Quaestio 1

¶ In primum prohemium primi sentem tiarum. Questio Prima.

Quero in isto principio vtrum sit possibile quod purus viator habeat aliquam noticiam euidentem aliam a scientiis nature libus possibilibus haberi.

¶ Et arguitur Primo quod non quia talis noticia aut esset a priori aut a posteriori. Non a priori: quia deo nichil est prius nec a posteriori quia omnis noticia a posteriori potest haberi de deo per naturam ergo etc.

¶ Item talis noticia aut esset intuitiua autabstractiua Non intuitiua: quia talis facit habentem beatum et ponit extra viam nec abstractiua quia essentia diuina non abstrahit ex sua natura: ergo etc.

¶ Item talis noticia esset medium inter fidem et visionem vt videtur quia inferior visione eo quod non beatificat et superior fide: quia esset euidens ex ob iecto non autem possibile vterque vt patet de pallido quod est incompossibile albo et nigro ergo esset incompossibile fidei et visioni sed nulla est noticia viatoris incompossibilis: vt videtur. ergo etc. illud est absolute possibile quod et

¶ Contra terminis non implicat contradi ctionem vt videtur. Propter hoc enim dicimus aliquid esse simpliciter incompossibile quia ex terminis implicat contradictionem: sed talem noticiam haberi a viatore nullam implicat contradictionem vt videtur et postea amplius apparebit: ergo etc.

¶ In ista questione sic procedam

¶ Primo declarabo terminos questionis et quadam preambula ad responsionem.

¶ Secundo ponan opiniones ad questiones per articulos et rationes

¶ Tertio ponam responsionem que michi videtur arguendo contra opiniones aliorum.

¶ Quarto souam rationes eorum.

¶ Quinto ad rationes principales mi sicprocedo.

¶ Pri¬

¶ Circa priimil. it mo declaro quid intelligo per viatorem.

¶ Secundo declarando quicintelligo per noticiam euidentem ex obiecto.

¶ Tertio distinguitur de tali noticia.

¶ Quarto de potentia et possibili.

¶ De primo dico quod nomine puri viatoris vt in proposito capitur accipio et intelligo illum qui non est in termino beatitudinis et tendit ad ipsum per fidem et spem precipue ita quod tendit beati tudinem formalem qua perficiatur et beatificetur in deo qui est beatitudo obiectiua et nondum habet ipsam. Per fidem enim secundum apostolum ambulamus et non per spem sicut per viatorem in rebus temporalibus intelligo aliquem tendentem in terminum qui mouetur ad ipsum et nondum habet ipsum. Ulator enim qui vadit Romam tendit vt veniat ad eam et nondum est in ea et cum assecutus est eam non dicitur amplius viator sed magis quiescit in termimo suo quem attingit. Hec de primo. secundum dico quod noticia euidens ex ob¬

¶ Ctri a iecto est illa cui intellectus assentit exvi obiecti et vi sua naturali ad quem assensum nihil facit imperium voluntatis nec cooperatur ad ipsum vt eidem veritati intellectus assentiat nisi sint inquantum euidentie et cogente intellectum voluntas operatur copilando inteliectum obiecto secundum aliquos quocumque modo itelligatur sal tem loquendo de quibuscumque dilectionibus sequentibus primam. Uoluntas enim potest auertere aut conuertere intellectum ad quodcumque vel a quocumque obiectum saltem post primam intellectionem: quia non est in ptante nostra secundum Augu de libero arbitrio quibus visis tangamur istoo noticia fideinon est euidens quia quantumcumque intellectus sibi fuerit conuersus ad obiectum fidei non tamen assentiet sibi intellectus vt vero nisi ex imperio voluntatis moueatur ad talem assensum secundum Augustinum et redire non potest quis nisi volens hec de secundo.

¶ De tertio dico quod est duplex noticia talis euidens ex obiecto intellectualis vna quae dicitur abstra ctiua et alia quae dicitur intuitiua. Intuitinma noticia autem est illa breuiter loquendo quae concernit obiectum subiectum per se primum exomisenus actu vel potentia in natura propria et in reextra praesens cognoscenti vel cognoscibile per ipsam.

¶ Et ista descriptio declaratur. Dicitur enim primo quod concernit obiectum quia non minus notificatur noticia ex obiecto quam potentia. Potentia autem secundo de anima notificatur ex obiecto saltem mediante actu. Et additur ibi per se: quia ex obiecto vel ex obiecto per accidens non debet describi: vel denominari aliqua noticia sicut nec aliqua potentia quia cum talia sint incerta et indeterminata numquam determinate sciretur vel describeretur aliqua noticia vel potentia propter istam rationem etiam relinquit phuns ens per accidens vt patet. 6. metha.

¶ Secundo dico obiectum primarium quia si aliqua noticia habeat duo obiecta vnum primarium et aliud secundarium ex secundario non sortitur denominationem vel descriptionem seu rationem specificam sed so lum ex primario. vnde et si oportet quod obiectum intuitiuenoticie sibi actu coexisteret in re extra non tamen oportet et hoc de secundario obiecto sed solum sufficeret de primario. vnde dico quod scientia dei quam habuit ab eterno de creaturis non exntibus in actu fuit vere intuitiua fuit enim de creaturis sicut de obiectis secundariis perfectius et eminentius contentis in obiecto primario quod est essentia diuina et perfectius repaesntatis per ipsam quam essent vel future essent in seipsis. Quod autem fuerit noticia dei intuitiva de ipsis. hoc patet tamen quia perfectissima potuit haberi de ipsis alias deus perficeret in scientiis et esset veremutabilis. intuitiua autem noticia eiusdem christs scilicet et respectu eiusdem obiecti semper est nobilior quam abstractiua: quare etc. Tum quia eadem est noticia essentie diuine et creature ab eterno cognite per ipsam: sed noticia essentie est intuitiua vt patet: quare etc. Tum tertio quia. 175. de trini. c. 12. dicit Augustinus non aliter antequam crearentur et postquam consummata sunt ei nota sunt / qui non aliinouit creanda quam creata vel perfecta quam fienda. Et idem scribitur. xi. de ciui. dei. c. xxi. per totum. Sed deus intuitiue nouit facta: ergo fienda ben ergo dicitur obiectum per se primarium Etiam drimarium et per se non solu respectu obiectorum secundo rum possibilium et posteriorum sed etiam respectu negationum et impossibilium quae etiamlibet non existat in re extra non possint existere / tamen intuitiue a deo cognoscuntur quod probatur per easdem rationes duas primas praecedentes.

¶ Sed dicitur existens actu in propria natura et hoc nanliter et de lege communi ad differentiam noticie abstractine de qua non oportet semper quod eius obiectum primarium semper existat actu in propria nam et in re extra sicut oportet de intuitiua secundum legencoem et cursum nature. Intelligitur enim rosa abstractiue et sicut obiectum quod primo decurrit nulla rosa exstente vel praesente cognoscenti.

¶ Sed additur ibi potentia ad excludendum quoddam dictum aliquorum distinguentium quod de necessitate absolutiva noticie intuitine est nec deus posset facere obiectum sic quod obiectum noticie intuitine primarium sit actu exitenus in reex et paesens realiter in propria nam ipsi cognoscenti. Quod non intelligo esse verum etiam secundum principia ipsorum accipio enim quod noticia ista illud quod est aliquid absolutum est in genere qualitatis si cut dicunt: tunc vltra accipio quod obiectum creatum est aliquid essentialiter distinctum a noticia creata et quod habet se ad noticiam sicut causa secundaria et extrinseca saltem secundum eos Tunc arguo deus potest creare et conseruare quodcumque absolutum creatum sine quocumque extrinseco creato essentialiter distincto quia hoc nullam implicat contradictionem et hoc satis coniter dicitur quod deus potest immediate sine causa secunda extrinseca quicquid potest cum ea. Sed ista noticia est aliquid absolutum essentialiter distinctum ab obiecto suo creato quantumcumque primario ergo etc. Et ideo dico quod potest facere visionem sine visibili et intellectionem intuitiuam sine obiecto creato quocumque existente sicut ideo dixi actu vel habitu sic etiam ad cidens sine subiecto. Dices quod hoc non est intelligibile aliquid sit visum et non sit quod sit visio et nichil sit visio. Dico quod erit visio et ipsum quod denotatur visum per istam vt sionem est nichil hoc est non existit in re sicut etiam scientia et nichil est scitum I ipsum quod denominatur scitum denominatione extrinseca et intentionaliter est non exisenus actu in rerum nam nec habeo pro inconuenienti.

¶ Non hic quod sensus visibilis in visione non requiritur necessario tamquam aliquid repstentatiuum ob iecti nec sicut ad necessarium aliquid per se ad visionem nisi sicut effectus quidam prior causatus ab obiectis etiam in ocforoione complexionis et dispositionis organi sicut et in mediosuo ita quod visio et species sunt duo effectus ordinati quo rum neuter est causa alterius quod si species non imprimerentur inpclstio nihil minus possit oculus videre namanliter obiectum pantenr tatum sufficientur approxinatum. Si dicas contra quia secundum commentatorem in de somno. Aliquid videtur visione sensibili quod tamen non in re sicut patet de ludificatis in sensibus suis. Et similiter de vidente ignem in toto circulo cum tamen non sit nisi in summitate baculi moti secundum circulum: ergo species est necessaria et videtur esse causa visionis et repentatiua obiecti. Dico quod virtute nanli creatura non potest videre sensibiliter illud quod non est in re sed in praedictis casibus in medio propiquogenerantur intentiones aliqua fortes talium sensibiliu ab aliquo agente. Et ille videntur sicut videtur forte intentio coloris in pariete radio solis transeunte per victrinam et apparet quod sit color et non est color sed intentio coloris. Sicent in medio intentio ignis ex vehementi motu baculi imcirculo et id videtur ludificatis vero per artem magicam firhoc a demonibus quoquoo. Ad illud commentatoris posset dici quod non sequitur quia non loquitur ibi de visione exteriori et proprie accepta sed accipit ibi visionem pro imaginatione vel noticia imaginatiua. Ulterius dico quod inmediate et clare cognitum vel cognoscibile aa deeram noticie abstractive quae numquam est immediatase semper fit peraliquod medium repsentatium imperfectum vel vt per obiectum cognitum vel vt per rationem cognoscendi solum sed noticia intuitiua necessario est immediata ita quod immediate cadit super obiectum nullo omnino medio nec in rtione obiecti cogniti nec in ratione repsntatiui non cogniti: sed solum in ratione cognoscendi que est sensus medians inter actum et obiectum vt representans obiectum. Si enim species mediaret inter obiectum et potentiam actuando potentiam et dando sibi obiectum primum intelligentis sicut imaginantur aliqui et sicut aliqui posuerunt antiquitus speciem in patria per hoc non tolleretur noticia intuitiua. Sicut etiam ponerentur alique non propter necessitatem representandi obiectum: vt per talem noticiam attingatur puta abstractiuam: sed propter conditionem seu difspositionem organi vel propter aliquid aliud quicquid sit illud sicut forte.

