Table of Contents
Decretum
Prima pars
Secunda pars
Causa 1
Quaestio 1 : An sit peccatum emere spiritualia?
Quaestio 3 : an ingressum vel praebendas ecclesiae emere sit simoniacum?
Quaestio 4 : An iste sit reus criminis, quod eo ignorante pater admisit?
Quaestio 6 : An illi, qui ab eo jam simoniaco ignoranter ordinati sunt, abjiciendi sint, an non?
Quaestio 7 : Si renuncians suae haeresi sit recipiendus in epicopali dignitate, vel non?
Causa 2
Quaestio 1 : An in manifestis judiciarius ordo sit requirendus?
Quaestio 2 : An exspoliatus ab aliquo sit judicandus?
Quaestio 3 : Qua poena sint feriendi qui in accusatione vel testificatione defecerint?
Quaestio 5 : Si deficientibus accusatoribus sit cogendus ad purgationem?
Quaestio 4 : An duorum testimonio sit condemnandus?
Quaestio 6 : Si remedium sit dandum ei, qui causa dilationis vocem appellationis exhibuerit?
Quaestio 7 : Si laici, monachi vel quilibet inferiorum ordinum in accusatione majorum sint audiendi?
Quaestio 8 : Quomodo debeat fieri accusatio, an in scriptis, an sine scriptis?
Causa 3
Quaestio 1 : An restitutio danda sit quibuslibet exspoliatis?
Quaestio 3 : quo spatio mensium utrique sint concedendae?
Quaestio 4 : An infames et non legitime conjuncti ad accusationem sint admittenti?
Quaestio 5 : An testes de domo accusatorum sint producendi; vel inimicorum vox sit audienda?
Quaestio 6 : An extra provinciam reus sit producendus?
Quaestio 7 : An sit audienda ejus sententia, quem cum reo par inficit malitia?
Quaestio 8 : An ab uno tantum episcopus sit audiendus vel judicandus?
Quaestio 10 : An deficientes in primo capitulo sint admittendi ad sequentia?
Quaestio 11 : An accusato liceat accusationem in accusatorem vertere?
Causa 4
Quaestio 1 : An in excommunicatione constitutus alium accusare valeat?
Quaestio 4 : an idem possit esse accusator et testis?
Quaestio 5 : An die constituta non occurrens a communione sit removendus?
Causa 5
Quaestio 2 : quoties sit vocandus ad causam antequam sententiam damnationis accipiat?
Quaestio 4 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?
Quaestio 5 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?
Quaestio 6 : Qua poena sit plectendus, qui quod intulit probare non valet?
Causa 6
Quaestio 1 : An crimine irretiti vel infamia notati ad hujusmodi accusationem sint admittendi?
Quaestio 3 : Si liceat sibi expetere judicium archiepiscopi alterius provinciae?
Causa 7
Quaestio 1 : Utrum vivente episcopo alius possit in eadem ecclesia ordinari?
Quaestio 2 : An iste valeat reposcere cathedram, quam sua intercessione alter accepit?
Causa 8
Quaestio 1 : Quod autem episcopo successorem sibi instituere liceat
Quaestio 2 : An amicorum patrocinia in electione debeant convalescere?
Quaestio 3 : An sit habendus simoniacus qui post electionem hujusmodi juramentum canonicis praestat?
Quaestio 4 : an liceat clericis ante sententiae tempus ab episcopo suo discedere?
Quaestio 5 : An sine literis apostolicis debeat redire ad propriam ecclesiam?
Causa 9
Quaestio 1 : An ordinatio, quae ab excommunicatis facta est, aliquo modo possit rata haberi?
Causa 10
Quaestio 1 : An basilica cum omni dote sua ad episcopi ordinationem pertineat?
Quaestio 2 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?
Quaestio 3 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?
Causa 11
Quaestio 1 : Utrum clericus ante civilem judicem sit producendus?
Quaestio 2 : Si producendus non est, an haec culpa sit digna suspensione?
Causa 12
Quaestio 5 : Si testamenta liceat eis conficere?
Causa 13
Quaestio 2 : An praescriptione temporis jus percipiendi decimas et funerandi tollatur?
Causa 14
Quaestio 1 : An liceat eis sua repetere?
Quaestio 2 : An illi testes sint audiendi?
