QUESTIO II.

Facultates ecclesiae, nec non et dioceses, que ab aliquibus possidentur episcopis, iure sibi uendicent, quod tricennalis lex conclusit, quia et filiorum nostrorum prin-cipum ita emanauit auctoritas, ut ultra XXX. annos nulliliceat pro eo appellare, quod legum tempus exclusit.

Gratian. At illi econtra: Cuius auctoritate nobis silentium inponitis, eius auctoritate claudimus uestra ora. Ait enimidem Gelasius: „ Nulla presumptione statum parrochiarumetc. Si ergo temporalis obiectio diocesim semel constitutamdiuellere non potest, patet, quod nec uobis patrocinabitur, ut, statum nostrae parrochiae mutantes, decimationes quondamnobis legitime assignatas uindicabili usurpatione uobis uendicetis.Quomodo autem distinguendae sint hae auctoritates, in causamonachorum inuenietur.

II. Pars. §. 1. Nunc queritur de iure funerandi, queharum ecclesiarum habeat ius tumulandi istos? Sicut Iero ni-

mus scribit, coniugati in uno sepulcro uidentur esse ponendi. Ait enim:

Ebron dicitur esse ciuitas trium uirorum, quia in ea sepulti sunt tres patriarchae, in spelunca duplici cum tribus uxoribus suis, id est Abraham et Sara, Ysaac et Rebecca, Iacob et Lia, preter ipsum Adam et Euam uxorem suam.Tobias dicit aa filium suum: „ Cum acceperit Deus animammeam, corpus meum sepelies, et honorem habebis matri tuaeomnibus diebus, et cum ipsa conpleuerit tempus suum, sepelies eam iuxta me in uno sepulcro.^ Idem: §. i.Quos coniunxit unum coniugium coniungat unum sepulcrum, quia una caro sunt, et quos Deus coniunxit homonon separet.

[C. III.]

Item Augustinus .

III. Pars. Unaqueque mulier sequatur uirum suum, siue in uita siue in morte. Item Gregorius: §. i. Sororsancti Benedicti sepulta est in sepulcro, quod ipse sibipreparauerat, ut quorum mens una fuit semper in Domino, eorum quoque corpora sepultura non separaret.

Gratian. Item Ioseph, moriens in Egypto, rogauit fratres suos, ut tempore suae uisitationis ossa sua secum deferrent, et insepulcro patrum suorum ea collocarent. §. i. Item, dictum estProphetae, qui contra preceptum Domini prohibitus comederat in Bethel: „Non inferetur cadauer tuum in sepulcropatrum tuorumP §. 2. Item. De nonnullis legitur in libroRegum: „ Obiit et appositus est ad patres suos, hoc est in sepulcro patrum suorum. §. 3. Item. In nouo testamentolegitur B. Philippus edificasse sibi sepulcrum., in quo ipse et filiaeeius quieuerunt. §. 4. Item. B. Seuerus Rauennatum archiepiscopus tumulum fieri iussit, in quo se, et uxorem, et filiam collo-cauit. §. 5. His omnibus exemplis colligitur, quod in sepulturaparentum corpora filiorum collocanda sunt. Quia ergo parentesistorum apud priores ecclesias sepulti sunt, et hi apud easdem debent tumulari. §. 6. Econira Adam, ut asseritis, in ciuitateArbeae tumulatus est. Sed numquid omnes filii eius sepulti suntibi? tanta multitudo humani generis tam breui tumulo non tamfacile posset includi. §. 7. Item Abraham ibi sepultus est. Sednumquid Ismahel, et Madai, et alii, quos de Cethura genuit, ibi sepulti sunt? §. 8. Item Ysaac ibi positus est. Sed numquidEsau cum eo tumulatus est? §. 9. Item Iacob ibi collocatus est.Sed numquid aliquis filiorum eius preter Ioseph cum eosepultus est ? Rachel quoque non in Ebron, sed iuxta Bethleemtumulata legitur. Exemplo igitur istorum liquet, quod liberumest filiis sepeliri in sepulcris patrum suorum, et liberum est eisalibi pro locorum et temporum oportunitate corpori suo hospitiuminuenire. Non ergo hoc exemplo isti coguntur sepeliri in sepulcris patrum suorum. §. 10. Item, que legibus diffinita sunt mutarenon licet. Que autem legibus expressa non sunt arbitrium secun- j tur humanae uoluntatis. At legibus dif/initum est quibus decimae

sint persoluendae, et ideo danti mutare non licet. Ubi autem quisque tumulandus sit, legibus expressum non est, et ideo in uoluntate tumulandi cqnsistit.

