¶ Uidetur quod non / quia pater potest generare: filius non potest generare. Similiter pater et filius possunt spirare spiritus sanctus non ergo non sunt equales in potentia.

¶ Secundo sic. Ricardus primo de trinitate. c. vltimo probat quod non patesnt esse duoomnipotentes / quia tunc vnus faceret alterum null potentem / ergo a simili in proposito si sunt plures persone omnipotentes vna poterit facere aliam nulli potentem. Primo quia vna illarum poterit producere persuum velle omnia producibilia / et sic alia nichil habebit quod possit producere nisi idem bis producatur Secundo quia quicquid vna poterit velle non poterit alia non velle vel nolle / cum sint volentes libere. ergo etc. Dices quod non valet in proposito quia iste persone habent eandem voluntatem / et eundem actum volendi. Contra quia saltem vna persona habet prius origine voluntatem et actum volendi quam alia / ergo in illo prioripoterunt stare predicta ac si essent distincte voluntates et diuersi actus. Tertio etiam quia tres persone habent eandem essentiam que est principium generandi / et tamen vna generat et alia non.

¶ Tertio sic. Maius est producere personam diuinam quam creaturam: sed si per sona aliqua non posset producere creaturam sicut alia non esset equalis potentie cum alia. Cum ergo spiritus sanctus non possit aliquam personam producere / non videtur quod sit equalitas persone cum illis.

¶ Quarto sic. Si sol posset omnia preter intelligere non esset simpliciter omnipotens quia non potest in omne possibile / ergo similiter si filius potest in omnia praeter generare / vel spiritussanctus preter generare et spirare / non est simpliciter oipotens / et per consequens non est equalis patri in potentia.

¶ Contra Oipotens pater omnipotens filius omni potens spiritus sanctus Dicitur in symbolo Athanasii. Similiter etiam confirmatur per Augustinum de fide ad Petrum capitulo secundo et Magister allegat distinctione decimanona. In ista questione sic procedam

¶ Primo declarabo et inquiram vtrum potentia generandi vel spirandi cadat sub omnipotentia

¶ Secundo respondebo ad questionem.

¶ Tertio ad rationes. i ponam vnam opinio.

¶ Circa primume nem et arguam contra eam et soluam ad eius rationes. Secundo premittam aliqua et declarabo. Tertio ponam aliam opinionem de primo articulo et eam confirmabo.

¶ Dico igitur quod est vna opinio quae dicit primo quod potetia generandi cadit sub omnipotentia / et pertinet ad omnipotentiam et similiter potentia spirandi. Secundo dicit quod potentia generandi pertinet ad potentiam patris / non autem filii Similiter etiam potentia spirandi ad omnipotentiam patris et filii / no autem ad omnipotentia spiritus sancti.

¶ Primum probant primo sic. Illud pertinet ad omni potentiam quo amoto ab aliquo vel negato negatur omnipotentia ab ipso / vt patet secundum Augustinum contra Maximum libro secundo cap. 18. et ibidem multa de hoc in secundo. Si pater non potest generare filium sibi equalem non est omnipotens / sed impotens ergo potentia generandi ad omnipotentiam pertinet.

¶ Secundo sic. Sicut quodlibet ens in creatura continetur sub ente distributo sic quelibet potentia continetur sub potentia distributa / quia vtrumque est superius ad vtrumque / sed potentia generandi vel spirandi est aliqua potentia. Patet: ergo continetur sub omnipotentia per se.

¶ Tertio sic. Generare et spirare sunt aliqui actus reales productiui / ergo sunt ab aliquibus potentiis sed quecumque potentia per se continetur sub omnipotentia. ergo etc.

¶ Quarto sic. Nulli potentia negat potentiam generandi ergo omnipotentia ponit potentiam generandi.

¶ Quinto sic. Ad omnem scientiam pertinet scientia generandi / ergo ab omnipotentia potentia generandi qui enim nesciret generare nesciret omnia / ergo qui non potest generare / non potest omnia: nec est omnipotens.

