Deinde ita sermonem suum conclusit, ut diceret, neminem possedimittere uxorem suam, excepta causa fornicationis. Hinc Apostolus ait in epistola ad Chorinthios: „ His, qui matrimonioiuncti sunt, precipio non ego, sed Dominus, uxorem a uironon discedere. Unde datur intelligi, quod qualiscumque fue-rit uir et Uxor, ex quo coniugali affectu sibi adheserint, ulterius ab inuicem discedere non ualent.

Unde Ambrosius in Hexameron, tit. diei quartae, scribit;

C. XVII

Qualiscumque sit uir, ex quo semel placuit, non est dimittendus.

Plorrendus et incultus est uir qui semel placuit; numquid uir alius est eligendus? Conparem suumequus diligit, et, si mutetur alius, trahere iugum nescit con-par alterius, et se. non totum putat. Tu iugalem repudias tuum, et sepe mutandum putas? muta et si unodefecerit die, superduc riualem, et statim, incognitacausa, quasi cognitam pudoris exequeris iniuriam?

C. XVIII

Similiter de uxore intelligitur^.

Item Augustinus [de^sermone Domini in monte, lib. I. c. 32.]

Si uxorem quis habeat sterilem, siue corpore deformem siue debilem membris, uel cecam, uel surdam, uel claudam, uel si quid aliud, siue morbis, uel laboribus doloribus que, confectam, et quicquid (excepta fornicatione) cogitari potest uehementer horrible, pro societatefideque sustineat.

C. XIX

Non licet uiro uxorem dimittere nisi causa fornicationis.

Item Ieronimus ad Oceanum de morte Fahiolae^. Precepit Dominus, uxorem non debere dimitti, excepta causa fornicationis, et, si dimissa fuerit, 'manere innuptam. Quicquid uiris precipitur, hoc consequenter redundatad 221 d feminas. Neque enim adultera uxor dimittenda est, et uir mechus tenendus est.

[C. XX.

Item. Apud nos quod non licet feminis eque non licet uiris, et eadem seruitus pari condicione censetur.

C. XXI

Conmunione priuetur qui citra fornicationis causam uxorem suam dimittit.

Item ex Concilio Tollet ano XII. [c. 8.]

VI. Pars. Preceptum Domini est, ut excepta causafornicationis uxor a uiro dimitti non debeat, et ideo quicumque citra culpam criminis supradicti uxorem suam quacumque occasione reliquerit, quia quod Deus iunxitille separare disposuit, tamdiu ab ecclesiastical conmunione priuatus, et a cetu omnium Christianorummaneat alienus, quamdiu societatem relictae coniugissinceriter amplectatur et foueat. Itaque qui iam admoniti a sacerdote semel et bis et ter^ ut corrigantur f, ad suae coniugis noluerint redire consortium °s, ipsi se suis meritis et a palatinae dignitatis offitio separabunt, et insuper generosae dignitatis testimonium, quamdiu in culpa fuerint, amissuri sunt, quia carnem suamdiscidii iugulo tradiderunt.

[C. XXII.] Item^..

NyJcolaus ad consulta Bulgarorum, [c. 96.]

Quicquid mulier contra te cogitauerit, uel si te accusauerit, non est, excepta causa fornicationis, reiciendauel prorsus odio habenda .

VII. Pars. Gratian. Sed queritur, cum sit par utriusquecondicio, cur communicantes uiri cum adulteris uxoribus non con-ueniant, cum econtra uxores in consortio^ adulterorum uir orummanere uideantur.

De his ita scribit Innocentius Papa [epist. III., ad Exsuperium Episcopum, c. 4.]:

C. XXIII

In utroque sexu adulterium pari ratione punitur.

Christiana religio adulterium in utroque sexu pari ratione condempnat. Sed uiros suos mulieres non facile de adulterio accusant, et non habent latentia peccata uindictam.Viri autem liberius uxores adulteras apud sacerdotes deferre consueuerunt, et ideo mulieribus, prodito earumcrimine, conmunio denegatur; uirorum autem latente con-misso non facile quisquam ex suspicionibus abstinetur;qui utique submouebitur, si eius flagicium detegatur.:Cum enim par causa sit, interdum probatione cessanteuindictae ratio conquiescit.

PrevBack to TopNext

On this page