Quaestio 4

¶ Distinctionis Prime. Questio Quarta.

Quarto quaero utrum plures persone diuine possint vel potuerint eandem naturam singularem assumere.

¶ Uidetur quod non. Primo sic. Aliqua persona diuina non potest simul duas naturas assumere: ergo nec aliqua vna natura potessimul a pluribus personis assumi consequentia videtur plana quia sicut se habet vna persona ad plures naturas sic vna natura ad plures personas. Sed antecedens probatur: quia sicut duo accidentia eiusdem rationis non possunt simul esse in eodem subiecto: vt dicitur. 5. metha. ita vt videtur due nature eiusdem rationis non possunt simul esse in eodem supposito et natura assumptaaliquo modo habet rationem acciden tis.

¶ Secundo sic. Plurificatis suppositis creatis plurificatur necessario natura creata in ipsis: erge multofortius plurificatis suppositis increatis: vt videtur. Sed hoc posito patet quod plures persone non possunt eandem numero naturam assumere.

¶ Tertio sic Si plures per sone assumerent vnam humanitatem quero an essent vnus homo aut plures homines. Non posset dici quod vnus homo: quia non essent vnum suppositum sed plura. Nec plures quia non haberent nisi vnam humanitatem igitur nullo modo: quare etc. vnica natura singularis est in po¬

¶ Conti a tentia obedientiali equaliter respectu cuiuslibet persone vt assumatur ab ea. Cum igitur potentia vnius persone non impediatur per actum alterius videtur quod etiam stante actuali vnione nature assumpte ad verbum possint eandem naturam alie persone assumere

¶ In ista questione sic procedam.

¶ Primo inquiram vtrum plures persone diuine possint eandem numero naturam assumere.

¶ Secundo vtrum aliqua vna persona possit plures naturas siue eiusdem rationis siue alterius assumere.

¶ Tertio respondebo ad rationes

¶ Quantum ad primum primo ponam vnam opinionem secundo aliam tertio aliam et resposdebo ad motiua illarum.

¶ Est ergo prima opinie multorum quod plures divine persone non possunt nepotuerunt simul assumere eandem numero naturam et per consequens quod stante actuali vnione nature humane ad verbum non posset pater vel spiritus sanctus eam sibi assumere.

¶ Ad hoc adducuntur multe rationes.

¶ Prima est ista. Illud quod conuenit nature diune ratione sue infinitatis et illimitationis non potest attribui nature create nec aliquo modo conuenire. Sed hoc est / subsistere in pluribus suppositis eadem numero et singularis ergo etc.

¶ Secundo sic. Si natura creata potest subsistere in pluribus suppositis sequitur quod in infinitis sicut arguitur. 4. phisicorum si duo copora possunt esse in eodem loco pari ratione infinita. Sed hoc est falsum: quia tunc essent infinita: ergo etc.

¶ Tertia ratio. Non minus perfecte suppositatur natura creata in supposito diuino vnico quam in supposito proprio. Patet quia non minus diuinum suppositum sufficiens est: immo vt videtur suppositat ipsam quam tum est suppositabilis: sed suppositum proprium sic sustentat vel suppositat naturam creatam quod stante illa suppositatione impossibile est quod alteri supposito innitatur vel quod ab alio assumatur ergo etc.

¶ Quarta ratio. Omnis assumptio terminatur ad aliquam vnitatem. Sed assumptio eiusdem nature a pluribus personis non potest terminari ad aliquam vnitatem puta nec ad vnitatem nature patet nec ad vnitatem persone: ergo etc.

¶ Quinta ratio. Si vna natura humana assumeretur a patre et filio. Sequeretur quod iste homo esset pa ter eternus et esset filius eternus et sic sequitur conclusio per sillogismum expositorium quod pater eternus esset filius eternus: et sic esset confusio diuinarum personarum.

¶ Et confirmatur quia sequeretur vltra. Iste ho genuit filium dei. Iste ho est filius dei: ergo filius dei genuit filium dei.

¶ Sexta ratio que est difficilis. Si stante vnione nature humane ad verbum potest assumi natura eadem a patre. Quero an illa vnio ad verbum assumatur a patre vel non. Non potest dici quod non: quia assumptanatura assumitur quicquid est positiuum reale in ipsa vt dictum est supra. Si sic ergo natura vt suppositata et manens suppositata assumitur: et ita suppositum assumitur quod est impossibile: quia est incommunicabi lis et vt quod et vt quo vt suppositata est: immo videtur sequi vnum mirabilius scilicet quod natura manet vnita verbo et non suppositatur in ipso: sed in patre assumente ipsam cum sua vnione ad verbum. Confirmatur ista opinio per Anselmum lib. 2. Cur deus homo. c. 9. vbi dicit plures persone eundem hominem nequeunt assumere ad vnitatem persone: sed in vna persona necesse est fieri (nionem. Et de incarnatione verbi. c. 3. dicit quod diuersas personas vnam eandemque personam esse cum vnoeodemque homine nequit intelligi. Et de incarnatione verbi. c. 7. dicit quod incarnato deo secundum vnam personam impossibile est secundum eandem naturam incarnari quam libet aliam personam quare etc eiusdem doctoris quod

¶ Alia est opinio tres personas diuinas assumere eandem naturam potest intelligi dupliciter. Uno modo quod essentia diuina sit immediata ratio et formalis terminandi vnionem nature assumpteprimo ad naturam et secundario ad personas. Alio modo quod proprietas personalis cuiuslibet persone sit ratio terminandi talem vnionem eo modo quo dictum est supra quod immediata ratio et formalis terminandi vnionem nature assumpte ad verbum.