¶ Secundum probant sic quod potentia generandi partinet ad omnipotentiam patris / non autem filii. Et similter potentia spirandi ad omnipotentiam vtrisque non ad omnipotentiam spiritus sancti et hoc sic. Potentia vel omnipotentia respicit omne illud quod no implicat contradictionem pro obiecto: tunc sic ad omnipotentiam illanon pertinet potentia generandi respectu cuius implicat contradictionem ipsum generare sic et per oppositi ad omnipotentiam illius pertinet potentia generandirespectu cuius generare non implicat contradictionem / sed quod pater generet nullam implicat contradictionem. Quod autem filigeneret implicat contradictionem / quia accipit omnem productionem adequatam potentie generandi / et ita si generaret vel in se generaret vel seipsum generaret. ergo etc.

¶ Secundo sic. Ad omnipotentiam illius non pertinet potentia / qua negata ab ipso non dicitur / nec potest dici impotens vel non impotens. Patet quia non negatur ab ipso potentia generandi propter defectum forme que est principium quo generandi / qua dicit aliquam perfectionem: sicut ab igne negatur potentia in frigidandi / et a nigro negatur esse simile albo / quia non habet albedinem. Filius enim habet quancumque formam perfectionis que est in patre / sed negatur ab ipso potentia generandi propter indispositionem suppositi: vel magis propter repugnantiam / quia est tale suppositum quod non potest generare / sicut in precedenti rationeostensum est / sicut etiam dicimus quod idem album non potest esse simile sibi ipsi / non propter defectum formo albedinis que fundat similitudinem / quia si eadem albedo esset in duobus subiectis albis illa essent similia / sed propter repugnantiam suppositi: quia idem non potest esse simile sibiipsi. ergo etc.

¶ Tertio hoc probant alii sed minus subtiliter quia aliquid non dicitur impotens quia non potest illud respectu cuius non habet formam / et quod est impossibile sibi: quia tunc omne ens diceretur impotens: sed filius non habet formam qua possit generare / vel qua pater potest generare: et ideo non dicitur impotens / nec per consequens non omnipotens: dato quod non possit generare / ergo potentia generandi non pertinet ad omnipotentiam filii: licet bene ad omnipotentiam patris. Et similiter de potentia spirandi amborum respectu spiritus sancti.

¶ Dicunt ergo isti quod sicut ad omnipotentiam patris non pertinet generare seipsum vel alium filium: quia hoc repugnat sibi / nec ex hoc dicitur minus omnipotens: quia non generat seipsum vel alium filium: licet ad omnipotentiam eius pertineat generare filium / quia generare sibi non repugnat / et potentia generandi est aliqua potentia. Ita ad omnipotentiam filii non partinet generare nec potentia generandi / quia hoc sibi repugnat. Unde tale suppositum est / non tamen dicitur exhoc minus omnipotens / quia non repugnat sibi ex defe ctu alicuius perfectionis vel forme que dicat perfectionem. Similiter etiam de potentia spirandi ambo rum respectu spiritus sancti. Ex quo concludunt quod non obstantibus praedictis tres persone equales sunt in potentia et omnipotentia / licet pater possit generare non autem filius / et ambo possint spirare non autem spiritus sanctus: et ceterastam opinionem arguo quod poten¬

¶ Contra tia generandi non cadit sub omipotentia nec pertinet ad ipsam. Primo sic. Qundcunque aliquid est eiusdem simplicis rationis et indiuisibilis in pluribus / quicquia est de ratione illius in vno ille rum et in alio. Patet: quia da oppositum iam non est vnius simplicis et indiuisibilis rationis: sed omnipotentia est vnius simplicis et indiuisibilis rationis in tribus personis / quia de tribus dicitur quod omnipotens pater / omnipotens filius / omnipotens spiritus sanctus. Et propter vnitatem et simplicitatem et indiuisibili tatem omnipotentie / quia non sunt tres omnipotentes sed vnus omnipotens / sicut non tres eterni sed vnus eter nust ergo quicquid pertinet ad rationem omnipotentie in patre etiam et in filio: et quicquid non est in filio nec in patre / sed ad omnipotentiam filii non pertinet potentia generandi vt dicunt. ergo etc.

