Table of Contents
Decretum
Prima pars
Secunda pars
Causa 1
Quaestio 1 : An sit peccatum emere spiritualia?
Quaestio 3 : an ingressum vel praebendas ecclesiae emere sit simoniacum?
Quaestio 4 : An iste sit reus criminis, quod eo ignorante pater admisit?
Quaestio 6 : An illi, qui ab eo jam simoniaco ignoranter ordinati sunt, abjiciendi sint, an non?
Quaestio 7 : Si renuncians suae haeresi sit recipiendus in epicopali dignitate, vel non?
Causa 2
Quaestio 1 : An in manifestis judiciarius ordo sit requirendus?
Quaestio 2 : An exspoliatus ab aliquo sit judicandus?
Quaestio 3 : Qua poena sint feriendi qui in accusatione vel testificatione defecerint?
Quaestio 5 : Si deficientibus accusatoribus sit cogendus ad purgationem?
Quaestio 4 : An duorum testimonio sit condemnandus?
Quaestio 6 : Si remedium sit dandum ei, qui causa dilationis vocem appellationis exhibuerit?
Quaestio 7 : Si laici, monachi vel quilibet inferiorum ordinum in accusatione majorum sint audiendi?
Quaestio 8 : Quomodo debeat fieri accusatio, an in scriptis, an sine scriptis?
Causa 3
Quaestio 1 : An restitutio danda sit quibuslibet exspoliatis?
Quaestio 3 : quo spatio mensium utrique sint concedendae?
Quaestio 4 : An infames et non legitime conjuncti ad accusationem sint admittenti?
Quaestio 5 : An testes de domo accusatorum sint producendi; vel inimicorum vox sit audienda?
Quaestio 6 : An extra provinciam reus sit producendus?
Quaestio 7 : An sit audienda ejus sententia, quem cum reo par inficit malitia?
Quaestio 8 : An ab uno tantum episcopus sit audiendus vel judicandus?
Quaestio 10 : An deficientes in primo capitulo sint admittendi ad sequentia?
Quaestio 11 : An accusato liceat accusationem in accusatorem vertere?
Causa 4
Quaestio 1 : An in excommunicatione constitutus alium accusare valeat?
Quaestio 4 : an idem possit esse accusator et testis?
Quaestio 5 : An die constituta non occurrens a communione sit removendus?
Causa 5
Quaestio 2 : quoties sit vocandus ad causam antequam sententiam damnationis accipiat?
Quaestio 4 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?
Quaestio 5 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?
Quaestio 6 : Qua poena sit plectendus, qui quod intulit probare non valet?
Causa 6
Quaestio 1 : An crimine irretiti vel infamia notati ad hujusmodi accusationem sint admittendi?
Quaestio 3 : Si liceat sibi expetere judicium archiepiscopi alterius provinciae?
Causa 7
Quaestio 1 : Utrum vivente episcopo alius possit in eadem ecclesia ordinari?
Quaestio 2 : An iste valeat reposcere cathedram, quam sua intercessione alter accepit?
Causa 8
Quaestio 1 : Quod autem episcopo successorem sibi instituere liceat
Quaestio 2 : An amicorum patrocinia in electione debeant convalescere?
Quaestio 3 : An sit habendus simoniacus qui post electionem hujusmodi juramentum canonicis praestat?
Quaestio 4 : an liceat clericis ante sententiae tempus ab episcopo suo discedere?
Quaestio 5 : An sine literis apostolicis debeat redire ad propriam ecclesiam?
Causa 9
Quaestio 1 : An ordinatio, quae ab excommunicatis facta est, aliquo modo possit rata haberi?
Causa 10
Quaestio 1 : An basilica cum omni dote sua ad episcopi ordinationem pertineat?
Quaestio 2 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?
Quaestio 3 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?
Causa 11
Quaestio 1 : Utrum clericus ante civilem judicem sit producendus?
Quaestio 2 : Si producendus non est, an haec culpa sit digna suspensione?
Causa 12
Quaestio 5 : Si testamenta liceat eis conficere?
Causa 13
Quaestio 2 : An praescriptione temporis jus percipiendi decimas et funerandi tollatur?
Causa 14
Quaestio 1 : An liceat eis sua repetere?
Quaestio 2 : An illi testes sint audiendi?
Quaestio 3 : An illud sit usuras exigere?
Quaestio 4 : An liceat clericis vel laicis a quolibet usuras expetere?
Quaestio 5 : An eleemosynae de usuris fieri possint?
Quaestio 6 : An usurarii poenitentiam agere valeant, nisi quod male acceperunt restituant.
Causa 15
Quaestio 1 : Autem an ea, quae mente alienata fiunt, sint imputanda?
Quaestio 2 : An pro impensis patrociniis liceat clericis munera exigere?
