Quaestio 1

¶ Distinctionis decime. Questio Unica.

CIrca distinctionem istam in qua Magister inquirit. Utrum dnes angeli de qualibet ordine mitantur. Quero vtrum angelus potest localiter moueri.

¶ Uidetur quod non quia si moueretur ausa seipso aut ab alio. Non a seipso quia impossibile est quod idem monueat seipsum primo in principio septimi phisi. et probatur ibidem Nec ab alio quia tunc moueretur vel traheretur sicut truncus quod est impossibile. ergo etc.

¶ Secundo sic motus est aliquid continuum et de genere quantitatis vt videtur. Sed nlla quantitas ponenda est in angelo quia simplex est et indiuisibilis vt patet. ergo etc.

¶ Tertio sic. Si angelus mouetur / aut mouetur in tempore / aut in instanti. Sed non in tempore. Proba tio quia velocior est mutatio angeli quam quecumque mutatio corporalis. Sed multe sunt mutationes corporales que non sunt in tempore sicut illuminatio generatio et sic de talibus ergo et mutatio angeli. Nec in instanti quia impossibile est quod motus sit in instanti sicut quod mutatio vt distinguitur contra motum sit in tempore. ergo etc.

¶ Quarto sic. Punctus ratione sue simplicitatis non mouetur quia impartibile non mouetur per se sexto phisicorum. Sed angelus non est minus simplex nec indiuisibilis quam punctus. ergo etc. Angeli mittuntur frequenter de

¶ Contracelo ad terram et mali angeli corruerunt de celo in infernum. ergo etc. Similiter etiam anima christi beata quantumcunque simplex et indiuisibilis et spiritualis descendit de cruce ad limbum. ergo etc. u¬

¶ In ista questione sic procedam Primo inquiram. Utrum angelus potest per se moueri quod dico ad differentiam eorum que mouentur per accidens et inquiram per quem modum.

¶ Secundo Utrum potest moueri in instanti.

¶ Tertio Utrum de extremo ad extremum non transeundo per medium.

¶ Quantum ad primum articulum Dicerent philosophi et dixissent quod impossibile est angelum per se moueri localiter. Licet enim angelus vel intelligentia per se mouere potest cor pus non tamen per se potest moueri localiter. Ad hoc adducuntur quattuor vel sex rationes difficiles

¶ Prima est ista. Omne quod per se mouetur partim est in termino a quo et partim in termino ad quem Nam dato quod totum sit in termino ad quem iam non muetur: sed quiescit in illo et similiter de termino a quo Sed angelus non potest esse partim in vno loco et per tim in alio quia simplex est et indiuisibilis non haens partem et partem et ideo vbique totus est. ergo etc.

¶ Secunda ratio est ista. Omne quod per se mouetur prius pertransit spacium vel locum sibi equalem quam maiorem vel prius est in loco sibi equali vel spacio quam pertranseat maius: hoc patet plane. Si ergo angel per se localiter mouetur cum locus equalis sibi non non possit esse nisi locus punctalis et in quolet cont nuo sint infinita puncta sequitur quod transeundo quod / bet continuum et partem eius est in locis infinitis actu immo quia nihil sibi correspondet pro loco nisi indiuisibile puta punctus sequitur quod non sit alicubinisi in punctis illis et sic motus eius componatur ex indiuisibilibus et non sit continuus quod est contradi ctio et impossibile sicut probatur octauo phisicorum

¶ Tertia ratio vniuersaliter se habet angelus ad moueri in corpore vel in pleno sicut corpus in vacuo propter hoc enim vt videtur: quia non plus resistit corpus angelo mobili vel mouenti angelum quam resisteret vacuum. Sed impossibile est quod motus sit in vacuo. quarto phisicorum. Et rationem reddit commentator quia motus successiuus est et successio non est in motu nisi propter resistentiam motoris ad monbile vel econuerso: vel medii ad motorem vel ad mobile. Hic autem nullum istorum inuenitur. ergo etc

¶ Quarta ratio est ista. Omne illud quod per se mouetur localiter per se est in potentia ad formam corporalem que est vbi: quia omnem quod mouetur per se per se est in potentia ad terminum et entis imperfecti secundum huiusmodi. vbi autem est per se terminus motus localis. Sed angelus cum sit spiritualis et actua le ens non est per se in potentia ad vbi nec ad aliquanformam corporalem. Non enim videtur maius inconueniens quod angelus informet materiam corpora lem se habendo ad ipsam sicut forma et actus quam quod informetur a forma corporali et sit materia respectu eis ergo etc.

¶ Quinta ratio. Quilibet motus localis proportionabilis est alteri in velocitate sicut quodlbet quantum alteri quanto. Sed angelus non potest proportionaliter secundum velocitatem moueri ad corpus vt videtur sicut etiam nec spiritus ad corpus est aliqua proportio sicut indiuisibilis ad diuisibile. ergo. etc.

¶ Sexta ratio est Mobilitas vel motus est passio per se adequata corpori phisico sicut patet: quia omne mobile per se est corpus et omne corpus mobile et pertinet per se ad considerationem phisici. Sed angelus non est corpus phisicum nec consideratio eius per tinet per se ad phisicum nisi forte inquantum motor sicut et consideratio primi motoris. ergo non est per se mobilis localiter.

¶ Hec est conclesio in qua omnes philosophi conuenissent quod angelus per se non est mobilis sicut nec corpus nec vniuoce nec in loco cum corpore nec commensurabile loco vt videtur.

¶ Sed predictis non obstantibus. Dico quod angelus per se praet moueri localiter Quod probo

¶ Primo sic. Omne illud limitatum non adequatum tali loco nec adequate respiciens ipsum quod est per se in loco inadequate determinat sibitalem locum vel sic determinatur ad ipsum quod sibirepugnet alius locus et si est in potentia ad alium locum habendum potest moueri ad ipsum. Sed angelus per se est in aliquo loco quem non respicit adequite: quia sic est in vno loco quod nullam determinat nec per consequens aliquis alius repugnet sibi dum tamen sit sibi proportionatus. Similiter etiam non est vbique sicut in loco. ergo etc.

¶ Secunda ratio est ista. Omn receptiuum formatum alicuiusgeneris quod non est ex se determinatum ad aliquam illarum potest mutari ad aliquam ipsarum vel de vna ad aliam vt patsquia ad quamlibet quantum est ex se est in potentia passua. Sed angelus est receptiuus formarum alicuius generis quae sunt vbi diffinitiua. Nec omne vbi sibi dea terminat nec aliquod illorum sed est indifferens ad omnia vel saltem ad multa. ego etc.