¶ Secundo sic. Aut obiectum omnipotentie est illud quod non includit contradictionem huic agenti determinate vel illi. Aut quod non includit contradictionem secundum se et abso lute non in comparatione ad hoc vel illud: non potest dici primo modo / quia tunc sequeretur quod quodlibet agens esse omnipotens: quia quodlibet agens potest in illud quod non implicat contradictionem respectu illius vt possit in illud sicut patet: ergo secundum oportet dicere secundum eos. Tunc arguo sic. Ominis potentia respiciens suum obiectum per se et absolute / vel secundum se non per comparationem ad hoc determinatum suppositum / vel ad illud / potest in illud obiectum in quocunque sit. quia da oppositum praedicati / sequitur statim oppositum subiecti: sed omnipotentia est huiusmodi ( sicut probatum est ) alias quodlibet ens esset omnipotens vt dixi / ergo in quocumque supposito potest in omne illud quod non implicat contradictionem secundum se / ergo omnipotentia filii potest in omne illud quod absolute non implicat contradictionem / et ita filius habet potentiam generam di / hoc est falsum ergo omnipotentia patris non includit potentiam generandi.

¶ Tertio sic. Cuiuscumque potentie obiectum excedit obiectum / et potentia potentiam: quia sicut obiectum ad obiectum / ita suo modo potentia ad potentiam. Sed si aliquid in ratione obiecti possibilis caderet sub omnipotentia patris quod non sub omnipotentia filii / sicut generare vt dicis obiectum excederet obiectum: ergo potentia poten tiam: ergo omnipotentia patris excederet omnipotentiam filii / et ita non essent equales in omnipoten tia quod est falsum.

¶ Quarto sic. Aut omnipotem tia est per se ad actum generandi vt ad terminum autnon. Si non ergo ad omnipotentiam alicuius non pertinet potentia generandi. Si sic tunc arguo illud in quo non est potentia ad actum ad quem per se ponitur omnipotentia non est omnipotens: sed in filio non est potentia ad actum generandi / ergo filius non est omni potens: hoc est falsum. ergo etc.

¶ Dico igitur quod ad omnipotentiam alicuius persone non pertinet potenetia generandi / nec spirandi / nec simpliciter ad omnipotentiam: quia sicut dicetur infra. Omnipotentia est potentia causatiua / et per consequens non est nisi respectu cotingenter possibilis esse / et obiectum eius differt essentialiter ab ipsa sicut causatum vel causabile a causa extrinseca. Modo omne intrinsecum reale deo est necesse esse non distinctum essentialiter ab omnipotem tia dei vt patet. Et ideo dico quod nichil intrinsecun deo ( cuiusmodi est generare vel spirare ) est obiectum omnipotentie. Et ideo quod ad omnipotentiam non pertinet potentia generandi. Hoc confirmaturper Ambrosium. 4. de fide ad Pe. cap. 3. Generatio inquit non est ad sublimitatem potentie / sed ad proprietatem refertur nature. Nam si non omnipotens pater quia filium habet omnipotentior ergo esset si plures haberet. Sed planum est etiam secundum aduersarios quod pater non esset potentior si haberet plures filios. ergo et cetera. alia opinio quam intendo te¬

¶ Est igitur nere / ad cuius declarationem premitto quod cum deus dicitur omnipotens / vel habens omnipotentiam qumo hic est distributio vel fit distributio pro potentia et pro possibili quod est obie ctum eius. Est igitur aduertendum quod alicui termino singulari secundum quod huiusmodi non potest addi signum distributiuum / nec ipse terminus consideratus mere subratione singularis est aptus natus distribui: sed illud cui additur signum distributiuum et natum est distribui / oportet quod sit aliquo modo vniuersale et extendens sead multa: vele autem extendens se ad multa quantum spectat ad presens est duplex. Uno modo vniuersalitate praedicationis. Alio modo vniuersalitate vertutis vel latitudine perfectionis et vtrique veli potest addi signum distributiuum. Nunc autem ita est quod signum distributiuum additum termino distribuit ipsum secundum naturam et conditionem illius termini. Et quia aliam est conditio et natura vniuersalis secundum predicationem / et vniuersalis secundum perfectionem et virtutem / ideo signum distributiuum aliter distribuit hoc vel illud: terminus enim vniuersalis secundum predicationem distribuitur pro suis contentis formaliter / quia continetur in eis formaliter. Sicut homo formaliter includitur in sorte / et in platone / et in quodlibet suorum inferiorum. Terminus vero vniuersalis secundum perfectionem vel virtutem non includitur formaliter in suis contentis: sed magis continet ea per quandam equi ualentiam vel super equipolentiam perfectionalem vel virtualem Ideo non distribuitur pro contentis formaliter sed magis equipolenter vel equiualemter.