¶ Diceret aliquis de specie visibili in visu adhuc non tolleret talis species noticiam intul tiuam vnde et visio corparalis intuitiua diceretur intuitiuavnde distinguitur. Per hoc igitur potissime distinguitur intuitiua: quia intuintiua semper fit immediate. Sed abstractiua naturaliter et de communi lege sper est mediata actuali vel saltem nam est esse quicquid fiat in actu vertute diuina. putoenim quod vertute diuina noticia abstractimva possit causari et conseruari sine aliquo medio vel repesentatimo sicut est probatum est 8. quod intuitina obiecti causati siue suo obiecto causato adducunt autem aliqui ad praedictam descriptio nem quod oportet obiectum esse praesens intuitiue non quacumque presentia reali nature proprie ipsius obiecti et existentie illius sed in ratione obiecti. Dicunt enim quod quantum est ex parte obiecti non sufficit quod deus sit praesens realiter per intimum illapsum et realiter ipsi intellectui per essentiam praesentiam et potentiam sicut est praesens intellectui viatoris et etiam cu iuscumque dampnati: sed oportet quod in ratione obiecti immediate cognoscibilis sicut est praesens intellectibus beatorum: et ideo in patria videtur intuitiue. in via autem non istud non intelligo esse vim quia cum deus beatificet per ratio nem essentie sue et realis existentie planum est quod ratio essentie et nature sue est ratio obiecti beatifici: ergo idem extra intellectum est praesens per essentiam suam et actualem existentiam suam quantum est ex parte sui sicut etiam praesens in ratione obiecti. Esse enim praesens in ratione obiecti nichil reale addit super rationem essentie sue et actualis existentie nisi forte respectus rationis de quo nichil ad propositum. Unde dico quod quantum est ex parte obiecti et quantum ad patentiam requisitam eius ita deus est praesens viatoribus et dampnatis sicut est beatis et ideo non oportet illud addere: vt videtur. Sic igitur apparet quae sit noticia intuitiua.

¶ Noticia vero abstractiua prout capitur in propositoest illa quae deficit ab aliqua conditione posita in descriptione intuitiue. Et potest dici quod est quecumque noticia que de lege communi et naturaliter non concernit obiectum suum er se primarium actu existens et praesens realiter cognoscenti nec vt immediate cognitum sed semper mediante actualiter si naturaliter fiat et de lege communi: aptitudinaliter autem si solum virtute diuina fiat siue medio vel repraesentatiuo aliquo sicut superius est expressum talis inquam est ab stractiua. Ex quo stanti apparet quod omnis noticia nostra intellectualis quam habemus naturaliter et de legecommuni est abstractiua et nulla intuitiua quia omnis talis immediata et per aliquod representatiuum eius est fantasma vel species intelligibilis aliqua: et ideo non est aliqua dubitatio de ipsa abstractiua an ipsa sit possibilis.

¶ Sed magis est dubium an possibilis sit aliqua intlitiua nostro intellectui quia ipsam minime ex perimist. Etodducitur ad hoc vna ratio ad probandum quod sic a Scoto in quolibeto suo quaestione sexta arguit sic omnis perfectio cognitionis absolute quae potest competerecognitiue sensitiue potest eminenter competere cognitione intellectiue. nunc autem perfectionis est in actu co gnoscendi vt cognitio est posse perfecte attingere primum obiectum cognitum. Non autem perfecte attingitur in¬ reprensentando seu in aliqua similitudine diminuta deriuatur ab ipso sensitiua autem habet hanc perfectionem in cognitione sua quod potest obiectum attingere vt existens est et praesens realiter in seipso et non tantum in repraesentando et similitudine diminuta: ergo ista perfectio potest competereintellectui in cognoscendo et per consequens noticia intuitiua quare etc. Et ista noticia intuitiua quae est idem quod visio facialis accipitur ab apostolo I ad corin. 13. Uidemus e3 nunc per speculum in enigmate: tunc autem facie ad faciem / inunc cognesco experte. tunc autem sicut et cognitus sumergo intuitiue ergo et Ioannes in canonica sua. Uidemus inquit eum sicuti est.

¶ Ex praedictis concludo quadam cor relaria. Primum est quod omne illud potest esse obiectum primarium noticie intuitiue intellectualis quod potest esse quo vel existere extra intellectum praesens realiter cogniti siue sit essentie siue existentie siue substantia siue accidens saltem loquendo de absolutis quicquid sit de relationi bus et respectibus quia bene est dubium vtrum possint esse obiecta primaria alicuius noticie. Et omne illud potest esse obiectum primarium noticie abstractiue quod potest sidi. esse praesens cognoscenti praesens in representatiuo quod est so lum ratio cognoscendi siue essentia siue exstentia siue quicquid sit breuiter.

¶ Ex quibus concludo secundo quod noticia abstractiua non dicitur nec est pro tanto abstractiua: quia abstrahat ab esse actualis exntie in ratione obiecti cogniti / quia et ipsum esse actualis existentie potest abstractiue cognosci: quia et repraesentari per representatiuum supra intellectum. Sed pro tanto dicitur et est abstractiua quia abstrahit ab esse actualis ecistentie et praesentia reali obiecti in propria natura et est conditio vel perfectio existentis in re extra etiam inquantum naturaliter fit et de legecommuni. Accidit enim noticie abstractiue quod obiectum suum est sit in re extra actu existenus: quia naturaliter et de lege communi sit per repraesentatiuum quod indifferenter repraesentat obiectum siue existat siue non.

¶ Ex his concludo tertio quod due conclusiones obiecti noticie intuitiue putaexistentie et praesentie possunt esse conclusiones intrinsece ob iecti vt supra obiectum cognitum immediate et siue repraesentatiuo saltem existentia quae dicit aliquid absolutum non sit de praesentia forte quia dicit duplices possunt esse conditiones intrinsece obiecti alicuius abstractiue licet non cuiuslibet et formaliter incluse in obiecto libet mediante et per representatiuum. Unde de eodem obiecto simpliciter et totaliter potest esse intuitiua et abstractiua et secundum eandem rationem obiectiuam idem enim credo et videbo et sub eadem ratione obiectiua et breuiter quicquid potest cognosci in tuitiue et abstractiue. Tertia autem conditio obiecti noticie intuitiue scilicet quod immediate cognoscatur actualiter et aptitudinaliter non potest competere obiecto abstractive vt sic nec alicuius abstractiue nec etiam cognitio obiecti abstractiue scilicet quod mediate cagnoscatur potest competere obiecto intuitiue vt sic vnde patet quod abstractiua et intuitiua potissime per mediatum et immediatum distinguntur hoc de noticia euidente.

¶ Circa tertium scientifici quae ponitur in titulo quaestionis dico quod noticia scientifica propten quid potest dici dupliciter sicut et scientia. vnoo virtualiter. alious formaliter Noticia scientifica propter quid virtualiter dicitur simplex subiecti vel medii seu etiam principii vel cause quia talis noticia per modum cause et vertualiter quoquo modo continet noticiam scientificam passionum et conclusionis sicut calor vertualiter vel calidum dicitur illud quod continet calorem virtualiter et potest efficere calorem formaliter in materia. Noticia non scientifica formaliter dicitur noticia passionis vel concluse de subiecto vel noticia conclusionis deducte ex primis veris necessariis causisque conclusio¬ nis et hoc euidenter prima istarum potest esse complext et incomplexi. secunda non est nisi complexi prima potest esse mediati et immediati. secunda nunquam nisi mediati et ista est scientia proprie dicta de qua amplius loquar inferius et dimitto propter breuitatem modo autem distinxi noticiam scientificam propter quid: quia illa solum facit ad propositum. Certum est enim apud communiter loquentes quod de deo potest haberi noticia aliqua euidens scientifica: quia et a posteriori per creaturas nec istud in conclusione ponebatur.

¶ Ultimo distingo de potentia et de possibili et dico quod aliquid dicitur alicui possibile naturaliter illud scilicet in quod potest exprincipiis naturalibus et causis concurrentibus supposita sola generali influentia sicut asinus perfectus potest generare et ignis calefacere. Alio modo dicitur aliquid possibile alicui supernaturaliter puta solum illud quod licet non repugnet sibi nec sit simpliciter impossibile: tamen illud non potest assequi nec ad illud potest attingere ex principiis et causis naturalibus / sed solum virtute diuina cum influentia speciali sicut dicimus quod possibile est homini viatori habere caritatem infusam / quia deus absolute loquendo sibi potest in fundere eam et infundit eam disponentibus se et animam etiam rationalem corresponderi disposito tamen non sio infundit coniter multas perfectiones quas posset infundere de potentia absoluta: quia non ordinauit nec determinauit sic infundere sicut illas et de talibus perfectionibus poneretur noticia euidens de deo de qua queritur questio si ipsa poneretur possibilis viatori: quia paucissimis et in speciali infundi videretur et non de legecommuni etiam dispositis ad ipsam si quae diffinitio assignaretur est questio nostra / vtrum

¶ His premissis quacumque virtute si possibile viatori puro non habenti aliquid impossibile viehabere aliquam noticiam euidentem scientificam de deo a scientiis vel noticiis possibilibus acquiri naturaliter ex creatura.

