Quaestio 1

¶ Distinctionis Trigesimequinte. Questio Unica

CIrca distinctionem Ttrigesimamquintam quero vtrum vita contemplatiua instatu presentis vie sit nobilioret perfectior et maioris merit quam vita actiua.

¶ Uidetur quod /actima sit melior et maioris me riti quia illa vita est melior si ne qua homo non potest ad regnum peruenire quam illasine qua potest. Sed sine actiua non potest sine contem platiua potest secundum Gregorium super Ezech. parte I. Omelia. 2. ergo etc.

¶ Secundo sic. vita perfectiornon debet propter imperfectiorem dimitti: sed magis econuerso. Sed contemplatiua dimittenda est propter actiuam. Unde et monachus quantumcumque contemplatiuus assumi potest ad presulatum qui est status viteactiue exercende multo facilius quam episcopus vel praelatus possit descendere ad monachatum extra de renunciationibus. Nisi cum predi. etc. ergo etc.

¶ Tertio sic. Perfectius est et maioris meriti proficere sibiipsi et proximo quam solum sibiipsi. Sed actiua proficit sibi et proximo contemplatiua solum sibi. Unde et sancta rusticitas solum sibi prodest: ergo etc. Luce. 10. dicit Saluator com¬

¶ Contra mendando vitam contemplatiuam in maria. Maria inquit optimam partem elegit: ergo etc

¶ In ista questione sic procedam.

¶ Primo ponam vnam opinionem de questione cum motiuis eius.

¶ Secundo arguam contra eam et ponam aliam.

¶ Tertio respondebo ad motiua illius opinionis.

¶ Ultimo ad rationes principales

¶ Quantum ad primum est opinio cuiusdam doctoris in suo quolibet. Contemplatiua vita pro statu presenti est simpliciter nobilioret perfectior quam vita actiua. Ad cuius euidentiam dicit quod quedam est vita actiua hominis tantum pro pter seipsum que versatur circa temporalia bona et corporalia sicut sunt actio et huiusmodi. Alia est actio hominis propter virtutem adquirendam vel nultriendam in seipso sicut actio refrenandi carnem et castigandi ieiunando / laborando / vigilando: et huiusmodi.

¶ Secunda est actio prelatorum qui ad hoc instituuntur vt procurent vtilitatem et salutem aliorum precipue subditorum praedicando confessiones audiendo et puniendo vel corrigendo malos et huiusmodi. De prima et secundam actione vel vita actiua dicit quod in homine disposito ad contemplationem nobilior et perfectior et maioris meriti est vita contemplatiua quam actiua etiam quantum ad vsum quod probat de prima: quia sicut bona spiritualia circa que intendit conte¬ platiua sunt maiora quam illa temporalia vel corpora. lia circa que intendit prima actiua. Sic contemplatiua prefertur illi et ista actio contemplationem impedit teste Gregorio quinto moralium dicente. Neque mens ad contemplanda eterna deducitur nisi ab his quae exterius influunt subtrahatur.

¶ De secunda etiam actione declarat quod contemplatiua sit melior simpliciter: quia illa actiua ordinatar ad contemplatiuam sicut ad finem. Exercitium enim virtutum quibus homo seipsum componit comprimendo passiones et moderando exteriores actiones ad contemplatiuam vitam ordina tur dicente Gregorio primo moralium. c. 23. Qui contemplationis arcem tenere desiderat primo in campooperis se probare studeat et super Ezechie. parte 1. homelia tertia.

¶ Actiua peior est tempore quam comtemplatiua: quia ex bono opere tenditur ad contem platiouem. Sed loquendo de contemplatiua vita et actiua prelatorum tertiomodo accepta dicit quod contem platiua nobilior est in se et perfectior quam actiua: sed quantum ad vsum actiua est perfectior et maioris meriti et precipue si procedat ex obedientia superioris precipientis et ex Telo feruentis caritatis et non solum homo plus proficit proximo secundum vsum actiue: sed etiam sibiipsi. Hoc probatur. Tum quia vita actiu ua lye comparatur in glosa super Genesim. Sed contemplatiua racheli. Lya autem planum est quod fecundior fuit quam rachel. Tum quia etiam Augustinus de opere monachorum reprehendit aliquos qui labora re nolebant secundum vitam actiuam excusantes se de vitacontemplatiua. Tum quia hoc videtur dicere decretalis illa de renunciationibus nisi cum pridem. Tum quia etiam deo nullum est maius sacrificium quam B3e lus animarum secundum Gregorium super Ezech. parte I homelia. 20. ergo etc. Hoc etiam videtur probari per illud Gregorii. 7. moralium. Caritas que nos ad vim conpassionis humiliat altius in culmen contemplationis leuat etc. Hec de primo articulo principali.

¶ Quantum ad secundum articulum videtur michi dicendum simpliciter et abso lute ceteris paribus quod vita contemplatiua est melior et simpliciter nobilior et maioris meriti quam actiua quo cunque et quantum ad essentiam et quantum ad opus vel ad vsum suum.

