Quaestio 1

¶ Distinctionis Quarte Questio Unica. n

CIrca distinctionem quartam quero. Utrum omnes actedentes ad baptismum vel suscipientes recipiant effectum baptismi equaliter.

¶ Uidetur quod non omnes accedentes ad baptismum recipiunt effectum aE¶ baptismi: sicut patet de coaciis vel noluntariis et de fictis et huiusmodi. ergo non omnes recipiunt effectum baptismi equaliter.

¶ Secundo sic. sanctificati prius per gratiam non recipiunt effectum baptismi. puta deletionem culpe originalis. et planum est: quod multi istum effectum recipiunt. ergo etc.

¶ Tertio sic. aliquis adultus potest accedere vel magis vel minus dispositus ad baptismum. quam alius: et magis dispositus ad gratiam vel minus quam alius. ergo sibi confert amor vel minor gratia quam alteri secundum comuenientiam dispositionis. quare etc. Et similiter potest dici de paruulis non ratione proprie dispositionis sed deuotionis assistentium vel ministrantium prantium pro paruulo baptismus magis dependet a mi¬

¶ Contra nistrante quam a suscipiente. sicut actus magis dependet ab agente quam a suscipiente vel subiecto. sed baptismus nullam sortitur inequanlitatem in suo effectu ex inequalitate ministrorum. ergo nec ex inequalitate recipientium. In ista questione sic procedam.

¶ Primo inquiram: qui sunt illi qui obligatur ad baptismum suscipiendum.

¶ Secudo vtrum omnes accedentes vel suscipientes baptismum recipiant effectum baptismi.

¶ Tertio vtrum equaliter.

¶ Ultimo ad rationes

¶ Quantum ad primum dico: quod cum lex de baptismo recipiendo in nouo testamento sit vniuersalis: nullum excipiendo: vt patet per sllud Io iii. nisi quis renatus fuerit ex aqua et spiritu sancto: non potest introire in regnum dei. et sit necessaria ad salutem homins viatoris consequendam: quod omnis persona viatrix humana alias non baptimata obligatur ad susceptionem baptismi. Et hoc in affectu si habet vsum rationis. et in effectu: cum potest et congruit. Si vero non habet vsum rationis: sicut est de paruulis et amentibus perpetuo vel furiosis: dicolquod obligatur nihilominus ad baptismum: vt salutem consequatur et eternam damnationem effugiat. Differenter tamen obligantur primi et secundi. quia primi si non recipiunt baptismum in effectu: cum possunt: vel saltem in affectu si non possunt: peccant mortaliter peccatoactuali omittendo contra legen de baptismo. sed secundi non peccant peccato actuali. vnde nec damnantur pe na sensus sicut primi. sed tantum pena carentie diuine vsionis.

¶ Ex his concludo vnum: licet aliquis sane ctificatus nasceretur: tamen adhuc ad baptismum obligaretur. sicut aliqui nati iam sanctificati sub circum cisione ad circuncisionem erant obligati. sicut patuit de hieremia et Ioanne baptista. Et hoc ostendit exeplo ipse christus legislator: licet ad hoc non obligaretu qui et voluit circuncidi: et voluit etiam a Ioanne baptimari. Nec frustra baptimaretur talis. quia in ipso greratia augeretur et per ipsum mandatum impleretur. Si dicas: quod non legitur beatam virginem et apostolos aliquos fuisse baptimatos. et tamen fuerunt viato res. alias non baptimati. Dico. sicut dicit glo. super illud Ioannis. xiii. qui lotus est non indiget nisi vt pedes lauet etc. apostoli tunc fuerunt baptimati a christo et hoc fuit rationabile. nam christus post illud factum fecit eos sacerdotes conferens illis potestatem conficiendi eucharistiam. hec quotienscumque feceritis etc. et hoc facite in meam commemorationem. Et conferendo eis etiam potestatem super corpus christi mysticum: quod est ecclesia: accipite spiritum sanctum etc. Io. xx. baptismus autem est primum sacramentum. quia est sacre mentum intrantium quare etc. Nec videtur necessarium: quod christus cum apostolis super hoc dispensauerit. cum nec ex hoc fuissent magis grati nec perfectiores doctores fidei. immo minus perfecti. imperfectior est enim magister moralis: qui non vult opere implere: quod docet. Unde putandum est: quod voluit eos baptimari: sicut et ipse voluit baptimari saltem baptii mo Io. ipse dico. Similiter supponendum est de vit gine beata: quod ipsa aliquando fuerit baptimata propter ob ligationem precepti christi. quia non fuit a preceptis diuinis exempta. Nisi forte dicatur quod deus cum ea dispensauerit: quando in conceptione filii sui forte peruenit ad llam plenitudinem gratie: quam proposuerat deus sibidare.