¶ Tertia ratio est ista. Omne creatum difficile per locum quod potest esse presens alicui loco cui prius praesens non erat de nouo potest recipere respectu aliquem realem ad talem locum. Puta respectum vbi: quia quod de non presente fiat presens non est nisi per aliquam mutationem non loci ergo sui vt videtur. Sed angelus est huiusmodi ergo de nouo potest mutari secundum vbi. Sed hoc est localiter moueri. ergo etc.

¶ Quarto sic. Nulli quod non est illimitatum ad omne vbi cui conuenit aliquod vbi repugnat habere aliud vbi. Sed angelus habet aliquod vbidiffinitiuum et non est illimitatum ad omne vbi sicut deus. ergo etc.

¶ Quinta ratio Angelus est in celovel in orbe quod mouet. Aut ergo in toto orbe vel parte Non in toto orbe vt videtur quia qua ratione simul esset in oriente et decidente peri ratione vbique in omnibus partibus orbis quod non videtur esse verum. igitur est in parte orbis. Tunc sic aut angelus mouetur cum parte orbis / aut stat parte orbis mota et recedente. Sed ex vtroque sequitur quod mutetur secundum locum aliquo modo: quia accipit nouum vbi diffinitiuum ad partem succedentem. ergo etc.

¶ Dices quod non valet. Nam istud non concludit nii quod angelus non moritur sed magis pars ipsa orbis vel partes que recedunt et accedunt angelo stante vel si mouetur cum parte hoc est per accidens admotum partis continentis ipsum diffinitiue sicut nauta ad motum nauis continentis ipsum circumscriptiue.

¶ Dico quod ratio concludit quod angelus per se potest localiter moueri: quia si sic stat vel mouetur cum parte sicut tu dicis non repugnat sibi moueri per se illa parte stante sicut etiam nauta moto stante naue ipsa eoipso quod est aliquid per se locabile et sic in istoloco quod etiam in alio. Similiter etiam si ponatur anigelus stare recedente parte quia negari non potest quin adquirat nouum vbi ad partem succedentem et qua ratione non repugnat sibi recipere nouum vbiad partem aduenientem eadem ratione / nec repugnat sibi recipere nouum vbi ad consimilem vel eam dem partem stantem quia eiusdem rationis est totum vtrobique et hoc posito quod per se mouetur. erge et cetera.

¶ Iste rationes quinque probant quod angelus per se potest localiter mutari: quia vera mutatio ad locum vel ad vbi duplex est. Una instantanea sicut corpus christi mutatur quando fit in altari de nouo sub speciebus vbi prius non erat et alia successiua que est proprie motus.

¶ Probo quod potest per se mutari mutatione successiue que est proprie motus quia quod est per se locabile loco diuisibili et in potentia ad alium locum diuisibilem per se potest successiue mutari vel moueri de loco ad locum: quia sibi non repugnat successiue relinquere primum locum partem post partem subintrando alium locum partem post partem accipiendo partem et partem ex parte loci. Sed angelus est huiusmodi sicut dictum est supra. igitur. etc. Unde sicut corpus occupans locum circumscriptiue quod est in potentia ad alium locum continuum vel contiguum potest successiue moueri in loco deserendo partem post partem primi loci et subintrando partem posipartem secundi. Ita videtur in proposito de angelo existente in loco diffinitiue quod non minus potest hoc et sic successiue mutari et per consequens moueri. Sed vtrum in instanti ad sequentem articulum pertinet et ibidem apparebit. Sic igitur dico quod angelo non repugnat moueri localiter: et quod frequenter mouentur et mutantur.

¶ Ad primum pro philosophis dicitur. Quo ad primam propositionem quod omne quod mouetur partim est in termino a quo et cuius accipiendo ly partim ex parte mobilis vel ex parte terminivel ex parte vtriusque. In proposito accipitur tantum ex parte termini vel loci: nec oportet quod accipiantur semper ex parte mobilis sicut patet etiam in aliquo motu alterationis cuiusmodi est motus intensiuus al pedinis in eodem subiecto toto aliquid enim totum potest esse album et in ipso intendi albedo et potest moueri in albedinem intendendo ipsam sic quod talis successio non accipitur secundum partes subiecti sed secundum partes et gradus albedinis aduenientes eidem subiecto. Sic in proposito.

¶ Ad secundam dicitur quod licet angelus ex parte sui non sit partim in loco vnoet partim in alio: sed totus vbique est quia simplex tamen ex parte loci bene qui est partibilis et hoc patet ideo non vale.

¶ praterea Nota quod vbi ipsius angeli quod quidem est habitudo ad locum secundum cuius variationem attenditur motus in angelo est alius ad totum locum et alius ad quamlibet partem loci naturaliter aptam natam locare aliquid et in qua dicitur angelus esse sicut in loco seu parte loci et hoc patet quia angelo recedente a loco et subintrante alium locum non oportet ipsum statim non esse in qualibet parte prioris loci licet non sit amplius in toto priori loco qui libet tamen illorum respectuum simplex est non hapens partes quantitatiuas simul manentes vel existentes sicut nec angelus in quo recipitur talis respectus. Ita quod secundum successionem talium respectuum ad diuersa loca vel partes locorum in angelo attenditur motus qui non est continuus: si tamen vere est continuus ex parte subiecti. Puta angeli nec ex pastibus vnius forme vel vnius vbi continuati vel extensi in subiecto: quia tale vbi non est in angelo sed excontinuitate spacii. Ita quod motus continuatus ex spacio secundum diuersas partes suas terminatur ad diuersa vbi ipsius angeli respectu partium loci quibus habitis simul habetur vnde aliud vbi ad totum ocum in quo est angelus primo et adequate.

¶ Ali qui tamen videntur dicere quod motiua Aristotelis per que probat quod indiuisibile non mouetur nihil valent etiam de indiuisibili quantitatis cuiusmodi est punctus et quod potest in easdem difficultates et eadem inconuenientia induci in quas vel in que inducit alios.

¶ Nam motiuum suum quare ponit quod indiuisibile non mouetur nec potest moueri videtur esse: quia mobile dum est in termino a quo non mouetur sed quiescit dum est in termino ad quem non mouetur sed mutatum est vel motum ergo ad hoc quod mouea tur oportet quod partim sit in termino a quo et partim in termino ad quem. Sed indiuisibile partem et partem non habet. ergo etc.

¶ Secundum motium est quia omne mobile dum mouetur est in quolibet in stanti motus in spacio sibi equali ergo indiuisibile in loco indiuisibili et cum transit ab extremo in extremum pertransit omnia spacia sibi equalia et signat ea in actu. ergo cum infinita sint spacia sibi equalia in continuo quia infinita puncta vel indiuisibilia inquolibet continuo si moueretur sequeretur quod in actu pertransiret infinita et signaret actualiter ipsa quod est impossibile.

¶ Modo probatur quod contra Aristotelem sequantur eedem difficultates vel eadem inconuenientia possibile est esse speram super planum contingendo eam in puncto. Punctus ergo speremouetur et planum est quod in quolibet instanti significat indiuisibile sibi equale nec est partim in termino a quo et partim in termino ad quem.

