Quaestio 1

¶ Distinctionis. xxii. Questio Prima.

CIrca distinctionem vigesimamsecundam quero primo Utrum deus sit nominabilis a nolis.

¶ Uidetur quod non quia nec deus nec essentia dei potest inteligi a nobis: quia non fantasiabiis: quia ex se sit hec essentia intellectus posset eam distinguere a quacumque alia essentia: sed illud quod non possumus intelligere non possumus nominare. ergo etc.

¶ Secundo sic. Illud est innominabile alicui quod uod est sibi ineffabile: sed deus et quicquid est in ipso est ineffabile. Patet per Ambrosium primo de trinitate. c. 6. Et Magister allegat distinctione nona. Mens deficit vox silet / non mea tantum sed angelorum ineffabilis enim est illa generatio. Et pari ratione et fortiori diuina essentia. ergo etc. Confirmatur per Dionysium. c. 1 de diuinis nomnibus. vbi dicit quod theologi laudant deum vt innominabilem.

¶ Tertio sic. Omne nomen vel est concretum vel ab stractum: sed nullum istorum conuenit deo / quia concretum non significat aliquid simplex: abstractum vero non significat aliquid subsistens / vt patet de albo et albedine: deus autem simplex est et per se subsistens. ergo etc.

¶ Quarto sic. Uiator non potest cognoscere nec nominare deum nisi ex creaturis: sed deus nichil habet commune cum creatura sicut dictum est supra: ergo etc.

¶ Contra. Domine dominus noster quam admirabile est nomen tuum in vniuersa terra. ergo in vniuersa terra nominatur deus. Et Exodi quintodecimo. Dominus quasi vir pugnator omnipotens nomen eius etc.

¶ In ista questione sic procedam

¶ Primo ad intellectum questionis inquiram quidnomen / seu vox significatiua ad placitum principalisigrat vtrum scilicet rem / vel conceptum rei / seu actum concipiendi¬

¶ Secundo inquiram vtrum deus sit nominabilis a nobis

¶ Tertio vtrum pluribus nominibus.

¶ Ultimo Ad rationes.

¶ Quantum ad primum est vna opinio quod nomen seu vox significatiua ad placitum prius significat conceptum rei quam ipsam rem / et etiam principalius. Hoc probant primo sic. Sicut vocomplexa ( cuiusmodi est oratio vel propositio ) se habet in significando complexe / ita vox incomplexa ad significandum incomplexe: sed propositio vel oratio primo significat verum vel falsum pertinenter ad animam vt sunt in anima / vt patet sexto methaphisice. non autem in rebus. Similiter etiam oratio significat primo aliquam complexionem quam sine extremis non est intelligere primo Peryarmenias. Et sic confirmamatur per philosophum primo Periar. Uoces sunt eo rum passionum que sunt in aia note / sicut et intensio vocum.

¶ Secundo sic. Illud significat vox principa. liter quod principaliter intendit loquens exprimere per ipsam / et per consequens ad quod principaliter significandum imponitur. Sed hoc est mentis conceptus quia ad hoc est lingua et loquela vt patet. 20. de anima et similiter Plato in thymeo dicit quod ad hoc datus est nobis sermo vt mutue voluntatis praesto fiant iudicia. ergo etc.

¶ Terrio sic. Illud significat vox principalius quod magis mutatur in significando et in modo significandi / sed hoc est inter conceptus: quod patet. Uox enim aliquando significat vel / aliquando particulariter vel simpliciter. Sed planum est quod vniuersale non est in re / sed se tenet ex parte intellectus: quia intellectus est qui facit vniuersalitatem in rebus / vt dicit Commentator primo de anima. ergo etc.

¶ Quarto sic. Illud vox principa lius significat cuius est vehiculum / quia non nisi signifi cando est vehiculum: sed vox est vehiculum verbi: sicut dicitur in sermone de natiuitate beati Ioannis beaptiste. Uerbum vero ipsa cogitatio. Et partet etiam sicut de voce realiter significante quod principaliter significat aliquam perfectionem vociferantis: quia est prolata cum imaginatione significandi illam ergo etc.

