¶ Uidetur quod non. quia sacerdos eoipso non habet ptantem iudicandi aliquem in ecclesia nec sententiandi. qui non habet iuriditionem super aliquem vnde non confertur sibi ex sua ordinatione aliqua iurisditio: sed clauis est ptans sententiandi vel iudicandi. ergo etc.

¶ Secundo sic. aliquis non sacerdos habet claues. quia habet ptantem cognoscendi et iudicandi de causa: sicut patet de archidiaconis: qui poastseunt exconicare et reconsiliare dato quod non sint sacerdotes. ergo sacen dotibus in sua ordinatione non conferuntur claues

¶ Tertio sic. vna clauis dicitur clauis scientie: sed sacerdotibus in sua ordinatione non confertur scientia. patet. quia non lateret illum: cui confertur talis scientia. ergo etc. Mathei. x vi. promittitur petro et

¶ Contra aliis sacerdotibus in ipso tibi dabo claues regni celorum.

¶ Et Io. xx. completuillud promissum: accipite spiritum sanctum: quorum remiseritis peccata. etc.

¶ In ista questione sic procedam.

¶ Primo ostendam quid vocetur vel dicatur et sit clauis: et quod in ecclesia sunt plsophus claues collate ministris eo clesie et quod congruum est eas fuisse collatas.

¶ Secundo ostendam ( quia clauis ptans dicitur ) quales ptantes sunt huiusmodi claues: et qualiter secundum eas habens ipsas praet exi re in actum.

¶ Tertio inquiram: vtrum ptans clauium sacer dotalium absoluendi scilicet in foro confessionis se extendat ad deletionem culpe et remissionem seu commutationem pene eterne vel tparalis tantum.

¶ Ultimo ad rationes.

¶ Quantum ad primum articulum dico primo. quod clauis est ptans apiendi vel claudendi regnum celorum vel ecclesiam ipsam alicui propter merita vel demerita sua. vnde clauis nec est apriens / nec apertio / nec causa apertionis vel clausionis: eo modo quo merita vel demerita dicuntur cam. sed est ipsa potestas aperiendi vel claudendi vel cognoscendi de causa quare aperitur vel clauditur. Sicut ipsa clauis materialis est instrumentum ipsum aperiendi vel claudendi. Nam omnes transferentes secundum aliquam similitudinem trant ferunt.

¶ Dico autem quod in ecclesia duplex forus inuenitur. vnus publicus et communis. alius vero secretus et priuatus. Et vterque forus iudicialis est et sententiatiuus. Et per consequens quantum ad vtrumque forum est dare ptantem in ecclesia cognoscendi de causa et sententiandi in vtroque foro. Et cum clauis sit ptans claudendi vel aperiendi per sententiam diffinitiuam vel etiam cognoscendi de causa aprtionis vel clausionis: quia sine cognitione de causa non potest iuste sententiari: nisi a casu: patet quod in ecclesia quantum ad vtrumque forum sunt claues. Primo quidem quantum ad forum publicum sunt claues due quarum vna est principalis: quae est ptatns sententiandi in causa et negotiopublico claudendo ecclesiam vel aperiendo: sicut exconicando vel absoluendo et huiusmodi. Et alia sine qua recteet iuste nisi a casu non potest ista habere actum suum. et est illa alia ptans cognoscendi de causa clausionis vel apartionis ecclesie quae fit alicui in foro publico. Et dicitur clauis ista: quia licet non sit ptans aperiendi vel claudendi: est tamen necessaria claudenti vel aprienti quia non pratet riteclaudere vel aperire: cum habeat voluntatem obligabilem: sine tali ptante cognoscendi de causa: vel nisi cognoscat de causa. Similiter in ecclesia quantum ad forum se cretum et priuatum qui est forus conscientie et confessio nis est duplex clauis in ecclesia scilicet ptatns sententiamdi arbitrarie et ministerialiter regnum celorum peccatori apiri vel claudi secundum merita vel demerita sua Aperiri quidem secundum meritum digne penitentie. sed claudi secundum demeritum penitentie et inobedientie ad ecclesiam et ad deum. Et similitter pateatns cognoscendi de causa sententie in tali foro puta de merito vel demerito illius cui sententiatur regnum celorum aperiendum vel claudendum.