¶ Modo ad propositum dico quod cum potentia dei formaliter accepta sit quedam potentia singularis contenta sub potentia in communi / sicut essentia diuina continetur sub essentia in communi / tamen potentia dei: inquantum continet supereminenter omnem potentiam creatam habet aliquo modo rationem vniuersalis secundum perfectionem vel virtutem / et vt sic potest sibi addi aliquod si gnum distributiuum quod distribuit ipsam pro omnibus contentis suis / non formaliter sed equiualenter: et ide dico quod signum distributiuum additum potentie divine / vt cum dieitur omnipotentia distribuit ipsam potentiam formaliter pro hac potentia et illa quia tunc sed retur quod omnis potentia / puta potentia asini / potentia leonis et potentia cerui essent in deo formaliter / sed solum distribuit ipsam pro omnipotentia equiualenter vel eo polenter / et tunc est sensus deus est omnipotens / id est deus habet vnam potentiam singularem equiualentem secundum virtutem omnipotentie causate vel cau sabili / hoc dicebat saluator Mathei vltimo. Dataest michi omnis potestas in celo et in terra non formaliter quod in se haberet formaliter potestatem caprevel equi vel asini / tunc fuisset asinus vel equus: sed supereminenter vel equiualemter. etc. Ex consequenti autem potentia illa distributa sicut predictum est distribuitur possibile potentie praedicte pro omni possibili non virtualiter nec supereminenter sed pro omni possibili formaliter ex hoc quod deus habet vnam potentiam continentem per equiualentiam omnes alias ideo consequenter potest in quodlibet possibile formaliter.

¶ Est ergo talis ordo in ista distributione quod nomine omnipotentie potentia primo distribuitur pro qualibet potentia equiualenter / siue per equiuatentiam / seu supereminentiam et secundario potentia distribuitur pro quolibet possibili formaliter: tunc est sensus totius vel totalis istius propositionis deus est omnipotens / id est deus habet vnam potentiam equiualentem immo supereminentem secundum virtutem cuilibet potentie / et potestatem in quod libet obiectum possi bile cuiuslibet possibilis. Ad hoc est ratio talis signum distributiuum additum alicui termino distribuibili prius distribuit ipsum et proprius pro quolibet contento immediate quam pro contentis mediante: sed potentia dei immediatius respicit potentiam quam possibile quia non respicit possibile nisi mediate potentia / ergo immediatius distribuitur pro potentia quam pro possibili / et mediante potentia pro possibili.

¶ Hoc praemisse dico quod sub potentia distributa in diuinis puta subomnipotentia non cadit potentia generandi / et spirandi/ nec pertinet ad ipsam. Hoc probo primo sic per omni potentiam non distribuitur formaliter potentia pro omni potentia vel qualibet potentia formaliter: sed per equiualentiam vel eminentiam: sed potentia generandi et spirandi non continetur in deo virtualiter siue eminem ter / quia cum iste sint idem quod deus / tunc deus contineretur in sua potentia vel seipso eminenter vel virtualiter / quod est falsum: ergo distribuitur potentia in deo non pro istis ergo sub omnipotentia non contineretur este.

¶ Secundo sic. Signum additum potentie non distribuit ipsam nisi pro potentia proprie dicta: sed potentie pprie dicte vt patet nono Methaphi. ab vno respicit ad secundum quod ad aliud et hoc vel obiectiue vel subiectiue: in diuinis autem ad intra est aliud a patre vel ab aliquo alio diuino. ergo etc.

