¶ Uidetur primo quod non. Mathei. 23. dicit saluator hierusalem quotiens volui congregare filios tuos quemadmodum galina congregat pullos suos sub alis et noluisti. ergo deus voluit quod filii hierusalem congregarentur / et tamen hierusalem noluitnec sunt congretati / ergo diuina voluntas non impletur. Secundo sic. prima ad thimotheum secundo. Uuli omnes saluos fieri: sed planum est quod non omnes saluam tur. ergo etc.

¶ Tertio sic. Illud quod aliquid prohibi non vult fieri: sed deus prohibet mala fieri: ergo novult ea fieri / et tamen fiunt. ergo voluntas sua frustratur et non impletur.

¶ Quarto sic. Illud quod aliquis precipit fieri vult fieri / sed deus precipit bona fieri: ergo vult ea fieri / et tamen multa bona non fiunt. ergo etc. Ad Romanos nono. Uoluntat

¶ Contra eius quis resistet: quasi dicat apstolus Uoluntas dei efficax est et omnipotens / nec aliquis potest ei resistere: sed talis voluntas semper impletur. ergo et cetera. e primo ponam ali¬

¶ In ista questiot quas distinctiones de diuina voluntate.

¶ Secundo inquiram vtrum diuina voluntas semper impleatur.

¶ Tertio vtrum aliquid fiat contra diuinam voluntatem.

¶ Ultimo ad rationes

¶ Quantum ad primum dico quod licet diuinum velle sit vnus actus simplicissimus in re tamen secundum rationem et modum loquendi prout transit super distincta obiecta alio et alio modo de diuina voluntate diuersimode loquimur / distinguimus et diuersimode nominamus. Distinguitur ergo primo in voluntatem beneplaciti et in voluntatem signi. Uoluntas beneplaciti est ipsum diuinum velle intrinsecum deo Uoluntas signi non est ipsum velle formaliter / sed est signum aliquod diuini velle. Non solum enim aliquis act volendi in nobis dicitur voluntas: verum etiam aliquod signum actus volendi sicut sermo vel verbum vel scriptum conformiter ad velle dicitur voluntas: vnde de littera scripta vel testamento scripto / et sic de aliis dicitur voluntas. Uoluntas autem signi distinguitur in quinque secundum quod sunt quinque signa divine voluntatis scilicet / praeceptum / prohibitio / consilium / permissio / adimpltio vel operatio. Quoddam enim est signum divine volutatis respectu praesentis boni / et hoc est operatio vel adimpletio. Aliud respectu presentis mali / et sic est permissio. Si autem voluntas sit respectu futuri hoc est tribus modis / quia aut est respectu futuri mali / et sic est prohibitio. Aut respectu futuri boni necessarii ad salutem homins / et sic est praeceptum. Aut respectufuturi boni non necessarii ad salutem / et sic est consilium. Signum autem consilii oppositum non habet sicut signum precepti: quia bonum consilii non habet malum oppositum quod necessario impediat finem homins: sicut bonum preceptihabet oppositum malum de quo est prohibitio. Sic igitur apparet prima distinctio et eius subdistinctio quantiad alterum menbrum.

¶ Alia distinctio est volutatis beneplaciti quod vuo modo dicitur voluntas antecedens. Alio modo voluntas consequens. Et ista distinctio de claratur multipliciter. Primo sic. voluntas anteceus dicitur voluntas prout est de aliquo non simpliciter / sed secundum quid non omnibus pensatis sed ex aliqua cau sa: sicut aliquis vult aliquando esse abbas / pensata enim ista causa quod habebit multos redditus / non tamen simpliciter quia omnibus pensatis vult esse abbas / quia pensato quod debeat esse monachus frequenter non vult esse abbas. Uoluntas autem consequens est voluntas de aliquo simpliciter et cum effectu et omnibus pensatis: et ista est voluntas efficax: et ita voluntas dei antceus est qua vult alicui finem non simpliciter sed secundum quid / pensatoquod est homo / vel pensata natura humana in ipso qua est capax et ordinabilis in finem. Isto modo vult omne hominem saluum fieri / et ad agnitionem sui nomins venire voluntate antecedente qua respicit magis natusram in persona quam personam in natura. Sed voluntate consequente que est efficax et est voluntas simpliciter de consequendo finem / non vult omnem hominem saluum fieri: sed tantum illos quos disposuit efficaciter saluare. Aliter dicitur quod voluntas antecedens dicitur voluntas diuina prout connotat ordinem aptitudinalem vel potentialem ad euentum rei. Sed voluntas consequens dicitur prout connotat determinate euentum rei quod ita fiet. Aliter dicitur quod voluntas diuina antecedens dicitur prout prouidet homini vel creature de generalibus auxiliis ad finem consequendum vel gloriam habendam / sicut de praeceptis / de prohibitionibus / et de consiliis / que sunt tria signa pertinentia ad diuinam voluntatem antecedentem de salute creature et fine suo comsequendo: et de istis prouidet omnibus quantum est exparte sua. Uoluntas vero consequens dicitur voluntas put est de specialibus et efficacibus auxiliis de fineconsequendo vel ad finem consequendum. Et signum huius est adimpletio vel operatio / vel de efficacibus impedimentis permiitendis / et huiusmodi signum est permissio. Hec enim sunt duo signa diuine voluntatis consequentis scilicet operatio vel adimpletio et permissio. Aliter declaratur quod voluntas antecedens qua deus vult finem alicui considerando bonum hominis pro quam to est talis nature in communi. Sed voluntas consequens dicitur qua vult finem alicui attendendo ad conditiones in particulari / puta ad merita eius: vel qua vult priuare eum fine attendendo ad demerita et peccata eius. Sed si istud dictum intelligat quod praemissio meritorum vel demeritorum sit ratio causalis praedestinandi vel reprobandi falsum est sicut dictum est supra. Si autem intelligat quod concomitetur verum est.

