DISTINCTIO LXI.

Sacerdotale offitium uestris in partibus in tanta (sicut didicimus) est ambitione perductum, ut sacerdotes, quodnimis graue est subito, ex laicis ordinentur.

Item Hormisda Papa omnibus Episcopis [per Hispaniam constitutis, epist. III. c. i.]

In sacerdotibus eligendis uel ordinandis curam oportet esse perspicuam. Inreprehensibiles enim esse conuenit,quos preesse necesse est corrigendis. §. i. Longa debetuitam suam probatione monstrare, cui gubernacula committuntur ecclesiae.

[C. III. Idem eodem loco continenter.]Non negamus in laicis esse Deo placitos mores, sedmilites suos probatos sibi querunt instituta fidelium.Discere quis debet antequam doceat, et exemplumreligiosae conuersationis de se potius aliis prestare quamsumere. Emendatiorem esse conuenit populo, quem necesseest orare pro populo. Longa obseruatione religiosus cultus tradatur, ut luceat, et clericalibus obsequiis erudiendus inseruiat, ut, ad uenerandi gradus summa perductus,quis sit fructus humilitatis ostendat. §. i. Nec tantumconsecrare de laicis inhibemus sed nes de peni tentibusquidem quisquam ad huiusmodi gradum profanus temeratoraspiret. Satis illi sit postulanti ueniam concedi; qua conscientia absoluat reum, qui se peccata sua populo scitteste confessum? Quis enim quem paulo ante iacentemuideat ueneretur antistitem? Perferens memorandicriminis labem non habet lucidam sacerdotii dignitatem.

Item Innocentius Papa [ad Aurelium Cartaginensem Episcopum, epist. XII.]

Miserum est, eum fieri magistrum, qui numquam fuit discipulus; eumque summum sacerdotem fieri, qui innullo gradu umquam obsecutus fuerat sacerdoti.

Item Leo Episcopus [ad Episcopos Africanos, epist.

LXXXV. al. LXXXVII. c. i.]Miramur tantum apud uos per occasionem temporisimpacati aut ambientium presumptionem aut tumultumualuisse popularem, ut indignis quibusque et longe extrasacerdotale meritum constitutis pastorale fastigium et gubernatio ecclesiae crederetur. Non est hoc consulere populo, sed nocere, nec prestare regimen, sed augerediscrimen. Integritas enim presidentium salus est subditorum, et ubi est incolumitas obedientiae, ibi sana estforma doctrinae. §. 1. Principatus autem, etc. et infra.§. 2. Quod si in quibuslibet ecclesiae gradibus prouidenterscienterque curandum est, ut in domo Domini nichil sitinordinatum nichilque preposterum, quanto magis elaborandum est, ut in electione eius, qui supra omnes gradus constituitur, non erretur? Nam totius familiae Dornini statuset ordo nutabit, si quod requiritur in corpore non inueni-tur in Capite. Ubi est illa B. Pauli apostoli per SpiritumDei emissa preceptio? qua in persona Timothei omniumsacerdotum Christi numerus eruditur, et inde unicuique

nostrum dicitur: „Manus cito nemini inposueris, neque communices peccatis alienis.“ Quid est cito manusinponere? etc. et infra. §. 3. Sicut enim boni operissibi conparat fructum, qui rectum tenet in eligendo sacerdote iudicium, ita graui semetipsum afficit dampno, quiad suae dignitatis collegium sublimat indignum. Nonenim in cuiusquam persona pretermittendum est quodinstitutis generalibus continetur, nec putandus est honor illelegitimus, qui fuerit contra diuinae legis precepta collatus. §. 4.s Merito Patrum beatorum™ uenerabiles sanctiones, cum de sacerdotum electione loquerentur, eosdemum sacris amministrationibus idoneos censuerunt,quorum omnis etas a puerilibus exordiis usque ad perfectiores annos per disciplinae ecclesiasticae stipendia cucurrisset, ut unicuique testimonium prior uita preberet, necpotest de eius prouectione dubitari, cui pro laboribusmultis, pro moribus castis, pro actibus strenuis celsiorisloci premium debetur. §.5. Si enim ad honores mundisine suffragio temporis, sine merito laboris indignum estperuenire, et notari ambitus solent, quos probitatis documenta non adiuuant, quam diligens et quam prudens habendaest dispensatio diuinorum munerum et celestium dignitatum ?

Item ex Concilio Laudicensi, [c. 12.]Episcopumnon oportet preter iudicium metropolitanorum et finitimorum episcoporum constitui ad ecclesiaeprincipatum. Nec eligantur nisi hi, quos multo ante notaprobabilisque uita commendat, et nichilominus si in sermone fidei et recta ratione per suam conuersationemprobati fuerint.

