DISTINCTIO III.

Item ex Concilio Lugdunensi. I. Pars. Pronunciandum est, ut sciant temporaferiandi per annum, id est: omnen dominicam a uesperausque ad uesperam, ne a Iudaismo capiantur. Feriandiuero per annum isti sunt dies: Natalis Domini, S. Stephani,S. Iohannis Euangelistae, Innocentium, S. Siluestri, Octauae Domini Theophaniae, Purificatio S. Mariae, sanctumPasca cum tota hebdomada, Rogationes tribus diebus,Ascensio Domini, sancti dies Pentecostes, S. Iohannis Baptistae, duodecim Apostolorum, et maxime sanctorum Petri et Pauli, qui mundum sua predicatione illumina-uerunt, S. Laurentii, Asumptio S. Mariae, Natiuitas S.Mariae, Dedicatio s, S. Michaelis Archangeli, Dedicatiocuiuscumque oratorii, et omnium sanctorum, et S. Martini, et illae festiuitates, quas singuli episcopi in suis episcopiis cum populo collaudauerint, que uicinis tantumcircummorantibus indicendae sunt, non generaliter omnibus. Reliquae uero festiuitates per annum non suntcogendae ad feriandum, nec prohibendae. Indictumuero ieiunium quando fuerit denuntiatum, ab omnibusobseruetur.

Item ex Concilia Tollet ano IV., [c. 23.] Irreligiosa consuetudo est, quam uulgus per sanctorum solempnitates agere consueuit. Populi, qui debent diuinaoffitia attendere, saltationibus turpibus inuigilant cantica, non solum mala canentes, sed et religiosorumoffitiis perstrepunt. Hoc etenim, ut ab omnibus pro-uinciis depellatur, sacerdotum et iudicum a concilio sanctocurae conmittitur.

Item ex Concilio Aurelianensi [I., c. 29.] Rogationes, id est letanias, ante Ascensionem Domini placuit celebrari ita, ut premissum triduanum ieiuniumin dominicae Ascensionis solempnitate soluatur. Per quodtriduum serui et ancillae ab opere relaxentur, quo magisplebs uniuersa conueniat. Quo triduo omnes abstineant, etquadragesimalibus cibis utantur.

Item ex eodem, [c. 33.] Episcopus, si infirmitate non fuerit inpeditus, ecclesiae, cui proximus fuerit, die dominico deesse non debet.

Item ex eodem, [c. 27.] Nulli ciuium umquam Pascae, Natalis Domini, uel Quadragesimae solempnitatem in uilla liceat celebrare, nisi quem infirmitas probabitur tenuisse.

Item ex eodem, [c. 26.] Sacerdotibus omnibus decretum est, ut ante Pascae solempnitatem non Quinquagesima, sed Quadragesimateneatur.

Item ex Concilio Martini Papae [c. 5o.] Non liceat quinta feria, fratres, nouissimae septimanae ieiuium soluere, et omnem Quadragesimam exhonorare, sed sincere abstinentes totam Quadragesimam perexire.

Item ex Concilio Laudicensi, [c. 50.] Non oportet in Quadragesima quinta feria ultimae hebdomadae ieiunium dissolui, et totam Quadragesimam inhonorari; sed per totos dies ieiunare, et escis abstinentiae conuenientibus, id est aridioribus, uti.

Item ex Concilio Agat en si, [c. 12.] Placuit, ut omnes ecclesiae, exceptis diebus domiilicis, in quadragesima etiam die sabbati sacerdotali oratione et discretionis conmunione ieiunent.

Item ex Concilio Niceno, [c. 20.] Quoniam sunt in die dominica quidam ad orationem genua flectentes, et in diebus Petecostes, propterea itaque statutum est a sancta Sinodo, (quoniam consona,et conueniens consuetudo per omnes ecclesias custodiendaest), ut stantes ad orationem Domino uota reddamus,

Item Leo IV . II. Pars. De esu carnium apud nos uetustissima, etnon inprobanda traditio semper tenenda est, ut a cenaetermino, que fit in principio noctis quartae feriae, quelucescit in quarta feria, usque in diluculum quintae feriae,et similiter a cena noctis sextae feriae, que lucescit in sextaferia, non inperite ieiunatio usque ad sabbati lucem, quantum de diei parte aliquis ieiunare maluerit uel debuerit,protendatur.