¶ Hec de primo articulo qumo distinguitur diuina voluntas in voluntatem beneplaciti et in voluntalem signi. Et qumo voluntas signi in preceptum prohibitionem / et consilium et permissionem / et operationem / seu impletionem. Similiter etiam voluntas bumplaciti distinguitur in voluntatem antecedentem et consequentem / quia distinctio vltima non est nisi subdistinctio. primi membri prime distinctionis. Unde ordina si vis isto modo quod primo ponas primam distinctionem. Se cundo subdistinctionem primi menbri per antcens et consequens. Et tertio subdistinctionem secundi membri per illa quinque signa¬

¶ Quantum ad secundum articulum Dico primo quod voluntas diuini bemplaciti quae est voluntas antecedens non semper impletur. Ad hoc est prima ratio talis Deus voluntate antecedente vult omnes homines saluos fieri sicut dictum est supra. Sed planum est quod non omnes homines saluantur quia est arcta via que ducit ad vitam / et pauci ingrediuntur per eam. ergo etc.

¶ Secunda ratio est ista. Illa voluntas que non est efficax de volito: sed secundum quid non oportet quod impleatur sed voluntas antecedens dei non est voluntas efficax nec simpliciter de volito: sed secundum quid et quasi remissa. ergo non oportet eam semper impleri.

¶ Tertio sic. Uoluntas quae non conmnotat euentum resed tantum ordinabilitatem aptitudinalem et potentialem ad effectum vel effectum non oportet quod semper impleatur sed voluntas antecedens est huiusiuodi. ergo etc.

¶ Quarto sic. Uoluntas illa non semper impletur cuius signa sunt preceptum prohibitio et consilium / sicut nec ista semper implentur: sed hec signa voluntatis antecedentis. ergo etc. Dicitur autem hec voluntas antecedens quia prius et antecedenter deus vult finem nature vel persone quantum ad naturam. Et similiter secundum quid et prouidendo sibi de communibus auxiliis quam velit sibi ratione persone vel vt talis persona est. Et simpliciter seu efficaciter et prouidendo sibi de specialibus auxiliis / qua vult voluntate consequente / et ideo dicitur voluntas consequens. Nec ex hoc sequitur impotentia aliqua diuine voluntatis: quia voluntas antecedens non impletur / quia non est voluntas efficax et per omnem modum: sed simplicis complacentie et remissa.

¶ Secundo dico quod voluntas diuini beneplaciti quae est voluntas consequens semper impletur: et hoc probatur per rationes oppositas ad rationes praecedentes. Tum quia ista voluntate vult electos saluari non autem omnes homines. Similiter etiam reprobantes damnari: planum est autem quod praedestinati saluabuntur / et reprobati damnabuntur. Tum quia est voluntas simpliciter et efficax. Tum quia connotat tuentum rei futurum. Tum quia signa eius sunt permissio et operatio et impletio quae semper implentur eo ipso quod vnum est de paesenti malo et aliud de praesenti bono priuta impletio vel operatio.

¶ Tertio dicitur quantum ad istum articulum quod voluntas signi quantum ad illa quae sunt voluntatis antecedentis non semper impletur quod patet: quia praeceptum nec phibitio nec consilium semper implentur ab hominbns nec oportet quod adimpleantur / quia sunt signa voluntatis non voluntatis nec voluntas connotantis effectum vel euentum rei¬

¶ Quarto dico quod voluntas signi quantum ad signa voluntatis consequentis ( quae sunt permissio et impletio vel operatio / semper impletur: quia sunt signa praesentia et voluntatis de re paesenti. Res autem tunc est in impletione sua quando est in presentialitate sua. Et patet. Et ideo sunt signa voluntatis efficacis per modum qui dictus est supra de voluntate permittente qumo cadit non super malum / sed super nec velle nec nolle malum loquendo de malo culpe / quod nec est bonum nec ipsum fieri est fomaliter intrinsece et in se: sed tantum occasionaliter / quia inde elicitur aliquod bo num sicut magister declarat in littera / et ideo nec malum culpe nec ipsum fieri est a deo volitum / nisi tantum permissiue modo supradicto. hec de secundo articulo.

