¶ Secundo sic. Illa equalitas est realis secundum quam aliqua realiter sunt equalia. Sic de similitudine: sed persone diuine realiter sunt equales: ergo etc.

¶ Tertio sic. Illud quod est adorandum in diuinis est reale: quia nullum ens est adorandum nisi ens reale: sed equalitas est huiusmo di: ergo etc. Minor patet per Gregorium in prefatione de trinitate vbi dicit. Quod in personis diuinis adoretur equalitas: ergo etc.

¶ Quarto sic. Arrianus damnatur et reputatur hereticus: quia negauit equalitatem patris et filii. Sed non esset reputandus ex hoc nisi equalitas diceret aliquid reale: ergo etc.

¶ Contra quia dicitur in diuinis secundum substantiam non dicit relationem nec per consequens relationem realem. viii. de trinitate. Sed equalitas est huiusmodi: ergo etc. Minor patet per Magistrum in litera.

¶ In ista quaestione sic procedam.

¶ Primo praemittam aliqua ad intellectum questionis

¶ Secundo ponam vnam opinionem subtilem cum suis motiuis: quod relationes comnes inter distinctas personas sunt reales: et declarabo eam quantum ad modum ponendi¬

¶ Tertio adducam aliqua quae ab aliquibus adducuntur co eam: et ostendam quod non concluditur contra eam.

¶ Quarto ostendam quod tales relationes non sunt reales in diuinis sed rationis tantum: et respondebo ad motiua prime opinionis.

¶ Ultimo ad rationes principales.

¶ Quantum ad primum premitto primo quod quantum apparet ex intentione magistrisicut sibi imponunt aliqui: videtur posuisse quod iden titas et similitudo et equalitas et huiusmodi relationes: non dicantur in deo vel de deo positiue sed tantum negatiue ad remouendum dissimilitudinem vel inequali¬ et ducuntur aliqua que non concludunt contra eam vt videtur. Primum est. Equalitas aliquorum non est realis nisi secundum magnitudines ipsorum commensura tas ad inuicem vt patet / et per consequem non est realis nisi magnitudines sint plures et distincte / quia nullamagnitudo eadem commensuratur sibiipsi / sed in personis diuinis non est nisi vnica magnitudo ergo etc.

¶ Secundo sic. Relatio que non conuenit alicui nispropter acceptionem alicuius rei per opus intellectus non est realis vt patet de identitate eiusdem ad se /¬ sed equaliquas in diuinis est huiusmodi: quia enim magnitudo bis accipitur per intellectum vt est in persona ista: et illa equialitas dicitur esse persone ad personam. ergo etc.

¶ Tertio sic. Forma eiusdem rationis non plurifica tur alicubi nisi per materiam plurificatione realiduodecimo methaphi. Sed si similitudo vel equalitas esset relatio realis / esset eiusdem rationis in pluribus suppositis / et plurificaretur necessario secundum supposita terminantia: ergo in diuinis esset materia quod est falsum / ergo equalitas non plurificatuibi nisi secundum rationem.

¶ Quarto sic. Ubicumque extremasecundum quod extrema non sunt realiter distincta interilla non est relatio realis. Patet ex dictis aliorum Sed sic est in proposito de equalitate et extremis ei quod non sunt realiter distincta inquantum extrema non inquantum habentia magnitudinem. Nam habent eandemmagnitudinem persone. Quod autem sint extrema secundum quod denominant habentes magnitudinem et aliquid ad sePatet: quia vt sic terminant relationes et etiam patet priAugustinum quinto de trinitate capitulo septimo vbi dicit sic. Non secundum hoc quod ad patrem dicitur filiest equalis patri. Restat ergo vt secundum id quod ad se dicitur sit equalis. ergo etc.

¶ Quinto sic. eiusdem suppositi ad aliud suppositum secundum idem fundamentum non est nisi vna relatio realis / sed pater est vnum suppositum: ergo ipsius ad filium vt primum fundamentum est vnum quod est essentia non est nisi vna relatio realis puta paternitas: non ergo identitas est relatio realis et sic de aliis.

