Rubrica 14

¶ De auaritia cupiditate pecunie Rubrica. 14

!--226.xml--> IN exodo c. 20. "Non concupisces domum proximi tui: nec desideres vxorem eius: non seruum non ancillam non ouem nec bouem: non asinum: nec omnia que illius sunt."

In leuitico. c. 19. "Cum messueris segetes terre tue non tondebis vsque ad solum superficiem terre: nec remanentes spicas colliges: neque in vinea tua racemos et grana decidentia congregabis: sed pauperibus et peregrinis carpenda dimittes."

¶ Salomon in prouerbiis. c. 15. "Conturbat domum suam qui sectatur auaritiam."

/ Idem in ecclesias. c. 15. "Auarus non implebitur pecunia et qui amat diuitias fructus non capiet ex eis"

¶ Abacuch propheta. c. 2. "Ue qui congregat auaritiam malam domui sue."

¶ Cronica de nugis philosophorum. c. 24 scilicet de bione. "Bio ad pusilanimem diuitem ait: Non hic possidet opes: sed opes eum."

¶ Aristotelis retho. li. i. c. 19. "Accidit pauperibus propter indigentiam concupiscere pecunias: diuitibus autem propter ptantem concupiscere nisi necessarias delectationes."

/ Li. 2. c. 16 "Iuuenes minime sunt amatores pecuniarum propterea quod nondum indigentiam experti sunt."

/ Idem pollyticorum: li. 2 c. 4. "Malitia hominum irreplebilis est."

/ Idem ethicorum: li. 4. c. i. "Pecunias dicimus omnia quorumcumque dignitas munismate mensuratur. Prodigus multum videtur melior esse illiberali: quoniam hic quidem prodest multis: hic autem nulli: sed nec in seipsum."

/ Illiberalitas insanabilis est. "Uidetur senectus et omnis impotentia illiberales facere: magis connaturalis est hominibus prodigalitate. multi enim amatores pecuniarum magis quam datores"

/ Idem magnorum moralium: li. i. c. 42. "Illiberalis est: qui non consumit in que oportet: et quecunque oportet et quando oportet."

¶ Iesus filius sirach in ecclesiast. c. 10. "Nihil est iniquius quam amare pecuniam. Hic enim animam suam venalem habet."

/ 18. c. "Ui ro cupido et tenaci sine ratione est substantia. Qui aceruat ex animo suo iniuste aliis congregat: et in bonis illius alius luxuriabitur. Qui sibi nequaem est cui alii bonus erit: et non iocundabitur in bonis suis"

¶ Terentius in adelphis. c. 26 "Uicium commune omnium est quod nimium ad rem in senecta attenti sumus."

¶ Salustius in catilinario "Auaritia fidem probitatem ceterasque bonas artes subuertit. pro his superbiam crudelitatem deos negligere omnia venalia habere docuit. Auaricia semper infinita insaciabilis est: neque copia: neque inopia minuitur."

¶ Uirgilius enied. li. 3 in pri. "Quid non mortalia pectora cogis Auri sacra fames."

¶ Oratius in epistolis l. i. e. i. "Feruet auaritia miseraque cupidine pectus. Sunt verba et voces quibus hunc lenire dolorem Possis: et morbi magnam deponere partem."

/ Epistola. 2. "Quod est cui contingit nil amplius optet. Semper auarus eget: certum voto pete finem."

/ Epistola. 5. "Parcus ob heredis curam nimiumque seuerus Assidet insano."

/ Epistola. 10 "Imperat aut seruit collecta pecunia cuique"

/ Libro. 2 epistola. 3. et fi. "Quanto plura parasti: Tanto plura cupis"

¶ Tullius de oratore: li. 2. "Auaritiam si tollere vultis mater est tollenda luxuries."

/ Idem retho. artis noue: lib. 2. c. 6. "Auaritia hominem ad quoduis maleficium impellit."

/ Lib. 5. c. 21. "Auaritia est iniuriosa appetitio alienorum."

/ Li. 6. et fi. c. 5. "Due res que possunt homines ad turpem compendium commouere: inopia atque auaritia."

/ Idem paradoxorum prima distinctione. "Neque expletur vnquam nec saciatur cupiditas sit."

