Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Decretum

Prima pars

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14

Distinctio 15

Distinctio 16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23

Distinctio 24

Distinctio 25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38

Distinctio 39

Distinctio 40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Distinctio 49

Distinctio 50

Distinctio 51

Distinctio 52

Distinctio 53

Distinctio 54

Distinctio 55

Distinctio 56

Distinctio 57

Distinctio 58

Distinctio 59

Distinctio 60

Distinctio 61

Distinctio 62

Distinctio 63

Distinctio 64

Distinctio 65

Distinctio 66

Distinctio 67

Distinctio 68

Distinctio 69

Distinctio 70

Distinctio 71

Distinctio 72

Distinctio 73

Distinctio 74

Distinctio 75

Distinctio 76

Distinctio 77

Distinctio 78

Distinctio 79

Distinctio 80

Distinctio 81

Distinctio 82

Distinctio 83

Distinctio 84

Distinctio 85

Distinctio 86

Distinctio 87

Distinctio 88

Distinctio 89

Distinctio 90

Distinctio 91

Distinctio 92

Distinctio 93

Distinctio 94

Distinctio 95

Distinctio 96

Distinctio 97

Distinctio 98

Distinctio 99

Distinctio 100

Distinctio 101

Secunda pars

Causa 1

Initium

Quaestio 1 : An sit peccatum emere spiritualia?

Quaestio 2 : An pro ingressu ecclesiae sit exigenda pecunia, vel si exacta fuerit, an sit persolvenda?

Quaestio 3 : an ingressum vel praebendas ecclesiae emere sit simoniacum?

Quaestio 4 : An iste sit reus criminis, quod eo ignorante pater admisit?

Quaestio 5 : An liceat ei esse in ecclesia, vel fungi ea ordinatione, quam paterna pecunia est assecutus?

Quaestio 6 : An illi, qui ab eo jam simoniaco ignoranter ordinati sunt, abjiciendi sint, an non?

Quaestio 7 : Si renuncians suae haeresi sit recipiendus in epicopali dignitate, vel non?

Causa 2

Initium

Quaestio 1 : An in manifestis judiciarius ordo sit requirendus?

Quaestio 2 : An exspoliatus ab aliquo sit judicandus?

Quaestio 3 : Qua poena sint feriendi qui in accusatione vel testificatione defecerint?

Quaestio 5 : Si deficientibus accusatoribus sit cogendus ad purgationem?

Quaestio 4 : An duorum testimonio sit condemnandus?

Quaestio 6 : Si remedium sit dandum ei, qui causa dilationis vocem appellationis exhibuerit?

Quaestio 7 : Si laici, monachi vel quilibet inferiorum ordinum in accusatione majorum sint audiendi?

Quaestio 8 : Quomodo debeat fieri accusatio, an in scriptis, an sine scriptis?

Causa 3

Initium

Quaestio 1 : An restitutio danda sit quibuslibet exspoliatis?

Quaestio 2 : De induciis, an post restitutionem tantum, an etiam post vocationem ad causam quibuslibet concedendae sint?

Quaestio 3 : quo spatio mensium utrique sint concedendae?

Quaestio 4 : An infames et non legitime conjuncti ad accusationem sint admittenti?

Quaestio 5 : An testes de domo accusatorum sint producendi; vel inimicorum vox sit audienda?

Quaestio 6 : An extra provinciam reus sit producendus?

Quaestio 7 : An sit audienda ejus sententia, quem cum reo par inficit malitia?

Quaestio 8 : An ab uno tantum episcopus sit audiendus vel judicandus?

Quaestio 9 : An accusatores vel testes in absentem vocem accusationis vel testificationis exhibere valeant?

Quaestio 10 : An deficientes in primo capitulo sint admittendi ad sequentia?

Quaestio 11 : An accusato liceat accusationem in accusatorem vertere?

Causa 4

Initium

Quaestio 1 : An in excommunicatione constitutus alium accusare valeat?

Quaestio 2 et 3 : Secundo, an infra decimum quartum annum in criminali causa testari quis possit? Tertio, an ab accusatione prohibitus personam testificantis possit assumere?

Quaestio 4 : an idem possit esse accusator et testis?

Quaestio 5 : An die constituta non occurrens a communione sit removendus?

Quaestio 6 : Si in episcoporum judicio accusatoris persona culpabilis inventa fuerit, an ad assertionem propriae causae de caetero sit admittenda?

