Table of Contents
Commentarius in libros Sententiarum
Liber 1
Praefatio
Prologus
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctio 28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Distinctio 41
Distinctio 42
Distinctio 43
Distinctio 44
Distinctio 45
Distinctio 46
Distinctio 47
Distinctio 48
Liber 2
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctiones 4-5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctiones 21-22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctiones 26-28
Distinctio 29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctiones 40-41
Distinctio 42
Distinctiones 43-44
Liber 3
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctio 5
Distinctio 6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctio 18
Distinctio 19
Distinctio 20
Distinctio 21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27
Distinctiones 28-30
Distinctio 31
Distinctio 32
Distinctio 33
Distinctio 34
Distinctio 35
Distinctio 36
Distinctio 37
Distinctio 38
Distinctio 39
Distinctio 40
Liber 4
Distinctio 1
Distinctio 2
Distinctio 3
Distinctio 4
Distinctiones 5-6
Distinctio 7
Distinctio 8
Distinctio 9
Distinctio 10
Distinctio 11
Distinctio 12
Distinctio 13
Distinctio 14
Distinctio 15
Distinctio 16
Distinctio 17
Distinctiones 18-19
Distinctiones 20-21
Distinctio 22
Distinctio 23
Distinctio 24
Distinctio 25
Distinctio 26
Distinctio 27-29
Distinctio 30
Distinctiones 31-32
Distinctiones 33
Distinctiones 34-36
Distinctiones 37-39
Distinctiones 40-42
Distinctiones 43
Distinctiones 44
Distinctiones 45
Distinctiones 46
Distinctiones 47
Distinctiones 48
Distinctiones 49
Distinctiones 50
Quaestio 1
¶ Uidetur quod sic. Ioan. 8 dicit christus. Si dixero: quia nescio eum eri similis vobis mendax. Sed ip se potuit hoc dicere nescio eum quia dicit totum istud. Si dix ro quia nescio eum: ergo potuit dicere partem tantum igitur potuit mentiri et peccare.
¶ Secundo sic. Augustinus de libero arbitrio dicit Quod melior est natura quae potest peccare quam que non potest. Sed Christus habuit optimam naturam humanam: ergo potuit peccare.
¶ Tertio sic. Anselmi cur deus homo dicit quod Christus potuit peccare si voluit. Sed Christus potuit hoc velle: quia habuit liberum arbitrium creatum: et per consequens flex bile ad malum et peccabile. Christus fuit beatus ab instan¬
¶ Secundo inquiram de facto secundum ordinem diuine voluntatis quem tenemus de ipso potuit peccare.
¶ Quantum ad primum nio quod christus verus deus et ver us homo absolute loquendo peccare non potuit. Sed implicat contradictionem dice re quod potuerit peccare.
¶ Prima ratio est ista. Cotradictionem implicat quod beatus manens beatus possit peccare: quia tunc simul posset esse miser et beatus Sed Christus deus et homo est beatus necessario quialmanens deus et homo non potest non esse beatus secundum naturam assumptam: quia natura assumpta ex vi vnionis ad verbum necessario fruitur verbo sicut dicunt: ergo etc.
¶ Secunda ratio. Impossibile est et implicat contradictionem quod suppositum impeccabi le possit peccare: quia si posset peccare esset peccabile et non impeccabile. Sed Christus est suppositum in peccabile: quia est suppositum verbi. Supposito autem attribuitur principaliter actio non nature: ergo impossibile est quod peccet. Licet enim quantum est ex parte nature humane: vt quo posset peccare tamen ista natura non potest esse quo ad peccandum respectu suppositi diuini quod est impeccabile: quare etc.
¶ Tertia ratio. Conditio repugnans diuino supposito non potest sibicommunicari ex natura assumpta sicut patuit in precedenti questione. Nam ista non potest verificari christu est creatura. Sed esse peccabile vel posse peccare est conditio repugnans perfectioni diuini suppositi: quia est conditio imperfectionis et creature vt creatura est: ergo etc.
¶ Sed videtur micut cio quod non est aliqua contradictio ponere Christum verum deum et verum hominem posse peccare absolute loquendo ita quod absolute loquendo fuit hoc possibile.
¶ Prima est. De quo cumque non implicat contradictionem quod possit mereri de illo non implicat contradictionem quod absolute loquendo non possit demereri. Nam eiusdem est potentia merendi et demerendi. Sed de Christo non est primum impossibile vt patet ergo nec secundum.
¶ Secundo sic. SicunChristus secundum voluntatem suam creatam potuit alique actum elicere ita potuit aliquem suspendere absolute loquendo. Patet ex libertate principii creati quia est voluntas. Sed quicumque potest actum voluntatis per voluntatem creatam elicere vel suspendere potest ipsum non circumstantionare debite secundum illud principium: et per consequens peccare ergo etc.