¶ Ouidius fastorum: libro i. "Tempore creuit amor qui nunc est summus habendi. Uix vltra quo iam progrediatur habet."

/ Idem de ponto: li. 4. et fi. e. 15. et pe. "Res moderata cupido est."

¶ Quintillianus declamationum. 14 declam. "Omnia facinora nisi fallor causas vel de cupiditate vel de simultatibus trahunt."

¶ Iacobus apostolus epistola vnica. c. 4. "Unde bella et lites inter vos nonne hinc ex concupiscentiis vestris que militant in membris vestris."

¶ Paulus apostolus epistola. i. ad thimoteum. c. 6. et fina "Radix omnium malorum est cupiditas."

/ Idem epistola ad hebreos c. 13. et fina. "Sint mores sine auaritia contenti presentibus."

¶ Seneca in epistolis ad lucillum: li. 7. e. i. "Nemo se auarum esse intelligit neque cupidum."

/ Libro. 6. e. 2. "Auarus quomodo pecunia vtendum sit non exaudit. Auarus animus nullo saciatur lucro."

/ Libro. 19. e. 2. "Desunt inopie multa: auaritie omnia. In nullum auarus bonus est: in se pessimus."

/ 9. e. "Nulla auaritia sine pena est."

/ Libro 20. et fina. e. 2. "Qui multum habet plus cupit. Neminem pecunia diuitem fecit. Imo etiam nulli non maiorem sui cupiditatem incussit."

/ 6. e. "Quanta dementia est heredis sui res procurare: et sibi denegare omnia."

/ Idem de breuitate vite: "Solius temporis honesta auaritia est."

/ Idem de consolatione ad helbiam matrem: "Auaritia est vehementissima humani generis pestis. Cupiditati nihil satis est: nature satis est etiam parum. Quicquid desiderio quod non ex inopia sed vitio nascitur congesseris: non finis erit cupiditatis: sed gradus."

/ Idem de naturalibus questionis: lib. i. "Auaritia quicquid omnibus abstulit sibiipsi negat."

/ Idem in prouerbiis: "Negandi causa auaro nunquam deficit."

¶ Lucanus libro. 3 "Ferram mortemque timere Auri nescit amor."

¶ Frontinus: li. 4. et fi. t. 5. "Casilini obsidente hannibale tantam inopiam perpessi sunt vt centum denariis murem venisse proditum memorie sit: eiusque venditorem fame periisse: emptorem autem vixisse."

¶ Iuuenalis: lib. 4. saty. 3. et finali. "Non propter vitam faciunt patrimonia quidam Sed vicio ceci propter patrimonia viuunt"

/ Libro. 5. et fina. saty. 2. "Crescit amor numi quantum ipsa pecunia crescit Nec plura venena. Miscuit aut ferro crassatum sepius vllum. humane mentis vicium: quam seua cuprido Indomiti census."

¶ Lex dige. ti. de vulga. et pupilla. substi. l. 2. §. interdum. "Improbum esse iulianus existimat eum qui sollicitus est de viuentis hereditate."

¶ Marcialis cocus l. vndique suscepto. c. 3. "Non sibi non aliis prodest dum viuit auarus. Et prodest aliis et sibi dum moritur."

¶ Maximianus: "Auri cecus amor natiuum vincit amorem."

¶ Hieronymus in prologo principii biblie: "Non habet auaro tam deest quod habet quam quod non habet."

¶ Auctor l. de for. hone. vite. c. 2 "Non que apud te habes tanquam aliena seruabis: sed pro te tanquam tua et dispones et vtaris"

¶ Ambrosius de ossiciis: li. 2. c. 6. "Auaratia perfidie vicina est."

¶ Cecilius de beata vita: li. 4. "Tres sunt affectus qui homines in omnia facinora precipites agunt: ira: cupiditas: libido."

¶ Prudentius de psicomachia. c. 8. "Parcit ne propriis amor inficiatus habendi. Pignoribus spoliatque suos fames ipsa natos"

¶ Fulgentius. lib. 2. fabula. 13. "Auarus in tantum stultus est: vt sibi prodesse non norit."

/ Libro. 3 f. 16. "Cupiditas nouit habere: non nouit frui."