Causa 5

Initium

Quaestio 1 : Qua poena sit feriendus, qui, famosum libellum clanculo scribens, probare negligit quae literis mandavit?

Quaestio 2 : quoties sit vocandus ad causam antequam sententiam damnationis accipiat?

Quaestio 3 : An per procuratorem causam suam agere valeat qui per se ipsum causae suae adesse non potest?

Quaestio 4 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?

Quaestio 5 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?

Quaestio 6 : Qua poena sit plectendus, qui quod intulit probare non valet?

Causa 6

Initium

Quaestio 1 : An crimine irretiti vel infamia notati ad hujusmodi accusationem sint admittendi?

Quaestio 2 : Si episcopus in eos accusationem vertere voluerit, an simplici assertioni suae sit fides habenda?

Quaestio 3 : Si liceat sibi expetere judicium archiepiscopi alterius provinciae?

Quaestio 4 : Cujus judicium sibi sit expetendum, si circa suam sententiam episcopos suae provinciae discordare contigerit?

Quaestio 5 : si in probatione deficit accusator, an reus sit cogendus ad probationem suae innocentiae.

Causa 7

Initium

Quaestio 1 : Utrum vivente episcopo alius possit in eadem ecclesia ordinari?

Quaestio 2 : An iste valeat reposcere cathedram, quam sua intercessione alter accepit?

Causa 8

Initium

Quaestio 1 : Quod autem episcopo successorem sibi instituere liceat

Quaestio 2 : An amicorum patrocinia in electione debeant convalescere?

Quaestio 3 : An sit habendus simoniacus qui post electionem hujusmodi juramentum canonicis praestat?

Quaestio 4 : an liceat clericis ante sententiae tempus ab episcopo suo discedere?

Quaestio 5 : An sine literis apostolicis debeat redire ad propriam ecclesiam?

Causa 9

Initium

Quaestio 1 : An ordinatio, quae ab excommunicatis facta est, aliquo modo possit rata haberi?

Quaestio 2 : An liceat episcopo, archiepiscopo, primati vel patriarchae clericos alterius sine propriis litteris ordinare?

Quaestio 3 : An archiepiscopus clericos suffraganei sui illo inconsulto damnare valeat, vel damnatos absolvere.

Causa 10

Initium

Quaestio 1 : An basilica cum omni dote sua ad episcopi ordinationem pertineat?

Quaestio 2 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?

Quaestio 3 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?

Causa 11

Initium

Quaestio 1 : Utrum clericus ante civilem judicem sit producendus?

Quaestio 2 : Si producendus non est, an haec culpa sit digna suspensione?

Quaestio 3 : Si digna non fuerit, an contemtorem sententiae sui episcopi irreparabiliter oporteat deponi.

Causa 12

Initium

Quaestio 1 : Si digna non fuerit, an contemtorem sententiae sui episcopi irreparabiliter oporteat deponi.

Quaestio 2 : An res ecclesiae, quae ab eis datae sunt; possint constare aliqua firmitate eis, qui eas acceperunt?

Quaestio 3 : Si ante tempus ordinationis suae, qui nihil habere videbantur et post ordinationem aliqua invenisse noscuntur, an possint ea relinquere quibus voluerint, an non?

Quaestio 4 : si de suis et ecclesiae rebus aliqua acquisisse noscuntur, an utrique communiter, an singulariter ecclesiae vel sacerdoti jure proveniant?

Quaestio 5 : Si testamenta liceat eis conficere?

Causa 13

Initium

Quaestio 1 : Si illi, quorum domicilia sunt in dioecesi hujus baptismalis ecclesiae, debeant persolvere decimas illi ecclesiae, et celebrare suas exsequias apud eam ecclesiam, in qua quondam haec fiebant a parentibus eorum?

Quaestio 2 : An praescriptione temporis jus percipiendi decimas et funerandi tollatur?

Causa 14

Initium

Quaestio 1 : An liceat eis sua repetere?

Quaestio 2 : An illi testes sint audiendi?

Quaestio 3 : An illud sit usuras exigere?

Quaestio 4 : An liceat clericis vel laicis a quolibet usuras expetere?

Quaestio 5 : An eleemosynae de usuris fieri possint?

Quaestio 6 : An usurarii poenitentiam agere valeant, nisi quod male acceperunt restituant.

Causa 15

Initium

Quaestio 1 : Autem an ea, quae mente alienata fiunt, sint imputanda?