¶ Primo modo dicit quod possibile est tres personas diuinas eam naturam numero assumere per rationem scilicet communis essentie ta quod vnio nature sic assumpte primo terminaretur ad hunc deum: et consequenter ad personas tres et isto modo impossibile est quod natura assumatur ab vna per sona et non ab alia sicut impossibile est quod causetur ab vna et non ab alia: quia ipsis est communis ratio assumen di seu terminandi vnionem puta essentia et anteceden ter ad talem vnionem sicut etiam dictum fuit supra in precedenti questione in vltimo articulo questionis: et isto modo assumeretur eque primo ad tres perso nas et eadem vnione tribus personis vniretur. Non vi det autem hoc esse impossibile quod essentia diuina cum sit primum subsistens possit esse ratio terminandi talem vnionem ad subsistens et sic per rationem essentie possint diuina supposita tria vnam naturam eandem assumere.

¶ Secundo modo dicit quod impossibile est quod tres persone diuine assumant eandem naturam et implicat hoc contradictionem manifestam. Nam sicut impossibile est et implicat contradictionem quod eiusdem effectus sint plures cause simpliciter prime et totales in eodem genere cause. Nam ex hoc sequitur quod nulla earum sit tota lis: quia effectus ab vna potest poni et manere alia circumscripta et sic quelibet earum est totalis et non totalis Ita impossibile est quod eiusdem nature dependentis sint plures termini simpliciter primi et totales seu tota liter et perfecte suam dependentiam terminantes: sic autem esset in proposito quia cum quodlibet diuinum suppositum sit sufficiens et totale terminans dependentiam nature ad extrinsecum suppositum si quelibet terminare per suam proprietatem sequitur quod eiusdem dependentis sint plura simpliciter independentia et primo terminantia dependentiam eius quod est impossibile: quare etc.

¶ Hoc videtur confirmare. 2. quia licet non repugnet relationi cuilibet multiplicari in eodem fundamento tamen relationi que est dependentia essentialis repugnat sic multiplicari in eodem fundamento. Cum ergo dependentia ista in natura assumpta sit essentia lis non minus quam dependentia accidentis ad subiectum que non potest in ipso multiplicari ad plura subiecta sequitur quod non possit multiplicari in natura assumptased oporteret necessario quod mstiplicaretur si ad tria supposita diuina secundum proprietates ipsorum vt secundum rationes terminandi formales terminaretur quare etc.

¶ Dicit ergo quod cum prior sit essentia et hic deus sin gularis subsistens quod est concretum eius quam suppositum quod potest natura assumi ad ipsum sicut ad vnum primum terminum et vnione vnica primo consequenter autem et mediate potest sumi ad tria diuina supposita pluribus vnionibus non primo: sed immediate et pluribus vnionibus primo est impossibile.

¶ De primoponit exemplum. Si enim vna superficies esset in tribus suppositis vel subiectis patet quod albedo immediate vniretur superficiei et vna vnione vel inherentia primo consequenter autem et mediate vniretur illis tribus subiectis vel suppositis per ipsam superficien et impossibile esset quod immediate et primo vniretur illis tribus suppositis vel subiectis. Et hoc modo intendit Anselmus negare possibilitatem assumptionis eiusdem nature a tribus suppositis scilicet immediate et primo: non autem primo modo scilicet mediate et non primo. non teneo: et ideo

¶ Istas opiniones pono tertam scilicet quod loquendo de potentia absoluta dei potest fieri quod tres persone diuine assumant vnam et eandem naturam numero simul et immediate vnaqueque per suam formalem proprietatem tanquam per rationem terminandi: et ic quod natura illa habeat tres respectus vel tres vniones ad tres personas vnum per se ad quamlibet earum: et hoc dico siue omnes persone simul accipiant illam naturam siue sic quod vna persona prius assumpsit eam et postea stante illa vnione alie assumant eandem naturam sicut si pater et spiritus sanctus modo assumerent humanam naturam vnitam verbo in christo stante illa vnione ad verbum. Hoc autem probo per aliquas vias.

¶ Prima est hec. Natura vnibilis est assumptibilis a quolibet supposito diuino sicut dictum est supra Nam quodlibet suppositum incarnari potest. Aut ergo a tribus diuinis suppositis volentibus ipsam assumere potest simul accipi aut non. Si sic habetur pro positum. Si non contra posita potentia et virtute actiua sufficiente et passiuo vel receptiuo aliquorum effectuum non habentium formalem repugnantiam in susceptiuo possunt illi effectus poni pro tunc. Sed virtus diuina sufficiens est in proposito natura etiam creata vnibilis sufficienter est in potentia obedientiali respectu trium effectuum vel respectuum ad tres vniones respectu trium personarum et illi non sunt formaliter incopossibiles nec repugnantes quia nullam oppositionem habent adinuicem: ergo simul possunt poni: vt videtur.