Unde B. Gregorius ait:

Ultima uoluntas defuncti modis omnibus conseruetur.

IV. Pars. Gratian. Quod de libero et non de seruo in-telligendum est. Seruus enim testamenti paqinam condere nonpotest.

Unde Gelasius Papa scribit Honorio Episcopo:

Illud etiam sinceritatem tuam uolumus non latere, ad nos fuisse perlatum, quod Ampliatus conductor, quem nonsolum seruum constat esse ecclesiae, sed ita rationibusa multis temporibus inplicatum, ut, etiam si esset ingenuus, donec ratiocinia cuncta deduceret, modis omnibus' obnoxius haberetur, ausu temerario molitus fuerit paginamcondere testamenti, cuius omne peculium ecclesiastico iurilegibus non dubitetur obstrictum. Quapropter his presymp-tionibus uice nostra tua fraternitas contradicat, nec fieriprorsus aliqua subreptione permittat. Ac si eidem quicquamhumanitus forte contigerit, quia grandeuus esse memoratur, mox eius sine dilatione substantiam precipiat unanimitas tua filiis eius dumtaxat, quibus patrimoniumprobatur esse conmissum, sub fideli descriptione contradi, donec temporibus uniuersis, quibus hoc patrimonium gubernasse cognoscitur, partes dominicas redderecogatur indempnes.

V. Pars. Gratian. Quia ergo secundum Gregorium ultima uoluntas defuncti conseruando est, pro istorum uoluntatecorpora eorum sunt tumulanda, non pro arbitrio uestrae dispositionis.

Item in Triburiensi Concilio legitur :

Ubicumque temporum uel locorum facultas tulerit, apud maiorem ecclesiam, ubi sedes est episcopi, sepulturae celebrentur. Si autem propter temporis uel loci asperitatemhoc difficile uisum fuerit, apud ecclesiam, quo religiosorum canonicorum, uel monachorum, uel sanctimonialium religiosa congregatio communiter degerit, sepeliatur.Si autem et hoc ineptum uisum fuerit, ubi quis decimaspersoluebat uiuus, ibi sepeliatur mortuus.

Gratian. Quia ergo decimam nobis persoluebat uiuus, et apud nos sepeliendus est mortuus. Item, si quis de prouincia adprouinciam transiret, et ibi domicilium sibi collocaret, liberfactus a ditione prioris iudicis, iurisdictioni illius iudicis sub-iceretur, in cuius prouincia sedem sibi eligeret. Quia ergoisti a uestra diocesi in nostram transierunt, liberi a uestra

ditione nostro iuri subiciuntur • Nostrum ergo est ius funerandi eos.

Sed obicitur illud Melciadis Papae:

Placuit per omnia magno concilio, ut nullus proprii arbitrii temeritate aliam ecclesiam, nisi cui usus antiquorumparentum canonica institutione subiacere perhibetur, sepulturae causa adire procuret, nisi infirmitatis causa prepe-ditus in aliam fuerit regionem quolibet negotio progressus. Ad hec, si quis prelatus contra hec agere sategerit, ecclesiastico uinculo se subdi cognoscat.

