Text List

Table of Contents

Only show available transcriptions

Decretum

Prima pars

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Distinctio 8

Distinctio 9

Distinctio 10

Distinctio 11

Distinctio 12

Distinctio 13

Distinctio 14

Distinctio 15

Distinctio 16

Distinctio 17

Distinctio 18

Distinctio 19

Distinctio 20

Distinctio 21

Distinctio 22

Distinctio 23

Distinctio 24

Distinctio 25

Distinctio 26

Distinctio 27

Distinctio 28

Distinctio 29

Distinctio 30

Distinctio 31

Distinctio 32

Distinctio 33

Distinctio 34

Distinctio 35

Distinctio 36

Distinctio 37

Distinctio 38

Distinctio 39

Distinctio 40

Distinctio 41

Distinctio 42

Distinctio 43

Distinctio 44

Distinctio 45

Distinctio 46

Distinctio 47

Distinctio 48

Distinctio 49

Distinctio 50

Distinctio 51

Distinctio 52

Distinctio 53

Distinctio 54

Distinctio 55

Distinctio 56

Distinctio 57

Distinctio 58

Distinctio 59

Distinctio 60

Distinctio 61

Distinctio 62

Distinctio 63

Distinctio 64

Distinctio 65

Distinctio 66

Distinctio 67

Distinctio 68

Distinctio 69

Distinctio 70

Distinctio 71

Distinctio 72

Distinctio 73

Distinctio 74

Distinctio 75

Distinctio 76

Distinctio 77

Distinctio 78

Distinctio 79

Distinctio 80

Distinctio 81

Distinctio 82

Distinctio 83

Distinctio 84

Distinctio 85

Distinctio 86

Distinctio 87

Distinctio 88

Distinctio 89

Distinctio 90

Distinctio 91

Distinctio 92

Distinctio 93

Distinctio 94

Distinctio 95

Distinctio 96

Distinctio 97

Distinctio 98

Distinctio 99

Distinctio 100

Distinctio 101

Secunda pars

Causa 1

Initium

Quaestio 1 : An sit peccatum emere spiritualia?

Quaestio 2 : An pro ingressu ecclesiae sit exigenda pecunia, vel si exacta fuerit, an sit persolvenda?

Quaestio 3 : an ingressum vel praebendas ecclesiae emere sit simoniacum?

Quaestio 4 : An iste sit reus criminis, quod eo ignorante pater admisit?

Quaestio 5 : An liceat ei esse in ecclesia, vel fungi ea ordinatione, quam paterna pecunia est assecutus?

Quaestio 6 : An illi, qui ab eo jam simoniaco ignoranter ordinati sunt, abjiciendi sint, an non?

Quaestio 7 : Si renuncians suae haeresi sit recipiendus in epicopali dignitate, vel non?

Causa 2

Initium

Quaestio 1 : An in manifestis judiciarius ordo sit requirendus?

Quaestio 2 : An exspoliatus ab aliquo sit judicandus?

Quaestio 3 : Qua poena sint feriendi qui in accusatione vel testificatione defecerint?

Quaestio 5 : Si deficientibus accusatoribus sit cogendus ad purgationem?

Quaestio 4 : An duorum testimonio sit condemnandus?

Quaestio 6 : Si remedium sit dandum ei, qui causa dilationis vocem appellationis exhibuerit?

Quaestio 7 : Si laici, monachi vel quilibet inferiorum ordinum in accusatione majorum sint audiendi?

Quaestio 8 : Quomodo debeat fieri accusatio, an in scriptis, an sine scriptis?

Causa 3

Initium

Quaestio 1 : An restitutio danda sit quibuslibet exspoliatis?

Quaestio 2 : De induciis, an post restitutionem tantum, an etiam post vocationem ad causam quibuslibet concedendae sint?

Quaestio 3 : quo spatio mensium utrique sint concedendae?

Quaestio 4 : An infames et non legitime conjuncti ad accusationem sint admittenti?

