Table of Contents
Decretum
Prima pars
Secunda pars
Causa 1
Quaestio 1 : An sit peccatum emere spiritualia?
Quaestio 3 : an ingressum vel praebendas ecclesiae emere sit simoniacum?
Quaestio 4 : An iste sit reus criminis, quod eo ignorante pater admisit?
Quaestio 6 : An illi, qui ab eo jam simoniaco ignoranter ordinati sunt, abjiciendi sint, an non?
Quaestio 7 : Si renuncians suae haeresi sit recipiendus in epicopali dignitate, vel non?
Causa 2
Quaestio 1 : An in manifestis judiciarius ordo sit requirendus?
Quaestio 2 : An exspoliatus ab aliquo sit judicandus?
Quaestio 3 : Qua poena sint feriendi qui in accusatione vel testificatione defecerint?
Quaestio 5 : Si deficientibus accusatoribus sit cogendus ad purgationem?
Quaestio 4 : An duorum testimonio sit condemnandus?
Quaestio 6 : Si remedium sit dandum ei, qui causa dilationis vocem appellationis exhibuerit?
Quaestio 7 : Si laici, monachi vel quilibet inferiorum ordinum in accusatione majorum sint audiendi?
Quaestio 8 : Quomodo debeat fieri accusatio, an in scriptis, an sine scriptis?
Causa 3
Quaestio 1 : An restitutio danda sit quibuslibet exspoliatis?
Quaestio 3 : quo spatio mensium utrique sint concedendae?
Quaestio 4 : An infames et non legitime conjuncti ad accusationem sint admittenti?
Quaestio 5 : An testes de domo accusatorum sint producendi; vel inimicorum vox sit audienda?
Quaestio 6 : An extra provinciam reus sit producendus?
Quaestio 7 : An sit audienda ejus sententia, quem cum reo par inficit malitia?
Quaestio 8 : An ab uno tantum episcopus sit audiendus vel judicandus?
Quaestio 10 : An deficientes in primo capitulo sint admittendi ad sequentia?
Quaestio 11 : An accusato liceat accusationem in accusatorem vertere?
Causa 4
Quaestio 1 : An in excommunicatione constitutus alium accusare valeat?
Quaestio 4 : an idem possit esse accusator et testis?
Quaestio 5 : An die constituta non occurrens a communione sit removendus?
Causa 5
Quaestio 2 : quoties sit vocandus ad causam antequam sententiam damnationis accipiat?
Quaestio 4 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?
Quaestio 5 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?
Quaestio 6 : Qua poena sit plectendus, qui quod intulit probare non valet?
Causa 6
Quaestio 1 : An crimine irretiti vel infamia notati ad hujusmodi accusationem sint admittendi?
Quaestio 3 : Si liceat sibi expetere judicium archiepiscopi alterius provinciae?
Causa 7
Quaestio 1 : Utrum vivente episcopo alius possit in eadem ecclesia ordinari?
Quaestio 2 : An iste valeat reposcere cathedram, quam sua intercessione alter accepit?
Causa 8
Quaestio 1 : Quod autem episcopo successorem sibi instituere liceat
Quaestio 2 : An amicorum patrocinia in electione debeant convalescere?
Quaestio 3 : An sit habendus simoniacus qui post electionem hujusmodi juramentum canonicis praestat?
Quaestio 4 : an liceat clericis ante sententiae tempus ab episcopo suo discedere?
Quaestio 5 : An sine literis apostolicis debeat redire ad propriam ecclesiam?
Causa 9
Quaestio 1 : An ordinatio, quae ab excommunicatis facta est, aliquo modo possit rata haberi?
Causa 10
Quaestio 1 : An basilica cum omni dote sua ad episcopi ordinationem pertineat?
Quaestio 2 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?
Quaestio 3 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?
Causa 11
Quaestio 1 : Utrum clericus ante civilem judicem sit producendus?
Quaestio 2 : Si producendus non est, an haec culpa sit digna suspensione?
Causa 12
Quaestio 5 : Si testamenta liceat eis conficere?
Causa 13
Quaestio 2 : An praescriptione temporis jus percipiendi decimas et funerandi tollatur?
Causa 14
Quaestio 1 : An liceat eis sua repetere?
Quaestio 2 : An illi testes sint audiendi?
Quaestio 3 : An illud sit usuras exigere?
Quaestio 4 : An liceat clericis vel laicis a quolibet usuras expetere?
Quaestio 5 : An eleemosynae de usuris fieri possint?
Quaestio 6 : An usurarii poenitentiam agere valeant, nisi quod male acceperunt restituant.
Causa 15
Quaestio 1 : Autem an ea, quae mente alienata fiunt, sint imputanda?
