P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

QUESTIO VI

I. Pars. Extra prouinciam autem reus nullatenus estproducendus.

Unde I abi anu s Papa scribit Y lar io Episcopo, [ep. III. cap. 4.]

C. I

Ubi crimen admittitur, ibi causa uentiletur,

Ibi semper causa agatur, ubi crimen admittitur, etqui non probauerit quod obicit, penam, quam intulerit, ipse patiatur.

C. II

Accusatus nonnisi in foro suo audiatur.

Idem [eadem epist. c. 2.]Si quis episcoporum super certis accusatur criminibus, ab omnibus audiatur, qui sunt in prouincia sua, episcopis, quia non oportet accusatum alibi quam in foro suoaudiri.

Gratian. Exceptio fori dilatoria est, atque ideo in inicio litis debet opponi et probari. Peremptorias autem exceptiones(ut sunt prescriptiones longi temporis) sufficit in inicio litiscontestari.

C. III

De eodem.

Idem [Fabianus ibidem].

Pulsatus ante suum iudicem causam dicat, nonante suum iudicem pulsatus, si uoluerit, taceat. Pulsatisuero, quociens appellauerint, induciae dentur.

Gratian. Hoc autem, quod de loco dictum est, tunc in-telligendum est, cum ueritas causae nonnisi in loco admissi criminis deprehendi potest, aut nisi altera pars iudicium maiorispersonae interpellauerit, siue declinando iudicium, siue releuandosententiam.

Unde Stephanus, sanctae et apostolicae atque uniuersalis ecclesiae Romanae Episcopus, scribit omnibus Episcopis, [epist. II. cap. 7.]:

C. IV

Intra prouinciam, et a conprouincialibus tantum causa est audienda.

Ultra prouinciarum terminos accusandi licentia non progrediatur, sed omnis accusatio intra prouinciam audiatur, et a conprouincialibus terminetur, nisi tantum ad apostolicam sedem fuerit appellatum.

C. V

A conprouincialibus accusatus uel indicatus apostolicam sedem appellet.

Item Sixtus Papa [II. ep. I. ad Gratum Episcopum].

Accusatus uel iudicatus a conprouincialibus in aliqua causa episcopus licenter appellet, et adeat apostolicaesedis Pontificem, qui aut per se, aut per uicarios suos retractare eius negotium procuret. Et dum iteratoiudicio Pontifex causam suam agit, alius in eius loco nonponatur aut ordinetur episcopus, quoniam, quamquamconprouincialibus episcopis accusati causam episcopiscrutari liceat, non tamen diffinire inconsulto RomanoPontifice permissum est.

[PALE A.

C. VI. De eodem.

Item Dama sus Papa Stephano Archiepiscopo, epist. II. c. 2.

Discutere episcopos et summas ecclesiasticorum negotiorum causas metropolitano una cum omnibus suisconprouincialibus, ita ut nemo ex eis desit, et omnes insingulorum concordent negotiis, licet; sed diffinire eorumatque ecclesiasticarum summas querelas causarum, ueldampnare episcopos absque huius sanctae sedis auctoritateminime licet, quam omnes appellare, si necesse fuerit, eteius fulciri auxilio oportet.]

C. VII

Conprouinciales et metropolitani episcoporum causam audire, sed diffinire non possunt.

Item Eleuterius Papa [scribens ad Galliae prouincias, cap. 2.]

Quamuis liceat apud prouinciales, et metropolitanos, atque primates episcoporum uentilare accusationes uelcriminationes, tamen non licet diffinire sine huius sanctae sedis auctoritate, sicut ab apostolis eorumque successoribus multorum consensu episcoporum iam diffinitum est.Nec in eorum ecclesiis alii aut preponantur, aut ordinentur, antequam hic eorum iuste terminentur negotia. Reliquorum uero clericorum causas apud conprouinciales, etmetropolitanos, et primates et uentilare, et iustefinire licet.

C. VIII

Ante apostolicam censuram in causis episcoporum non est diffnitiua sententia ferenda.

Item Leo Episcopus urbis Romae Anastasio Episc. Tes-salonicensi, [ep. LXXXII. al. LXXXIV. c. i.]