¶ Sexto sic. In personis diuinis non est nisi essentia et relatio / aut ergo per istas relatio. nes reales puta per identiatem et alias referretur essentia ad seipsum / quod est salsum / quia eiusdem ad se non est relatio realis: aut relationes / quod est falsum / quia relatio non est fundamentum relationis realis: alias esset processus in infinitum in relationibus. ergo etc.

¶ Septimo sic. Si sunt ibi due equalitates reales aut sunt similes aut non. Si sunt similes similitudinibus realibus oportet quod per alias relationes / quia equalitas et similitudo non sunt eadem relatio: et sic processus in infinitum. Similiter de identitate si non sunt similes realiter realibus relationibus / pari ratione nec persone: licet sint eiusdem rationis in aliqua perfectione et realiter distincte respectu vnius: sicut equalitas in creaturis non est relatio realis / ergo multofortius nec in personis diuinis / consequentia est plana. Probatur antecedens / tum quia equale opponitur magno et paruo sicut priuatio. vt dicitur quarnto methaphisice. ergo equale non dicit relationem. realem sed negationem. Tum quia non habet aliquam vnitatem realem pro fundamento. Nam duarum quantitatum non est aliqua vnitas realis / sed solum vnitas rationis / puta vnitas speciei vel generis. Tum quia identitas licet pertineat ad primum modum relationum / non tamen est relatio realis. Tum quia fundamentum eius per primam rationem secundum id quod est non coexigit extremum / sicut est de fundamento respectu ipsius scientie ad scibile: et inherentie accidentis ad subiectum / hoc tamen est necessarium ad relationem realem vt dicunt / quia plus debet coexigere relatiuum reale suum correlatiuum quam relatiuum rationis / quod tantum coexigit ipsum secundum illam relationem rationis. Similiter dicunt de similitudine ergo etc. Iste sunt rationes quae adducuntur ab aliquibus contra istam positionem. Sed videtur michi quod iste rationes non concludunt. ergo rationem quero quid

¶ Ad primam: intelligunt per illam commensurationem plurium quantitatum necessariam ad hoc quod sit equalitas realis inter aliqua / aut aliquid absolutum vel aliquam rationem fundandi / aut respectiuum / aut respectum formalem equalitatis. Non primo modo quia potius equalitas videtur presupponi commensurationi quam econuerso / exeo enim quod aliqua sunt equalia in quantitate possunt extendi et applicari et commensurari non econuerso. Si intelligunt formalemi/ rationem equalitatis per illam commensurationem. petunt principium manifeste probando idem per o idem vel improbando: puta illa commensuratio est relatio / aut ergo praexigit aliam et est processus in infinitum / aut non et sic neque qualitas nisi aliud dicatur. Ad rationem ergo respondeo quod non requiritur commensuratio quantitatum: nec distinctio etiam quod plus est nisi in illis in quibus non potest esse eadem quantitas numero in quibus suppositis realiter distinctis: in diuinis non oportet: quia in diuinis suppositis potest hoc inueniri: et est ibi multo perfectior et realior vni tas magnitudinis ad fundamentum equalitatem quam in creaturis / nisi aliud impediret immo etiam nec est illud necessarium in creaturis.

¶ Ad secundam dico quod si esset bona ratio per ipsam probaretur quod paternitas et filiatio non essent relationes reales: quia non minus videtur necessarium quod essentia diuina accipiatur bis ad fundandum ipsas quam de equalitatibus pluribus / cum non sit nisi vnica et eadem non potest ac cipi bis nisi secundum rationem. Quod autem non sit minus necessarium accipere eam bis. Patet quia iste sunt relationes alterius rationis quas non fundat essentia vt vna licet vna fundet eas: equalitatem vero fundat vt vna sicut alicui videtur. Dico igitur quod sicut ipsi possunt intelligere quod essentia diuina fundat istas non inquantum bis accepta per intellectum sic et istas et magis hoc intelligi / quia iste presupponunt suppositadistincta: nec sunt distinctiue personarum. Ille autem sunt distinctiue. ergo etc. Quod dicunt de identitate dico quod identitas eiusdem ad seipsum est relatio rationis / non realis quia quasi pertinet ad primum modum / nec fundamenta nec extrema distinguuntur / nec est ad propositum.

