Quaestio 9

Distin. xlix. De beatitudine corporis Questio tertia.

Tertio quaero: Utrum corpora beatorum erunt clara¬

¶ Ulte quod non. corpara beatorum erunt colorata. color enim dicens ad pulchritudinem corperis pertinet secundum Aus. xxiius. de ciuitate dica. xixo. et per consequens erunt corpora terminata. sed lux vel claritas et color non compatiuntur se adinuicem ineodem subiecto repugnante contradictione. quia vnum est corporis terminati. sed aliud est corporis perspicuiet per consequens non terminati. ergo etc.

¶ Secundo sic. corpus clarum vel lucidum occultat naturatiter aliud corpus: quod est post se. patet de vno luminari: quod oecultat aliud ade flamma: similiter et huiusmodi. sed corpus beati non occultabit aliud corpus post se quia secundum Grego. xviii. Moralium supe illud Iob: non adequabitur ei aurum vitrum etc. corpora beatorum erunt peruia. vnde dicit ibidem: in celesti patria vniuscuiusque mentem ab alterius oculis membrorum corpulenta non abscondet patebitque corporalibus oculis ipsa etiam corporis armonia. hoc autem non esset nisi corpora beatorum estent peruia. ergo etc

¶ Tertio sic. si corpora beatorum essent clara: sicut dicitur quod sunt futura: videtur quod ipsa praesentata ocu lis siue glorificatis siue non necessario et naturaliter immutarent visum sed hoc est fallum. Tum quia corpus christi post relurrectionem non immulauit / oculos discipulorum secundum aliquam talem claritatem Tum quia talis claritas esset simpliciter improportionata cuilim oculo siue glorificato siue non multofortius quam claritas solis in rota. quia ponitur futura multo maior. ergo etc dicitur Mathei. 13. Fulgebunt Contra iusti sicut sol in rego patris eorum

¶ Et similiter I ad chorin. 19. Seminatur in ignobilitate. surget in gloria I in claritate.

¶ Similite etiam ad Philip. 3. dicitur: quod saluatorem expectamus qui reformabit corpus humilitatis nostre configura tum corpori claritatis sue. ergo etc

¶ In ista questione sic procedam

¶ Primo inquiram vtrum corpora beatorum erunt claravel lucida simul et colorata.

¶ Secundo inquiram: vtrum claritas corporum beatorum erit equalis.

¶ Tertio vtrum poterit naturaliter videri ab oculis verificatis vel etiam non glorificatis.

¶ Ultimo ad rationes principales

¶ Quantum ad primum arti. dicitur ab omnibus: quod corpora beatorum erunt claraEt hoc patet plane ex auctoritate scripture et sanctorum. Et planum est etiam: quod erunt colorata secundum cemplexiones corporum ipsorum coloribus decentibus et ad pulchritudinem eorum pertinentibus. de modo per quem corpora beatorum erunt cla¬

¶ Sed ra: dicitur ab vno doctore: quod claritas illa corpori causabitur ex redundantia glorie ipsius anime in corpus. quod enim recipitur in aliquo. non recipitur per modum influentis sed recipientis. Et ita claritas quae est in anima beata spiritualis recipitur in corpore vt corporalis et secundum quod anima est maioris mriti et spiritualiter magis clara: secundum hoc etiam corpus est maioris claritatis. Et cognoscetur gloria anime in corporis claritete. et anima erit domina talis claritatis: sicut dicit dico quod ista dicta sunt truphatica. et

¶ Sed nescio quae parabolica dicta. Primoquia non video quo tanta claritas in corpore possit causaliter redundare in corpus ex gloria ipsius anime. nec enim anima nec aliquid quod sit vel ponatur formaliter in ipsa habet vel continet virtualiter tantam claritatem.

¶ Secundo. quia nihil valet illud quod addud tur quod receptum recipitur per modum recipientis non per modum influentis. hoc enim si valet ad propositum: valet ad probandum: quod anima est corporalis et non spiritualis. quia recipitur in corpore.

¶ Similiter etiam de claritate sprituali quod ipsa recipiatur in corpore: et fiat corparalis vel vt corparalis recipiatur est vnum nihil dictu: quia nec in corpore vt in subiecto per se recipitur. nec etiam possibile est quod corporalis fiat vel vt corporalis recipiatur.

¶ Similiter etiam sequeretur per hoc: quod eadem esset claritas spiritualis ani me et claritas ipsius corporis. Tunc enim lumen glorie esset qualitias corporalis.