Quaestio 5 : An testes de domo accusatorum sint producendi; vel inimicorum vox sit audienda?

Quaestio 6 : An extra provinciam reus sit producendus?

Quaestio 7 : An sit audienda ejus sententia, quem cum reo par inficit malitia?

Quaestio 8 : An ab uno tantum episcopus sit audiendus vel judicandus?

Quaestio 9 : An accusatores vel testes in absentem vocem accusationis vel testificationis exhibere valeant?

Quaestio 10 : An deficientes in primo capitulo sint admittendi ad sequentia?

Quaestio 11 : An accusato liceat accusationem in accusatorem vertere?

Causa 4

Initium

Quaestio 1 : An in excommunicatione constitutus alium accusare valeat?

Quaestio 2 et 3 : Secundo, an infra decimum quartum annum in criminali causa testari quis possit? Tertio, an ab accusatione prohibitus personam testificantis possit assumere?

Quaestio 4 : an idem possit esse accusator et testis?

Quaestio 5 : An die constituta non occurrens a communione sit removendus?

Quaestio 6 : Si in episcoporum judicio accusatoris persona culpabilis inventa fuerit, an ad assertionem propriae causae de caetero sit admittenda?

Causa 5

Initium

Quaestio 1 : Qua poena sit feriendus, qui, famosum libellum clanculo scribens, probare negligit quae literis mandavit?

Quaestio 2 : quoties sit vocandus ad causam antequam sententiam damnationis accipiat?

Quaestio 3 : An per procuratorem causam suam agere valeat qui per se ipsum causae suae adesse non potest?

Quaestio 4 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?

Quaestio 5 : An ideo aliquis habendus sit inimicus, quia crimen alterius judicat?

Quaestio 6 : Qua poena sit plectendus, qui quod intulit probare non valet?

Causa 6

Initium

Quaestio 1 : An crimine irretiti vel infamia notati ad hujusmodi accusationem sint admittendi?

Quaestio 2 : Si episcopus in eos accusationem vertere voluerit, an simplici assertioni suae sit fides habenda?

Quaestio 3 : Si liceat sibi expetere judicium archiepiscopi alterius provinciae?

Quaestio 4 : Cujus judicium sibi sit expetendum, si circa suam sententiam episcopos suae provinciae discordare contigerit?

Quaestio 5 : si in probatione deficit accusator, an reus sit cogendus ad probationem suae innocentiae.

Causa 7

Initium

Quaestio 1 : Utrum vivente episcopo alius possit in eadem ecclesia ordinari?

Quaestio 2 : An iste valeat reposcere cathedram, quam sua intercessione alter accepit?

Causa 8

Initium

Quaestio 1 : Quod autem episcopo successorem sibi instituere liceat

Quaestio 2 : An amicorum patrocinia in electione debeant convalescere?

Quaestio 3 : An sit habendus simoniacus qui post electionem hujusmodi juramentum canonicis praestat?

Quaestio 4 : an liceat clericis ante sententiae tempus ab episcopo suo discedere?

Quaestio 5 : An sine literis apostolicis debeat redire ad propriam ecclesiam?

Causa 9

Initium

Quaestio 1 : An ordinatio, quae ab excommunicatis facta est, aliquo modo possit rata haberi?

Quaestio 2 : An liceat episcopo, archiepiscopo, primati vel patriarchae clericos alterius sine propriis litteris ordinare?

Quaestio 3 : An archiepiscopus clericos suffraganei sui illo inconsulto damnare valeat, vel damnatos absolvere.

Causa 10

Initium

Quaestio 1 : An basilica cum omni dote sua ad episcopi ordinationem pertineat?

Quaestio 2 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?

Quaestio 3 : An res ecclesiarum episcopis usurpare liceat?

Causa 11

Initium

Quaestio 1 : Utrum clericus ante civilem judicem sit producendus?

Quaestio 2 : Si producendus non est, an haec culpa sit digna suspensione?