¶ Tertio sic. Signi vniuersale additum potentie non distribuit ipsam nisi bro potentia cuius negatio in subiecto eiusdem rationis ponit in potentiam: quia negatio potentie proprie dicte in obiecto eiusdem rationis ponit aliquam impotentiam / sicut negatio visus in apto nato videre et in quolibet obiecto eiusdem rationis ponit impotentiam aliquam. sed negatio potentie generandi non ponit impotentiam in filio secundum Augustinum contra Maximinum libro tertio. c. 13. Ubi dicit quod filius non genuit / non quia non potuit / id est non quia impotens fuit sed quia non oportuit: ergo etc. ergo potentia generandi non cadit sub omnipotentia.

¶ Quarto sic. Potentia simpliciter et proprie dicta importat et dicit per fectionem simpliciter / quia secundum Anselmum monolo gion quintodecimo Illud dicit perfectionem simpliciter quod est melius in quodlibet ipsum quam non ipsum: potentia autem est huiusmodi: sed potentia generandi non dicit perfectionem simpliciter / quia tunc filius non esset perfectus simpliciter / nec spiritus sanctus: quod est falsum: ergo non distribuitur potentia pro potentia generandi / nec potentia generandi pertinet ad omnipotentiam. Dico ergo quod proprie loquendo et sicut locuti sunt sancti de omni potentia loquendum est de ipsa sicut philosophi loque bantur de potentia. Ominis autem potentia actiua de qua locuti sunt philosophi est potentia causatiua trans mutatiua: quia ad aliam attingere non potuerunt. Et ideo sancti attribuentes deo omnipotentiam eodemmodo attribuerunt sibi qumo philosophi attribuerunt: attribuerunt enim sibi potenriam causatiuam totalem respectu omnium causabilium et aliorum a se quae sunt omnia possibilia entia quod ab eo remouebant philosophipotentia autem generandi vel spirandi non est poten tia causatiua vel effectiua / et ideo dico quod proprie loquendo de omnipotentia / et sicut locuti sunt sanctuipotentia generandi vel spirandi non cadit sub omnipotentia nec simpliciter nec sub omnipotentia alicuius persone. dicitur multipli¬

¶ Ad primum aliorum citer ad argumentum Augustini vno modo dicitur quod consequentia eius tenet gratia materie / non quia scilicet potentia generandicontineatur sub omnipotentia. Sed isto modo quia si priater non potest generare filium / sequitur quod nulla perso na: sed si non potest generare nec aliqua persona / per consequens sequitur quod nec ipse nec aliqua persona potest causarem quia productio necessaria et ad intra in diuinis prior est quam productio alicuius entis contingentis: sicut productio nature quam artis / et non necessarii. Si ergo prima est impossibilis. ergo et secunda: sed si pater non potest causare non est omnipotens: et ideo non valet consequentia Augustini per locum intrinsecum: quia potentia generandi pertineat ad omnipotentiam sed per consequentias exerinsecas vt dictum est. Aliter dicitur quod consequantia Augustini tenet per hoc quod Augustinus supponit cum Maximino quod deus pater possit generare / et tunc arguit quod si non potest generare equalem sibi in eadem natura quod non est omnipotens / per hoc quod omne inferius patre in natura est creabile et non est deus: sed si deus pater generat aliquid tale non creat ipsum nec potest creare: ergo non est omieus / sicut filius etiam non esset omnipotens si non posset creare omne creabile. Alio ter dicitur quod consequentia Augustini tenet etiam per hoc quod omni potentia requirit in habente omnem perfectionem simpliciter / et omne habens quamlibet perfectionem simpliciter est omnipotens / et non solum habet sed potest pro ducere sibi simile si habet notionem sibi conuenientem tali productioni / cuiusmodi est pater. Si autem pater non posset generare / cum hoc non repugnat sibiratione sue proprietatis vel suppositi vt videtur et arguitur quod hoc esset quia deficeret sibi aliqua perfectio. simpliciter / quod non potest argui de filio. Non enim desicit sibi aliqua perfectio simpliciter / licet non possit generare: sed hoc repugnat sibi ratione proprii suppositi / vel proprie notionis sicut dictum est supra / et ideo non est consequentia formalis: si pater non potest generare non est omnipotens sed materialis: nec arguitur ex hoc quod potentia generandi cadat sub omnipotentia. Aliter etiam dicitur quod Maximinus concedebat quod patet poterat generare et filium generare / et ex hoc sequebatur quod poterat in generationem vniuocam: quia omne genitum quod est filius est vniuoce genitum ( sicut dictum est supra / et per consequens in eadem natura gignente Cum ergo videamus quod pater carnalis quantum est exse ( si est perfecte potens ) potest generare filium sibiequalem futurum / et si non posset non esset perfecte potens / multo fortius et deus pater potest generare filium sibi equalem habentem omnem perfectionem diuiue nature / et si non potest non est perfecte potens nec comsequenter est omnipotens: non quia potentia generandi pertineat ad omnipotentiam / sed quia suppositis praedictis negatio eius arguit non omnipotentiam eo modo quo dictum est.