¶ Preterea. Nolo modo speram Da mihi corpus quodlibet superficiale mobile illud in sua superficie terminatum est per lineam. Mouentur ergo ab extremo imextremum. Planum est quod linea illa secundum latitudinem est indiuisibilis et planum est quod ipsa in quo libet instanti est in spacio sibi equali: et signat lineam indiuisibilem in spacio sicut etiam ipsa est indiuisibilis quod tangit planum in indiusibili et in actum quia nusquam recedit ab ipso plano.

¶ Ex hiis sequuntur omnia inconuenientia contra Aristotelem que adducit contra alios. Nam impossibile est illud punctum partim esse in termino a quo et partim in termino ad quem partim in vna linea et partim in alia eque distante et similem lineam: quia indiuisibilis est secundum latitudinem.

¶ Similite secundum inconueniens quod in omni instanti linea tangit spacium sibi equale et per consequens indiuisibile ergo indiuisibile est consequenter ens indiuisibili in plano et tran sit in actu infinita indiuisibilia quia in superficie qualibet sunt infinite linee sicut et infinita puncta in linea que sunt inconuenientia contra alios adducta. Et patet quod ad ipsa habet Aristote les respondere sicut ipsi.

¶ Respondetur autem proAristotele quod nec linea nec punctus per se mouentur sed per accidens et ideo nec oportet quod sint partin in termino a quo nec partim in termino ad quem. Nec quod tangant in actu spacia sibi equalia vel indiuisibilia sicut indiuisibile tangeret si per se moueretur ideo non est ad propositum.

¶ Aliter respondetur ad primum quod non est dare perfectam speram mobilem super planum in natura. ideo etc. et quod spera natura lis tangeret planum in linea non in puncto. Sed iste solutiones parum valent.

¶ Prima non valet. Nam licet partes per accidens moueantur in toto ad motum totius tamen non minus habent spacia sibi equalia et designant vel tangunt quam si per se mouerentur Similiter non plus sunt tote in termino a quo vel ad quem quam si per se mouerentur igitur similiter de linea et puncto.

¶ Si argumenta tua valeant secunda solutio non valet: quia licet non sit dare perfectam speram naturalem hic inferius tamen possibile est dari virtute diuina et perfecte rectum planum et spera posset moueri super planum et non tangeret nisi in puncto. Similiter etiam patet de celo quod est per fecte spericum et credo quod virtute diuina mobile est super aliquod planum quod posset deus facere vel etiam aliquod corpus spericum aliud namnle quod posset deus facere¬

¶ Secunda solutio non valet quia sicut spera mathematica perfecta non tangeret planum in linea sed in puncto. Ita et spera naturalis perfecta quia eadem est spera non differens nisi secundum rationem. ita quod naturalitas vel sensibilis qualitas non immutat tactum mathematicum nec modum tangendi vt patet

¶ Uidetur ergo sequi ex predictis quod indiuisibile posset moueri et describere totam lineam spacii non camen sequitur magnitudinem sequi ex indiuisiblibus sicut dixerunt aliqui ad euasionem predictorum.

¶ Contra quos arguunt isti quia sequeretur quod dyameter quadrati esset equalis coste. Quod pro batur per hoc: quia si costa componeretur ex punctis sicut dicis. Ponatur quod a quolibet puncto coste vnius protrahatur linea recta ad aliam costam correspondentem et eque distanter ad inuicem sint iste linee. Aut igitur linee adequant omnia punctapyametri. Ita quod quelibet transit per vnum punctum dyametri et nullus relinquitur qui non tangatur al aliqua illorum: et tunc patet quod tot sunt puncta in dyametro quot in costa et econuerso. et costa est equalis dyametro et econuerso quod est inconueniens etiam contra sensum. Aut non tanguntur omnia puncta dyametri sed aliqua relinquuntur intacta: tunc que ro ab illo puncto intacto in dyametro. Planum eft quod contingit ducere lineam rectam eque distantem inter alias duas vsque ad costam. Sed planum est quod terminari non potest ad aliquod punctum / ad quod terminetur alia predictarum linearum: quia tunc linee parallele concurrerent et eque distantes quod est impossibile. igitur ad aliquem punctum inter medium terminatur in costa et hoc est contra positum quia ponebatur prius quod a quolibet puncto coste protraheretur linea ad aliam costam per dyametrum Similiter etiam ex hoc sequitur propositum quod sint equalia puncta in costa et dyametro et ita costa et dvameter sunt equalia si linea coponatur ex punctis.

¶ Ad saluandum ergo duo dicta Aristotelis. Dicit vnus quod continuum non componitur ex indiuisi bilibus sicut probatum est tamen indiuisibile quamtitatis etiam si esset posset moueri.

¶ Quando autem Aristoteles dicit quod indiuisibile non potest moueri. Dicit quod verum est tanquam illud ex parte cuius possit accipi successio vel continuatio motus: sed magis ex parte spacii accipitur successio in motu indiuisibili: quia indiuisibile partem et partem. Nec plura indiuisibilia habet sicut spacium.

¶ Quando dicitur vltra quod illud quod mouetur / partim est in termino a quo et partim in termino ad quem. Dicit quod verum est de mobili ex parte cuius accipitur sud cessio in motu non autem de quolibet indiuisibili. ergo secundum Aristotelem moueri non potest tanquam illud ex parte cuius accipiatur successio motus et hoc est verum. Nec plus concludunt rationes ipsius.

¶ Alius dicit quod Aristoteles artatur in illis inconuenientibus que sunt inconuenientia secundum ipsum Aristotelem sicut et alii contra quos arguit et ideo dicit quod indiuisibile etiam quantitatis moueri potest: sed non a puncto ad punctum immediatum sed a puncto in magnitudinem continuuam sicut si lux esset nunc punctalis in medio diffunderet se in totam latitudinem aeris et ita non est dare punctum post punctum in actu in motu diuisibilis: quia non numerat puncta in actu cum continue mouetur. Si cum predictis rationibus quod indiuisibile quantitatis potest moueri possit stare lineam non componi ex indiuisibilibus: et tempus non componi ex instantibus nescio. Difficile tamen mihi hoc videtur saluare. Cum enim spera mota attingat secundum punctum quicquid est de linea plani subiecti / et nihil. attingit nisi indiuisibile sicut dictum. Difficile videtur quod linea sit aliquid nisi puncta vel aliquid constitutum ex ipsis. Et in alio exemplo quod superficies non componatur ex lineis. Si autem predicta possint stare non video quod possint stare nisi quod vbique in linea est punctus et continuum punctus in potentia eo modo quo debet intelligi et continuum simul sicut vbique in linea est continuum et continu um non est sine puncto et spera attingit continuum in punctis et non in continuo: et sic aliquid est de linea quod non attingit punctus puta continuum: tamen puncta attingit in potentia existentialin comtinuo.