¶ Ad hoc autem respondent aliqui reputantes certum quod talis intuitiua non possit haberi: quia il la ponit extra statum vie que nulla talis noticia abstractiua potest quacunque virtute haberi a viatore puro et quod ipsa est simpliciter impossibilis siue sit noticia simplex siue diuina essentie quae est scientia virtum liter nec per consequens noticia complexa que est scientifica formaliter. hoc autem ipsi probant.

¶ Primo sic. exparte noticie abstractiue. Cuicumque est impossibile aliquid prius essentia liter et ipsum posterius / quia alias posterius non dependeret a priori essentialiter sed noticia intuitiua dei essentialiter est prior abstractiua eiusdem ergo etc. Minor probatur: quia nulla abstractiua habetur nisi deducta ex aliqua intuit ua quod declaratur in deo: quia deus non cognoscit aliquid abstractiue nisi quia primo cognoscit essentiam suam intuitiue in angelo: quia angelus per hoc quod intelligit essentiam suam intuitiue cognoscit alia a se abstractiue. Iterum in nobis nichil enim cognoscimus abstractiuimaginando vel intelligendo nisi prius sensatum aliquo modo et cognitum intuitiue quia nichil est in intellectu qui prius fuerit in sensu: ergo cum noticia dei intuitina sit impossibilis viatori et siliter abstractiua.

¶ Secundo sic illud quod cognoscitur abstractiue non cognoscitur nisi vt ens in potentia et imperfectum: quia noticia abstractiua ab strahit ab esse obiecti in actu: ita quod accidit sibi quod obie ctum actu existat et potentiam ponit essendi in obiecto et imperfectionem per consequens / sed deus est purus actus et summunnecesse esse vt patet ergo etc.

¶ Item tertio ens in potentia eiusdem est obiectum noticie abstractiue non cognoscitur nec potest cognosci nisi per ens in actu. 1x. metha. sed ens in actu: et praesens quando cognoscitur facit noticiam intuitiuam ergo etc.

¶ Item quarto. Si noticia abstractiua possit haberi de aliquo obiecto non praecedente intuitiua sequi tur quod scientia non referetur realiter ad obiectum: quia abstractiua noticia posset esse obiecti non exstentis / non entis ad non en / aut non est relatio realis sed hoc est impossibile et ontra Arist. v. metha. ergo etc. sed intuitina non potest haberi de deo a viatore / ergo nec abstractiua.

¶ Quinto sic. si ab stractiua illa de deo esset possibilis viatori aut ipsa esset perfectior quam intuitiua aut eque perfecta aut minus perfecta / non primoo nec 2oo quia tunc beatificaret sicut illa / nec tertioo quia noticia dei de creaturis ab eterno cognitis est abstractiua / quia non fuerunt exstentes ab eterno / nec deo praesentes: et tamen est perfectissima et nobilis sima.

¶ Sexto / quia illud quod cognoscitur in seipso et obiectiue et est praesens / cognoscitur intuitiue: sed secundum te qui ponis hanc abstractiuam deus per ipsam cognoscitur obiectiue in seipso et est praesens cognoscenti: ergo illa abstractiva est impossibilis: immo ipsa est intuitiua: et per consequens beatifica.

¶ Septimo sic. Impossibile est esse duas noticias alterius rationis eiusdem obiecti et eiusdem potentie quia idem inquantum idem et in eodem semper natum esse facere idem effectus euidenti diuersificantur nisi ex agente vel ex materia: vt patet. ix. meta. sed iste due noticie sunt alterius rationis per te: quia vna beatificat et non alia et sunt eiusdem obiecti et eiusdem potentie: ergo altera est im possibilis non intuitiua planum est / igitur abstractiua.

¶ Qctauo impugnatur ista abstractiua ex parte ob iecti scilicet diuine essentie. videtur enim quod non possit sic cognosci ab intellectu nostro coniuncto manifeste et clare / quia sicut dicitur secundo meta. sicut se habet oculus nicti coracis ad lumen solis ita intellectus noster ad ea que sunt manifestissima in natura cuiusmodi est deus et substantie separate: ergo etc.

¶ Nono ex parte modivel medii quia si talis noticiaabstractiua posset haberi hoc esset vel mediante representatiuo quod est sensus vel sine tali medio representatiuo non primo modo quia sensus queque creatura cum sit finita et improportionata diuine essentie non potest eam distincto representari impossibile est enim quod superesse vel inet se finito speciei fundetur esse representatum intendibile infinitum ipsius dei vel quod deus habeat esse representatum finitum: quia tunc false representaretur et propter hoc etiam negatur sensus in patria: quia omnis sensus que poneretur esset inferior ordinis et effectus equiuocus cuius et per consequens non potest representare distincte quia nec adequaretur deo sicut nec talis effectus cause sue adequatur nec secundo modo: quia tunc immediate haberetur de deo et essent intuitiua et sic non abstractiua: quia etiam oportet necessario esse obiectum esse presens aliqua praesentialitate per se requisita ad noticiam ad hoc vt potentia possit elicere circa ipsam actum suum. Sed praesentialitas per se requisita ad abstractiuam est praesentialitas in representatiuo non obiecti in seipso: ergo non potest fieri sententie representatiuo: ergo nullo modo. Confirmatur ista ratio: quia omnis noticia est in aliquofumine si ergo possibilis est talis abstractiua noticia ad hoc est in lumine nature aut fidei aut geileine aut in lumine medio inter fidem et lumen patrie non primoo quia est impro portionatum nec sufficit nec 2oo patet nec tertio quia illud lumen est beatorum nec in lumine medio: quia negatur ab illo qui pouit abstractiuam istam: ergo et cetera. Ad hoc potest dici statim quod non in lumine geletie nec fidei nec in lumine medio sed negatur sed in lumine alio et illud sufficit habito representatiuo supra dicto vel si concedatur lumen illud medium esse possibile sicut puto tunc non currit argumentum.

¶ Deo mo ex parte status quia noticia quae repugnat fidei non potest haberi a puro viatore. tunc enim potest simul habere duas noticias formaliter repugnantes sed tanoticia abstractiua euidens de deo repugnat fidequia vna est euidens et alia non euidens vna est clara alia non clara ista contradicunt circa idem obiectum. tunc idem obiectum esset intelligenti eidem euidens et non euidens ergo etc. Item noticia quae facit in euidentiam de obiecto et habet necessario obscuritatem enigmaticam non stat nec potest stare in eodem intellectu cum illa que facit euidentiam claram de eodem obiecto vt patet: sed fides necessario facit in euidentiam. Tum quia non facit euidentiam: ergo in euidentiam. Tum quia est noticia enigmatica I ad corinth. xiii. Uidemus nunc per speculum. et ad heb. xi. Fides est argumentum non apparentium ergo etc.

¶ Item si noticia abstractiua demonstratiua starein viatore cum fide qua habetur per auctoritatem tunc cum quibus habitus inclinet in obiectum suum oportet et quod vterque habitus simul accipiendo plus inclinaret intellectum in idem obiectum quam alter tantum: sed hoc est falsum non plus enim inclinat demonstratio cum fide quam sine fi de: quia si adduceretur auctoritas ad propositum dem onstrationis nichil diminueret de inclinatione demonstrationis. ergo fides et scientia abstractiua non stant simul. sit de istis rationibus

¶ Sed quicquid didetur posse dici primo quod noticia abstractiua de deo euidens modo supridicto est possibilis viatori puro vertute diuina que potest sibi eam dare manente ipso puro viatore et hoc loquendo de noticia simplici diuine essentie et per consequens de noticia scientiali complexorum omnium diuinorum sal tem necessariorum sicut postea deducetur. Hoc probo primo ex parte obiecti puta essentie divine. secundo ex per te subiecti puta intellectus coniuncti ipsius viatoris tertio ex parte modi vel medii ex parte obiecti.

¶ Ar guo sic primo. Qundcumque alique due noticie possunt habere idem obiectum totaliter et sub eadem ratione quicquid potest esse obiectum vnius potest esse obiectum alterius. Quantum est ex parte obiecti hoc patet ex teminis / quia obiectum vtrobique ponitur idem: sed sicut dictium est supra. Noticie intuitiue et abstractiue potest esse idem obiectum et sub eadem ratione et quicquid est cognoscibile intuitiue est etiam cognoscibile abstractiue: quia mediate. Cum ergo deus possit cognosci intuitiue si cut omnes concedunt et ab homine puta visione beata ergo et abstractiue sed non a beato secundum quod beatus dicitur ergo a via tore.

¶ Secundo sic. si essentia diuina non potest a nobis abstractiue cognosci quantum est ex parte sui vt obiecti aut hoc esset: quia necessario est praesens cognoscenti autquia est necessario esse sic quod eius essentia non abstrahit a suo esse / aut quia est infinita et improportionata coegnoscenti non video ibi plura ex parte sui. Si primum non obstat quod angelus sibi ipsi maxime presens est et tamen potest scipsum abstractiue cognoscere secundum multos et probabiliter loquentes. Et planum est quod anima nostra sibi ipsi presens est et tamen seipsam abstractiue cognoscit / nec secundum obstat quod sicut dictum est supra ipsum existere pontrabstractiue cognosci: licet existerenon abstrahat a seipso. Nec tertium quia per idem se queretur quod numquam intuitiue ab aliquo posset cogno¬ sci / quia semper excedit improportionabiliter et in infinitum quancunque potentiam cognitiuam et noticiam creatam: ergo etc.

¶ Item quandocumque aliqua duo sunt vbi sunt distincta / sic se habent quod vnum illorum potest abstractiue intelligi et similiter vbi sunt et inueniuntur vnita. vnitas enim eorum vel idemptitas non tollit aliquid de intelligente alterius quin illud possit causare vel terminare similem noticiam sed esse et essentia se habent quod vbi sunt distincta sic quod essentia non includit esse / quod essentia potest cognosci abstractiue immediate immediatione obiecti: licet non immediatione representatiui. ergo in deo etiam sicut est de essentia posito etiam quod sit ipsum esse quantitatiue.