¶ Ad tertium dico quod maior est falsa accipiendo materiam sicut ipsi intelligunt pro altera parte conpositi vt visum est alias. Et ideo ratio licet esset bona sincathegoreumatice de materia eodem modo quo accipit philosophus sicut dicam infra / non tanen valet eodem modo quo accipiunt materiam.

¶ Ad quartum diceretur quod extrema secundum quod extrema terminant relationes vt termini sunt distincta realiter: quia persone realiter sunt distincte que sunt relate per tales relationes et terminantes istas: quando dicit quod non quia secundum quod habentes magnitudinem non sunt distincte: dico quod non oportet hoc: sed sufficit vnica magnitudo in extremis realiter distinctis / licet per illam magnitudinem terminent istas relationes vt per terminum quo: nec requiritur quod talis terminus plurificetur sed de terminantibus quorum quodlibet terminat vt quod / requiritur et hoc in istis relationibus hoc patet etiam de istis relationibus paternitas et filiatio / que secundum ipsos habent eundem terminum quo puta essentiam: licet habeant duos terminos quod scilicet patrem et filium et hoc est mens Augustini nec est in aliquo contra hoc vt videtur.

¶ Ad quintum dico quod maior est simpliciter falsa. Nam eiusdem calefacientis vnicam secundum eundem calorem vel idem fundamentum ad idem calefactum est duplex relatio alterius rationis realis puta similitudo de primo modo / et relatio de secundo modo. Sic in proposito / et multofortius diceretur.

¶ Ad sextum dico quod per idem probaretur paternitatem et filiationem non esse reales / quia nec secundum ipsas refertur essentia diuina ad seipsam / nec relatio ad relationem / sed magis suppositum constitutum ex essentia et relatione: et tunc diceretur similiter quod per relationem equalitatis / nec refertur essentia ad senec relatio ad relationem / sed vnum suppositum ad aliund.

¶ Ad septimum dicerent alii quod ille relationes non sunt similes proprie quia similitudo realis in diuinis non fundatur nisi supra aliquam perfectionem. Relatio autem quecumque in diuinis nullam perfectionem dicit. Et ex hoc patet quod non est simile de personis vel si forte sint similes ille non sunt similitudines reales sed rationis super relationes autem reales possunt fundari relationes rationis quicquid sit de realibus quia de hoc est dubium cum dicatur quinto Euclidis quod proportionabilitas est habitudo duarum propotionum / et planum est quod omnia illa dicunt relationem: sed de relationibus rationis certum est: quia intellectus potest quodcumque ens ad aliquem comparare / et per consequens fundare super ipsum aliquem respectum rationis. igitur etc.

¶ Ad octauum dico quicquid sit de consequente quod antecedens est falsum / equalitas enim in creaturis est relatio realis necessario / et dicere oppositum est destruere primum modum relationum / vel est dicere in predicamento reali et ad aliquid siue relationis faciat primimodum respectus rationis: quia non minus videtur quod equalitas et similitudo sint rea les relationes quam inequalitas et dissimilitudo. motiuum ipsorum dico quod

¶ Ad primum licem equalitas habeat a nexam negationem magni et parui / et hoc sufficit ad intentionem philosophi / tamen formaliter dicit aliquid positiuum et relationem realem in creaturis

¶ Ad secundum dico quod in diuinis planum est quod fundamentum equalitatis est realiter vnum. In creaturis dico quod due quantitates vnum scilicet in substantia et vnum numero in quantitate super que fundantur due equalitates habent suas vnitates vel potius entitates numerales reales / super quarum vnam fundatur vnaequalitas / et super aliam alia sane intelligendo eodem modo quo vnitas pertinet ad fundamentum / si aute vadas ad vnitatem istorum speciuocam dico adhuosicut in secundo apparebit quod illa est realis et ex natura rei aliquo modo / et ita nichil valet.

¶ Ad tertium dico quod identitas eiusdem ad seipsum non est relatio realis / nec pertinet veraciter ad predicamentum realirelationis / sed identitas aliquorum duorum suppositorum creatorum in natura substantiali speciuoca. Dico quod est realis et pertinet veraciter ad primum modum relatiuorum.