¶ Unde nota hic quod puncta esse in linea inpotentia non est sicut dicimus antichristum modo esse in potentia tunc nec actu continuaret nec tereminaret. Sed esse in potentia est esse non separatum a continuo et per seipsum sed in continuo et cum ipso. Sed non video continuitatem motus vel succesionem. sed tantum plura mutata esse. Nec video sicut dicit alius quod indiuisibile quantitatis potest moueri a puncto in lineam vel continuum quia nec est quantum formaliter nec virtualiter quicquid sit de istis.

¶ Prima solutio videtur bona quod angelus licet sit simplex et indiuisibilis formaliter sibi tamen cor respondet loncus continuus et diuisibilis quem potest successiue dimittere et alium subintrare et sic est moueri et esse partim in termino a quo et partim in termino ad quem sicut dictum est supra.

¶ Ad secundam rationem dico quod indiuisibile non est locus angeli sicut dictum est supra. Unde ore quod prius sit in puncto tanquam in loco sibiequali quam in continuo sicut accipitur immo numquam sibicorrespondet punctus pro spacio vel pro loco. Sed locus continuus sibi primo est equalis et adequatus vel proportionatus secundum locationem et ideo non est maior difficultas de motu angeli quam de motu corporis.

¶ Ad tertium dico quod vacuum accipi potest pro dimensionibus separatis habentibus esse mathemati cum. Alio modo pro priuatione vel carentia corporis etiam dimentionum infra latera alicuius continentis. Tunc quando dicitur in maiori quod sic se habet angelus ad mouere in corpore vel in pleno sicut corpus in vacuo.

¶ Dico quod falsum est accipiendo vacuum primo modo: quia corpus moueri non posset in vacuo primo modo. Nam dimensiones separate non possent sibi credere secundum Aristotelem et ita si mouerentur duocorpora essent simul in eodem loco vel esset penetra tio corporum. Corpus autem vel plenum potest cedere angelo vel saltem in ipso potest moueri angelus. Nec oportet ipsum cedere ad modum quo ore cedere corpus corpori loquendo etiam de vacuo.

¶ Secundo modo dico quod maior est falsa quia corpus immonec angelus in tali vacuo posset moueri localiter sal tem aliqua virtute creata que non potest facere motum sine termino quia non posset habere vbi aliquod in tali vacuo quia in tali vacuo nihil ponitur. Ad nihil autem non est respectus realis. Sic autem non est de angelo respectu corporis vt patet.

¶ Quando dici tur vltra quod corpus non potest moueri in vacuo quia ibi non est resistentia motoris ad mobile nec econuerso. Nec medii ad aliquod istorum et per consequens similiter nec angelus in corpore vel in pleno potest moueri: quia ibi non est resistentia mobilis ad motorem suiipsius ad seipsum nec medii ad ipsum vel huiusmodi.

¶ Dicit vnus quod ad successionem in motu non requiritur resistentia mobilis ad mouens sic quod mouens tale non possit super mobile: quia non posset esse motus nec talis resistentia quod mobile quantum est ex se semper inclinetur ad oppositum: quia tunc omnis motus successiuus esset violentus quod est falsum. Sed talis resistentia requiritur quod mobile per comparationem ad virtutem motoris non possit transfer ri ab vno vbi in aliud nisi prius habeat medium vbiet talis resistentia est cuiuslibet mobilis ad quamlibet virtutem creatam et ex hoc habetur successio in quo libet motu a virtute creata: et sic etiam angelus resistit sibiipsi et medium resistit angelo siue vt motori siue vt mobili: quia oportet quod prius mobile transferatur ad partem posteriorem quam ad priorem.

¶ Sed ista solutio non placet mihi: quia videtur innuere quod virtute diuina infinita posset esse motus vel fieri iminstanti quod ego reputo simpliciter impossibile si cut dicam infra. Et dico quod ita bene resistit mobile vel medium quantum ad hoc virtuti infinite sicut virtuti create et sicut est impossibile per virtutem creatam motum fieri in instanti. Ita etiam virtuti infinite quia hoc non patitur natura motus cum sit per essen tiam successiuus. Bene puto tamen quod virtus infinita in instati posset transferre mobile de loco ad locum sed non per motum: sed per simplicem mutationem instantaneam. Sicut etiam ponit deus corpus christi in altari non transferendo ipsum de celo. et ideo quod Commentator quarto phisicoium quod animalia mo¬ uerentur in vacuo et quod graue moueretur in instantiomnia ista reputo falsa quoncunque vacuum accipiatur.

¶ Ad quartum dico quod forma corporalis potest accipi dupliciter. Uno modo pro habitudine formali alicuius ad aliquod corpus et sic dico omne quod per se mouetur est in potentia ad formam cor poralem puta ad vbi quod est habitudo mobilis ad corpus locans vel ad locum et sic dico quod non est incomueniens angelum esse in potentia ad formam corporalem sicut nec est inconueniens ipsum in loco corporali. Alio modo accipitur forma corposalis pro forma extensa quantitatiue vel extendibili: et sic dico quod angelus non est in potentia ad formam corporalem sicut probat argumentum. Nec talis forma corporalis est vbi diffinitiuum in angelo licet vbicircumscriptiuum sit talis forma corporalis in corpore locato vel moto.

¶ Ad quintum Dico quod motus angeli et motus corporis in loco proportionalis est et quilibet finite velocitatis licet angelus seipsum velocius moueat quam corpus ab aliquo alio nisi a deo moueatur vel a seipso.

¶ Dicis quod non: quia primus motus qui est motus celi est velocius. quarto phisicorum. Dico quod verum est inter motus corporum de quibus Aristoteles loquitur.

¶ Dico etiam vltra quod motus vtriusque tam angeli quam corporis prout distinguitur a mutatione est successiue et quod a deo vterque potest fieri in equali tempore nec potest facere motum angeli in tam paruo tempore quin possit motum corperis in tam paruo. Nec motum corporis in tam longo quin etiam motum angeli in tam longoUnde dico quod sunt proportionabiles.

¶ Quando dicis quod non habent proportionem sicut nec diuisibile et indiuisibile. Dico quod non semper accipitu proportionabilitas motuum sicut nec successio ex paste mobilis vtriusque: sed magis ex parte spacii sicut est in proposito. Spacium autem vtriusque diuisibile est. ideo. etc.

¶ Ad Sextum quando dicis quod mobilitas est passio adequata corporis phisici. potest dici quod verum est de mobilitate secundum vbi vel situm circumscriptiuum vel corporalem. Non autem mobilitas vniuersaliter accepta sic quod omne mobile sit cor pus: quia est dare mobile secundum vbi diffinitiuum quod non est corpus sed est angelus vel spiritus.

