Quaestio 4

¶ Distinctionis Secunde. Questio Quarta ad secundum membrum eiusdem spectans

QUarto quaero quoad secundum membrum huius Secunde distinctionis. Utrum vi tantum vnitate et simplicitate diuine essentie stet pluralitas pis sonarum.

¶ Uidetur quod non quia contradictionnem includit quod sint plura necesse esse: sed diuina essentia est necesse esse: et quelibet persona diuina est necesse esse: ergo impossibile est esse plures personas diuinas in essentia diuina.

¶ Secundo sic. Quecunque vni et idem simplici sunt realiter eadem. illa inter se sunt realiter eadem septimo thopicorum Sed quelibet persona diuina si ponatur est realiter eadem simplici essentie / ergo et alteri persone / en go impossibilis est pluralitas personarum.

¶ Tertio sic. Nichil est ponendum in vniuerso et in summo per fecto / quod non sit ad maiorem perfectionem / sed tres per sone vel plures si ponantur non dicunt maiorem per fectionem quam vna / quia tunc quelibet non esset infinta / quod est falsum: ergo etc. Quicquid enim est perfectionis in vna et in alia: et ita si non esset nisi vna nichil perfectionis deficeret in vniuerso.

¶ Quarto sic. Quecumque aliqua sunt realiter eadem et essentialiter: multiplicato vno realiter multiplicatur et roliquum / sed essentia et persona sunt huiusmodi: ergo etc.

¶ Contra in symbolo athanasii fides catholica hec est vt vnum deum iltrinitate: et trinitatem in vnitate veneremur / neque confundentes personas neque substantiam separantes.

¶ In ista quaestione sic procedam. ¶ Primo premittam opinionem Commentatoris erroneam / et aliquas rationes pro ea / et aliquos errores aliorum.

¶ Secundo declarabo positionem fidei / ostendendo probabiliter quod non est impossibile stare simul vnitatem deiuine essentie cum pluralitate personarum.

¶ Tertio respondebo ad rationes pri Commentatore.

¶ Et quarto ad rationes principaliores dico quod opinio vel po¬

¶ Circa primum: tius error auerrois duodecimo metaphisice est quod impossibile est in naa tura diuina esse pluralitas personarum / et deridet ibi expresse fidem nostram dicens sic / putauerunt antique trinitatem esse in deo in substantia / id est in supposito / et voluerunt euadere / quia consubstantia siue numerata congregatum est vnum per vnam intentionem additam congregato. Et ex hoc formatur vna ratio talis / si essent plura supposita in natura diuina: ipsa. non conuenirent cum ea nisi secundum intentionem vniuersa lis: et per consequens natura diuina esset aliquid potentiale ad supposita / sicut vniuersale ad sua inferiora Similiter etiam supposita inter se nullam haberent vnitatem nisi ordinis vel aggregationis / quod est in conueniens in numero: ergo etc.

¶ Item deo debetur summa vnitas sicut et summa entitas: sed maior est vnitas essentiepersone quam essentie tantum: vt patet ergo etc.

¶ Item impossibile est quod vniuersale sit extra intellectum: sed omnis natura communis suppositis pluribus est vniuersalis: ergo cum natura diuina sit communis pluribus suppositis vna numero / et cum hoc existat extra intellectum: sequitur quod vniuersale est extra intellectum.

¶ Item impossibile est intelligere aliquam essentiam in distinctis suppositis: quin sit distincta vel per se vel per accidens: sed natura diuina non est diuisibilis nec per se nec per accidens: quia est simpliciter simplex: ergo etc.

¶ Item impossibile est quod aliquid sit vna res et plures res: ergo impossibile est quod sit vnus deus et tres persone / et quelibet persona est vna res.

¶ Item si essent in deo plura supposita quod libet conueniret cum alio / et distingueretur ab eo / non nisi per aliud et aliud / et ita non esset simpliciter simplex nec deus quare etc.

¶ Alii etiam heretici circa hoc diuersi mode errauerunt / sicut Arrianus et sui sequaces / qui omiserunt substantiam ponentes tot substantias quot personas.

