Quaestio 1

¶ Distinctionis secunde libri tertii sententiarum. Questio prima.

CIrca secundam distinctionem quero primo vtrum verbum potuerit assumere naturam irrationalem.

¶ Uide tur quod non quia verbum non potuit assumere naturam quae non potuit scire se esse assumptam vt videtur. Alioquin oportet dicere quod nescit aliquis si est assumptus vel non a diuino supposito. Sed natura irrationalis non potest se nosce esse assumptam ergo. etc.

¶ Se cundo sic verbum non poterit assumere naturam repugnantem sue perfectioni et dignitati secundum quam comsequeretur aliquam vilitatem. Sed natura irrationalis est huiusmodi. Indignum enim valde est quod deus sit vnus lapis vel vna vacca vel vnus buffo et huiusmodi. ergo etc.

¶ Tertio sic. Illa natura non est vnibilis verbo que non est capax summe gratie quia vnio ista beata summa gratia est secundum Augustinum. 13. de trinitate. Sed illa natura irrationalis non est capax summe gratie immo nec gratie. ergo etc. Natura irrationalis non minus

¶ Contraest in potentia obedientiali ad suppositabilitatem extrinsecam virtute diuina conserquendam quam natura rationalis. Sed illa est vnibi¬ lis verbo. ergo etc.

¶ In ista questione sic procedam. Primo ponam vnam opinionem de questione cum suis motiuis.

¶ Secundo ponam aliam quam intendo tenere arguendo contra primam.

¶ Tertio ponam aliquos modos dicendi sub illa quantione.

¶ Quatto respondebo ad motiua aliorum.

¶ Ultimo ad rationes principales.

¶ Quantum ad primum est vna opinio aliquorum quod loquendo etiam de potentia dei absoluta verbum non potuit nec potest assunere naturam irrationalem ad vnitatem suppositi non ex impotentia ipsius dei sed ex imperfectione talis nature cui repugnat assumi nec est vnibilis diuino supposito.

¶ Ad hoc adducuntur quattuor rationes. Prima est ista. Illa natura non est assumptibilis a diuino supposito que non est personabilis quia suppositum diuinum et persona idem sunt penitus extra intellectum et quod suppositatur in ipso personatur. Sed natura irrationalis non est personabilis immo repugnat sibi esse personam vel personari quia persona est nature raionalis incommunicabilis extrinseca vel indiuidua substantia secundum Boetium et Ricardum. ergo etc. ita quod est contradictio ponere quod assumatur sicut est contradictio quod natura rationalis sit irrationalis vel econ uerso.

¶ Secunda ratio. Illa natura que non potest eleuari quantum ad suam potentiam in operando circa deum non potest in seipsa eleuari in essendo secundum vnionem ad diuinum suppositum quir eleuata natura proportionaliter eleuatur potentia ad operandum sicut natura ad essendum. Sed natura irrationalis est huiusmodiquod aliqua eius potentia eleuari non potest ad aliquam operationem circa deum sicut patet. ergo etc. Ita quod aliquam operationem naturalem circa deum habere non potest sicut nec aliquod esse supernaturale in diuino supposito. Nam sicut habens esse naturale potest habere operationem naturalem quarto Metheororum ita habens esse supernaturale potest habere operationem supernaturalem. Et sicut impossibile est quod eleuata potentia non eleuetur natura ita econuerso.

¶ Tertia ratio est ista. In essentialiter ordinatis tertium non potest poni sine medio sicut nec secundum sine primo. Sed diuini tres illapsus circa creaturam sunt essentialiter ordinati quia primus est per essentiam pre sentiam et potentiam qui est generalis. Secundus per gratiam qui est minus generalis et magis specialis Tertius est per vnionem assumptionis qui est adhuc magis specialis. Sicut ergo deus non potest alicui creature illabi secundo illapsu sine primo ita nec tertio sine secundo. Cum igitur deus non possst illabi creature irrationali per gratiam quia non est illlius capax. Eo quod non est ad ymaginem dei videtur quod non possit eam assumere vel sibi vnire.

