P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

How to Cite

DISTINCTIO XLIV. GRATIANUS.

I. Pars. Cum autem uinolentus esse prohibetur, gulae intemperantiam nequaquam habere permittitur; neque enim ebrietas prohibetur, et uoracitas permittitur. Utrumque enim inter operatenebrarum Apostolus connumerat, scribens Romanis; „Nonin comessationibus et ebrietatibus. “ Ventris namque ingluuies adluxuriam facile prouocat, et omne bonum opus dissoluit. Undeuenter et genitalia sibimetipsis uicina sunt, ut ex uidnitate membrorum confederatio intelligatur uitiorum. Hinc etiam Nabusar-dan princeps cocorum muros Ierusalem destruxisse legitur,quia uenter, cui multitudo cocorum deseruit, edificia uirtutumad solum redigit. Sacerdos itaque de altario ° uiuere, nonluxuriari querat. Unde Ieronimus ait: „Tibi o sacerdos de

altario uiuere, non luxuriari permittitur. §. i. Sunt autem comessationes non solum sacerdotibus, sed etiam laicis noxiae,qui festinos et solempnes dies non aliter se digne celebrare putant, nisi comessationibus deseruiant.

Unde Augustinus scribit ad Aurelium Episcopum, [epist. LXIV.]:

C. I

. Non est uacandum comessationibus et ebrietatibus.

Comessationes et ebrietates ita concessae putantur et licitae, ut in honorem beatissimorum martirum non solumper dies solempnes, (quod unus quisque non lugendumuideat, qui hec non carneis oculis inspicit?), sed etiam cotidie celebrentur. Et post pauca: Non ergo aspere, quantum estimo, non duriter, non modo imperiose istatolluntur: magis docendo quam iubendo, magis monendoquam minando. Sic enim agendum est cum multitudine.Seueritas autem exercenda est in peccata paucorum. Etsi quidem minamur, cum dolore fiat, de scripturis com-^minando uindictam futuram, ne nos ipsi in nostra potestate,sed Deus in nostro sermone timeatur. Ita prius mouebun-tur spirituales uel s spiritualibus proximi, quorum auctoritate et lenissimis quidem, sed instantissimis admoni-cionibus cetera multitudo frangatur.

C. II

. Nulli clericorum aut continentium licet tabernas intrare.

Item ex Concilio Laudicensi, [c. 24.]

Non oportet clericos seruientes a presbiteris usque ad subdiaconos et deinceps ordinis ecclesiastici omnesusque ad ministros, aut lectores, aut exorcistas, aut hostia-rios, aut psalmistas, aut etiam eos, qui in proposito continentiae sunt, tabernas intrare.

C. III

. Deponatur clericus, qui tabernas aut ergasterium habere noluerit.

Item ex VI. Sinodo, [cap. 9.]

Nulli licet clerico tabernam aut ergasterium habere. Si enim huiusmodi tabernam ingredi inhibetur, quanto magis aliis ministrare in ea? Si quis uero tale quidfecerit, aut cesset, aut deponatur.

C. IV

. Nisi necessitate compulsi clerici tabernas non ingrediantur.

Item ex Concilio Cartag. III. [c. 27.]

Clerici edendi uel bibendi causa tabernas non ingrediantur, nisi peregrinationis necessitate compulsi.

Item Gregorius Natali Episcopo, [lib. II. Reg.

Indict. X. epist. 14.]

II. Pars. Multis ab urbe tua uenientibus, frater karis-sime, didici, pastorali cura derelicta solis te conuiuiis occupatum. Que audita non crederem, nisi hec actionumtuarum experimentis approbarem. Nam quia nequaquamlectioni studeas, nequaquam exortationi inuigiles, sed ipsumquoque usum ecclesiastici ordinis ignores, hoc est in testimonium, quod eis, sub quibus positus es, seruare reuerentiamnescis..

C. VI

. De eodem.

Item ad eundem [ib. II. epist. 37.]

Conuiuia, que ex intentione impendendae karitatis fiunt, recte uestra fraternitas in suis epistolis laudat. Sedtamen sciendum est, quia tunc ex karitate ueraciter prodeunt, cum in eis nulla absentium uita mordetur, nullus exirrisione reprehenditur, nec in eis inanes secularium negotiorum fabulae, sed uerba sacrae lectionis audiuntur; cumnon plus, quam necesse est, seruitur corpori, sed sola eiusinfirmitas reficitur, ut ad usus exercendae uirtutis habeatur. Hec itaque si uos in uestris conuiuiis agitis, abstinentium, fateor, magistri estis.

