DISTINCTIO V.

Item Urbanus Papa omnibus Christianis, [ep. I. c. 7.] I. Pars. Omnes fideles per manus inpositiones episcoporum Spiritum sanctum post baptismum accipere debent,ut pleni Christiani inueniantur, quia, cum Spiritus sanctus infunditur, cor fidele ad prudentiam et constantiam dilatatur.

Item Melciades Papa [in ep. ad Episc. Hisp., c. 2.] Spiritus sanctus, qui super aquas baptismi salutifero descendit lapsu, in fonte plenitudinem tribuit ad innocentiam, in confirmatione augmentum prestat ad gratiam.Et quia in hoc mundo tota etate uicturis inter inuisi-biles hostes et pericula gradiendum est, in baptismo regeneramur ad uitam, post baptismum confirmamur adpugnam; in baptismo abluimur, post baptismum roboramur. Et quamuis continuo transituris sufficiant regenerationis beneficia, uicturis tamen necessaria sunt confirmationis auxilia. Regeneratio per se saluat mox in pacebeati seculi recipiendos; confirmatio armat et instruit adagones mundi huius et prelia reseruandos. Qui autem postbaptismum cum acquisita innocentia inmaculatus ad mortem peruenit, confirmatur morte, quia iam non potestpeccare post mortem.

Idem Hispaniarum episcopis.

De his uero, super quibus rogastis uos informari, id est: utrum maius sit sacramentum manus inpositionis episcoporum, aut baptismus? scitote, utrumque magnum esse sacramentum, et, sicut unum maioribus, idest summis pontificibus est accomodatum, quod a minoribus perfici non potest, ita et maiori ueneratione ueneran-dum et tenendum est. Sed ita coniuncta sunt hec duo sacramenta, ut ab inuicem nisi morte preueniente nullatenus possint segregari, et unum sine altero perfici non potest.

G. IV. iVon ab aliis quam ab episcopis manus inpositionis sacramentum perfici potest

Item Eusebius Papa [epist. III. ad Episcopos Tusciae et Campaniae].

Manus quoque inpositionis sacramentum magna ueneratione tenendum est, quod ab aliis perfici non potest, nisi ,a summis sacerdotibus, nec tempore Apostolorum abaliis quam ab ipsis Apostolis legitur aut scitur peractumesse, nec ab aliis, quam, qui eorum tenent locum, umquam perfici potest aut fieri debet. Nam si aliter presumptum fuerit, irritum habeatur et uacuum, nec inter ecclesiastica umquam reputabitur sacramenta.

Item R ab anu s de institutione clericorum, [lib. L c. 30.] Nouissime a summo sacerdote per manus inpositionemParaclitus traditur baptizato, ut roboretur per Spiritumsanctum ad predicandum aliis idem donum, quod inbaptismate consecutus est per gratiam uitae donatus eternae.Signatur enim baptizatus cum Crismate per sacerdotem incapitis summitate; per pontificem uero in fronte, ut inpriore unctione significetur super ipsum Spiritus sanctidescensio ad habitationem Deo consecrandam: in secundaquoque, ut eiusdem Spiritus sancti septiformis gratia cumomni plenitudine sanctitatis, et scientiae, et uirtutis uenirein hominem declaretur.

Item ex Concilio Aurelianensi, c. 3.Ut ieiuni ad confirmationem ueniant perfectae etatis,ut moneantur confessionem facere prius, ut mundi donum Spiritus S. ualeant accipere, et quia numquam eritChristianus, nisi in confirmatione episcopali fuerit cris-matus.

Item ex Concilio Mei den si, c. 6. Ut episcopi non nisi ieiuni per inpositionem manuumSpiritum sanctum tradant, exceptis infirmis et morte periclitantibus. Sicut autem duobus temporibus, Pasca uidelicetet Pentecosten, a ieiunis debet baptismus celebrari, itaet traditionem Spiritus sancti a ieiunis pontificibus conuenit celebrari.

Item ex Concilio Terraconensis c. 6 .

