Quaestio 1

¶ Distinctionis Uigesimequinte Questio Unica.

Circa distictionem Uigesimamquintam quero. vtrum pro omni tempore fuerit necessarium ad salutem cuilibet credere explicite et distincte illa que credunt modo et tenent fide les.

¶ Uidetur quod sic. Pro quo lcunque tempore necessarium fuiset est vitare errorem circa quemlibet articulum fidei Sed hoc non fuisset sibi possibile nisi quemlibet articulum distincte cognouisset: ergo etc.

¶ Secundo sic Fides infusa semper fuit eiusdem rationis et est in qualibet. Sed aliquibus et aliquando fuit necessarium et est credere omnia distincte secundum fidem infusam: ergo cuilibet et pro omni tempore.

¶ Tertio sic. Ad plus non obligatur vnus fidelis ad credendum quam alius: quia in fide christi omnes debent esse equales. Sed aliqui sunt qui obligantur ad credendum omnia distincte et in speciali sicut pastores ecclesie et / doctores: ergo et omnes. quia paucis fuerunt reuelata sul¬

¶ Contra lege nature vel etiam sub legescripta misteria incarnationis et redemptionis humane eo modo quo sunt completa: ergo alii non teneban tur scire vel credere nec modo etiam simplices tenentur credere distincte et in particulari omnia vt videtur.

¶ In ista questione sic procedam breuiter.

¶ Primo ostendam quod fides infusa semper fuerit necessaria ad salutem in quocumque et quod secus est de adquisita.

¶ Secundo inquiram. An pro omni statu et lege fuerit vel sit necessarium ad salutem credere illa que credit ecclesia.

¶ Tertio. An fuerit necessarium vel sit quod quilibet crederet vel credat explicite.

¶ Ultimo ad rationes. Quantum ad primum dico ¬ quod sicut deus disposuit non saluare aliquem nisi habentem finaliter gratiam vel caritatem in voluntate. Sic etiam non disposuit aliquem saluare nisi habentem fidem infusam. Unde et in paruulis et in adultis pro omni statu et lege necessaria fuit ex diuina ordinatione fides infusa in saluandis ad decorem et perfectionem et signaculum mentis sicut et caritas suo modo sed non sic de fide adquisita. Non enim fuit necessaria nec est necessaria paruulis non habentibus vsum liberi arbitrii vel rationis. Sed adultis pro tempore et loco necessaria fuit saltem quantum ad actum vel actus etiam per quos potest habitus fidei infuse generari. Ita quod non puto aliquem adultum salus dum vel saluatum nisi aliquando habeat actum credendi circa deum non impeditus et omnis adultus tenetur ex precepto affirmatiuo colendi deum aliquamdo credere et elicere actum vel actus credendi sicut etiam tenetur ad actum diligendi deum vt dictum est in primo et hoc concomitante caritate infusa. Sic etiam dico hic concomitante fide infusa. Hec de primo articulo.

¶ Quantum ad secundum articulum. Dico quod sicut videtur probabiliter cum sit eadem fides infusa que fuit semper et eiusdem rationis loquendo de ipsa pro omni statu et lege necessarium fuit credere habitualiter saltem omnia ad que sicu ad per se obiecta et per se deducibilia ex ipsis fides catholiqua seu infusa se extendit. Etiam paruuli quis bus erat necessaria fides infusa: vt dictum est in tertio articulo precedentis questionis. Loquendo vero de actu fidei vel fide adquisita. Dico quod de paruulis non est dubium sed de adultis quod adultis fuit necessarium semper et est credere aliquid: immo omnia breuiter que tenet fides sicut per se obiecta et deducibilia modo tamen qui dicetur in tertio articulo subsequentio¬

¶ Quantum ergo ad tertium articulum dico quod secundum diuerutatem statuum hominum saluandorum paulatiue fuit explicata fides secundum maiorem et maiorem perfectionem statuum. Unde magis fuit explicita sub lege scripta quam sub lege nature et maxime et perfectissime est explicita tempore legis gratie sicut et status legis talis est perfectissimus. Tunc dico quantum ad primum statum legis scilicet nature quod non tenebantur adulti credere omnia explicite quae tradit modo fides licet aliqua bene secundum dispensationem reuelationis diuine que fiebat maioribus et prouectioribus personis pro illo statu et illi teneban tur ea credere et aliis pro loco et tempore minoribus publicare et puto quod tenebantur credere explicite plura. Puta quod deus est et quod est remunerator bonorum et punitor malorum tanquam iustus secundum apostolum ad hebreos et aliqua de mediatore redempturo mundum quod mundus redimendus esset per aliquem mediatorem licet nescirent ipsum distinguere. Unde et secundum Augustinum in enchiridion. Nullus antiquorum salutem inuenire potuit nisi in fide mediatoris a deo prouisi ad reparationem et redemptionem saluandorum In lege vero scripta adhuc magis explicite et distincte tenebantur adulti credere secundum quod plenius misteria fidei sub illa lege fuerunt reuelata superioribus et prouectioribus personis sicut Moysi et prophetisqui tenebantur explicite credere omnia sibi reuelata et aliis etiam pro loco et tempore cum expediret publicare et alii ad publicationem eorum tenebantur credere.