¶ Item quarto non est imperfectionis in obiecto creato et quidditate eius quod possit recte cognosci et intuitiue et abstractiue primo magis videtur esse perfectionis quam imperfectionis scilicet quod possit ab eadem potentia pluribus actibus apprehendi et causare illos actus et etiam terminare vel in se vel in representatiuo sed nichil tale potest negari a deo quantum ex parte sui quin sit sibi possibile. ergo etc.

¶ Et confirmatur quia creatura per seipsam in ratione obiecti cogniti potest causare imperfectam aliquam noticiam abstractiuam de deo vt patet. ergo et diuina essentia potest aliquancausare de seipsa vel saltem terminare in ratione obiecti immediate cadentem super eam vt supra obiectum. Nec videtur hoc in aliquo veritati repugnare. hoc ergo est possibile ex parte obiecti.

¶ Aliam rationem vuam addit Scotus in suo quolibeto questione septima talem. Cuicumque obiecto quantum est ex parte sua non repugnat cognosci noticia maxime distincta infra intuitiuam eidem non repugnat abstra ctiue cognosci a viatore et euidenter hoc patet exterminis. Sed diuine essentie vel deo non repugnat hoc / quia diuine essentie cum de ipsa possit esse scientia non repugnat cognosci quantitatiue vel quasi quid ditative vel diffinitiue sicut nec cuicumque obiecto scibili quod probat per Aristotelem. vii. metaphisice vbidicit quod de singularibus et existentibus non est scientia nec diffinitio nec demonstratio contingeret enim scientiam quandoque esse falsam. et per consequens non scientiam: quia de singularibus actu existentibus potest manere eadem ratio apud intellectum varia ex natura et facta in mutatione circa ipsam etc. Imagina tur enim in hac ratione quod essentia diuina cum sit scibilis potest apprehendi diffinitiue quasi et quidditatiue. que quidem non est noticia intuitiua: sed infra eam: quia noticia intuitiua cognoscit particulariter et concernit per se singulare existens quod non facit noticia abstractiua / diffinitiua / vel quantitatiua.

¶ Sed et ad hanc rationem diceret forte aliquis quod maior est vera / et minor est falsa. Et comparabatur quia de diuina essentia potest esse scientia. Diceretur quod verum est scientia intuitiua vel abstractiua per effectus quam habuerunt philosophi. Sed ex hoc non sequitur quod diffinitiue vel quidditatiue possit cognosci infra intuitiuam. Cum dicis noticia quidditatiua vel diffinitiua non est de singulari vel existenti secundum quod huiusmodi verum est de singulari contingente et mutabili sed de singulari quod est necesse esse nihilimpedit quin de ipso possit esse noticia quam quidditatiua vel diffinitiua ex parte obiecti. et per consequens scientifica etiam secundum quod huiusmodiEx parte subiecti probo priorem conclusionem. Sexto sic. quecumque potentia beatificabilis est solum in actu perfectissimo in toto genere cognitionis. Si non repugnat in via perfici quecumque noticia minus perfecta in toto genere suo circa idem obiectum hoc patet de se: quia da oppositum iam non est solum beatifica bilis in actu illo perfectissimo. Sed potentia intuitiua viatoris solum est beatificabilis in actu perfectissimo circa deum que est actus intuitiuus secundum doctores aut sanctos ergo. Si non repugnat in viaperfici per noticiam abstractiuam praedictam que est minus perfecta secundum totum genus suum et per consequens alterius rationis quia non ita perfecte nec attingentia eiusdem rationis attingit obiectum sicut illa.

¶ Item si illud quod videtur minus inesse inest. etc. Sed minus videtur quod potentia intuitiua viatoris imperfecta exse possit imperfecte puta abstractiue attingere obiectum creatum imperfectum quam obiectum perfectissimum quod est deus quia quanto obiectum est imperfectius tanto magis perfecte videtur posse attingi a potentia imperfecta dum tamen aliquid aliud non impediat: et tamen hoc potest ergo illud.

¶ Item hoc sic. si potentia intuiti na viatoris non posset illam noticiam abstractiuam recipere. hoc videretur: quia natura eius est quod nihil abstractiue intelligat non prius cognitum intuitiue puta sensatum sicut etiam arguunt alii: sed hoc non obstat. Dico enim quod talis ordo cognoscendi non est essentia lis nec necessarius potentie absolute loquendo sed so lum in acquirendo noticiam vel principium eius puta speciem ex sensibilibus et naturaliter seu de lege conmuni. Quod probo. quia si intuitiua eiusdem subiecti aliquo semper esset necessaria ad abstractiuam aut hoc esset in esse aut in fieri non potest dici quod in esse. Tum quia oppositum videmus in noticia visiua et fantastica seu intuitiua eiusdem. Due enim vltime sunt frequenter sine prima actu remanente. Tum quia noticia intuitiua non continet obiectum abstractiue sicut dicimus quod obiectum volutionis continetur ab intellectione. Sed ipsa abstractiue cognoscens potest habere principium sufficienter apund se sine illa. Tum quia dato quod contineret et esset necessarius iste ordo de lege communi adhuc deus absolute posset ab stractiuam facere sine intuitiua praecedente sicut videtur probabile et verum: quod deus possit facere volitionem sine intellectione eiusdem obiecti praecedente vel concomitante cum non sit causa intrinseca eius nec primasimpliciter nec secundo modo est necessaria absolute quia si sit necessaria solum in fieri planum est quod est sine causa extrinseca vel aliquid extrinsecum. Cause enim intrinsece non solum sunt necessarie in fieri sed etiam in esse: et tunc sequitur quod non est necessaria absolute ad abstractiuam quia quicquid potest deus mediante causa secunda extrinseca secundaria et multo fortius aliquo alio si non ponatur causa potest per se ipsum immediate. ergo nullo modo est necessaria absolute loquendo.

¶ Item dato quod esset necessaria in fieri puta ad acquisitionem principii speciei vel representatiui adhuc stat quod viator posset habere abstractiuam tessante illa intuitiua quia sibi remanet sufficiens principium penes se qua posset in illam noticiam que non poneret ipsum extra statum vie quia non esset in tuitiua. quare etc. Hoc ponit expresse ille Tho. quae ponit expresse quod deus possit infundere se ceco nato species coloris per quas possit fantasiari et acquirere scientiam de coloribus. Ponit etiam in primaparte sua species impressas a deo in intellectu angelico vt per eas abstractiue cognoscat multa que nun quam fuerunt nec cognouit intuitiue.

¶ Confirmatur ista conclsti: quia deus potest reuelare in fideli euiden ter quod ipse damnabitur quia non credidit articulos trinitatis deum esse trinum et vnum. Sicut etiam damnat infidelis nouit se damnatum euidenter propter hoc quod non credidit alias non haberet vermen nec remorsum scientie et nouit hoc certitudinaliter et euidenter se scilicet iuste damnatum propter hoc sicut etiam potest deus reuelare philosophis et prophetis euidenter multaSed impossibile est quod infidelis viator vel damnatus nouerit euidenter se iuste damnatum vel damnandum quia credidit trinitatem non nouerit euidenter deum esse trinum et vnum. Et patet quod non per visionem dei quia tunc esset beatus: nec per fidem quia fides non est noticia euidens. ergo etc. Item quia angelus bonus vel est malus naturaliter potuit scire euidenter quod miracua christi erant vera et tamen adducebantur ad testificandum de cognitione fidei quod christus esset deus quod et ipse praedicabat et cum hoc sciuit euidenter quod deus non est testis falsust ergo naturaliter et euidenter potuit scire quod illa conclusio est vera quod christus est deus licet forte nesciuerit hoc angelus malus quia fuit a deo prohibitus vel impeditus.

¶ Item aliquis virtute diuina potest euidenter cognoscere visionem beatificam alicuius beati / dato quod non sit beatus sicut etiam deum vel substantias se paratas vel angelos etiam naturaliter. Et si dicas quod requiratur lumen glorie deus potest illud recernere dato quod non visionem sicut potest disponere sine forma: sed visio beatifica trinitatis est expressa similitu do repasentatiua obiecti quia quod verbum est: nec oporteat quod contineat essentialiter vel virtualiter quia hoc accidit non forte ad noticiam comprehensiuam et perfectam. Sufficit enim quod sit expressa similitudo vel quod contineat actum non obiectum simile enim simili cognoscitur ergo naturaliter vel saltem vertute diuina viator purus potest abstractiue euidenter cognoscere ea de quibus est fides.

¶ Item si fides et scientia possunt stare simul in intellectu viatoris sequitur quod non repugnat potentie viatoris talis noticia abstractiua euidens quam scientia vt videtur sed fides et scientia in intellectu via toris stant simul de eodem obiecto vt probo. ergo etc. Miior probatur quia si non starent hoc videretur pro tanto quia fides vel est quedam ineuidens noticia ex se vel necessario habet ineuidentiam annexam: sed hoc non obstat quia non plus fides necessario habet ineuidentiam quam opinio hesitationem: sed opinio non habet necessario hesitationem secundum philosophum libro Ethicorum vbi reprobat illos qui dicebant quod non contingit agere contra scientiam propter suam certitudinem sed bene contra opinionem propter suam incertitudinem.

¶ Si queras hic quid facit opinio ex quo non facit formidinem. Dico quod sillogismus thopicus generat opinionem secundum quem adheretur conclusioni opinante quantum potest facere vel fieri potius per syllogismum thopicum. Accidit autem quod conformidine vel sine nec illa habetur vel causatur ex syllogismo thopico generatiuo opinionis sed aliunde. Et non quod opinio non est formido nec nec essario annexa formidini sicut probatur hic. nec causa formidins: sed prouenit formido vel ex dispositione recipientis medium sic non adherando firiter vel ex equalitate rationum ad partes oppinatas: vel ex aliquo alio. Contra quos dicit quod hoc dictum non valet quia est dare opinionem ita certam et cui aliquis adheret ita firmiter sicut sciens adheret et est certus de obiecto scito ita quod in nullo dubitat sicut nec iste. ergo etc.