Quaestio 3 : An illud sit usuras exigere?
Quaestio 4 : An liceat clericis vel laicis a quolibet usuras expetere?
Quaestio 5 : An eleemosynae de usuris fieri possint?
Quaestio 6 : An usurarii poenitentiam agere valeant, nisi quod male acceperunt restituant.
Causa 15
Quaestio 1 : Autem an ea, quae mente alienata fiunt, sint imputanda?
Quaestio 2 : An pro impensis patrociniis liceat clericis munera exigere?
Quaestio 3 : An ex mulieris confessione iste sit condemnandus?
Quaestio 4 : An die dominico ejus causa sit ventilanda?
Quaestio 5 : An sibi neganti purgatio sit deferenda?
Quaestio 6 : An ejus confessio cruciatibus sit extorquenda?
Quaestio 7 : An absque synodali audientia episcopus valeat sacerdotem damnare?
Causa 16
Quaestio 1 : Utrum monachis liceat populis officia celebrare, poenitentiam dare et baptizare?
Quaestio 3 : An jura ecclesiarum praescriptione tollantur?
P. 2, Causa 17, Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?
Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?
P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?
P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?
Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?
Causa 17
Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?
Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?
Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?
Causa 18
Causa 19
Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?
Causa 20
Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?
Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?
Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?
Causa 21
Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?
Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?
Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?
Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?
Causa 22
Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?
Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?
Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?
Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?
Causa 23
Quaestio 1 : An militare peccatum sit?
Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?
Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?
Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?
Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?
Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?
Causa 24
Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?
Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?
Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?
Causa 25
Causa 26
Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?
Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?
Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?
Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?
Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?
Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?
Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?
Causa 27
Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?
Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?
Causa 28
Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?
Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?
Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?
Causa 29
Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?
Causa 30
Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?
Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?
Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?
Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?
Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?
Causa 31
Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?
Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?
Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii
Causa 32
Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?
Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?
Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?
Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?
Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?
Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?
Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?
Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?
Causa 33
Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?
Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?
Quaestio 3
Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?
Causa 34
Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?
Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?
Causa 35
Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?
Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?
Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?
Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?
Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?
Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?
Causa 36
Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?
Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?
Pars 3
QUESTIO III.
Tertio queritur, an ex mulieris confessione iste sit condem-pnandus? In quo primum uidendum est, an mulier sacerdotem accusare ualeat ? Quod sacris canonibus omnino uidetur esse prohibitum. Generaliter enim statutum est ex decretis FabianiPapae, ut sacerdotes Domini non accusent, nec in eos 'testifi-centur, qui sui ordinis non sunt, nec esse possunt. Mulieresautem non solum ad sacerdotium, sed nec etiam ad diaconatumprouehi possunt, unde nec sacerdotes accusare, nec in eos testificari ualent. Legibus quoque cautum est, ut ob uerecundiam suisexus mulier apud pretorem pro alio non intercedat, nisi fortesuas uel suorum iniurias persequH maluerit. Hec autem, quenec suas, nec suorum iniurias persequitur, ad hanc accusationemadmitti non debet. §. i. Econtra qui iudicis personam gerereualet ab accusatoris offitio non remouetur. Mulieres autem inueteri testamento populum iudicasse, quicumque librum Iudicum legerit ignorare non poterit. Non itaque ab accusatione re-moueri possunt quas etiam iudicis personam frequenter gessisseconstat, nec ulla serie diuinarum scripturarum ab accusationeprohibentur. §. 2. His ita respondetur: In ueteri lege multapermittebantur, que hodie perfectione gratiae abolita sunt. Cumenim mulieribus permitteretur populum iudicare, hodie pro peccato, quod mulier induxit, ab Apostolo eis indicitur uerecundari, uiro subditas esse, in signum subieciionis uelatum caput habere.Que ergo his omnibus uiro subiecta ostenditur, cui pro aliopostulare non conceditur, ad accusationem admittenda non uide-
tur. §. 3. Econtra, quamquam passim et indifferenter ad accusationem mulier non admittatur, sunt tamen quedam crimina, quorum accusationem mulier subire non prohibetur.
[C. I.]
„Z)e crimine, ?nod publicorum fuerit iudiciorum, mulieri accusare non permittitur, nm certis ex causis, id est si suam suorumque iniuriam persequatur, secundum antiqui iuris statuta tantum, de quibus specialiter eis concessum est, non exacta subscriptione. Unde aditus preses prouinciae in primis examinabit, an tale sit crimen, cnms accusationem mulier subire non prohibetur “ a,
[C. II.]