¶ Quod autem omnis persona viatrix humana de communi lege nisi cum ea dispensetur ad baptismum teneatur: patet. Tum quia omnes cum ad legen christianam sint astricti: debent recipere signum christi: per quod ingrediantur obseruantiam legis. Tum quia quilibet viator debet esse menbrum ecclesie militantis non solum latem ter sed etiam patenter quantum ad noticiam aliorum: et non scandalimare alios actiue. quod tamen faceret: si baptismum non reciperet: precipue adultus quantumcumque sanctificatus. Tum quia alioquin videretur contemnereadultus. quia pro modico facto susciperet magnan gratiam. si baptimaretur. et ideo contenneret: si non ba ptimaretur vt videtur. quare etc.

¶ Si dicatur contra predicta: quod paruulus baptimatus prius baptismo flaminis vel sanguinis in vtero matris perse quendo matrem cum prole pro fide saluatur: si moriatur sine baptismo. Et similiter adultus. Dico de paruulo quod si moriatur sic sanctificatus vel baptimatus baptismo flaminis vel sanguinis: quod secum dispensatum est de lege sacramenti baptismi: et saluatur. Similiter de adulto. sed oportet si non potest habere vel recipere sacramentum baptismi in effectum quod saltem ipsum habeat in quod posito et affectu vel habue rit aliquando. Etiam quod ipsum non contemnat: quando sibi occurrit. Hec de primo articulo principali.

¶ Quantum ad secundum articulum: qui sunt illi qui recipiunt effectum baptismi Dico primo de paruulis: quod de communi lege omnes recipiunt effectum baptismi triplicem quo ad nunc scilic culpe originalis remissionem caracteris impressionem et greratie infusionem. Dico autem de communi lege. quia si esset aliquis paruulus iustificatus ex vtero vel sanctificatus: suscipiendo baptismum non consequeretur primum effectum. patet: quia baptismus preueneniretur quantum ad illum effectum. Nec consequeretur prime gratie infusionem. sed bene augmentationem. Consequeretur autem caracteris impressionem. vt patet.

¶ Secundo dico de adultis omnibus venientibus ad baptismum ratione vtentibus vel recipientibus ipsum: si non sunt voluntarum vel ficti actu vel habitu: sed magis sunt voluntarii non ficti: quod aliquem effectum baptise mi recipiunt: quia vel illos tres effectus scilicet culpe orginalis remissionem: et per consequens actualis: si habent caracteris impressionem: et gratie infusionem. si vero originale non habent: nec actuale mortale: quia iam sunt iustificati per gratiam: dico quod saltem recidiunt caracteris impressionem et gratie augmentatio nem. Si autem originale non habent sed actuale aliquod mortale precedens receptionem baptismi. quod potest contingere: quia aliquando fuerunt iustificati: et sic ori ginale fuit eis remissum: sed a iustificatione per actua le mortale ceciderunt: dico quod consequuntur illius actualis mortalis et venialalium si qua sunt: remissio nem: et alios effectus: qui dicti sunt. Ista possunt deu clarari per adultos qui baptim abantur in primitiuaecclesia in diuersis statibus et gradibus.

¶ De non vtentibus vero ratione si sunt et fuerunt perpetudamentes: iudicandum est sicut de paruulis. Si autem aliquando habent vel habuenant lucida interualla: iudicandum est de ipsis secundum quod se habent in illis lucidis interuallis ad baptismum: sicut de ratione vtentibus suo modo. Ad euidentiam vero predictorum de adulto consentiente et non ficto dicenda essent aliqua de dissentiente vel non consentiente et de ficto. sed ista dicentur in solutione primi argumenti. hec de secundo articulo.