¶ Dicunt ergo isti quod vox signtiua ad placitum Primo significat mentis conceptum. Secundario autem sigat rem conceptam vt cadit sub tali conceptunon videtur michi vera¬

¶ Ista opinio Ex ideo arguo contra ca primo sic. Illa vox subicit et predicat quod primo et principaliter significat: sed vox non subicit et praedicat men tis conceptum / quia omnis propositio affirmatiua esset fasa: dicendo enim homo est animal / esset sensus quod actus concipiendi hominem esset alius actus qui est concipiendi animal / quod est falsum. ergo etc.

¶ Secundo sic. Illud significat principaliter vox ex quo principaliter res dicitur. Et dicitur oratio vel propositioex vocibus complexis esse vera vel falsa / sed hoc est ex re principaliter. Patet ex predicamentis ab eo quod res est vel non est dicitur oratio vera vel falsa. ergo et.

¶ Tertio sic. Illux vox principaliter significat deu quo intendunt principaliter homines loqui et disputare et ipsum exprimere per vocem: sed hoc est res principaliter / non enim principaliter disputamus de nominibus vel conceptibus: sed de rebus mediantib conceptibus et nomibus: vt dicitur primo Elenchorum Ad hoc enim inuenta sunt nomina quia non possumus portare nobiscum res de quibus disputamus.

¶ Quar to sic. Quandocumque adhibentur vel concurrunt duo significata ad vnum significatum / quodlibet illorum principalius significat illud significatum quam alterum illorum significatorum vt patet: sed vox et mentis conceptus sunt duo significatiua rei / ergo vox principalius signie ficat rem quam mentis conceptum. circa hoc aliqua. Primum

¶ Dico igitur est quod adhoc quod aliqum vorvel aliquod nomen sit sinonimum inter loquentes: ad hoc vt suas conceptiones sibi inuicem mutuo explicent / oportet quod significet aliquid puta mre / et etiam conceptum formatum de illo aliquo et de re. Secundo oportet quod res significata sit nota / saltem confuse vtrique loquenti. Tertio oportet quod similiter ipsa voxcognoscatur esse significatiua talis rei. Quod autem nomen sgnificet rem patet. 4. methaphi. vbi dicitur quod non plura significat nomen et diffinitio. Diffinitio autem rei est res ipsa vt patet. etc. Similiter etiam confirmatur per grammaticos qui dicunt quod nomen significat substantiam qumocunque debeat illud intelligi: Sed quod nomen significet mentis conceptum. Patet primo Pervarmenias. Uoces sunt note earum passionum que sunt in anima: passiones autem vocat conceptus formatos in mente de rebus.

¶ Secundo dico quod vox dupliciter considerari potest. Uno modo vt est sonus ab ore animalis prolatus cum imaginatione significandi / et sic non imponitur ad signifi candum ad placitum: sed significat naturaliter et eadem vox isto modo idem significat apud omnes. Alio modo potest capi vt natum est esse sinonimum inter loquentes et suos conceptus de rebus exprimen tes per illud signum quod placet eis / et sic significat ad placitum et imponitur / et facta impositione est sino nimum et commune quando impositio vtrique nota est et isto modo nomen non significat naturaliter / nec idem nomen significat apud omnes: de caracteribus vero literarum: dico quod oratio ad placitum significat ipsas voces / et facta impositione et nota vtrique et scribenti et ei cui scribitur et legenti fiunt et sunt sinoni mi in scribendo / et etiam in loquendo / in significando istam vocem vel illam: vnde non omnes caracteres idem sigiant apud omnes: nec etiam sunt idem apud omnes / conceptus autem rei semper significat rem naturaliter et de eadem re idem conceptus verus habetur apund omnes.

¶ Tertio dico circa hoc quod nomen vel vox significans ad placitum principaliter et prius secundum intentionem rem significat quam conceptum rei de ipsa formatum sicut probatum est supra arguen da contra primam opinionem. dico tamen quod primitate exe cutionis nomen primo significat conceptum / et hoc secundum quod nomen est perfecte symbolum et significatiuum rei: quia vt sic non sola vox concurrit ad significandum rem sed etiam conceptus rei. Tunc enim perfecte res significatur non solum per vocem / sed etiam per conceptum qui habetur de ipsa manifestatur / et isto modo etiam Aristoteles ponit ordinem in signis primo Perian menias. Ita primo executione caracteres significam voces. Secundo voces sigint conceptus. Tertio conceptus sigant res / de quibus formantur mediantibus conceptibus quibus etiam nomina rebus imponuntur.