¶ Ad secundum dico quod quodlibet ens formaliter continetur sub ente distributo: quia ens distribuitur sicut commune et vniuersale secundum communi tatem praedicationis. Sed dico quod omnipotentia non sic formaliter in qualibet potentia includitur: nec potentia in deo sic distribuitur sicut dictum est supra: sed distribuitur pro potentiis virtualiter contentis cuius modi non est potentia generandi in deo / est enimibi formaliter non virtualiter. Aliter dicitur quod cuilibet inti magis proprie conuenit ens: quam potentie generam di conueniat potentia: quia potontia proprie non est nisi respectu entis possibilis et contingentis non necessarii Et ideo non oportet si distributo ente contineat quod libet ens / quod distributa potentia accipiatur vel contineatur sub potentia generandi. Unde potentia genetandi non continetur sub omnipotentia sicut inferius subsuo superiori nec sicut parstotius in quantitate subtoto / nec est formalis consequentia omnipotentia / ergo potentia gencrandi.

¶ Ad tertium dico quod generare et spira re sunt actus productiui reales sed non alicuius possibilis non necessarii sed aliquorum quae sunt necesse esse / et ideo potentia respectu talium non est proprie dicenda potentia / vel dato quod dicatur potentia / non tamen continetur sub potentia distributa in deo quando dicitur omnipotentia propter rationem prius dictam: licet bene contineatur sub potentia distributa quando accipitur potentia pro vniuersali secundum praedicationem. sed sic non distribuitur in deo / nec dicitur ibi omnipotentia.

¶ Ad quartum dico quod si nullipotentia accipiatur pro negatione omnis potentie proprie dicte vel omnipotentie. Ad nulli potentiam non sequitur per virtutem dici de nullo nega tio potentie generandi: sed magis a maiori: sicut sequitur si nullus homo est rationalis / asinus non est rationalis. Et ideo dico quod ad omnipotentiam non sequitur per virtutem dici de omnipotentia generandi / nec continetur sub ipsa / nec etiam sequitur si omnis homo est rationalis quod asinus sit rationalis. quare etc.

¶ Ad quintum de omni scientia dico quod non est simile de omnipotentiam quia scire vel scibile absolute loquendo nullum habent ordinem realem adinuicem. Et ideo scientia alicuius potest cadere super omnia / et vt super obiecta / etiam super seipsum: quia nec inter scientem et scitum requiritur distinctio essentialis. Sed aliud est de omnipotentia que respicit determinate aliquid possibile dependens ab ipsa et essentialiter et posterius ipsa realiter sicut creatum cuiusmodi non est potentia generandi. Et ideo dico ad omnem scientiam multa pertinent in ratione obiecti que non pertinent ad omnipotentiam: vndeplanum est quod ad omnem scientiam vel omniscientiam partinet scientia sui / scilicet quod sciat seipsum / ad omnipotentiam pertinet quod possit seipsum.

¶ Tunc ad rationes pro secundo menbro quod potentia generandi pertinet ad omnipotentiam patris non autem filii. Dico ad primam quod ad omnipotentiam filii non pertinet posse generare et quantum ad hoc concedo rationem. Sed quando probat quod ad omnipotentiam patris pertinet / quia non implicat contradictionem patrem generare / dico quod non sequitur. Sicut enim imaginatur omnipotentia non respicit omne quod non implicat contradictionem pro obie cto / quia respiceret seipsam et posset in seipsam. sed solum respicit omne quod non implicat contradictionem: quod est aliud omnipotentie distinctum essentialiter vel saltem non id essentialiter cuiusmodi non est filius respectu patris. Et ideo dico quod ad omnipotentiam patris non pertinet generare.