¶ Secundo sic. Non magis repugnant duo respectus alterius rationis non oppositi circa aliquod subiectum susceptiuum eorum quam duo eiusdem rationis. Unde licet a multis negetur compossi bilitas duarum formarum eiusdem rationis circa idem subiectum: non tamen negatur compossibilitas duarum alterius rationis et alterius non oppositarum in suscentiuo vtriusque: sed due forme eiusdem rationis conpossibiles sunt in eodem susceptiuo vtriusque: sed due forme eiusdem rationis compossibiles sunt in eodem susceptiuo secundum me et secundum aliquos eorum sicut in eodem corpore duo vbi circumscriptiua ad diuersa loca. Et in eodem patre due paternitates ad duos filios. Et in eodem simili due similitudines ad duo similia: ergo in proposito duo tales respectus in eadem natura qui sunt alterius et alterius rationis: quia ad personas alterius rationis nec sunt formaliter repugnantes vel oppositi sed possibiles: et per consequens eadem natura simul assumi potest a tribus suppositis.

¶ Ten tio sic. Sicut non est impossibile aliquam vnam relationem numero inueniri in pluribus diuinis suppositis relatiuis et subsistere in ipsis ita non videtur impossibile de natura aliqua creata absoluta vt videtur persone enim divine licet in relationibus constitutiuis si excludant sic quod plures non possint conuenire in aliqua vna tali tamen vt videtur in relationibus non constitutiuis siue aliqua sit realis siue rationis: nec etiam in aliqua natura se excludunt: quin plures in aliqua tali relatione vel natura possint communicare: quia non tollitur ex hoc determinatio personalis earum. Sed sic est quod relatio vna inuenitur subsistere in pluribus diuinis suppositis sicut patet de spiratione actiua in patre et filio: ergo videtur etiam quod vna natura absoluta creata singularis existens poterit in pluribus diuinis suppositis actu subsistere ita quod determinatio pisonarum non plus tollit vnitatem nature talis quam illiuritionis.

¶ Quarto sic. Si repugnaret hoc aut hoc repugnaret ex parte diuinarum personarum aut ex parte nature assumpte. Non ex parte diuinarum personarum patet. Nec ex parte nature assumpte. Proba tio. Non enim sibi magis determinat veritatem suppositi extrinseci quam pluralitatem. Sed si vnitatem aliquam suppositi sibi determinat illa non videtur nisi vnitas proprii suppositi et sibi generalis: ergo sibi non repugnat multitudo extrinseci suppositi sicut nec vnitas: ita quod indifferenter potest subsistere in vno vel in multis.

¶ Confirmatur quia vnum accidens potest esse in pluribus subiectis simul.

¶ Quinto probatur hoc ab aliis: quia licet nature create simul assumi a tribus diuinis suppositis modo praedicto repugnaret sibi per vnam et eandem potentiam obedientialem: quia vnica potentia obedientialis esset quasi repleta et totaliter terminata per vnam vnionem tamen sibi non repugnat hoc secundum multas potentias quia per vnam vnionem non terminatur nisi vna modo sicut in natura vnibili sunt plures potentie obedientiales respectu triplicis vnionis ad tres personas: quia potentie in materia vel subiecto numerantur secundum multitudinem formarum alterius rationis cuius sunt iste rationes: ergo etc.

¶ Sed ista reponsio non videtur michi bona: quia non videtur quod in natura vnibili sit nisi vnica numero potentia obedientialis ad istas vniones accipiendo potentiam proprincipio quo receptiuo. Nam sicut dixi in secundo non vi ydeo quod tales potentie multiplicantur in materia vel subiecto quemadmodum et forme. Unde non video quod natura vnibilis seipsa existens in potentia obedientiali respectu diuini agentis habeat nisi vnicam potentiam ad talem vnionem. Et hoc non obstante dico quod est vnibilis pluribus personis simul et in actu. Licet enim ipsa per vnam vnionem terminetur et compleatur aliquo modo intensiue: quia persona ipsa diuina nobilissime et perfectissime suppositat talem naturam assumptam secundum talem vnionem non tamen terminatur et completur extensiue per vnionem vnam sed adhuc potest habere alias vniones ad alias personas: quare etc. ¶Tte sic aliqui. Prius na¬

¶ Dltimo pro. qe tura vnibilis natura est hec et singularis quam suppositata vel quam determinetur ad suppositum ita quod sibi accidit determinari ad suppositum: et per consequens sibi accidit vnitas vel pluralitas suppositi ita quod potest manere hec et singularis siue in vno supposito siue in pluribus suppositis: et per consequens potest assumi eadem numero a pluri bus diuinis suppositis.

¶ Sed ista ratio etiam sicut lacet parum valet: quia si esset bona posset concludi per eam quod natura hec et singularis posset esse in pluribus super positis propriis eiusdem nature sicut in vno quod est im possibile simpliciter quod nuneratis suppositis propriis nature create necessario numeratur natura. nec est possibile quod eadem natura creata numero sit in pluribus suppositis propriis et connaturalibus sibi. Hoc enim argueret infinitatem et illimitationem in ipsa. sicut et in natura diuina: si tamen hoc arguat infinitatem in deo: ideo etc. igitur innitendo primis quatuor ra

¶ Dico tionibus et precipue: quia nulla contradictio apparet michi quod absolute loquendo tres divine persone ad proprias personalitates suas tres possent assumere eandem naturam numero secundum tres vniones fundatas in natura illa alterius et alterius rationis respicientes tres proprietates diuinas per sonales sicut rationes formales terminandi.

¶ Secundo dico quod quia vniones iste nullam habent necessariam connexionem adinuicem quod vna potest esse vel manere indifferenter sine alia vel cum alia vel omnes simul.