Quaestio 3 : Si digna non fuerit, an contemtorem sententiae sui episcopi irreparabiliter oporteat deponi.

Causa 12

Initium

Quaestio 1 : Si digna non fuerit, an contemtorem sententiae sui episcopi irreparabiliter oporteat deponi.

Quaestio 2 : An res ecclesiae, quae ab eis datae sunt; possint constare aliqua firmitate eis, qui eas acceperunt?

Quaestio 3 : Si ante tempus ordinationis suae, qui nihil habere videbantur et post ordinationem aliqua invenisse noscuntur, an possint ea relinquere quibus voluerint, an non?

Quaestio 4 : si de suis et ecclesiae rebus aliqua acquisisse noscuntur, an utrique communiter, an singulariter ecclesiae vel sacerdoti jure proveniant?

Quaestio 5 : Si testamenta liceat eis conficere?

Causa 13

Initium

Quaestio 1 : Si illi, quorum domicilia sunt in dioecesi hujus baptismalis ecclesiae, debeant persolvere decimas illi ecclesiae, et celebrare suas exsequias apud eam ecclesiam, in qua quondam haec fiebant a parentibus eorum?

Quaestio 2 : An praescriptione temporis jus percipiendi decimas et funerandi tollatur?

Causa 14

Initium

Quaestio 1 : An liceat eis sua repetere?

Quaestio 2 : An illi testes sint audiendi?

Quaestio 3 : An illud sit usuras exigere?

Quaestio 4 : An liceat clericis vel laicis a quolibet usuras expetere?

Quaestio 5 : An eleemosynae de usuris fieri possint?

Quaestio 6 : An usurarii poenitentiam agere valeant, nisi quod male acceperunt restituant.

Causa 15

Initium

Quaestio 1 : Autem an ea, quae mente alienata fiunt, sint imputanda?

Quaestio 2 : An pro impensis patrociniis liceat clericis munera exigere?

Quaestio 3 : An ex mulieris confessione iste sit condemnandus?

Quaestio 4 : An die dominico ejus causa sit ventilanda?

Quaestio 5 : An sibi neganti purgatio sit deferenda?

Quaestio 6 : An ejus confessio cruciatibus sit extorquenda?

Quaestio 7 : An absque synodali audientia episcopus valeat sacerdotem damnare?

Quaestio 8 : Si sponte confessus aut ab aliis convictus fuerit, quod ante ordinationem peccaverit, an suscepti ordinis officium exsequi sibi liceat?

Causa 16

Initium

Quaestio 1 : Utrum monachis liceat populis officia celebrare, poenitentiam dare et baptizare?

Quaestio 2 : Si contigerit eos capellas habere episcopali beneficio, an ab eis sint instituendae, an ab episcopis?

Quaestio 3 : An jura ecclesiarum praescriptione tollantur?

Quaestio 4 : Si ecclesia adversus ecclesiam praescribat, an etiam monasterium adversus ecclesiam praescribere possit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?

Quaestio 5 : Si capellam in suo territorio aedificatam jure territorii sibi vendicare valeat?

P. 2, Causa 17, Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

Quaestio 6 : Si archipresbyter vel episcopus sua auctoritate, non judiciaria sententia capellam illam irrepserit, an cadat a causa, ut ecclesia, cui praesidet, non ultra habeat jus reposcendi quod suus pastor illicite usurpavit?

P. 2, Causa 17, Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Quaestio 7 : Si laici capellam illam tenebant (ut quibusdam moris est) et in manibus abbatis eam refutaverint, et ordinandam tradiderint, an consensu episcopi et clericorum abbas possit eam tenere?

Causa 17

Initium

Quaestio 1 : Utrum reus voti teneatur, an liceat ei a proposito sui cordis discedere?

Quaestio 2 : An ecclesia et beneficium ei reddenda sint, quae prius libera voluntate refutavit?

Quaestio 3 : Si contigisset eum se et sua monasterio tradidisse, an licentia abbatis liceret ei ad propria redire?