¶ Quat to dico quod nomen vtrumque sifinat obiectiue per modum ob iecti importati vel significati: et hoc est contra aliquos qui dicunt quod nomen rem tantum per modum obiecti: sed comceptum mentis sicut effectus causam / vel sicut imaginem de qua exprimitur. Ita quod est imago rei latens in mente de qua exprimitur foris / et nomen vel vorque est imago rei / et signum patens. Istud non capioPrimo quia effectus naturaliter repraesentat suam causam / non tamen ad placitum vt sic / ergo nomen vt significe tiuum ad placitum non repraesentat mentis conceptum sicut effectus suam causam. Secundo quia non video quod nomen etiam vt significatiuum est ad placitum sit effectus respectu conceptus ipsius rei quam significat. Sed hic est hic considerare tria scilicet conceptum imponentem / nonen quod imponitur / et rem ipsam et conceptum eius quibus imponitur / et ita patet quod conceptus rei cui nomen imponitur non comparatur ad nomen quod imponitur sicut causa ad effectum. Sed magis conceptus ille imponens nomen vtrique scilicet rei / quam conceptui eius / et ita conparatur ad ipsam non sicut causa: sed magis sicut oni iectum. Tertio quia non video etiam quod nomen sit imagonaturalis expressa a conceptu rei vt significatiuum est ad placitu: quia idem nomen ad placitum potest esse apud diuersos plusquam mille conceptuum. Similiter etiam iam non representaret ad placitum sed naturaliter. Similiter etiam nec exprimitur ab ipso vt effectus sicut immediate probatum est / ergo non video quod representet ipsum vt imago imaginatum vel imaginem vt de quo exprimamur dico ergo quod nomen significat vtrumque scilicet rem et conceptum obiectiue / sicut obiecta apprehensa per nomen sed principalius rem ipsam eo modo quo dictum est supra. Nec propter hoc oportet quod omne nomen sit analogum propter hoc quia non significat ista vt duas res cum duobus conceptibus earum sicut analogum. ideo et cetera.

¶ Ad primum primo opinionis Dicoquod propositio ( accipiendo propationem pro prima intensione sicut hanc pro positionem homo est animal ) non significat primo veritatem vel falsitatem que se tenent ex parte intellectus sed magis rem ipsam vel res circa quam vel quas habetur conceptus verus vel falsus / et ex qua principaliter ex eo quod sic est vel non est dicitur propositio vel ra et falsa. Similiter etiam ad confirmationem dico per idem de illa complexione que est apud intellectum circa rem sicut etiam de conceptu rei quod primo et principaliter significatur res per propationem in qua ponitur non autem complexio circa rem. Quando dicis de vnica re simplici formatur propositio / ergo primum significa tum principale propositionis est aliquid incomplexum simplex / concedo quando sic est vt accipitur. Dico tamen quod propositio secundario significat conceptus plures eiusdem rei differentes realiter ex parte intellectus / et secundum rationem ex parte obiecti eiusdem comparatum ad seipsum secundum identitatem vt in propositione affirmatiua / vel non identitatem vt in propositione negatiua eiusdem de se: vel forte etiam intellectus habet eundem actum concipiendi et numero indistinctum de toto hoc quod significat propositio que est actus pertinens ad secudam operatio nem intellectus circa rem: semper tamen per vocem res principalius significatur / loquendo de nomini bus rerum non autem intentionum secundarum / sicut est nomen generis vel speciei vel huiusmodi / nisi forte sint etiam aliqua nomina imposita ad significanmdum ipsos mentis conceptus et operationes / sicut intelligere vel concipere vel huiusmodi. Non sic de hoc nomine lapidis et consimilibus et tamen adhudtalia nomina vt concipere et huiusmodi comparantur ad sua principalia significata sicut ad res principalius quam ad conceptus earum. Similiter etiam posset dici de nominibus intentionum quod principalius significant eas quam conceptiones earum.

¶ Ad secundum dico quod principalius loquens intendit exprimere rem quasi conceptum / et ad vtrumque data est lin gua et sermo sed principalius propter rem sicut probatum est supra.