¶ Uel dicendum est quod maior est vera secudum reputationem Aristotelis licet sit simpliciter falsa. Unde consequenter dici potest quod angelus per se potest esse de consideratione phisici tanquam subiectum motus et per se mobilis non solum inquantum maior: licet hoc non senserit Aristoteles nec alii philosophisicut dictum est supra. Hec de primo articulo.

¶ Quantum ad secundum articulum. Dicit vnus doctor quod motus angeli potest esse continuus vel non continuus. Si sit continuus impossibile est quod sit in instanti. Quod probat quia si esset in instanti oporteret dicere quod in toto tempore precedenti quiesceret in alio loco. Sed hoc est im possibile: quia si aliquid quiescit in aliquo tempore toto in quolibet instanti illius temporis se habet vniformiter et non aliter quod nunc quam prius. Unde impossibile est quod aliquid in tempore precedenti quiescat in aliquo et in instanti illius temporis moueatur vel fiat siue sit in alio.

¶ Sed est dare necessario vltimum instans quietis in illo in quo quiescebat: et nunc in quo vltimo fuit in loco precedenti et postea aliud nunc in quo sit in alio loco. Inter qualibet duonunc est tempus et illud tempus est in quo mouetur ergo. etc. Dicit etiam quod licet non sit possibile aliquid quiescere in aliquo loco per totum tempus et in vltimo instantimoueri vel esse in alio propter causam predictam quia quiescere est se habere non aliter quam prius: tamen in motu est possibile quod in toto tempore non sit in termine motus et tamen in vltimo instanti illius sit in termino quia moueri est se habere aliter quam prius et in quolibet in stanti temporis in quo aliquid mouetur se habere aliter quam prius: et ideo concludit quod ore necessario generationem et illuminationem et tales mutationes instantaneas esse terminos alicuius motus quia in talibus id quod mutatur in vltimo instanti temporis est sub aliquo vel habet aliquid quod prius non habebat et in toto tempore precedenti est aliquis motus terminatus ad tales mutationes. Unde dicit quod generatio est terminus alterationis et illuminatio est terminus motus localis ipsius solis et huiusmodi. Si autem angelus non moueatur continue: quia de vno loco se potest racere statim in alium locum secundum iotum non continuum tunc dicit quod motus eius est in tempore sed non in tem pore continuo sed non continuo et tale tempus quo mensuratur motus angeli siue sit continuum siue non: non est idem cum tempore quo mensuratur motus celi et quo men surantur omnia corruptibilia que habent mutabilita tem ex motu celi quia motus angeli non dependet ex motu celi in aliquo sicut dicit.

¶ Contra istam positionem Arguo quantum ad multa. Primo contra illam distinctionem motus in continuum et non continuum: quia motus secundum ipsos est de genere continuorum non minus quam tempus. ergo ponere motum non continuum. Et ita illa distinctio distinguit motum in motum et non motum

¶ Secundo sic. Quod non est vnus motus non est motus. Sed motus non continuus non est vnus motus: quia continuitas motus est sua vnitas secundum ipsos et ideo deus vt dicunt non potest reparare vnum et eundem motum: quia interrumpitur per non esse. ergo dicere motum non continuum est dicere motum non motum: sicut dicere lineam non continuam est dicere lineam non lineam. Si militer etiam de tempore continuo et non continuo.

¶ Secundo arguo contra motiuum conclusionis: licet enim conclusio sit vera tamen motiuum est nullum. scilicet quod idem in toto tempore non possit aliquid quiescare in aliquo vel sub aliquo et in vltimo instanti terminatiuo illius tenporis non possit esse sub alio vel fieri: sed ore ipsum esse sub eodem in vltimo instanti illo.

¶ Contra in conuersione panis in corpus christi planum est quod panis substantia quieuit per totum tempus prolationis verborum imaltari et fuit ibi ergo per istud dictum in vltimo instanti. Sed hoc est falsum quia in vltimo instanti pro lationis verborum est ibi corpus christi nec manet vel est ibi substantia panis. quare etc. Similiter etiam aerquieuit sub esse tenebroso vel sub tenebra per totum tempus noctis et in vltimo instanti illuminatur a sole: quia illuminatio fit in instanti et ita in vltimo instanti illius temporis non est tenebrosus nec manet subtenebra. Similiter etiam materia sub priuatione alicuius forme sicut sub forma incompossibili remansit per totum tempus precedens siue sit ibi alteratio priorsiue non et tamen in vltimo instanti fit sub alia forma Nec oret quod maneat sub priori forma nec sub priuatie ne forme aduenientis secundum doctrinam Arist. octauo phisicorum. vbi expresse determinat quod instans termimans tempus est posterioris passionis. Quod autem dicunt quod ista sunt termini motus nihil valet hoc enim est per accidens. Potest enim aer esse tenebro sus per tempus et illuminari in instanti a luminari non adueniente per motum: sed creato in instanti a deo. Similiter est de generatione. Dico quod potest fieri iminstanti sine alteratione que sit motus: tamen hoc esset simpliciter impossibile si dictum eorum esset verum.

¶ Tertio quia contradicunt sibiipsis quia dicunt quod motunon continuo potest angelus moueri in tempore non continuo immediate de loco ad locum. Tunc arguo In parte temporis non continui quieuit angelus impriori loco. ergo oportet quod in parte temporis talis mmediate sequente quiescat in eodem vel illa pars non se habet immediate ad aliam sicut instans ad tenpus: sed oportet dare aliam partem mediam et sic esse etiam de illa parte et est processus in infinitum vel ipsi contradicunt sibiipsis.

¶ Quarto contra illud quia dicunt quod angelus potest moueri in tempore non continuo: quero quid intelligunt per tempus non continuum. Aut enim intelligunt tempus discretum quod ponunt alii et illud est fictum sicut probatum est distinctione secunda: et similiter illius temporis partes sunt indiuisibiles nec possunt esse mensura motus. Aut per tempus non continuum intelligunt partes temporis discontinuatas: et tunc quero quo modo per istas partes temporis mouetur. Non enim aliter mouetur in qualibet parte illius temporis quam moueretur in toto tempore continuo vt videtur et non est aliud dicere quod potest moueri diuersis temporibus vel sic quod cadat quies media vel quod non cadat quies media. Stant enim ista duo simul quod motus non sit continua tus nec tempus sed sint plura tempora et plures motus solum discontinuata per motum esse in actu vel per instans sicut faba ascendendo obuians molaridescendenti mouetur duobus motibus ascendendo et descendendo sine quiete media. Et similiter angelus sic posset moueri aliquo motu reflexo. Sed ista nihil faciunt ad propositum vel intelligunt diuersa instantia et illa non sunt tempora nec tempus sicut nec plura mutata esse sunt motus.

