Quaestio 2

¶ Distinctionis Decimenone. Questio Secunda.

SEcundo quaero utrum vna persona diuina sit in alia per circumincessionem et econuerso.

¶ Uidetur quod non: quia quodlibet non est in quolibet sine con fusione / sicut dicitur primo phisicorum contra Anaxagoram qui ponebat omnia in omnibus / et tunc entia non essent distincta: sed confusa. Similiter etiam si quelibet personaest in alia / ergo non sunt distincte sed in personis non est confusio / neque confundentes personas neque substantiam separantes etc.

¶ Secundo sic. In quocunque est filius in eo est filiatio. Si ergo in patre est filius est in eo et filiatio / et per contequens pater est filius: et side aliis. Sed hoc est falsum ergo etc.

¶ Tertio sic. S filius est in patre / et pater est in filio: ergo est in se ipso: sed hoc est falsum: ergo etc. Consequentia probatur quarto phisicorum. Si aer est in igne / et ignis est in colo: ergo aer est in celo: quare etc.

¶ Quarto sic. Ar stoteles quarto phisicorum ponit modos essendi inalio sicut totum in partibus: sicut genus in speciebus vel sicut pars in toto: vel species in genere: sicut forma in materia: sicut locatum in loco: vel sicut res in fine optimo: et sicut motum in mouente / vel regnum in rege. Sed nullo istorum modorum pater est in filio: nec econuerso nullo modo.

¶ Contra Ioannis. xiiii. Ego in patre et pater in me est. In ista quaestione sic procedam.

¶ Primo ponam coclusionem que est certa apud omnes quod persone sunt in seinuicem per circumincessionem.

¶ Secundo ponam duas opiniones contrarias de modo.

¶ Tertio ponam aliam / et declarabo ipsam: et respondebo ad motiua predictarum opinionum.

¶ Ultimo ad rationes principales

¶ Quantum ad primum dico quod fides et omnes catholici doctores in hoc conueniunt / quod divine persone sint in seinuicem per circumincet sionem. Per circumincessionem autem nichil aliud inte ligunt nisi existentiam mutuam ipsarum personarum ad oppositum.

¶ Secundo hoc idem patet per auctoritates Augustini et Hylarii quas ponit. Magister in litera vide ibi: hoc patet etiam quia productum ad intra consubstantiale videtur esse aliquo modo in producente et econuerso: sed persone divine se habent sicut producentia et producta et consubstantiales sunt ad intra sicut dictum est supra: ergo videntur esse in se inuicem mutuo etc.

¶ Quantum ad secundum articulum. Est vna opinio subtilis et pulchra quod persona est in persona per rationem essentie: et per essentiam primo: non autem per rationem totalem ipsius per sone: vel quasi totalem que continet in se essentiam et relationem: hoc declarant sic. Aliquid potest esse in alio vt totum in toto per seipsum totum / primo sicut vinum est in amphora. Alio modo per partem sui / et non per se totum primo: et hoc dupliciter. Uno modo sic quod illa pars per quam est in alio nichil est eius in quo est: sicut dicimus quod auis est per pedem in laqueo / qui quidem pes nichil est laquei. Alio modo per partem quae est aliquid eius in quo est sicut si essent duo homines habentes vnam communem tibiam: vel vnum monstrum distinctum ab vmbilico supra: et vnitum infra vnum diceretur in alio per partem sui quae est aliquid. eius in quo est aliud Primo et secundo modo non potest dici quod persona diuina sit in persona sicut probant: ergo oportet quod tertiomodo persona sit in persona scilicet non per ipsam primo: sed per aliquam partem puta per essentiam que est aliquid vtriusque persone et eius quae est alia / et eius in qua est ipsa.

¶ Quod autem hoc non possit esse primo modo putaper rationem totius persone. Probatur multipliciter. Primo sic. Quandocumque aliquod totum per se qrod ipsum primo est in alio: licet non primo. quod enim i conuenit toti per se primo conuenit parti saltem per se et licet non primo: quia pars per se est aliquid totius. s Si ergo filius per se totum vel quasi totum est in t patre: sequitur quod quodlibet filii est in patre per se / et per consequens filiatio per se est in patre: et pater per se est filius: quod est falsum: ergo etc.