Item Celestinus omnibus orthodoxis. [ad Episcopos Apuliae et Calabriae, epist. III. cap. 2.] Quid proderit per singula stipendia clericos militasseet omnem egisse in dominicis castris etatem, si hii, quifuturi sunt sacerdotes, ex laicis requirantur, quiuacantes seculo et omnem ecclesiasticum ordinem nescientes saltu prepropero in alienum honorem ambiunt in-moderata cupiditate transscendere, et in aliud uitae genus(calcata reuerentia ecclesiasticae disciplinae) transire? Talibus itaque, fratres karissimi, necesse est obuiemus,hisque fraternitatem uestram decretis commonemus, nequis laicum ad clericatus ordinem admittat, et sinat fieriunde et illum decipiat, et sibi causas generet, quibus reusconstitutorum decretalium fiat.

Item Leo [I., epist. LXXXV. al. LXXXVII. c, 1. ad Episcopos Africanos.]

Statuimus ne in aliquo apostolica et canonica decreta uiolentur, et his regenda ecclesia Domini credatur, quilegitimarum institucionum nescii, et totius humilitatisignari, non ab infimis sumere incrementum, sed a summisuolunt habere principium, cum ualde iniquum sit absurdum-queb, ut inperiti magistris, noui antiquis, rudespreferantur emeritis.

Gratian. His omnibus auctoritatibus laici prohibentur in episcopatum eligi.

II. Pars. §. 1. Econtra B. Nicolaus ex laico est electus in episcopum, B. Seuerus ex lanificio assumptus est in archiepiscopum, B. Ambrosius, cum nondum esset baptizatus, in archiepiscopum est electus. §. 2. Sed sciendum est, quod ecclesiasticaeprohibitiones proprias habent causas, quibus cessantibus cessantet ipsae. Ut enim laicus in episcopum non eligeretur, hac causafuit, quia uita laicalis ecclesiasticis disciplinis per ordinem nonerudita nescit exempla religionis de se prestare aliis, que in seipsa experimento non didicit. Cum ergo quilibet laicus merito suaeperfectionis clericalem uitam transscendit, exemplo B. Nicolai etSeueri et Ambrosii eius electio potest rata haberi.

[C. IX.] Unde idem Ambrosius in epistola [LXXXII.] ad Vercellenses [ait de se ipso]:

„Neophitus prohibetur ordinari, ne extollatur superbia. Sed 5« non deest humilitas competens sacerdotio, ubi causa nonadheret, uicium non inputatur. Ordinationem itaque meamoccidentales episcopi iudicio, orientales etiam exemplo probarunt.

Item obicitur illud Sardicensis Concilii, [c. 13.]

Osius episcopus dixit: Et hoc necessarium arbitror, ut diligentissime tractetur, si forte aut diues, aut scolasticus de foro aut ex administratore episcopus fueritpostulatus, ut non prius ordinetur, nisi ante lectorismunere, et offitio diaconi aut presbiteri fuerit perfunc-

tus, et ita per singulos gradus (si dignus fuerit) ascendat ad culmen episcopatus.

III. Pars. Gratian. Sed aliud est postulari, aliud eligi.Postulatur nexibus curiae adstrictus ab inperatore, clericus alterius ciuitatis a suo episcopo; sed non eligitur aliquis nisi in sacrisordinibus constitutus. Fit enim electio cum solempnitate decretiomnium subscriptionibus roborati: postulatio uero simplici peti-cione. Quam distinctionem B. Gregorius innuit in registro[lib. II. epist. 19.] scribens cuidam Episcopo:

Episcopus, dum fuerit postulatus, cum solempnitate decreti omnium subscriptionibus roborati, et dilectionis tuaetestimonio litterarum ad nos sacrandus occurrat.

Gratian. Sic B. Ambrosius ante susceptum baptisma ab inperatore postulatus, non electus est.

IV. Pars. Gratian. Item clerici unius ecclesiae nonsunt pre ferendi in electione his, qui bene militant in propriaecclesia.

Unde Cei e s tinus Papa [ad Episcopos Galliae, epist. II. c. 4.]

Nec emeritis in suis ecclesiis peregrini et extranei, et qui ante ignorati sunt, ad exclusionem eorum, quibene ciuium suorum merentur testimonium, preponantur.

Item [eadem epist. c. 5.]

Nullus inuitis detur episcopus. Tunc alter de altera ecclesia eligatur, si de ciuitatis ipsius clero,cuius est episcopus ordinandus, nullus (quod euenirenon credimus) dignus poterit reperiri. Primum enim illireprobandi sunt, ut aliqui de alienis ecclesiis merito prefe-rantur. Habeat unusquisque suae fructum miliciae in ecclesia, in qua suam per omnia offitia transegit etatem. Inaliena stipendia minime alter obrepat, nec alii debitamalter audeat sibi uendicare mercedem. Sit facultas clericisrenitendi, si se uiderint pregrauari, et quem sibiingeri ex transuerso uiderint s non timeant refutare.Qui etsi non debitum premium, uel liberum de eo, quieos recturus est, debent habere iudicium.

[PALE A.