¶ Similiter etiam vltra: quod anima sit quaneia illius claritatis: nescio quid est dictum quia nec talem claritatem causat: nec eam habet in sua potestate siue quantum ad esse siue quantum ad non esse siue etiam quantum ad operationem et ideo nullomodo. doctor dicit quod claritas ista nihil¬

¶ Alius aliud est quam quaedam refulgentia manefestatiua coloris in corpore beato. vnde et color dicetur et erit clarus secundum gradum complexionis subie¬ cti suo modo. sicut veritas dicitur clara vel huiusmo di et color statim quantum erit ex se erit manifestatiuus sui apud sensum. et causabitur talis claritas manifestatiua coloris in corpore beato vel in corporibus maior vel minor secundum exigentiam meritorum

¶ Et dicit sicut iam sequitur ex predictis: quod simul in corpare beati erit lux vel claritas et color ipse tanquam diuerse qualitates. sicut etiam inueniuntur simul ista in noctilucis. nam noctiluca de die videtur secundum colorem: sed de nocte secundum lucem. Et patet ex hoc quod sint distincte qualitates. sicut etiam Auicenna dicit sexto naturalium: quod ista distinguntur lux color et lumen Color enim terminat visum. et nunquam est secundum Auicennam et aristotelem nisi in corpore terminato. sed lux vel claritas dicitur esse in fonte vel in sole: in quibus frequenter non est color. lumen vero dicitur proprie in medio vt in perspicuo vel preuio non terminante visum ii istis dictis sunt etiam aliqua du¬

¶ Sed li. dubia. Primo. quia si sic sitsimucolor et lux in corporibus beati: videtur quod lux ocul tet: et non manifestet colorem. nec simul possint ista videri. sicut etiam in noctiluca de qua ponitur exempli¬

¶ Secundo. quod si lux manifestat colorem aut hoc est quia est in eodem subiecto cum colore: aut quia est im ipso colore sicut in subiecto: eomodo quo albedo in superficie. non primo modo. quia nec lux noctilucemanifestat colorem: licet sint in eodem subiecto. quia non videntur simul lux et color: Nec secundo modo quia magis videtur lux esse subiectum coloris quam econuerso. nam lux habet rationem prioris: vt videtur ita quod vel neutrum est subiectum alterius: vel lux magis est subiectum coloris.

¶ Tertio. quia in aliis ad manifestationem coloris non oportet: quod aliqua lux vel claritas sibi vel suo subiecto inhereat: sed sufficit: quod aliquod corpus luminosum sibi assistat.

¶ Quarto. quia dictum illud secundum Auicennam: quod color non est nisi in corpore terminato: et non in corpore peruio vel dyephano: videtur esse contra mentem et dictum Grego. in auctoritate superius allegata: vbidicit quod corpora beatorum peruia erunt: et patebit etiam corporalibus oculis armonia corporis et complexio interior. et tamen planum est: quod erunt corpora colorata quare. etc

¶ Sustinendo tamenviam istam et aliqualiter declarando eam. Dico. quod corpora bes torum erunt clara claritate magna et intensa: quam non puto posse causari in corpare ab aliquo naturaliagente et creato: sed tanium a deo. Nec puto quod corpus humanum sit in potentia naturali ad taniam claritatem vel lucem: sed in potentta obedientiali tantim respectu dei agentis. vnde et forte talis claritas non educetur de potentia corporis humani: sed in corpare ipso creabitur a deo. velsi de potentia corporis educe tur non tamen educibilis est ab agente naturali. et talis claritas eritdos ipsa claritatis.

¶ Secundo di co: quod corpora beatorum erunt colorata decenter et conuenienter secundum exigentiam sue proportionis. Et dico: quod color non est eadem qualitas cum ipsa claritate vel luce: sed alia simpliciter diuersa: sicut etiam dicit Auicenna: et posset probari per multa: sed non est vis modo.

¶ Tertio dico: quod non video esse dicendum necessario: quod claritas vel lux informet colorem nec econuerso: sed ambo informant corpus et ordia ne quodam. quia color prius sicut qualitas magis gene¬ alis et conueniens corperi naturaliter ex sua complexione claritas vero vel lux posterius. forte tamen non esset magnum inconueniens ponere: quod lux informaret colorem suo modo: informat sicut color superficiem nec de hoc multum curo.