[PALE A.

C. VII

. Item ex Concilio NanetensiNullus presbiterorum, quando ad anniuersariumdiem, trigesimum, aut septimum, uel tertium alicuius defuncti, aut quacumque uocatione ad collectam presbitericonuenerit, se inebriare ullatenus presumat, nec precatus amore sanctorum uel ipsius animae bibere, aut aliosad bibendum cogere, uel se aliena precatione ingurgitare;nec plausus et risus inconditos, et fabulas inanes ibi referre,aut cantare presumat, aut turpia ioca uel urso, uel torna-tricibus ante se fieri patiatur; nec laruas demonumante se ferri consentiat, quia hoc diabolicum est et a sacriscanonibus prohibitum.]

[PALE A.

C. VIII

. De eodem.

Item ex eodem.

Quando autem conuenerint presbiteri ad aliquod con-uiuium, aliquis prior illorum uersum ante mensam incipiat et cibum benedicat. Et tunc secundum ordinem sedeant,alter alteri honorem prebentes; et per uices cibum etpotum benedicant, et aliquis de illorum clericis aliquid desancta scriptura legat. Et post refectionem similiter san-

ctum ymnum dicant ad exemplum Domini, sicut in cena fecisse legitur, et sic se contineant omnes presbiteri,maxime in talibus locis, ut non uituperetur ministeriumillorum.]

[PALE A.

C. IX

. De eodem.

Item ex eodem.

Quando presbiteri per calendas simul conueniunt post peractum diuinum misterium ad necessariam collationem, non® quasi ad plenam 'refectionem, sed quasi adprandium ibi ad tabulas resideant, ne per talia inhonestaconuiuia se inuicem grauent, quia indecens est et onerosum. Sepe etiam tarde ad ecclesiam redeuntes maius

dine mutua contrahunt, quam lucrum ibi faciant. ^ Nam de huiusmodi conuentu Paulus Corinthios reprehendit, quiinconuenienter cenam dominicam manducare conueniebant.Sic et qui ad cenam dominicam, id est ad collationemuerlpi, sub occasione conueniunt, et ex ueritate" uentriscausa coniunguntur, reprehensibiles coram Deo et hominibushabentur, fit ideo peractis omnibus, qui uoluerint,panem cum caritate in domo fratris sui simul cum fratribusfrangant, et singuli singulos bibere faciant, et maximeultra tertiam uicem poculum non contingant, et sic adecclesias redeant.]

C. X

. Christiani ex simbolis conuiuia non celebrent.

Item ex Concilio Laudicensi, [c. 55.]

III. Pars. Non oportet ministros altaris uel quoslibetclericos, aut etiam laicos Christianos ex simbolis, queuulgus comissalia appellat, conuiuia celebrare.

C. XI

. Sacrarum scripturarum lectio sacerdotalibuscormiuiis semper admisceatur.

. Item ex Concilio Tollet ano III. [c. 7.]

Pro reuerentia Dei et sacerdotum id uniuersaconstituit sinodus, ut (quia solent crebro mensis ociosaefabulae interponi) in omni sacerdotali conuiuio lectio diuinarum scripturarum misceatur. Per hoc enim et animae edifi-cantur ad bonum, et fabulae non necessariae prohibentur.

C. XII

. De confertis nec conuiuia facere, nec ante horam diei tertiam clericis comedere licet.

Item ex Concilio Martini Papae, [c. 61. et 66.]

Non liceat sacerdotes uel clericos, sed nec religiosos lai-cqs conuiuia facere de confertis. §. u Nec oportet clericos uel laicos religiosos ante sacram horam diei tertiaminire conuiuia, neque aliquando clericos, nisi ymno dicto,edere panem, et post cibos gratias auctori Deoreferre.

Gratian. Si ergo laicis comessationes dampnabiles sunt, multo magis sacerdotibus inputantur ad gehennam. Venter enimpinguis (ut ait Ieronimus) crassum sensum generat, cumsacerdotalis sensus econtra uigil debeat esse et tenuis;atque ideo edacitatis uitio obnoxii in sacerdotes ungi non debent.Hi enim (ut ait Gregorius in Moralibus), qui adhuc uiciorumbello subiacent, nequaquam per predicationis usum preesse magisterio ceterorum debent.

PrevBack to TopNext

On this page