¶ Ex quo concludo quod stante vnione nature humane ad verbum in christo pater et spiritus sanctus possent eandem numero naturam assumere vel altet eorum. Similiter ipsa non stante sed in ipso verbo derelinquente naturam pater posset eam assumere vel spiritus sanctus. Nunquam enim intendo negare diuinam potentiam absolutam nisi videam contradictionem manifestam implicari. concludo quod vtraque opi¬

¶ Ex predictis nio premisa non est verased secunda specialiter est dubia quantum ad hoc quod dicit quod per rationem essentie vel mediante essentia possunt tres persone assumere eandem numero naturam Uidetur enim ponere possibilem vnionem ad naturam primo quod videtur dubium: quia vnio vel terminatur ad vnitatem vel consistit in quadam vnitate primo. Quero ergo quam vnitatem habet natura cum natura cui vnitur primo non vnitatem persone: quia neutrum habet rationem persone. Nec est persona vt sic. Nec vnitatem nature: quia nec fit eadem natura ex ambabus nec vna fit alia: quare etc.

¶ Preterea hic deus non habet rationem suppositi in diuinis: quia est aliquid communicabile in diuinis: habet tamen bene rationem singularis et ipsa singularitas est de suo conceptu quidd tatiuo sicut dixi in primo. Si igitur ad hunc deum vel ad deitatem accipitur primo natura non assumitur nisi ad singularitatem huius dei vel nature. Sed hoc est impossi bile quia non potest perdere suam singularitatem ista natura assumpta et ita non potest assumi ad aliam singularitatem sicut nec posset assumi ad extrinsecam suppositabilitatem nisi posset amittere propriam.

¶ Siliter etiam sequeretur quod ambarum naturarum esset vna singularitat quod est impossibile.

¶ Et confirmatur per Anselmum de incainatione verbi. c. 3. Quippe deus non sic assumpsit hominem vt natura dei et homins sit vna et eadem. Hoc enim reputat Anselmus non solum pro non facto: sed etiam pro impossibili: quare etc. Quia tamen ista possent solui istud subdubio relinquatur. Posset enim dici ad omnia quod non oportet dare vnitatem nature vel singularitatem adquisitam per illam vnionem et aliam ab illa vnione. Sed inter naturam assumentem et assumptam esset vnitas vnionis ex parte nature vnite que subsisteret in natura assumente primo subsistentia communicabili: secundario tamen subsistentia persone et inconicabili et ita quantum ad hoc posset predicta opinio sustineri.

¶ Sed quantum ad illud aliud quod dicit tres personas diuinas non posse immediate per suas proprietates personales assumere eandem naturam simpliciter nego eam. prime opinionis. Ad pri¬

¶ Ad rationes mam dico quod nature diuine attribuitur ratione sue infinitatis et illimitatio nis quod ipsa possit esse et sit eadem numero in tribus suipositis sibi propriis et connaturalibus dans ipsis esse per veram identitatem cum ipsis et isto modo non ponitur aliqua natura creata in numero eodem esse in plurbus suppositis. Sed dico quod possibile est aliquam naturam creatam subsistere in pluribus extrinsecis suppositis secundum vnitatem vnionis ad quodlibet ipsorum: quia hoc non ponit nisi plures respectus tales possibiles fundari simul in natura predicta quod non videtur imposibile nec aliquam contradictionem implicare sicut dictum est supra.

¶ Ad secundam dico quod si supposita diuina possent esse infinita vna natura creata posset assumi ad infinita supposita. Nec sequeretur quod esset in finita licet fundaret infinitas vniones in actu: quia non est maioris perfectionis fundare duas quam vnam: sicut etiam si essent infinite albedi: es extra vnam illa funda ret infinitas similitudines ad omnes alias et non esset in finita intensiue et si essent infinita loca idem corpus posset fundare infinita vbi ad illa: quare etc.

¶ Uel diceretur quod non tenet consequentia: quia licet tres vniones ad tria supposita non ponant nec arguant infinitatem innatura tamen infinite arguerent. Et ideo non sequitur. Natura potest esse in pluribus suppositis: ergo in infinitis

¶ Similiter etiam de loco et corpore. 4. phisicorum Uerum est tamen quod quantum ad hoc tenet consequentia quod non repugnaret naturam esse in infinitis suppositis ex incompossibilitate vel formali repugnantia praedicta rum vnionum: quia sicut due non repugnant ita nec tres nec quatuor etc. Similiter etiam de corpore et locis. Sed aliunde repugnat scilicet vel propter finitatem nature vel suppositorum sicut ibi vel propter finitatem corporis vel locorum.

¶ Ad tertium dico quod non est simile de supposito extrinseco et proprio respectu nature create: licet enim diuinum suppositum non minus sutficienter sustentet naturam assumptam quam faceret suppositum proprium: quia tamen aliter sustentatur in proprio supposito creato et aliter in extrinseco non valet argumentum. Nam in supposito proprio suppostatur natura per negationem innitentie ad extrinsecum suppositum sicut dictum est supra: et ideo impossibile est quod natura suppositata in proprio super posito cum hoc innitatur alteri supposito propter contradictionem manifestam. Sed in supposito diuino suppositatur natira assumpta per vnionem ad ipsum: et quia talis vnio non excludit aliam vnionem ad aliud suppositum sicut nogatio prius excludebat affirmationem. Sed iste vniones sunt compossibiles vt dictum est supra: ideo natura assumpta ab vno diuino supposito adhuc potest inniti alteri et assumi ab ipso.