¶ Ad quartum de coexigen¬ tia. dico quod si argumentum est bonum sequitur quod relationes de secundo modo vt paternitas et filiatio in creaturis non sunt reales / quia pater secundum id quod est absolutum in ipso non coexigit filium necessario vt patet / quia manet corrupto filio quantum ad illud ab solutum / et similiter filius mortuo patre. Similiter dico quod manet scientia destructo et corrupto scibiliquia de aliquo non existente in actu in seipso et in reest scientia / vt de rosa nulla rosa existente. Similite etiam manet accidens sine subiecto. Preterea etiam. quero a te de ista coexigentia vel est ad aliquid ab solutum vel respectus: non potest dici absolutum quia est ad aliud / ergo respectus et non rationis / ergo realis / ergo exigit vnam aliam exigentiam ante se / et est relatio realis ante relationem in infinitum. ergo etc. Unde dico quod illud dictum de coexigentia tali est nullum et fictum: et per consequens nullum est dictum aliquorum qui dicunt quod dei ad creaturam non est relatio realis / quia non exigit necessario creaturam: coexigentia enim relatiuorum per se non est nisi secundum relationes et est ipsa relatio ipsorum. Quando dicis quod plus coexigit relatiuum reale alterum quam relatiuum rationis. Dico quod verum est pro tanto quia coexigit ipsum in esse reali primo non sicut tu dicis: relatiuum vero rationis non coexigit simpliciter relatiuum nisi in esse rationis per se dico / puta quando idem referretur adseipsum vel coexigeret seipsum / vel qumo vnum album coexigit secundum id quod est / alterum album. Dico quod nichil valet illud argumentum. Apponitur vna ratio quia equalitas conueniret diuinis personis dato quod per impossibile non essent in re / nichil minus enim intelligerentur equales quam modo / ergo equalitas non est relatio realis. Diceretur quod ita concludendum de paternitate et filiatione et spiratione est: ideo non valet sicut enim sequitur in re diuinas personas positas in re ( si ponatur relatio realis) ita sequitur in intellectum si ponatur intellectus sicut patet de risibili et homine: ita quod si per impossibile vel possibile non esset homo in re si in intellectu / adhuc ipsum sequeretur et sibi conueniret risibile in intellectu. Hoc tamen non obstante dicimus quod risibile est passio realis hominis. Sic diceretur quod nisi aliud obstaret equalitas vel similitudo esset relatio realis. igitur etc. hec de tertio articulo.

¶ Quantum ad quartum articulum dico primo quod identitas similitudo et equalitas quo non sunt relationes reales in diuinis sed potius rationis. Secundo dico quod presupponunt necessario relationes originis distinctiuas personarum. Ultimo quod multiplicantur iste tres disparate / et sunt alterius et alterius rationis: et tandem quod equalitas et similiter alie quelibet istarum multiplicatur in eodem supposito ad alia duo supposita secundum quodlibet suum fundamentum.