Gratian. Sed aliud est ex temeritatis superbia usum antiquorum parentum non sequi, atque aliud rationabili occasione nouam sibi sepulturam eligere. Contra Melciadis Papae auctoritatem nititur qui superbia uel odio ductus, siue uanis persuasionibus aut uariis munusculis illectus, sepulturam suorumparentum sequi contempnit . Secundum Gregorium autemliberam habet ultimam ^ uoluntatem qui certae rationis causanouum suo corpori querit hospitium. §. i. Vel, ut quidam distinguunt, libera est ultima uoluntas cuiusque, non in sepultura sibieligenda, sed in testamento conficiendo. Unde et testamentumappellatur, quia eo libere quisque testatur quid post suum decessum de propriis rebus fieri uelit. §. 2. Sed non uidetur liberatestatoris uoluntas, cum secundum Augustinum pro numerofiliorum debeat fieri testamentaria distributio facultatum, ueluti, siquis habet unum filium, Christum putet alterum; si uero duos, Christum faciat tertium, et sic per ordinem. Et secundumLeonem quisque medietatem eorum, que Christo testatur, ecclesiae iubetur relinquere, apud quam fidei sacramenta suscepitp.Sed illud Augustini non est iubentis, sed dehortantis, ne quisiratus filium suum exheredaret, atque totum Christo relinqueret.

Ait enim in II. serm. de uita clericorum:

Si quis irascitur filio suo, et moriens exheredat eum, si uiueret, non eum placarem? non ei filium reconciliaredeberem? Quomodo ergo uolo ut cum filio suo habeatpacem, cuius appeto hereditatem? Sed plane sic faciatquod sepe hortatus sum. Unum filium habet: putetChristum alterum; duos habet: putet Christum tertium;decem habet: faciat Christum undecimum, et suscipio.

Gratian. Hac nimirum auctoritate mensura testatori pre-figitur, non quam cogatur exsoluere, sed quam prohibetur trans-scendere.

VI. Pars. §. 1. Oblationes uero defunctorum qui reddere noluerint excommunicentur ^•

Qui oblationes defunctorum' aut negant ecclesiis, aut difficulter reddunt, tanquam egentium necatores excommunicentur.

Item ex Concilio Varensi [I., c. 4.]

Qui oblationes defunctorum retinent, et ecclesiis tradere demorantur, ut infideles sunt ab ecclesia abi-ciendi, quia usque ad exinanitionem fidei peruenirecertum est hanc pietatis diuinae exacerbationem, quia etfideles de corpore recedentes uotorum plenitudine, et pauperes consolatu alimoniae et necessaria sustentatione fraudantur. Hii ergo tales quasi egentium necatores, nec credentes iudicium Dei habendi sunt.Unde et quidam Patrum hoc scriptis suis inseruit, congruente sententia, qua ait: „Amico quippiam rapere furtum est, ecclesiae uero fraudare sacrilegium est.

Item ex Concilio Agat ensi, [c. 4.]

Clerici uel seculares, qui oblationes parentum aut donatas, aut testamento relictas retinere perstiterint, aut id, quod ipsi donauerint ecclesiis uel monasteriis, crediderint auferendum, sicut sinodus sancta constituit, uelut necatores pauperum quousque reddant ab ecclesiis excludantur. §. 1. Si quis autem clericus furtumecclesiae fecerit, peregrina ei tribuatur conmunio.

VII. Pars. Gratian. Item queritur, an pro sepultura mortuorum aliquid sit exigendum ?

De his ita scribit Gregorius in Registro, I anu a r io, Episcopo Sardiniae:

Questa est nobis Nereida clarissima femina, quod ab ea solidos pro filiae suae sepultura fraternitas uestra exigere uelit. Hoc autem uicium et nos, postquam, Deoauctore ad episcopatus honorem accessimus, de ecclesianostra omnino uetuimus, et per prauam denuo consuetudinem nequaquam usurpari permisimus, memores, quiadum Abraham a filiis Ephron, hoc est a filiisSeor, sepulcrum precio ad humandum corpus coniu-

gis postularet, premium accipere rennuit, necommodum uideretur de cadauere consecutus. Si ergo tantae considerationis paganus uir fuit, quanto magis nos, qui sacerdotesdicimur, hoc facere non debemus? Unde hoc auaritiaeuicium ne in alienis denuo temptari presumatur, am-moneo. §. i. Sed si quando aliquem in ecclesia uestra sepeliri conceditis, siquidem parentes ipsius, proximi uelheredes pro luminaribus sponte quid offerre uoluerint, accipere s non uetamus. Peti uero aut aliquid exigiomnino prohibemus, ne (quod ualde irreligiosum est) autuenalis (quod absit) dicatur ecclesia, aut uos de humanisuideamini mortibus gratulari, si ex eorum cadaueribus studetis querere quolibet modo conpendium.