¶ Alii vero fabellius et sui sequaces in hoc errauerunt: confundendo perso nas dicentes vnicam substantiam et vnicam personam: et hi omnes errauerunt et locuti sunt falsa. Hec de primo articulo quod est adduce

¶ Secundus articulus reratione ad probandum quod vnitas diuine essentie compatiatur secum pluralitatem diuinarum personarum et ad hoc est prima ratiotalis. Quicquid non est perfectus possibile est stare in summo vno et perfecto: sed pluralitas personarum quibus communicatur natura non est imperfectionis. quod enim in creaturis natura possit com municari vel communicetur pluribus suppositis nullius est imperfectionis: sed bene imperfectionis. Quod in eis diuidatur et numeretur: et quod non sit tota in vnoergo amouendo imperfectionem et accipiendo quod non est imperfectionis: sed possibile est quod vna et eadem natura diuina indiuisa communicetur tribus personis et subsistat in eis.

¶ Secundo sic. Suppositum in suppositum absolute loquendo non imponit perfectionem: quia sicut dicetur infra formalis ratio suppositi non addit nisi negationemisicut in creaturis vel relationem si cut in diuinis: ergo numeratio suppositi non includit nec dicit numerationem alicuius perfectionis: nec per consequens essentie que dicit perfectionem: igitur non implicat contradictionem essentiam non numerari: sed manere vna / et supposita numerari / et per consequens est hoc possibile.

¶ Tertio sic. Ex se determinari ad vnam personam vel ad vnum suppositum non est per fectionis simpliciter nec esse incompossibile pluribus suppositis / quia hoc inuenitur et conuenit cuilibet supposito / nichil autem quod inuenitur in quolibet supposito Unde suppositum perfectionis est simplicitersed essentia diuina / et quicquid se tenet ex parte essentie et perfectionis simpliciter: ergo essentia diuina ex se no determinat sibi incompossibilitatem ad plura supposita: et per consequens non repugnat quod stet in pluribus suppositis quare etc.

¶ Item licet quedam essentia limitata non possit esse in pluribuns suppositis naturaliter et sibi propriis: eo quod sicut limitata est in esse ita in supposito: tamen de essentia lllimitata non videtur aliquid impossibile: nec sequitur non potest haberi ex aliis substantiis quod non sit ita in deo vel in essentia diuina: quia ista est infinita / et alie non: ergo non est ita sic etiam nec in aliis substus est idem intelligere et velle cum eis / et tamen hoc oportet ponere in deo: non est tamen omnino simile. Hoc apparet per exemplum familiare. Anima enim rationalis ratione sue illationis aliqualis et simplicitatis est vna et eadem formaliter in qualibet parte corpo¬ ris / nec hoc est imperfectionis in ipsa: immo magis hec attestatur sue perfectioni qua supereminet et excendit alias formas eductas / de quibus hoc negatur / sed bene est imperfectionis in ipsa quod ipsa detiper informationem praedictarum partium licet sit perfectionis quod ipsa dat esse. Est etiam imperfectionis in ipsa quod ipsa non dat totale esse hominis vel vt forma secundum ponentes plures formas in homine. Ex qua parte in perfectionis in partibus quod dat esse quod non sint entia perfecta et tota per se subsistentia: sed magis partes alicuius totius amoueanturigitur omnes imperfectiones / et ponantur que sunt perfectionis habebimus quod non est inconueniens quod essentia diuina illimitata simpliciter et vnicaindistincta similis sit in pluribus suppositis actu distinctis / non per informatio nem vel inherentiam / sed per identitatem vt aliquod quod est quodlibet suppositum: et aliud quo quolibet suppositum est formaliter dans eis totale esse / licet non sint partes essentie nec alicuius totius sed tria distincta perfecte subsistentia igitur etc.