¶ Quantum ad tertium articulum. an scilicet omnes recipientes effectum baptismi: recipiant ipsum equaliter. Dicendum est breuiter: quod quantum ad culpe originalis remissionem et quantum ad caracteris impressionem omnes recipientes istos effectus equaliter se habent omnino. equalis enim culpa est originnalis in omnibus habentibus. et non est maior in vno vel minor in alio. sicut patet. Similiter etiam eque perfectus caracter videtur esse in vno: et ita perfecte imprimi: sicut in alio: et in omnibus indelebiliter in vno sicut in alio: sicut magis inferius apparebit.

¶ Quantum vero ad effectum gratie est alio modo Nam sicut probabiliter dicunt aliqui: cum ad effectum baptismi concurrant causa principalis que est diuina voluntas: determinans se conferre in signo ba ptismi vel consequenter ad ipsum causando gratiam in non habente obicem et suscipiente baptismum: et causa meritoria vt passio christi: et suscipiens baptismum vel ministrans: quantum ad primum potest esse inequalitas gratie recepte in recipientibus baptismum. quia licet deus forte determinauerit aliquem gradum certum gratie se collaturum in baptismo: sic quod nulli suscipienti baptismum conferatur vnquam minor gradus: et ille confertur semper ex vi sacramenti recipienti sacramentum obicem non habenti: et ex vi sacramenti non conferatur maior gradus: tamen quia deus aliquos baptimatos predestinauit ad maiorem gloriam et aliquos ad minorem: hinc est quod aliquando in ba ptismo recipit aliquando aliquis maiorem gratiam quae alius ex mina et beneplacito diuine voluntatis vltra gradum illum quem determinauit se deus operari et creare infallibiliter et regulariter ad baptismum. licet ille vlterior gradus non sit effectus baptismi sicut primus. dicitur tamen effectus: quia concurrit ad eandem gratiam numero constituendam in baptimato cum illo primo gradu: licet non propter hoc proprie sit effectus.

¶ Ex parte etiam cause meritorie potest esse inequalitas gratie quam meruit christus per suam passionem scilicet ex parte passionis christi. vel quia specialius oblata pro vno quantum ad intentionem christi offerentis quam pro alio vel quia quantum ad executionem oblata in reet in effectu pro aliquibus pro aliis autem non: nisi in preuisione diuina. primo modo potest esse inequalitas gratie in suscipientibus baptismum. Nam christus cum nouerit noticia visionis in verbo saltem omnes electos: et futuram gloriam ipsorum maiorem vel minorem quam disposuerat eis deus dare. potuit efficacius vel specialius offerre propriam passionem proillis: quibus disposuerat deus conferre maiorem gloriam: quam pro illis quibus disposuerat deus conferreminorem gloriam. Et ita potest in baptismo conferriadhuc maior vel minor gratia ex merito passionis christi. Secundo modo dicitur: quod inequalem gratiam contum lit circuncisio de communi lege illi quam confert baptismus: quia baptismus maiorem ex merito passionis iam exhibite quam circuncisio ex merito passionis exhibende et future. Maior enim gratia et maius bonum conferri solet propter officium vel seruitium iam exhibitum: quam propter exhibendum vel futurum.

¶ Ex parte tertii: puta ex parie dispositionis ipsius recipientis in adultis potest esse inequalitas gratie recepteMagis enim disposito et deuotius accedenti ad baptismum et ipsum suscipienti ceteris paribus videtur maior gratia conferri. Et licet forte non ex vi sacramenti: tamen ex dispositione et ordinatione et liberalitate dei. Sed quantum ad paruulos est planum: quod ex parte eorum non potest esse dispositio maior vel minor: sed bene ex parte ministrantis vel assistentium deuote magis vel minus pro paruulis orantium potest paruulis maior vel minor gratia impetrari vel in baptismo conferri: et vni maior alteri minor. Sed comparando paruulos ad adultos dicitur quod quia paruulus nullum habet meritum per actum proprium adultus autem habet meritum quantumcunque tenuem voluntatem habeat suscipiendi baptismum: dum tamen consentiat recipere: nec ponat obicem: etiam dato quod illo tpare receptionis baptismi peccaret venialiter quia hoc non mpedit effectum baptismi: nec receptionem gratie: ceteris paribus maiorem recipit gratiam: quam paruulus nisi forte preces deuote ministrantis vel assistentium preponderarent dispositioni adulti per actum proprium. et tunc non essent cetera paria.