¶ Item phuns tertio phisicorum ad uertendum quod infinitum non sit in natura adducit rationes probabiles facientes opinionem et rationes de monstratiuas secundum suam reputationem. Item quia quam to augetur interdicitur seu priuatur opinio tanto minuitur formido: ergo nec sunt idem nec necessario se concomitantur. Item opinans potest estimare se scire licet formidans non ergo etc. Non ergo opinio est formido nec facit eam nec causat et ponit esse formidans sine opinione sed habeat rationes eque probabiles ad vtramque partem quibus equiualenter consentiat vel assentiat tunc nullam opinionem habet vel habet contrarias et tunc habet formidinem. Similiter potest habereopiniones sine omni formidine sic etiam declaratur quia adheret ita firmiter sicut sciens.

¶ Iterum etiam ineuidentia ista non videtur nisi quedam negatio vel priua tio euidentie vel quedam imperfectio noticie talis sed negatio vel priuatio euidentie nec sunt de ratione habitus illuminantis nec per se passiones eius quod enim fi des que est quoddam lumen intellectus habeat obscuritatem pro per se passione vel de sua ratione non vide tur probabile sibi. Si autem dicat imperfectionem talis noticie vel euidentie sue respectu euidentie scientifice tunc possunt stare simul sicut duo que sunt alterius rationis quorum vnum est minus perfectum alio sicut albedo et dulcedo in lacte dato quod vna sit perfectior alia.

¶ Item quod saltem actus vnius stet cum habitu alterius probatur: quia non plus repugnat act scientie et habitus fidei de eodem obiecto quem actus intemperantie et habitus temperantie circa idem obiectum puta eandem passionem vt videtur sed actus alicuius intemperantie stat cum habitu temperantie et econuerso. ergo etc. immo quod plus videtur actus aliquis infidelidelitatis stat cum habitu fidei de eodem obiecto. quare etc. Uude dicendo: quod fides et scientia per se et formaliter non repugnat et dicendo quod ineuidentia vel obscuritas conuenit fidei sicut ac cidens per accidens et separabile ab ipsa et ideo dicendo quod in intellectu viatoris possunt simul stare hoc ex parte subiecti qui ponitur intellectus viatoris. Item quia cause istorum effectuum non repugnantium puta scientie et fidei hec auctorias et medium demonstratiuum stant simul alias fidelis addiscens per demonstrationem quia est quod deus est vnus perdet meritum fideiquod est absurdum. Item obiectum potest simul cognosci et magis clare in verbo et minus in proprio genere. Item abstractiue et intuitiue angelus potest cognoscere seipsum et in proprio genere per speciem sui et intuitiue sicut et inferior potest ipsum cognoscerequare etc. Item quia nullam habet repugnantiam formaliter patet inducendo per oppositiones et maxine de contraria quia non sunt contrarie nec sunt motus vel mutatio ab vna in aliam vt patet intuenti.

¶ Decimo probo priorem conclusionem ex parte medii vel mondi dicendo enim quod hoc est possibile sicut per specienrepresentatiuam essentie diuine distincte et immediate que solum erit ratio cognoscendi et non obiectum primo cognitum quem deus potest infundere intellectur btionris et arguo sic cuicumque obiecto quantumcumque perfectonon fepugnat pefecte et vltimate exprimi per aliquem actum cognitiuum: eidem non repugnat distincte representari per speciem sicut per rationem cognoscendi licet non ita perfecte exprimatur sicut per actum. Sicut hoc videtur de quocumque obiecto: sed essentie diuine non repugnat vltimate et perfecte exprimi per actum cognitiuum qui est visio in patria secundum omnes. ergo etc. Dices quod non est simile de actu et de specie. dico quod imo est simile et nullum imperfectum potest dici de specie vel adduci quod non possit adduci de actu.

¶ Item quicquid potest cadere sub intelligentia et sub memoria quia intelligentia et memoria sunt equales in obiectis secundum Augustinum. 10. de tri. II. c. Sed diuina essentia potest cadere sub intelligentia per actum visionis vt in beatis. ergo et sub memoria per speciem representatiuam sui. Et confirmatur de Paulo: quia inraptu vidit deum sicut vident beati in patria secundum Augustinum in antepenultima questioe ad Orosium Et super Gen. ad litteram. c. x. et. xii. et de videndo deum. Et similiter de Moyse dicit. sicut et dicitur Numeri. 12. Omne ad os loquor ei: et palam non per enigmata et figuras deum videt et tamen postea memo raliter recordabatur. De hoc dicit ad corin. 12. Sciohominem huiusmodi ante annos. etc. et vidit vel audiuit archana vera que non licet homini loqi. Recor dabatur ergo et de actu et de obiecto actus per speciem aliquam vt videtur. quare etc.

¶ Item non est imperfectionis quod essentia creata possitiexprimi non so lum per actum sed etiam per speciem repaentati: ergo nec imperfectionis videtur hoc ponere de deo nec impossibile est quod de ipso habeatur aliqua species talis representatiua si enim de obiecto imperfecto potest haberi expressiuum imperfectum puta repentatiuum quod est species multo fortius de obiecto perfecto quod est deus. quare etc assignant vnum alium modum po¬

¶ Aliqui nendi quia deus potest infundere predictam noticiam abstractiuam etiam sine media tione speciei tamen non reputo alium modum: quia siabstractiua talis possit causari et esse a deo sine specie tamen semper apta nata est in se vel in aliqua eiusdem rationis sibi simili fieri mediante specie sicut dictum est supra ideo dimitto istum modum.

¶ Adducitur enim vna ratio pro premissa conclusione de possi bilitate abstractiue quicquid potest omnia voluntas facere concurrente sua essentia et presentia eius vt caus secundaria potest et sine illa: sed deus per suam voluntatem potest causare noticiam de seipso concurrente presentia sue essentie vel essentia sua praesente vt causasecundaria. patet in beatis. ergo et sine illa: sed talis noticia esset abstractiua: quia abstraheret a praesentia. ergo etc.

¶ Ista ratio nihil valet quia ista concluderet de intuitiua sicut de abstractiua immo nec deducit nisi de intuitiua beatorum. Secundo quia non omnis noticia abstrahens a praesentia obiencti est abstractiua. Tertio quia diuina essentia vt conceditur contra voluntatem nullius est causa effectiua nec primaria nec secundaria. Tunc enim esset causa necesparia et non libera quod est in esse reali. concludo quod homo purus

¶ Ex premissis viator nihil habens incompossibile vie virtute diuine auxilii potest deue nire in aliquam noticiam scientificam formaliter et vere demonstratiuam de deo et perfectionibus eius et per consequens articuli a priori fidei qui sunt de necessariis ab eodem possent demonstratiue sciri vt abstractiue quod probo sic per rationem Scoti in quolibeto. 4. 7. quia intellectus potens habere conceptum virtualiter includentem omnes veritates necessarias ordinatas immediatas sibi et mediatas de deo potest de ipso habere scientiam vere demonstratiuam vt patet de aliis et de aliis obiectis. Sed intellectus viatoris est huiusmodi sicut probatum est supra multipliciter. ergo etc. Et illa scientia esset verissime theologia aliqua quecumque et habens ipsam verissime esset sciens et tamen non posset alium docere istam eo quod termini eius non sunt quidditatiue agnoscibiles naturaliter sicut sunt termini aliarum scientiarum de qua rum qualibet dicit philosophus primo methaphisico quod signum scientis est posse docere. Sic ergo apparet de abstractiua noticia euidenter sed quod posset haberi de deo a viatoure.

¶ De intuitiua non dicunt aliqui quod ipsa virtute diuina potest haberi a viatore manente quod probant sic. Primo de ratione beatitudinis est perpetuitas actus beatifici: sed aliquis viator potest habere actum diuine visionis sine perpetuitate et permanentia illius quod raptim et transitorie sicut paulus habuit. ergo potest ipsum habere dato quod non sit beatus. ergo viator.

¶ Item quia impossibile est quod aliquis sit beatus et non frui deo quia summa merces est vt deo fruamur secundum August 1 de doctrina christiana. sed virtute diuina aliquis potest intuitiue videre deum dato quod non fruatur eo per dilectionem quia omnem formam absolutam priorem essentialiter alia deus potest facere sine illa ergo visionem siue fruitionem. ergo possi bile est quod aliquis non btuns videat deum et per consequens quod videat viator deum intuitiue.

¶ Item de rationebeatitudinis hominis est immortalitas carnis. Dici mus enim quod christus fuit viator propter mortalitatem carnis sed possibile est quod stante mortalitate carnis aliquis habeat visionem diuinam sicut fuit de Pau lo. et dicit betus Hieronymus in epistola ad marcetu la. de quibus in extremo constitutis secundum eum nec dum defunctis vel sepeliendis. ergo etc.

¶ Sed ista opnio non videtur esse vera. Primo quia illa forma non stat in puro viatore qui est essentialiter vel quidditatiue vel per essentiam beatitudo formalis quia impossibile est quod talis forma sit in subiecto siue permanen ter siue transitiue quin det sibi esse beatum sicut albedo dat subiecto esse album et per consequens quin ponat imp sum extra statum vie et in termino: sed visio diuina prae essentiam suam est formalis beatitudo homins secundum intellectum secundum omnes vel saltem secundum eos. Et potest probari quod attingit immediate clare obiectum beatificum sub propria ratione. ergo etc. Nec valet quod dicis quod perpetuitas est de ratione beatitudinis: dico enim quod hoc est falsum sicu nec perpetuitas essendi est de ratione altitudinis equaliter enim beatitudo est beatitudo si maneat vno diesicut si mille vel in infinitum: bene tamen verum est quod beatitudo habeat perpetuitatem annexam secundum ordinem diuine bonitatis que nunc est de lege que inbeatis.

¶ Item impossibile est quod idem habeat et non habeat terminum sed purus viator non habet termi num sicut dictum est supra. ergo impossibile est et in plicat contradictionem quod habeat terminum qui est visio. quare etc.

¶ Item spes vt pertinet ad purum viatorem et tertio non stant simul quia spes est non habiti. Quod autem videt quid sperat spes quae videtur non est spes secundum apostolum ad Ro. Iam spes non differret a gaudiosis posset esse respectu habiti. ergo via et visio non stant simul.

¶ Item visio secundum eos est principalius beatitudo quam fruitio: si ergo visio non potes stare in aliquo dato quod non sit beatus similiter et fruitio et per consequens vtrumque. quare etc.