Quaestio 4 : Si sine licentia abbatis retro abierit, an sua sibi abbate reddenda sint?

Causa 18

Initium

Quaestio 1 : An monasterium possit petere quae ab episcopo quaesita sunt? an episcopalis ecclesia possit sibi vendicare quae monasterio fuerunt tradita?

Quaestio 2 : An per episcopum abbas sit eligendus et ordinandus, an tantummodo a propriis fratribus sit instituendus?

Causa 19

Initium

Quaestio 1 : Si episcopus debeat permittere, ut relicta propria ecclesia clericus monasterium ingrediatur?

Quaestio 2 : Si episcopus licentiam dare noluerit, an eo invito monasterium possit adire?

Quaestio 3 : Si contigerit ipsos regulares canonicos fuisse, utrum concedendus esset eis monasterii ingressus?

Causa 20

Initium

Quaestio 1 : Si in pueritiae annis traditi cogantur religionis propositum tenere?

Quaestio 2 : Si praeter voluntatem parentum tonsuram vel religionis vestem quis in pueritia accipiat, an possit sibi detrahi, an non?

Quaestio 3 : Qui praeter propriam voluntatem cucullam induerit, an cogatur eam retinere, an non?

Quaestio 4 : Si ab uno monasterio in aliud districtius liceat alicui transire?

Causa 21

Initium

Quaestio 1 : An clericus in duabus ecclesiis possit conscribi?

Quaestio 2 : Si unam voluerit relinquere, an liceat ei ad aliam transire?

Quaestio 3 : An procurationes saecularium negotiorum clericis liceat suscipere?

Quaestio 4 : An claris et fulgidis vestibus eis ornari expediat?

Quaestio 5 : An ab episcopo correpti suum officium relinquere, et ad saecularem judicem confugere valeant?

Causa 22

Initium

Quaestio 1 : An juramentum sit praestandum, an non?

Quaestio 2 : Si sit perjurus qui jurat falsum quod putabat verum?

Quaestio 3 : Si licuit archidiacono denegare episcopo consuetam obedientiam?

Quaestio 4 : si constiterit esse illicitum quod juravit archidiaconus, an sit servandum?

Quaestio 5 : Si constiterit illud servandum esse, an episcopus sit reus perjurii, qui contra juramentum archidiaconum suum ire compellit?

Causa 23

Initium

Quaestio 1 : An militare peccatum sit?

Quaestio 2 : Quod bellum sit justum, et quomodo a filiis Israel justa bella gerebantur?

Quaestio 3 : An injuria sociorum armis sit propulsanda?

Quaestio 4 : An vindicta sit inferenda?

Quaestio 5 : An sit peccatum judici vel ministro reos occidere?

Quaestio 6 : An mali sint cogendi ad bonum?

Quaestio 7 : An haeretici suis et ecclesiae rebus sint exspoliandi, et qui possidet ab haereticis ablata an dicatur possidere aliena?

Quaestio 8 : An episcopis vel quibuslibet clericis sua liceat auctoritate, vel Apostolici, vel imperatoris praecepto arma movere?

Causa 24

Initium

Quaestio 1 : An lapsus in haeresim possit aliquos officio privare, vel sententia notare?

Quaestio 2 : an post mortem aliquis possit excommunicari?

Quaestio 3 : an pro peccato alicujus tota familia sit excommunicanda?

Causa 25

Initium

Quaestio 1 : an clerici baptimalis ecclesiae auctoritate privilegii decimas suae dioecesis ex integro sibi valeant vendicare?

Quaestio 2 : An subsequenti privilegio monachorum derogetur antiquioribus privilegiis baptismalium ecclesiarum.

Causa 26

Initium

Quaestio 1 : Qui sint sortilegi?

Quaestio 2 : An sit peccatum esse sortilegum?

Quaestio 3 : A quibus genus divinationis sumpsit exordium?

Quaestio 4 : Quot sint genera divinationis?