¶ Secundo sic Quando aliquod totum secundum se totum est in alio / continetur et ambitur ab illo: sicut patet de vino et amphora: sed persona non continetur nec ambitur apsona: quia cum vna persona sit equaliter in alia et econuerso: eadem persona esset primo continens et conterta: et ambiens et ambita: quod est contradictio sicut in corporalibus ita et spiritualibus: quare etc.

¶ Ter tio sic. Si aliquod suppositum in alio subsisteretper se primo: impossibile est quod illud in quo est sit perse primo in ipso. Probatur quia quando aliquid est sic in alio quod in quocumque est illud aliud est in illo per se primo: sicut si aer est in igne et ignis est in celo: et go aer est in celo: et sic idem per se primo est in seipso: sed vna persona est in alia et econuerso: ergo etc.

¶ Quarto sic. Nichil est ab alio per se primo et econuerso: quia tunc idem esset a seipso et presuppone ret seipsum quod est contradictio: et reputatur impossibile primo de trinitate capitulo primo. ergo similiter nichil est in alio per se primo et econuerso: sed persona est in alia et econuerso: ergo non per se primo.

¶ Quinto sic esse in alio per se primo et per rationem totius sic quod totum sit ratio existendi non potest accipi nisi duobus modis. Uno modo accipiendo totum prout dicit omnes partes distributiue vel prout dicit omnes partes collectiue / et aliquid per fectum ex ipsis. Primo modo non potest dici quod persona sit in alia per se totam primo: quia tunc equaliter conueniret hoc cuilibet parti et sicut tunc filius est in patre per se primo ita et filiatio et ita pater essat filius. Nec secundo modo: quia tunc toti inquantum est aliquid perfectum conueniret esse in alio primo. Ita quod ratio perfectionis esset ratio essendiin alio per se primo: et ita esse perfectum secundum quod huiusmodi esset in alio et sequeretur absurditas Anaxagore et quodlibet esset in alio: et confusio inrebus perfectis quod est falsum: omnia enim perfecta essent in quolibet: et quodlibet in omnibus: et se queretur quod vinum esset in amphora et amphora invino: sicut deducit philosophus quarto phisicorum quare etc.

¶ Secundum probant scilicet quod vna persona non possit esse in alia per partem sui quae nichil est alterius per se: puta per relationem cuius tamen oppositum dicunt aliqui. Primo sic per illud per quod aliquid distinguitur ab alio vel magis opponitur sibi / et est sibi extrinsecum / non est in illo: sed per relationem persona distinguitur a persona / et opponitur sibi et est sibi extrinseca vt patet: ergo etc.

¶ Secundo sic. Si in diuinis essent due persone qua rum neutra ab alia: vel duo innascibiles / vel etiam si spiritus sanctus non esset a filio / adhuc ille persone essent in seinuicem: sed planum est quod inter se non habuerunt relationem originis: ergo non per relationem talem est persona in persona.

¶ Tertio sic. Filius in creaturis est a patre / et habet ipsam relationem originis: et tamen non propter hoc est in ipso / nec econuerso: ergo etc Confirmatur quia si essent duo dii essentialiter distincti quorum vnus produceret alterum / non propter hoc vnus esset in alio: quare etc.

¶ Ultimo sic: quia si hoc esset essent eiusdem rationis / et relatio communis indiuinis personis vt patet si hoc non esset sic conueniret eis per relationes ipsas que sunt alterius rationis: ergo etc.

¶ Concludunt ergo isti quod personis diuinis conuenit esse in seinuicem per rationem essentie pr mo et non per se quasi totas. Et hoc probant auctoritatibus. Prima est Augustini de fide ad petrum capitulo. xx. propter vnitatem naturalem totus est pater in filio et spiritu sancto / totus quoque spiritus san ctus in patre et filio est / nullus horum extra quemlibet ipsorum est / propter nature diuine vnitatem substantie