¶ Secundo dico quod poatetns sententiandi vel cognoscendi de causa sentem tie. que dicitur clauis: tripliciter potest alicui conuenireUno modo summe et principaliter. Secundo modo non summe principaliter tamen aliquo modo excelliter et subprincipaliter. Tertio modo non principa liter nec excellenter sed ministraliter et particular ter seu arbitrarie.

¶ Primo modo conueniunt claues predicte ipsi deo primo. quia cum iste claues ad iudicium pertineant: et ipsi deo primum iudicium et principaliter debeatur: et ad ipsum pertineat. quia ex seipso iustus est immo iusticia ipsa oportet quod claues ad ipsum primo et principaliter pertineant. Secundo quia iudicare est ptantis et auctoritatis super illum: qui iudicatur iuxta illud. Ad romanos. Tu qui es / qui iudicas alienum serum deus autem est primus praesidens oportet quod clauis iud cii ad ipsum primo et principaliter et vniuersaliter partitineat.

¶ Secundo iuodo conueniunt claues ipsi christo capiti ecclesie. Clauis enim praeminens et excellens christo conuenit. Et ista praeminentia vel excellentia potest in telligi et quantum ad vniuersalitatem causarum iudicam darum. quia christus nouit omnia merita vel demerita iudicandorum: et de omnibus iudicat et sententiat: et quantum ad firmitatem et equitatem sententie diffinitiue. Sententia enim et iudicium christi infallibiliter recta sunt. quia sua voluntas inseparabiliter et inuariabiliter conformis est iusticie divine in iudicando.

¶ Tertia clauis vel clauis tertio modo est in ecclesia militante inministris eius que est clauis particularis in quolibaministro. quia nec omnes causas iudicandorum cognoscit nec de omnibus: sed de quibusdam sententiat. Similiter etiam est ministerialis et arbitraria non principalis. vnde nec ministri ecclesie militantis claudunt vel aperiunt nisi instrumentaliter quasi et ministerialiter seu arbitrarie ex commissione dei vel christi. Similiter etiam sententia et iudicium ministrorum ecclesie non semper firma est nec rata nec iusta. sed clauis eorum infirma est et errare potest: et esse difformis sententie dei iudicantis. Et aliquando recte iudicare et sententiare potest: quando scilicet iudicat et sententiat conformiter legi diuine. Et tunc est firma et rata¬

¶ Tertio dico: quod tales claues ministeriales et particulares sententiandi et cognoscendi de causa in vtroque foro date sunt de facto ministris ecclesie. primo quidem habentibus auctoritatem praelationis et iurisdi tionis super alios: et praecipue ipsi pape et aliis secundum dispensationem eius. Alie vero due scilicet in foro interiri date sunt ipsis sacerdotibus et nullis aliis nisi se cerdotibus: licet prime due frequenter habeantur a non sacerdotibus.

¶ Quod autem sic date fuerunt iste claues. patet de primis duabus pertinentibus ad forum exteriorem. Mathei. x viii. dicente domino ipsi Petro. Si peccauerit in te frater tuus. etc. Et sequitur tandem: si ecclesia non audierit: sit tibi sicut ethnicus et publicanus. Et sequitur amen dico vobis: quecun que alligaueritis super terram: erunt ligata et in celis. Et quecumque solueritis super terram: erunt soluta et in celis. Hic date fuerunt claues ad sententiandum in foro publico. quia deus approbat solutionem et ligationem ecclesie factam in publico. quam qui contennit: habendus est sicut ethnicus et publicanus

¶ De collatione vero secundarum clauium in foro conscientie vel confessionis secreto et priuato habetur Io. xx. Accipite spiritum sanctum quorum remiseritis peccata. etc. Et dico quod licet explicite non videatur ibi data nisi clauis potestatis vel potestas sententiandi: tamen implicite etiam tradita est clauis que dicitur scientie. non quod sit aliqua scientia vel noticia actualis vel habitualis: sicut videtur sentire magister: sed quia est potestas vel auctoritas cognoscendi de causa iudicandi: sicut scientia habi tualis suo modo est potestas quedam cognoscend vel considerandi actualiter secundum talem habitum Et multi habent clauem istam scientie: quil sunt igno rantes et nescientes sicut patet. Et ista clauis priorest quantum ad vsum et ordinatur ad illam vel ad vsum alterius. Prius enim est cognoscere de causa: quam sententiare de ipsa. decuit etiam quod claues iste ecclesie traderentur ministris ecclesie sicut dispensato ribus ministeriorum dei et ecclesie. et sic vt per eas possent ligare et soluere et corpus ecclesie regere. Et precipue de duabus secundis fori interioris dem cuit: vt traderentur sacerdotibus quasi hierachiis ecclesiasticis: vt reducerentur infima ad suprema per media. et vt ipsi qui habent potestatem super corpus christi verum conficiendo eucharistiam: haberent etiam ptantem super corpus christi misticum mediantio bus talibus clauibus.