Quaestio 5 : An sortilegi vel divini sint excommunicandi, si cessare noluerint?

Quaestio 6 : An excommunicatus ab episcopo possit reconciliari a presbytero, illo inconsulto?

Quaestio 7 : Si morientibus est indicenda poenitentia sub quantitate temporis?

Causa 27

Initium

Quaestio 1 : An conjugium possit esse inter voventes?

Quaestio 2 : An liceat sponsae a sponso recedere, et alii nubere?

Causa 28

Initium

Quaestio 1 : An conjugium sit inter infideles?

Quaestio 2 : An liceat huic aliam ducere priore vivente?

Quaestio 3 : An sit reputandus bigamus qui ante baptismum habuit unam, et post baptismum alteram?

Causa 29

Initium

Quaestio 1 : An sit conjugium inter eos?

Quaestio 2 : Si prius putabat, hunc esse liberum, et postea deprehendit, illum esse servum an liceat ei statim ab illo discedere?

Causa 30

Initium

Quaestio 1 : An uxori suae debitum reddere valeat qui proprium filium de sacro baptismate suscepit?

Quaestio 2 : An sponsalia contrahantur inter infantes?

Quaestio 3 : An spirituales vel adoptivi filii naturalibus copulari valeant?

Quaestio 4 : An uxorem compatris uxoris suae alicui ducere liceat?

Quaestio 5 : an clandestina desponsatio manifestae praejudicet?

Causa 31

Initium

Quaestio 1 : An possit duci in conjugium quae prius est polluta per adulterium?

Quaestio 2 : An filia invita sit tradenda alicui?

Quaestio 3 : An post patris sponsionem illa possit nubere alii

Causa 32

Initium

Quaestio 1 : An meretrix licite ducatur in uxorem?

Quaestio 2 : An ea, quae causa incontinentiae ducitur, sit conjux appellanda?

Quaestio 3 : Cujus arbitrium aliqua sequatur, an liberi avi, an originarii patris?

Quaestio 4 : Si vivente uxore liceat alicui filios ex ancilla quaerere?

Quaestio 5 : Si ea, quae vim patitur, pudicitiam amittere comprobetur?

Quaestio 6 : Si adulter adulteram possit dimittere?

Quaestio 7 : Si vivente dimissa aliam possit accipere?

Quaestio 8 : Si infidelem sub praemissa conditione liceat alicui fidelium in conjugem ducere?

Causa 33

Initium

Quaestio 1 : An propter impossibilitatem coeundi, a viro suo aliqua sit separanda?

Quaestio 2 : An post separationem ei nubere valeat, cum quo prius fornicata est?

Quaestio 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Distinctio 6

Distinctio 7

Quaestio 4 : Si tempore orationis quis valeat reddere conjugii debitum?

Quaestio 5 : An vir sine consensu uxoris continentiam vovere possit, vel si minis vel terroribus licentiam vovendi ab ea extorquere valeat?

Causa 34

Initium

Quaestio 1 : An sit ista rea adulterii, quae vivente viro alteri nupsit?

Quaestio 2 : An redeunte primo sit cogenda recedere a secundo, et redire ad primum?

Causa 35

Initium

Quaestio 1 : Si liceat aliquam ex propria cognatione duci in uxorem?

Quaestio 2 : Si ex consanguinitate uxoris aliqua possit in conjugem duci?

Quaestio 3 : Usque ad quem gradum debeat quisque abstinere sive a propriis, sive ab uxoris suae consanguineis?

Quaestio 4 : Quare usque ad sextum gradum consanguinitas computatur, ita quod nec ultra protenditur, nec infra subsistit?

Quaestio 5 : Quomodo gradus consanguinitatis computandi sunt?

Quaestio 6 : Qui jurejurando propinquitatem firmare debeant?

Quaestio 7 : An illi, qui de incestuosis nati sunt, filii reputentur?

Quaestio 8 : Si ignoranter de consanguinitate vel affinitate aliqua in uxorem ducta est, an ex dispensatione possit viro suo adhaerere?