Quaestio 3 : An ex mulieris confessione iste sit condemnandus?
Quaestio 4 : An die dominico ejus causa sit ventilanda?
Quaestio 5 : An sibi neganti purgatio sit deferenda?
Quaestio 6 : An ejus confessio cruciatibus sit extorquenda?
Quaestio 7 : An absque synodali audientia episcopus valeat sacerdotem damnare?
Causa 16
Quaestio 1 : Utrum monachis liceat populis officia celebrare, poenitentiam dare et baptizare?
Quaestio 3 : An jura ecclesiarum praescriptione tollantur?
P. 2, Causa 17, Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?
Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?
P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?
P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?
Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?
Causa 17
Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?
Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?
Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?
Causa 18
Causa 19
Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?
Causa 20
Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?
Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?
Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?
Causa 21
Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?
Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?
Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?
Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?
Causa 22
Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?
Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?
Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?
Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?
Causa 23
Quaestio 1 : An militare peccatum sit?
Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?
Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?
Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?
Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?
Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?
Causa 24
Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?
Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?
Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?
Causa 25
Causa 26
Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?
Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?
Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?
Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?
Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?
Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?
Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?
Causa 27
Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?
Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?
Causa 28
Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?
Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?
Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?
Causa 29
Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?
Causa 30
Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?
Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?
Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?
Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?
Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?
Causa 31
Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?
Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?
Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii
Causa 32
Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?
Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?
Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?
Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?
Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?
Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?
Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?
Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?
Causa 33
Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?
Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?
Quaestio 3
Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?
Causa 34
Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?
Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?
Causa 35
Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?
Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?
Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?
Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?
Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?
Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?
Causa 36
Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?
Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?
Pars 3
DISTINCTIO LXXXII.
I. Pars. Generaliter etiam pauperibus et his, qui suis manibus laborare non possunt, episcopus necessaria prouideat.
C. II
. Qui uoluptatem offitio preposuerit, modis omnibus submoueaturII. Pars. Proposuisti, quid de his obseruari debeat,quos in diaconii ministerio aut in offitio presbiterii positos incontinentes esse aut fuisse generati filii prodiderunt.De his etiam manifesta diuinarum legum est disciplina,et beatae recordationis Siricii episcopi monita euiaentiacommearunt, ut incontinentes in offitiis talibus positiomni honore ecclesiastico priuarentur, nec admittantur adtale ministerium, quod sola continentia oportet inpleri.Est enim uetus admodum sacrae legis auctoritas iam indeab initio custodita, quod in templo anno uicis suae habitareprecepti sunt sacerdotes, ut seruientes sacris oblationibuspuros et ab omni labe purgatos sibi uendicent diuina misteria^ neque eos ad sacra offitia fas sit admitti, quiexercent uel cum uxore carnale consortium, quia scriptumest: „ Sancti estote, quia ego sanctus sum DominusDeus uester.“ Quibus utique propter sobolis successionempropterea usus& fuerat relaxatus, quia de aliatribu% ad sacerdotium nullus fuerat iussus accedere.Quo magis ipsi sacerdotes uel Leuitae pudicitiam ex dieordinationis suae seruare debent, quibus et sacerdotium,uel ministerium sine successione est, nec preterit dies, quauel a sacrificiis diuinis, uel baptismatis offitio uacent?Nam si Paulus ad Corinthios dicens scribit: „ Abstineteuos ad tempus, ut uacetis orationi,'“ et hoc utique laicisprecepit, multo magis igitur sacerdotes, quibus etsacrificandi et orandi iuge offitium est, semper debebuntab huiusmodi consortio abstinere; qui, si contaminatusfuerit carnali concupiscentia, quo meritop exaudiri seposseq credit, cum dictum sit: „Omnia munda mundis,coinquinatis autem et infidelibus mundum nichil est; sedcoinquinata est eorum mens uel conscientia? Sed fortasse hoc licere sibi credit, quia scriptum est: „Uniusuxoris uirum.“ Non dixit hoc, ut permaneat inconcupiscentia generandi, sed propter incontinentiam futuram^ Quod apertius declarat dicens: „Qui autem in carne sunt, Deo placere non possunt. Vos autemiam non estis in carne, sed in spiritu. Sed ea plane dis-par et diuersa sententia est. Nam si ad aliquos forma
ecclesiasticae uitae pariter et disciplinae, que ab episcopo Siricio ad omnesy prouincias comeauit, non probatur
Seruenisse, his ignorantibus uenia non negabitur, ita ut e cetero penitus incipiant abstinere et ita gradus suos, inquibus fuerint inuenti, retentent, ut eis non liceat adpotiora conscendere; quibus in beneficio esse debet,quod hunc ipsum locum, quem retinent, non amittunt.§. i. Si qui autem scisse formam uiuendi missam a Siriciodeteguntur, neque statim cupiditates libidinis abiecisse,illi sunt modis omnibus submouendj, qui post admonitionem cognitam preponendam arbitrati sunt uoluptatem.
