QUESTIO VII.

Quicumque uos ex occasione huius legis inperialis, non corrigendi dilectione, sed odio inimicandi persequitur, displicet nobis. Et quamuis res queque terrena non recte aquoquam possideri possit, nisi uel iure diuino, quo cunctaiustorum sunt, uel iure humano, quod in potestate est regumterrae, (ideoque falso res appellatis uestras, quas nec iustepossidetis, et secundum leges terrenorum regum amittereiussi estis, frustraque dicitis, nos eis congregandis laboramus, cum scriptum legatis:, , Labores inpiorum iustiedunt), “ sed tamen, quisquis ex occasione legis huius, quam rege3 terrae Christo seruientes ad emendandam in-pietatem uestram promulgauerunt, res proprias uestrascupide appetit, displicet nobis. Quisquis denique ipsas respauperum, uel basilicas congregationum, quas sub nomineecclesiae tenebatis (que omnino non debentur nisi ei ecclesiae, que uera est Christi ecclesia) non per iusticiam, sedper auariciam tenet, displicet nobis. Quisquis pro aliquoflagicio uel facinore deiectum a uobis ita suscipit, sicutsuscipiuntur qui (excepto errore, quo a nobis separamini)sine crimine apud uos uixerunt, displicet nobis. Sed necfacile ista monstratis, nonnullos tolleramus, quos corrigere uel punire non possumus, neque propter paleam relinquimus aream Domini, neque propter pisces malosrumpimus retia Domini, neque propter hedos in finesegregandos deserimus gregem Domini, neque propteruasa facta in contumeliam migramus de domo Domini.

Idem contra Petilianum, [lib. II. c. 43«]

Si de rebus uel locis ecclesiasticis, que, non tenetis, querimini, possunt et Iudei se iustos dicere, et iniquitatemnobis obicere, quia locum, in quo inpii regnauerunt, modo Christiani possident. Quid ergo indignum, si ea, quetenebant heretici, secundum parem Domini uoluntatem catholici tenent? Ad omnes iniquos et inpios illa uoxDomini ualet: „Auferetur a uobis regnum Dei, et dabiturgenti facienti iusticiam/ An frustra scriptum est:, , Labores inpiorum pii edent? Quapropter magis miraridebetis, quod adhuc tenetis aliquid, quam quod aliquidamisistis. Item [c. 59-]: §. i. Si qua iam concisi possidere cepistis, quia uobis ablata nobis Dominus dedit, non ideo concupiscimus aliena, quia illius inperio, cuius suntomnia, facta sunt nostra, et iuste sunt nostra. Vos enim sutebamini ad precisionem, nos ad unitatem. Alioquin etprimo populo Dei possent illi obicere alienae rei concupiscentiam, qui diuina potestate ab eorum facie, qui eaterra male utebantur, expulsi sunt, et ipsi Iudei, a quibusablatum est regnum secundum uerba Domini, et datumest genti facienti iusticiam, possunt obicere alienae rei concupiscentiam, quia ecclesia Christi possidet ubi persecutores Christi regnabant.

Quod autem nobis obiciunt, quod res eorum concupiscamus et auferamus, utinam catholici fiant, et non solum que dicunt sua, sed etiam nostra nobiscum in pace etkaritate possideant. Usque adeo autem calumpniandi cupiditate cecantur, ut non adtendant, quam sint inter se contraria que loquuntur. Ipsi certe dicunt, et inuidiosissimesibi conqueri uidentur, quod eos in nostra communioneuiolento legum inperio coartamus. Hoc itaque nullomodo faceremus, si res eorum possidere uellemus. Quisauarus querit conpossessorem? Quis dominandi cupiditateinflammatus, uel fastu dominationis elatus, desiderat habere consortem? Ipsos certe attendant quondam suos, modo etiam nostros socios et fraterna nobis dilectioneconiunctas, quemadmodum sua teneant non solum, quehabebant, sed etiam nostra, que non habebant, quetamen, si pauperum conpares sumus, et nostra sunt, etillorum. Si autem priuatim que nobis sufficiant possidemus, non sunt illa nostra, sed pauperum, quorum procurationem quodammodo gerimus, non proprietatem nobisusurpatione dampnabili uendicamus. Quicquid igiturnomine ecclesiarum partis s Donati possidebant, Christiani inperatores legibus religiosis cum ipsis ecclesiis adcatholicam tranferre iusserunt. Cum ergo nobiscumsunt plebes ecclesiarum earundem, nobiscum pauperes, qui de eisdem possessiunculis alebantur, ipsi pocius forispositi desinant concupiscere aliena, sed intrent unitatissocietatem, ut pariter gubernemus non illa tantum, quedicunt sua, uerum etiam que dicunt et nostra. Scriptumest enim: „Omnia uestra, uos autem Christi, Christusautem Dei.