Quaestio 2 : An pro impensis patrociniis liceat clericis munera exigere?
Quaestio 3 : An ex mulieris confessione iste sit condemnandus?
Quaestio 4 : An die dominico ejus causa sit ventilanda?
Quaestio 5 : An sibi neganti purgatio sit deferenda?
Quaestio 6 : An ejus confessio cruciatibus sit extorquenda?
Quaestio 7 : An absque synodali audientia episcopus valeat sacerdotem damnare?
Causa 16
Quaestio 1 : Utrum monachis liceat populis officia celebrare, poenitentiam dare et baptizare?
Quaestio 3 : An jura ecclesiarum praescriptione tollantur?
P. 2, Causa 17, Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?
Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?
P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?
P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?
Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?
Causa 17
Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?
Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?
Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?
Causa 18
Causa 19
Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?
Causa 20
Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?
Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?
Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?
Causa 21
Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?
Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?
Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?
Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?
Causa 22
Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?
Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?
Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?
Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?
Causa 23
Quaestio 1 : An militare peccatum sit?
Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?
Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?
Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?
Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?
Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?
Causa 24
Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?
Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?
Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?
Causa 25
Causa 26
Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?
Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?
Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?
Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?
Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?
Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?
Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?
Causa 27
Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?
Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?
Causa 28
Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?
Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?
Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?
Causa 29
Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?
Causa 30
Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?
Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?
Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?
Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?
Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?
Causa 31
Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?
Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?
Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii
Causa 32
Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?
Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?
Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?
Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?
Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?
Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?
Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?
Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?
Causa 33
Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?
Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?
Quaestio 3
Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?
Causa 34
Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?
Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?
Causa 35
Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?
Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?
Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?
Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?
Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?
Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?
Causa 36
Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?
Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?
Pars 3
DISTINCTIO LVI
C. I
. Filii presbiterorum a sacris ordinibus remouentur.Presbiterorum filios a sacris ministeriis remouemus, nisi aut in cenobiis, aut in canonicis religiose probatifuerint conuersari.
C. II
. Unde Damasus Papa scribit:Osius Papa fuit filius Stephani subdiaconi. Bonifacius Papa fuit filius Iucundi presbiteri. Felix Papa filius Felicispresbiteri de titulo Fasciolae. AgapitusPapa filius Gordianipresbiteri. Theodorus Papa filius Theodori episcopi deciuitate Ierosolima. Siluerius Papa filius Siluerii episcopiRomae. Deusdedit Papa filius Stephani subdiaconi.]
Felix enim tertius, natione Romanus, ex patre Felice presbitero fuit. Item Gelasius, natione Afer, ex patre episcopoValerio natus est. Item Agapitus, natione Romanus, ex patreGordiano presbitero originem duxit. Quamplures^ etiamalii inueniuntur, qui de sacerdotibus nati apostolicae sedi pre-fuerunt.
C. III
. Vicia parentum filiis non inputentur. Undecumque homines nascuntur, si parentum uitianon sectantur, honesti et salui erunt. Semen enimhominis ex qualicumque homine Dei creatura est, et eomale utentibus male erit, non ipsum aliquando malum erit.Sicut autem boni filii adulterorum nulla est defensio adulterorum, sic mali filii coniugatorum nullum crimen estnuptiarum.C. IV
. De eodem.Numquam de uiciis erubescamus parentum, sed unum illud queramus semperque amplectamur, uirtutem uidelicet.Huiusmodi enim, etiamsi alienigenam habet matrem, etiamsi fornicatione pollutam uel quolibet huiusmodidedecore sordidatam, nichil tamen de eius aut uilitate fuscabitur, aut crimine polluetur. Quod si fornicatorem ipsumad meliora conuersum nequaquam uita conmaculat prior,multo magis ex meretrice natus et adultera, si propria uirtutedecoretur, parentum suorum non decoloratur obprobriis.Itemus: §. i. Non est omnino, non est nec de uirtute,nec de uicio parentum aut laudandus aliquis, aut culpandus,nemo inde uere aut obscurus, aut clarus est, imo etiam utconsiderantius aliquid dicamus ac expressius, nescio quo-
C. V
. Non parentum, sed propria culpa quemque condempnat.Nasci de adulterio non est eius culpa, qui nascitur, sed illius, qui generat. Quomodo in seminibus non peccat terra,que confouet, non semen, quod in sulcis iacitur, nonhumor et calor, quibus temperata frumenta in germenpullulant, sed, uerbi gratia, fur et latro, qui fraude et ui eripitsemina: sic genus humanum recipit terra, id est uulua,quod suum est et receptum confouet, confotum corporat,corporatum in membra distinguit, et inter illas sacri uen-tris angustias Dei manus semper operatur, idemque estcorporis creator et animae. Noli despicere bonitatemfiguli, qui te plasmauit et fecit ut uoluit. Ipse est Deiuirtus et Dei sapientia, qui in utero uirginis edificauit sibidomum. Iepte&, inter uiros sanctos Apostoli uoce numeratus, meretricis est filius. Esau de RebeCca et Isaac,hispidus tam mente quam corpore, quasi bonum triticumin lolium auenasque degenerat, quia non in seminibus, sedin uoluntate nascentis causa uiciorum est atque uirtutum.