Dictum est nobis, quod quidam de plebe bis, uel ter, aut eo amplius, episcopis ignorantibus tamen, abeisdem episcopis confirmentur. Unde uisum est nobis, eandem confirmationem, sicut nec baptisma, iterari minime debere, quia bis, uel amplius baptizatos aut confirmatosnon seculo, sod soli Deo sub habitu regulari uel clericalireligiosissime famulari decretum est.

Item Gregorius II. [epist. IV. ad Bonifatium].

De homine, qui a pontifice confirmatus fuerit, denuotalis iteratio prohibenda est.

Item Stephanus.

II. Pars. Numquid non omnia erismata sacerdotalis ministerii crucis figura perficiuntur? Numquid baptismatis unda nisi cruce sanctificata peccata relaxat, et,ut cetera pretereamus, sine crucis signaculo quis sacerdotiigradus ascendit?

Item ex Concilio Cartaginensi IV., [c. 90. et seqq.]

III. Pars Omni die exorcistae energuminis manusinponant, energumini uero pauimenta domorum Deiuerrant. Quibus assidentibus in domo Dei uictus cot-tidianus per exorcistas opportuno tempore ministretur.

Item ex eodem, [c. 86.]

Neophiti aliquamdiu a lautioribus epulis, et spectaculis, uel coniugibus abstineant.

Item ex Concilio Agat en si, [c. 30.]

IV. Pars. Conuenit ordinem ecclesiae ab omnibusequaliter custodiri. Unde statuendum est, utsicut ubique fit, post antiphonas collationes abepiscopis uel presbiteris dicantur, et ymni matutini ueluespertini diebus omnibus decantentur, et in conclusionematutinarum uel uespertinarum missarum post ymnos capitella® de psalmis dicantur, et plebs collecta orationead uesperam ab episcopo dimittatur cum benedictione.

Item de Concilio Gerundensi, [c. 10.]

Id semper placuit obseruari, ut omnibus diebus post matutinos et uesperas oratio dominica a sacerdote proferatur.

Item Gregorius VII. in generali Sinodo™:

In die Resurrectionis usque in sabbatum in albis, et in die Pentecostes usque in sabbatum eiusdem III.psalmos tantum ad nocturnos, tresque lectiones antiquomore canimus c et legimus. Omnibus diebus aliis pertotum annum, si festiuitas est IX. lectiones dicimus.Aliis uero diebus XII. psalmos, et III. lectiones recitamus.In dominicis diebus XVIII. psalmos (excepto die Pascaeet Pentecostes) et IX. lectiones celebramus. Illi autem,qui in diebus cottidianis tres tantummodo psalmos, et

III. lectiones celebrare uolunt, non ex regula sanctorum Patrum, sed ex fastidio conprobantur^ hocfacere. Nos autem et ordinem Romanum inuestiganteset antiquum morem nostrae ecclesiae, imitantes antiquosPatres, statuimus fieri sicut superius prenotauimus

Item ex omelia Gregorii Papae .

V. Pars. Quadragesima summa obseruatione est ob-seruanda, ut ieiunium in ea, (preter dominicos dies, quide abstinentia subtracti sunt), nisi quem infirmitas inpedie-rit, nullatenus soluatur, quia ipsi dies decimae sunt anni.A prima igitur dominica Quadragesimae usque in Pasca Domini sex ebdomadae conputantur, quarum uidelicet diesquadraginta et duo fiunt, e quibus dum sex dies dominiciabstinentiae subtrahuntur, non plus in abstinentia, quamtriginta et sex dies remanent. Verbi gratia, si perCCCLXV. dies annus uoluitur, et nos per XXXVI.dies affligimur, quasi anni decimas Deo damus. Sed utsacer numerus XL. dierum adinpleatur, quem Saluatornoster sacro ieiunio consecrauerat, IV. dies priorisebdomadae ad supplementum XL. dierum tollantur®, idest quarta feria, que caput ieiunii subnotatur, et quintaferia sequens, sexta, et sabbatum. Nisi istos dies

IV. superioribus XXXVI. adiunxerimus, XL. dies in abstinentia non habemus. Iubemur etiam ab omnipotentiDeo omnium bonorum nostrorum decimas dare.

Item Eusebius Papa.

Ieiunia in ecclesia a sacerdotibus constituta sine rationabili necessitate non soluantur.