¶ Quarto dico: quod due prime claues fori exterioris non sunt eedem cum aliis dua bus fori interioris. quod probatur. quia ille ab istis separantur et econuerso. Frequenter aliquis enim habet duas primas sine secundis: vt archidiaconus vel prelatus aliquis non sacerdos. Et aliqui habent duas secundas sine primis: vt simplices sacerdotes communiter et sacerdotes parrochiales: qui non habent potestatem iudicandi nec cognoscendi de causa in foro publico ecclesiastico: nec excommunicandi nisi forte in quibusdam casibus concessis ipsis a iurenvt in casu furti vel rapine: et huiusmodi. Similiter etiam due prime ab inuicem distinguuntur. licet enim communiter sese concomitentur: tamen possent ab inuicenseparari. posset enim dari alicui potestas cognscerdi de causa: dato quod non daretur potestas sententian di: sed vt referret iudici examinationem cause. Et hoc etiam fit frequenter tamen non habetur nec datur aliquando de facto secunda sine prima cui enim datur potestas sententiandi idem datur potestas cognoscendi: licet etiam absolute posset sine illa: non tamen ordinate daretur nisi forte habenti voluntatem impeccabilem vel inobligabilem: et sic non indigentem noticia priuia vel examinatione cause ipsam dirigente. Nec intelligo: quod iste due claues vltra naturales potentias iudicantis dicant aliquid reale positiuum: sicut nec dominium vel praelatio secundum quod huiusmodi. Non enim confertur in collatione ipsarum: puta quando alquis fit archidiaconus vel abbas vel huiusmodialiquid reale positiuum: sicut nec quando aliquis fit dominus vel princeps aliquorum sola voluntate alicuius conferentis dominium: sed dicunt respectrationis vel potentias ipsas naturales vt sequuntuvolitionem conferentis seu volentis quod iste vel ille habeat tale dominium vel talem potestatem super istos.

¶ Similiter due alie claues fori interioris distinguntur ab inuicem et a caractere sacerdotali: licet dicant aliqui oppositum de caractere. quod probo de ipsis ad caracterem comparatis: quia separabi les sunt a caractere sacerdotali: vel potius caracter ab ipsis. et caracter est aliquando sine ipsis. Patet quia Christus prius tempore fecit apostolos sacer dotes quam daret eis istas claues. Nam in cena fecit eos sacerdotes: quando post consecrationem corporis et sanguinis sui dicit eis. Hoc facite in meam commemorationem. et tunc habuerunt caracterem sacerdotalem: sed post resurrectionem. Iohan. xx Dedit eis claues predictas quando dicit Accipite spiritum sanctum: quorum remiseritis pctam: re¬ mituntur eis et quorum. etc. Similiter etiam fit quando sacerdotes ordinantur prius enim recipiunt caracterem sacerdotalem in tradtione calicis: quando dicitur eis: accipe potestatem conficiendi vel celeprandi missam. etc. et postea etiam recipiunt istas claues: quando dicitur eis: accipite spiritum. etc. Et im ponuntur eis manus ab ordinante.

¶ Similiter dico: quod deus absolute potuisset vel posset conferreclaues tales sacerdotibus: sicut et duas primas: licet de facto et secundum potentiam ordinatam non comferantur nisi sacerdotibus: et ita a caractere non se parentur.