Item leronimus super Gen. 167 a Postquam precio uictus est Ephron, ut sepulcrum uen-deret et acciperet argentum, licet cogente Abraham, uaulittera, que apud illos pro o legitur, ablata est de eius nomine, et pro Ephron appellatus est Ephran, significante scriptura, non eum fuisse consummatae perfectaeque uirtutis, quipotuerit uendere memoriam mortuorum. §. i. Sciantigitur qui sepulcra uendunt uoluntarie, nec coguntur ut accipiant precium, sed a nolentibus quicquam extorquent, mutari nomen suum, et perire quiddam s de merito eorum, cum etiam ille reprehendatur occulte, quiinuitus accepit.

Item ex Concilio Triburiensi, [c. 16.]In ecclesiastico namque libro scriptum est: „Mortuonon prohibeas gratiam, sciens, quia omnes moriemur.^Et item: Omnia, que de terra orta sunt, in terramconuertentur.“ Quid terra terram uendis? memento, quod terra es, et in terram reuerteris, et quoniammors tibi futura est, et s appropiat, et si tardat. Recordare, quia non hominis terra est, sed, ut Psalmistaconmemorat:, , Domini est terra, et plenitudo eius.“Si terram uendis, inuasione rei reus teneberis. Gratisaccepisti a Deo, gratis da pro eo. Quare interdictumsit omnibus omnino Christianis terram mortuis uendere, et debitam sepulturam denegare, nisi forte proximi et amicidefuncti propter nomen et redemptionem animae uirigratis aliquid dare uelint,

Item ex Concilio Varensi 200.

Precipiendum est secundum canonum auctoritatem, ut de sepulcris et hominibus sepeliendis nichil munerisexigant, nisi forte qui sepelitur uiuens iusserit ecclesiae, incuius atrio sepelitur, aliquid de suis rebus tribuere, autetiam post mortem illius, quibus conmissum est eiuselemosinam facere, de rebus illius aliquid sponte dareuoluerint; et tamen nullatenus a presbiteris illisaliquid exigatur, siue ab illis, qui locis et uillis presunt.§. i. Prohibendum est etiam secundum maiorum instituta, ut in ecclesia nullatenus sepeliantur, sed in atrio, aut in porticu, aut in exedris ecclesiae. Infra ecclesiam uero, aut prope altare, ubi corpus Domini et sanguis conficitur, nullatenus sepeliantur.

Item Augustinus .

VIII. Pars. Quibus peccata dimissa non sunt, a sacrislocis post mortem adiuuari non possunt, quia quos peccata grauiora deprimunt, si in sacris locis se sepelirefaciunt, restat, ut de sua presumptione iudicentur, quatinus eos sacra loca non liberant, sed culpa temeritatis accusat.

Item Gregorius [lib. IV. Dial. c. 50.]

Cum grauia peccata non deprimunt, tunc prodest mortuis, si in ecclesiis sepeliantur, quia eorum proximi, quociens ad eadem sacra loca ueniunt, suorumquoque sepulturam aspiciunt, recordantur etpreces pro eis Domino fundunt. Nam quos peccata grauia

deprimunt ad maiorem cumulum dampnationis potius quam ad solutionem eorum corpora in ecclesiis ponuntur.

Item ex Concilio Magunciensi [I. c. 52.]

Nullus mortuus infra ecclesiam sepeliatur, nisi episcopi, aut abbates, aut digni presbiteri, uel fideles laici.