¶ Item natura quecumque communicabilis est pluribus per identitatem / quia omnibus suis indiuiduis / ergo et natura diuina pluribus suppositis quia hec nullam dicit im perfectionem. Sed ipsa non est diuisibilis: quia simplex. ergo vnica natura stat cum tribus suppositis Sic igitur dico ad questionem quod cum vnitate diuine essentie stat pluralitas personarum: nec in hoc aliqua contradictio inuenitur: sicut est deductum probabiliter licet non sit demonstratum: et hec de secunde articulo. est soluere ad

¶ Tertius articulus rationes ad ductas pro errore Commentatoris.

¶ Ad primum dico quod quantumcumque supposita numerantur in diuinis quia tamen essentia non partitur nec diuiditur in eis / ita quod sit alia in vno et alia in alio: non est vniuersalis nec consequenter supposita ipsa sicut in intentione vniuersalis sed sicut in natura que ex se singularis est / immo singularitas que dans eis esse diuinum perfectiuum: et ita aliam vnitatem habent in ipsa diuina supposita / quam vnitatem aggregationis: immo nec ag gregationem habent in ipsa aliquo modo / quia non sunt essentialiter distincta: sed vnumquodque ipsorum est vere simile idem cum eo sicut dicetur: nec sequitur alii qua compositio inter ista vt patet.

¶ Ad secundum dico quod deo non debetur summa vnitas nec essentie / sicut et summa entitas vel essentia que est perfectio simpliciter / nec repugnat talis vnitas pluralitati que non ponit imperfectionem et ideo nichil obstat quin sit in ipso diuinitas personarum vel diceretur etiam quod in deo est summa vnitas persone: quia quelibet persona est summe vna licet sint plures.

¶ Ad tertium dico quod vniuersale non est extra intellectum / nec essentia diuina vniuersalis est: quia ex se singularis est et singularitas quedam / nec est partialis nec diuisibilis in suis suppositis nec separatur a suppositis sicut ydea Platonis vt sibi imponit Aristoteles.

¶ Ad quartum dico quod non est impossibile diligere aliquam naturam omnino indistinctam: nec per se Ntacc idens in suppositis distinctis / quando essen tia illimitata est et infinita / et quando supposita non distinguntur essentialiter / sed sunt essentialiter idem licet distinguantur personaliter.

¶ Ad quintum dico quod impossibile est quod aliquid sit vna res et plures: lequendo de pluralitate opposita illi vnitati / et ideo in possibile est quod aliqua res sit vna essentia et multe et sentie / sed de multitudine vel plenitudine non opposita nullum inconueniens videtur / et ideo nichil obstat quin vna res sit vna res quae est essentia: et res ab soluta et multe res denominatiue quarum quelibet est persona.

¶ Ad sextum dico quod persona licet includat diuinam essentiam per quam conuenit distantiam et relationem: per quam distinguitur ab alia: non tamen est composita sed simplex / licet ista distinguantur ex natura rei: quia alterum est infinitum simpliciter / infinitum autem non est compossibile alteri / et faciunt ista vnum per identitatem non per compositionem. Et hec de tertio articulo.

¶ Ad primum principale dico quod persone non sunt idem essentie divine totaliter sed aliquo modo distinguuntur ab ea ex natura rei: sunt autem bene sibi eedem essentialiter et ideo intense sunt eedem essentialiter: non autem personaliter vel suppositaliter.

¶ Ad secundum dico quod includit contradictionem quod sint plura necesse esse essentialiter distincta licet non sit demonstratum: sed quod sint plura tantum personaliter distincta quorum quodlibet et omnia simul sint vnum et idem necesse esse absolutum: non est inconueniens.

¶ Ad tertium dico bene quod tres persone non sunt aliquid maius quam vna: nec dicunt maidrem perfectionem in vniuerso. Et tamen dico quod ponen de sunt plures non ad maiorem perfectionem / sed ex necessitate eiusdem perfectionis quia exigit hoc diuina perfectio / et qua ratione necesse ponitur in vna et alia similiter.

¶ Ad quartum dico quod aliqua sunt vnus essentialiter et totaliter et adequate extra intellectum et in nullo distinguuntur: tunc vno multiplicato et mul tiplicatur et reliquum idem sicut dicetur infra: litet sint idem. Ideo non concludit. Sic de isto. essentialiter