Quaestio 9 : Si contigerit ecclesiam decipi, et causa consanguinitatis aliquam a viro suo separare, quae post quadriennium nuptiis hinc inde celebratis deprehenditur non fuisse consanguinea prioris, an secunda conjugia sint rescindenda, et priora sint redintegranda?

Quaestio 10 : Si relicta alicujus de propria cognatione ad secundas nuptias transierit, an proles ex eis suscepta possit pertingere ad consortium alicujus de cognatione prioris viri?

Causa 36

Initium

Quaestio 1 : An ille raptum admiserit?

Quaestio 2 : an rapta raptori nubere possit, patre assensum praestante?

Pars 3

Distinctio 1

Distinctio 2

Distinctio 3

Distinctio 4

Distinctio 5

Prev

How to Cite

Next

DISTINCTIO XCV. GRATIANUS.

1

I. Pars. Quod autem sacerdotes supra iubentur episcopis tamquam subditi obedire, non ita intelligendum est, quasi nonliceat eis presentibus episcopis sacra misteria celebrare, (sicutepiscopali supercilio quidam ab his uolebant presbiteros prohibere), sed quia presbiteri pontificibus, tamquam filii parentibus,debent obedire. Baptizatos etiam crismate eis tangere conceditur.

2

Unde Gregorius scribit Ianuario Episcopo Caralitano, [lib. III. epist. 26. Indict. XII.]:

C. I

. Ubi episcopi desunt, baptizatos in frontibus presbiteri crismate tangant.
3

Peruenit quoque ad nos, quosdam scandalizatos fuisse, quod presbiteros crismate tangere eos, qui baptizati sunt,prohibuimus. Et nos quidem secundum ueterem usumnostrae ecclesiae fecimus. Sed si omnino hac de re aliquicontristantur, ubi episcopi desunt, ut presbiteri etiam infrontibus baptizatos crismate tangere debeant, concedimus.

4

Gratian. Supra econtra Leo episcopus capitulo„ Quamuis cor episcopis, [Dist. LXVIII.]

C. II

. Presbiteri ultra suum modum contendere non presumant.
5

Item Gelasius [Papa Episcopis per Lucaniam, etc. epist. V. c. 8.]

6

Presbiteros ultra suum modum tendere prohibemus, nec episcopali fastigio debita sibimet audacter assumere, non conficiendi erismatis, non consignationis pontificalis adhibendae sibimet arripere facultatem.

7

Gratian. Sed istud Gregorii pro scandalo sedando semel concessum legitur. Illud autem Leonis et Gelasii usu approbante preualuit, nisi forte ubi aliquorum consuetudo hoc admisit,ut in absentia episcopi extrema necessitate cogente ex concessioneGregorii presbiteri baptizatos in frontibus liniant. Prohibitiouero Leonis et Gelasii in eo casu intelligatur, cum episcopi presentes sunt, uel cum non cogit ultima necessitas. Oleo uero sanctificato permittitur eis ungere infirmos. Unde Iacobus ait: „Infirmatur quis in uobisf inducat presbiteros ecclesiae, qui orentsuper eum ungentes eum oleo, et oratio fidei saluabit infirmum. “

8

II. Pars. §. 1. Sed queritur, an episcopis liceat eodemoleo ungere infirmos ? uel si inpenitentibus huiuscemodi unctiosit concedenda f

9

De his uero ita scribit Innocentius Papa [ad Decentium Eugubinum Episcopum, epist. I. c. ult.]:

C. III

. Oleo sanctificato non prohibetur episcopus tangere infirmos.
10

Illud superfluum uidemus adiectum, ut de episcopo ambigatur, quod presbiteris licere non dubium est. Namidcirco de presbiteris dictum est, quia episcopi occupationibus aliis inpediti ad omnes languidos ire non possunt.Ceterum si episcopus aut potest, aut dignum ducit aliquema se uisitandum, et benedicere, et tangere crismate sinecunctatione potest, cuius est ipsum crisma conficere.Non penitentibus istud fundi non potest,' quia genusest sacramenti. Nam quibus reliqua sacramenta negantur,quomodo unum genus putatur posse concedi? Hisigitur, frater karissime, omnibus, que tua dilectio uoluitanobis exponi, prout potuimus respondere curauimus.

