Rubrica 1

TErtius liber quinte partis tractat de aduersitatibus et in prosperitatibus et pertinentibus ad eas sab his titulis.

¶ De aduersitate et prosperitate. Rubrica. i.

SAlomon in prouerbiis capitulo 17. "Omni tempore diligit qui amicus est et frater in angustus comprobatur."

/ Idem in ecclesiaste capitulo 2. "Cuncti dies hominis doloribus et erumpnis pleni sunt."

¶ Aristotelis rethoricorum libro 2. capitulo 21. "Non est vir qui in omnibus felicitet."

¶ Iesus filius sirach in ecclesiastico capitulo 21. "Non agnoscitur in bonis amicus: et absconditur in malis inimicus."

/ capitulo 40. "Occupatio magna creata est omnibus et iugum graue super filios adam. a die exitus de ventre matris eorum vsque in diem sepulture."

¶ Terentius in hecyra. capitulo 10. "Omnibus nobis vt res dant sese ita magni aut humiles sumus."

/ 15. capitulo. "Istuc est sapere: qui vbicumque opus sit animum possis flectere."

/ In phormione. capitulo 7. "Omnes cum secunde res sunt tum maxime meditari secum oportet quo pacto aduersam erumpnam ferant: pericula: exilia damna: peregre rediens semper cogites. Aut filti peccatum aut vxoris mortem aut morbum filie. Communia esse hoc fieri posse vt nequit animo sit nouum quicquid propter spem eueniat omne id deputare esse in lucro."

¶ Uirgilius eneide libro 10. circa medium: "Nescia mens hominum fati sortisque future. Et seruare modum rebus sublata secundis."

¶ Oratius odarum: libro 2. capitulo 3. "Equam memento rebus in arduis. Seruare mentem: non secus in bonis. Ab insolenti temperatam Letitia."

/ Idem in sermonibus. libro 2. sermone 7. "Quisnam igitur liber sapiens sibi qui imperiosus. Quem neque pauperies nec mors nec vincula terrent"

¶ Ouidius de arte amandi. libro 2. "Luxuriant animi rebus plerumque secundis. Nec facile est equa commoda menti pati."

/ Idem de tristibus. libro 2. epistola vnica. "Cum cepit quassata domus subsidere partes In proclinatas omne recumbit onus. Cunctaque fortuna ruinam patiente deiscunt. Ipsa suo quodam pondere tracta ruunt."

/ Libro 4. epistola 3. "Inque bonis cessat non cognita virtus. Apparet virtus arguiturque malis."

¶ Paulus apostolus epistola ad romanos. capitulo 5. "Tribulatio patientiam operatur. patientia autem probationem probatio vero spem. spes autem non confundit."

/ Idem epistola. 2. ad corinthios. capitulo 12. "Uirtus in infirmitate perficitur"

¶ Seneca epistolarum ad lucillum: libro 3. capiutlo i. "Cum aspexeris qui te antecedant cogita qui sequantur. Si vis gratus esse aduersus deos et aduersus vitam tuam cogita quam multos antecesseris."

/ Idem de beata vita: "Nullus homo sine aliqua querela est."

/ Idem de consolatione ad paulinum: "Studia optime felicitatem extollunt: et facillime minuunt calamitatem."

/ Idem de consolatione ad marciam: "Nulli contingit impune nasci."

/ Idem de consolatione ad helbiam matrem: "Unum habet assidua infelicitas bonum quod quos semper vocat nouissime indurat. Nec secunda sapientem euehunt: nec aduersa demittunt."

/ Idem de naturalibus questionibus. libro 4. "Pauca admodum sunt sine aduersario."

/ Idem tragediarum in thyeste. capitulo 7. "Nemo confidat nimium secundis. Nemo desperet meliora lapsis."

/ In Eoipo. capitulo 6. "Iners malorum remedium ignorantia est."

/ Introa. capitulo 11. et penultimo. "Equior casum tulit et procellas Mille qui ponto pariter carinas: Obrui vidit."

/ In agamenone. capitulo 4. "Prospera animos efferunt."

/ In hercule etheo. capitulo 2. "Commoda cladibus Magnis magna patent."

/ Capitulo. 6. "O si pateant pectora dictum. Quantos inter sublimes agit. Fortuna metus:"

/ Capitulo. 8. "Mors sola portus dabitur erumpnis."

¶ Lucanus. libro i. "Mores rebus cessere secundis."

¶ Uegetius de re militari. libro 3. titulo 9. "Aduersis rebus rarior fides est: vbi nudari incipit qui copiosus aduenit."

¶ Plinius de naturali hystoria. libro. capitulo 46. "Que facit fortuna magna gaudia: nisi ex malis: aut quae mala immensa nisi ex ingentibus gaudiis."

¶ Iuuenalis. libro 5. et finali. satyra i. "Ducimus autem Hos quoque felices qui ferre incommoda vite. Nec iactare iugum vita didicere magistra."

¶ Ualerius maximus. libro 8. titulo i. "Neque secundarum rerum prouentu insolenter abuti: nec aduersis propere debilitati oportet."

¶ Auctor libelli de formula honeste vite. "Tunc consilia salutaria tibi aduoca cum tibi alludit huius vite prosperitas: tunc te velut in lubrico retinebis ac sistes."