¶ Ad tertium dico quod non plus imitatur nomen conceptum in veritatem quam ipsam rem quia sicut omnisres extra est singularis / ita omnis conceptus est aliquis conceptus singularis / et ideo dico quod licet res non sit ex se actu vniuersalis sed per intellectum ex se tamen habet quod vniuersaliter possit concipi sicut etiam ipse conceptus rei / licet sit in se quid singulare qumo / hoc autem res non est presentis speculationis. Et ideo dico quod res sufficienter vnde possit vniuersaliter significari vel particulariter nec plus in hoc imitatur nomen ipsum conceptum quam rem.

¶ Ad quartum dico quod vox licet principalius sit vehiculum rei vt signum immediatius est vediculum verbi. Et ideo sicut dictum est supra aliquo modo immediatius significat verbum vel men tis conceptum quam rem / tamen semper rem principalius. hec de primo articulo questionis.

¶ Quantum ad secundumarticulum est vnus modus dicendi quo modo deus potest nominari vel non nominari a diuersis intellectibus. Dicunt isti primo quod deus potest nominare seipsum perfecte. Secundo dicunt quod beati nec angeli nec homines possunt eum nominare proprie subratione immensitatis sue et infinitatis. Tertio dicunt quod tamen aliquo modo possunt ipsum imperfecte nominare / eo modo quo intelligunt ipsum aliqualiter / et sic poasstent de deo loqui et nominare ipsum sicut fit modo et fiet post resurrectionem. Quarto dicunt deus viatoribus quod nomen impositum a beatis non est eis sinonimum nec esse potest eis notum. Ultimo dicunt quod tamen viatores sicut secundum modulum suum intelligunt deum / ita et possunt ipsum nominare et sibi nomen aliquod imponere / non tamen nomine sumpto a creatura / sed nomine proprio quod non conueniat deo et creature / nec etiam prius creature quam deo.

¶ Primum dictum probatur quia deus potest seipsum et quicquid est in ipso apprehendere et perfectissime comprehendere vt patet / et per consequens potest seipsum et omnia que sunt in ipso quantum natura nominum patitur perfectissime nominare qumo placet sibi

¶ Secundum probatur quia nullus intellectus beatus comprehendit vel intelligit deum secundum rationem proprie immensitatis et infinitatis / cum sit limitatus et finitus et tali infinitati vel immensitati i mproportionatus / et ideo nullus potest ipsum nominare quantum ad rationem sue immensitatis: nec per consequens perfecte nisi ipse.

¶ Tertium patet quia licet non intelligant deum ratione sue infinitatis vel immensitatis: tamen eo modo quo beati sunt aliquomodo vi dent ipsum / et per consequens sic possunt eum nominare.

¶ Sed quartum probatur: quia sicut cecus a natura qui nichil nouit de coloribus non potest vti nomine coloris nec habere nomen coloris sinonimum cum alio qui nouit colorem / sic nec non videns deum potest habere nomen sinonimum impositum a vidente puta a beato.

¶ Ultimum patet quia viator aliquomodo licet debile et tenue potest deum ex effectibus et creaturis cognoscere / et ad aliquid proprium deo per analogiam deuenire et sic possunt eum nominare eo modo quo et concipenre / et nomine proprio non communi deo et creature / nec per consequens quod prius conueniat deo quam creature. istam opinionem. Sunt aliqua si¬

¶ Coni ed cut dicit quidam doctor primo contra secundum dictum de beatis. Uidetur enim falsum quod plene non videant deum nec intelligant deum secundum rationem sue infinitatis vel immensitatis obiectiue: sed videtur quod ipsam intelligant et videant vt obiectum.

¶ Primo sic. Potentia non potest quietari nisi in illo in quo inuenit perfectissimam rationem sui per se primi obiecti et secudum quod huiusmodi. Sed in deo secundum rationem sue immensitatis et infinitatis per fectissime et in summo est ratio per se primi obiecti potentie beatificabilis cuiuscumque siue intellectus vevoluntatis: non autem in aliquo finito vel non infinito ergo necessario oportet quod potentia beatificetur in deo se cundum rationem sue infinitatis vel immensitatis vt obiecti cogniti et dilecti.