Quaestio 2 : An pro impensis patrociniis liceat clericis munera exigere?

Quaestio 3 : An ex mulieris confessione iste sit condemnandus?

Quaestio 4 : An die dominico ejus causa sit ventilanda?

Quaestio 5 : An sibi neganti purgatio sit deferenda?

Quaestio 6 : An ejus confessio cruciatibus sit extorquenda?

Quaestio 7 : An absque synodali audientia episcopus valeat sacerdotem damnare?

Quaestio 8 : Si sponte confessus aut ab aliis convictus fuerit, quod ante ordinationem peccaverit, an suscepti ordinis officium exsequi sibi liceat?

Causa 16

Initium

Quaestio 1 : Utrum monachis liceat populis officia celebrare, poenitentiam dare et baptizare?

Quaestio 2 : Si contigerit eos capellas habere episcopali beneficio, an ab eis sint instituendae, an ab episcopis?

Quaestio 3 : An jura ecclesiarum praescriptione tollantur?

Quaestio 4 : Si ecclesia adversus ecclesiam praescribat, an etiam monasterium adversus ecclesiam praescribere possit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?

Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?

P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Prev

How to Cite

Next

QUESTIO I.

1

GRATIANUS.

2

I. Pars. Quod uero auctoritate illius priuilegii decimas sibi ex integro clerici uendicare non ualeant, hinc probatur, quiadecimae iuxta decreta sanctorum Patrum quadripertito diuidun-tur, quarum una pars episcopis, secunda clericis, tercia fabricisrestaurandis, quarta uero pauperibus est assignata. Decretauero sanctorum canonum neminem magis quam Apostolicum ser-uare oportet.

3

Unde Gelasius Papa ait [in epistola ad Episcopos Dardaniae]:

C. I

Constitutionem sinodi, quam uniuersalis ecclesiae probauit assensus, Romanam sedem seruare oportet. Confidimus, quod nullus iam ueraciter Christianus ignoret, uniuscuiusque sinodi constitutum, quod uniuersalisecclesiae probauit assensus, nullam magis exequi sedempre ceteris oportere, quam primam, que et unamquamquesinodum sua auctoritate confirmauit et continuata moderatione custodit.

C. II

Qui negligenter pascit dominicum gregem sibi conmen-datum conuincitur summum non amare pastorem.
4

Item Leo Papa [epist. IV. Episcopis Siciliae]. Diuinis preceptis et apostolicis monitis incitamur ut proomnium ecclesiarum statu inpigro uigilemus affectu, ac, siquid umquam reprehensioni inuenitur obnoxium, aut ab ignorantiae inpericia, aut a presumptionis usurpatione reuocemus. Ammonente enim diuinae uocis in-perio, quo beatissimus apostolus trina repetitione smisticis sanctionibus inbuitur, ut Christi oues qui Christumdiligit pascat, ipsius sedis, cui per habundantiam diuinaegratiae presumus, reuerentia cohartamur, ut periculumdesidiae, quantum possumus, declinemus, ne professiosummi Apostoli, qua se amatorem Domini testatus est, non inueniatur in nobis, quia qui negligenter pascittociens conmendatum dominicum gregem conuincitur summum non amare pastorem.

C. III

Non debent ullo modo uariari que ad perpetuam^ quietem ordinantur.
5

Idem Anatholio Episcopo, [epist. LI.]Que ad perpetuam generaliter ordinata sunt utilitatem nulla conmutatione uarientur, nec ad priuatum trahantur commodum que ad bonum sunt conmune prefixa, sedmanentibus terminis, quos constituerunt Patres, nemoiniuste usurpet alienum, sed intra fines proprios atquelegitimos, prout quisque ualuerit, in latitudine se exerceat karitatis.

C. IV

Diuinas constitutiones et apostolicae sedis decreta nulli temerare licet.
6

Item Hilarius Papa [in Sinodo Romana, c. i.]

7

Nulli fas sit sine status sui periculo uel diuinas constitutiones, uel apostolicae sedis decreta temerare, quia nos, qui potentissimi sacerdotis amministramus offitia, talistransgressionum culpa respiciet, si in causis Dei desides fuerimus inuenti, quia meminimus, quod timere debemus, qualiter conminetur Deus negligentiae sacerdotum. Siquidem maiori reatu delinquit qui pociori honorefruitur, et grauiora facit uicia peccatorum sublimitaspeccantium.

