P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

DISTINCTIO LVI

GRATIANUS.

I. Pars. Presbiterorum etiam filii ad sacra offitia non suntadmittendi.

Unde Urbanus Papa II. ait:

C. I

. Filii presbiterorum a sacris ordinibus remouentur.

Presbiterorum filios a sacris ministeriis remouemus, nisi aut in cenobiis, aut in canonicis religiose probatifuerint conuersari.

II. Pars. Gratian. Sed hoc intelligendum est de illis, quipaternae incontinentiae imitatores fuerint. Verum si morumhonestas eos commendabiles fecerit, exemplis et auctoritatenon solum sacerdotes, sed etiam summi sacerdotes fieri possunt.

[PALEA.

C. II

. Unde Damasus Papa scribit:

Osius Papa fuit filius Stephani subdiaconi. Bonifacius Papa fuit filius Iucundi presbiteri. Felix Papa filius Felicispresbiteri de titulo Fasciolae. AgapitusPapa filius Gordianipresbiteri. Theodorus Papa filius Theodori episcopi deciuitate Ierosolima. Siluerius Papa filius Siluerii episcopiRomae. Deusdedit Papa filius Stephani subdiaconi.]

Felix enim tertius, natione Romanus, ex patre Felice presbitero fuit. Item Gelasius, natione Afer, ex patre episcopoValerio natus est. Item Agapitus, natione Romanus, ex patreGordiano presbitero originem duxit. Quamplures^ etiamalii inueniuntur, qui de sacerdotibus nati apostolicae sedi pre-fuerunt.

Hinc Augustinus ait [libro de bono coniug. c. i6.]:

C. III

. Vicia parentum filiis non inputentur. Undecumque homines nascuntur, si parentum uitianon sectantur, honesti et salui erunt. Semen enimhominis ex qualicumque homine Dei creatura est, et eomale utentibus male erit, non ipsum aliquando malum erit.Sicut autem boni filii adulterorum nulla est defensio adulterorum, sic mali filii coniugatorum nullum crimen estnuptiarum.

C. IV

. De eodem.

Item Iohannes Crisostomus supra Mattheum homilia III. [c. i.].

Numquam de uiciis erubescamus parentum, sed unum illud queramus semperque amplectamur, uirtutem uidelicet.Huiusmodi enim, etiamsi alienigenam habet matrem, etiamsi fornicatione pollutam uel quolibet huiusmodidedecore sordidatam, nichil tamen de eius aut uilitate fuscabitur, aut crimine polluetur. Quod si fornicatorem ipsumad meliora conuersum nequaquam uita conmaculat prior,multo magis ex meretrice natus et adultera, si propria uirtutedecoretur, parentum suorum non decoloratur obprobriis.Itemus: §. i. Non est omnino, non est nec de uirtute,nec de uicio parentum aut laudandus aliquis, aut culpandus,nemo inde uere aut obscurus, aut clarus est, imo etiam utconsiderantius aliquid dicamus ac expressius, nescio quo-

modo ille magis resplendet, qui ex parentibus a uirtutibus prorsus alienis, ipse tamen fuerit Dei uirtute mirabilis.

C. V

. Non parentum, sed propria culpa quemque condempnat.

Item Ieronimus in epistola contra Rufinum.

Nasci de adulterio non est eius culpa, qui nascitur, sed illius, qui generat. Quomodo in seminibus non peccat terra,que confouet, non semen, quod in sulcis iacitur, nonhumor et calor, quibus temperata frumenta in germenpullulant, sed, uerbi gratia, fur et latro, qui fraude et ui eripitsemina: sic genus humanum recipit terra, id est uulua,quod suum est et receptum confouet, confotum corporat,corporatum in membra distinguit, et inter illas sacri uen-tris angustias Dei manus semper operatur, idemque estcorporis creator et animae. Noli despicere bonitatemfiguli, qui te plasmauit et fecit ut uoluit. Ipse est Deiuirtus et Dei sapientia, qui in utero uirginis edificauit sibidomum. Iepte&, inter uiros sanctos Apostoli uoce numeratus, meretricis est filius. Esau de RebeCca et Isaac,hispidus tam mente quam corpore, quasi bonum triticumin lolium auenasque degenerat, quia non in seminibus, sedin uoluntate nascentis causa uiciorum est atque uirtutum.

C. VI

. Iniquitates parentum filiis obesse r^on possunt.

Item Augustinus [contra Faustum, lib. XXII. c. 64.]

Sponsus ille, qui uocaturus erat ad nuptias bonos et malos, congruens inuitatis, nasci etiam uoluit de bonis etmalis, quo exemplo discant, parentum suorum iniquitatessibi obesse non posse.

C. VII

. Non aliena culpa, sed propria aliquem ob eo, quo fungitur, deicit gradu.

Item Gregorius [ad Columbum Episcopum Numidiae, lib. X. epist. 8.]

Satis peruersum et contra ecclesiasticam probatur esse censuram, ut frustra quorundam, uoluptatibus quispriuetur, quem sua culpa uel facinus ab offitiis, quo fungitur, gradu non deicit.

C. VIII

. Ex adulterio natus a sacerdotio non prohibetur®.

Item Ieronimus.