¶ Similiter dico quod iste due claues non solum a caractere verumetiam a seipsis et inter se distinguuntur: licet simul tempore conferantur in impositione manus episcopi cum illis verbis. accipite spi ritum sanctum. etc. Et in collatione vnius puta clauis sententiandi ligandi vel soluendi que ibi exprimitur intelligitur conferri alia scilicet clauis scientie necessaria ad vsum clauis potestatis. Absolute tamen dico: quod deus posset vnam ab alia separare: sicut dictum est de aliis duabus supradictis. Et sunt due claues vel potestates vna cognoscendi de causa et alia sententiandi de causa. Nec etiam puto: quod secundum se dicant aliqua realia positiua. sed sicut dictum est supra de aliis clauibus et dominio siue principatu vel potestate seu iurisditione super alios. Et puto: quod ambe claues ad voluntatem per tineant. Similiter etiam et de duabus supradictis Nam licet cognoscere de causa ad intellectum part neat: et licet dictare sententiam per modum noticie ad intellectum etiam pertineat: sicut actus ipsius elicitus: tamen apud voluntatem residet auctoritas cognoscendi et sententiandi vel iudicandi. Ipsaenim habet mouere intellectum ad cognoscendum de causa et ad dictandum sententiam. Unde et voluntate iudicis imperante de causa cognoscitur et sententia confirmatur: sicut patet: et aliud soluitur vel ligatur. hec de primo articulo principali.

¶ Quantum ad secundum articulum premitto: quod ad aliquem actum est aliquando dare potentiam proximam. Aliquando vero remo tam. potentia proxima vocatur illa: quae includit omnia requisita ad hoc: vt exeat in actum: vel exire possit nec compatitur aliquod impedimentum ad talem actum sed includit amotionem cuislibet impedimenti sicut etiam Aristo. dicit. 1x. metha. Potentia vero remo ca dicitur potentia non sufficiens nec disposita: vt exeat in actum vel etiam potentia impedita.

¶ Ad propositum dictum est supra quod claues ecclesie sunt potestates vel potentie quedam aliquo modo. Et quantum ad duas primas dici potest quod non sunt potestates pxime: necsecundum ipsas habens eas est in potentia proxima: vt statim possit exire in actum vel in actus earum. Nam sicut videretur alicui: iste potentie sunt impedibiles ab actibus suis vel per exconmunicationem vel per suspensionem vel huiusmodi. Aliquis enim potest manere archidyaconus vel abbas vel episcopus aliquorum sibi subditorum. et per consequens in eo due claues prime scilicem fori ex terioris. et potest cum hoc esse excommunicatus. et ita non potest exequi actum illarum clauium sed in pediuntur ab actibus suis. vnde nec potest exciomnicare nec absoluere talis exconicatus: licet predicte claues maneant penes ipsum. Et ita non sunt po¬ testates proxime vel potentie ad tales actus: etiam quantum est ex parte ipsarum et ex parte habentis.

¶ Aliis autem videtur posse dici: quod predicte claues sunt potestates proxime: quantum est ex parte ipsarum et habentis: et sunt inimpedibiles manenti bus ipsis. Unde vel secundum eas habens immediate potest in actum quantum est ex parte sui. aut si non potest: non manent tales claues in eo: sed substrahumtur ab eo per excomunicationem vel huiusmodi impedimentum: quo posito non potest in actum talium clauium. Non curo quo modo dicatur. uibus fori interioris

¶ De secundis clu voluerunt aliqui dicere: quod sunt potestates proxime ligandi et soluendi in foro conscientie. ita quod eoipso quod aliquis perfecte est ordinatus in sacerdotem et recipit claues potest immediate absoluere petentem. et habet in hoc materiam sibi subiectam etiam prohibitus vel suspensus vel exconicatus vel etiam depositus seu degradatis et si absoluit de facto absoluit: licet mortaliter peccet sicut faciendo contra preceptum superioris. sicut etiam ptans consecrandi vel conficiendi corpus christi est proxima. et sacerdos habens materiam panem triticeum quomodocumque prohibitus vel suspen sus vel excommunicatus vel degradatus si profert verba consecrationis cum debita intentione de facto conficit: licet mortaliter peccet facendo contra preceptum seu inhibitionem superioris quod ista opinio coniter et rationabi¬

¶ Sed dico liter non tenetur. Non enim tenetur quod aliquis eoipso quod ordinatus et habens claues habeat materiam subiectam vel personam in quam possit exercere actum absoluendi: sed oportet subditum sibipari vel assignari: ac per hoc. iurisditionem in ipsum: ad hoc non solum vt rite et sine pcto absoluat: verumetiam vt de facto absoluat. quia sententia a non suo iudice est nulla.