¶ Sic ergo vt patet ex dictis: potest dici: quod licet ex vi sacrament et per se regulariter omnes illi qui recipiunt gratiam baptismalem equalem recipiant: tamen ex aliis causis se cundum benignitatem dei et misericordiam potest gratia in recipientibus secundum maius vel minus variari. Hec de tertio articulo. t argumentum principale

¶ Ad primuiui concedo: quod non omnes ad uenientes ad baptismum vel suscipientes ipsum quantum apparet exterius recipiunt effectum baptismi Eprimo dico de voluntario simpliciter: qui omnino disentit: ita quod nulla ratione consentit: sed potius omnino dissentit: quod talis non recipit aliquem effectum baptismi spiritualem. Deus enim non vult aliquem ascribet re militie sue nec esse de familia sua inuitum. Non vult enim coacta seruitia.

¶ Secundo dico de dissentiente secundum quid tamen consentiente simpliciter pro tonto: quia vult baptismum recipere. et fieri in ipso quod facit ecclesia: si aliquid faciat: etiam licet credat quod nihil faciat inductus ad honc timore pene: cum tamen voluntas sua non cogatur: sicut nec cogi potest: et ideo dicitur hoc simpliciter velle: licet secundum quid dicatur nolle: sicut de proiiciente merces in mari: de tali dico: quod aliquem effectum baptismi recipit: puta impressionem caracteris. nec est rebaptimandus postea: sed est simpliciter baptimatus. et cum hoc cogendus seruare legenchristianam.

¶ Tertio dico de adulto non consentiente nec dissentiente actualiter nec habitualiter seu virtualiter magis: quod talis non recipit effectum baptismi. Oportet enim quod consentiat actualiter vel consenserit aliquando si est adultus: sic quod postea non interueniat dissensus. si autem actu non consentiat: nec vnquam comsenserit: vel immediate dissenserit: licet aliquando ante consenserittreputatur habitualiter vel virtualiter dissentiens: et non recipit aliquem effectum sacramenti: sed est simpliciter postea rebaptimandus: si consenserit.

¶ Quarto dico de paruulis qui nec consentiunt: nec dissentiunt quod simpliciter recipiunt effectus ba ptismi. Et potest ibi esse aliqua inequalitas: sicut dictum est supra.

¶ Ex his patet: quomodo oportet hominem esse consentientem: vt recipiat effectum baptismi. quia actualiter vel habitualiter seu virtualiter: sic quod ante susceptionem baptismi consenserit nullo dissensu interueniente saltem deliberatiuo: et hoc loquendo de vtentibus ratione de priuatis perpetuevsu rationis sicut de paruulis est dicendum de habentibus lucida interualla: sicut de ratione vtentio bus pro illis lucidis interuallis: que in eis sunt attendenda vel expectanda et secundum quod se habent in illis: sunt facta ipsorum iudicanda. De fictis vero quia tangutur in argumento: dico: quod fictus potest intelligi vnomodo ille: qui pretendit exterius se velle recipere ba ptismum: et tamen non vult hoc interius: sed simpliciter vel habitualiter seu virtualiter vel actualiter dissentit. et iste nullum effectum baptismi recipit: nec est baptim atus: sed est rebaptimandus simpliciter cessante fictione: licet cogendus sit: et compellendus ab ecclesia seruare legem christi. quia ecclesia iudiscando secundum exteriora de ipso presumit partem meliorem. scilicet quod consenserit: sicut exterius ostem debat. Aliter potest dici fictus: qui vult reciperesacramentum: et ostendit exterius se esse dispositum ad hoc non tamen est dispositus: sed habet obicensacra menti: puta vel quia non credit: nec habet rectam fidem: vel quia habet aliquod peccatum mortale tunc in actu. ita quod acualiter peccat mortaliter. vel quia habet aliquod peccatum preteritum de quo nullo modo atteritur vel conteritur: nec aliquando attritus est vel contritus et de isto non est dubium: quod non recipit gratiam sa cramenti: licet bene possit recipere caractere: quia spiritus sanctus discipline effugit fictum. Sapientie I sed ipsa fictione sua dimissa et cessante per peniten tiam. si primo stante illa fictione recepit caractarem: potest dici: quod recipit gratiam baptismalem. et habet baptismus effectum suum infusionem scilicet gratie et remissionem omnis culpe precedentis baptismum: que non erat causa fictionis in baptismo. sicut si adultus ante baptismum commisit septem peccata mortalia. et veniens ad baptismum de sex tantum atteritur de septimo nullo modo: sed forte actualiter sibi placet: illud se ptimum solum est causa fictionis eius in baptismo: oportet quod vere peniteat de isto septimo et in se et inquam tum fuit causa fictionis in baptismo. quia peccato nouo peccauit in illa fictione: faciendo irreuerentiam sacramento. et recedente ista fictione que fuit impedimentum gratie baptismalis: deus confert gratiam baptismalem in remedium contra alia peccata: que fuissent tunc deleta in baptismo: nisi fictio od currisset. Et ideo de illis aliis non oportet habere veram penitentiam: nec forte nouam atiritionem preter illam que habita fuit ante baptismum. sed solo impedimentoamoto deus causat effectum baptismi. scilicet gratiam baptismalem sicut tunc causasset: si fictio non occurrisset.