¶ Ad quartum dico quod assumptio actio vel passio terminatur ad vnitatem aliquam puta in proposito ad vnitatem vnionis nature assumpte ad diuinum suppositum. Quando dicis vltra quod illa assumptio eiusdem nature a tribus diuinis suppositis aut terminaretur ad vnitatem nature aut per sone. Dico quod terminaretur ad vnitatem cuiuslibet per sone ad tres vnitates personales secundum tres vniones ad tres personas non ad vnam tantum: ita quod divine tres persone concurrerent in vnam personam cum natura a sumpta. Hoc enim est impossibile et inintelligibile si cut dicit Anselmus et bene quia implicat contrad ctionem eo quod persone divine cum quelibet sit neces¬ se esse in sua personalitate non possunt sibi inuicem communicare in persona nec amittere proprias personalitates: quare etc.

¶ Ad quintum dico quod non est ibi bonus syllogismus expositorius: quia termi nus medii puta iste homo non accipitur pro eodem supposito: immo pro diuersis. Nam in prima accipitur pro supposito patris dicendo iste homo est pater eternus. In secunda pro supposito filui et ita non sequitur conclusio pater eternus et filius eternus sed variatur medium et fit fallacia accidentis arguendo ex quatuor terminis. Eodem modo ad confirmationem est dicendum.

¶ Ad sextum dicitur vno modo probabiliter quod si pater assumeret modo naturam humanam vnitam verbo stante prima vnione ad verbum quod simul assumeret illam vnionem nature ad vel bum nec propter hoc suppositum assumeretur: quia non assumeretur ipsum verbum quod est ibi suppositum sed natura ipsa cum sua vnione ad verbum assumeretur nec etiam perdet natura suppositari in verpo immo maneret suppositata in verbo: quia manet vnio eius ad verbum eadem que prius licet assumere tur per accidens ab ipso patre cum natura assumptaTu dicis natura suppositata manens suppositate est incommunicabilis. Dico quod verum est si supposite tur proprio supposito. Proprium enim suppositum creatum addit super naturam negationem innitertie ad quodlibet extrinsecum suppositum. Non sic autem vnio eius ad verbum sicut dictum est supra. Unde licet quodcumquod suppositum sit inassumptibile et similiter etiam natura manens in proprio supposito creato. Natura tamen suppositata in verbo assumptibilis est a patre et spiritu manente vnione eius: ad verbum et suppositatione in verbo.

¶ Aliter respondetur et probabiliter quod pater licet assumeret naturam vnitam verbo non tamen vnionem nature ad verbum. Unionis enim non videtur alia vnio vel assumptio: alioquin esset processus in infinitum. Tu dicis assumpta natura assumitur omne positiuum preinuentum in ipsa. Diceretur quod verum est omne positiuum naturale et naturaliter sibi existens in ipsa vel omne positiuum aliud ab vnione ipsa quacum que ad aliquid suppositum et ita non oportet de ista vnione quod assumatur.

¶ Prima solutio melior est Nam contra istam secundam videtur esse primo quod cuicunque innititur subiectum et accidins eius et ita sicut natura inniteretur patri ita et vnio ista nature ad verbum et ita sibi non repugnat assumi sicut nec nature. Secundo quia non obstat quod illa vnio naturaliter non sit in natura: sed supernataraliter: quia ab agente supernaturali. Nam gratia est in natura supernaturaliter: et tamen non repugnat sibi assumi. Similiter etiam nec isti vnioni nec obstat processus in infinitum: quia iste vniones non surgunt ex natura vel necessitate rei sed ex voluntate dei agintis circa naturam qui non cogitur ad processum ininfinitum in talibus: sed potest facere quod placet sibi¬

¶ Sed etiam tunc est dissicul tas: quia si pater potest assumere vnionem nature ad verbum: tunc potest dici vnitus verbo secundum talem vnionem sicut et potest dici homo secundum naturam vnitatem et tunc pater et verbum sunt vnum suppositum quod est falsum. Dico ad hoc quod forma liter et intrinsece pater non potest vniri nec dici vnitus verbo: quia non potest in se habere formaliter respectum vnionis ad verbum: sed solum respectum filiationis habet ad ipsum et ita non est nec potest esse idem suppositum cum ipso. Sed natura humana sic potest vniri patri vel verbo.

¶ Sed quid de illa vnione. Dico quod non est inconueniens quod pater per conicationem ydio matum dicatur vnitus verbo secundum illam vnionem nature ad verbum coassumptam nature sed non formaliter et intrinsece sicut natura ipsa: et tunc est sensus quod pater est vnitus verbo I conicat in vna natura assumpta a verbo vel vnita verbo sed non sequitur propter hoc quod pater sit verbum vel sit idem suppositum cum verbo.

¶ Alio ter diceretur quod pater secundum illam vnionem nullo modo dice retur vnitus verbo: quia cum vnio importet relationem solum modo denominat illud quod refertur per ipsam scilicet naturam ipsam vnitam verbo: non autem patrem: quia pater per ipsam non potest referri: ideo etc.