C. VIII
. Ex adulterio natus a sacerdotio non prohibetur®.Dominus noster Iesus Christus uoluit, non solum de alienigenis, sed etiam de adulterinis conmixtionibus nasci,nobis magnam fiduciam prestans, ut qualicumque modonascamus, tantum ut eius uestigia imitemur, ab ipsiuscorpore non separemur, cuius per fidem membra effectisumus. Et sicut ille uerus est pontifex ex adulterinisnatus coniunctionibus, ita, qualicumque ordine natus sitaliquis, tantum ut fidem perfectam habeat, et quod fidetenet inpleat operibus, sitque litteratus, et uir unius uxoris,nequaquam a sacerdotio repellitur. ludas enim patriarcha concubuit cum Thamar nuru sua, et ex illo coitunati sunt Phares et Zaran, inde postea Salmon, qui fuitdux in deserto, inde Obeth, indeque Booz, indepostea Isai, qui fuit pater Dauid. Ex progenie autem illaorigo ducitur Christi, qui uerus sacerdos est; ideoque sifilii eius sumus, que ipse fecit imitari debemus.
C. IX
. A populo Dei non separat aliquem materna condicio, sed propria culpa.C. X
. Vicia parentum etiam ad posteros transeunt^.Si gens Anglorum (sicut per istas prouincias diuulga-tum est, et nobis in Francia et in Italia inproperatur, et ab ipsis paganis inproperium nobis obicitur, spretis legalibusconubiis adulterando et luxuriando ad instar Sodomiticaegentis fedam uitam uixerit, de tali commixtione meretricum estimandum est degeneres populos et ignobiles, etfurentes libidine fore procreandos, et ad extremum uniuer-sam plebem ad deteriora et ignobiliora uergentem, et nouis-sime nec bello seculari fortem, nec in fide stabilem, etnec honorabilem hominibus, nec Deo esse amabilem uen-turam, sicut aliis gentibus Ispaniae et Prouinciae et Burgundionum populis contigit, que sic a Deo recedentesfornicatae sunt, donec iudex talium criminum ultrices penas per ignorantiam legiss Dei, et per Sarra-cenos, uenire et seuire permisit.
C. XII
. De eodem.Apostolica uobis auctoritate precipimus, ut si eum, qui ab ecclesia electus est, digniorem altero esse,canonicamque eiuselectionem probaueritis, nostra fulti auctoritate consecretis.Nam pro eo, quod filius sacerdotis dicitur, si ceterae uirtutesin eum conueniant, non reicimus, sed suffragantibusmeritis conniuendo eum recipimus.
C. XIII
. Filii sacerdotum non prohibentur ab episcopatu, si ceterae uirtutes in eis inueniantur.Cenomanensem electum, pro eo, quod filius sacerdotis dicitur, si ceterae uirtutes in eum conueniant, nonreicicimus, sed suffragantibus meritis patienter suscipimus:non tamen, ut pro regula in posterum assumatur, sed adtempus ecclesiae periculo consulitur.
Gratian. Cum ergo ex sacerdotibus nati in summos Pontifices supra leguntur esse promoti, non sunt intelligendi de fornicatione, sed de legitimis coniugiis nati, que sacerdotibus ante prohibitionem ubique licita erant, et in orientali ecclesia usquehodie eis licere probatur. §. 1. Quod autem uicium originissemini inputari negatur, uidetur esse contrarium illi senienciaeAdulterorum filii abominatio sunt Domino. Sed sicut supradictum est de presbiterorum filiis, ita et hoc de filiis adulterorumintelligendum uidetur, ut illi dicantur esse abhominatio Domino,ad quos paterna flagitia hereditaria successione descendunt.Similiter et illud Urbani intelligendum est, quod ipse scribitPatrono Legionensi Episcopo.
C. XIV
. De eodem.Quia simpliciter ad sedem apostolicam ueniens humiliter peccatum confessus es, quod pontificii tui uidebatur offitiuminpedire, uidelicet quod ex matre non legitima procreatussis, quam uiuente propria uxore pater tuus cognouissecognoscitur, nos apostolicae mansuetudinis gratia admonente a ceteris que sacerdotium inpediunt criminibustam tui professione quam fratrum testimonio, qui tecumsunt, inmunem te agnoscentes, et uitam tuam religiosamaudientes, ab huius te peccati uinculo absolutum in suscepto sacerdotali offitio confirmamus.