Item Gregorius dilectissimis ciuibus Romae, [lib. XI. epist. 3.] III. Pars. Peruenit ad me, quosdam peruersi spiritushomines praua inter uos aliqua et sanctae fidei aduersaseminasse, ita ut in die sabbati aliquid operari prohiberent. Quos quid aliud nisi antichristi predicatores dixerimus? qui ueniens" diem sabbatum atque dominicum abomni faciet opere custodiri. Quia enim mori se et resurgere simulat, haberi uult in ueneratione dominicum diem;et quia populum iudaizare conpellit, ut exteriorem ritumlegis reuocet, et sibi Iudeorum perfidiam subdat, coli uultsabbatum. §. i. Aliud quoque ad me perlatum est,uobis a peruersis hominibus esse predicatum, ut dominicodie nullus debeat lauari. Et quidem si pro luxuria et prouoluptate lauari quis appetit, hoc fieri nec reliquo die quolibet concedimus. Si autem pro necessitate corporis, hocnec die dominico prohibemus.

Item Innocentius Papa, [ep. I. ad Decentium, c. 4.] IV. Pars. Sabbato uero ieiunandum esse, ratio euidentissima demonstrat. Nam, si diem dominicam ob uenerabilem resurrectionem Domini nostri Iesu Christi nonsolum in Pasca celebramus, uerum etiam per singulashebdomadas ipsius diei imaginem frequentamus, ac sicutsexta feria propter passionem Domini ieiunamus, sabbatum pretermittere non debemus, quoniam inter tristi-ciam et leticiam temporis illius uidetur inclusum.Nam utique constat, Apostolos biduo isto et in merore fuisse, et propter metum Iudeorum se occuluisse. Quodutique non dubium est in tantum eos ieiunasse biduomemorato, ut traditio ecclesiae habeat isto biduo sacramenta penitus non celebrari. Que etiam forma persingulas tenenda est hebdomadas propter id, auod con-memoratio diei illius semper est celebranda. Quoa si putantsemel atque uno sabbato ieiunandum, ergo et dominica,et sexta feria semel in Pasca erit utique celebranda.

Item Melciades Papa [ad Episcopos Hispaniarum, cap. 3.] V. Pars. Ieiunium dominici diei, et quintae feriaenemo celebrare debet, ut inter ieiunium Christianorum et gentilium et ueraciter credentium et infideliumatque hereticorum, uera et non falsa discretio habeatur.

Item ex Concilio Cesaraugustano, [c. 2.] Ne quis ieiunet die dominica causa timoris, aut persuasionis, nec Quadragesimarum diebus ab ecclesiis fideles desint, nec habitent in cubiculorum latibulis,ac montium, qui in suspicionibus perseuerant; sed exemplum ac preceptum custodiant sacerdotum, et ad alienas uillas agendorum conuentuum causa non conueniant. Abuniuersis episcopis dictum est; Anathema sit qui hoc conmiserit.

Item ex dictis S. Apollonii. VI. Pars. Ieiunia sane legitima, id est quarta etsexta feria, non sunt soluenda, nisi grandis aliqua necessitas fuerit, quia quarta feria ludas traditionem Domini cogitauit, et sexta feria crucifixus est Saluator. Videbitur ergo, qui in his diebus sine necessitate soluerit statuta ieiunia, uel cum tradente tradere Saluatorem, uelcum crucifigentibus crucifigere. Die autem dominica nichil aliud agendum est, nisi Deo uacandum. Nulla operatio in illa die sancta agatur, nisi tantum ymnis, et psalmis, et canticis spiritualibus dies illa transigatur.

Item Innocentius, [ep. I. ad Decentium, c. 7.] VII. Pars. De penitentibus uero, qui siue ex gra-uioribus conmissis, siue ex leuioribus penitenciam gerunt, sinulla interueniat egritudo, quinta feria ante Pasca eisremittendum °, Romanae ecclesiae consuetudo demonstrat.§. i. Ceterum de pondere estimando delictorum sacerdotis est iudicare, ut attendat ad confessionem penitentis,et ad fletus atque lacrimas corrigentis. §. 2. Sane siquis in egritudinem inciderit, atque usque ad desperationem deuenerit, est ei ante tempus Pascae relaxandum, ne de seculo absque conmunione discedat.