¶ Ultimo contra illud quod dicunt motum angeli non mensurari tempore quod est passio primi motus: licet forte sit verum quia motus angeli velocior est quam motus celi tamen non apparet magnum inconueniens si ponatur mensura ri per ipsum: quia ille est vniformior et regulariorquam iste licet iste sit velocior: et similiter etiam sicut angelus ponitur in loco et moueri in loco corporali non vi detur magnum inconueniens si mensuretur illo tempore quod est passio primi motus vel primi corporis Nec valet si dicas quod angelus posset moueri si caelum staret. Ita enim dico de sorte et platone et de rota figuli et fuit etiam factum in diebus Iosue. Non enim tale mensuratum essentialiter dependet a tali mensura creata: sed sufficit ad hoc vt sit mensura bile per aliquod tale notius et prius vel huiusmodiquod mensura cognita per illam possit cognosci quantitas motus que dicitur mensurari siue sit in actu si ue non. quare etc. Ex quo patet quod non valet ratio eius ad istud: quia ita parum dependet essentialiter motus rote figuli a celo vel motu celi sicut motu angeli: quia ita praet iste esse sine illo sicut iste. Et ideo dico quod nec est ponenda illa positon nec illadem tempe discreto¬ frustra enim per tempus discretum ponuntur plura sine necessitate: quia totum saluari potest per tempus continuum vel instantia eius in proposito. quicquid saluant per discretum.

¶ Alii dicunt quod angelus virtute diuina potest moueri in instanti sic quod tota realitas motus qui esset successiuus si ab agente naturali fieret potest esse in instanti: licet non sit hoc possibile per virtutem agentis naturalis. Quod autem ita sit probatur quia si tanta virtus mouet in tantotempore maior virtus in minori tempore: et per consequens infinita virtus mouet vel mouere potest in instanti sicut enim infinita virtus improportionaliter se habet ad finitam sic instans ad tempus. Sed virtus diuina infinita est intensiue sicut probatur octauo phisicorum. ergo. etc.

¶ Secundo sic. Subiectum esse virtute diuina sine propria passione in actu sicut triangulus sine equalitate actuali ad duos rectos quia potest esse sine duobus rectis et similiter materia sine quantitate sicut patet econuerso de quantitate que est propria passio substantie corporee que tamen est sine ipsa in altari igitur multo fortius potest esse econuerso. Sed successio est passio motus vt vdetur ergo motus potest esse sine successione ergo in instanti.

¶ Tertio sic. Illud quod est idem realite cum forma ad quam est motus potest esse secundum totam realitatem suam in instanti sicut et forma terminans motum. Sed motus est idem realiter cum forma ad quam est motus vt dicunt. ergo etc.

¶ Quarto sic Illud quod virtute diuina potest fieri in pluribus locis simul in eodem instanti potest moueri de vnoad alium in instanti vt videtur. Alias non posset fieri in pluribus locis. Sed angelus et quodlibet corpus mobile est huiusmodi sicut probatum est supra de loco angeli. ergo. etc

¶ Istam conclusionem reputo simpliciter falsam et impossibilem. Dico enim quod impossibile est et implicat contradictionem quod realitas motus prout accipitur proprie distinguendo ipsum a mutatione sit vel possit esse in instanti per virtutem quamcunque siue finitam siue infinitam.

¶ Hoc probo sic. Illud quod per essentiam suam est successiuum non potest esse in instanti quia omne tale intrinsece persuam essentiam habet partem et partem sibi inuicem succedentes et incompossibiles in actu. Sed motus sicut probaui in primo est successiuus per suam essentiam et non i vnum accidens vel per vnam tunicam superindutam sed per propriam durationem que nihil aliud est quam ipse: ergo impossibile est quod sit in instanti tempus.

¶ Secundo sic Sicut se habet mutatum esse ad motum. ita instans ad tempus ergo a transmutata proportione sicut se habet mutatum esse ad instans. Ita motus ad tempus. Sed mutatum esse mensuratur in instanti nec potest mensurari tempum nec esse in tempre quacumque virtute. igitur etiam motus mensi ratur tempne et non potest mensurari instanti nec esse in ipso

¶ Tertia ratio. Illud quod habet partes et est in instanti non potest esse successiuum nec est successiuum. probatio quia in hoc est distinctio permanentis a successiuo quod si permamens habet partes pnt esse simul: sicut partes linee patsenesse simul igitur sicut permanens non potest esse successiuum nec est successiuum. Ita nec istud cuius partes sunt in eodem instanti. Sed si motus est in instanti partes eius sunt simul vt patet igitur nec est nec esse potest suc cessiuus. hoc est falsum: ergo. etc.

¶ Quarta ratio est ista. Uniformiter iudicandum est de tempue et de motuIn tempune enim est successio ex motu sicut dicitur quarteo phisicorum. Sed impossibe est et implicat contradictionem manifestam quod tempris partes sint simul preteritum et futurum Per hoc enim tollitur natura tempuis. ergo impossibile est hoc de partibus motus ergo motus non potest esse ininstanti: ideo dico quod impossibile est angelum moueriaccipiendo motum proprie in instanti quacumque vertute.

¶ Ad primum aliorum dico quod Aristoteles non accipit ibi motum proprie prout distinguitur contra mutationem: sed prout accipitur pro mutatione in communi ad motum et ad mutationem instantaneam et tunc bene verum est quod vertus infinita potest mutare in instanti sicut maior vel minor in tempure maiori vel minori. Ipse enim simpliciter reputauit impossibile quod motus proprie acceptus esset in instanti vel posset esse immoquod posset esse aliquis motus velocior motu primi mobilis quem tamen non posuit esse nec fieri posse in instanti.

¶ Aliter dicitur quod si maior virtus in minori tempe: ergo infinita in instanti consequentia Arist. non tenet ex natura propoitionum: sed ex falsa ypothesi praesupposito quod motus potest esse in instanti.

¶ Unde bene est verum quod si mot posset esse in instanti vertus infinita posset ipsum facere in instanti: quia non est aliqua maior virtus quae posset ipsum facere.

¶ Sed dico quod ypothesis falsa est et impossibilis et ideo non oret quod consequens sit verum. Repugnat et est impossibile quod motus sit in instanti non ex aliqua im potentia dei vel infinite vertutis sed ex implicatio ne contradictionis in terminis. Et per hoc etiam potest solui ad secundam philosophi quod scilicet non concludit motum fieri in instanti. Sed bene concludit quod vertus infinita suffciens est ad hoc si hoc fieri posset.

¶ Ad secundum dico quod subiectum quodcumque virtute diuina potest fieri et esse in actu propria passione absoluta vel relatiua essentialiter distincta ab ipsa. Ad minorem dico quod suc cessio non est propria passio motus sicut nec animalitas hominis. Sed dico quod motus per essentiam suam successiuus est vel successio quedam et etiam tempus et alia sicut pro baui in primo. Ita quod sicut permanens puta subsatm per suam essentiam et permanens est et non per vnamtunicam superindutam ita motus est suecessiuus.