Multum stupeo, frater karrissime, sed plurimum

doleo, quod in eum, de quo nichil amplius iudicaueras, quam quod euocatus adesse differret et excusationem infirmitatisobtenderet, tam atrociter et tam uehementer potuerisconmoueri, presertim cum, etiam si tale aliquid mereretur, expectandum tibi fuerat quid ad tua consulta rescriberemus. Sed etiam si quid graue intolerandumqueconmitteret, nostra erat expectanda censura, ut nichilprius ipse decerneres quam quid nobis placeret agnosceres.Vices enim nostras ita tuae credidimus karitati, ut inpartem sis uocatus sollicitudinis, non in plenitudinem potestatis. Unde, sicut multum nos ea, que a te pie sunt curata, letificant, ita nimium ea, que perperam sunt gesta, contristant.

C. IX

Preter conscientiam- Romani Pontificis nec concilia celebrari, nec episcopum dampnari oportet.

Item Iulius Papa orientalibus Episcopis, [ep. I.]

Dudum a sanctis apostolis successoribusque eorumin antiquis decretum est statutis, que hactenus sanctaet urriuersalis apostolica tenet ecclesia, non oporterepreter sententiam Romani Pontificis concilia celebrariuel episcopum dampnari, quoniam sanctam Romanamecclesiam primatum omnium ecclesiarum esse uoluerunt;et sicut B. Petrus apostolus primus fuit omnium apostolorum, ita et hec ecclesia suo nomine consecrata (Domino instituente) prima sit et caput ceterarum, et ad eam quasiad matrem atque apicem omnes maiores ecclesiae causaeet iudicia episcoporum recurrant, et iuxta eius sententiamterminum sumant, nec extra Romanum quicquam ex hisdecerni Pontificem debere.

II. Pars. Gratian. Aliquando inconsulto Romano Pontifice plerique episcoporum dampnati inueniuntur, et alii in eorum subrogati locum, quorum dampnationem et subrogationem probono pacis ex dispensatione tollerasse legitur ecclessia.

Vnde Nicolaus Papa Salomoni RegiBrittorum;

C. X

Quorumdam depositionem, extra conscientiam Romani Pontificis factam, pro pace tollerauit ecclesia.

Hec quippe est ordinatio Dei patris tui, et hec est lex ecclesiae matris tuae, uidelicet ut omnes episcopos regni tuiad Turonensem archiepiscopum mittere non detrectes, ipsiusque iudicium postulare non dedigneris. Ipse enim estmetropolitanus, omnesque episcopi tui regni eius suffraganeis sunt, sicut conscriptiones predecessorum meorumeuidenter ostendunt, qui predecessores tuos, quia illos abipsius cura subtraxerant, forti inuectione corriperestuduerunt, quamuis nec nostra scripta super hac re missadeesse uideantur. Cumque coram designato Turonicaeecclesiae presule et integro numero collegarum, id est duo-decim episcoporum, celebrato conuentu fuerint eiecti, episcopi regulariter examinati, aparueritque quod canonicefuerint eiecti, ipsis in sua deiectione manentibus, quiin locis eorum consecrati sunt poterunts utique episcopatus honore potiri. Quod si eiecti episcopi insontes fuerintdeclarati, his amotis, qui illis subrogati sunt, ecclesiassuas ipsi recipiant. Nam cum antecessores mei presuleseiectiones eorum episcoporum, qui ab ecclesiis suisexpulsi sunt, nec admiserunt, nec approbauerunt, necipsos, qui eis subrogati sunti, uiuentibus illis legitimos episcopos dixerunt. Sane si ad Turonensem fortearchiepiscopum mittere prefatos episcopos dedignaris, stude duos episcopos de expulsis et duos de subrogatis unacum ecclesiae tuae legato ad apostolicam B. Petri sedemtransmittere, ubi, digna examinatione premissa, qui legitimiepiscopi sunt apareat, et suas ecclesias inregulariternon amittant. Nichil enim queo aliud in presentinegotio diffinire. Quia uero magna quis sit metropolitanus apud Brittannos est contentio, licet nullius memoriateneat uos in uestra regione ullam habuisse metropolita-nam ecclesiam, tamen si libet (postquam Deus omnipotens pacem inter uos et dilectum filium nostrum, Karo-lum regem gloriosum, constituet) facile hoc poteritisaduertere. Quod si adeo contentiosius" agere creditis, ad nostrum apostolatum destinare contendite, quatinus nostro libramine que fuerit apud uos antiquitus archiepisco-palis ecclesia luce clarius innotescat, et deinceps omniambiguitate recisa quem sequi episcopi uestri debeantincunctanter agnoscant. Neque enim ecclesias Dominiper discordias regum diuisionis aliqua pati dampnanecesse est, cum (quantum ex se est) pacem, quam predicant, seruare studeant inuicem et in omnes.