¶ Ultimo dico: quod non est impossibile: quod simul stent ista duo simul in eodem corpore scilicet color et claritas vel lux: quia nullam habent repugnantiam formalem vel etiam virtualem: quare non possiut simul stareAd primam instantiam dico. quod in corporibus beatis neutrum occultabit reliquum: nec scilicet color lucem seu claritatem nec econurso. sed magis claritas ipsa et lux erit manifestativa coloris nec est silem de noctiluca: cuius color et lux non simupercipluntur. Nam lux ipsius modica est et imperfecta. et ideo nec est manifestatiua coloris ipsius noctiluce: sed requiritur alia lux nec est etiam sui manit festatiua presente maiori vel fortiori seu intensior luce. Et ideo de die non videtur sed tantum colonoctiluce. similiter etiam tantum videtur lux vel claritas eius de nocte.

¶ Ad secundam instantiam potesdici quod lux vel claritas manifestat colorem: sic quod est eodem subiecto cum colore: vt dictum est supra. nec est si mile de claritate noctiluce propter rationem dictam immediate. Ailter etiam dici potest: quod lux vel claritas illa inest colori suo modo sicut albedo vel color superficiet / Nec oportet quod lux ipsa vel claritas sit prior quia non sic est de colore: sicut aliqui imaginantur scilicet quod ex luce componatur. et vltra ipsam aliquid addat. sic enin lux vel claritas esset prior: et tamen neutrum esset subiecti alterius.

¶ Ad tertiam dico. quod ad manifestationem coloris beatorum non esset necessaria absolute loquende claritas vel lux illa inherens. sed congruentius est et perfectius est magis vt insit corpori. et corpus ex suis intrinsescis habeat: vnde color suus manifesti tur.

¶ Ad quartam. quod est difficilius: respondet ille doctor: qui ponit illam positionem. quod difficilius sibividetur quod corpora beatorum sint peruia simul et colorata multo quam quod sint colorata et lucida vel clara. Colorata enim non sunt perspicua nec peruia: sed sunt terminatiua visum et terminata et multomagis oporter hoc quam de aliquibus corporibus in quibus tantum inuenitur lux vel claritas: non autem color: et tamen sunt determinata et non peruia vel perspicua: sicut patet de sole et luna et stellis. color enim esse non potest nisi corpore terminato: sicut dicit. Et ideo dicit vltre ad auctoritatem Grego. quod corpora beatorum non erunt peruia quasi dyaphana: vt vitrum vel aer vel aqua. sed pro tanto quia in eis erunt pori subtiles: quibus me diantibus poterit videri armonia interior sensibil ter vel non videbitur sensibiliter sed mentaliter ita perfecte sicut si sensibiliter videretur: quaere etc

¶ Dico tamen ad hoc aliter quia praedicta solutio non vide tur saluare mentem nec intentionem Gregorii. im mo nec verba: quod corpora beatorum simul erunt peruia et densa quemadmodum. et vitrum suo modo: nihilom nus tamen erunt colorata et lucida vel clara. Nec est hoc impossibile virtute diuina licet virtute nature et de lege communi non sit color nisi in corpore terminato non peruio vel dyaphano: ita quod deus dabit corpori dyaphanitatem et peruietatem non obstante eolore et ratone coloris terminabit visum: ratione tamen dyaphanitatis vel peruietatis et lucis poterii esse medium visus vel videndi. Hec de primo articuid principali.

¶ Quantum ad secundum arti. expedio me breuiter: et dico quod non erit claritas equalis in omnibus beatis. immo erit maior vel minor. secundum exigentiam meritorum et diuersam proportionem glo rie in ipsis animabus. Unde et anima quae clarius et perfectius videbitdeum et / consequenter intensius et per fectius fruetur eo habebit clarius et lucidius corpus. Similiter etiam dico quod nec partes corporis eiusdem erunt equaliter omnes clare: sed ille magis quae ad claritatem sunt magis disposite ex sua complexione vel naturali dispositione: sicut oculus magis quam pes vel manus. Nisi forte diceretur quod ad illam claritatem quae supernaturaliter dabitur: omnes partes equalitesunt disposite: et distribuetur eis claritas secundum quod magis vel minus fuerunt organa animae in merendo. et sio etiam de aliis dotibus diceretur: si ponantur qualitates supernaturales: sicut superius de impassibilitate et agilitate tangebatur. Tamen posset dici quod non oportet etiam quod attendatur qualiter iste partes fuerunt organa diuersimode in merendo: licet bene attendatur quantitas meritorum comparando beatum ad beatum. et ita vel equaliter datur partibus de claritate: sicut de aliis dotibus dicitur vel inequaliter secundum maiorem vel minorem dispositionem: sicut superius tangebatur. Hec de secundo articulo principali.