¶ Dico igitur quod impossibile est purum viatorem habere talem noticiam intuitiuam de deo: et hoc est quod dicit dominuMoysi Exodi. 33. Non videbit me inquit homo et viuet vita inquam puri viatoris. Hec de secundo articulo principaliO est soluere ra¬

¶ Tertius articulus tiones aliorum adductas superius contra de abstractiua et postea alias de intuitiua. Ad primam igitur dico quod quicquid sit de maiore quia forte potest habere aliquas calumnias: minor non est vera absolute loquendo sed solum accdrendo noticiam abstractiuam ex sensibilibus in nobis / via / sensus / memorie et experientie. Quod dicitur de deordico quod deus nullam noticiam habet abstra ctiuam de quocumque: nec vnquam habuit vnde alia a se quae cunque sint illa intuitiue cognoscit sicut dictum est supra: et ideo non est ad propositum.

¶ Ad illud de angelo dico quod vel angelus cognoscit deum vel seipsum vel aliquid aliud: sed deum cognoscit naturaliter et per consequens abstractiue quia intuitiue non cognoscit et per consequens abstractiua quia intultiue non potest planum est quod non oportet quod prius cognoscat deum ituitiue sed seipsum cognoscat abstra ctiue vel aliquid aliud. Dico quod non est sibi intuitiua prior intuitiua alicuius obiecti nisi vt acquirat principium illius obiecti representatiuum vel quia peraliquid aliud vt per obiectum prius cognitum aliquid intelligit et similiter etiam de intellectum nostroIsta autem necessitas nullo modo habet locum in proposito nostro de abstractiua respectu dei qui potest infundere principium representatiuum sui dato quod non videatur intuitiue et dato quod prius intuitiue videretur cessante tamen intuitu posset manere spes et per illam in puro viatore manere noticia abstra ctiua. Nota hic quod ista ratio si aliquid concludat videre concludere quod nec noticia fidei nec theologie nostreposset haberi de deo a viatore quia ipsa est abstractiua et viatori est impossibilis intuitiua. quare etc. Forte tamen ad hoc diceretur quod non cuilibet noticie abstractiue necessario est preuia intuitiua cuiusdam obiecti vel alterius mediate qua acquiritur sed tantum noticie abstractiue euidenti. Sed qumocumque dicatur ratio nihil valet sicut patet in solutione cuiusdam ritionis.

¶ Ad secundum dico quod maior est falsa. illud enim quod cognoscitur abstractiue potest esse summe esse et summe perfectum vnde non cognoscitur vt ens in potentia nec vt in perfectum per se et ex parte sua licet imperfecte cognoscatur. Tu dicis abstractiva abstrahit ab esse obiecti: dico quod verum est pro tanto quia obiectum licet sit in se summe necesse esse tamen inquantum est obiectum talis noticie non est necesse esse sed accidit: hoc ergo non simpliciter et absolute sed in comparatione ad talem noticiam cognoscitur: hoc autem stat cum summe perfecto et necesse esse.

¶ Ad tertium dico quod minor est falsa et capiendo vniuersaliter. Non enim ens in actu quantumcunque presens etiam semper facit noticiam intuitiuam: sed solum quando immediate cognoscitur duplici immediatione supradicta.

¶ Ad quartum dico quod non sequitur illa consequentia immo adhuc dicunt obiectum sit ens reale quantumcumque primo cognosceretur abstractiua noticia referretur ad ipsum. Tu dicis quod talis noticie possit essenon entis concedo quod non est entis in seipso immo etiam quod potentie dei absolutiua non entis in representatiuo. Sed tunc dico bene quod scientia non refertur ad ob iectum sicut nec frequenter de facto refertur ad obiectum non est in re nec oportet ipsum semper esse scientia manente et cessante visione vel sensatione exteriori vel exteriori nec obiectum dicit Aristoteles et si ipse intendit hoc nego eum: quia ad non ens nulla potest esse relatio realis. Et considera istas rationes quia ones predicte possunt retorqueri contra facientes.

¶ Ad quintum dico quod illa abstractiua non esset eque practica sicut intuitiua nec perfectior sed minus perfecta Quando probas quod non de noticia dei quam habui quam dicis esse abstractiuam. Dico quod ipsa est et semperet fuit intuitiua sicut probaui supra et declaraui.

¶ Ad sextum dico quod illud quod cognoscitur in seipso obtinet et est presens cognoscenti non propter hoc cognoscitur intuitiue nisi immediate omnino cognoscatur si ponatur obiectum primarium: sed potest cognoscabstractiue si mediate cognoscatur sicut deus. Modo de facto cognoscitur a nobis sicut dicitur et ponitur inposito.

¶ Ad septimum dico quod maior est falsa posenim eadem potentia habere duas noticias alterius rationis respectu eiusdem obiecti si aliquid concurrat ad causalitatem vnius vel ad vnam et non ad aliam ita quod nihil fiant per diuersa media vel vna immediate et alia mediate sicut patet quod naturalis et mathematicus demonstrat rontunditatem terre per diuersa media et possibile quod non idem intellectus naturalis et mathematici hoc faciat fides etiam et visio sunt eunt eiusdem obiecti quia ad ipsum quod creditur videbitur sub eadem ratione diecti. Tu dicis idem et quantum idem. etc. Uerum est de agente naturali non libero et etiam de naturali agente cum quo nihil aliud concurrit ad causandum tale inquam non impedimentum in passo eodem modo disposito approximato semper facit idem vel plura eadem ita quod non solum facit vnum et idem sed plura eadem aliquando potest facere ita quod eadem quae faciebat prius facit semper et non alia. Tu dicis effectus non diuersificatur nisi ex agente vel materia. Dico quod verum est vel ex seipso sed non ex diuersitate materie vel agentis: sed ab eodem agente et ab eadem materia possunt esse diuersi effectum valde bene si agens sit equiuocum et passum equaliter et vniformiter dispositum ad omnes suos effectus sicut est intellectus ad plures tales intellectiones. Et isto modo potest dici si non sufficiat prima solutio que dicit quod in abstractiua et intuitiua non est penitus idem agens quia posset dici quod immo posset esse idem agens puta deus.

¶ Ad octauum dico quod dato quod illa autctoritas Aristotelis notet impossibilitatem non concludit propositum quia illa impossibilitas non est ex parte obiecti quod est manifestissimum et maxime intelligentie sed impossibilitas est solum ex parte potentie non absolute et simpliciter sed naturaliter et de lege communi hoc autem non est contra me: quia non pono talem abstractiuam possibilem viatori natura liter sed solum virtute diuini auxilii et ex influentia speciali. Tum non videtur de intentione Aristotelis quodlittra sua itendat possibilitatem sed solum difficultatem qua per hoc ipse probat difficultatem methaphisice ex parte subiecti vel partium principalium subiecti que sunt deus substantie separate manifestissime in natura non autem impossibilitatem tipc enim frustra laboraret et circa eam.

¶ Ad nonE dice quod talis noticia potest haberi mediante specie ad proportionem quod non dico quod talis species licet sit finita tamen potest esse sufficienter proportionata secundum mutationem que sufficit ad representandum sicut etiam actus intuitiuus est suffici enter proportionatus deo ad distincte exprimendum ipsum et tantum de vno sicut de alio. Preterea anima est ad immaginem dei licet sit finita tamen bene concedo quod nulla species creata sic potest deum representare quod per ipsam possit intelligi deus perfecte sicut est intelligibilis sicut nec per quemcumque actum creatum sic potest intelligi perfecte tamen dico quod sufficienter ad habendum predictam noticiam abstractiuam. Cum dicis vltra quod in esse reali finito speciali non potest fundari esse intentionale et represen tatum dei quod est infinitum nego istud. Non enim habeo pro inconuenienti quod in esse reali finito funde tur esse intentionale infinitum licet impossibile esset quod in ipso fundaretur esse reale infinitum quia illud est maius et perfectius vel dic quod est representatum non debet intelligi formaliter in representatiuo vel specie representante sed debet intelligi quedam denominatio extrinseca que tamen est obiecti potius quam speciei licet talem denominationem sortiatur ex specieet ideo esse representatum diuinum non dicit nisi esse diuinum cum quodam respectu rationis qui potius debet intelligi fundari in ipso quam in specie licet in nec tro sit formaliter et secundum veritatem sicut nec alia entia rationis sed solum sunt in intellectum obiectiue nec sunt in aliquo subiectiue. Uel potest dici esse representatum dei finitum si fundetur in specie. Potest etiam haberi praedicta noticia immediate actualiter: licet semper mediate aptitudinaliter: et per hoc differt ab intuitiua.

¶ Ad confirmationes de inferiori ordine speciei et effectu equiuoco dei et de inadequatione patet quod nihil valet sicut nec de actu non enim adequatio sed habitudo mutationis nec equalis gradus in ordine est tantum vt patet sibi et effectus equiuocus potest esse ratio cognoscendi alium: patet de specie albedinis et albedine.