Item Ieronimus.

Non dico ebdomadas, non dico duplicata ieiunia, sed saltim singulos dies absque ciborum luxuria transigamus.

Idem.

Sint tibi cottidiana ieiunia, refectio sacietatem fugiens. Nichil enim prodest tibi biduo uel triduo transmisso uacuum portare uentrem, si pariter obstruatur i.

Idem

Sint tibi ieiunia pura, continua, moderataque, id est cottidie esurire, et cottidie prandere. Apostolus inquit: „Noli adhuc aquam bibere, sed modico uino uterepropter infirmitates tuas.“ Curat uulnera delinquentis,curatosque sanctificat ieiunium.

Item Ambrosius in Psal. CXXX.

VI. Pars. Contraria diuinae condicionis precepta medicinae sunt. A ieiunio reuocant, lucubrare nonsinunt, ab omni intentione meditationis abducunt. Itaquequi se medicis dederit, se ipsum sibi abnegat.

Item Gregorius in expositione B. Iob, [lib. XXX. c. 27.]

Quinque modis gulae uicium temptat. Aliquando namque indigentiae tempora preuenit; aliquando tempora non preuenit, sed cibos lautiores querit; aliquandoque sumenda sunt, procurari s accuratius expetit; aliquando autem et qualitas ciborum, et tempus congruit, sed in ipsa quantitate sumendi mensuram refectionis excedit. Nonnumquam et abie-ctius est quod desiderat, et tamen ipso estu inmensi desideriideterius peccat.

Item Pius Papa, [epist. I.]

Nichil enim prodest homini ieiunare, et orare, et alia bona religionis agere, nisi mens ab iniquitate % et abobtrectationibus lingua cohibeatur.

Item Ieronimus.

Non mediocriter errat qui magno bono prefert mediocre bonum. Nonne rationabilis homo dignitatem amittit, qui uel ieiunium karitati, aut uigilias prefert sensus integritati, ut propter abstinentiam inmoderatam,atque indiscretam psalmorum uel offitiorum decantationemaut amentiae, aut tristiciae notam incurrat? Numquid uer-borum flecti multitudine ut homo Deus potest? Non enimuerbis tantum, sed corde orandus est Deus. Quaproptermelior est quinque psalmorum cantatio cum cordispuritate, ac serenitate, et spirituali ylaritate, quam psalterii modulatio cum anxietate cordis atque tristicia.Cum s igitur pro centum animabus psalmus uel missadicitur, nichil minus, quam si pro uno quolibet ipsorumdiceretur, accipitur. Audiant itaque, qui ea, que necessariasunt, corpori subtrahunt, illud, quod per Prophetam Dominus loquitur: „Ego Dominus odiens rapinam holocaustorum/ De rapina uero holocaustum offert qui uelciborum nimia egestate uel sompni penuria corpusinmoderate affligit.

Item Augustinus super Iobann. [tract. XVII.]

Ieiunium autem magnum et generale est abstinere ab inquitatibus et ab illicitis uoluptatibus seculi, quodest perfectum ieiunium. §. i. j hoc seculo quasiQuadragesimam abstinentiae celebramus, cum bene uiuimus,cum ab iniquitatibus et ab illicitis uoluptatibus abstinemus. Sed quia hec abstinentia sine mercede non erit,exspectamus illam beatam spem, et reuelationem gloriaemagni Dei, et saluatoris nostri Iesu Christi. In illa spe,cum fuerit de spe facta res, accepturi sumus mercedemdenarium. §. 2. Denarius ergo, qui accipit& nomen adecem numero, redditur, et coniunctas quadragenariofit quinquagenarius. Unde cum labore celebramus Quadragesimam ante Pasca, cum leticia uero, tamquam acceptamercede, Quinquagesimam post Pasca. Nam huic tamquam salutari labori boni operis, qui pertinet ad quadragenarium numerum, additur quietis et felicitatis denarius, utquinquagenarius fiat. Significauit ipse Dominushec multo apertius, quando post resurrectionem quadraginta diebus conuersatus est cum discipulis suis, quadragesimo autem die, cum ascendisset in celum, peractis decem diebus misit mercedem Spiritus sancti.