¶ Et consequenter dicitur quod potest superior sacerdotis alicuius amouere subditum a ptante istius: vel iurisditionem super istum ab ipso sacerdote per exconicationem vel suspensionem. vt sic nec rite absoluatm nec veraciter etiam de facto absoluat. Et ita non est simile de clauibus istis: et de potestate conficiendi. quia illa quantum est ex se proxima est non impedibilis per defectum alicuius iurisditionis: que requiratur in sacerdotesuper materiam vel super panem. non enim oportet: quod panis consecrabilis ab eo sit suus vel sue iurisditionis vel passionis: sicut patet. Unde et aliquis in sacerdotem ordinatus habens panem triticeum: et potens proferre verba consecrationis cum deus bita intentione potest immediate conficere de facto quantumcumque suspensus vel exconicatus vel hereticus. Non sic autem quilibet ordinatus in sacerdotem: qui accipit claues habens penitentem presentem potest cognoscere de causa ipsius: nec absoluere ipsum: nisi sit cum hoc iurisditionis sue et sibi subiectus. Et si queras causam dico: quod sic est a deo institutums ne sit confusio in corpore ecclesie multiplicato. sicut esant si quilibet sacerdos potestatem immediatam et propriam haberet super quemlibet penitentem. Clauis igitur non est potentia propria: nec habens ipsam ha bet potestatem propxima. sicut patet: sed est potentia remota ad hoc vero vt sit vel fiat proxima: requiritur cum ea iurisditio.

¶ Ex quo faciliter et euidenter patet: quomodo superiores et precipue papa dispensare potest suis inferioribus iurisditionem artando et similiter alii. et per consequens quom possunt sibiipsis casus et personas reseruare. et quo non quicunque sacendos potest etiam subditum suum de quocunque absol uere que tenentur communiter ab ecclesia. que tamen non essent vera nec possent saluari secundum primam viam

¶ Si dicatur contra predicta primo. quia cuilibet potentie actiue videtur correspondere potentia passiua non solum in moralibus sed etiam in sacramentalibus. clauis autem est potentia actiua cognoscendi vel absoluendi. igitur sibi secundum quod huiusmodi correspondet potentia passiua alicuius absolubilis. et per consequens materia vel subiectus aliquis.

¶ Secundo quia clauis est potestas iudicandi. sed nullus habet potestatem iudicandi nisi habens aliquem subiectum iudicabilem ab ipso.

¶ Dico ad primum: quod clauis est potentia actiua remota et ita sibi correspondet materia aliquo modo a remotis puta peccator penitens. sed sibi non correspondet materia vel potentia passiua proxima nisi concurrente alia potentia actiua scilicet iurisdictionis et quod iste sit subiectus habenti. claues. Preterea etiam non oportet: quod semper potentie actiue correspondeat potentia passiua vel materia existens in aciu alioquin res creabilis vel causabilis a deo fuisset ab eterno. et ita non oportet quod habens claues habeat materiam in actu: sed sufficit. quod possit haberequando materia sibi subiicitur..

¶ Ad secundum dico: quod istud argumentum potest adduci satis bene ad probandum quod ex virtute collationis clauium in illo verbo. Accipite spiritum sanctum etc. non fuit aliquis subiectus actualiter et complete ipsis apostolis: nec aliquis tenebatur eis confiteri quia ex hoc non habuerunt nisi potentiam remotam iudicandi. quia ex hoc precise non fuit eis data iurisdictio. potest igtur habere potestatem iudicandi remotam non habens subditum in actu: nec in potentia proxima. et sic est in proposito. Creditur tamen et bene: quod chrisius vel tunc concomitanter saltem. vel alias dedit apostolis potestatem iurisdictionis super absoluendos: vel saltem princibi aptolorum: qui eam aliis communicauit. vel si omnes apostoli habuerunt eam immediate a christo: tamen principi apolorum dedit pote statem artandi vel limitandi vel extendendi vel amouendi ab eis. sicut potest facere papa ab episco pis: qui sunt successores apostolorum et ab inferioribus sacerdotibus: qui sunt successores discipulorum. Hec de secundo articulo principali.