Idem in epist. ad Vincentium .

Quemadmodum membrum, si precidatur ab hominis uiui corpore, non potest tenere spiritum uitae, sic homo, quipreciditur de Christi iusti corpore, nullo modo potesttenere spiritum iusticiae, etiamsi figuram membri teneat, quam sumpsit in corpore. In huius uero conpagem corporis ueniant, et labores suos non dominandi cupiditate, sed bene utendi pietate possideant. Nos autem uoluntatemnostram, ut iam dictum est, ab huius cupiditatis sordibusquolibet inimico iudicante purgamus, quando eos ipsos, quorum labores dicuntur, ut nobiscum et illis, et nostrisin societate catholica utantur, quantum ualemus, inquirimus.§. i. Sed hoc est, inquiunt, quod nos mouet: si iniusti sumus, quare nos queritis? Quibus respondemus: querimusuos iniustos, ne permaneatis iniusti; querimus perditos, utde inuentis gaudere possimus, dicentes: „Mortuus eratfrater, et reuixit; perierat, et inuentus est. Quare ergome, inquit, non baptizas, ut abluas me a peccatis? Respondeo, quia non facio iniuriam caracteri inperatoris, cumerrorem corrigo desertoris. Quare, inquit, apud te uelpenitenciam non ago? Immo, nisi egeris, saluus esse nonpoteris. Quomodo enim gaudebis te esse correctum, nisidoleas te fuisse peruersum? Quid ergo, inquiunt, apuduos, cum ad uos transimus, accipimus? Respondeo, nonquidem accipitis baptismum, qui uobis extra compagemcorporis Christi inesse potuit, prodesse non potuit: sedaccipitis unitatem Spiritus in uinculo pacis (sine qua nemopoterit uidere Deum) et karitatem, que, sicut scriptum est, operit multitudinem peccatorum. §. 2. Si autemconsideremus quod scriptum est in libro Sapientiae:„Ideo iusti tulerunt spolia inpiorum; item, quod legitur inProuerbiis:, , Thesaurizantur autem iustis diuitiae inpiorum/ tunc uidebimus, non esse querendum, qui habeantres hereticorum, sed qui sint in societate iustorum. Itempost aliqua: §. 3. Si corpus Christi tollit spolia inpiorum, et corpori Christi thesaurizant diuitiae inpiorum, nondebent inpii foras remanere, ut calumpnientur, sed intrare ut pocius iustificentur. Item post aliqua: §. 4. InChristi ergo conpagem corporis ueniant, et labores suosnon dominandi cupiditate, sed bene utendi pietate possideant. Nos autem uoluntatem nostram, ut iam dictum est, ab huius cupiditatis sordibus quolibet inimico iudicante pur-gauimus^, quando eos ipsos, quorum labores dicuntur,

ut nobiscum et illis, et nostris in societate catholica utantur, quantum ualemus, inquirimus.

Gratianus. His igitur auctoritatibus liquido monstratur, quod ea, que ab hereticis male possidentur, a catholicis iusteauferuntur, nec ideo aliena possidere dicuntur.