Item ex dictis Apollonii.

Discipulos, cum per segetes transeundo euellerentspicas, et ederent, ipsius Christi uox innocentes uocat, quiacoacti fame hoc fecerunt.

Item leronimus [in c. 7. Oseae.]

Quicquid necessitate fit cito soluitur; quod uoluntate arripitur perseuerat.

Item I ob anne s Os aureum, [hom. XXIX. ad c. 12. ep. ad Hebr.]

Nichil enim sic iocundum est, sicut cibus bene digestus aut decoctus. Nichil sic salutem, nichil sic sensuumacumen operatur, nichil sic egritudinem fugat, sicut moderata refectio; sufficientia quippe cum nutrimento etsospitatem simul procreat et uoluptatem; ex habun-dantia uero morbum facit et molestias ingerit, et egritudinesgenerat et facit. Quod enim facit fames, hoc etiamplenitudo ciborum; magis autem multo peiora.Fames quippe in paucis diebus aufert hominem et liberatex hac uita penali; excessus uero ciborum consumit etconputrescere^ facit corpus humanum et macerat egritudine diuturna, et tunc cum morte crudeli consumit.

Item leronimus [aduersus Iouinianum, lib. II.]

Ne tales accipiamus cibos, quos aut difficulter digerere, aut comestos partos magno et perditos labore dolea-mus. Holerum et pomorum ac leguminum et faciliorapparatus est, et arte inpendiisque coquorum non indiget, etsine cura sustentat humanum genus, moderate sumptus (quia nec auide deuoratur quod irritamenta gulae nonhabet) et leuiori digestione decoquitur. Nemo enimuno ets duobus cibis hisque uilibus usque ad inflationem uentris oneratur, que diuersitate carnium et saporis delectatione concipitur.Cum uariis nidoribus

fumant patinae, ad usum sui explenda esurie quasi captiuos trahunt. Unde et morbi saturitate nimia concitantur, multique inpatientia gulae uomitu remediantur,et quod turpiter ingesserunt turpius egerunt. Ypocratesin aphorismis epidemiis docet, crassa et obesa,que crescendi mensuram inpleuerintP, nisi cito sanguinisablatione inminuantur, in paralisim et pessima morborumgenera erumpere, et idcirco esse necessariam demptionem, ut rursus habeant in que possint crescere; nonenim manere in uno statu naturam corporum, sed autcrescere semper, aut decrescere, nec posse uiuere animal, nisi crescendi capax sit. Unde et Galienus <i uirdoctissimus Ypocratis interpres athletas, quorum uita etars sagina est, dicit in exhortatione medicinae, nec uiuereposse diu, nec sanos esse, animasque ita nimio sanguineet adipibus quasi luto inuolutas, nichil tenue, nichil celeste,sed semper de carnibus, eructuare, et uentris ingluuiecogitare.

Idem.

Legimus quosdam, morbo articulari et podagrae humoribus laborantes, proscriptione bonorum ad simplicem mensam et pauperes cibos redactos conualuisse. Caruerant enim sollicitudine dispensandae domus et epularum largitate, que et corpus frangunt et animam. Irridet Horatiusappetitum ciborum, qui consumpti relinquunt penitenciam.

Item Gregorius VII. [in Sinodo celebrata Romae anno sui Pontif. VI., c. 8.]

VII. Pars. Quia dies sabbati apud sanctos Patresnostros in abstinentia celebris est habitus, nos eorumdemauctoritatem sequentes salubriter ammonemus, ut quicumque Christianae religionis participem se esse desiderat,ab esu carnium eadem die (nisi maiori festiuitate inter-ueniente, uel infirmitate inpediente) abstineat.

Item Fructuosus Episcopus.

VIII. Pars. Carnem cuiquam monacho nec gustandinec sumendi, est concessa licentia, non quod creaturamDei iudicemus indignam, sed quod carnis abstinentia utiliset apta monachis estimetur, seruato tamen moderamine pietatis erga egrotos. §. i. Qd si quis monachus uio-lauerit, et contra sanctionem regulae usumque ueterumuesci carnibus presumpserit, sex mensium spacio retru-sioni et penitenciae subiacebit.