¶ Quarta ratio est sta quia Augustinus. 13. de trini. cap. nono facit talem consequentiam. Si filius dei factus est filius hominis dei per gratiam. Si ergo consequentia est bona ex op posito consequentis debet inferri oppositum antecedentis quod non potest per gratiam fieri filius dei non potest sibi filius dei vniri. Sed talis est natura irrationalis. ergo. etc.

¶ Confirmatur hoc per Damascenum libro secundo ca. 17. Ubi dicit quod deus non potuisset assumpsisse corpus nisi assumpsisset intelle ctum ergo videtur quod deus non possit assumere natu¬ ram irrationalem ad vnitatem suppositi.

¶ Nota dic quod natura irrationalis nihil habet in se formaiter positiuum quo sibi repugnet vnio ad suppositum / diuinum et contingenter determinatur ad proprium suppositum sicut et natura rationalis quicquid enim positiuum est in ipsa. assumptibile est quia communicabile vt quo et diuinum suppositum potest terminare talem vnionem siue personando naturam talem siue tantum suppositando de quo non curo modo quia est perfecte persoma et suppositum ita perfecte sicut si tantum esset suppositum et non persona. Hec de primo articulo.

¶ Quantum ad secundum articulum Dico quod verbum de potentia absoluta potuisset et posset assumere naturam irrationalem substantialem ad vnitatem suppositi substentando ipsam et immediate quamlibet talem sicut naturam equi vel asini vel lapidis.

¶ Hoc probo per aliquas rationes.

¶ Prima est ista. Non est magis determinata necessario natura irrationalis ad propriam suppositationem vel ad proprium suppositum quam: natura ratioualis. Probatio quia suppositum irrationale non suppositat perfectius naturam suam quam suppositum rationale nec est magis necesse esse. Sed virtute diuina fieri potest quod natura rationalis vnitur verbo relicta suppositalitate propria sicut dictum est supra. ergo etc.

¶ Secundo ratio. Illud quod nullam implicat contra dictionem est possibile deo. Sed talem respectum vnionis fundari in natura irrationali et terminari ad diuinum suppositum non implicat contradictionem aliquam vt videtur. ergo etc.

¶ Tertia ratio est ista. Uerbum in triduo mortis christi assumpsit de facto corpus christi substentando ipsum in proprio supposito. Sed planum est quod corpus erat nature irrationalis quia non erat vnitum anime rationali. Aima enim erat separata sicut patet ergo natura irrationalis abso lute loquendo potest assumi a diuino supposito

¶ Dicitur ad istam rationem. Uno modo quod corpus christi fuit assumptum a verbo propter ordinem quem habebat ad animam rationalem sicut materia ad propriam formam et ad totam naturam humanam que est natura rationalis tanquam pars ad totum et ita non est simile de aliis naturis irrationalibus perfectis secundum genus speciem et indiuiduum que nullum habent ordinem talem ad aliquam naturam rationalem.

¶ Aliter dicitur et quasi idem quod corpus christi in illo triduo non erat nec fuit vnitum verbum ypostati ce sed animam tantum et immediate corpus autem non nisi pro tanto quod habebat actualem habitudinem et dependentiam ad animam ipsam que erat vnita.

¶ Sed iste responsiones non sunt bone. Prima non videtur pona quia vel corpus fuit assumptum a verbo vel non Si fuisset assumptum a verbo et non per animam quia anima in triduo non erat illi vnita ergo verbum immediate assumpsit naturam irrationalem ex quo patet secunda solutio esse nulla. Nec valet quod dicitur in prima quod corpus fuit assumptum propter habitudinem quam habebat ad animam vel ad totam naturam quia talis habitudo non potuit esse corpori ratio assumptionis. Ratio dico fundamentalis quia vel non erat nisi vnus respectus realis vel rationis sed natura illius corporis et dato quod talis ordo fuisset sibiratio assumptionis tamen habetur propositum quia per illum ordinem non erat corpus formaliter et intrinsece et actu nature rationalis plusquam vnus lapis: licet denominatiue diceretur vt posset dici nature rationalis sicut materia in potentia anime rationalis vel pars nature rationalis.

¶ Contra secundam solutionem patet quod non potest dici corpus Christi non fuisse assum ptum vel vnitum in illo triduo quia eorum que verbum aliquando assumpsit nullum dimisit sed quecumquod assumpsit semper fuerunt vnita quandiu manserunt in rerum natura secundum Damas.