¶ Primum probo sic. Omnis entitas realis in deo vnius rationis secundum speciem e vel quasi secundum speciem specialissimam est ex se et vna numero / et per consequens plurificari non potest quicquid est in deo realiter est purus actus: quod autem non est realiter et formaliter de se hoc non est purus actus probo / quia ex se est in potentia ad hoc. et hec ad multa: sic enim sibi conuenit esse hoc quod quantum est ex se indifferens est ad multa et ita in potentia et non est purus actus sed equalitas quae est relatio realis non est de se hec et immultiplicabilis. Sed est necessa¬ rio multiplicabilis eiusdem rationis specialissime exstens. Probatur quia omnis relatio equiparantie in vnoextremo habet aliam relationem eiusdem rationis sibicorrespondentem in alio extremo. Nam si esset eadem anborum idem secundum illam realiter referretur ad seipsum / quia sicut illa terrminaretur ad aliud / et ita ad seipsam et vt ad quod haberet ipsam. Hoc patet etiam quia impossibile est quod relationes opposite sint in eodem relatiuo et patet hoc quia relatiua multiplicantur et si non necessario semper penes fundamenta saltim penes relationes: vnde sic est relatio non solum ad aliquid sed ad aliud. Unde patet falsum simpliciter quod aliqui ponunt equalitatem esse eandem relationem numero in personis diuinis: et est simpliciter fictum dictum: simpliciter enim sequeretur quod pater seu aliqua persona realiter referretur ad seipsam / quia in ipsa est formaliter illa relatio qua alia refertur ad ipsum vel ad ipsam nisi diceretur quod equalitas illa esset formaliter in vna persona tantum et non in alia nisi denominatiue: quod est nichil dictu: patet quia sicut relationes opposite a terius rationis non possunt esse eiusdem speciei vel rationis / ita nec opposita eiusdem rationis pastseunt esse vnarelatio numero. Sic autem se habet equalitas vt equalitas similiter patet de respectibus rationis oppositis vel quasi: quod non possunt esse idem respectus: et per multapotest hoc probari. Unde et hec est intentio Aristotelis et Auicenne quod oportet relatiua realia necessario saltim inquantum relatiua distingui. Sunt ergo diuerse equalitates et eiusdem rationis / quia sunt relationes equiparantie quia eiusdem rationis et nomins in vtroquei extremo. ergo etc. Respondetur ad istam questionem quod omne quod est eiusdem rationis specialissime vel quatin diuinis est ex se hoc / nisi supponat aliqua alteruet alterius rationis per que determinatur ad certam mutitudinem plurium eiusdem rationis / sicut est in propsito de istis relationibus que presupponunt relatio nes originis alterius et alterius rationis. Ista responsio nichil valet ad propositum / quia si iste relatio tiones presupponant illas si tamen sunt reales planiest quod equalitas ex se non est premultiplicabilis nec hec tollit ab eo relatio aliqua quam praesupponat sicut nec tollit ab ea habere relationem mutuam eiusdem rationis / nichil enim est ex se hoc per aliquid alterius rationis et extrinsecum sibi siue presupponatur siue non / et ita patet quod non tollit rationem quin sit quantum est ex se in potentia ad esse hoc et multa: praeterea etiam dico quod si equalitas esset relatio realis in deo cum exse non esset hec eiusdem rationis existens esset tamen in norepugnantia ad multa / vel in potentia / et pari ratio ne ad infinita quantum est ex se: et cum ipsa sit necesse esse necessario esset actu infinite multitudinis Nec valet dicere quod determinaretur per relationes origins precedentes vel priores / quia omne quod quantum est ex se non repugnat necesse esse intra et realiter vel secundum esse reali conuenit sibi in actu: nec potest determinari ad oppositum per quodcumque aliud: et ideo dicere sicut dicunt isti quod eiusdem rationis existens est indeteminatum ex se ad multa: et per consequens ad infinita quantum est ex se et est necesse esse / et cum hoc deteminetur per aliquid extrinsecum a se sic quod non possunt esse talia infinita est implicatio: contradictionis

¶ Secunda ratio est ista id quod ponit compositionem necessario non est ponendum in deo. Patet ex distinctione octaua. sed equalitas realis relatio necessario ponit compositionem et est composita: quia illud quod non est de se hoc est in potentia ad illud per quod forma liter est et per consequens componibilis sibi: equalitas autem non est de se hec vt probatum est. ergo et cetera.

¶ Tertia ratio. Illud quod habet proprie rationem vniversalis vel particularis non est ponendum in deo Patet ex supradictis quod omne vniuersale est contra hibile et determinabile et potentiabile: sed equalitas realis habet rationem vniuersalis et particularis quia omnis entitas realis quae de se non est hec habet rationem vniuersalis / et vt contrahitur per illud per quod est hec habet rationem particularis. etc.

¶ Quarta ratioest ista vbicumque est dare quidditatem que de se non est hec est dare materiam aliquo modo puta illo modo quo dicit philosophus primo de celo. Quod qui dicit celum dicit formam / cum dico hoc celum dico mate / riam: forma enim hic accipitur pro quidditate et materia pro differentia indiuiduali contrahente sicut dictum est supra / etiam secundum istos. et isto modo loquitur philosophus duodecimo methaphi. quod prima eiusdem rationis non plurificantur nisi per materiam: non accipiendo materiam vt alii accipiunt / et patet in pluribus locis. 7. methaphisi. quod ibi accipit phuns materiam isto modo sed in diuinis non est materia vllo. modo. ergo etc. Uidetur igitur per istas rationes quod identitas / similitudo / et equalitas non sint relationet reales sed sunt relationes rationis vt dicit communis opinie Nec vnquam Bonauentura dicit oppositum / quod tamen imponunt sibi alii.