Item leronimus ad Rpsticum monachum.

Numquam de manu aut oculis tuis liber psalterii discedat; dicatur ad uerbum, oratio sine intermissione. Vigilets sensus, nec uagis cogitationibus patens; corpus pariterque animus tendatur ad Dominum. Iram uince patienda. Ama sdentiam scripturarum, et carnis uicia non amabis. Nec uacet mens tua uariis perturbationibus, que, si pectori insederint, dominabuntur tui, et deducent te ad delictum maximum. Facito aliquid operis, ut semper diabolus te inueniat occupatum. Si apostoli, habentes potestatem de euangeliouiuere, laborabant manibus suis, ne quem grauarent, etaliis tribuebant refrigeria, quorum pro spiritualibus meteredebebant carnalia: cur tu in usus tuos successura nonprepares? Vel fiscellam texe iunco, uel canistrum lentisplecte uiminibus; sarriatur humus; areolae equo limite di-uidantur, in quibus cum holerum iactata fuerint semina,uel plantae per ordinem positae, aquae ducantur irriguae,hic pulcherrimorum uersuum spectator assistes:„Ecce supercilio cliuosi tramitis undamElicit; illa cadens raucum per leuia murmurSaxa ciet, scatebrisque arentia temperat arua.“

§. i. Inserantur fructuosae arbores uel gemmis, uel surculis, ut paruo post tempore laboris tui dulcia poma decerpas. Apum fabricare aluearia, ad quas te mittunt Salomonis prouerbia,monasteriorum ordinem ac regiamdisciplinam in paruis disce corporibus. Texantur et lineacapiendis piscibus. Scribantur et p libri, ut et manusoperetur cibos % et anima lectione saturetur. „In desideriis est omnis otiosus.“ Egiptiorum monasteria huncmorem tenent, ut nullum absque opere et labore suscipiant, non tam propter uictus necessaria, quam propteranimae salutem, nec uagentur perniciosis cogitationibus et instar fornicantis Iherusalem diuaricentpedes suos omni transeunti. Et in sequentibus: §. 2.Quid? ergo peribunt omnes, qui in urbibus habitant? Ecceilli fruuntur suis rebus, ministrant ecclesiis, adeunt balnea,unguenta non spernunt, et in omnium flore uersantur.Ad quod et ante respondi, et nunc breuiter respondeo, mein presenti opusculo non de clericis disputare, sed monachum instituere.

Item in V. libro Capitulorum, [c. H5.]

IX. Pars. In omnibus igitur (quantum humana permittit fragilitas) decernimus, ut canonici clerici canonice uiuant, obseruantes diuinae scripturae doctrinam, etdocumenta sanctorum Patrum, et nichil sine licentia episcopisui uel magistri eorum inconposite agere presumant; inunoquoque episcopatu simul manducent et dormiant,ubi his facultas id faciendi suppetit; qui de rebus ecclesiasticis stipendia accipiunt, in suo claustro maneant;et singulis diebus mane prima ad lectionem ueniant, etaudiant quid eis inperetur. Ad mensam uero similiter lectionem audiant, et obedientiam secundum canones suis magistris faciant s.

Item ex Concilio Nannetensi, [c. io.]

X. Pars. Nullus presbiterorum, quando ad anniuer-sarium diem trigesimum, uel tertium alicuius defuncti,aut quacumque uocatione ad collectam presbiteri conuene-rint, se inebriare nullatenus presumant; nec precati in amore sanctorum uel ipsius animae bibere,aut ad s bibendum cogere, uel se aliena precationeingurgitare; nec plausus et risus inconditos et fabulasinanes ibi referre aut cantare presumat; uel turpia ioca uelurso uel tornatricibus ante se fieri patiantur; nec laruasdemonum ante se ferri consentiant, quia hoc diabolicumest, et sacris canonibus prohibitum.

Item ex Concilio Laudicensi, [c. 54.]c

Non oportet ministros altaris uel quoslibet clericos spectaculis aliquibus, que aut in nuptiis, aut in cenisexhibentur, interesse, sed ante, quam thimelici ingrediantur,surgere eos de conuiuio, et abire debere.