Gratian. Quid uero mortuis prosit iuxta ecclesiam sepeliri, quidue ad eos perueniat, Augustinus in lib. de agenda curapro mortuis, [cap. ult.], ostendit, dicens,

Non ‘estimemus ad mortuos, pro quibus curam gerimus, peruenire, nisi quod pro eis siue altaris, siue orationum, siue elemosinarum sacrificiis solempniter supplicamus, quamuis non omnibus prosint pro quibus fiunt, sed his tantum, pro quibus, dum uiuunt, cooperanturut prosint. Sed quia non discernimus, qui sint, oportet eapro regeneratis omnibus facere, ut nullus eorum pretermit-tatur, ad quos hec beneficia possint et debeant peruenire.Melius enim supererunt ista his, quibus nec obsunt, nec prosunt, quam eis deerunt, quibus prosunt §. i. Diligentius tamen facit quisque pro necessariis suis, quopro illo fiat similiter a suis. §. 2. Corpori autem humando quicquid inpenditur non est presidium salutis, sedhumanitatis offitium, secundum affectum, quo nemo umquam carnem suam odio habet. Unde opportet, utquam potest pro carne proximi curam gerat, cum ille inde recesserit, qui gerebat. Et si hec faciunt qui carnisresurrectionem non credunt, quanto magis debent facere quicredunt? ut corpori, sed tamen ut°s resurrecturo et ineternitate mansuro, inpensum huiusmodi offitium sitetiam quodammodo eiusdem fidei testimonium. §.3. Quoduero quisque apud memorias martirum sepelitur, hoctantum michi uidetur prodesse defuncto, ut conmendanseum etiam martirum patrocinio affectus supplicationis proillo augeatur.

Gratian. Contra^ Ieronimus m epistolam ad Galat. c. 6. ad ea uerba: Unusquisque onus suum.]

In presenti seculo scimus siue orationibus siue consiliis inuicem posse nos adiuuari. Cum autem ante tribunal Christi uenerimus, nec Iob, nec Daniel, nec Noe rogare posse pro quoquam, sed unumquemque portareonus suum.

Gratian. Verum hoc de inpenitentibus accipiendum est, de quibus Propheta „Non dabit Deo placationem suam, necprecium redemptionis animae suae, et ideo frater non redimet eum, sed laborabit in eternum, et uiuet in finem. De aliis autemintelligi non potest.

Unde Gregorius Bonifati0 Archiepiscopo.

Pro obeuntibus quippe consuluisse cognosceris, si liceat pro eis oblationes offerri. Sancta sic tenetecclesia, ut quisque pro mortuis uere Christianis offerat oblationes, atque presbiter eorum faciat memoriam, etquamuis peccatis omnes subiaceamus, congruit, ut sacerdos pro mortuis catholicis memoriam faciat et intercedat;non tamen pro inpiis (quamuis Christiani fuerint) tale quidagere licebit.

Animae defunctorum quatuor modis soluuntur, aut oblationibus sacerdotum, aut precibus sanctorum, aut karo-rum elemosinis, aut ieiunio cognatorum. §. 1. Curatiouero funeris, conditio sepulturae, pompa exequiarum, magissunt uiuorum solatia quam subsidia mortuorum. Si aliquidprodest inpio sepultura preciosa, oberit pio uilis aut nulla.§.. Nec ideo tamen contempnenda sunt corpora etabicienda defunctorum, maximeque iustorum. §. 3.Ubi et illud salubriter discitur, quanta possit esse renumeratio pro elemosinis, quas uiuentibus et sentientibusexhibemus si neque hoc apud Deum perit, quod examinishominum membris offitii diligentia persoluitur.

Item Augustinus in Enchiridion, [c. 109. et no.]