¶ Secundo dico quod iste relationes ergo sicut loquimur de ipsis necessario presupponunt relationes originis distinctiuas personarum primo quia i secundum Hylarium. 3. de trini. Similitudo sibiipsi i non est / nec per consequens equalitas: ergo iste preexigunt in distinctas personas.

¶ Secundo quia dicit Augusti i nus. 6 de trinitate. vltimo cap. quod in filio est prima ergo equalitas terminatiue: hoc autem non esset si equalitas si esset eiusdem ad seipsum. Nam in patre esset tunc prima equalitas.

¶ Tertio quia sicut praemissum est supra et Iste relationes non sunt eiusdem ad seipsum sed suppositi ad aliud suppositum.

¶ Quarto quia vbi tales relationes sunt reales necessario presupponunt distincta supposita realiter. ergo cum habeant similem ordinem in diuinis vbi sunt relationes distinctiue

¶ Aliter probatur hoc ab vno. Primo quia conicatio magnitudinis praesupponit conicationem essentie a qua praedistinguantur essentialiter magnitudo secundum rationem: quia similem ordinem habent ac si distinguerentur secundum rem / sed per conicationem essentie habetur distinctio suppositorum / super magnitudinem vero conica tam fundatur equalitas. ergo etc.

¶ Secundo sic. Pluralitas aliquorum eiusdem rationis in alio finitarpraexigit pluralitatem aliquorum eiusdem rationis secundum que determinetur / sicut pluries fuit superius declaratum secundum eos: sed equalitas vel identitas et similitudo sunt plures eiusdem rationis: vnumquod que in ratione sua / ergo cum sint in diuinis certe et determinate multitudinis necessario praexigunt relationes originis alterius et alterius rationis dicunt quod ista ratio concludit siue sint relationes reales siue relationes rationis.

¶ Sed prima ratio michi conclidere non videtur. Uidetur enim michi quod distiuctiosuppositi a supposito non presupponitur conication magnitudinis / immo illa est prior quam constitutio suppositorum vel saltim non est posterior / et ideo non concludit.

¶ Secunda ratio etiam non est necessaria / vt iam supra dictum est contra eam si iste ponantur relatio nes reales: si autem rationis tunc determinatio certe multitudinis ipsarum non accipitur solum ex aliquo supposito sed ex intellectu.

¶ Tertio dico quod dentitas similitudo et equalitas in diuinis sunt relationes disparate alterius et alterius rationis: de idem titate et similitudine patet: quia habent fundamenta propria alterius et alterius rationis etiam ex natura reiscilicet essentiam que est fundamentum identitatis / et iusticiam vel sapientiam que est fundamentum similitudinis / vel aliqua perfectio huiusmodi: sed de equalitate non est ita comparando eam ad identitatem velsimilitudinem quod ab eis distinguatur cum fundamentum eius positiue est ex natura rei non distinguatur a fundamentis earum sicut dictum est supra. Dico tamen quod distinguitur ab aliis / et ad hoc sufficit distinctio que potest poni inter essentiam et suam infinitionem quecumque sit illa: vel saltem oportet dicere quod super idem fundamentum ex natura rei positiue indistinctum possunt fundari relationes rationis plures disparate alterius et alterius rationis / cuiusmodisunt iste / multofortius quam super idem fundamentum et ad eundem terminum possunt fundari plures relationes reales disparate alterius et alterius rationis que distinguantur sicut tactum fuit supra distinctione. 19. sed non curo. Si autem nullum istorum sufficiat dica tur quod eadem est relatio / identitas in substantia: et equalitas in infinitate substantie. Et similiter similitudoin iusticia et equalitas in infinitate iusticie. et sic dealiis. Si autem ponantur relationes disparate alterius et alterius rationis / tunc etiam oportet ponere tot equalitates disparatas alterius rationis quot sunt perfectiones vel infinitates perfectionum in diuinis / quia quilibet habet suam propriam immensitatem alterius rationis ab immensitate alterius / et sic relationes rationis necessario ex fundamentis distinguantur.