¶ Secunda auctoritas Damasceni libro tertio capitulo sexto. Cum natura diuina perfecte sit in qualibet persona / et vbi est natura per se ibi est ipsa personasequitur quod in qualibet persona sit alia persona. Ecce expresse videntur auctoritates pro eis / et similiter vide tur multum concordare magister in litera cum istis et multa que adducit. Addunt tamen vltimo quod licet persona non sit in persona per se totam primo: sed per pastem vel quasi partem puta per essentiam. Tamen vna per sona est in qua est alia per se totam et non per partem quia per partem non potest aliam nec partem eius continere. Sed per se totam potest aliam continere / vel saltem partem eius / per quam alia est in alia 4 opposita isti quantum

¶ Alia est opinio ad questionem que dicit quod persona est in persona per se totam primo: ita quod ratio totalis ipsius persone est ratio inexistendi personam persone per se primo et econuerso. Hoc autem probant Primo sic. Aut persona est in persona per se primo et per se totam / aut per partem vel quasi partem que est essentia: sed non per essentiam / quia quando aliquid est in alio per aliquid puta per partem / eodem modo est in illo sicut et pars illa per quam inest: verbi gratia. Si albedo inest homini per partem / eodem modo inest parti et toti: ( vel dicitur inesse toti formaliter licet pri mo parti ) cum ergo essentia sit formaliter in patre / et filius est in patre per essentiam / sequitur quod filius est in patre formaliter / et ita pater est filius / et pater sa pit sapientia genita contra Augustinum. Et simil ter sequitur quod pater sit filius / hoc est falsum et confundere personas: ergo etc.

¶ Secundo sic secundum Hylarium septimo de trinitate / persona est in persona sicut subsistens in subsistente: sed subsistere non est nisi per se totius et secundum se totam: quia nec relationi nec essentie conuenit subsistere personaliter sed tantum persone / ergo nec essentie conuenit esse Nec persone per essentiam et per se totam primo. Et confirmatur per dictum Ambrosii in patre totus filius et totus in verbo est pater.

¶ Tertio sic. Si vnitas essentie esset tota ratio essendi personam impersona / sequeretur quod pater esset in seipso / quia habet in se vnitatem essentie / sed hoc est falsum: ergo etc.

¶ Quarto sic. Illud quod conuenit persone vt distinguitur ab essentia / non conuenit essentie / sicut pa tet de generare et generari: spirare vel spirari / ergi similiter id quod conuenit essentie vt distinguitur a persona non conuenit persone per essentiam / sed ef sentie patris conuenit esse in filio / vt distinguitur a persona vt communicabilis est: ergo patri non conuenit esse in filio per essentiam nec econuerso / tunc enim eis conueniret sicut essentia / et persona ita esset conmunicabilis sicut et essentia quod est absurdum: videtur ergo istis quod persona sit in persona per se totam primo / et non per essentiam sicut dicunt alii. Hec quantum ad secundum articulum.

¶ Quantum ad tertium articulum sic procedam. Primo ostendam quomodo alquid potest conuenire alicui per suam partem dupliciter / et per consequens per se totum. Secundo respondebo per quid conuenit persone esse in alia et probabo. Tertio dicam aliquid de duabus opinionibus premissis / quia forte non contradicunt / licet contrarie videantur. Quarto dicam ad rationes earum pro quam to erunt vel sunt contra me.

¶ Quantum ad primum dico quod aliquid potest conuenire alicui per partem vel quasi partem dupliciter. Uno modo per partem sicut per rationem qua. Alio modo per partem sicut per primo denominatum per illud quod dicitur conueniretoti. Uerbi gratia dico quod in diuinis generare conuenit patri in diuinis per essentiam sicut per rationem et principium quo generandi / sicut etiam in creaturis agere conuenit composito per formam. Secundo modo dicitur crispitudo et albedo inesse homini per partem / puta crispitudo per caput / et albedo perl den tes / et etiam motus toti parti per partem / ita quod pars solo denominatur tali motu quia sibi conuenit totum etiam denominatur in illo motu: sed non primo sed quia est habens partem illam.