¶ Unde arguo contra predictam opinionem quantum ad illud quod dicit contrarium: quia vsus alicuius habitus in anima non consistit nisi in operatione secundum talem habitum. Cum igitur secundum nobiliorem habitum sit nobilior operatio ceteris paribus et omnibus pensatis sicut contemplatiua nobilior est secundum te secundum suam essentiam sic etiam secundum vsum vel opers tionem.

¶ Secundo sic. Illa vita est simplicior melior et nobilior et maioris meriti quantum ad vsum que est similior vite perfectissime et diuinissime. Sed hec est contemplatiua presentis status et non actiua: et vnde propter eius similitudinem maximam ad vitam beatam dicitur manere et perfici in patria: non autem vita actiua.

¶ Tertio sic. Aristoteles. 19. ethicorum simpliciter prefert contemplatiuam et quantum ad habitum et quantum ad actum ipsi actiue secundum virtutes politicas. Nam illa conuenit homini secundum quod homo et secundum portionem superiorem et magis premiat contemplatiuos quam actiuos sicut patet ibidem: ergo similiter in proposito.

¶ Quarto sic ex dictis aliorum. Si enim contemplatiua est simpliciter nobilior quantum ad essentiam et opus eius et vsus ita potest fieri ex precepto su¬ perioris vel ex obedientia inferioris et ex feruida caritate sicut etiam opus actiue videtur quod actus vel vsus seu opus contemplatiue est simpliciter aliquid nobilius.

¶ Ultimo arguitur ex nobilitate obiecti habitus et actus qui feruntur per se et immediate circa nobilius et perfectius obiectum in infinitum sunt nobiliores et perfectiores. Sed habitus vite contemplatiue sunt huiusmodi: quia versantur circa deum cogitando et diligendo deum immediate. Non sic autem vita actiua ergo etc.

¶ Ista possunt confirmari perplures auctoritates. Prima est Gregorii super Ezechie. parte 1. Homelia. 3. vbi dicit vertus operis est sub volatu contemplationis. Et probat per illud Luce. 19. Maria optimam partem elegit etc. Unde et bene fuit hoc figuratum in hoc quod manus animalium per quas actiua signatur erant sub peenis eorum sicut etiam deducit Gregorius. Unde et ibidem dicit quod actiua minor est merito quam contemplatiua. Nam et si per actiuam aliquid agimus per contemplatiuam ad celeste desiderium volamus.

¶ Secunda est eiusdem Gregorii vbi supra quando dicit quod ex bono opere tenditur ad contemplationem et ysido. de summo bo no dicit quod redeundum est ab actione in contemplationem et hoc verum est finaliter sicut in statum manentem

¶ Tertia est Gregorii vbi supra. Dicit enim actiua vita cum mortali vita deficit contemplatiua vero inmeliori vita plenius excrescit.

¶ Quarta autem est Gregorii etiam describentis vitas istas quere alibi¬

¶ Secundo tamen dico quod ex causa et in casu pro aliquo tempore melior est actiua quam contemplatiua. Puta quando vrget obedientia superioris vel necessitas Christiex precepto diuino. Alioquin enim homo peccaret. mortaliter et transgrederetur obedientiam vel preceptum. Hec de secundo articulo.

¶ Quantum ad tertium articulum. Ad primum dico quod licet actiua fecundior sit extensiue et quantum ad multitudinem operum sicut Lvatamen intensiue et quantum ad valorem operis contem platiua est fecundior sicut etiam apud Iacob preponderabat filium Rachelis omnibus filiis Lye.

¶ Ad secundum dico quod Augustinus loquitur contra aliquos qui de vitta actiua se excusabant vel contra superiorum obedientiam datam pro tempore et loco vel qui nec vitam contemplatiuam exercebant et ita ociosi erans¬

¶ Ad tertium dico quod illa decretalis quando dicit quod vita contemplatiua securior tamen actiua est magis fructifera et quod in fecunditate Lya Racheli est prelata dicendum stcut prius.

¶ Ad quartum dico quod in vitacontem planda deum suum orando non minus potest haberi zelus auimarum ex feruida caritate quam in vita actiua. Unde et Moyses et multi alii plus profecerunt orando quam alii pugnando vel operando.

¶ Ad auctoritatem vltimam dico quod est ad oppositum. Nam Gregorius pensat in bonitatem actiue ex hoc quod per ipsam disponitur ad contemplatiuam: et per consequens plus ponderat contemplatiuam.

¶ Ad primum principale dico quod maior illa non est vera: quia perfecti et imperfecti possunt ad regnum peruenire: et tamen status per fectionis nobilior est cuiusmodi est status vite contemplatiue.

¶ Ad secundum dicitur quod vita conten platiua non debet simpliciter dimitti propter vitanactiuam. Unde et prelati vtramque vitam debent exercere. in casu tamen et pro tempore et ex causa potest dimisti propter actiuam non obstante quod sit nobilior.

¶ Ad tertium dicendum quod contemplatiua non solum proficit sibiipsi: sed proximo vt dictum est supra. vel dicquod actus proficiendi sibiipsi per contemplationem potest esse ceteris paribus vtilior et perfectior et preponderat actui proficiendi sibi ipsi et proximo per actiuam.