¶ Preterea etiam illahabitudo ad animam non erat nisi habitudo aptitu dinalis ad informari ab anima et ita non potuit ratione illius habitudinis dici actualiter vnitum nec mediante anima nec immediate quod ratio manet et conclu¬

¶ Dico igitur dit quod natura irrationalis et assumptibilis a diuino supposito et eidem vnibilis.

¶ Quarta ratio. Si natura creata irrationalis non esset vnibilis diuino supposito hoc maxime videretur quia ipsa non est personabilis sicut arguunt alii Sed hoc non obstat. Uidemus quod natura accidentalis vnibilis est supposito creato substantie quod est persona et tamen non plus est personalis quam natura irrationalis substantialis. quare etc.

¶ Dices quareergo accidens quod est nature irrationalis non potesi assumi a diuino supposito. Dico quod potest assumi a diuino supposito sed non immediate quia non est vnibilis alicui immediate natura accidentalis nisi cui potest inherere et ipsum informare. Informari autem repugnat diuino supposito cum sit purus actus mediate tamen potest assumi assumendo naturam creatam sibi subiectam sicut factum est de accidentibus nature humane in christo. Natura autem substantialisirrationalis completa secundum genus speciem et indiuiduum non sic nata est alicui imherere. Nec oportet quod inhereat illi cui immediate innititur et potest immediate assumi a diuino supposito si cut superius est probatum non obstante quod natura accidentalis non possit sic vniri immediate diuino supposito. hec de secundo articulo principali.

¶ Quantum ad tertium articulum. Sunt aliqui modi ponendi diuersi sub ista uestione. Unus modus est quod si natura irrationalis assumeretur a diuino supposito quod ipsa assumere tur ad vnitatem suppositi non tamen ad vnitatem per sone. Ita quod ipsa suppositaretur et non personaretur per istum modum quia illud quo persona diuina est super positum formaliter et quo est persona fomaliter distinguntur in ipso formaliter ex natura rei. In plus eim se hebet suppositum quam persona et ita alio formalitpersona est persona et suppositum est suppositum sicut suo modo alio formaliter homo est animal et alio est rationalis vel homo complectiue quia ergo ista distinguntur ex naturu rei. Hinc est quod diuinum suppositum potest terminare vnionem nature irrationalis ad ipsum vt ad suppositum non tamen vt ad personam et ita natura irrationalis suppositaretur non tamen personaretur. Sed natura rationalis vt humana non solum est suppositabilis sed etiam personabilis. Hinc est quod assumitur ad vtramque vnitatem scilicet suppositi et per sone. Unde et suppositatur et personatur sicut dicunt ists modus dicendi videtur mich Sed llue falsus. Primo quantum ad suum fundamentum. Non enim alio diuinum suppositum formaliter est suppositum et alio est persona. Probatio quia si ista distinguuntur in deo ex natura rei vide tur quod plures sint resolutiones reales in diuinis quam quattuor. Non enim potest poni quod illa quibus supposita sunt supposita vel persone sint absoluta sicut patet.

¶ Secundo quia pari ratione qua ponitur quod alio est suppositum et alio est persona ita potest poni quod alio est persona et alio hec persona vt videtur. Persona enim est in plus quam hec persona sicut et suppositum. Sed hoc est falsum sicut dictum est in primo quare. etc.

¶ Tertio quia ad hoc vt aliquid sit persona sufficit quod sit suppositum in natura rationali vel intellectuali saltem tanquam suppositum nature illius nature. Tunc quero quo formaliter est persona. Aut eo quo est rationalis nature. Aut quo est suppositum Non potest dici quod rationalis natura sit formaliter persona: quia cum illa sit communicabilis personaetiam esset communicabilis ergo restat quod eoquo est suppositum est formaliter persona connotando tamen naturam rationalem in fundamento. Non igitur te neo istum modum. s¶ modus ponendi predictam com¬

¶ Alius tre clusionem quod licet natura irrationalis assumeretur tamen non esset communicatio ydiomatum inter ipsam et diuinum suppositum ita quod deus non posset dici asinus vel equus vel huiusmodi. Nec equus posset dici verbum vel filius dei vel persona verbi seu personatum in verbo propter indignitatem nature quae ex sua imperfectione non prtet deum denominare. sRo modus etiam videtur michi fal¬