III. Pars. Gratian. Alias autem irrita erit episcoporum sententia et a Sinodo retractanda.

Unde Felix Papa [I. epist. I. ad Paternum]:

C. XI. J Dampnatio iniusta inrita est et in Sinodo retractanda.

Inritam esse episcoporum dampnationem et iniustam censemus et idcirco a Sinodo retractandam, ita ut ob-pressis ab omnibus in cunctis subueniatur causis.

Gratian. Quod autem metropolitanum suum contem-pnere, et aliorum iudicium alicui expetere non liceat, Sixtus Papa [III.] testatur [in epist. ad orientales Episcopos, c. 3.] dicens:

C. XII

Peregrina iudicia sunt submouenda.

Peregrina iudicia, salua in omnibus apostolicaauctoritate, generali sanctione prohibemus, quia indignum

est ut ab extraneis iudicentur qui conprouinciales et a se electos debent habere iudices.

C. XIII

De eodem.

Item Anacletus [Papa, epist. I. c. 3.]Leges ecclesiae apostolica auctoritate firmamus, et peregrina iudicia submouemus. Unde et Dominus, mentionem faciens Loth, per Moisen loquitur, dicens: „Ingressuses quidem ut aduena, numquid ut iudices ?“

C. XIV

Nulli liceat aliarum prouinciarum iudicium expetere. Item Innocentius [Papa ad Victricium RothomagensemEpiscopum, epist. II. c. 3.]Non liceat cuiquam, sine preiudicio tamen Romanae ecclesiae, cui in omnibus causis reuerentia debetur, relictis his sacerdotibus, qui in eadem prouincia Deiecclesias nutu diuino gubernant, ad alias conuolare prouin-cias uel aliarum prouinciarum episcoporum iudiciaexpeti uel pati. Quod si quis presumpserit, ab offitio cleri submotus et iniuriae reus ab omnibusiudicetur.

Gratian. Reuerentia autem, que apostolicae debetur ecclesiae, et eius auctoritas intelligenda est, cum uel ad ipsam appellatum fuerit, uel ab ea iudices electi conceduntur. Unde Sixtus Papa, cum diceret: „ Conprouinciales et a se electos debent habere iudices, statim subiungit: „nisi fuerit appellatum

C. XV

Absque apostolicae sedis decreto extraneos iudices adire non possumus.

Item Anacletus [Papa, epist. I. c. 3.]Unaqueque prouincia tam iuxta ecclesiasticasquam iuxta seculi leges suos debet iustos et non iniquoshabere iudices, et non extraneos, nisi apostolicae huiussedis decreuerit auctoritas.

C. XVI

Super™ appellationem alteriusprouinciae iudices adire non oportet.

Item ex Romana Sinodo.

Neminem exhiberi de prouincia ad prouinciam uel de

comitatu ad comitatum oportet, nisi ad relationem iudicis 179 ita ut actor rei forum sequatur. Et infra:

§. 1. Illa, que sunt per unamquamque prouinciam, ipsius prouinciae sinodus dispenset, sicut in Niceno constat essedecretum concilio. §. 2. Ultra prouinciae terminos accusandi licentia non progrediatur. Omnis accusatio intra prouinciam audiatur et a conprouincialibus terminetur.

[C. XVII.]

Item .

Si quis clericus super quibuslibet criminibus accusatus fuerit, in prouincia, in qua consistit ille, qui pulsatur, suas exerat actiones, nec estimet eum accu-tor suus alibi aut longius ad iudicium pertrahendum.