Quaestio 1

¶ Distinctionis Decimequarte Questio Unica.

Irca distinctionem Decimamquartam quaero. Utrum inpersonis diuinis sit processio tempua lis.

¶ Uidetur quod non: quia in diuinis non est generatio tempuralis nisi / secundum naturam assumptam vt patet / ergo silru videtur quod nec ibi processio tpalis nisi secundum naturam assumptam. Sed nulla talis legitur processio in diuinis: ergo nulla est ibi.

¶ Secundo sic. In diuinis non est spiratio tempualis ergo siliter nec processio.

¶ Tertio sic. Non est aliquid nouum: quia ibi esset tunc mutatio: sed processio temporalis est noua: ergo etc.

¶ Contra Magister in litera. us e¬

¶ In ista quaestione sic procedam.

¶ Primo ostendam propositum scilicet quod in diuinis est processio temporalis.

¶ Secundo inquiram vtrum spiritus sanctus secundum istam propositionem detur tantum in donis suis / vel tum hoc in persona propria.

¶ Tertio vtrum sancti viri possint dare spiritum sanctum. distinguo pri¬

¶ Quantum ad primum mo de procdere: procedere vnomodo idem est quod esse ab alio sicut ramus procedit ab arbore vel a trunco: et sic est commune filio et spiritui sancto in diuinis: quia ambo sunt et originantur ab alio. Aliomodo idem est quod esse ab alio per modum tendentis in alium et sic importat duplicem respectum vnum ad illud a quo proceditur / alium ad aliud intedentia ad quem proceditur / et sic non conuenit spiritui scton vt cione appropriatum: quia conuenit filio sed appropriatur spiritu sancto ex suo primoo procedendi quo procedit vt donum.

¶ Secundo dico quantum ad hoc quod processio sicut dictum est / importat duos respectus vnum realem ad personam a qua procedit et ille est eternus. Alium qui est pro cedentis ad alium in quem procedit vel ad quem: et ille est rationis. Sed hoc dupliciter. Uno modo quando obiectum est eternum in quod procedit sicut et de persona in prsonam: vna enim persona bene procedit in aliam suo modo / et tunc est respectus rationis eternus: vel obiectum est nouum et temporale vt creatura: et tunc dicunt aliqui quod respectus rationis est nouus in quem respectum importat processio sicut / et obiectum vel terminus processionis quod est creatura. De hoc dubito vtrum iste respectus sit nouus vel non: potest tamen dici ista processio in creaturam temporalis et noua: quia connotat aliquid nouum pu ta creaturam ipsam: vel aliquem effectum in ipsa. Sic igi tur habemus processionem eternam et processionem temporalem / et dico quod vtraque est in diuinis personis sicut delarat magister.

¶ Tertio dico quod sicut patet ex praedictis processio eterna et temporalis. In hoc distinguum tur et differunt quod prima dicit vtrumque respectum eternum licet vnum realem et alium rationis: non connotando aliquid nouum: nec ex parte eius a quo procedens procedit: nec exparte illius intendentia ad quod procedit vel in quod procedit. Processio autem temporalis siue dicat respectum nouum siue non. Dico quod non connotat aliquid tempora le vel nouum ex parte illius ad quod vel in quod procedit.

¶ Ex quibus patet quod processio temporalis est eterna: nec possunt dici due processiones realiter differentes nec vna et eadem processio realiter: quia neutra est alquid reale secundum suum formale completiuum / accipiendo processionem secundo modo quae est respectus tendentie in al terum sed rationis tantum. Et ideo non sunt idem realiter nec diuerse realiter: quia idem et diuersum realiter pertinent ad ens realiter: sed sunt due processiones distincte secundum rationem. Si autem accipiatur processio primo modo quantum ad processionem eternam et quantum ad processionem temporalem quantum ad respectum rationis completiuum secundo modo: sic differunt aliquid reale et aliquid rationis quia prima est eterna et realis. Filius enim et spiritus sanctus eternaliter sunt a patre. Secunda vel ro vel non est eterna nec realis: vel si est eterna non tamen est respectus realis sed tantum rationis. Hec de primo articulo. Quantum ad secundum articulum dico quod spiritus sanctus non solum datur in donis suis sed etiam in persona sua datur sicut ostendit magister. Et probatur per auctoritatem Apostoli. Ad Roma. 1. Ca ritas dei diffusa est incordibus nostris per spiritum sanctum qui datus est nobis. Et possunt adduci ad hoc nulte auctoritates: quere de hoc. 11. de trini. ca. 18 et ca. vltimo. et secundo de trinitate ca. 5. Adducitur vnacongruentia: quia spiritus sanctus eternaliter procedit vt donum. Ad donum autem pertinet quod detur non solum in alio sed etiam in seipso vt patet.