¶ Secundo sic. Noticia beatorum est noticia visiua vel intuitiua et rei praesentis sed in re non est aliqua differentia vel distinctio inter essentiam quam vident beati: et secundum rationem essentie secundum omnes / et inter eius infinitatem: quia infinitas non dicit essentiam tanta in ratione vel secundum rationem essentie: quare etc.

¶ Tertio sic. Ad hoc quod signum vel nomen distincte alicui imponatur non oportet ipsum comprehendi vel perfectissime intelligi: patet quia Adam qui imposuit nomina viuentibus non comprehenditquia no perfectissime cognouit: sed christus multoperfectius cognouit ea quoad hoc vt beati distincte ipsum intelligant licet non comprehendant sicut ipso seipsum: nec oportet negare quod distincte intelligant infinitatem vel immensitatem diuinam quia non comprehendunt ipsam: quia pari ratione nec aliquid deo intrinsecum intelligerent vel viderent.

¶ Quarto sic Ipsi dicunt quod deus potest imponere nomen essentie sue etiam vt infinita est et immensa: sed planum est quod quodlibet nomen finitum est: ergo finitum representalet significat infinitum / et secundum rationem proprie immonsitatis et immensitatis: ergo similiter licet visio beati sit finita: potest tamen distincte videre diuinam infinitatem / et sibi distincte nomen imponere. Perfecti enim potest intellectui beato representari infinitas diuina per actum visionis qui est quoddam signum naturale quam per vnum nomen impositum quod est signun quoddam artificiale et ad placitum respectu illius es¬ sentie.

¶ Secundum dubium est de hoc quod dicunt quod viator non potest per signum vel nomen impositum a bea qo tis aliquid intelligere. hoc enim videtur falsum: quia quo homo viator potest sub eadem ratione sub qua vel se quod cundum quam beati vident deum intelligere ipsum deum licet non immediate et visiue sicut beati / et hoc naturaliter / ergo per idem signum vel nomen per quod et deati impositum a beatis consequentia patet. Antecedens probatur: quia secundum ipsos viator cognouit aliquid proprium deo et intelligit aliquid de deo non solum priuatiue sed etiam positiue. Illud autem non est commune deo et creature: quia secundum ipsum nichil est commune deo et creature vniuoce. Et planum est quod illud proprium dei viderent beati et secundum eandem rationem ex parte obiecti / licet aliomodo ergo etc. Iterum etiam patet per aliud: quia de deo concipit viator conceptum quasi qualitatiuum / sicut quod est iustus sapiens ergo similiter quidditatiuum quia nomen non est qua litatiuum nisi in aliquo quidditatiuo. Ille autem est proprius dei: quia nichil habet cum creatura / ergo etc. Iterum etiam patet / quia secundum eandem rationem exparte obiecti versatur fides et visio circa deum / alias non succederet visio dei et similiter caritas: ergo secundum eandem rationem obiecti cognoscitur deus a via toribus et beatis / et per consequens eisdem nominibus licet impositis a beatis viator potest vti. Et confirmatur quia angeli beati frequenter locuti sunt sanctis viris vt patribus et prophetis et beate virgini per eadem nomina quibus vtuntur viatores et etiam anigelus ad angelum posset vti vel vtitur vel videtur. Ex quo patet quod non est simile de ceco quia nullam habet noticiam de colore communem cum alio / sicut viator habet noticiam communem cum beato ex parte ob iecti. Hoc etiam patet vltimo / quia multa sunt nomina a deo reuelata que sunt communia et viatori bus et beatis. aliter ad istum articulum e