¶ Ad decimum duco ad minorem quod scientia abstractiua et fides non repugnant per se et formaliterde eodem obiecto. Tu dicis scientia est euidens fides non. etc. Dico quod si argumentum est bonum idem sequitur contra inconueniens vel simile quia secundum te et secundum plures et quasi omnes opnio potest stare cum fide de eodem opinio est cum formidine fides sine formidine certum et non certum ita contradicunt sicut euidens et non euidens clarum et non clarum. ergo si ibi contradictio et hic similiter. Similiter si dicas quod obiectum non est euidens per fidem ergo est ineuidens quia ad negatiuam de predicato finito sequitur affirmatiua de predicato infinito supposito subiecto apto nato. Dico quod non est verum nec tenet hoc in predicatis compositis sed faciendo talem consequentiam commititur fallacia consequetis vel secundum quid ad simpliciter. Unde non sequituhic lapis non est lignum album: ergo hoc est lignum non album. Prima enim habet duas causas veritatis et secunda vnam. Prima enim potest esse vera: quia hoc non est lignum et sic non est lignum album vel quia est l gnum non tamen est album et ita committitur fallacia consequentis arguendo a pluribus causis veritatis ad vnam. Sic dico in proposito hoc non est euidens per fidem ergo est ineuidens non sequitur. Prima enim habet duas causas veritatis / vel quia omnino non euidens: non tamen per fidem sed per scientiam Sed secunda habet tantum vnum sensum: sclicemt quod simpliciter et omnino non euidens. Similiter etiam committitur fallaciasecundum quid ad simpliciter arguendo sic obiectum non est euidens per fidem. ergo est ineuidens vel non euidens vel non est euidens simpliciter quia aliunde potest esse euidens sicut etiam esset fallacia non est scitum per fidem: ergo non est scitum simpliciter. ergo etc. Unde dico quod fides non facit ineuidentiam sed potius euidentiam aliqualem quia lumen est noticia quadam et ita manifestatio quedam est secundum apostolum non tamen euidentiam scientificam facit sed aliam alterius rationis sibi conuenientem. Similiter dato quod non faceret aliquam euidentiam adhuc tamen non sequitur quod faceret ineuidentiam sicut non sequitur prudentia non facit iustum sed iusticia: ergo prudentia facit iniustum sed est fallacia manifesta. vnde dico quod ineuidentia vel huiusmodi potest tolli manente: et hic aliquando stet cum fide ineuidentia opposita ineuidentie scientifice: tamen fides non facit eam nec causant eam sed aliunde sicut tenebra que est in nocte / licet luceant stelle que est carentia perfecti luminis ipsius solis non causatur a stellis sed magis aliunde quia ex interpositione terre inter solem et emisperium nostrum et illud lumen modicum et imperfectum. Lumen quod habetur in nocte et causatur a stellis sic de modico lumine vel euidentia modica per fidem et ineuidentia scientia quae habetur non ex fide sed ex scientia medii scientifici quod patet quia talis ineuidentia frequenter precedit fidem.

¶ Ex quo manifeste pa tet quod neque est fides nec propria passio fidei nec causa tur a fide vnde vnum sine altero indifferenter haberi potest licet aliquando concurrant et inconueniens maximum est quod fides sit ineuidentia vel causet eam vel concomitetur necessario quia tunc quanto maioret perfectior fides tanto maior ineuidentia et ignorantia et deus infundens fidem obtenebraret intellectum non autem illuminaret sicut patet et doctores nitentes declarare fidem niterentur ad obscuritatem vel ineuidentiam quae sunt falsa et irrationabilia. Cum igitur fides sicut ostensum est non habeat secum necessario annexam ineuidentiam nec repugnat scientie sicut probatum est supra. nec aliter opinionecessario habeat secum formidinem sicut preostem sum est et per consequens nullam habeat repugnantiam ad scientiam vel fidem. Similiter nec ista ad visionem credo quod omnia sunt simul compossibilia scilicet ab solute loquendo siue quantum ad habitus siue quantum ad actus. Dico igitur quod non est contradictio vnum habitum esse euidentem et alium non euidentem et illud obiectum eidem intellectui esse euidens per vnuhabitum et non esse euidens per alium quia non est secundum idem vnde in argumento est manifesta ignoram tia elenci sicut si argueretur sic. Sortes est albus albedinem et non est albus per quantitatem: ergo est albus et non albus. Uel potest dici quod quando fides stat cum scientia de eodem obiecto idem obiectum est intellectui et tollitur non euidentia siue ineuidentia fidei: si aliquam tamen ineuidentiam faciat obiectum tamen euidens est per scientiam non tamen per fidem: quia ex fide non habet quod sit euidens. Unde tunc exfide nec habet euidentiam loquendo de euidentia ex obiecto nec non euidentiam siue ineuidentiam sibioppositam sed euidentiam ex dicto vel testimonioalterius vel sermone alicuius sicut sortes est albus per albedinem nec est verum dicere quod sit non albus pro tunc sed bene verum quod licet sit a tribus non tamen per quantit atem sed per albedinem. Aliud enim esse non album vel non esse album per aliquid et esse album non tamen per illud sed per quoddam aliud et tunc planum est quod non est contradictio hoc obiectum est euidens per scientiam et non est euidens per fidem licet sit euidens non tamen per fidem: sed per scientiam ita quod negatioferatur non supra totam compositionem ie super terminum qui est fides.

¶ Ad vndecimum dico quod fides non facit necessario inouidentiam cum dicis quod immo: quia est habitus aliquis qui non facit euidem tiam. Dico quod verum est nec tamen sequitur quod propter hoc faciat ineuidentiam sed neutrum loquendo de euidencia vel ineuidentia ex obiecto licet faciat euidentiam ex dicto vel testimonio alterius si tamen hoc debet dici euidentia saltem facit adhesionem quo qumo Ad illud quod est non apparentium dico quod in pluribus et de lege communi obiectum fidei est non apparens nec de ipso habetur scientia licetipsa non apparentia non sit obiecto fidei intrinseca conditio imonec per se accidens sicut dictum est supra et supernaturaliter. Uel potest dici quod est non apparentium non ab solute et simpliciter sed in relatione ad fidem: quia fides non facit euidentiam obiecti vt dictum est.

¶ Ad duodecimum dico quod scientia et auctoritas et per consequens fides que habetur per eam stant simul deus eodem obiecto et vterque habitus habet adhesionem sibi conuenientem suo modo. Et cum dicis quod non plus adheret aliquis per vtrumque quam per demonstrationem dico quod non plus intensiue tamen pluribus modis extensiue. ideo non arguitur post ea ad propositum de autoritate ducta ad propositum demanstrationis quod nihil diminuit de inclinatione vel adhesione per demonstrationem. Dico quod verum est quod non est sibi opposita nec tangit in aliquo: sed magis alianque erit per auctoritatem. Similiter corrumpitur si recipiatur ista auctoritas que quasi adhesio causat distincta ab inclinatione et adhesione per demonstrationem et alterius rationis ab ipsa: et ita non minus adheret vel inclinatur per demonstrationem quam prius. Tu dicis sal tem cum auctoritas opposita inclinet ad dictamen oppositum conclusionis demonstrate sequitur quod idem intellectus potest simul iudicare opposita de eadem conclusione vel affirmationem et negationem circa eosdem terminos / vnum per fidem et aliud per demonstrationem. Dico quod stante demonstatione alicuius conclusionis non potest recipi nec stare auctoritas de opposito licet possit stare de proposito quandiu enim manet demonstratum impossibile est quod intellectus non assentiat vel suo comtradicto assentiat vt videtur. Aliter soluit vnus quod intensior est adhesio per vtrumque quam per alterum quia adhesio per demonstrationem val inclinatio perficitur et intenditur ex adhesione per fidem quantum ad aliquem gradum sicut lumen per aliud lumen superueniens et auctoritas opposita si recipiatur diminuit illam inclinationem vel adhesionem totalem et perfectam quantum ad illum gradum quem habebat ex fide vel opposita auctoritate quamquam dimittat totaliter adhesionem demonstrationis quae remanet quanta est possibilis per demonstraton nem vel etiam auctoritas ista per opposita superueniens causat adhesionem ad oppositum stante demonstratione sed solum tollit adhesionem vel gradum illum qui causat per fidem si recipiatur: teneo me cum prima solutione.

¶ Ad primam rationem de intuitiua dico quod perpetuitas non est ratione beatitudinis sicut dictum est supra loquendo simpliciter et absolute quia non est de ratione actus beatifici licet sit conditio annera beatitudini prout habetur modo a btins de lege communi ex ordinatione diuine voluntatis. Preterea si tu stas in isto non video quare deus illud ipse dat raptim viatori et transmittit non possit conseruare in eo perpetuo sicut conseruat etiam in beatis et etiam ipsum viatorem sicut conseruat Enoch et Heliam. Et sic viator manens possit esse beatus. Ad illud de paulo dico quod pro illo tunc fuit vere beatus quantum ad intellectum et per consequens non fuit viator secundum intellectum /

¶ Ad secundum dico quod possibile est quod aliquis sit betums secundum intellectum et non secundum voluntatem: et per consequens quod videat deum beatifice et non fruatur eo: sed non esset perfecte et totaliter beatus. Cum enim visio sit essentialiter beatitudo intellectus non expectat fruitionem in beatificando hominem secundum intellectum quia nec ipsa fruitio pertinet ad intellectum sed magis ad ipsam voluntatem sicut inferius apparebit.

¶ Ad tertium dico quod cum mortalitate carnis stat beatitudo anime vndeet christus fuit vere btums secundum animam. et ideo dico de quibus loquitur Hieronymus. Non fuerunt puri viatores sed fuerunt secundum animam comprehensores et beati: et ideo non ergo ad propositum.

¶ Ad primum principale questionis dico quod noticia simplex intuitiua nec esset a priorinec a posteriori per modum obiecti: sed esset ab ipso deo et de ipso deo vt de obiecto. Sed de noticia de monstratiua dico quod esset a priori quia prioritas demonstraretur per rationem essentie quae est prior ipsa. quoqumo.

¶ Ad secundum dico quod talis noticia posset esse abstractiua licet essentia dei non abstrahat a suo esse si hoc ponatur quia non requiritur hoc ad noticiam abstractiuam sicut dictum est supra.

¶ Ad tertium dico quod est medium per participationem vtriusque extremi sicut pallidi albi et nigri: et tale non stat cum extremis in sua extremitate per perfectione secundum mutos quicquid sit de hoc et tale medium non est ista abstractiua inter fidem et visionem. Aliud est medium per abnegationem vel processum seu ordinem formarum disparatarum secundum perfectum et magis vel minus perfectum. et istud medium bene stat cum extremis in eodem quantum est ex ratione medii nisi aliud impediat sicut posset in extremis declarari et in proposi to ta: e medium est abstractiua inter fidem et visionem. Et ideo dico quod quantum est ex hoc non habet repugnantiam ad fidem sed potest stare cum ipsa inviatore sic de isto. In primum sententiarum Prefatio secunda seu Prologus. Rincipium loquendi domino in Osee. Osee primo capitulo. Si cut dicit Ambrosius in pro logo super episto. beati Pauli in principio. Rerum principia ita sunt primitus inqui tenda vt earum noticia plenius habeatur. Tunc enim rei ratio facilius determi natur si eius principia primitus adiscantur. hoc etiam. vult Aristoteles in primo phisicorum. Cum igitur deus sit causa prima et omnium rerum visibilium et inuisibilium primum principium merito in primo libro sententiarum determinatur de eo quia a digniori rationabiliser est nchoandum. Et hoc est quod dicit verbum propositum. Principium inquit loquendi domino in Osee.

