Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Praefatio
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctiones 21-22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctiones 26-28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctiones 28-30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctiones 18-19
Distinctiones 20-21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27-29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctiones 33
Distinctiones 34-36
Distinctiones 37-39
Distinctiones 40-42
Distinctiones 43
Distinctiones 44
Distinctiones 45
Distinctiones 46
Distinctiones 47
Distinctiones 48
Distinctiones 49
Distinctiones 50
Quaestio 4
QUarto etd vltimo Quero vtrum Organimatio et formatio carnis christi praecesserint incarnationem verbi.
¶ Uide tur quod sic. ita quod non fuerint ista simul / corpus vnde formatum est corpus vel caro christi fuit ante rarius et post formationem den sius. Sed hoc non potest fieri sine motu locali. Motus autem localis non potest esse in instanti. ergo nec ista formatio in instanti. Cum igitur fuerit in ista patet quod non simul fuerint ista.
¶ Secundo sic. Corpus illud vnde formatum est corpus christi vel caro prius fuit figura tum vna figura et post formationem alia. Sed hoc non potuit esse sine mutatione quia secundum aliam figuram occupari portet alium locum. ergo etc.
¶ Tertio sic August. dicit et Mgerte ponit in littera distinc. sequenti tertia. ca. vltimo super illud Io. Soluite templum hoc. etc. quod numerus. xl vi. sex dierum perfectioni dnici corperis / quia dicunt philosophi quod tot diebus forma humana corporis perficitur. Sed incarnatio fuit in instanti et similu animatio ergo non fuerunt ista simul cum organimatione Magister in littera ca. vltimo huius
¶ Contra distinctionis et in sequenti distinctione. 3. ca. vltimo et allegat in hac distinctione Augustinum de fide ad petrum firmissime tene et nullatenus dubites non carnem christi sine diuinitate conceptam in vtero virginis priusquam suscipretur a verbo. Sed ipsum verbum in sue carnis assumptione conceptum ipsamque caunem verbi incarnatione conceptam. Allegat etiam Au¬ gust. de trinitate et Gregorium in moralibus vide ibi.
¶ In ista questione sic procedam. Primo praemittam aliqua concurrentia ad incarnationem verbi benedictam.
¶ Secundo inquiram Utrum omnia ista simul fuerunt secundum durationem et quis ordo istorum secundum naturam.
¶ Quartum vnio vel assumptio totius animati. In nobis enim primo est motus loca lis nature ad locum generationis in matre Puta ad matricem et in matrice alteratio multe alterationis difpositiue ad formam corporis et diuersitatem organorum vel membrorum et iste alterationes sunt vel motus et tandem ex parte corporis sequitur completa organimatio et perfecta et vlterius infunditur anima a deo Ita quod organimatio dupliciter accipi potest. Uno modo dispositiue et sic non est nisi dispositio et alteratio materie secundum diuersas partes suas aliter et aliter dispositas ad diuersa membra vel organa et est vere motus. Alioo potest accipi completiue et perfecte quando habetur forma que dat substantialiter esse carnis et ossis et illa est vnica forma mixtionis praeuia anime rationali sicut dixi in secundo et sic organimationem praecedit alteratio in nobis et orga nimatione completa in nobis sequitur animatio. Accipiendo ergo indistincte organimationem seu corporis formationem numeraui quattuor praedicta ad incarnatio nem concurrentia. Et hec de primo articulo principali¬
¶ Quantum ad secundum dico primo de orgine nanli istorum quod primum locum tenet translatio materie ad locum generationi conuenientem putaad matricem virginis. Secundo fuit formatio corporis christi in matrice et organimatio ipsa. Tertio fuit nimatio vel anime infusio. Et sic tota natura perfecta. Quarto fuit vnio vel assumptio et iste ordo natura lis incipiendo ab vltimo. Nam cum vnio non sit nisi respectus quidam fundatus in tota natura primo et im mediate sicut dictum est in quatione praecedente et resolutio vel respectus necessario praesupponat fundamentum sicut naturaliter prius ipso precipue de respectu essentialiter distincto a fundamento et accidentali sibi sicut est in proposito. Patet quod vnio ad diuinum suppositum praesupponitur totam naturam integram et perfectam et per consequens corporis animationem. Similiter etiam corporis animatio praesupponit corporis formationem quia actus actiuorum non sunt nisi in patiente disposito secundo de anima. Et ita quartum praesupponit naturaliter tertium et tertium secundum. Silitur etiam secundum scilicet carnis vel corporis formatio seu corporis organimatio praesupponit primum quia fetus formatur in matrice tanquam in loco naturali ad hoc deputato / et ita si materia non est presens ore eam primo ad locum illum transferri ante corperis formationem. Ande dico saltem ordine nature Et sic patet ordo namlis istorum quattuor.
¶ De simultate vel ordine durationis istorum quatuor. Dico absolute quod ista omnia fuerunt in eodem instanti durationis operante spiritu sancto in vtero verginis: ita quod translatio materie ad locum conuenientem et organimatio perfecta quantum sufficit ad animationem et animatio et vnio totius nature in eodem instanti durationis et simul sunt facta.
¶ Secundo quia non apparet ratio nec congruentia quaere duo prima fuerunt facta per tempus. Puta materie translatio et ipsius dispon ad formam substantialem primam dontem esse corporeum quia rationabiliter potest dici quod nec talis translatio nec talis dispon que in nobis est altera tio fuerunt vere motus successiui sed instantanee mutationes vna ad locum alia ad formam licet non sic in nobis quia in nobis sunt vere mutationes successiue et vermotus et impossibile est eas fieri vel aliquas eiusdem rationis in instanti quacumque vertute sicut et motum verum vt dictum est in primo et in secundo. hic quod non ore dicere transliationem ma¬
¶ ota terie ad matricem fuisse factam in istam ti incarnationis sed ante potuit in tempoe et nanliter fieri per verginem nisi forte dicatur quod in matrice non praerat sufficiens materia ad formationem corporis et oportue rit suppleri residuum per missionem instantaneam vertute spiritus sctin.