Item Fabianus Papa orientalibus Episcopis, [epist. II.] VIII. Pars. Litteris uestris inter cetera insertum in-uenimus, quosdam religionis uestrae episcopos auestro nostroque ordine discrepare, et non per singulosannos in cena Domini crisma conficere. Errant ueroqui talia excogitant, et mente uesana potius, quam rectasentientes hec facere audent. §. i. Sicutenim ipsius diei solempnitas per singulos annos estcelebranda, ita ipsius sancti erismatis confectio persingulos annos est agenda, et de anno in annum renouanda,et fidelibus tradendum, quia nouum sacramentum estet per singulos annos, ins iam dicta die innouan-dum, et uetus in sanctis ecclesiis cremandum. Ista a sanctisApostolis et successoribus eorum accepimus, uobisquetenenda mandamus,

Item Eusebius Papa, [epist. III.] IX. Pars. Crucis Domini nostri Iesu Christi, quenuper, nobis gubernacula sanctae Romanae ecclesiaetenentibus, quinto nonas Maii inuenta est, in predicto Kalen-darum die inuentionis festum uobis solempniter celebraremandamus.

Item Alexander Papa V. a Petro, [epist. I. c. 5.] X. Pars. Aquam sale conspersam populis benedicimus, ut ea cuncti aspersi sanctificentur et purificentur.Quod et omnibus sacerdotibus faciendum esse mandamus.Nam si cinis uitulae aspersus populum sanctificabatatque mundabat: multo magis aqua sale aspersa, diuinis-que precibus sacrata, populum sanctificat atque mundat.Et, si sale asperso per Heliseum prophetam sterilitasaquae sanata est: quanto magis diuinis precibus sacratussterilitatem rerum aufert humanarum, et coinquinatossanctificat, et purgat, et cetera bona multiplicat, et insidias diaboli auertit, et a fantasmatis uersutiis homines defendit?

Item Pius Papa IX. a Petro Apostolo, in primo suorum decretalium. Nosse uos uolumus, quod Pasca Domini die dominico annuis temporibus sit celebrandum. Istis enimtemporibus Hermes doctor fidei et scripturae inter noseffulsit. Et licet nos idem Pasca predicto die celebraremus, tamen quia quidam inde dubitabant, ad corroborandas animas eorum eidem Hermae angelus Dominiin habitu pastoris apparuit, et precepit ei, ut Pasca Dominidie dominico ab omnibus celebraretur. Unde et nosapostolica auctoritate instituimus, omnes eadem seruaredebere, quia et nos eadem seruamus, nec debetis a capite quoquo modo discedere.

Item Victor Papa XIII. a Petro, in primo decretali suo. Celebritatem sancti Pascae die dominica agi debere, et predecessores nostri iam statuerunt, et nosillud eadem die solempniter celebrare mandamus,quia non decet, ut membra a capite discrepent, autaliter s gerant. A XIV. uero luna primi mensis usquead XXI. diem eiusdem mensis eadem celebretur festiuitas. §. 1. Eodem quoque tempore baptisma celebrandum est catholicum. Sed tamen, si necesse fuerit, aut mortis periculum ingruerit, gentiles ad fidem uenientes quocumque loco uel momento, ubicumque euenerit, siuein flumine, siue in mari, siue in fontibus, tantum Christianae credulitatis confessione clarificati baptizentur. Ipsis etiam quod in baptismo polliciti sunt summopereattendendum est, ne non8i infideles, sed fideles inueniantur. Ipsi uero, qui infidelitatis nota asperguntur, infamesefficiuntur, atque inter fideles minime reputantur. §. 2. Hec uero statuta nulla debent inprobitate conuelli, nullanouitate mutari, quia alia ratio est causarum secularium,alia diuinarum.

Item ex Concilio Cartaginensi IV., [c. 65.] Pascae solempnitas uno die et tempore celebrandaest.

Item ex Concilio Cartaginensi V., [c. 7.] Placuit, ut dies uenerabilis Pascae formatarum subscriptione omnibus intimetur; dies uero concilii XI. Kal.Nouembris seruetur. Scribendum est etiam ad singularum quarumque prouinciarum primates, ut, quando apud se concilia congregant, istum diem non inpediant.