¶ Cato. c. 5. et fi. "Utere quesitis opibus: fuge nomen auari. Quid tibi diuitie si pauper semper abundas."

¶ Boetius de consolatione: lib. 2. c. 9. "Auaritia semper odiosos: claros largitas facit."

/ Capitulo. 10. "Seuior ignibus ethne. Feruens amor ardet habendi."

/ Libro. 3. c. 5. Auartitie nihil satis est. Capitulo. 6. "Quamuis fluente diues auri gurgite: Non expleturas cogat auarus opes. Oneretque baccis colla rubri littoris Ruraque centeno scindat optima boue. Nec cura mordax deserit superstitem. Defunctumque leues non comitantur opes"

/ Idem de disciplina scholarium: lib. 3 "Fame nouerca est adunca tenacitas."

¶ Cassiodorus epistolarum: li. 3. e. 11. "Auara fuge."

/ Li. 12. et fi. e. i. "Reginam illam procatium vitiorum auaritiam fuge: cui cuncta crimina detestabili denotatione famulantur. Auaritia arma suscipit ex talentis: et per dulcedinem superat quos amata deceptione captiuat."

/ Idem de charitate seu dilectione dei. c. 5. "Hydropici more qui plus bibendo plus sitit: pecunie cupiditas ex multiplicatione grandescit."

¶ Auctor l. qui dicitur pamphylus. in fi. in apilogo: "Dum bibit hydropicus magis et sitit et cupit vndam. Sic magis exardet semper auaritia."

¶ Auctor l. qui dicitur facetus. c. 10 et fina. "Cui sua non prosunt alii conseruat habenda."

¶ Bernardus. l de improbatione vitiorum. c. 6. "Pestis auaritie fragili viget in muliere."

¶ Andreas ad gualterium de amore: lib. 2. "Omnis probitas de auaritie admixtione supprimitur."

¶ Gualterius de castellione: lib. i. "Non murus non arma ducem vitantur auarum."

Libro 8. et antepenultimo. "Quid tibi diuitiis opus est: que semper auaro Esuriem pariunt: quanto tibi plura parasti: Tanto plura cupis et habendis acrius ardes. Sicque famen faciens defectum copia mittit"

¶ Mattheus vindocinensis de hysto. tobie c. 25. "Desit auaritie fex cui sua deesse stupescit. Copia nuda sitis ebria plena fames."

/ Capitulo 30. "Te non excruciet census sitis ebria: cuius Pullulat ex gustu multiplicata fames."

/ Idem in poetria. partis. i. c. 19. "Aurum roma sitit: dantes amat absque datiuo. Accusatiuo roma fauere negat."

¶ Heinricus samariensis: li. i. partis. 2. "Ipsa cupit mundi venalis curia pape. Prostat et infirmat cetera membra caput. Sacrum cerne nephas nostro prudentius euo Uenditur in turpi conditione foro Crisma sacrum: sacer ordo altaria sacra sacrata Dona. quid hoc vltra venditur ipse deus. Si foret vt quondam lucretia casta crumena: Cum sibi porrigitur cedet auara tibi. Uenditur o dolor omnificis sententia nummis Iudicium pium copia frangit opum."

¶ Gaufridus in poetria. c. 101. "Liber is est vitiis qui non inseruit abundans. Cui satis est quod habet: pauper qui plus cupit."

¶ Iacobus beneuentanus. c. 11. "Hydropico similis nunquam saciatur auarus. Infelix requie nocte dieque caret. Custos non dominus estat auarus opum."

¶ Auctor l. qui incipit astrolabi. "Hydropico similis nemo nisi diues auarus. Ex lucro lueri multiplicando sitim."

¶ Auctor l. de moribus medicorum. c. 21. "Hydropico similis omnis auarus adest. Non gaudet pertis: quia tangere parta veretur. Ne sibi deficiant: pauper auarus eget. Est similis talpe metuenti mandere terram. Ne sibi deficiat: sic perit ipsa fame."

¶ Montenarius in luna cleri. c. 46. "Furari famulos dominus compellit auarus."

¶ Prouerb. metricum. extraord l. vag. "Presusulis albini: vel martyris ossa ruffini: Rome si quis habet vertere cuncta potest."