Tempus, quod inter hominis mortem et ultimam resurrectionem interpositum est, animas abditis receptaculis continet, sicut queque digna est uel requie, uel erumpna, pro eo quod sortita est in carne dum uiueret. Neque negandum est, defunctorum animas pietate suorum uiuentiumreleuari, cum pro illis sacrificium mediatoris offertur, uel elemosinae fiunt in ecclesia. Sed eis hec prosunt, qui, cum uiuerent, hec sibi ut postea possent prodesse meruerunt. §. 1. Est enim quidam uiuendi modus, nec tam bonus, ut non requirat ista post mortem, nec tam malus, ut eiista post mortem non prosint. Est uero talis in bono, uthec non requirat, et est rursus talis in malo, ut nec hisualeat, cum hec uita transierit, adiuuari. Quocirca omne hicmeritum conparatur, quo possit post uitam releuari quispiam uel grauari. Et post pauca: §. 2. Cum sacrificia altaris siue quarumcumque elemosinarum pro baptizatisomnibus offeruntur, pro ualde bonis gratiarum actionessunt, pro non ualde malis propiciationes sunt, pro ualdemalis, etiam si nulla sunt s adiumenta mortuorum, tamen uiuorum consolationes sunt. Quibus autem prosunt aut ad hoc prosunt, ut sit plena remissio, aut certe, uttollerabilior fiat ipsa dampnatio.

IX. Pars. Gratian. De obseruatione autem™ tertii, septimi, tricesimi uel quadragesimi diei queritur, unde exordiumsumpserit f

Ambrosius in lib. de obitu Theodosii Inper at oris:

Quia alii tertium diem, alii septimum, alii tricesimum, alii quadragesimum obseruare consueuerunt in offitiis mortuorum, quid doceat lectio consideremus.„Defuncto, inquit, Iacob, precepit Ioseph pueris suis sepultoribus, ut sepelirent eum, et sepelierunt sepultoresIsrael, et repleti sunt quadraginta dies. Sic enimdinumerantur dies sepulturae. Et luxit eum septemdiebus.“ Hec ergo sequenda sollempnitas, quam pre-scribit lectio. Sed etiam in Deuteronomio scriptumest: „Quia planxerunt filii Israel Moysen triginta diebus, et consummati sunt dies luctus.“ Utraque ergo obseruata habet auctoritatem, qua necessarium pietatis inpleturoffitium.

X. Pars. Gratian. Lugere autem et tristari tam pronostra quam pro aliorum morte Cipr i anus prohibet, dicens,

Quam preposterum est quamque peruersum, ut cum Dei uoluntatem fieri postulemus, quando euocat nos etaccersit de hoc mundo, non statim uoluntatis eius in-perio pareamus, obnitimur et reluctamur, et peruicaciummore seruorum ad conspectum Domini cum tristitia et me-rore perducimur, exeuntes istinc necessitatis uinculo, nonuoluntatis obsequio, et uolumus ab eo premiis celestibushonorari, ad quem uenimus inuiti. /c?m: §. i. Nobis quoque ipsis minimis et extremis quociens reuelatum est, quamfrequenter atque manifeste de Dei dignatione preceptumest, ut contestarer assidue, ut publice predicarem, fratres non essq^lugendos accersione dominica de seculoliberatos, cum sciamus non amitti, sed premitti, recedentes precedere, ut proficiscentes, ut s nauigantes solent.

Item Iohannes Crisostomus, in epist. ad Ebreos ^.

Ubicumque sepeliamur, Domini est terra et plenitudo eius. Scilicet quod oportet fieri efficiatur. Lugereautem et deplorare et lamentari eos, qui de hac uita decedunt, ex pusillanimitate contingit.

Gratian. Hoc autem ex desperatione futurae resurrectionis intelligitur. Unde ei Apostolus non simpliciter ait: „ Nolumus uos ignorare de dormientibus, ut non contristeminisedaddidit: „ sicut et ceteri, qui spem non habentPietatis namqueaffectu et humanitatis intuitu mortuos lugere non prohibemur, sicut nonnullos sanctorum aliorum exequiis pias lacrimas in - pendis se legimus.

Hinc etiam Anastasius Papa, [ep. II. ad Nerianum]:

Habent forsitan illi iustam longi doloris excusationem, qui uitam alteram nesciunt, qui de hoc seculo ad melius essetransitum non confidunt. Nos autem, qui hoc credimus et docemus, contristari nimium de obeuntibus nondebemus, ne quod apud alios pietatis tenet speciem, hocmagis nobis in culpa sit. Nam diffidentiae quodammodogenus est contra hoc, quod quisque predicat, querere, iustitiam amans, dicente Apostolo: „Nolumusautem uos ignorare de dormientibus, ut non contristemini, sicut et ceteri, qui spem non habent.“

Item ex Concilio Tollet ano III. [c. 22.]