¶ Sed lie sus: quia quod non repugnat vnioni ad diuinum suppositum non repugnat denominationinec tollit communicationem ydiomatum per consequens Sed ista imperfectio nature irrationalis non tollit vnionem ipsius ad verbum sicut ipsi ponunt in conclusione ergo nec denominationem vel ydiomatum conicationem

¶ Secundo quia tota ratio quare natura humana probatur concretiue de verbo est quia vnitur sibi et nature ipsius in vnitate suppositi. ergo cum ibidem teneat ista ratio tenebit eadem praedicatio et ydiomatum ceonmunicatio.

¶ Hoc confirmatur libro primo de baptismo paruulorum. Ubi dicit. Sicut per distantiam diuinitatis et humanitatis filius dei manebat in celo et filius hominis in terra: sed ratione persone filius hominis et filius dei manebat in celo et in terra Et August. primo de trinitate cap. 16. Talis erat inquit illa vnio qua deum faciebat hominem et hominem deum. ergo ibi esset talis illa vnio. 12a tertius modus dicendi quod si

¶ Est igitat natura irrationalis assumere tur non tamen personaretur quia non vniretur diuinon supposiio secundum illum respectum nec secundum aliquem eiusdem rationis cum illo secundum quem vnitur natura rationalis. Non enim esset respectus eiusdem rationis in natura irrationali ad diuinum suppositum sicut in natura rationali licet terminaretur ad idem ex parte diuini suppositi: quia differret ratione funda menti sicut etiam natura irrationalis differret a rationali. ideo etc.

¶ Dicunt ergo quod suppositaretur talis natura non tamen personaretur sicut nec est personabilis quia irrationalis natura te licet sit subtilis iste modus

¶ Sed adnui tamen non videtur necessarius.

¶ Quod enim aliquid vniatur alteri vt persona est ita quod ratio terminandi vnionem sit personalit proprietas ad subsistendum in illo et non pesonaretur aliquo modo videtur contradictio implicari sicut quod aliquid vniatur alteri vt supposito subsistenti in que existat et cui innitatur in existendo et non suppositetrest contradictio quia ipsum suppositari non est aliud quam ipsum sic vniri. Nec obstat quod respectus ille in natura irrationali non est eiusdem rationis cum respectu qui poneretur in natura rationali nisi quia hec non est personabilis et illa non. Sed istud non cogit quia licet natura irrationalis non sit personabilis personalitate pro pria est tamen personabilis personalitate aliena et extrinseca alicuius persone cui est vnibilis. Sicut etiam licet natura accidentis non sit suppositabilis suppositabilitate propria et intrinseca proprii generis est tamen suppositabilis suppositatione aliena ipsius substantie cui est vnibilis naturaliter. Natura vero irrationabilis substantialis completa vnibilis est supernaturaliter. dicendum quod natura in

¶ Didetur ergo rationalis sic assumpta non solum suppositaretur sed etiam personaretur Nec est hoc inconueniens loquendo de personalitate extrinseca vt dictum est. Nota hic quod sicut non videtur quod natura personabilis cuiusmodi est natura rationalis subsistat in aliquo et non personetur. Putasi assumeretur ad suppositum irrationale ita non est inconueniens quod natura non personabilis si assumatur ad suppositum intellectuale vel rationale personetur quare etc. hec de tertio articulo.

¶ Quantum ad quartum responydeo ad rationes aliorum.

¶ Ad primam iam patet ex dictis quod licet natura irrationalis non sit persona bilis personabilitate propria tamen extrinseca et aliema sibi mutuata.