Dominus noster Iesus Christus uoluit, non solum de alienigenis, sed etiam de adulterinis conmixtionibus nasci,nobis magnam fiduciam prestans, ut qualicumque modonascamus, tantum ut eius uestigia imitemur, ab ipsiuscorpore non separemur, cuius per fidem membra effectisumus. Et sicut ille uerus est pontifex ex adulterinisnatus coniunctionibus, ita, qualicumque ordine natus sitaliquis, tantum ut fidem perfectam habeat, et quod fidetenet inpleat operibus, sitque litteratus, et uir unius uxoris,nequaquam a sacerdotio repellitur. ludas enim patriarcha concubuit cum Thamar nuru sua, et ex illo coitunati sunt Phares et Zaran, inde postea Salmon, qui fuitdux in deserto, inde Obeth, indeque Booz, indepostea Isai, qui fuit pater Dauid. Ex progenie autem illaorigo ducitur Christi, qui uerus sacerdos est; ideoque sifilii eius sumus, que ipse fecit imitari debemus.

C. IX

. A populo Dei non separat aliquem materna condicio, sed propria culpa.

Item Augustinus de unico baptismo [contra Donatistas, lib. I. c. 15.]

Ismael ut separaretur a populo Dei, non obfuit mater ancilla, sed obfuit fraterna discordia; nec profuitpotestas uxoris, cuius magis filius erat, quia per ipsius iuraconiugalia et in ancilla seminatus erat, et ex ancilla susceptus.

III. Pars. Gratian. Contra Bonifacius Martir RegiAnglorum:

C. X

. Vicia parentum etiam ad posteros transeunt^.

Si gens Anglorum (sicut per istas prouincias diuulga-tum est, et nobis in Francia et in Italia inproperatur, et ab ipsis paganis inproperium nobis obicitur, spretis legalibusconubiis adulterando et luxuriando ad instar Sodomiticaegentis fedam uitam uixerit, de tali commixtione meretricum estimandum est degeneres populos et ignobiles, etfurentes libidine fore procreandos, et ad extremum uniuer-sam plebem ad deteriora et ignobiliora uergentem, et nouis-sime nec bello seculari fortem, nec in fide stabilem, etnec honorabilem hominibus, nec Deo esse amabilem uen-turam, sicut aliis gentibus Ispaniae et Prouinciae et Burgundionum populis contigit, que sic a Deo recedentesfornicatae sunt, donec iudex talium criminum ultrices penas per ignorantiam legiss Dei, et per Sarra-cenos, uenire et seuire permisit.

Unde idem Urbanus in fine superioris capituli®distinguendo subiunxit:

C. XI

. Si religiosi inuenti fuerint filii sacerdotum, ordinentur .

Nisi aut in cenobiis, aut in canonicis religiose probati fuerint conuersari.

C. XII

. De eodem.

Item Alexander II.

Apostolica uobis auctoritate precipimus, ut si eum, qui ab ecclesia electus est, digniorem altero esse,canonicamque eiuselectionem probaueritis, nostra fulti auctoritate consecretis.Nam pro eo, quod filius sacerdotis dicitur, si ceterae uirtutesin eum conueniant, non reicimus, sed suffragantibusmeritis conniuendo eum recipimus.

Gratian. Hoc autem, quod de filiis sacerdotum dicitur, ex dispensatione ecclesiae introductam uidetur, et quod ex dispensatione introducitur, ad consequentiam regulae trahi nonpoterit.

Unde Urbanus [Papa II.] scribit Bartholomeo Thuron.

Archiepiscopo:

C. XIII

. Filii sacerdotum non prohibentur ab episcopatu, si ceterae uirtutes in eis inueniantur.

Cenomanensem electum, pro eo, quod filius sacerdotis dicitur, si ceterae uirtutes in eum conueniant, nonreicicimus, sed suffragantibus meritis patienter suscipimus:non tamen, ut pro regula in posterum assumatur, sed adtempus ecclesiae periculo consulitur.

Gratian. Cum ergo ex sacerdotibus nati in summos Pontifices supra leguntur esse promoti, non sunt intelligendi de fornicatione, sed de legitimis coniugiis nati, que sacerdotibus ante prohibitionem ubique licita erant, et in orientali ecclesia usquehodie eis licere probatur. §. 1. Quod autem uicium originissemini inputari negatur, uidetur esse contrarium illi senienciaeAdulterorum filii abominatio sunt Domino. Sed sicut supradictum est de presbiterorum filiis, ita et hoc de filiis adulterorumintelligendum uidetur, ut illi dicantur esse abhominatio Domino,ad quos paterna flagitia hereditaria successione descendunt.Similiter et illud Urbani intelligendum est, quod ipse scribitPatrono Legionensi Episcopo.

C. XIV

. De eodem.

Quia simpliciter ad sedem apostolicam ueniens humiliter peccatum confessus es, quod pontificii tui uidebatur offitiuminpedire, uidelicet quod ex matre non legitima procreatussis, quam uiuente propria uxore pater tuus cognouissecognoscitur, nos apostolicae mansuetudinis gratia admonente a ceteris que sacerdotium inpediunt criminibustam tui professione quam fratrum testimonio, qui tecumsunt, inmunem te agnoscentes, et uitam tuam religiosamaudientes, ab huius te peccati uinculo absolutum in suscepto sacerdotali offitio confirmamus.

PrevBack to TopNext

On this page