C. V

In Spiritum sanctum blasphemant qui sacros canones uiolant.
8

Item Damasus Papa.

9

Violatores canonum uoluntarie grauiter a sanctis Patribus iudicantur, et a sancto Spiritu (instinctu cuius acdono dictati sunt) dampnantur, quoniam blasphemareSpiritum sanctum non incongrue uidentur qui contra eosdemsacros canones non necessitate conpulsi, sed libenter, utpremissum est, aliquid aut proterue agunt, aut loquipresumunt, aut facere uolentibus sponte consentiunt.Talis enim pre sumptio manifeste unum genus est blasphemantium Spiritum sanctum, quoniam, ut iam prelibatumest, contra eum agit, cuius nisu et gratia sancti canones editi sunt.

C. VI

In quibus liceat Romano Pontifici nouas condere leges.
10

Item Urbanus Papa^.

11

Sunt quidam dicentes, Romano Pontifici semper licuisse nouas condere leges. Quod et nos non solum non negamus, sed etiam ualde affirmamus. Sciendum uero summopereest, quia inde nouas leges condere potest, unde Euangelistaealiquid nequaquam dixerunt. Ubi uero aperte Dominus, uel eius Apostoli, et eos sequentes sancti Patres sententialiter aliquid diffinierunt, ibi non nouam legem RomanusPontifex dare, sed pocius quod predicatum est usque adanimam et sanguinem confirmare debet. Si enim quoddocuerunt Apostoli et Prophetae destruere (quod absit)niteretur, non sentenciam dare, sed magis errare conuincere-tur. Sed hoc procul sit ab eis, qui semper Domini ecclesiam contra luporum insidias optime custodierunt.

C. VII

Contra sanctorum statuta apostolicae sedis auctoritas aliquid concedere non ualet.
12

Item Zosimus Papa.

13

Contra Patrum statuta concedere aliquid uel mutare nec huius quidem sedis potest auctoritas. Apud nos enim

14

inconuulsis radicibus uiuit antiquitas, cui decreta Patrum sanxere reuerentiam.

C. VIII

Stare non ualet quod contra euangelicam uel propheticam doctrinam seu constitutionem factum fuerit.
15

Item Marcellinus Papa, [epist. II.]

16

Omne, quod inreprehensibile est, catholica defendit ecclesia. Et infra: §. i. Iniustum iudicium etdiffinitio iniusta, regio metu uel iussu a iudicibus ordinata, non ualeat.Nequaquam quod contra euangelicam, uel propheticam, uel apostolicam doctrinam constitutionemue eorum, siue sanctorum Patrum actum fuerit, stabit, et quod ab infidelibus uel hereticis factum fuerit omnino cassabitur.

C. IX

A statutis Patrum non deuiare et fidei regulam custodire prima salus est.
17

Item Hormisda Papa [Episcopis Hispaniae].

18

Prima salus est rectae fidei regulam custodire, et a constitutis Patrum nullatenus deuiare.

C. X

Profitetur Pelagius thomum sui decessoris se per omnia seruare.
19

Item Pelagius Childiberto Regi. Satagendum est, ut pro auferendo suscipionis scandaloobsequium confessionis nostrae legibus ministremus, quibus nos etiam subditos esse sacrae scripturae precipiunt.Veniens etenim Rufinus uir magnificus, legatus excellentiaeuestrae, confidenter a nobis, ut decuit, postulauit, quatinus uobis aut beatae recordationis Leonis Papae thomuma nobis per omnia conseruari significare debuissemus, aut propriis uerbis nostrae confessionem fidei destinare.Et primam quidem petitionis eius partem, quia facilior fuit, mox, ut dixit, inpleuimus, meque in omnibus Presulisthomum pro catholicae fidei assertione conscriptum, Deopropicio, custodire manus nostrae ad uos professione signi-ficauimus. Ut autem deinceps nullius (quod absit) suspicionis resideret occasio, etiam illam aliam partem, quammemoratus uir illustris ammonuit, facere maturaui, scilicet propriis uerbis confessionem fidei, quam tenemus, exposui.

C. XI

Anathema apud Deum /?a/ qui censuram Romanorum Pontificum uiolat.
20

Item Adrianus Papa [in Capitulis, c. ult.]Generali decreto constituimus, ut execrandum anathema fiat, et ueluti preuaricator fidei catholicae semperapud Deum reus existat, quicumque regum, seu episcoporum, uel potentum deinceps Romanorum Pontificum

21

decretorum censuram in quoquam crediderit uel permiserit uiolandam.