¶ Dicitur ergo primo cum alis quod deuspotest seipsum nominare perfecte / sicut et conciperevel intelligere. Secundo quod beati sicut et ipsum vident et omnia intrinseca eius. Tertio de viatoribus dicitur quod nominare deum potest capi dupliciter. Uno modo imponendo nomen. Aliomodo vtendo nomine imposito: et hoc vel sibi vel alteri loquendo. Primo modo dicitur quod viator potest nomen imponere deo / sicut etiam potest ipsum cognoscere: imperfecte tamen et nomen imperfecte ipsum representans Quod autem possit nomen deo imponere licet non per fecte cognoscat ipsum: probatur sic. Supposito quod substantia per se ipsam non intelligatur a nobis / sed per accidentia et probatur hoc: quia si substantia per seipsam vel propriam speciem suam distincte cognosceretur a nobis: tunc posset sub accidentibus cognosci et percipi sua absentia et sua presentia / sicut sensus percipit praesentiam vel absentiam sensibilis: hoc autem est falsum vt patet in sacramento eucharistie. Non enim naturaliter possumus scire vel cognoscere quod ibinon sit substantia panis: quare etc. Substantiam ergo distincte non cognoscimus per seipsam / et tamen sibi possumus nomen aliquod distincte imponere: alioquinnon possumus distincte ab accidentibus loqui de ipsa. quod est falsum: ergo aliquid potest a nobis intelligi sicut substantie. Non plus enim de substantia conciitur nisi quod est ens sub accidentibus / quantitate / et qua litate / et variabilibus circa ipsam / et tamen aliquid tale determinate vocamus lignum / vel lapidem etc. et nominamus distincte illud quod indistincte erat cognitum. Sic in proposito vt dicunt de viatore nominando deum. Et ponitur exemplum si veniat grecus ad me qui non noui grecum / et dicat michi da nobiliteras vel caracteres ad exprimendum grecum nostrum possum sibi imponere quosque caracteres vequamquam literam vel literas ad exprimendum grecum suum licet non nouerim grecum. Si autem accipiatunominare deum pro vti nominibus impositis: sic dicitur quod viator potest deum nominare / sicut patet ex pluribus locis scripture et non solum vtendo sibi talibus nominibus: sed etiam ad alterum et nominare deum distinctum: licet non possit intelligere ipsum distincte: nec quantum ad aliquem conceptum proprium sibi: quia ille esset simplex non contrahibilis nec determinabilis: cum deus non sit in genere / et ita posset per talem conceptum simplicem distinguere deum a non deo / quod tamen nullus experitur: quia licet distinguat deum a non deo hoc non est nisi aggregando multos conceptus simul et multos alios re mouendo positio contra quam etiam sunt

¶ Hec est alium multa dubia sicut contri aliam. Quantum ad hoc est dubium quod substantia distincte per seipsam vel per propriam speciem non cognoscatur sed tantum per accidentia: quia tunc non aliter nec magis distincte intelligitur per seipsam substantia quam sentitur. Sentitur autem per accidens per sua ad cidentia: et sic etiam sentitur quod ad noticiam eius sensus non attingit vt patet: ergo nec intellectus attinget ad substantiam sicut nec sensus: hoc est falsum: ergo etc. Dices quod immo tamen per ipsa accidentia vel per species ipsorum accidentium. Contra aut per species accidentium in processu habet aliquid et attingit de substantia et distincte aut non. Si sic hoc est contra tequia saltem substantiam cognoscimus distincte quoquo pacto. Si nichil distincte / ergo per quecumque ad cidentia habemus idem et attingit intellectus idem de quacumque substantia: ita quod non intelligit hanc substantiam vel illam / nisi quantum ad aliquid in quo cuod ueniunt in communi et confuse: et ita nunquam intellectut determinate diffiniet aliquam substantiam quod est fal sum. Secundo sic. Ad illud significandum non imponit aliquis intellectus nomen quod non intelligit aliquo modo / ergo ad significandum distincte non imponit nomen quod non intelligit distincte sed secundum te intellectus noster distincte nominat substantiam: ergo distincte cognoscit ipsam. Preterea etiam si illa ratio et set bona quod non intelligimus distincte substantiam quia non cognoscimus praesentiam eius vel absentiam seque retur pari ratione quod fantasia nichil extrinsecum distincte fantasiaretur / quia non cognoscit presentiam eius realem vel absentiam nec spectat ad ipsam. Equeenim distincte fantasiatur non praesens sicut presens: consequens autem est falsum: ergo etc. Preterea deus potest facere duo alba penitus similia in eodem loco vel etiam transferre vnum de eodem loco subito in instanti et ponere ibidem aliud / et planum est quod sensus non distinguet inter ambo nec cognoscet presentiam vel absentiam alterius / sed putabit videns quod ibi sit idem et vnum corpus et idem semper presens quantumcumque succdant sibi / ergo sensus secundu istam rationem non cognescit distincte albedinem hoc est falsum: ergo illa rationichil valet.