¶ Primo debet esse sermo de domino inlibro isto sicut de primo omnium rerum principio in quo verbo describitur iste primus quem habemus prae manibus recitandum. Primo quantum ad scitum primordialem. vel initialem. Secundo quantum ad actum scientialem vel sermoci¬ nalem. Tertio quantum ad suum materialem.

¶ Quarto quantum ad fructum primordialem et quam specia lem.

¶ Describitur ergo primo quantum ad gradus vel scitus primitatem quia principium. Secundo quantum ad actus ptantem vel qualitatem loquendi. Tertio quantum ad sinus quantitatem: quia domino dominum caput pro materia in sinu suo. Quarto quantum ad fructus bonitatem quia in Osee Osee interpretatur sperans in eo vel saluatio eius iste est fructus libri huius.

¶ Dico ergo primo quod describitur iste liber sicut in situ primitiuus cum dicitur principium. Principium etiam ratione sua primitatem vel prioritatem habet respectu principiati. Nam inter principium et respectu eius dicitur semper est aliquis ordo qui non est sine priori et posteriori quicquid dicatur. Unde iste inter quattuor libros sententiarum est sicut prima columna / sicut prima quadriga / sicut prima rota / et sicut prima tuba primi angeli. et ideo bene principium de quo vel potuit dicere magister in figura illud Genef. 49. Ruben primo genitus meus tu fortitudo mea et principium doloris mei. Ibi liquet quod iste liber est principium quoddam subtilitatis ad perscrutandum cum dicitur Ruben vel credulitatis ad declarandum: quia Ruben enim interpretatur videns filium. Et iste primus videt filium dei patris in si nu eius id est docet videre et in eodem videtur per veram videndum deu nemo vidit vnquam in primo nisi vnigenitus filius qui est in sinu patris. Et quid pro certo ipse scilicet primus liber enarrabit quia in isto principio erat verbum et verbum erat apud deum et deus erat verbum hoc erat in principio apund deum

¶ Secundo dico quod iste primus est principium nobilitatis ad inchoandum Primo genitus inquit meus Ad nobilitatem pertinet primogenitura sicut sitis Unde et primo genitus et ceteris paribus nobiliorest aliis. Et iste liber primus primogenitus est magistri: et ideo de ipso potest dici illud Luce secundo: quod deprit filium suum primogenitum quando composuit istum librum. Et videte quod istum primogenitum reclinauit in presepio studentium qui sunt recte siue animalia ad presepe domini sui quia non erat ei locus in diuesorio Non decebat quod solemnis liber in diuersorio poneretur sed in palam et statim inueniretur. Et propter hoc ipse est principium viarum dei aliorum librorum propter suam nobilitatem sicut dicitur de lucifero propter suam nobilitatem naturalem super alias creaturas. Iob. 4o.

¶ Tertio dico quod est principium soliditatis ad roborandum principium et fundamen tum solidum est iste primus vt in verbis eius possit homo fundari sicut supra firmam petram. Tu fortitudo mea et refugium meum es tu psal. 3o. Est enim iste liber fortitudo et refugium fidelium ad roboram dum eos in fide vel in fidei veritate de diuinis: ideo potuit dicere magister de ipso illud Iob. 30. Repetam scientiam meam a principio et operatorem meum probabo iustum. Et ideo dicebat Psalmista Adhereat lingua mea faucibus mei si non meminero tut si non proposuero tui iherusalem in principio. etc.

¶ Quarto dico quod est principium diffinitatis ad laborandum ad laborem componentis: legentis: et etiam audientis et ideo dicitur principium doloris mei dicebat magister: id est laboris et sudoris quos habuit componendo librum istum sententiarum De isto dolore conquerebatur magister proponendo E eum nobis illud Trenorum primo. Attendite et vide¬ te si est dolor sicut dolor meus. Ego enim in flagellaparatus sum et dolor meus in conspectu tuo semperPropter quod etiam dicebatur mgtro a domino Trenorum. 2. Consurge in nocte in principio vigiliarum effunde sicut aquam cor tuum in cospectu domini ad studendum et componendum librum istum qui est tibi principium difficultatis ad laborandum. Hec de primo principali. principale vbi con¬

¶ Sequitur secundum mendatur iste libeprimus sicut instructiuus quantum ad actum quia loquendi actus eius est loqui exprimere multos conceptus et multas sententias et multas de deo veritates loquitur enim iste liber ad faciliter capiendum vnde ipse est liber scriptus intus et foris suauiter ad demultendum vnde est illud volumen quod factum est in ore Ezechielis. Ezechielis. 3. Et appone verbo tanquam nel dulce sublimiter ad recipiendum. Est enim iste liper apponere cuius dignus est soluere et ad plenum manifestare signacula cuius nisi deus christus nisi doctor summus et vtiliter ad eligendum. Unde ipse est liber vite in cuius obiecto omnia electorum nomina ascribuntur vt accedat et dicat magister de verbis suis in hoc libro illud Iohannis sexto. Uerba quae ego loquor vobis spiritus et vita sunt verba quae ego loquor

¶ Ecce quom instruit faciliter / docet faciliter verba. etc. docet suauiter vobis / docet subtiliter spiritus docet viuaciter et vita. Per primum docet catholicos. Per secundum mulcet veridicos. Per tertium latet hereticos. Per quartum culpat sophisticos. Ecce quomodo instruit ad faciliter capiendum apud catholicos planis eloquiis et dicant sibi catholici. Ecce nunc plane loqueris nobis. Ecce quom instruit suauiter ad demulcendum pulchris scientiis quia mathei. 13. Uobis datum esse nosse misterium regni digni vobis enim verbum salutis huius missum est spiritus Ecce qumo instruit sublimiter ad rapiendum et excludendum hereticos: quia in Ezechiele scribitur quod leuauit me spiritus inter celum et terram de spiritalibus enim docet immo de summo spiritalibus. Quod enim natum est de spiritu spiritus est Ioh. 3. Spiritus vbi vult spirat et vocem eius audit et nescis vnde veniat aut quo vadat sic est omnis qui natus est ex spiritu. Spiritus docebit nos omnem veritatem. Spiritus scilicet patris vnde qui loquiur in vobis sicut enim verbum libri est et vitasunt. Ecce quom incipit viuaciter et vtiliter ad confundendum sophisticos cautis astuciis vitalis liber est iste. Unde potest dici magistro ad quem ibimus nisi ad te verba vite eterne habes. Ioh. 6. Sic ergo prius iste commendatur quantum ad actum scientialem et instructiuum et hoc de secundo principaliprincipale vbi de Sequitur tertium e scribitur quantum ad signum contentiuum. Est enim sinus capacissimus quantum ad suam materiam quia dominus est quem imvtero suo dominum caput domino. Describit enim dominum et precatur dominum et versatur in dominum Unde dico quod ipse est locus de quo dicit Iacob. Genets. 28. Uere dominus est in loco isto ipse est etiam ciuitas cu ius nomen est dominus ibidem ipse etiam templum de quo dicitur psalmo. 10 4. Dominus in templosancto suo. Et est celum de quo dicitur Caelum celi dcuneno. Dico quod hic est materia vel subiectum dominus vere simplicissime persone nobilissime stature vel figure perfectius sime et corone potentissime.

¶ De primo dicit iste liper Deutero. vi. Audi israel dominus deus tuus vnus est quia indiuisibilis quia incompossibilis quia impermutabilis.

¶ De secundo dicitur Isave. 69. hec dicit dominus. Si ego qui aliis generationem tribud ipse sterilis ero. Est enim in diuinis persone prime fecunditatis in generando prime natiuitatis in emamando prime liberalitatis in inflamando procedendo quasi flamma sicut procedit spiritus sanctus.

¶ De tertio scribitur Hester. 19. Ualde mirabilis es domine et scientia tua plena est gratiarum. Est enim ibigratia summe scientie imperscrutabilis summe decentie infastibilis summe clementie inexhaustibilis summe iusticie inobliquabilis.

¶ De quarto Eccle I. Unus est altissimus creator omnium omnipotens rexpotens et metuendus nimis sedens super thronum et dominus deus. Ecce domina praestantissima et quantum ad potentiam exaltandi vnus est altissimus. etc. Et quantum ad potentiam iudicandi et imperandi quia sedens supra thronum. etc. ergo dominus illumina tio mea: quia hic determinatur et quantum ad naturalem vnitatem et quantum ad personalem trinitatem et quantum ad perfectionalem pulchritudinem et quam tum ad imperialem celtitudinem. T principale vbi

¶ Sequitur quartum describitur quam tum ad fructum completiuum in osee quod interpretatur sperans in eo vel saluatio eius. Finis enim huius libri est sperare in deo et saluari in eo. psal. Si. In deo enim salutare meum et gloria mea deus auxilii mei et spes mea in eo est. Et propter hoc istud est verbum domini quod factum est ad Osee et non solum ad osee sed etiam in Osee Dicitur Osee. 13. Ego sum dominus deus tuus qui eduxi te deterra egypti et deum absque menescies et saluator non est praeter me. vere domine non est saluator praeter te qui pro fine huius libri sanas a culpa mortalis flagitii a tuba carnalis conuicii a via praesentis exilii a pena finalis supplicii. Primum per gratie infusionem. Secundum per criminis purgationem. Tertium per patrie reductionem. Quartum per glorie largitionem Igitur Ioelis. 2. in monte syon erit saluatio in hoc primo qui est recte mons syon mons specule dominiIn quo vtique adhuc de longe videtur dominus sed finaliter videbitur in illo magno monte secundo machabeorum secundo. Iam ascendit moyses et videt dei hereditatem: et die quo praes. loquitur. piaes. 14. Domine quis habitabit in tabernaculo aut quisrequiescet in monte secundo tuo Ad quem nos perducat qui cum patre et scton spiritu viuit et regnat in seculaseculorum