C. XII

Non licet alicui episcopo contra decreta Romanorum Pontificum aliquid agere.
22

Item Damasus Papa, Stephano Archiepiscopo.

23

Omnia decretalia cunctorum predecessorum nostrorum constituta, que de ecclesiasticis ordinibus et canonum promulgata sunt disciplinis, ita ab omnibusepiscopis, ac sacerdotibus generaliter custodiri deberemandamus, ut si quid in illa conmiserint^, ueniamsibi honoris deinceps nouerint denegari.

C. XIII

Non conmunicet sacris altaribus qui nescit sacris obedire canonibus.
24

Item Gregorius [lib. II. ep. 7. ad Iohannem Episcopum].

25

Hec consona sanctis Patribus diffinitione sanccimus, ut qui sacris canonibus obedire nescit nec sacris ministrare, uel conmunionem capere sit dignus altaribus.

C. XIV

Seruandae sunt regulae a sanctis Patribus in Sinodo statutae.
26

Item ex Concilio Calcedonensi, [c. i.]

27

A sanctis Patribus in unaquaque Sinodo usque nunc prolatas regulas tenere statuimus.

C. XV

Voluntatem et statuta suorum decessorum custodiat qui sua seruari uoluerit^.
28

Item Gregorius ad Montanum et Thomam, [lib. V. epist. 12.]

29

Iusticiae ac rationis ordo suadet, ut qui sua a successoribus desiderat mandata seruari decessoris sui procul-dubio uoluntatem et statuta custodiat.

C. XVI

Contra statuta agit sanctorum Patrum qui non ea seruat intacta.
30

Item Leo 7 F..

31

Ideo permittente Domino pastores hominum sumus effecti, ut quod Patres nostri siue in sanctis canonibus siuein mundanis affixere legibus excedere minime debeamus.Contra eorum quippe saluberrima agimus instituta, siquod ipsi diuino statuerunt consulto intactum nonconseruamus.

32

II. Pars. Gratian. Si ergo primam sedem statuta conciliorum pre omnibus seruare oportet, s/ pro statu omnium ecclesiarum necesse est illam inpigro uigilare affectu; si ea, que

33

a Romanis Pontificibus decreta sunt, ab omnibus seruari conuenit; si illi, nesciunt sacris canonibus obedire, altaribus