„ Ex eo, gwod prohibet lex Iulia de adulteriis testimonium dicere condempnatam mulierem, colligitur etiam mulieres ZesZZ- monium dicendi in iudicio ius habereP Item de accusationibus et inscriptionibus, Z. i.: §. 1. „Non est permissum mulieri publico iudicio quemquam reum facere, nm scilicet parentumliberorumque, e patroni et patronae, eZ eorum filii filiaeue, nepotis neptisue mortem exequaturP
[C. III.] 22
, , Certis de causis concessa est mulieribus publica accusatio, ueluti si mortem exequantur eorum eorumque, in quos ex lege testimonium publicorum inuiiae non dican. §. 1. Idem et in lege Cornelia testamentaria senatus statuit; sed etde testamento paterni liberti uel materni^ mulieribus publico iudicio dicere^permissum est. §. 2. Pupillis ex consilio ZnZo- rum patris mortem, item pupillae aui sui mortem exequi', concessum est lege testamentaria. iVam de patris quidem testamentopupillis agere dZwws Vespasianus permisit. Sed etsi non exhibeantur tabulae, per interdictum possunt experiri .“ Codicequi accusare possunt neZ non, Zdm Augustus^s Dioni- sZo:tfaor Zna, se consobrini sui necem uindicandam ex
istimat, adeat presidem prouinciae .“ Digestis ad Ze^em luliam maiestatis, [lege 8., ] Papinianus Ze&ro 12. Responsorum: §. 3. , /n questionibus lesae maiestatis etiam mulieresaudiuntur. §.4. Coniurationem Sergii Catilinae Iulia mulier detexit, eZ ikf. Tullium consulem iudicium eius m- struxit. “
[Gratian.] Quecumque uero persona ad accusationem publicorum iudiciorum uel lesae maiestatis admittitur, eadem accusationem symoniae subire non prohibetur.
Sane quisquis hanc sanctam et uenerandam antistitis sedem pecuniae interuentu subisse, aut si quis, ut alterumordinaret uel eligeret, aliquid accepisse detegitur, ad instarpublici criminis et lesae maiestatis accusatione proposita, aradu sacerdotis retrahatur. Nec hoc solum deincepsonore priuari, sed perpetuae quoque infamiae dampnaridecernimus, ut facinus quos par coinquinat et equat, utrosque similis pena comitetur.
Gratian. Cum autem sacris canonibus accusationes om-nino submoueantur, /tfas leges seculi non asciscunt, 0 diuerso uidenturadmittendae que legibus seculi non prohibentur. Verumhoc non infertur. Quicumque enim clericorum nuptias sacriscanonibus contrahere prohibentur, eZ legibus inperatorum. Nonautem consequenter omnium copulam leges admittunt, quorumconiunctionem sacri canones 59 non prohibent; legibus enim soZZ cantores et lectores, canonibus autem etiam acoliti uxores ducerepossunt. Quamuis igitur sacris canonibus submoueantur accusationes, quas leges seculi non asciscunt, non ideo consequenterrecipiuntur quascumque leges principum admittunt. §. 1. «Sed(sZcnZ circa huius operis initium premissum est) tociens legibusinperatorum in ecclesiasticis negociis utendum est, quociens sacriscanonibus obuiare non inueniuntur. Unde aut specialiter sacriscanonibus mulier ab accusatione lesae maiestatis et symoniaeostendatur prohibita, aut premissis rationibus ad huiuscemodiaccusationem admittenda probatur. §.. iVec quisquamdistinguere querat, ad aliorum, non ad sacerdotum accusationemin hoc casu symoniae mulieres esse admittendas. Cum enim generaliter legibus hoc eis permissum inueniatur, nisi quis specialiteraliqua lege hoc prohibitum ostenderit, eius distinctio locum nonhabebit. Verum, cum contra regulas generales quedam criminaspecialiter excepta sint, in quibus mulieri accusare permittitur, inter que fornicatio non numeratur, patet, quod huius accusatioduppliciter infirmatur, et quia fornicationis crimen intendit, etquia, dum de se confitetur, super alienum crimen ei credi nonoportet.