¶ Sed quomodo datur dico quod simul tempore cum suo effectu datur precipue cum effectu gratie et caritatis: vt coassistat specialiter tali habenti caritatem non solum per essentiam presentiam et potentiam / sed cooperando ad specialem actum qui est actus meritorius viteeterne de condigno quomodocumque hoc intelligatur / et hoc non quia detur alicui vt forma informans nec per aliquam immutationem in ipso / sed solum in creatura cui datur vt suppositum diuinum sibi assistens specialiter ad talem actum. Hec de secundo.

¶ Quantum ad tertium dico quod dare spiritum sanctum potest intelligi dupliciter Unomodo auctoritatiue vel potestatine. Aliomo do ministerialiter vel impetratiue. Primo modo dico quod homines quantumcumque sint sancti non possunt dare spiritum sanctum / quia non habent ipsum in sua potestate. Secundomodo dico quod ministerialiter puta ministrando sacramenta etiam mali homines possunt dare alicui spiritum sanctum: vt patet de malo homine baptisante vel absoluente etc. Sed impetratiue per orationes et opera accepta de condigno non possunt nisi sanctihomines. Et isto modo sancti homines possunt dare spiritum sanctum non solum ministerialiter sicut mali. Un de et xe apostolis dicitur quod orauerunt pro samaritanis vt acciperent spiritum sanctum: licet hoc magis proprie in telligitur de ministerio. Unde et saluator dicebat. pater meus celestis dabit spiritum bonum petentibus se. Ecce quod sancti petentes et orantes deuote impetrant spiritum sanctum et dant impetratiue non solum sibiipsis sed frequenter aliis.

¶ Ad primum principale dico quod non est simle de generatione et procestione / quia generatio non dicit nisi solam habitudine suppositi vel perso ne ad principium a quo per modum nature: et ideo non potest esse generatio noua nisi secundum naturam assumptanin identitate suppositi / secundum quam naturam persona assumens dicatur ab aliquo vel ex aliquo / sicut filius dei exmatre secundum generationem temporalem. Processio autem non solum dicit respectum alicuius ad aliquid vt a quo ( vt dictum est supra ) sed dicit respectum rationis ad terminum ad quem / quicquid sit respectus potest esse sine noua assumptione alicuius nature vt patet.

¶ Ad secundum per idem quia spirari non dicit nisi respectum realem ad spirantem: sed procedere dicit vltra respectum rationis cognoscentem aliquid nouum ( vt dictum est loquendo de processione temporali ) posito namque quod mundus potuit es se ab eterno sicut reputo verum: potuit esse consequenter processio eterna spiritus sancti in creaturam quae non connotasset aliquid nouum sicut patet.

¶ Ad vltimum dico quod si ponatur respectus eternus ipsius processionis et nullus nouus patet quod processio tparalis nichil nouum ponit in deo / sed tantum comnotat aliquid nouum in creaturam: posito etiam quod respectus rationis sit formaliter in deo de quo tamen est magnum dubium. An scilicet respectus rationis sit formaliter in ente reali non curo modo. Si autem ponatur ille respectus rationis ad creaturam nouus videtur posuisse quod nichil nouum reale est in deo sed ben aliquid nouum rationis ponitur in deo qumocumque respectus rationis in eo quod denominat. Sic ad istud