¶ Quarto et vltimo dico quod equalitas similitudo et identitas multiplicantur in diuinis suppositis: dico enim quod inpatre sunt due relationes similitudinis ad alias duas personas / et hoc secundum quamlibet perfectionem natam fundare similitudinem: et similiter in filioad alias puas / et similiter in spiritu sancto: cum enim pater sit similis filio et econuerso impossibile est quod hoc sit eadem similitudine / tunc enim vterque esset similis sibiipsi quia in se haberet relationem similitudinis terminatam ad ipsum vt patet / hoc est autem impossibile: ergo hoc est in diuersis relationibus: similiter etiam pater est similis spiritui sancto et econuerso. Sed hoc non potest esse eadem similitudine qua est similis filio probatur / quia tunc etiam relatio similitudinis qua filius est similis patri esset eadem cum relatione qua spiritus sanctus est similis patri quod est falsum / ergo alia similitudine / et ita in aliis personis. Item impossibile est relatiue opposita esse idem siue secundum remsiue secundum suam rationem propriam / ergo cum simili tudo patris ad filium et econuerso sint opposite oportet necessario quod distinguantur secundum rationem in patre et filio / et similiter in patre ad spiritum sanctum et econuerso: et quod iste sint due in patre ad alias duas patet quia pater ad quamlibet personam habet propriam similitudinem / et sic de aliis. Sic ad istam quionnem. eorum de contraria opi¬

¶ Ad primum tnione quod iste sint relatio nes reales concedo maiorem illam: tamen dico quod non crequiritur necessario ad quancumque relationem realem distinctio realis extremorum / sicut patet de relatione mouentis et moti in voluntate / et ideo declaratio istius maioris quantum ad hoc non est vera vniuersaliter: tamen bene dico quod habet locum et est vera in relationibus primi modi vel similibus in quibus ita est quod extrema relata sunt realiter distincta. Similiter etiam in relationibus secundi modi puta producentis et producti vel similibus / et tertii modi vel similibus: sed in actione et passione non oportet: similiter pro illa maiore sufficeret tertium menbrum tantum et non oporteret alia duo prima. Si enim relatio est ex natura retsequitur quod sit realis. Ad minorem dico quod tales relationes non sunt in diuinis ex natura rei sed per opus intellectus comparantis extremum ad extremum / perso nam ad personam / licet fundamenta earum sint in diuinis in extrema rei sicut de dominio patet. Quamdo probatur de equalitate per omnes illas auctoritates Dico quod non plus concludunt nisi quod in personis diuins cuiusmodi est generans et genita est causa natura et infinitas et perfectio ex natura rei et ita fundamen ta istarum relationum sunt ibi ex natura rei et hoc est perfectionis / nec hoc facit intellectus. et ex hoc patet quod sufficit auctoritatibus: quia cum eadem sit natura et infinitas et perfectio in personis non potest argui ineis aliqua imperfectio quam volebant habere Arriani in filio / et iudei in christo alietatem nature a natura diuina negantes ipsum habere naturam diuinam nec vnquam intellexunt illam relationem equalitatis realem / impossibile est enim quod illa sit realis in deo propter sum mam perfectionem diuinam qua est purus actus et imperfectionem equalitatis realis / qua non est purus actus sicut dictum est supra. Et respondeo ad omnes auctoritates probantes illas.