¶ Sed contra hoc obiicitur primo sic. penitem tia delet non solum vnum peccatum: sed omnia que inuenit. quia impium est a deo dimidiam veniam sperare: secundum Aug. sed peccata que penitentia delet: non delet gratia baptismalis. cum ergo penitentia deleat illud peccatum: quod fuit causa fictionis: videtur etiam quod alia. Et sic gratia baptismalis non delefalia sex sed magis gratia penitentialis: sicut et illud septimum.

¶ Secundo sic. penitentia est secunda tabula posnaufragium: secundum Hieronymum. et per consequens sibiconuenit delere omnia peccata: que inuenit post baptismum. sed omnia illa septem peccata vel octo inuenit in isto post baptismum. quia non recipit gratiam in batis mo. ergo omnia delet: non igitur gratia baptismalis.

¶ Tertio. quia nulla videtur ratio quare sicut gratia baptismalis delet illa sex: quare non possit dele re septimum: quod fuit causa fictionis vel pecca. tum ipsius fictionis. quare etc.

¶ Ad primum dicitur quod penitentia quantum est de se nisi preueniatur ali aliquo perfectiori vel priori in delendo peccata de let omnia peccata que inuenit. sed in proposito preuenitur a baptismo: qui prius fuit collatus. et ideo delentur illa peccata priora: que non fuerunt. causa fictionis per gratiam baptismalem: et illud aliud quod fuit causa fictionis per penitentiam.

¶ Contra hoc arguitur. quia prius natura deletur illud quod fuit causa fictionis per penitentiam: quam baptismus habeat effectum. sicut prius natura tollitur fictio et impedimentum: quam sequatur effectus. ergo in illo priori cum non sit sperare a deo dimidiam veniam: et non deleatur vnum peccatum sine alio: videtur quod omnia delentur per penitentiam: et nullum per gratiam baptismalem.

¶ Ideo di¬ citur aliter quod penitentia vera perfecte reconciliat deo. et ideo nullum peccatum relinquit. sed tamen non omnepeccatum quod infuit per se loquendo curat: sed illud solum: quod est obiectum penitentie: de quo scilicet penitens penitet. quandoque autem oportet omne peccatum quod deletur esse obiectum penitentie: vt pote si omnia illa peccata sint commissa post baptismum. Quandoque autem non oportet: vt in proposito. Non igitur per virtutem penitentie dimittuntur hec omnia peccata: sed in penitente partim dimittuntur per penitentiam et partim per baptismum: sicut predictum est supra. Et sic non habetur ibi dimidia venia: sed tota a deo. Non tamen tota per penitentiam. quia non oportuit de omnibus. peccatis que inerant penitere. Et secundum hoc esset discendum: quod illa que delentur per gratiam baptismalem: delentur et quantum ad culpam et quantum ad penam. nec de eis oportet habere nouam contritionem seu at tritionem: nec confessionem: nec satisfactionem:. sed solum de illo septimo: quod deletur per penitentiam quod fuit causa fictionis in baptismo. Per idem patet ad secundum.

¶ Ad tertium dicitur quod non pari rationedelet baptismus illud septimum: sicut alia sex: licet illa septem precederent baptismum. quia illud septimum fuit causa fictionis. non autem alia sex. Si autem non fuisset causa fictionis et impedimenti effectus baptismi seu gratie baptismalis potuis set per baptismum deleri: sicut alia sex. quare etc.

¶ Ad secundum principale de iustificatis patet quid dicendum.

¶ Ad tertium etiam patet de magis et minus disposito.

¶ Ad illud in oppositum de inequalitate mininistri patet etiam quid dicendum.