¶ Tamen absolute loquendo simplices et populares non tenebantur omnia explicite credere qua tenebantur credere pastores sinagoge et doctores. Unde sufficiebat eis aliqua explicite credere et aliai plicite quasi committendo fidem suam sinagoge et pa storibus et rectoribus ipsius. In lege vero gratie et sub ipsa dico quod omnes adulti tenentur explicite cridere aliqua que tenet fides precipue aliquos de articulis magis vulgatis et sensibilibus vel percepibilibus communitati et plura tenentur credere explicite quam tenerentur adulti communiter sub lege scripta si cut etiam illi plura quam sub lege nature. Alia vero omnio debent saltem implicite credere volendo credere quod credit mater ecclesia in suis prouectioribus et doctioribus in fide quasi committendo ipsis fidem suam.

¶ De doctoribus vero et pastoribus ecclesie precipuis saltem sicut sunt episcopi vel superiores praelati qui ex officio habent populum regere et instruere dicitur quod debent omnia explicite scire que tenet fides saltem quantum ad articulos fidei quos debent credere et alios docere: et similiter precepta decalogi quao debent implere et peccata mortalia que debent vitare et similia necessaria que communiter occurrunt hominibus ad salutem vel impedimentum salutis.

¶ Sed quid de scriptura sacra tenetur ne aliquis scire eam et controuersias et errores contra eam vt posset omnes errores vitare sicut et tenetur quilibet vitare. Dico quod difficile esset et graue hoc imponere hominibus. Et posset dici quod bene requiritur credere scripture sacre et nolle errare circa ipsam et eruditio aliqua in ilsa quantum ad pastores et doctores ecclesie non tanta quod quilibet eorum solus sic sciat perfecte scripturam et omnia sed talis et tanta quod in toto corpore ecclesie secund diuersa menbra inueniatur sufficientia excludendi et rorem in fide et moribus si oriatur et ad ecclesiam des uoluatur et isto nunquam ecclesia fuit frustrata nec frustrabitur deo dante. Aliqua tamen de predictis non assero: quia iudicare de talibus est difficile et nescim quid diuina voluntas super hoc determinauit necet sarium in particulari fore vel non fore.

¶ Notandum tamen quod sicut quilibet non tenetur scire omnia peccata mortalia vel de omnibus peccatis. An sint mortalia vel non: quia nec hoc sciunt prouectiores et maiores. Frequenter tamen tenetur quilibet vitare on nia peccata mortalia: quia aut nouit illa esse pecca. ta mortalia et sic potest vitare. Aut non nouit sed dubitat vel timet: et tunc debet recurrere ad ecclesiam que si iudicet peccatum vel dubium debet se conformare iudicio ecclesie et sic potest vitare sicut etian quilibet licet teneatur vitare omnem errorem circa f dem et scripturam sacram precipue circa fidem et ar¬ ticulos et deducibilia per se ex ipsis. Non tamen tenetur scire omnem scripturam vel omnem articulum fidei explicite. Potest enim non assentire alicui dubio sibi vel in se falso nisi prius iudicio ecclesie consulto sicut patet.

¶ Ex predictis apparet quod numquam pro aliquo tenpore suffecit adulto ad salutem credere omnia implicite et in communi sic quod nichil distincte et explicite sed sub omni lege necessarium fuit semper quod adultus crederet aliquid vel aliqua explicite et hoc diuersimo: de eo modo quo dictum est supra.

¶ Ad primum principale dico quod ex predictis patet quid sit dicendum quomodo potest vitari error circa quemlibet articulum licet non teneatur homo credere quemlibet articulum in particulari.

¶ Ad secundum de fide infusa dico quod non bene concludit quod habitualiter secundum fidem infusam necessarium fuit eadem credere secundum substantiam omni bus pro quocumque statu sicut fuit fides eiusdem rationis et est pro omni statu: sed non concludit de actu fi dei vel fide adquisita.

¶ Ad tertium dicitur quod ad plus non obligatur vnus fidelis ad credendum quam alius inquantum fidelis est absolute sed bene inquantum talis fidelis assumens sibi statum et actum pastoris vel doctoris ad plura explicite credenda et scienda tenetur vt possit suum officium exercere circa populum quem habet gubernare. Dices si sic est et populares tenentur pastoribus et doctoribus credere: ergo si pastores et doctores informent eos in errore se quitur quod tenentur errare. Dico quod nunquam tenentur ere rare: quia neutri parti in talibus tenetur assentiresi proponatur de nouo a pastore vel doctore doneo ecclesia predicauerit vel docuerit. Dices. Quomodo sciet quod neutri parti debeat assentire vnus qui est totus nouus in fide: pari ratione de omnibus propositis dicetur quod neutri parti debeat assentire. Cogita de hoc quia circa istam materiam difficile est multa bene soluere et vitare.