¶ Tertio sic. Non magis repugnat alsolute loquendo supposito immortali posse mori quam supposito impeccabili posse peccare. Sed hoc non implicat contradictionem. Christus enim erat suppositum immortale secundum diuinitatem et tamen potuit mori et mortuus fuit secundum humanitatem: ergo etc
¶ Uidetur igitur michi dicendum quod absolute loquido non obstante aliqua contradictione Christus existens verus deus et homo potuit peccare secundum naturam humanam peccabilem assumptam et per consequens secundum eandem damnari aliorum dico sicut dixi supra
¶ Ad primir quod ex vi vnionis nature humane ad verbum Christus non est beatus. Potuisset enim absolute loquendo verbum assumpsisie naturam irrationalem et naturam rationalem non fruen tem: ideo non valet. Aliter dicitur quod non implicai contradictionem aliquem esse actu beatum et tamen cum hoc in culpa: quia culpa non priuat beatitudinem: et ita non implicat hoc contradictionem: quare etc.
¶ Ad se cundum dici potest quod licet Christus sit suppositum impeccabile per naturam diuinam sicut etiam immortalis tamen peccabilis potest esse secundum naturam assumptansicut et mortalis. Unde non video quin sicut natura humana est principium quo vel saltem quo Christus fuit generabilis et suppositum fuit quod generabatur et quod postea moriebatur sic in proposito.
¶ Ad tertium dico quod non plus dicit non posse peccare imperfectionem repugnantem diuino supposito quam posse peccare. Nec est simile quod Christus sit creatura: vt dictum est supra secundum viam aliquorum
¶ Quantum ad secundum articulum. Dico quod Christus stante ordinatione dei circa ipsum vel de ipso non potuit peccare eo modo quo dicimus quod beati non possunt peccare.
¶ Ad hoc adduco aliquas rationes. Prima est. Confirmatus in bono non potest peccare. Sed christus ab im stanti sue conceptionis fuit in bono confirmatus: quia fuit beatus secundum auimam nec potuit damnari: ergo etc.
¶ Secunda ratio. Expiator omnis peccati et media tor vel redemptor peccatorum non potest vel potuit peccare vt videtur probabile ex ordinatione diuina circa ipsum. Si enim posset peccare posset proprium peccatum expiare et seipsum redimere vt videtur. Sed christus fuit huiusmodi vt videtur ergo etc
¶ Tertia ratio. Cui datus est spiritus non ad men suram: sed sic quod fuit plenus gratia et veritate non potest vel potuit peccare. Hoc patet: quia aliqui alii qui bus tamen datus est spiritus ad mensuram sicut beata virgo post conceptionem filii dei et apostoli posmissionem spiritus sancti non potuerunt peccare mortaliter saltem sicut tenetur. Sed Christo datus est spiritus non ad mensuram sicut dicitur in Io. ergo etc. breuiter quod licet absolu¬
¶ Dico igitur te loquendo Christus fuerit peccabilis secundum naturam assumptam et peccare potuerit: non tamen potuit peccare stante ordinatione diuina de ipso vel circa ipsum: que quidem voluit ipsum in bono confirmare et beatificare ab instanti conceptionis sue et ipsum nunquam peccare nec damnari sed salua ri sicut caput omnium electorum. Nec obstat si dicas quod natura humana fuit sicut instrumentum diuini suppositi in operando. Actio autem instrumento non attribuitur sed principali agenti. Sed actio peccati non potest deo vel diuino supposito conuenire: ergo etc.
¶ Dico enim dato quod natura sit aliquo modo instrumentum vnitum vel coniunctum verbo quod actio licet attribuatur principali agenti tamen mediante instrumento vel per instrumentum sibi conuenit et attribuitur et ideo non habeo pro inconuenienti quod diuino supposito secundum talem naturam attribuatur actio pecca. ti. Sed inconueniens est hoc et impossibibile secundum naturam diuinam. Hec de secundo articulo
¶ Ad primum principale dico quod absolute loquendo Christus potuit negare patrem suum et dicere illam negatiuam cum assensu: nescieeum. Sed stante ordinatione diuina circa ipsum non potuit sic eam dicere nec patrem negare: sed tantum potuit eam dicere materialiter vel sicut materiam verbi sicut etiam dicit eam ibidem. Si dixero inquit: quia nescio eum etc.
¶ Ad secundum dico quod natura creata quae potest peccare melior est quam illa creata que peccare non potest: quia natura que peccare potest libera est et intellectualis non sic alia. Et dico quod Christus assumpsit naturam creatam peccabilem secundum quam absolute potuit peccare. non tamen stante ordinatione diuina circa ipsum vt dictum est.
On this page