¶ Ad tertium Dico quod motus non est idem realiter cum forma ad quam est motus. Unde dico quod dealbatio nihil est de albedine nec est albedo plusquam nigredo immo dealbatio et albedo plus distinguuntur quam albedo et nigredo: quia albedo et nigredo sunt eiusdem generis proximi et ita non se totis distinguuntur sed in aliquo conueniunt. Sed dealbatio et albedo sunt alterius generis praedicamentalis et se totis distinguuntur nec in aliquo conueniunt.

¶ Ad quartum dico quod idem corpus vel idem mobile potest esse vel fieri vertute divina in pluribus locis in instanti: sed dico quod hoc est mpossbile quod per motum proprie acceptum transferatur de loco ad locum vel fiat in aliquo loco siue in vno siue in pluribus in instanti. Sed ben possibile est hoc per simplicen mutationem instantaneam vel per plolues tales ideo non valet.

¶ Dico igitur quantumad praesentem articulum quod accipiendo motum proprie pro mutatione successiua impossibile est quacumque virtute anigelum vel aliquid aliud moueri in instanti. Et hoc satis probatum est supra. Et potest probari de vertute pria naturali si posset habere plura vbi simul ineodenitstanti que haberet successiue si succiue moueretur Hoc autem est impossibile quod aliquid creatum virtute propria simul sit in pluribus locis adequatis sibi. Sed accipiendo motum pro simplici mutatione

¶ Dico primo quod virtute diuina potest moueri et transferri de loco ad locum in instanti vel etiam fieri in pluribus locis in instanti sicut de corpore christi patet in altari vno vel pluribus. Hoc enim non implica. contradictionem. Sicut etiam illud quod potest dealba rii per motum potest a deo fieri album in instanti. Sed per simplicem mutationem que non est motus sicut nec illuminatio vel generatio est motus.

¶ Tertio de virtute propria vel virtute alterius creata. Dicit vnus doctor quod non videt magnum inconueniens ponere quod virtute propria potest adquirere in instantiper mutationem aliquam vnum vbi sine motu quod alias potuisset adquisiuisse per eandem mutationem si ipsa fuisset terminus motus: quia quod terminus nostatim habeatur hoc est propter imperfectionem vintutis in agente quam quidem imperfectionem non oportet ponere in angelo sicut dicit nisi aliqua necessitas appareret. Dignificanda est enim virtus angeli quam tum apparentia permittunt sicut dicit de hoc est michi dubium. Utrum angelus hoc possit vel non possit. Tamen non video magnum inconueniens quod angelus de vno totali loco sibi adequato potest se facere in instanti in alio cotinuo vel contiguo per simplicenm mutationem siue motum relinquendo simul totum priorem locum et accipiendo alium sed vtrum in alio loco non continuo vel contiguo: sed distante per locunvel loca intermedia se possit facere sic magis pertinet ad sequentem articulum quam ad istum. hec de secundo articulo

¶ De tertio articulo dicit supra dictus doctor Thomas scilicet quod motus angeli potest esse continuus vel non continuus. Si sit continuus quod paulatim et successiue deserat primum locum subintrando alium sicut suo modo. sic impossibile est angelum transire de extremo ad extremum nisi per me dium. Quod probatur primo quia. 6. phisicorum dicitur medium in quod prius venit quod continue mutatur qua in extremum. Si ergo continue mouetur prius venit in medium quam in extremum nec deuenit in extremum nisi transeundo medium.

¶ Secundo probatur hoc quia ordo prioris et posterioris in motu est secundum ordinem prioris et posterioris in magnitudine supra quam fit motus vt quia mobile in parte priori motus est in priori parte maguitudinis et in posteriori pante motus est in posteriori parte magnitudinis et in media parte motus est in media parte magnitudinis. ergo motus est continuus ergo si motus est continuus: oportet quod mobile prius sit in medio quam in extremo nec veniat ad extremum nisi transeundo medium. Si autem motus angeli sit non continuus: quia potest totum vnum locum simul dimittere et toti alteri loco simul se applicare. Sic dicit quod potest transre de extremo in extremum non transeundo mediun vel media. Ita quod non oportet quod moueatur ad me dium vel ad media. Hoc probatur sic. Mobile non potest infinitatem locorum in potentia consumere nisi per continuum motum: quia si non sit motus continuus sed interruptus mobile significat mutatum et se in actu in quocumque loco spacii sibi equali cum ergo inter quelibet duo extrema loca sint infinita loca respectu mobilis ipsius sicut sunt infinite linee in loco quem deserit et infinite correspodentes in loco quem subintrat correspondenter et inter quaslibet duas talium est locus mobilis sequitur quod non potest transire omnia talia loca secundum motum non continuum quia tunc essent infinita mutata esse in suo motu secundum actum. Sicut sunt infinita loca in potentia in spacio hoc autem est impossibile. Sed possibile est hoc per motum continuum: quia in ipso non sunt infinita mutata esse nisi in potentia. ergo etc

¶ Contra istam positionem quaetum ad distinctionem de motu continuo argutum est in articulo precedenti.

¶ Quantum ad secundum dictum scilicet quod angelus aliquo modo potest mutari de extremo ad extremum non ad medium vel etiam quod aliquo modo non potest aliqualiter conuenio cum ipso Et aliqualiter quantum ad hoc non conuenio: quia non intelligo quod aliquid istorum fiat per motum non continuum: quia non intelligo istud dictum sicut dixi supra Aut enim per hoc intelliguntur plura mutata esse et ista non sunt motus. Aut plures partes motus discontinuitate et sic idem est iudicium de qualibet sicut de vno toto motu continuo: quia pars motus est motus et continuus motus. Aut intelliguntur partes motus discreti et ille est fictus sicut tempus discretum: Aut intelliguntur pars motus et mutatum esse et tunc illa pars est motus et idem est iudicium cum toto motu de ipsa et mutatum esse non est motus: et ideo non capio ista verba.

¶ Dico igitur aliter sicui dicit vnus doctor quod motus vno modo potest accipiproprie pro mutatione successiua et talis motus si est vnus semper est continuus. Possunt tamen esse plures tales motus non continuati vt patet. Alio modo i accipitur motus pro mutatione simplici non successiua ad locum vel vbi sicut dictum est supra. Tunc dico quod accipiendo motum primo modo virtute natura li quacumque non potest transire ab extremo in extremum nisi transeundo medium spacium secundum exigentiam talis motus. Hoc patet per rationem medii. 6. phisicorum vt supra. Hoc etiam patet quia tale medium est ratio continuitatis in motu inter extrema sicut supra in opinione illius doctoris.