In ordinatione prepositi illa semper consideretur ratio, ut hic constituatur, quem sibi omnis concors congregatiosecundum timorem Dei, siue etiam pars congregationis(quamuis parua) saniori consilio elegerit. Vitae autemmerito et sapientia eligatur qui ordinandus est, etiamsiultimus fuerit in ordine congregationis. Quod si etiamomnis congregatio uiciis suis (quod absit) consentientempersonam pari consilio elegerit, et uicia ipsa aliquatenus innotitiam episcopi, ad cuius diocesin pertinet locus ipse,uel ad alios uicinos prepositos uel Christianos claruerint,prohibeant prauorum preualere consensum, et domui Deiconstituant dignum dispensatorem.]

Item Gregorius ciuibus Neapolim [1. VIII. Reg. epist. 40.] Studii uestri sit, etiam alium, qui aptus sit, prouidereut, si forte Petrus, quem a uobis electum asseritis, huicordini non uideatur ydoneus, sit, in quo uestra declinari possit electio. Nam graue cleri illius erit obpro-brium, ut, si hic fortasse probatus non fuerit, alium sedicant qui eligi debeat non habere.

Item Gregorius in Registro, [1. XI. epist. 16.] Obitum Victoris Panormitanae ciuitatis antistitis directarelatio patefecit. Quapropter uisitacionis destitutae ecclesiaefraternitati tuae operam solempniter delegamus. Etideo fraternitas tua ad predictam ecclesiam ire properet, et assiduis adhortationibus clerum plebemqueeiusdem ecclesiae ammonere festinet, ut, remoto studio,uno eodemque consensu talem preficiendum sibi expetantsacerdotem, qui tanto ministerio ualeat dignus reperiri,et a uenerandis canonibus nullatenus respuatur. §. i.Commonemus etiam fraternitatem tuam, ut nullum dealtera eligi permittas ecclesia, nisi forte inter clericosipsius ciuitatis, in qua uisitacionis inpendis offitium,nullus ad episcopatum dignus (quod euenire non credimus)poterit s inueniri, prouisurus ante omnia, ne ad cuiuslibet conuersationis meritum laicne personae aspirarepresumant, ne et illi suae uoluntatis effectum non inueniant ettu i in periculum ordinis tui (quod absit) incurras. Mona-

steria autem, si qua sunt in ipsius constituta parrochia, sub tua cura dispositioneque, quousque illic proprius fueritordinatus episcopus, esse concedimus.

Item Pelagius Papa [II.] Eu carpo Messanensi Episc.

Cathenensis ecclesiae uisitacionem tibi iniungimus, cuius episcopum de hac luce transiisse suscepta cleri relationedidicimus. Inpossibile enim est, ut nos in prouincia illadumtaxat in Siracusanis partibus alii cuilibet causas, que adDominum pertinent, committamus, nisi forte talem perte Deus nunc in Cathenensi ecclesia eligere uoluerit, decuius conscientia possimus esse securi, ut a te labores istospaululum remouere possimus. Mox ergo dilectio tua adsupradictam Cathenensem ecclesiam pergat, et hominem declero, qui nec uxorem habeat, nec filios, nec crimen aliquodcanonibus inimicum, eligi cum Dei auxilio conpellat atquesuadeat; et statim eum ad urbem Romam cum decreto ettestificatione relationis tuae transmitte.

Item Gregorius Passiuo Episcopo, [lib. X. epist. 13.]

Bene nouit fraternitas tua, quam longo tempore Aprutium pastorali sit sollicitudine destitutum; ubi diu que-siuimus, quis ordinari debuisset, et nequaquam potuimus inuenire. Sed quia Opportunus mihi in moribus suis, inpsalmodiae studio, in amore orationis ualde laudatus,religiosam uitam omnimodo dicitur agere, hunc uolumusfraternitas uestra ad se faciat uenire, et de anima sua admoneatur, quatenus in bonis studiis crescat. Et si nullaei crimina, que per legis sacrae regulam morte mulctandasunt, obuiant, tunc hortandus est, ut uel monachus, uel auobis subdiaconus fiat; et post aliquantulum temporis,si Deo placuerit, ipse ad pastoralem curam debeat pro-moueri.

Gratian. Cui autem uisitacio iniungitur, nichil de rebus eiusdem ecclesiae a quoquam presumi patiatur.

Unde Gregorius [Gaudentio Episc., 1. IV. epist. 12.]

Quoniam Festus Capuanae ecclesiae episcopus in Romana ciuitate positus de hac luce migrauit, curae nobis fuit (que uniuersis ecclesiis inpenditur, fraternitati tuaepresentia scripta dirigere, ut memoratae ecclesiae uisita-tor accedas, sic tamen, ut nichil de prouectionibus clericorum, redditu, ornatu ministeriisque, uel quicquid prefati lociesse poterit, a quoquam presumi patiaris; sed omnemuigilantiam atque cautelam circa clerum plebemque eiusdemecclesiae exhibere te conuenit, ut in uigiliis obsequioqueecclesiastico sedule ac deuote debeant seruire.