Item ex Concilio Bracarensi II., [c. 9.] Placuit, ut post, quam omnia in concilio sacerdotumfuerint ordinata, illud omnimodis obseruetur, ut super-uenturum ipsius anni Pasca quo Kalendarum dieuel quota luna debeat suscipi, a metropolitano episcopointimetur. Quod ceteri episcopi uel clerus reliquus breui-culo subnotantes, unusquisque in sua ecclesia aduenienteNatalis Domini die post euangelicam lectionem populoannuncient.

Item ex Concilio Arei at en si I., quod confirmauit Papa Siluester, [c. i.] De obseruatione Pascae Dominicae statuimus, ut uno die et tempore per omnem orbem obseruetur, et iuxta consuetudinem litterae ad omnes dirigantur.

Item Gregorius Sereno, Episcopo Massiliensi, [lib. IX.epist. 9.] XII. Pars. Perlatum ad nos fuerat, quod inconsiderato zelo succensus sanctorum imagines sub hac quasi excusatione, ne adorari debuissent, confregeris. Et quidem,quia eas adorari uetuisses", omnino laudauimus,fregisse uero reprehendimus. Dic, frater, a quo factumsacerdote aliquando auditum quod fecisti? Aliudenim est picturam adorare: aliud per picturae historiamquid sit adorandum addiscere. Nam quod legentibusscriptura, hoc idiotis prestat pictura cernentibus,quia in ipsa ignorantes uident quod sequi debeant,in ipsa legunt qui litteras nesciunt. Unde et precipue gentibus pro lectione pictura est.

Item ex VII. Sinodo, [actione 6.] Venerabiles imagines Christiani non deos appellant, neque seruiunt eis, ut diis, neque spem salutis ponunt ineis, neque ab eis expectant futurum iudicium: sed ad memoriam et recordationem primitiuorum uenerantur eas et adorant, sed non seruiunt eis cultu diuino, nec alicui Creaturae.

Item Adrianus Papa Tharasio Patriarchae, [in actione II. eiusdem VII. Synodi]. XIII. Pars. Sextam sanctam sinodum recipio cumomnibus canonibus suis, in quibus dicitur: In quibus scripturis sanctarum imaginum agnus precursoris digitoostensus depingitur, qui in figuram transit gratiae, uerumnobis per legem Moysi premonstrans agnum Iesum Christum Dominum nostrum. Antiquis ergo figuris etumbris, ad ueritatis prefigurationem ecclesiae sanctaetraditis, uale dicentes, gratiam et ueritatem preferimus,et sicut plenitudinem legis recipimus. Verum igituragnum Dominum nostrum Iesum Christum secundum imaginem humanam amodo etiam in imaginibus proueteri agno depingi iubemus.

Item Augustinus in lib. [I.] de Trinitate, [c. 4.] "Omnes, quos legere potui, qui ante me scripserunt de Trinitate, que Deus est, diuinorum librorum ueterum et nouorum catholici tractatores, hoc intenderunt secundum scripturas docere, quod Pater, et Filius, et Spiritus sanctus unius eiusdemque substantiae inseparabili equalitate diuinam insinuant unitatem, ideoque non sint tres Dii, sed unus Deus, quamuis Pater Filium genuerit, et ideo Filius non sit qui Pater est, Filiusque a Patre sit genitus,et ideo Pater non sit qui Filius est, Spiritusque sanctus nec Pater sit, nec Filius, sed tantummodo Patris et Filii Spiritus, et Patri et Filio etiam ipse coequalis, et ad Trinitatis pertinens unitatem; non tamen eandem Trinitatem natam de Virgine Maria, et sub Pontio Pilato crucifixam et sepultam et tercia die resurrexisse, et in celum ascendisse, sed tantummodo Filium; nec eandem Trinitatem descendisse in specie columbae super Iesum baptizatum,aut die Pentecostes post ascensionem Domini sonitu facto de celo, quasi ferretur flatus uehemens, et linguis diuisis, uelut ignis, sed tantummodo Spiritum sanctum; nec eandem Trinitatem dixisse de celo: „Tu es filius meus, siue cum baptizatus est a Iohanne, siue in monte, quando cum illo erant tres discipuli, aut quando sonuit uox dicens: „Et clarificaui, et iterum clarificabo: sed tantummodo Patris uocem fuisse factam ad Filium, quamuis Pater et s Filius, et Spiritus sanctus, sicut inseparabiles sunt, ita inseparabiliter operentur."