QUESTIO III.

Placuit, ut nullus episcoporum, per suas dioceses ambulans, preter honorem cathedrae suae, id est duos solidos, aliud aliquid per ecclesias tollat, neque tertiam partem exquacumque oblatione populi in ecclesiis parrochialibus factasibi usurpet; sed ecclesiae reparationi seruetur, etsingulis annis episcopo ratio fiat. Nam si tertiam partemillam episcopus tollit, lumen et sacra tecta ecclesiaeabstulit. Similiter etiam s parrochiales clerici seruili morein aliquibus operibus episcopo seruire non cogantur, quia scriptum est: „Neque ut dominantes in clero.“

Item ex Concilio apud Marech .

Priscis quidem canonibus erat decretum, ut episcopus

de parrochianis ecclesiis tertiam sequeretur, cui sua plenissime sufficere possunt. Placuit huic sancto concilio, ut nullus prouinciae Lusitaniae episcopus a qualibet parrochiana ecclesia tertiam auferre presumat, sedque exinde consequi potuerat reparationi s basilicarum proficiant.

Item ex Concilio Tolletano [XVI., c. 5.]

Unio nostrae congregationis decernit atque instituit, ut tertias, quas antiqui canones de parrochiis suis habereepiscopos censuerunt, si eas exigendas crediderint, abipsis episcopis dirutae ecclesiae reparentur. Si uero easmaluerint cedere, ab earundem ecclesiarum cultoribussub cura et sollicitudine sui pontificis reparatio eisdem estadhibenda basilicis. Quod si omnes ecclesiae aut incolumesfuerint, aut que dirutae erant reparatae extiterint, secundumantiquorum canonum instituta, si tertias sibi debitas unusquisque episcopus assequi uoluerit, facultas illi omnimodaerit, ita uidelicet, ut citra ipsas tertias nullus episcoporumquippiam pro regiis inquisitionibus a parrochianis ecclesiis exigat, nichilque de prediis ipsarum ecclesiarumcuiquam causa stipendii dare presumat. §. i. Sed et hocnecessarium instituere duximus, ut plures ecclesiaeuni nequaquam conmittantur presbitero, quia solus per totasecclesias nec offitium ualet persoluere^, nec rebus earumnecessariam curam inpendere, ea scilicet ratione precipimus, ut ecclesia, que usque ad decem habuerit mancipia, super se habeat sacerdotem, que uero minus aliisconiungatur ecclesiis. Si quis sane episcoporum hancnostram institutionem paruipenderit, duorum mensiumspatio se nouerit excommunicatione mulctari.

Item Pelagius Cresconio Illustri.

Illud te modis omnibus uolumus custodire, ne quisepiscoporum Siciliae de parrochiis ad se pertinentibus nomine cathedratici amplius quam duos solidos presumataccipere, neque conpellere presbiteros aut clerum parrochiarum suarum supra uires suas eis conuiuia preparare.

Item Gelasius Papa Fabiano Episcopo.

Nec numerus baptizandis iuste creditur inponendus, cum quanti petierint uel ad regenerationem festinauerint nonsint pro alterius uoluntate repellendi. Et ideo, frater, huiusmodi superfluam constitutionem modis omnibus re-mouebis, ut unusquisque aut in uicina sibi ecclesia, aut inelecta pro suae mentis baptizetur arbitrio. Cathedraticumetiam non amplius, quam uetusti moris esse constiterit, ab eius loci presbitero noueris exigendum, et de his, quedie dedicationis fuerint offerentium deuotione collata, consuetudinem, que generaliter omnibus ecclesiis est pre-scripta, seruabis.

II. Pars. Gratian. Cathedraticum, quod his auctoritatibus episcopis permittitur exigere, preter medietatem uel tertiampartem oblationum, que™ pro uaria ecclesiarum consuetudine expremissis auctoritatibus episcopo debetur, intelligendum est, necilla pars oblationum omnium generaliter intelligenda est, sed uel anniuersariae dedicationis, uel quorumdam etiam solempniumdierum, prout inter episcopum et sacerdotem tempore dedicationisconuenerit. De his uero episcopis, qui per parrochias suascrudeliter deseuiunt, sic statutum est in tertio Concilio Tolletano, [c. 20.]:

Quia cognouimus episcopos per parrochias suas non sacerdotaliter, sed crudeliter deseuire, et dum scriptumsit: „Forma estote gregi, non ut dominantes inclerum“ qui exactiones diocesi suae uel dampna infligunt^ ideo censemus, (excepto, quod ueterum constitutiones a parrochiis habere iubent episcopos), ut aliaillis, que hucusque presumpta sunt, denegentur, hoc est, neque in angariis presbiteri aut diacones, neque aliquibus fatigentur indictionibus, ne uideamur in ecclesiaDei exactores potius quam Dei pontifices nominari. Hiiuero clerici, tam locales quam diocesiani, qui se ab epiScopograuari cognouerint, querelas suas ad metropolitanumnon differant deferre, et metropolitanus non moretur eius-modi presumptiones auertere.