¶ Ad secundam dico quod natura cum ius non potest eleuari sic quod ipsa sit diuini suppositi sicut et natura illa et quod secundum illam suppositum dicatur posse et agere sicut esse secundum illam naturam non potest assumi a diuino supposito. Eleuata enim natura ad vnitatem diuini suppositi oportet etiam potentiam hoc modo eleuari et isto modo dico quod potentia nature irrationalis potest eleuari valde bene: sed non orquod eleuetur ad aliquam operationem supernaturalem circa deum vt obiectum quam ipsa eliciat vel recipiat in se formaliter ita quod videat deum vel fruatur deo. Nec est maior vera sic intelligendo eam vt videtur bene tamen oportet quod ad talem operationem que est suppositi diuini eleuetur natura per vnionem sic quod illa predicetur de ipsa concretiue accipiendo vtramque. Unde si natura asini assumeretur a verbo ista esset vera quod asinus videret deum vel frueretur deo. Non fruitione vel visione creata receptaformaliter in potentia asini aliqua et fruitione increata qua verbum fruitur deo et isto modo eleuaretur natura irrationalis et ad actum primum essendi et ad actum secundum fruendi.

¶ Ad tertiam dico quod illi tres illapsus non sunt essentialiter ordinati: sed tatum primus ad quemlibet aliorum duorum licet oporteat ponere primum illapsum vbicumque et quandocumque ponitur aliquis aliorum duorum non tamen oportet ponere secundum vbi ponitur ponitur et quand ponitur tertius sicut priorem tertio immo nec in vnione nature humane ad verbum fuit hoc factum sicut dicetur sed prior secundum rationem fuit tertius illapsus quam ille secundus per gratiam. In natura vero irrationali nec oportet ipsum ponere priorem nec concomitantem.

¶ Ad quartum de August. Dico quod consequentia Augustini non est formalis sed gra¬ tia materie tenet in proposito suo de homine quod si filius dei factus est filius hominis per vnionem filius hominis potest fieri filius dei per gratiam et tenet pro tanto quia homo est talis nature que est capax gratie et glorie et ideo non sequitur a simili quod sifiuus dei potest fieri filius asini per vnionem quod propter hoc filius asini possit fieri filius dei per gratiam. Nec sequitur ex opposito consequentis filius asini non potest fieri filius dei per gratiam ergo filius dei non potest fieri filius asini per vnionem.

¶ Ad Damascenum dico quod assumendo hominem primo sicut verbum assumpsit in sua benedica incarnatione verbum non potuit assumere carnem vel corpus sine intellectu quia homo et essentialiter et intrinsece includit vtrumque. Sed non negat Damasce. quin absolute loquendo potuerit assumere corpus sine anima sicut et corpus assumpsit non informatum anima inillo triduo mortis sicut dictum est supra.

¶ Ad primum principale dico quod maior propositio est falsa. Et dico quod nescitaliquis an sit assumptus vel non a diuino supposieto. Nec oportet quod sciat se assumptum vel non assumptum nisi solum per fidem qua tenemus quod a diuine supposito non est assumpta natura illa vnica singularis humana que est in christo ita quod ex vi assumptionis non oportet quod natura assumpta sciat se assumptam immo etiam nec oportet quod possit scire se esse afsumptam nisi sit rationalis et ita de natura irrationali. Dico quod est vnibilis non obstat hoc quod istud non cognoscat ne cognoscere possit esse se assumptam aliqua noticia sibi propria licet posset dici scire hoc noticia verbi si assumeretur a verbo.

¶ Ad secundum dico quod nulla indignitas vel imperfectio poneretur in deo si assumeret naturam irrationalem sicut nec in ipso ponitur aliqua imperfectio ex hoc quod assumpsit naturam humanam nostram que multas habet imperfectiones.

¶ Ad tertium dico quod natura irrationalis non est capax summe gratie que facta est in vnione nature humane ad verbum vndenec illius vnionis nec gratie concomitantis est capax sed quin ipsa sit vnibilis aliqua alia vnione de qua non loquitur ibidem. Augustinus non concludit. Tu dicis vnio per gratiam non est minor et tamen natura irrationalis non est capax illius. ergo nec maioris vnionis ad vnitatem suppositi vt videtur. Dico quod non sunt eiusdem rationis iste vniones et ita non tenet in eis locus a minori negatiue. Preterea non est simile de ista vnione et illa. Nam illavnio per gratiam necessatio presupponit in vnito voluntatem tanquam immediatum subiectum gratie: et ista non potest conuenire nature irrationali. Unio autem alia non presupponit in natura irrationalinisi potentiam obedientialem supradictam quae sibi non repugnat. quare etc.