¶ Sed quid si pater modo accipet naturam humanam christi esset ne dicendus filius vergins sicut christus. Dico quod posset dici filius vergis sicut christus / quia cum filia tio sit respectus intrinsecus et maneat in aliquo manente fundamento et termino cum in patre subsisteret natura humana secundum quam fundamentaliter dicitur christus filius verginis et filius dei filius virginis pater diceretur vel posset dici secundum eandem naturam filius virginis: et puto quod eadem filiatione vel relatione qua christus dicitur filius virginis: et quia fundamen tum idem et terminus idem vtrobique. Et similiter puto esse dicendum si pater et filius et spiritus sanctus simul assumpsissent naturam humanam quando solum verbum assumpsit.

¶ Dices contra. quia virgo nunquam genuit deum patrem nec modo generaret ipsum si atsumeret naturam humanam christi: ergo non esset mater eius. Dico quod sicut patri potest communicari natura propagata a virgine ita et filiatio respectu virgi nis: nec est ad hoc necessarius actus generandi sed sufficit vnio nature propagate aliquando per actum generandi siue modo siue alias: ideo etc.

¶ Ad septimum de Anselmo dico quod Anselmus in duabus primis auctoritatibus non plus intelligit nec intendit: nisi quod impossibile est quod tres persone divine simul sint vna persona cum eodem homine assumpto ita quod si est assum ptio ad vnitatem persone tantum oportet quod hoc sit in vna persona tantum: quia impossibile est concurrere plures diuinas personas in vnam personam. Sed non intendit Anselmus negare quin tres persone diuine possint eundem hominem assumere ad tres personalitates suas vnaqueque ad suam personalitatem propriam et distinctam.

¶ Ad vl timam vero auctoritatem eius de incarnatione verbi dico quod illum librum scripsit vrbano pape contra quendam clericum de francia qui ponebat esse impossibile quod vnapersona diuina incarnaretur sine alia et in eadem personalitate nisi ponerentur persone diuine diuerse res absolute. Et contra istum arguit Anselmus et dicit quod si vnapersona non posset incarnari sine alia et in eadem personalitate tunc sequeretur quod plures persone essent vnapersona et tunc vltra sequeretur sicut dicit quod incarnato deo secundum vnam personam impossibile esse eum incarnari etiam secundum aliam personalitatem. Et ideo arguendo contra illum clericum dixit illud verbum quod plures personas eundem hominem assumere esset impossibile si esset verum dictum illius. Non autem dicit hoc simpliciter et absolute sicut de sua intentione. Non enim negat quin plures persone eandem naturam simul possint assumere sub propriis personalitatibus. opinionis quic¬

¶ Ad motiua secunde quio de ilo pro primo dicto de assumptione mediata per rationem. essentie: quia illud reliqui sub dubio.

¶ Dico ad primum pro secundo membro quod licet eiusdem effectus non possint esse due cause totales simpliciter prime in eo dem ordine et secundum eandem habitudinem tamen non apparet repugnantia quin bene secundum aliam et aliam habitudinem et in alio et alio ordine saltem non est demonstratum. Tu dicis tunc aliquid esset causa totalis alicuius qua circumscripta maneret ipsum. Dico quod non apparet hoc impossibile sed non maneret dependentia ad illam causam et ita esset causa totalis: non quia omnis sed quia perfecta causa ita diceretur in proposito quod eiusdem nature dependentis ad extrinseca suppositapossunt esse plura terminantia primo secundum diuersas habitudines ad illa plura supposita nec implicat contradictionem vt videtur.

¶ Preterea diceretur quod licet primum esset impossibile de causa et effectu tamen in proposito non valet quod habitudo nature assumpte ad suppositum terminans non est habitudo causati ad causam nec assumendo naturam causat naturam per se loquendo quia posset assumere naturam iam creatam sed assumendo naturam deus causat respectum vnionis in natura: et tunc non habetur quod idem effectus habeat plures primas causas sicut patet nec aliquid simile per illud quod supra ponebatur.

¶ Ad confirmationem dico quod non apparet demonstratio quare plures dependentie essentia les eiusdem effectus et cosubstantiales sibi non possint esse ad plures causas primas quarum quelibet est necesse esse: et per consequens neutra potest circumscribi ab essectum et ita non valet maior in se. Ad minorem dico quod dependentia nature assumpte ad suppositum extrinsecum non est sibi essentialis. Similiter etiam nec accidentis absoluti ad subiectum. Sed iste dependentie sunt respectus accidentales extrinsecus adueniem tes talibus naturis: et ideo quicquid sit de dependen tiis essentialibus et consubstantialibus ipsis dependentibus tamen de istis videtur possibile ex dicto primo eius quod plures tales esse possint in eodem fundamento ad multos terminos eque primos sicut eiusdem nature assumpte ad plura diuina supposita et eiusdem accidentis absoluti ad plura subiecta immediata non video quod hoc implicet contradictionem et quin possit fieri vertute diuina. Hec de primo articulo principali

¶ Quantum ad secundum articulum videretur alicui quod vna persona diuina non possit plures naturas creatas assumere et videtur alquibus per aliquas rationes.

¶ Prima est ista Natura creata non habet aliquod esse in actu nisi in supposito et per suppositum quodcunque sit illud: quia tunc esset dare ydeam Platonis extra intellctum: ergo multiplicata natura multiplicatur suppositum: ergo impossibile est quod due nature subsistant in eodem supposito: quare etc.