¶ Secundo est dubium quantum ad hoc quod intellectus imponit distincta nomina substantie pu¬ ta lignum vel lapis vel aliquid huiusmodi / et tamen non intelligit. Contra non aliud intelligitur / et significa re intendit nec aliquomodo / ergo si non intelligit substantiam distincte non intendit eam significare distincte hoc est falsum etc. Secundo sic. Aut ista nomina lignum vel lapis et huiusmodi significant aliqua distincta et distincte / aut significant aliquid indistinctum et indistincte: aut aliqua distincta indistincte: aut aliqua indistincta distincte. Si primo modo habeo quod imponens intelligit illa distincte: quia quod significent non habent nisi ex impositione intelligentis. Si secundo modo ergo sunt plusquam nomina sinonima quia significant idem et eodem modo saltem sunt sinonima / quod est fal sum. Si tertio modo ( de quo magis videtur ) hoc non potest dici quia significare plura indistincte non videtur nisi vel vniuoce vel equiuoce vel analogice: In vniuocis vnio se tenet ex parte rei et nominis In equiuocis ex parte nominis. In analogis ex paste habitudinis et imitationis vnius ab altero / et sem per in omnibus istis est vnitas nominis ( vt patet ) sed in istis non est vnitas nominis. Si quarto modo ergo cum ista nomina significent distincte intelligitur sal tem indistinctum distincte. Similiter etiam nec ille substantie significate sunt indistincte in genere / non sic autem significantur per ista nomina vt patet.

¶ Tertio sic. 4. metha. nomen significat rationem rei cum ergo nomen hominis vel asini sit nomen speciei significat rationem rei specificam et distinctam ab alia et distincte ab alia specie vel ratione eius / licet non indistincte in se sicut diffinitio: ergo sic intelligitur per ipssam substantia per imponentem distincte. Unde dico quod nunquam possem imponere aliquod nomen ad significandum aliquid distincte nisi intelligerem ipsum distincte. Unde exemplum ipsorum patet falsum de illo greco veniente ad vnum qui non nouit grecum et im ponente sibi caracteres ad grecum exprimendum / quia dico quod impossibile est quod imponat.

¶ Qtum ad tertium dictum / est dubium de hoc quod dicit quod nullum conceptum simplicem ex parte obiecti et deo proprium habemus de deo: dico quod non est verum sicut dictum est supra distinctione tertia. nec sequitur propter hoc quod per vnum conceptum simplicem possimus distinguere deum a non deo propter perfectionem nostri modi et actus intelligendi. Maliter ad istum articulum

¶ Dico igitur breuiter quod deus potest nominari a seipso / sicut bene dictum est supra. A beatis etiam sicut dicebant isti et bene imponendo nomina et vtendo nominibus. Tertio quod a nobis viatoribus eo modo quo ipsum concipimus imperfecte. Unde dico quod nec perfecte naturaliter possumus ipsum nominare sicut nec intelligere / immo nec etiam supernatura liter / quia ipsum comprehendere non possumus: loquendo de perfectione nominationis ex parte nominamtis: non dico ex parte obiecti. Unde credo quod ipse potest perfecte nominari a nulla creatura: quia nulla creatura potest ipsum comprehendere: cum sit intellectus limitati: sed tamen distincte potest ipsum intelligere et ei imensitatem: nec oportet propter hoc quod suus intel lectus vel sua intellectio sit infinita vt dictum est supra in pluribus locis. Per istud autem nominare non intelligitur nisi aliquod nomen adhibere ad illud quod intellectiuum est: siue nomen imponendo / siue nomine imposito vtendo: et vtroque modo potest beatus et viator deum nominare / etiam deus. Deus tamen et spiritus bea¬ ti mere spiritualiter et mentaliter ( nisi forte de angilis in corporibus assumptis qui deum frequenter nominauerunt vocaliter / et de beatis hominibus in corpore et anima. Et de viatoribus) patet quod vtroque modo mentaliter scilicet et vocaliter possunt deum nomina re: quare etc. Hec de secundo articulo questionis quae est valde difficilis.