Item ex eodem, [c. 42. et 41.]

XI. Pars. Non oportet ministrum altaris, uel quemlibet clericum preter iussionem episcopi ad peregrinandum proficisci. §. 1. Laicum etiam sine canonicis litteris,id est formata, similiter non oportet alicubi proficisci.

Item Augustinus ad Possidium, et qui cum eo sunt fratres, [epist. LXXIII.]

XII. Pars. Fucare pigmentis, quo uel rubicundior, uel candidior appareat, adulterina fallacia est, quanon dubito etiam ipsos maritos se nolle decipi, quibussolis permittendae sunt feminae ornari secundum ueniam,non secundum inperium. Nam uerus ornatus, maxime

Christianorum et Christianarum, non tantum nullus fucus mendax, uerum ne auri quidem uestisque pompa, sed mores boni sunt. §. i. Exsecranda autem superstitioligaturarum (in quibus etiam in aures uirorum in summisex una parte auriculis suspensae deputantur) non adplacendum hominibus, sed ad seruiendum demonibus adhibentur.

Item ex Simbolo Eph e sini Concilii CC. Episcoporum, quod habitum est contra Nestorium.

XIII. Pars. De Spiritu dicit Dominus in euangelio: „Ille me clarificabit.^ Hoc rectissime sentientes,unum Christum et Filium, non uelut alterius egentemgloria, confitemur a Spiritu sancto gloriam consecutum, quiaspiritus eius nec melior, nec superior ipso est, sed quiahumana opera faciens ad demonstrationem suae deitatisuirtute proprii spiritus utebatur, ab ipso glorificatusdicitur, eo quod uirtus sua uel disciplina quelibetunumquemque clarificet. Quamuis enim in sua sit substantia spiritus eius, et intelligatur in persona proprietas,iuxta id quod Spiritus est, et non Filius: attamenalienus non est ab illo. Nam spiritus appellatus est ueritatis, et ueritas Christus est. Unde et ab isto similitersicut a Deo Patre procedit. Denique hic ipse Spiritusetiam per sanctorum apostolorum manus miracula gloriosaperficiens glorificauit Dominum Iesum Christum, postquamascendit in celum. Nam creditur Christus natura Deusexistere per suum spiritum uirtutem^ efficiens, ideoque dicebat: „De meo accipiet, et annunciabit uobis.“

Item Didimus in lib. [II.] de Spiritu sancto, contra errorem grecorum.

Saluator, qui et ueritas, ait: „Non enim loque-tur a semetipso,“ hoc est: sine me, et sine meo et siue Patris arbitrio, quia inseparabilis est a mea et Patrisuoluntate. Et amplius: §. i. Quia ex se non est, sed exPatre et a me est. Hoc enim ipsum, quod consistit, et loquitur, a Patre et a me illes est: ,,Egoueritatem loquor,“ id est inspiro que loquitur, siquidemspiritus ueritatis est. Dicere autem et loqui in Trinitate,non secundum consuetudinem nostram, qua ad nos sermocinamur et loquimur, est accipiendum, sed iuxtaformam incorporalium naturarum, et maxime Trinitatis,que uoluntatem suam ingerit in corda credentium;eorum cordibus inserit, qui eam digni sunt audire.§.2. Liquido ergo est dicere Patrem et audire Filium,uel e contra Filium? loquentem audire Patrem, eiusdem naturae esse q Patrem et Filium, et in Patre etFilio consensus est significatio. Spiritus sanctus, quiest spiritus ueritatis, et spiritus sapientiae, non potestaudire Filium loquentem que nescit, cum hoc ipsum sit,quod profertur a Filio, id est Deus procedens de Deo,Spiritus ueritatis procedens a ueritate, consolator manans deconsolatore. Denique, ne quis illum a Patris et Filii societate et uoluntate discerneret, scriptum est: ,,Non enima semetipso loquitur: sed sicut audit"y et loquitur/ Cui simile etiam de se ipso Saluator ait: „ Sicutaudio, iudico,“ et alibi: „Non potest Filius a sefacere quicquam, nisi quod uiderit Patrem facientem/