11

III. Pars. Gratian. Crusma uero a suis episcopis ad baptismisanctificationem presbiteri petant.

12

Unde in Cartaginensi Concilio IV. [c. 36.]:

C. IV

. Crisma singulis annis a proprio petatur episcopo .
13

Presbiteri, qui per dioceses ecclesias regunt, non a quibuslibet episcopis, sed a suis, nec per iunioremclericum, sed omni anno aut per se ipsos, aut per illum,qui sacrarium tenet, ante pascae solempnitatem crismapetant.

C. V

. Presbiter idem est qui et episcopus, ac solaconsuetudine presbiteris episcopi presunt.
14

Item Ieronimus supra epistolam ad Titum.

15

Olim idem presbiter, qui et episcopus, et antequam diaboli instinctu studia in religione fierent, et diceretur in populis: „Ego sum Pauli, ego sum Apollo, ego autemCephae,“ communi presbiterorum consilio ecclesiae gubernabantur. Postquam autem unusquisque eos, quosbaptizauerat, suos esse putabat, non Christi, in toto orbedecretum est, ut unus de presbiteris superponeret> r TV/T A XT A

16

turs et scismatum semina tollerentur. Et paulo post: §. i. Sicut ergo presbiteri sciunt, se ex ecclesiae consuetudine ei, qui sibi prepositus fuerit, esse subiectos, ita episcopi nouerint, se magis consuetudine quam dispensationis dominicae ueritate presbiteris esse maiores, et in communi debere ecclesiam regere.

C. VI

. Coram episcopis presbiteris docere licet:
17

Idem ad Rusticum Narbonensem Episcopum, [de septem gradibus ecclesiae]:

18

Ecce ego dico, presentibus episcopis suis atque astantibus in altario presbiteros posse sacramenta conficere. §. i. Sed quia scriptum est: „Presbiteri duplici honorehonorentur, maxime qui laborant in uerbo Dei,“ predicareeos decet, utile est benedicere, congruum est confirmare, conuenit reddere communionem, necesse est uisitareinfirmos, orare pro inualidis, atque omnia Dei sacramentaconplere. §. 2. Nemo hinc episcoporum inuidia diabolicae temptationis infletur, irascatur sis plebeminterdum presbiteri exhortentur, si in ecclesiis predicent, siplebi, ut dictumi est, benedicant. Etenim abnuentimihi ista sic dicam: qui non uult presbiteros facere queiubentur a Deo, dicat, quid maior est Christo? aut quidpoterit corpori aut sanguini eius anteponi? Si presbiterChristum consecrat, cum in altario Dei sacramenta benedicit, benedicere populum non debet, qui Christumconsecrare non metuit? §. 3. Circa laicos ac mulieresiubentibus uobis, iniustissimiP sacerdotes, presbiter Deibenedictionis perdit offitia q amittit linguae opus, non habetconfidentiam predicandi, truncatus est omni parte uirtutum,solum presbiteri nomen habet, plenitudinem atque perfectionem, que consecrationi eius conpetit, non retentat. §. 4.Quis hic, rogo, sacerdotes, honor uester est, utdampnum gibbi inferatis? Quoniam cum pastoribus perpotentiam aufertur Deo digna diligentia, contagiumquoddam et calamitas crescit in gregibus, ac dominicipatrimonii dampna conquiritis, dum soli uultis in ecclesia po-tentari. §. 5. Presbiteri negotiorum ab initio, iudicesesse mandati sunt, presbiteri sacerdotum interesse debentconcilio, quoniam et ipsi presbiteri, ut legimus, episcopinominantur, secundum quod dictum est ad episcopum^ ,,Noli negligere gratiam, que tibi data est perinpositionem manuum presbiteri “ y et alibi ad maioresnatu: „Qui uos posuit episcopos regere ecclesiam suam“§. 6. Sed oderunt hoc superbi sacerdotes in presbiteri!nomine, qui nolunt hoc esse, quod Christus, qui discipulorum pedes lauit, qui baptizatus a Iohanne est licetbaptizandum se esse a Domino proclamaret. Quodpropterea scribo, ut, si preteriti temporis error iam nonpotest reuocari, uel jad presens in ecclesiis faciant,quod Romae fit, quod in Affrica fitss, quod in orientefit 111 hh quod in Ispania, quod in Britannia, quod inGallia quod in omnibus locis, ubi humilitas perseuerat,quod in celis (quod maius est), ubi sedes eorumlegitur esse disposita.