C. III
. De eodem.Item S iri cius Papa [ad Himerium Tarraconensem Episcopum, epist. I. cap. 7.]Plurimos sacerdotes Christi atque Leuitas post longaconsecrationis suae tempora tam de coniugibus propriis,quam etiam de turpi coitu sobolem didicimus procreasse, etcrimen suum hac prescriptione defendere, quia in ueteritestamento sacerdotibus ac ministris generandi facultaslegitur attributa. Dicat mihi nunc, quisquis ille est sectator libidinum preceptorque uitiorum, si existimat, quodin lege Moysi sacris ordinibus passim a Deo nostrolaxata sunt frena luxuriae, cur eos, quibus committebantursancta sanctorum, premonet, dicens: „ Sancti estote, quiaego sanctus sum Dominus Deus uester?“ Cur etiamprocul a suis domibus anno uicis suae in templo habitareiussi sunt sacerdotes? Hac uidelicet ratione, ne uel cumuxoribus possent carnale exercere commercium, utconscientiae integritate fulgentes acceptabile Deo munusofferrent. Quibus expleto deseruitionis suae temporeuxoris usus solius successionis causa fuerat relaxatus,quia non ex alia tribu, nisi ex Leui, quisquam ad Dei ministerium fuerat preceptus admitti.
Quia aliquanti, de quibus loquimur, (ut tua sanctitas retulit), ignorantia lapsos se esse deflent, his hac condicione misericordiam dicimus non negandam, ut sine ullohonoris augmento, in hoc, quo deiecti sunt, quamdiuuixerint, offitio perseuerent: si tamen post hoc continentes se studuerint exhibere. Hi uero, qui illiciti priuilegiiexcusatione nituntur, et sibi asserunt ueteri hoc lege concessum, nouerint se ab omni ecclesiastico honore, quo indigne usi sunt, apostolicae sedis auctoritate deiectos, necumquam posse ueneranda attractare misteria, aquibus se ipsi, dum obscenis cupiditatibus inhiant, pri-uauerunt. Et quia exempla presentia cauere nos premonentin futurum, si quilibet episcopus, presbiter atquediaconus (quod non optamus) fuerit talis inuentus, iamnunc sibi omnem per nos indulgentiae aditum intelligatobseratum, quia ferro necesse est ut abscidanturs uulnera,que fomentorum non senserint medicinam.
C. V
. Que penitentia sit inponenda sacerdoti, qui de fornicatione conuictus fuerit.Presbiter, si fornicationem fecerit, quamquam secundum canones Apostolorum debeat deponi, tamen iuxta auctoritatem B. Siluestri Papae, si non in uitio perdurauerit, sib sponte confessus adierit, ut resurgeret, decemannis in hunc modum peniteat: tribus siquidem mensibus a ceteris remotus pane et aqua a uespera inuesperam utatur, diebus autem dominicis et precipuisfestis modico uino et pisciculis atque leguminibus recreetur,sine carne et sagimine, quis et caseo; sacco indutushumi adhereat, die ac nocte iugiter misericordiam Deiomnipotentis inploret. Finitis tribus mensibus continuisexeat: tamen in publicum non procedat, ne grex fidelisin eo scandalum patiatur; nec enim debet sacerdos publicepenitere, sicut laicus. Postea aliquantisper resumptis uiri-bus, unum annum et dimidium in pane et aqua expleat,exceptis dominicis diebus s et precipuis festiuitatibus,in quibus uino et sagimine, ouis et caseo iuxta canonicam mensuram uti poterit. Finito primo anno et dimidio,corporis et sanguinis Domini, ne indurescat, particeps fiat,et ad pacem ueniat, psalmos cum fratribus in choro ultimuscanat, ad cornu altaris non accedat, iuxta B. Clementisuocem minora gerat offitia. Deinde uero usque ad expletionem septimi anni omni quidem tempore, exceptis pascalibus diebus, tres legitimas ferias in unaquaque ebdomadain pane et aqua ieiunet. Expleto septimi anni circulo,si 1431 fratres apud quos penituit, eius condignam peni-
tentiam laudauerint, episcopus in pristinum honoremiuxta B. Calixti Papae auctoritatem eum reuocare poterit. Sane sciendum est, quia secundam feriam unumpsalterium canendo, aut unum denarium pauperibusdando, si opus est, redimere poterit. Finitis septem pannis, deinde usque ad finem decimi anni sextam feriam(nulla interueniente redemptione) obseruet in pane etaqua. §. i. Eadem quoque penitentia erit sacerdoti deomnibus aliis peccatis et criminibus, que eum in depositionem adducuntq. Neque hoc cuilibet uideatur onerosum,si sacerdos post lapsum digne, ut supra dictum est, penitensad pristinos redeat honores.