¶ Quantum ad tertium articulum dico breuiter quod deus potest pluribus nominibus nominari: quia de ipso plures possunt conceptus formari siue obiectum distinguatur ex natura reiet in diuinis sint aliqua plura ex natura rei / quod opotet saltem concedere de relationibus et personis: siue preter ista nulla sit ibidistinctio nisi mere per opus rationis. De quo tamen in sequentibus questionibus a parebit. Inter nomina autem dei ista quatuor sunt pro pria secundum aliquos duo latina / et duo hebrea apud hebreos: duo latina sunt qui est / et deus / et dicitur quod primum est magis proprium: quia magis abstractum et significatur per esse. deus autem est magis concretum et significat habens tale esse: licet etiam sit magiproprium quantum ad vsum: vnde quantum ad id a quo nomen imponitur deus est magis proprium. Apud hec breos sunt duo nomina dei propria scilicet Tetragramaton et Adonay. Primum est magis proprium quia magis abstractum / significat enim meram diuinam essentiam secundum Raby Moysem. Sed hoc nomen Adonay inponitur idem quod dominus. Primum scilicet nomen domini tethagramaton scribitur quatuor literis non diuersis specie / sed numero: quia vna duplicatur que sunt Ioth he. vau. he. quarum prima idem est quod I. apud nos Secunda et quarta idem est quod h. tertia idem est quod b et iste quatuor simul iuncte non reddunt sonum alicui nominis vnius. Unde creditur illud nomen esse in explicabile creature: et fuit habitum primo per reuelationem / postea per identitatem / et rarissime nominaba tur apud hebreos: et a solis sacerdotibus propter reuerentiam sicut vnus doctor dicit. Sic de isto.

¶ Nota hic quod nomina ista et alia omnia que proprie I transsum: ptiue dicuntur de deo dicuntur secundum substantiam prouisubstantia distinguitur contra accidens. Non autem omnia dicuntur secundum substantiam prout substantia distinguitur secundum relationem / sicut patet de nominibus per sonarum: nec etiam prout substantia distinguitur contra quale vel quasi: sicut patet de nominibus attributorum. Similiter etiam inter nomina proprie id est non trans sumptiue conuenientia ipsi quedam sunt nomina conuenientia sibi communiter cum creatura: vt sapiens iustus ens etc. Alia vt pater et filius etc. Alia sibi propria si bi actu conuenientia / et istorum et illorum quedam sunt positiua vt deus est proprium positiuum: quedam negat ua imperfectionis vt infinitus immensus. Communevero importans perfectionem vel positionem est vt sapiens iustus et huiusmodi: sed negationem vt immor talis vel magis proprie incorporeus: quod non solum conuenit sibi sed et angelis. Et sic de isto tertioarticulo.

¶ Ad primum principale dico quod diuina essentia est a nobis intelligibilis licet non fantasiabilis per se sed per effectus: nec sequitur quod ipsam simplici conceptu possimus distinguere ab aliis sicut dictum est supra.

¶ Ad secundum dico quod deus est in effabilis a nobis vel innominabilis non simpliciter sed perfecte / quia non possumus ipsum perfecte fari nec nominare.

¶ Ad tertium dico quod et nominibus concretis et abstractis possumus ipsum nominare: quam do dicit concretum non significat aliquid simplex: dico quod verum est in accidentibus vt album quod significat albedinem / vel saltem concernit vel connotat subiectum. Non sic in deo: de abstracto quando dicit quod non significat aliquid subsistens: dico quod verum est in accidenti bus: sed aliquid inherens vel natum inherere. In deo autem omnia sunt subsistentia prout subsistens distinguitur contra inherens. Aliter dicitur quod concretum in creaturis habet subsistentiam / et hoc est perfectionis / et sic recipitur in diuinis. Aliquando habet compositionem et est imperfectionis / nec sic est in diuinis. Similiter etiam abstractum habet inherentiam / et sic non inuentur in diuinis. Aliam conditionem habet scilicet communcabilitatem vt quo et sic est in diuinis: nec hoc est imperfectionis.

¶ Ad quartum dico quod licet creatura nichil habeat commune cum deo nec econuerso nisi analogice tamen creatura imitatur deum et hoc sufficit ad cognoscendum ipsam / tamen modo quo dictum est tertia distinctione et sic etiam deus potest nominari vt patet