¶ Augustinus in epigrammata prosperi. epigramma 49. "Bonus nec temporalibus bonis extollitur: nec malis frangitur"

87 epigramma. "Nec facile inueniuntur in aduersitate praesidia que non fuerunt in pace quesita."

¶ Prosper sub. 35. epigramma. "Rectorum est aduersa pati et tolerare modeste. Nec querula in quoquam voce mouere deum."

/ Sub. 49. epigramma. "Namque bonos non blanda inflant nec aspera frangunt."

¶ Cato. capitulo 2. "Cum fueris felix que sunt aduersa caueto."

/ Capitulo. 3. "Prospice qui veniunt hos casus esse ferendos Nam leuius ledit quicquid prouidimus ante. Rebus in aduersis animum submittere noli."

/ Capitulo. 5. et finali. "Tranquillis rebus que sunt aduersa caueto. Rursus in aduersis melius sperare memento."

¶ Boetius de consolatione. libro 2. capitulo 7. "In omni aduersitate fortune infelicissimu genus infortunii est fuisse felicem. Felicissimi cuiusque delicatissimi sensus est: et nisi ad nutum cuncta suppetant omnis aduersitatis insolens minimis quibusque prosternitur."

/ capitulo. 15. "Per exigua sunt quae fortunatis simis beatitudinis summa detrahunt."

/ 15. capitulo. "Plus homnibus reor aduersam quam prosperam prodesse fortunam. Illa enim semper spem felicitatis cum icitur blanda mentitur. Hec semper vera est: cum se insta bilem mutatione demonstrat. Illa fallit. Hoc instruit. Illa mendacio spem bonorum mentes fruentium ligat. Hec cogitatione fragilis felicitatis absoluit. Itaque illam videas ventosam fluentem suique semper ignaram. Hanc sobriam succinctamque: et ipsius aduersitatis exercitatione prudentem. Postremo felix fortuna a vero bono deuios blandiciis trahit. An hoc inter minima existimandum putas: quod amicorum tibi fidelium mentes hoc aspera horribilisque fortuna detexit Hec tibi certos sodalium vultus ambiguosque secreuit"

/ Libro 3. capitulo 9. "Quem felicitas amicum fecit: infortunium faciet inimicum."

/ 13. capitulo. "Euripidis sententiam probo: qui carentem liberis infortunio dixit esse felicem."

/ Libro 4. capitulo 11. et penultimo. "Ne vos aut tristis fortuna opprimat aut iocunda corrumpat firmis viribus medium occupate. Quicquid aut infra subsistat aut vltra progreditur habet contemptum felicitatis: non habet premium laboris."

¶ Cassiodorus: epistolarum libro 4. epistola 47. "Mundanis siquidem rebus frequenter nascitur de aduersitate prospritas."

/ libro 11. epistola 15. "Facile onus afflictionis sentiunt qui vti suauibus delitiis consuerunt"

¶ Gregorius in pastorali. capitulo 51. "De spe eterne hereditatis gaudium sumant quos aduersitas vite temporalis humiliat: quia nisi saluandos in perpetuum cerneret erudiendos sub discipline regimine diuina dispensatio non frenaret."

¶ Isydorus in synonima. solliloquiorum libro i. capitulo 4. "Impossibile est vt homo is et non gustes angustias. Nemo in perpetuum expers mali est. Nemo est qui in hoc seculo non doleat."

/ libro 2. capitulo 19. "Habeto temperamentum in prosperis. habeto patientiam in aduersis."

¶ Auctor libelli qui dicitur pamphylus. capitulo 64. et finali. "Conuenit ad nostros modus et prudentia causaus Quodque. sequi deceat querere consilium."

¶ Bernardus. libro de improbatione viciorum. capitulo 6. "Non turbant aduersa peios: nec prospera tollunt."

¶ Gualterius de castellione. libro 3. "Omnia cum quodam veniunt incommoda fructu."

/ Libro. 5 "Nunc aduersa pati: nunc exultare secundis Nunc caput incuruare malis: nunc tollem sortis Humane est"

/ Libro. 9. et penultimo. "Satius est non ascendere quam post Ascensum regredi. melius non crescere quam post Augmentu minui: grauius torquentur auari Amissi memores quam delectentur habendo."

¶ Mattheus vindocinensis. in poetria parte 2. et finali. capitulo 4. "Prosperat aduersas sors variata iubes. Prospera sors nescit perpetuare fidem."

/ Idem de hystoria tobie. capitulo 30. "Lubrica fortune non te praemat alea uiuas Maior in aduersis. prosperitate minor."

¶ Heinricus samariensis. libro i. parte 2. vtit. 10. "Dulci non vsus: amaro Namque proposito: noscitur omne bonum. Aspera ferre decet maturant aspera mentem. Immundus mundus qui tibi munda dabit."

/ Libro. 2. "Contra fortunam sis constans: sis patiens: Sis ferreus: aduersi te neque frangat venis."

¶ Iacobus beneuentanus. capitulo 16. "A consanguineis et amicis spernitur ille Cui fortuna suam seua negauit opem."

¶ Ricardus iudex venuxinus libro de pertractione capitulo 35. "Non flet in aduersis: nec prosperitate tumet Uir sapiens. equa damna lucrumque gerit."

¶ Prouerbia vulgaria. "Chiuen dal male albene cum entrambe: mane loretene."