¶ Modo dico etiam quod aliquid potest dici alicui conuenire per se totum dupliciter / vnomodo sicut per rationem. Et aliomodo sicut per primo denominatum per illud: et patet per illa quae dicta sunt deconuenire per partem. Primo modo conuenit albedini pi seipsam disgregare. Secundo conuenit homin esse risibilem

¶ Modo ad propositum dico quod esse in potest intelligi conuenire persone per se totam primo / et per partem puta per essentiam et relationem per se totam dupliciter / vno modo sicut per rationem fundamentalem: ita quod ratio sua totalis sit per se ratio fundamentalis huius respectus quod est esse in et per se totam sicut per se primo denominatam a tali respectu: sicut albedo est ratio fundamentalis essendi simle in habente ipsam albedinem: tamen totum composittum ex corpore et albedine secundum aliquos primo denominatur et dicitur simile / et non albedo. vnde nec dicitur similis: credo tamen quod secundum dictum sit falsum. Tum quia albedo est inmediatum subiectum similitudinis: quia quantitas separata dicitur et est alteri equalis.

¶ Et secundum hoc dico duas conclusiones Prima est quod primo esse in: non conuenit per sone divine per se totam. Secunda est: quod sibi conuenit per se totam secundo modo. Si autem intelligatur esse in conuenire persone diuine per partem vel quasi partem dico quod non conuenit sibi per aliquam partem sicut per primo denominatam partem esse in: secundo dico quod conuenit sibi per partem que est essentia: sicut per rationem fundamentalem: quo alia conueniat persone per se totum plusquam esse in alia persona. Sic ad questionem.

¶ Ad primum principale patquod non sequitur confusio Anaxagore dato quod persona sit in persona per dicta in questione.

¶ Ad secundum patet quod non oportet quod filiatio sit formaliter in patre / et per consequens non oportet quod pater sit filius.

¶ Ad tertium patet quod non sequitur quod filius sit in seipso nec consequentia est ad propositum illa quarti phisicorum / que procedit in directum sicut dictum est in corpore questionis.

¶ Ad quartum dico quod iste modus essendi personnam in persona / nec est aliquis de illis. 8. positis in quarto phisicorum: nec reducitur ad aliquem ipsorum. Patet quod non est aliquis illorum modorum qui accipiuntur sic quod aliquid dicitur esse in aliquo vt totum in toto sic quod nichil quod est aliquid vnius sit aliquid alterius. Isto modo dicitur esse locatum in loco / forma in materia / res infine optimo / et motum in motiuo / vel factum magis proprie et quantum ad formalem terminum factionis / sic autem persona non est in persona / sicut tota in tota / sic tamen quod essentia est aliquid vtriusque / similiter etiam nec sic persona in persona / sic quod persona tota que est in alia sit aliquid eius in qua est sicut pars est in toto / vel sicut genus in specie / quia persona vna non est pars alterius / vel sic quod personaque est in alia aliquid habet quod non habet alia inqua est in ipsa / persona tamen in qua est / ipsa nichil habet quod non habeat illa que est in ipsa / sicut dicimus genus esse in specie / et totum in parte: licet en genus vno mondo sit pars speciei / et sic species habundat a genere in sua diffinitione / tamen econuerso ad aliqua se extendit genus secundum vniuersalitatem ad que non ipsa species / sed ad quicquid se extenditspecies et genus. Modo sic non est in personis / quia nec aliqua habet quicqud est alterius / nec aliqua caret omni eo quod est alterius / sed quelibet aliquid habet formaliter quod non alia: et aliquid etiam formaliter quod habet alia.

¶ Dico igitur cum Hylario quod esse in est singularis modus essendi cuius similis non inuenitur nec habet locum in creatur nec Aristoteles ipsum vidit / sicut nec multa alia propter hoc non sunt minus vera. Solet addi vnum argumentum / quod si duo indiuisibilia sunt simul et vnum est in alio non possunt manere distincta / sed faciunt vnum secundum Commentatorem sexto Phisicorum: ergo similiter due persone non manent distincte si vna est in alia / cum sint simplices et sic indiuisibiles sicut puncta dico quod antecedens est falsum et non solum de possibili virtute diuina sed etiam de facto. Planum est enim quod multe linee possunt terminari et concurrere in eodem situ: sed planum est quod quelibet habet suum punctum terminans: ergo duo puncta indiuisibilia simul sunt in eodem situ / et tamen manent distincta sicut et sue linee quas tenminant. Unde nego Commentatorem / vel si concedatur illud de punctis / non sequitur propter hoc de personis / quare quelibet est necesse esse / et distincta necessario ab alia