C. VII

. Episcopi et clerici inuicem sibi honorem exhibeant.
19

Idem ad Nepotianum, [epist. II.]Esto subiectus pontifici tuo, et quasi animae parentem ama. §. i. Sed et episcopi sacerdotes seesse sciant, non dominos, honorent clericos quasi clericos,ut ipsis episcopiss honor deferatur a clericis.§. 2. Scitum est illud oratoris Domicii: „Cur ego, inquit,te habeam ut principem, cum tu me non habeas ut sena-torem?“ §. 3. Quod Aaron et filios, hoc esse episcopum et presbiteros nouerimus. §. 4. Unus Dominus,unum templum, unum sit ministerium. §. 5. Recordemur semper, quod beatus Petrus apostolus precepit sacerdotibus: ,, Pascite eum, qui in uobis est, gregemDomini, prouidentes non coacte, sed spontanee, secundum Deum, neque turpis °p lucri gratia, sed uoluntarie,neque ut dominantes in clero 51, sed forma facti gregiex animo, ut cum apparuerit princeps pastorum, percipiatisinmarcescibilem gloriae coronam.“ §. 6. Pessimae consuetudinis est in quibusdam ecclesiis, tacere presbiteros etpresentibus episcopis non loqui quasi eis inuideant, auteos dedignentur audire. „ Et si alii,“ ut inquitapostolus Paulus, ,,fuerit reuelatum sedenti, prior taceat.“,, Gloria patris est filius sapiens.“ Gaudeat episcopusj 149v iudicio suo, cum tales elegerit sacerdotes.

C. VIII

. Presbiteri episcopos non precedant, sed comitentur uel subsequantur.
20

Item ex Concilio Laodicensi, [c. 56.]Non oportet presbiteros ante ingressum episcopi ingredi,et sedere in tribunalibus, sed cum episcopo ingredi, nisi forte

21

aut egrotet episcopus, aut in peregrinationis commodo eum esse constiterit.

C. IX

. Episcopus non dominum, sed collegam se presbiterorum cognoscat.
22

Item ex Concilio Cartaginensi IV. [c. 34.]

23

Episcopus in quolibet loco sedens stare presbiterum non patiatur.

24

[C. X.]

25

Item ex eodem, [c. 35.]

26

Episcopus in ecclesia in consessu presbiterorum sublimior sedeat. Intra domum uero collegam se presbiterorum esse cognoscat.

C. XI

. Sine precepto episcopi presbiter non signet infantes.
27

Item ex Concilio Martini Papae.

28

Presbiter presente episcopo non signet infantes, nisi ab episcopo fuerit illi preceptum.

29

[PALEA.C. XII. De eodem.

30

Item ex Concilio Neo ces ari ensi, c. i34

31

Presbiteri ruris in ecclesia ciuitatis, episcopo presente uel presbiteris ipsius urbis, offerre non possunt, nec panemsacrificatum dare, calicemque porrigere. Si uere absentes hi fuerint, et ad dandam ordinationem uocentursoli, dare debebunt].

PrevBack to TopNext