Qui diuina uocatione ab hac uita recedunt, cum psalmis tantummodo et psallentium uocibus debent adsepulcrum deferri. Sufficiat autem, quod in speresurrectionis Christianorum corporibus famulatus diuinorum inpenditur canticorum. Prohibet nos sanctusApostolus lugere defunctos, dicens:, , De dormientibus autem nolo uos contristari, sicut et ceteri, qui spemnon habent.“ Et Dominus non fleuit mortuum Lazarum, sed ad huius uitae erumpnas plorauit resuscitandum. Siautem potest hoc episcopus omnibus Christianis prohibere, non moretur agere. Religiosis tamen omninoaliter fieri non debere censemus. Sic enim Christianorumper omnem mundum humari oportet corpora defunctorum.

XI. Pars. Gratian. De mortuis etiam queritur, utrumsciant ea, que hic a uiuis geruntur f Ysaias ex personapopuli afflicti ait:, , Abraham pater noster nesciuit. Augustinus quoque in libro de agenda cura pro mortuis illud idemtestatur, dicens [c. 15.]:

Fatendum est, nescire quidem mortuos quid hic agatur, sed dum hic agitur; postea uero audire ab eis, qui

hinc ad eos moriendo pergunt, non quidem omnia, sed que sinuntur etiam isti meminisse, et que illos, quibushec indicant, oportet audire. Possunt et ab angelis, quirebus, que hic aguntur, presto sunt, audire aliquid mortui, quod unumquemque illorum audire debere iudicat cuicuncta subiecta sunt. §. i. Multi quoque ad uiuos aliquos ex mortuis uenire credunt, sicut e contrario Paulum exuiuis in paradisum raptum esse diuina scriptura testatur.

XII. Pars. Gratian. De his autem, qui in patibulis suspenduntur, queritur, an iuxta ecclesiam ' sint sepeliendi? Dequibus in Magonciensi^ Concilio [II. sub Rab ano, c. 27., ] ita statutum est:

Quesitum est ab aliquibus fratribus de his, qui in patibulis suspenduntur pro suis sceleribus post confessionem Deo peractam, utrum cadauera eorum ad ecclesias deferenda sint, et oblationes pro eis offerendae, et missaecelebrandae, an non? Quibus respondemus, si omnibusde peccatis suis puram confessionem agentibus et dignepemtentibus communio in fine secundum canonum precepta danda est, cur canones communionem uelsepulturam eis interdicunt, qui pro peccatis suis penamextremam persoluerunt et confitentur, uel confiteridesiderant? Scriptum est enim: „Non iudicatDeus bis in id ipsum.“

[PALE A. C. XXXI.

Fures et latrones, si in furando aut depredando occidantur, uisum est pro eis non orandum. Si conpre-hensi aut uulnerati presbitero uel diacono confessi fuerint, communionem eis non negamus.]

[PALE A.

C. XXXII. De eodem.

Item ex Concilio Aurelianensi.

Si fur aut latro captus in preda absque occisionepotest conprehendi, et tamen interficitur, quia ad imaginem Dei creati et in nomine eius baptizati sunt, interfectores eorum quadraginta diebus non intrent ecclesiam. Lanea ueste induti ab escis et potibus, quiinterdicti sunt, a toro, a gladio, ab equitatuse abstineant. In tertia, quinta feria et sabbato aliquogenere leguminum uel olerum, et pomis, paruisquepisciculis, cum mediocri cereuisia uicissim utantur et temperate. Sin autem a ueridicis conprobatur testibus, quod sine odii meditatione se suaque liberando diabolimembra interfecerint, et capi non poterant, penitenciam pro homicidio eis non iniungimus, nisi ipsi uoluerintaliquid quod humanitatis est facere. At si presbiter est, non deponatur; cunctis tamen diebus uitae suaepenitenciam agat.J