¶ Quantum ad tertium articulum. scilicet an potestas clauium sacerdotalium praedictarum in foro conscientie vel penitentie se extendat in absoluem do ad remissionem culpe et commutationem pene eterne n tparalem et etiam diminutionem pene tmparalis debite pro octo: videtur fuisse opinio magistri: quod non quantum ad remissionem culpe et commutationem pene eterne in tmpara em seu remissionem eiusdem pene eterne. Sed hoc ad solum deum pertinet: sicut dicit. Et allegat ad hoc plures auctur. sicut patet dist. xviii. Et respondet ad potestatem clauium: quae est potestas absoluendi pro tanto quia sacerdotes ecclesiastici ostendunt pctitores absolutos vel ligatos secundum demerita vel merita eorum sibi ostensa si cut sacerdotes legales non faciebant leprosos. nec curabant eos a lepra: sed ostendebant eos esse leprosos vel a lepra mundatos. Ex adduxit exemplum de lamaro. quia primo fuit suscitatus et postea expositus discipulis: vt solueretur. Sic etiam pectotor primo absoluitur a deo: et suscitatur quantum ad remissionem culpe: et per consequens quantum ad commutationem pene eterne in temporalem. et postea soluendus dimittitur sacerdotibus. quia habent ostendereipsum solutum: et per iudicium eorum soluitur apud eeclesiam Secundo etiam aliter habent ptantem ligandi et soluendi sacerdotes ecclesiastici secundum eum. quia imponendo penitem tibus satisfactionem ligant eos ad talem penam explendam: et soluunt remittendo eis de pena debita: agendo secundum minam cum eis: et recipiendo eos ad sacramenta ecclesie.

¶ Sic ergo de intentione magistri est: quod potestas clauium no se extendit ad remissionem culpe nec ad commutationem pene eterne vel remissionem eius effectiue vel causaliter quasi: sed tantum ostensiue: sicut de sa cerdotibus legalibus dictum est supra secundum ipsum. Quantum vero ad penam tparalem dicit: quod extendit se potestas clauium: dum tamen conformiter se habeat diuino iudicio. Ita quod praecise sic determinet et limitet penam temporalem conformiter ad diuinum iudicium. alioquinnon ratificatur eius iudicium: nec valet apud deum de pena temporali. ista arguitur primo contra pri¬

¶ Sed conti a mumn sic. penitentia vel ab solutio est sacramentum noue legis. sed sacramentum noue legis nec ministrans ipsum solum ostendunt gratiam preexistentem. sed sacramentum est signum efficax gratiae non remenoratiuum nec praenosticum: sicut dictum est supra: igitur sacramentum penitentie vel absolutio sacramentalis: quae fit virtute clauium: non tantum est ostensiua gratie et remissionis pcti et commutationis pene: verum etiam eo modo quo alia sacramenta sunt: vel dicun tur causa gratiae: eodem modo et istud: et per consequens remissionis culpe. quia gratia non stat cum pctto mortali defacto et commutationis pene. quia obligatio ad penam eternam non stat cum gratia in aliquo. quare etc.

¶ Secundo sic. penitentia et absolutio sacramentalis vertute clauium est secunda tabula post naufragium. sed hoc non esset: si tantum ostenderet gratiam et absolutionem a pecto. nam secundum magistrum in principio huius quarti: sactum est inuisibilis gratie visibilis forma vt eius similitudinem gerat: et causa existat. exponendo tamen causam eo modo quo dictum est in principio huius quarti. ergo etc.

¶ Quantum ad secundum arguitur contra magistrum. primo sic. nulli committitur arbitrium iudicandi: cuius arbitrium numquam erit ratum: quantumcunque diligentiam apponat in arbitrando vel ludicando sed si oporteret iudicium de pena temporali confirmari simpliciter et praecise diuino iudicio ad hoc vt clauis ad illam se extenderet: nunquam posset iudicium esse ratum nec firmum apud sacerdotem iudicamlem: scilicet quod bene iudicaret. quia nunquam de communi legenisi per miraculum potest sibi constare de voluntate diuina precisa circa istu in particulari. et ita solum vel a casuvel per miraculum: si reuelaretur sibi diuina voluntas: posset rite iudicare: nec sententiare de pena.