¶ Secunda ratio. Si suppositum diuinum posset plures naturas assumere eadem ratione infinitas: vt videtur. Sed non potest infinitas. Probatio: quia licet sit infinitum ratione essentie tamen non est infinitum ratio ne proprietatis que est sibi ratio formalis terminam di vnionem nature assumpte proprietas enim personalis in diuinis nec est finita nec infinita sicut dictum est in primo: ergo etc.

¶ Tertia ratio: quia vel suppositum sic assumens plures naturas humanas esset vnus homo vel plures. Non vnus quia habet plures humanitates. Nec plures: quia non esset nisi vnum super positum nature humane: ergo nullo modo est ho possibile /

¶ Quarta ratio: quia aut hoc esset secundum plures vniones: aut secundum vnam. Non secundum vnam quia nature vnitefundantes vnionem sunt diuerse. Relatio autem necessario numeratur ad numorationem fundamenti. nec secundum plures. Probatio: quia cum natura assumpta suppositetur per vnionem ad suppositum si essent plures vnienes essent ibi plura supposita et sic non assumerentuad vnitatem suppositi quod est inconueniens.

¶ Quinta ratio. Natura substantialis assumpta sic se habet aliquomodo ad suppositum assumens et sustentans sicut accidens ad subiectum. Sed duo accidentia precipue eiusdem rationis non possunt esse in eodem subiecto. F metha. ergo nec due humane nature possunt sustentari eodem supposito vel assumi ab eo.

¶ Sexta ratio qua ratione diuinum suppositum posset assumere duas naturas diuersas pari ratione posset assumere eas in diuersis locis sicut vnam Parisius et alian Rome. Sed hoc est impossibile: quia tunc separata et distantia loca essent vnum et idem supposito quod est fal sum.

¶ Septima ratio. Si verbum posset assumere plures naturas pari ratione stante vnione ad naturam humanam que est modo sibi vnita posset assume re de nouo vnam aliam. Sed hoc non videtur possibile quia aut illa esset eiusdem rationis cum humana natura iam assumpta aut alterius rationis puta natura angilica vel brutalis. Non primo modo quia licet sit possibile quod aliquid sit homo: tamen non videtur possibile quod si bis homo vel pluries homo: sed semel tantum. Nec secundo modo quia non videtur quod due create nature se compatiantur in eodem supposito praecipue alterius rationis: quia neutra potest illabi alteri sicut naturadiuina potest il labi nature create et ita vna non potest esse alteri sufficienter intima ad hoc vt videtur. Similiter etiam de natura angelica videtur quia sicut impossibile est quod secundum naturam dininam verbum sit ingenitum et genitum ita vt videtur secundum naturam creatam. Si autem assume ret naturam angelicam cum humana quam habet esset ingenitum et genitum secundum naturam creatam: quia natura angelica non potest haberi per generationem: quare etc

¶ Istis non obstantibus dico quod absolute loquendo de potentia dei possibile est quod eadem persona diuina et vnica assumat plures naturas simul siue eiusdem rationis siue alterius et pari ratione quod verbum stante vnione nature humane ad ipsum assumat aliam naturam vnibilem siue eiusdem rationis siue alterius.

¶ Ad hoc adduco rationes. Prima est: quia duas naturas assumi ad vnum diuinum suppositum nichil aliud est quam duos respectus vnionis causari in illis duabus vel pluribus naturis ad illud idem suppositum terminatos. Sed hoc nullam implicat contradictionem vt patet: ergo etc.

¶ Secunda ratio non habent maiorem repugnatiam simultatis in essendo duo tales respectus in pluribus naturis vnibilibus ad idem suppositum quam duo in eadem natura ad diuersa vel plura supposita vt videtur. Sed non est impossibile duo tales respectus simul fundari in eadem natira ad diuersas vel plures personas vt visum est in. a ticulo precedenti: ergo etc.

¶ Tertio sic. Possibile est in cut dixi in secundo duo accidentia eiusdem rationis simul esse in eodem subiecto sicut dixi de luminibus et plani est hoc de accidentibus alterius rationis. Cum ergo aliqua liter sit simile hic et ibi videtur quod sit possibile duas naturas siue eiusdem rationis siue alterius subsistere in eo dem supposito.

¶ Quarta ratio: quia si hoc repugna¬ ret non esset nisi vel ex parte vnius suppositi vel ext te plurium naturarum. Non ex parte primi quia eidem termi no non repugnat terminare plures respectns ad ipssiue eiusdem rationis siue alterius vt patet in multis exeplis. Nec ex parte naturarum quia pluribus naturis siue eiusdem rationis siue alterius non repugnat referri ad eundem terminum pluribus respectibus siue eiusdem rationis siue alterius et alterius correspondenter. quod idem suppositum diuinum potest

¶ Dico ergdo pluras naturas singulares assumere et substentare sicut est probatum.

¶ Secundo dico quod si substentaret plures eiusdem rationis vniones illarum naturarum ad ipsum essent eiusdem rationis. Sed si essent nature alterius et alterius rationis. Dico quod siliter vniones fundate in ipsis naturis et diuersificarentur isti respectiex suis fundamentis.

¶ Tertio dico quod non video impossibilitatem quin diuinum suppositum possit assumere infinitas naturas singulares in actu siue eiusdem rationis: sicut infinitas naturas humanas siue alterius et al terius rationis si sunt tales possibiles fieri in actu s cut dixi in primo. Nec obstat quod proprietas personalis quae esset ratio terminandi non est infinita sicut dicetur insolutione argumenti.