¶ Ad secundum quod experfectione equalitatis non oportet ponere equalitatem realem in deo / quia etiam secundum ipsos relatio realis in diuinis nullam dicit perfectionem. Sed esto quod equalitas sit perfectior inequalitate: dico quod non est ponenda in summe perfecto / quia vbicumque est relatio realis ipsa necessario includit potentialitatem sed ponenda est in aliis. Unde eodem modo quo perfectius potest poni / quibus tamen non repugnat imperfectio / sine qua non potest poni equalitas esse relatio realis. Aliter dicitur ad Augustinum quod ipse preponit equalitatem inequalitati quantum ad fundamenta eorum / et sic equalitas est in deo perfectissime / non autem inquantum ad relationes. Nota hic quod Scotus dicit in ea questione sexta de quolibet. Quod relantio cause et causati inter deum et creaturam formaliter opponuntur / et tamen licet relatio causati sit imperfectior. Patet / quia repugnat perfectiori scilicet deo / et sit realis non tamen oportet ponere relationem cause in deo que sit realis: quia dei ad creaturam secundum ipsum non potest esse relatio realis / sic etiam suo modo in proposito diceretur.

¶ Ad tertium dico quod si secundum arrios filius haberet minorem perfectionem quam pater sequeretur quod filius non esset deus et per consequens quod esset creatura / et tunc dico quod pater ad filium nullam haberet relationem realem / sicut nec deus ad creaturam vt probatum est supra: quia omnis relatio est necesse esse ad aliquid nouum: vel possibile non esse: necessario etiam est ac cidens eius / quia potest ei non inesse ad desitionem esse illius ad quod est illa relatio. In deo autem nullum est accidens cum sit actus purus. ergo etc. Et ideo dico quod accipitur falsum in illa maiore: licet enim filius haberet inequalitatem realem ad patrem ( quia filio non repugnaret omnis imperfectio ) tamen pater ad filium non haberet aliquam relationem realem / quia sibi repugnat omnis imperfectio cum sit deus. A simili dico quod cum patri et filio repugnet modo omnis imperfectiosquia vterque est deus et habent eandem naturam ) quod impossibile est ponere in eis equalitatem relationem realem.

¶ Ad quartum dico quod maior est vera. Unde dico quod si eadem esset albedo in Sorte et in platone essent vere et realiter similes: vel si eadem quantitas essent vere equales. Et concedo probationem / et ratio est quia omnis imperfectio non repugnat creature sicut deo repugnat / et ideo non est simile de deo et creatura: quia deo repugnat omnis imperfectio quam de necessitate includit equalitas que est relatio rationis vt dictum est supra. Additur etiam ab eis vnum exemplum dedextro et sinistro animato in quibus est causa anima / et tamen realiter ad inuicem referuntur. Et patet quod exemploconcesso non est ad propositum de equalitate in diuins sicut immediate est promissum.

¶ Ad primum principale dico quod maior est insufficiens. Non enim sufficiunt ille / sed cum hoc requiritur quod relatio consurgat inter extrema ex natura rei vt dictum est supra.

¶ Ad secundum dico quod persone sunt realiter et perfectissime et verisime equales / sed non realitate equalitatis relationis sed realitate fundamenti / et sicut etiam dictum est supra distinctione nona quod in diuinis est perfectissima equalitas et verissime sunt equales.

¶ Ad tertium dico quod equalitas non est adoranda in diuinis ratione sui / sed tantum ratione fundamenti vel fundamentum ipsum.

¶ Ad quartum dico quod Arrianus damnatur sicut hereticus quia negauit eandem naturam et perfectionem inpatre et filio: et dicit filium creaturam et minorem patre non quia negauit equalitatem relationem realem sed equalitatem simpliciter negauit / et quantum ad fundamen tum quod est causa perfectionis in vitroque: et conquenter quamtum ad respectum / siue ille intellectus sit rationis siue realis quia de hoc parum curauit Arrius.

¶ Ad illud in oppositum dico quod sicut dictum est supra quia equalitas dicitur secundum subiectum non formaliter sed magis relatiue et ad aliquid sed fundamentaliter / eo modo quo immensitas cuiuslibet perfectionis divine potest dici secundum subiectum et dicitur / quia ad se eo modo quo dixi secundum substanm distinguitur contra dici secundum relationem vt patet secundum August. 65. de trinitate. Si dicas quia ergo patrnitas eodem modo dicitur non dicitur secundum substantiam. Dico quod hoc est quia substantia et pternitas non equantur. Non enim cuicumque persone conuenit substantia conuenit patrnitas / sicut cuicumque conuenit substantia conuenit et equalitas / et econuerso. Et hec est ratio logica.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1