34

ministrare non debent: patet, contra statuta sanctorum canonum, quibus status ecclesiarum uel confundantur uel perturbantur, priuilegia ab Apostolico concedi non debent. §. i. iifos ita respondetur: Sacrosancta Romana ecclesia ius et auctoritatem sacriscanonibus inpertit, sed non eis alligatur. Habet enim iuscondendi canones, utpote que caput et cardo est omnium ecclesiarum, a cuius regula dissentire nemini licet. Ita ergo canonibusauctoritatem prestat, ut se ipsam non subiciat eis. Sed sicutChristus, qui legem dedit, ipsam legem carnaliter inpleuit, Octauadie circumcisus, quadragesimo die cum hostiis in templo pre-sentatus^, ut in se ipso eam sanctificaret, postea uero, ut sedominum legis ostenderet, contra litteram legis leprosum tangendo mundauit, Apostolos quoque contra litteram sabbatiper sata pretergredientes, spicas uellentes et confricantes manibus suis, probabili exemplo Dauid, circumcisionis, et templiexcusauit, dicens:, , Non legistis, quid fecerit Abimelech, quandouenit ad eum Dauid, et dedit ei panes proposicionis, de quibusnon licebat edere, nisi solis sacerdotibus, et comedit ipse et puerieiusf Item Octaua die secundum legem puer circumciditur, et uos in sabbato circumciditis hominem. Item, cum iuge holocaustum ex lege offeratur, cum masculus quadragesimo S, femina uero octuagesimo die ab ortu suae natiuitatis secundumlegis inperium in templum cum hostiis presentaretur, unde sacerdotes hostias o fferentes in templo litteram sabbati soluunt, et sinecrimine sunt: tunc filius hominis multo magis ualet soluere litteram legis, qui est dominus etiam sabbati. Hinc etiam de eodicitur :, , Erat /esus docens, tamquam potestatem habens, id est tamquam dominus legis, addens moralibus ea, que deerantad perfectionem, umbram figuralium in lucem spiritualis intel-ligentiae conmutans, non tamquam scribae eorum, qui littera legisastricti non audebant aliquid addere uel conmutare. Sic etsummae sedis Pontifices canonibus a se siue ab aliis suaauctoritate conditis reuerentiam exhibent, et eis se humiliando ipsoscustodiunt, ut aliis obseruandos exhibeant. Nonnumquam ueroseu iubendo, seu diffiniendo, seu decernendo seu aliter agendo, se decretorum dominos et conditores esse ostendunt. In premissis ergo capitulis aliis inponitur necessitas obsequendi: summisuero Pontificibus ostenditur inesse auctoritas obseruandi, ut a setradita obseruando aliis non contempnenda demonstrent, exemploChristi, qui sacramenta, que ecclesiae seruanda mandauit, pri-mum in se ipso suscepit, ut ea in se ipso sanctificaret. Oportetergo primam sedem, ut diximus, obseruare ea, que mandauitdecernendo, non necessitate obsequendi, sed auctoritate inper-tiendi. Licet itaque sibi contra generalia decreta specialiapriuilegia indulgere, et speciali beneficio concedere quod generaliprohibetur decreto. §. 2. Quamquam si decretorum intentionemdiligenter aduertamus, nequaquam contra sanctorum canonumauctoritatem aliquid concedere inueniantur h Sacri siquidemcanones ita aliquid constituunt, ut suae interpretationis auctoritatem sanctae Romanae ecclesiae reseruent. Ipsi namque solicanones ualent interpretari, qui • ius condendi eos habent. Undein nonnullis capitulis conciliorum, cum aliquid obseruandumdecernitur, statim subinfertur: „Nisi auctoritas Romanae ecclesiae inperauerit aliter, uel:, , saluo tamen in omnibus iure sanctae Romanae ecclesiae, “ uel: „salua tamen in omnibus apostolica auctoritate. Quecumque ergo de decimis uel quibuslibetecclesiasticis negociis sacris canonibus diffiniuntur, intelligendasunt necessario seruari, nisi auctoritas Romanae ecclesiae aliterfieri mandauerit uel permiserit. Cum ergo aliqua priuilegia abApostolico aliquibus conceduntur, etsi contra generalem legemaliquid sonare uideantur, non tamen contra ipsam aliquid concedere intelliguntur, cum ipsius legis auctoritate priuilegia singulorum penes matrem omnium ecclesiarum reseruentur. Neque enim priuilegia aliquibus concederentur, si preter generalemlegem nulli aliquid speciale indulgeretur. Priuilegia namquedicuntur quasi priuata legia, eo quod priuatam legem singulis generent. Quam distinctionem Gregorius innuens ait :, , Si hoc neque consuetudine generali neque priuilegio uendicas, restat te usurpasse quod fecisti. §. 3, Item Ieronimus in expositione Ionae [ad c. 1.]: „ Priuilegia singulorum non possuntlegem facere conmunemP §. 4. Valet ergo, ut ex premissis colligitur, sancta Romana ecclesia quoslibet suis priuilegiis munire, et extra generalia decreta quedam speciali beneficio indulgere, considerata tamen rationis equitate, ut que mater iusticiae est innullo ab ea dissentire inueniatur, ut priuilegia uidelicet, que obreligionis, uel necessitatis, uel exhibiti obsequii gratiam conceduntur, neminem releuando ita diuitem faciant, ut, multorum detrimenta non circumspiciendo, in paupertatis miseriam nonnullosdeiciant; illud P Apostoli ad memoriam reuocantes, quod adChorinthios scribens ait: „Non enim uolumus, ut aliis sit remissio, uobis autem tribulatio .“ Cui sacra lex principum concordans ait™: „ Rescripta contra ius elicita ab omnibus iudicibusprecipimus refutari, nisi forte aliquid est, quod non ledat aliumet prosit petenti, uel crimen supplicantibus indulgeat. §. 5. Itemconstitutio inperatoris ad populum: „ Nec dampnosa fisco, neciuri contraria postulari oportet. §. 6. Clerici ergo huius baptis-malis ecclesiae priuilegii auctoritate muniti, suae diocesis decimasex integro sibi uendicare ualent, nisi forte summa necessitate episcopi cogantur ad quartam suam accipiendam, et illi superhabun-dare monstrentur.

PrevBack to TopNext