¶ Ex quo concludo quod nichil valet ratio aliquorum dicentium quod suppositalitas divine persone est infinita potest terminare plures vniones plurium naturarum nec exhauritur per vnam quia diuina suppositalitas quantum ad formale ipsius suppositi: vt suppositi non est infinita sicut nec personalis proprietas. Nec hoc requiritur sicut dicetur infra etiam ad hoc quod terminet infinitas vniones. vg aliorum. Ad primam dico

¶ Ad rationt. quod natura non habet existereextra intellectum singulariter per suppositum sed prius naturaliter est indiuidua et singularis quam suppositetur et potest manere existens hec et singulariter. Non per suppositum: quia si per aliquod suppositum hoc maxine videretur de proprio supposito quo tamen carere potest sicut dixi supra. Non ergo oportet multiplicata natura multiplicari suppositum sed vna natura substantialis licet non possit esse vel existere nisi in aliquo supposito plures tamen possunt ineodem supposito et assumi ab eodem. Accidit enim vnitas vel multitudo suppositi.

¶ Ad secundum dico quod licet infinitas naturas possit vnum suppositum assumere simul et in actu si sint factibiles non tamen oportet quod proprietas personalis que est ratio terminandi illas vniones sit perfectio simpliciter nec infinita formaliter quia talis vnio non arguit in formali terminoaliquam perfectionem sicut dixi supra. Et tunc dico vltra quod non est maioris perfectionis terminare duas quam vnam nec tres quam duas et sic de infinitis. Unde nec oportet quod sit perfectio nec quod sit infinita sicut si esset vna albedo qua ratione posset terminare duas similitudines aliquorum alborum sicut ratio formalis terminandi eadem ratione tres vel quattuor vel in finitas si infinita alba ponerentur eadem et finita et limitata existens.

¶ Ad tertium dico quod verbum posset dici plures homines vel duo homines si assume ret aliam naturam humanam cum illa quam habet mondo et hoc propter plnralitatem naturarum non obstan te vnitate suppositi sicut pater et filius et spiritus sanctus propter vnitatem nature diuine dicuntur vnus deus non obstante trinitate suppositi.

¶ Dices si sunt duohomines: ergo duo habentes humanitatem: ergo duo quae et per consequens duo supposita. Dico quod non sequitur sicut dictum est in primo distinctione. 12. quia substantiuum non plurifi catur ex sua forma plurificata et quia forma subiecti plurificatur hic scilicet humanitas ideo plurificantur homines. Sed adiectiuum magis plurificatur ex supposito vel suppositis plurificatis quia significat in ad iacentia et dependentia ad suppositum ideo quia hic est vnum suppositum non debet concedi quod sint plures habentes humanitatem sed debet dici quod est vnus habens puas humanitates.

¶ Ad quartum dico quod si eadem persona assumeret plures naturas hoc esset secundum plures vniones nec sequitur quod essent ibi plura supposta sed plures nature in eodem suppositate et vnum suppositum plures naturas substentatas secundum plures vniones earum ad ipsum.

¶ Ad quintum dico quod duoaccidentia siue eiusdem rationis siue alterius possunt inesse eidem subiecto vel aliqua saltem: ideo etc. Aliter diceretur quod accidens quia inest subiecto magis intrinsece: quia secundum formalem inherentiam magis habet vnitatem a subiecto vel subiecti quam natura assumptarespectu diuinisuppositi. Ideo licet duo accidentia non possint esse in eodem subiecto tamen due nature in eodem supposito. De ista solutione non curo.

¶ Ad sextum dico quod diuinum suppositum posset assumere diuersas in diuersis locis et ille essent vnum supposito licet distantes loco et diuinum suppositum vnum et idem vtrumque substentaret.

¶ Ad vltimum dico quod verbum posset assumere cum natura humana quam habet vnam aliam siue eiusdem rationis siue alterius: et tund dico quod esset bis homo si assumeret naturam aliam eiusdem rationis. Bis dico dualitate nature sicut ipse esset plures homines nec est inconueniens.

¶ Ad illud de natura alterius rationis. Dico quod non oportet naturam creatam illabi alteri ad hoc: vt ad idem suppositum assumantur. Sed si aliquins illapsus ad hoc requiritur de quo tamen infra videbitur sufficit quod idem diuinum suppositum assumens eas vtrique illabatur quare etc. Similiter dico ad aliud quod idem diuinum suppositum potest esse ingenitum secundum naturam angelicam et genitum secundum humanam non autem vtrumque secundum eandem. Hec de secundo articulo.

¶ Ad primum principale patet ex predictis quod vna persona diuina potest plures naturas assumere: et ita in antecedente accipitur falsum.

¶ Ad probationem de duobus accidentibus in eodem subiecto per. 5. metha. alias est responsum.

¶ Ad se cundum dico quod plurificatis propriis suppositis natura rum creatarum plurificatur et ipse quia sunt eis eedem et sub stantiant ea et non possunticomunicari alteri supposito stante suo proprio. Sed sic non est de suppositis extrinsecis sicut dictum est supra.

¶ Ad vltimum dico quod plures persone si assumerent eandem humanitatem debet rent dici vnus homo non obstante pluralitate suppositorum sicut etiam si vna assumeret plures humanitates diceretur plures homines non obstante vnitate suppositi vel persone sicut dictum est etc.