¶ Hoc etiam patet: quia alias non video quare motus proprie acceptus non posset esse naturaliter in instanti. Si enim existens inhoc loco posset moueri ad alium non per medium cum esse in loco sibi adequato conueniat angelo in instanti vel potest conuenire sequitur quod ad talem locum possit moueri in instanti dimittendo totum priorem locumsibi adequatum quod est inconueniens.

¶ Preterea quando mouetur motu proprie accepto oportet quod simul aliquid habeat de termino a quo et determino ad quem. Si ergo mouetur non artingendo medium aut est si mul in locis ambobus extremis et sic virtute nature vel propria est simul in pluribus locis sibi adequatis quod est impossibile. Aut est in parte vnius et in parte alterius et non in medio.

¶ Hoc enim videtur impossibile virtute nature sue quod simul sit in pluribus locis discontinuatis et non in medio. Hoc etiam patet ex alio quia sicut dictum est supra in questione de loco angeli angelus non potest esse in minori loco quam sit locus totalis sibi adequatus et sic non nisi alius sit locus contiguus supplens quantum deest de toto loco et ideo non potest esse in istis duabus partibus nisi in me¬ dio quare etc.

¶ Si dicas quod alique istarum rationum concludunt quod nec virtute diuina potest hoc fieri: quia nec deus potest facere motum in instanti.

¶ Dico quod michi videtur hoc esse verum: et ideo videtur michi quod vnico motu continuo non potest angelus moueriquacumque virtute ab extremo in extremum nisi per spacium medium secundum exigentiam talis motus quod dico: quia aliud est spacium medium in motu per cordam et aliud per arcum: vt patet. Si autem accipiatur mutatio sim plex localis instantanea sic dicit vnus doctor quod etiam non potest se facere de loco ad locum distantem nisi pemedia vel per medium: quia ordo prefirus natur est iste quod quando aliqua vbi secundum ordinem locorum sunt ordinata non possit adquiri extremum non adquirendo prius illud quod est medium sicut virtute naturalis agentis non potest materia immediate transmute ri a quacumque forma in quancunque formam sed gradati secundum ordinem forma rum.

¶ Unde natura non potest im mediate facere acetum nisi precedente forma viniSic in proposito dicit quod non potest transire nisi per medium nec adquirere vbi extremum ad postremum locum sine medio vbi ad medium locum. hoc etiam confirmat quia alias videtur quod distantia localis vel locorum non impediret operationem angeli: quia statim in vno instanti posset se facere presentem cuicumque loco quantumcunque distanti et in ipso operari. Hoc autem non videtur verum quare etc.

¶ Sed tunc habet respondere ad rationem alterius doctoris quod tunc oportet quod signet in actu secundum diuersas mutationes instantaneas infinita loca media in potentia. et sic erit dare infinitum in actu in accepto esse. Ad quod diceret ipse quod idem inconueniens sequitur de motu continuo per medium quia planum est quantumcunque sit motus continuus tamen monbile actu extra intellectum in quolibet mutato esse vel instanti est in loco sibi equali et cum talia loca sint infinita in potentia sequitur quod infinitas est pertransita in actu. Nec valet dicere quod mutata esse sunt in continuo motu in potentia. Ita enim sunt loca. infinita in medio in potentia et si propter vnum impeditur argumentum et propter aliud. Sed dicitur quod adhuc stat argumentum doctoris primi: quia in montu continuo et mutata esse sunt in potentia et etiam lo ca in spacio sunt in potentia. Sed si mutationes sint discrete et plures oportet quod sint actu quelibet per se et quod accepte sint actu infinite. Et ideo videtur discendum quod per mutationem instantaneam angelus potest se facere de extremo loco ad alium extremum non attingendo media loca in spacio nisi forte dice retur quod non oportet quod applicet se locis omnibus que sunt intermedia in potentia: sed locis que sunt actu intermedia et adequata sibi et tunc non oportet dare infinitatem actualem mutationum: quia talia non sunt infinita nec actu nec potentia in spacio medio. Ad rationes vero secundi doctoris diceretur.

¶ Ad pri mam quod illa vbi non sunt ordinata nisi secundum motum com tinuum non autem secundum mutationes istas instantaneas

¶ Ad secundum diceretur quod immo localis distantia manens impedit operationem angeli sed si faciat si presentem tali loco distanti tunc non manet localis distantia ipsius angeli: et tunc potest operari. Dice retur enim quod licet angelus potest se facere presentem in instanti loco distanti non tamen quantumcunque distanti: et ideo distantia posset esse tanta quod non posset se presenetare in instanti: sed in multis instantibus per multas mutationes subitas de loco ad locum sicut etiam dicere tur de alia operatione quod non impeditur a quacunque distantia licet ab aliqua potest impediri. De virtute autem diuina planum est michi secundum principia et tenorem fidei quod deus potest transferre in instanti angelum de vno loco ad alium distantem non per medium sicut etiam et vnum corpus. Planum est enim quod corpus christi facit in instanti esse in altari non faciendo ipsum prius in locis intermediis inter celum et altare. Et hoc quia quicquid sit de virtute creature et ordine sibi prestituto nullam implicat hoc contradictionem et per consequens hoc est simpliciter possibile apud deum quare etc. hec de tertio articulo.

¶ Ad primum principale dico quod quicquid sit de corporalibus in spiritualibus non habet locum argumentum Aristotelis quod nichil moueatur a se ipso primo non per partem quia in talibus non est pars et pars.

¶ Ad secudum dico quod nullum continuum per accidens ex continuitate subiecti. Nec aliqua continuitas permanens ponenda est in angelorsed aliquid continuum per accidens continuitate spia cii sicut et non permanens sicut est motus potest ponin ipso: quia licet sit simplex: potest tamen esse et moueri in loco continuo non interrupte et precipue motus potest poni in ipso secundum aliquos quia de motu nichil est comtinuum vel quantum in actu: quia de ipso non est in angelo nec in mobili nisi mutatum esse indiuisibile sicut de tempore non est nisi nunc.

¶ Ad tertium dico quod angelus mouetur in tempore nec potest moueri in instanti accipiendo proprie motum. Quando dicis contra quod velocior est mutatio vel motus angeli quam alique mutationes puta generatio vel illuminatio. Dico quod falsum est nec oportet hoc. Non enim sunt mutationes eiusdem rationis: quia vna est mutatio successiua et alie due instantanee.

¶ Ad quartum de puncto dictum est prius quod licet angelus sit indiuisibilis / et simplex formaliter tamen potest esse in loco diuisibili et per consequens moueri in ipso ratione sue quantitatis virtualis limitate ad locu non sic de puncto qui est simplex et indiuisibilis omnino et formaliter et virtualiter non potens existere per se in aliquo diuisibili sicut in loco nec per consequens moueri. Sic de isto etc.