¶ Ad secundum concedo argumentum quantum concludit pro me / quod ad omnipotentiam filii non pertinet potentia generandi. Quando dicitur quod ad oipotentiam patris nego: quando datur intelligi quod negatio potentie generadi tollit omnipotentiam et ponit impotentiam in patre: dico quod hoc est verum. sed hoc non est per se nec intrinsece per locuna parte totius in quantitate destructiue / sic quod potentia generandi pertineat ad omnipotentiam patris: sed hoc est concomitatiue et gratia materie: quia cum in patre non sint nisi essentia et relatio / et patri non repugnat generare ratione relationis proprie: si sibi repugnaret generare / potest argui quod hoc est propter defectum essentie vel alicuius perfectionis essentialis: et per consequens non esset omnipotens.

¶ Ad vltimum dico quod nichil valet / et si enim aliquid non potest dici impotens priua tiue / quia non potest in aliquid respectu cuius nec habet formam actiuam / nec natus est habere: tamen tale quid non potest dici omnipotens quia non potest in omne quod est de se possibile: sicut ignis licet non dicatur impotens quia non potest frigefacere: non tamen est omni potens eo ipso quod frigefacere non potest. Similiter dico quod si potentia generandi pertineret ad omnipotentiam licet filius non diceretur priuatiue impotens quia non potest generare: tamen necessario diceretur et esset non omnipotens eo quod omnipotentiam non haberet: quia non haberet illud quod intrinsece et per se ad omnipotentiam pertinet / sicut dicis: puta potentiam generandi. hec de primo articulo

¶ Quantum ad secundum articulum Utrum scilicet persone diuine sint equales in potentia. Uidendum est primo si persone sint equales in potentia generandi vel spirandi / que dicuntur iste potentie. Secundo si sunt equales in omnipotentia ad quam non pertinet potentia generandi vel spirandi sicut dictum est supra.

¶ De primo dico quod potentia generandi potest accipi pro principio non formali generationis / siue pro potentia remota. Secundo potest ac cipi pro potentia proxima que includit omnia necesaria adhoc vt habens tale principium habeat actum generandi. Tertio potest accipi pro respectu quodanrationis ad actum / qui est potentialitas ipsa que funda tur super potentiam secundo modo dictam et ordinem habitualem ad actum secundum rationem. Loquendo primo modo de potentia dico quod persone diuine sunt equales in pottenia quia in perfectione simpliciter et ab solute qui est principium quo generandi in patre siue illa sit essentia secundum rationem essentie siue memoriam quia alias persone non essentequaliter perfectesicut patet. Secundo dico quod non sunt equales in potentia secundo modo dicta / quia solus pater illam potentiam generandi habet. Et similiter dico quod de poten tia tertio modo. Dico tamen quod non sunt equales secundum istas / quia iste potentie pro eo quod addunt veldicunt super illud absolutum quod est perfectio simpliciter et commune tribus non dicunt quantitatem molis planum est nec quantitatem perfectionis vel virtutis quia secunda dicit forte negationem vet ingenitum: et cum hoc notionem patris quae est paternitas vel relatio / tertia vero rationemrelationis / quae sicut patet non dicunt aliquam perfectionem vel virtutem: de negatione patet: de relatione reali patet vt probatum est supra / et multo fortius hoc patet de relatione rationis. etc.

¶ De secundo An persone sint equales in omnipoten tia. Premitto primo quod quedam sunt equalia dupliciter vno modo extensiue et non intensiue. Isto modo omnia habentia intellectum sunt equalia in potentia intellectus extensiue: quia quilibet intellectus est respectu cuiscumque intelligibilis Similiter duo habentes caritatem non in equali gradu quia in quot diligibilia ex caritate potest vnus et alius vel etiam inactu diligendi: quia vnus potest perfectius intelligere vel diligere quam alius. Alio modo possunt aliqua cse intensiue non extensiue verbi gratia. Si vnus ignis generet alium equalem sibi et eque perfectum: planum est quod sunt equales in potentia calefactiua vel generatiua ignis intensiue quia ita perfectam habet eam vnus sicut alius / sed extensiue non: quia non in tot potest iste genitus sicut alius generans / quia ignis generans potest vel potuit in istum genitum et in omnes quos potest ille genitus / ignis autem genitus non potest in seipsum Alio modo aliqua sunt equalia et intensiue et extensiue sicut duo habentes eque perfectum iutellectum / vel eque perfectam caritatem possunt in equae perfectum actum intelligendi quodcumque intelligibile vel dilisgendi quodcumque diligibile ex caritate.