¶ Quantum ad tertium artian scilicet claritas corporis beati poterit videri natural ter ab oculo glorificato vel non glorificato. Prim de oculo glorificato dicitur quod sic sicut multi dicunt. et dicitur quod conuenienter et sufficientev erit claritas il la oculo beato proportionata: nec offendet ipsum inaliquo. sed potius demulcebit et delectabit ipsum non enim concomitabitur aliqua immutatio realis vel naturalis dissoluens oculum vel humores eius et ledens ipsum: sicut concomitatur: quando respicimus solem in rota: sed tantum erit intentionalis immutatio. vnde et oculus gloriosus impassibilis est passione corruptiuam et abiectiua. non autem passione perfectiua: sicut superius dicebatur. vnde et beati mutuo videbunt suorum corporum claritates.

¶ De oculo autem non glorificato vividetur etiam probabile: quod aliquo modo imperfecte et raptim vel transitorie saltem poterit percipere bes torum corporum claritatem. vnde et in iudicio ad maiorem eorum confusionem ipsam percipient: sed diu et permanent ter non possent eam percipere vel videre nec perfecte. quia simul naturaliter in ipsis concomitatur immutatio realis cum intentionali dissolutiua oculi et lesiua. Nisi diceretur etiam quod posset immutari sensibiliter licet non realiter. Non curo proppter quod et oculidiscipilorum non glorificati raptim et ad horam aliquomodo perceperunt claritatem corporis christi in tranffiguratione: licet diu et permanenter et perfecte eam non potuissent aspexisse nisi miraculose. Et forte etiam dice rent aliqui similiter de oculo glorificato: licet non sit dicatur communiter: sicut superius dictum est de dote impassibilitatis. Hec de tertio arti. principali.

¶ Ad primum argumentum principale dicendum: quod lux et color compatiuntur se in eodem: sicut dictum est in corpere quaestionis. Qundo vero dicitur in minori: quod lux non habet esse in corpore terminato. patr hoc esse falsum in sole et stellis: quae sunt corpora lucid et terminata vel visum terminantia. Ad secundum dico quod corpus lucidum terminatum et densum occultat nituraliter illud quod est post se: sed diuina virtute confetente corpori glorioso peruietatem manente sua densitate aliter fiet vt corpus gloriosum scilicet non occultet illud quod erit post se: immo sit peruium et possit esse medium videndi suo modo sicut vitrum secundum verba illa et intentionem Grego. vt sit ciuitas similis vitro mundo. Ad tertium dicit vnus doctor quod claritas corporis beati ergo in potestate voluntatis ipsius beati: vt immutet vel non immutet oculum non glorificatum saltem. Et ideo licet praesentetur oculo non glorificato: potest tamen non immutareipsum ex imperio voluntatis. et sic fuit factumde claritate corporis christi in oculis discipulorum non glorificatis. Sed istud onn intelligo esse verum. Non enim video quod actiuis et passiuis naturaliter totalibsufficienter dispositis et approximatis: in potestate voluntatis create: sic quod non sequatur actio vel passio Et ideo puto esse dicendum quod quantum est ex naturis rerum sibi relictis: claritas talis paesentata oculis quibuscunque dispositis videretur siue glorificatis siue non: saltem aliqualiter. sed si non videtur vel videretur quantumcunqui prasentata secundum libitum voluntatis: hoc non est essentiali ter: sed concomitante ordinatione diuine voluntatis quae sic ordinauit non influere ad actum visionis taliclaritatis ab oculo non glorificato nisi placeat volutati: vel saltem si displiceat voluntati beati habentis tali claritatem. et sic fuit factum de claritate corporis christi post resurrectionem: quae non videbatur a discipuns euntibus in emaus. Ad illud vero quod dicitur illa claritas esse simpliciter improportionata oculo corpora li multofortius quam claritas solis in rota. Dico quod non est simpliciter improportionata: sed proportionata vt possit videri. et hoc permanenter sine imutatione reali: sicut in oculis beatorum: vel transeunter saltem al oculis non glorificatis. sicut etiam et claritas solis in rota ad horam videri potest: licet non permaneret. et diu. noturaliter dico propter immutationem realem et corruptiuam concomitantem: quenon concomitabitur in oculis beate rum sicut superius dicebatur.