¶ Quantum ad tertium articulum videndum est primo an aliquid fiat contra diuinam voluntatem. Secundo an aliquid fiat praeter diuinam voluntatem. Tertio an omnia obsequantur et obtemperent diuine voluntati et subsint sibi vel fiant secundum diuinam voluntatem.

¶ Quantum ad primum dico primo quod contra diuinam voluntatem consequentem et signa eius quae sunt pernissio et operatio nichil sit in vniuerso. Tum quia illa sper impletur sicut dictum est supra tamquam voluntas efficax Tum quia de ipsa scriptum est ad Roma. 9. Uoluntati eius quis resistet. Tum quia connotant euentum rei determinate futurum vel praesentem pro aliquo nunc vel tempere.

¶ Secundo dico quod contra voluntatem antecedentem et signaeius multa fiunt sicut mala omnia vel peccata et talia. Et hoc possibile propter rationes oppositas. Et quantum ad illam dicitur Actuum. 9. Uos semper dura ceruice et indomabiles corde spiritui sancto resistitis: et ita voluntati spiritus sancti. Nec ista voluntas anteceus nec signa eius contrariantur ex hoc vel repugnant voluntati consequenti et signis eius quia quod deus velit aliquid fieri vel non fieri voluntate antecedente non efficaci praecipiendo ipsum vel prohibendo vel consulendo / et quod permittat vel impleat oppositum eius voluntate consequente vel efficaci nulla est repugnantia et impossibilitas sicut si vtrumque fieret voluntate efficaci.

¶ De secundo dico quod praeter diuinam voluntatem consequentem et praeter antecedentem etiam fiunt mala culpe quantum ad deformitates et carentias perfectionum quas dicunt / quod patet quia illa fiunt praeter intentionem et voluntatem alicuius quae nullos directe et aliquo actu recto cadunt sub eius diuina voluntate sed mala culpe / sunt huiusmodi sicut dictum est supra / nec enim cadunt sub diuina voluntate vt fiant / nec sub antete / nec sub consequente nisi solum inquantum permissa: sed hoc non est directe vt dictum est supra. ergo etc. De malis vero nature et pene: dico quod non fiuntipraeter diuinam voluntatem / sed secundum dininam voluntatem eo modo quo dictum est supra. qumo posent esse a deo volita.

¶ De tertio dico quod omnia bonaper se fiunt secundum diuinam voluntatem et obtemperant sibi. Quod autem sint a diuina voluntate omnia bonaet qumo hoc potest probari. Et an possit demonstrari aplarebit in prima quatione secundi. De malis vero dico quod omia obtemperant aliqumo diuine voluntati / licet mala culpe non sint secundum diuinam voluntatem. Quod autem hoc sit verum patet de malis nature et pene quae pnt esse secundum diuinam voluntatem / et volita ab ipsa eo modo quo dictum est supra Sed de malo culpe licet non directe obsequatur diuine voluntati / tamen aliquo modo indirecte non vt volitum volione efficaci directa / sed vt permissum per modum supra dictum. Similiter etiam inquamtum ex ipso deus scit elicere bonum / sicut ex venditione Iosephsaltem egipti / et populi sui et ipsius principium. Unde frequenter contingit quod illi qui putant impedire bonum alterius occasionaliter promouent ipsum. Hec de tertio articulo.

¶ Ad primum principale dico quod magister exponit in littera secundum Augustinum imEncheridion illam autoritatem sic volui congregare et noluisti. Tum quia volui congregaui et ita diuina voluntas consequens saltem superimpletur.

¶ Ad secundum dico quod Augustinus exponit dupliciter in fine Encheridion illam auctoritatem apostoli. Uno modo quod deus vult omnes saluos fieri: verum est de illis qui fient salui / quia nullus nisi ex voluntate dei saluus erit. Sicun mos est dicendi quod magister scolarum docet omnes proueros totius ville / quia docet omnes proueros de villa qui vadunt ad scolas. Aliter exponitur vt fiat ibidistributio pro generibus singulorum / non pro singulis generum sicut hic. Omne animal fuit in archa noe/ quia aliquod de qualibet specie / non omne de omni specieSicut etiam deus vult ones homines saluos fieri id est aliquos de qualibet natione non omnes. Aliter exponitur a doctoribus quod hoc est verum voluntate antecedente quam non oportet semper impleri sicut dictum est supra. Non autem est verum de voluntate consequente quam sem per oportet impleri.

¶ Ad tertium potest dici per idem quod illud quod aliquis prohibet vult non fieri et displicet sibi fieri / sed non oportet quod voluntate efficaci et consequente. Et ideo deus licet prohibeat mala fieri secundum voluntatem antecedentem.

¶ Ad quartum eodem modo. Et tunc exhoc patet qumo verificatur vnum dictum in precedenti questione quod permissio non est pertinens ad nolle simplicis displicentie / cum sit efficax: nec pertinet ad voluntatem anetentem / et quod omnis actus nolendi vel volendi quai potest dici permissio efficax est et breuiter omnis actus voluntatis consequentis ad quem pertinet permissio sicut ibidem dicebatur licet enim oporteat hoc de actu an tecedentis voluntatis circa complexiones contingentium de fore vel non fore

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1