¶ Secundo sic. nullus constituitur arbiter inter partes sublhac conditione quod precise arbitretur secundum voluntatem vnius partis precipue quando precise non potest nosse voluntatem eius. sed in iudicio arbitrario penitentie secundum claues partes sunt deus et pector. sacerdos instituitur iudex. cum igitur non possit sibi constare nisi per reuelationem vel miraculum de precisa voluntate dei circa peccatorem: non ligatur ad arbitrandum precise illam penam quam deus imponeret alias preter istud sacramentum Secundo quia si sacerdos imponeret penitenti aliquantulum maiorem penam pro pcto: non est verisimile: quin teneret igitur similiter etiam de minori aliquantulum iudicium est ratum: et tenet. nec talis pena punctalis est: vt videtur breuiter quantum ad primum:

¶ Dico igitur quod absolutio sacramenta is vel sacramentum penitentie virtute clauium extendit se ad remissionem culpe et commutationem peneeterne in temporalem: quantum est ex se: nisi prius inue niantur ista facta in penitente virtute contritionis. sicut etiam de baptismo: quod quantum est ex se et per se de let culpam originalem quam inuenit in baptimato: et etiam simpliciter remittit penam. quantum est ex se dico. quia licet aliquando inueniat culpam remissam in susci piente baptismum ex motu bono liberi arbitrii susci pientis praecedente: hoc tamen sibi accidit: et tunc etiam auget gratiam. sic in proposito suo modo.

¶ Et auctoritates magistri sunt affirmatiue: quod sacerdos ostendit: sed non sunt negatiue: quod non absoluit. ideo etc. Non ergo penitus est simile de sacerdotibus catholicis et de sacerdotibus legalibus. Similiter illud de lagaro non cogit. quia bene oportet aliquo modo pctonrem suscitari et solui a peccato saltem quantum ad displicentiam peccati: et propositum non recidiuandi vel non propositum recidiuandi quam a sacerdote absoluatur. Sed nihil valet contra propositum sicut patet. Similiter etiam ex talibus parabolis seu sensibus parabo licis non concludunt argumenta.

¶ Quantum ad secundum de pena temporali dico: quod non ratificatur iuddicium clauium nisi conformiter se habendo ad diuinam voluntatem vel diuinum iudicium: isto modo scilicet quod diuina voluntas approbet tale iudicium. sed non oportet tale iudicium esse conforme diuino iudicio vel diuine voluntati quantum ad hoc: quod imponatur precise vel non imponatur tantum deus pena: quantum diuina voluntas alias sine sacramen to imponeret vel non imponeret sine tali sacramen to vel quantum determinate et precise et punctaliter vult isti de pena vel non vult seu vellet vel non vellet sine tali sacramento. sed sicut in iusticia commutatiua non est medium punctale obseruandum: sed habet aliquamlatitudinem: sicut dictum est supra. Ita etiam in proposito de impositione pene propter pctantum. est enim huiusmodiquasi quedam iusticia commutatiua: sicut dictum est supra. Ita quod licet alias secundum diuinam iusticiam precisam correspondet pctatio maior pena tamen suscipienti sacterm communiori pena imposita ratificatur pena et iudicium sacerdotale secundum claues. nec oportet ita punctaliter accipere: sicut dicunt.

¶ Secundo videtur mihidicendum: quod quotiens iteratur rite et modo debito sacramentum penitentie: virtute clauium remittitur aliquid de pena temporali explenda vel soluenda pro pctins. de quibus penitens confitetur. et posset totienm confiteri: quod illa tparalis pena totaliter solueretur et in vitapresenti expleretur. et ita bene virtute sacramenti sicut et tota pena expleri potest virtute contritionis vehementis habite de pcto vel de pctins.

¶ Unde non est verum dictum vnius doctoris: qui dicit: quod prima vite absolutionis rite habita nihil valent sequentes absolutiones Nec etiam quantum ad penam: eo quod primum iudicium prime absolutionis ratificatur. non enim sic ratificatur quod sequentes absolutiones non valeant quantum ad augmentum gratie et diminutionem pene. sed quia ipsum valet: et infunditur gratia vel nugetur per ipsum: et commutatur pena eterna in tenporalem: vel remittitur iparalis vel minuitur si inuenitur soluenda in penitente. verum est tamen: quod quantum ad remisionem culpe non valet absolutio nisi semel. hec detertio articulo principali. et secundum et tertium prin¬

¶ Ad primum cipale patet ex dictis incorpore questionis.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1