¶ Tertio patet hoc specialiter de organim aton ne completa quod simul duratione fuit cum animatione et vnioneet pari ratione animatio cum vnione quia alias vergo non genuisset deum et hominem. Nam organimatione completa cessauit actio virginis. Et similiter etiam animatio si praecessisse duratione ipsam vnionem idem sequitur.
¶ Quarto est quia ad hoc sequitur quod natura humana christi aliquando fuisset suppositata proprio supposito quia ex quo ponitur natura substantialis copleta secundum genus speciem et indiuiduum non vnita extrinseco supposito necessario ponitur vel relinquitur in proprio supposito quia proprium suppositum nature create dicit negationem actualis innitentie vel dependentie illius nature ad extrinsecum suppositum vt patet. Hoc autem non est verum. Sicut enim natura humanamanens in esse numquam post vnionem fuit relicta ita nec ante assumptionem fuit aliquando non assumpta.
¶ Quin to idem supposito fuit ho genitus vel conceptus et nat et augmentatus. Sed homo ille augmentatus et natus est verus deus ergo etiam conceptus est verus deus. Hoc confirmatur auctoritate August. de trini. et ponitur in littera dicentis sic. Non autem in vtero virginis prius caro suscepta est et posimodum diuinitas venit in carnem: sed mox vt verbum venit in vterum seruata vnitate proprienature factum est caro et perfectus est ho in vnitate carnis et anime natus. Hoc etiam dicit Grego. in moralibus. Angelo inquit annunciante et spiritu adueniente mox verbum in vtero mox intra vterum verbum carohec de secundo articulo principali
¶ Primo sic. Impossibile est aliquid transferri localiter nisi per motum localem vt vdetur quia locimutatio non est nisi motus. Sed motus localis cum sit per essentiam successiuum non potest esse in instanti ergo illa translatio materie non fuit in instanti animationis et vnionis.
¶ Secundo sic substantia generabilis non habetur nisi prigenerationem quae est terminus vel motus nisi forte per creatio nem per quem modum non fuit natura humana habita in christo Sed illum verum motum oportet esse in tpare et non potest haberi in instanti igitur natura humana christi non fuit habitain instanti.
¶ Tertio sic. vergo mater cooperata est aliquid actiue vt videtur ad generationem filii vt dicetur infra et per consequens ad illam translationem manterie et organimationem et dispoitionem materie. Sed impossibile est quod creatura cooperetur deo ad tranfferendum corpus de loco ad lo¬ cum in instanti. Hoc enim soli virtuti infinite conuenitSimiliter ad disponendum secundum qualitates in quibus est motus in instanti pari ratione ergo illa non fuerunt in instanti in conceptione christi et per consequens non in instanti animationis nec vnionis Ad primum quod ali¬
¶ Ad ista respondeo quid tanferi loca. liter de loco ad locum potest fieri sine motu locali qui vere sit motus et aliquid successiuum sed per mutationem instantaneam simplicem et indiuisibilem virtute diuina saltem sicut fieret de corpore christi in altari posito quod non remaneret in celo sicut posset deus facere. Tunc enim de celo transferretur ad altare in instanti sic in proposito.
¶ Aliter respondent alii quod motus localis per id quod est virtute diuina potest esse in instanti. Sed istud improbatum est in secundo.
¶ Ad secundum dico quod substantia generabilis virtute nature non habetur nisi per motum vel alterationem praeuiam generationi et ipsam generationem que est mutatio terminans illum motum quocunque modo. Sed virtute diuina potest haberi similiter sic quod in eodem instanti sint due mutationes quarum vna sit priornatura et dispositiua ad formam et alia sit generatio ipsa inductiua forme.
¶ Ad terium dico quod si translatio illa materie fuit in instanti et etiam alteratio dispositiua ad formam incorpoream fuerunt in instanti ipsius generationis et eductionis forme corporee sicut puto quod ad illas non fuit cooperata beata virgo actiue nec oportet hoc sed deus immediate fecit eas. Sed supposito quod cooperata fuerit actiue ad generationem de quo diceretur infra Dico quod fuit cooperata ad eductionem instantaneam forme substantialis corporee que educitur in instanti etiam in aliis a parentibus quoquo modo istud sit intelligendum et ita non tollitur ab ea ratio matris vel parentibus immo vere genuit dominum nostrum Iesum Christum.
¶ Ad primum principale dico quod motus rarefactionis nec condensationis siue si localis siue non: quia planum est quod per se primo non est lecalis licet ipsum frequenter concomitetur localis. Rarum enim et densum sunt qualitates non potest esse nec fieri in instanti sed id ipsum quod fieret per motum fieret a deo et posset fieri per simplicem mutationem et instantaneam sine motu.
¶ Ad tertium respondeo sicut Magister in lites ra quod Augustinus non intelligit organimationem dominici corporis fuisse factam. 49. diebus quantum ad ilud quod sufficiebat ad animationem. Sed illa facta est in iustanti sicut dictum est supra: sed hoc dicit Augustinus pro tanto: quia in illo instanti conceptionis distinctiomenbrorum dominici corperis a deo tenuis erat et parua vt humano sensui vix posset subiici: sed diebus illis. 49. quais memorat Augustinus perfecta est magis et notabilis sensui facta: quare etc.
On this page