P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

QUESTIO III

GRATIANUS.

I. Pars. Qua autem pena feriendi sint qui in accusatione deficiunt, canonum censura diffinit. Penam enim illati criminiscum dispendio existimationis excipient.

Unde Gaius Papa%:

C. I

De his--, qui non probanda obiciunt.

Si quis circa huiusmodi personas non probanda detulerit, auctoritate huius sanctionis intelligat se iacturam infamiae sustinere, ut dampno pudoris et estimationisdispendio discat, sibi alienae uerecundiae inpune insidiarisaltim de cetero non licere.

C. II

Si accusator in accusatione defecerit, talionem recipiat.

Item Damasus Papa [ad Stephanum Archiepiscopum, epist. III.]

Calumpniator, si in accusatione defecerit, talionem recipiat.

C. III

De eodem.

Item ex decreto Adriani Papae [in capitulis ab ipso collectis, c. 52. in medio].

Qui non probauerit quod obiecerit, penam, quam ipse intulerit, patiatur.

C. IV

De his, qui falsis criminibus aliquem inpetunt.

Item .

Si quis episcopum, aut presbiterum, aut diaconem falsis criminibus appetierit, et probare non potuerit, necin finem dandam ei communionem censemus.

II. Pars. Gratian. Aliud est accusationem non inplere, et aliud conuicium non probare. Illud enim nulli sine abolitione, lioc omnibus licet.

Unde Fabianus Papa [ad Hilarium Episcopum, epist. III.]:

C. V

Conuicium non est pro accusatione habendum.

Si quis iratus crimen cuilibet temere obieceritconuicium non est pro accusatione habendum, sed permisso tractandi spatio id, quod iratus dixit, per scripturamse probaturum esse fateatur, ut, si forte resipiscensque per iracundiam dixit iterare aut scribere noluerit, non ut reus criminis teneatur.

III. Pars. Gratian. Sed aliud est crimen illatum nonposse probare, aliud est aliqua promissione accusationemdeserere. Huic enim, qui promissione deceptus accusationemdeserit, uenia datur; illi uero, qui crimen illatum probare nonuoluerit, infamia irrogatur.

Unde B. Gregorius scribit I oh an ni Corintiorum Episcopo, [lib. IV. epist. 50.]:

C. VI

De eo, qui promissione illectus ab accusatione desistit.

Paulum itaque diaconum quamuis culpa sua uehemen-ter confundat, quod deceptus promissione ab accusatione sui episcopi destiterit, tamen hanc ei culpam ignoscimus.

[PALEA.

Omnis igitur, qui crimen obicit, scribat se probaturum. Reuera ibi semper causa agitur, ubi crimen admittitur; etqui non probauerit quod obiecit, penam, quam intulerit, ipse patiatur.]

C. VII

De his M a-, qui accusationem deserunt, ut ecclesiasticos ordines accipiant.

Idem.

Eufemium atque Tomam, qui pro deserenda accusa-

tione episcopi sui sacros ordines acceperunt, eisdemordinibus priuatos esse, atque ita, sicuti depositi sunt, uolumus permanere.

Gratian. Hinc colligitur autem^> clericorum infamiam per Romanum Pontificem aboleri posse, contra illud Gelasii :„ Quamquam animas per penitentiam saluare possimus, infamiamtamen abolere non possumus, et illud Stephani, cum causasenumerasset, ex quibus infamia inrogatur: „Hos omnes, inquit, „sub nota perpetuae infamiae ad penitentiam suscipimus. Velnon fiunt infames lege canonum omnes quos leges seculi infames pronunciant, cum Paulus diaconus, qui non inpetrata abolicioneab accusatione destitit s, hac auctoritate dignitatem sui offitii re-cuperauit, quem senatusconsultum Turpilianum infamem pronuntiat. Quod etiam de ea fateri cogimur, que intra tempus luctusnubit, cum matrimonia hodie regantur iure poli, non iure fori, etiure poli mortuo uiro mulier soluta est a lege uiri: nubat cui uult. §. i. Sed idem Stephanus contra scribit, dicens: „Infamesdicimus quoscumque leges seculi infames pronunciant. Sedillud Gelasii et Stephani: „ Quamquam animas, etc. et: „Subnota perpetuae infamiae, “ etc. de illis intelligitur, quibus perciuilem iudicem infamia inrogatur, quorum sicut examinatio etcastigatio, ita et in integrum restitutio non nisi ad ciuilem iudicem spectat. De ea uero, que intra tempus luctus nubit, nonest contrarium ei, quod Stephanus ait:, , Infames dicimus, etc.Cum enim leges seculi precipue in matrimoniis sacros canonessequi non dedignentur, non uidentur pronuntiare infamem, queapostolica et canonica auctoritate non illicite nubit.