¶ Tunc ad propositum dico quod persone divine sunt equales in omnipotentia intensiue. Secundo dico quod extensiue. Primum patet quia vnam et eandem essentiam et perfectissime / quia simplicis impartibilis et indiuisibilis / ergo in ipsa sunt equales cum ipsa dicat magitudinem virtutis. Secundum probo scilicet quod extensiue / ita quod in quod cunque obiectum possibile potest vna persona et alia hoc probo sic. Omne suppositum perfectum habens perfecte aliquod principium productiuum prius natura vel origine quam ponatur principiatum in esse potest illud principium in illud producibile vel productum vt patet: sed omnipotentia est prior ordine nature in quolibet diuino supposito omni producibili vel causabili a quacunque persona diuina: quia omne necesse esse et independens est prius ordine nature in quolibet suppositoquod est necesse esse et indepens / quam quodcumque non necesse esse et dependens vt patet: ergo quodlibet diuinum suppositum potest in omne causabile per omnipotentiam. Sunt igitur in ea equales persoue non solum intensiue sed etiam extensiue: et ita per omnem modum hoc dicit Augustinus de fide ad petrum ca. 2. sicut pluries allegatum est supra. Sic ad questionem

¶ Ad primum principale pat: quod licet in filio non sit potentia generandi eo modo quo dictum est supra / non tamen est inequalis patri in potentia nec similiter spiritus sanctus inequalis ambobus icet in ipso non sit potentia spirandi.

¶ Ad secundum dico quod quicquid sit de duobus diis quia de hoc dixi supra distinctione secunda. tamen non oportet quod vna persona omnipotens possit facere aliam nullipotentem / sed omnes tres persone sunt omnipotentes vnica potentia et vnico actu producunt omnia et volunt / et ideo non valent vie adducte ad hoc probandum: quando dicis saltem vna personaprius origine habet omnipotentiam et actum volendi et producendi quam alia. Dico quod verum est / nec tamen sequitur quod dicis: quia sicut dictum est supra habere vnam personam prius origi ne aliquid non est aliam non habere vel expectare: sed vnam penre a se / et aliam ab alia. quare etc. Quando dicis vltra quod vna persona potest generare / alia non / licet habeant vnam essentiam ergo similiter de velle. Patet quod non valet quia essentia non sic est potentia proxima generandi sicut voluntas volendi vt patet.

¶ Ad tertium dico quod posse producere personam diuinam quantum ad illud quod dicit simpliciter perfectionem absolutam qrge commnis est tribus / non est maius quam posse producere creaturam immo forte nec tantum: quia vt sic non dicit nisi respectum: posse autem producere creaturam dicit omnipotentiam quae est perfectio simpliciter vt dictum est supra / et ideo non sequitur quod personasit omiesus. dato quod non possit producetur personam sicut sequeretur si non posset producetur creaturam per se loquendo nisi forte pridentias extrinsecas sequatur. hec de patre sicut dictum est. 8.

¶ Ad tertium dico quod si sol non possit intelligere similiter etiam quodcunque aliud non esset omnipotens quia intelligere non repugnat alicui nisi propter defectum potentie intellectiue et perfectionis / consquenter sequitur quod si aliquid non potest intelligere quod sibi defi cit potentia intellectiua: et est imperfectum ens et peconsequens non est omnipotens. Non sic autem de generare et spirare in diuinis: que non repugnant alicu persone propter defectum aliuius perfectionis sicu dictum est supra. Et ideo non potest dici talis persone imperfecta nec impotens seu omnipotens / dato quod non possit generare vel spirare / nec per consequens inequalis alteri persone in potentia.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1