Item ex Concilio Cabillonensi [II. c. 14.]

Cauendum sane est, ne, cum episcopi per parrochias suas peragrant, quandam non solum erga subditos

sed erga socios tyrannidem exerceant, ne (quod absit) cum karitate, sed cum quadam e iactantiae temeritate, nec cum gratiarum actione, sed cum quadam iudiciaria in-uentione stipendia ab eis exigant. Ob seruandum modisomnibus est s, ut, si quando eis peragrandae parrochiaenecessitas incumbit, in confirmandis hominibus, in inquirendis rebus emendatione dignis, in predicatione uerbi Dei, in lucris animarum potius quam in depredandis et spoliandishominibus et scandalizandis fratribus operam dent. Etsi quando eis ad peragendum ministerium suum a subditisaut a fratribus aliquid accipiendum est, hoc summopereobseruare debent, ne quem scandalizent aut grauent. Tantaergo discretio in hac re tenenda est, ut uerbi Dei Predicator, ubi proprii sumptus desunt, a fratribus accipiat, et idem fratres illius potentia non grauentur, exemploapostoli Pauli, qui, ne quem grauaret, arte et manibusuictum querebat.

Item ex Concilio Tollet ano VIII. [c. 4»]Inter cetera denique, que communi consensu nos conferre conpetenter oportuit, querimonias etiam parrochialiumpresbiterorum Gallitiae prouinciae sollertissime discernere decuit, quas contra pontificum suorum rapacitatesnecessitas, ut conperimus, tandem conpulit in publicumexamen deferri. Hii enim pontifices, ut euidens inquisitio patefecit, indiscreto moderamine parrochitanas ecclesias pregrauantes, dum in exactionibus superfluisfrequenter existunt, pene usque ad exinanitionem extremae uirtutis quasdam basilicas perduxisse probantur.Ne ergo fiat de cetero quod constat hactenus inordinatepresumptum, non amplius quam duos solidos unusquisqueepiscoporum prefatae prouinciae per singulas diocesesuel basilicas iuxta sinodum Bracarensem annua illatione sibi expetet inferri, monasteriorum tamen basilicisab hac solutionis expensione s seiunctis. §. i. Cumuero episcopus diocesim uisitat, nulli pre multitudineonerosus existat, nec umquam quinquagenarium numerumeuectionis excedat, aut amplius quam una die per unamquamque basilicam remorandi licentiam habeat. §. 2.Quicumque uero pontificum eorundem aliter quam decreui-mus agendum presumpserit, correctioni procul dubiocanonum subiacebit tamquam constitutionum sinoda-lium transgressor et priscorum Patrum edictorum corruptor.

Item Gregorius Episcopis Siciliae, [lib. XI. ep. 20.]Relatum est nobis, sanctae memoriae decessoris mei

temporibus per Seruum dei diaconem, qui tunc ecclesiastici patrimonii curam gessit, fuisse dispositum, ut sacerdotes per uniuersas uestras dioceses constituti, quociens ad consignandos infantes egredimini, ultra modum grauariminime debuissent. Summa enim prefixa fuerat, uobis, ut audio, consentientibus, que ab eis sacerdotibus prolabore clericorum dari debuisset. Atque hoc, quod tuncplacuit, sicut nunc dicitur, minime custoditur. Unde fraternitatem uestram admoneo, ut subiectis uestris graues nonstudeatis existere.

Item Pelagius Papa Cresconio Illustri

Illud magnitudinem tuam minime uolumus ignorare, quod Siracusanae ciuitatis episcopus inter alia, que in cautionum suarum pagina spopondit, hoc etiam specialiter subinterpositione penae legitime promisisse legitur, numquamse a quolibet diocesis suae presbitero ultra duos solidoscathedratici nomine petiturum, nec per quamlibet aliamoccasionem quicquam in eius dispendio se esse gesturum.Quod magnitudo tua non solum a predicto episcopo, sed deomnium episcoporum Siciliae personis conpetenti sollicitudine custodire non desinat, nec ipsa quoque prandia enormiafieri, sed secundum mediocritatem loci uniuscuiusque episcopo ad consignationem uenienti susceptionis parareconuiuium, quia nec eo pretextu pauperibus incuti dampnauolumus aut qualibet ratione permittimus.