IV. Pars §. 2. Notandum quoque est, quod aliud est, cumaliquem penituerit criminaliter accusasse et inscriptionem fecisse, si ab innocente fuerit absolutus: aliud, si pecuniam a nocenteacceperit, ut a probatione eius, quod obiecerat desistat.

Unde in Libro Capitulorum, [c. 175. legitur]:

C. VIII

De eo, quem penitet criminaliter accusasse.

Si quem penituerit criminaliter accussasse, et inscriptionem fecisse de eo, quod probare non potuerit, si ei? cum accusato innocente conuenerit, inuicem se absoluant.Si uero iudex eum, qui accusatus est, criminosum esse co-gnouerit, et inter reum et accusatorem per obreptionemconuenerit de colludio, penam excipiat legibus constitutam.

V. Pars. Gratian. Notandum quoque est, quod, sicutin Digest. l. XLVIII. legitur, tit. de ab olit, criminum [ 1. 1 .]:, , Accusatorum temeritas tribus modis detegitur. Autenim calumpniantur, aut preuaricantur, aut tergiuersantur.Calumpniari est falsa crimina intendere; pr euar icar i uera criminaabscondere; tergiuersari in uniuersum ab accusatione desistere. §. 1. Sed non utique qui non probat quod intendit protinuscalumpniari uidetur. Nam eius rei inquisitio arbitrio cognoscentis committitur, qui, reo absoluto, de accusatoris incipit consilio querere, qua mente ductus ad accusationem processit, etsi quidem iustum eius errorem reperti, absoluti eum: si uero ineuidenti calumpnia eum deprehenderit, legitimam penam eiinrogat. Quorum alterutrum ipsis uerbispronuntiationis manifestatur. Nam si quidem ita pronuntiaverit: „ Non probasti, pepercit ei: sin autem pronuntiaverit'. „ Calumpniatus es, condempnari eum. Et quamuis nichil de pena subiecerit, tamen legispotestas aduersus eum exercebitur. Nam facti s quidem questioin arbitrio est iudicantis: penae uero persecutio non eius uolun-tati mandatur, sed legis auctoritati reseruaturX Si autem inter-loquendo dixerit: Titius temere accusasse uidetur, noncalumpniatorem pronunciauit. Temeritas enim facilitatis ueniamcontinet, et inconsultus calor calumpniae uicio caret, et ob hocnullam penam huic irrogari oportet. Supra lib. XL VII. tit. depr euar icat orib. [1. 1.]: §. 2., , Preuaricator est quasi uaricatorqui diuersam partem adiuuat prodita causa sua. Quod nomenLabeo a uaria concertatione tractum ait. Nam qui pre-uaricatur ex utraque parte consistit, quinimo ex altera. Isautem preuaricator proprie dicitur, qui publico iudicio accusauerit.Ceterum aduocatus non proprie preuaricator dicitur. Quidergo de eo fiet ? Siue priuato iudicio, siue publico pre-uaricatus sit, hoc est prodiderit causam, hic extra ordinemsolet puniri. §. 3. Sciendum, quod hodie his°, qui pre-uaricati sunt, pena iniungitur extraordinaria^ Et infra: §. 4. „ Accusator de preuaricatione conuictus, postea ex lege nonaccuset p. Et infra Q: §. 5. „ In omnibus causis (preterquamin sanguine) qui delatorem corrumpit ex Senatusconsulto prouicto habeturX Et infra lib. XLVIII. tit. de abolitionibus criminum: §. 6. „ Preuaricator em eum esse ostendimus, quicolludit cum reo, eo quod proprias quidem probationes dissimularet, falsas uero accusationes admitteret. §. 7. Siquis autem ab accusatione citra abolitionem destiterit, punitur.Abolitio priuatim a presidibus postulari ac inpetrari solet; itempro tribunali, non de plano, nec preses hanc cognitionem alteridemandare potest. Si plura crimina idem eidem intulit, singulorum debet abolitionem petere, alioquin, prout quidomiserit, eius nomine senatusconsulti penam patieturEtinfra°y titulo eodem: „Destitisse eum accepimus, quitotum 122 aa animum agendi deposuit, non qui distulit accusationem, sed qui permissu inperatoris ab accusatione destitit, in-punitus est. §. 8. Abolitio autem penam remittit, infamiamnon tollit. Unde Inppp. Valens, Valentinianus, et GratianusIX. lib. C. eod. titulo de generali abolitione dixisse leguntur :, , Indulgentia, patres conscripti, quos liberat notat, nec infamiam criminis tollit, sed penae gratiam facit. Si autem:restituo te in integrum, princeps dixerit, infamiam tollit. Undein eodem lib. iit. de sententiam passis et restitutis, cuidam deportatoin insulam inperator Antoninus dixisse legitur: „Restituo te inintegrum prouinciae tuae, et adiecit: „Ut autem scias, quid sitin integrum restituere, honoribus et ordini tuo, et omnibusceteris X

PrevBack to TopNext

On this page