Quaestio 1

¶ Distinctionis octaue. Questio Secunda.

SEcundo quero. Utrum in christo sint plures filiationes reales quarum vnasit ad patrem et alia ad matrem.

¶ Uidetur quod non primo sic In vno filio non est nisi vnica filiatio: quia multiplicatis filiationibus multiplicantufilii. Sed christus est vnicus flius et non duo. ergo etc.

¶ Secundo sic. Anselmus de incarnatione verbi capitulo secundo. Dicit quod congruentia fuit patrem non incarnari quia si pater fuisset incarsnatus fuisset proprietatum confusio in diuinis et quasvideretur quod idem genuisset seipsum et quod essent duo filii in diuinis. Sed si in christo ponantur due filiationes sequeretur etiam personarum confusio vel proprieta tum quia idem esset eternaliter genitum et temporaliter causatum vel generatum vel essent plures filii. ergo etc.

¶ Tertio sic. Si in christo cum filiatione eterna pone retur vna filiatio temporalis ad matrem hoc non esset nisi ad saluandum quod christus est vere realis filius virginis. Sed hoc non cogit sicut etiam non cogit quod realiter referatur ad ipsam aliqua relatione noua tenporali ad hoc quod sit vere et realiter creator eius vel dominus eius. ergo etc. Imposibile est quod eadem relatio

¶ Contra sit noua et eterna. Sed filiatio qua christus refertur ad patrem est relatio eterna: illa vero que refertur ad matrem est noua quia de nouo est filius virginis et vtraque est realis quia filiatio non est relatio rationis. ergo sunt due filiationes reales in Christo.

¶ In ista questione sic procedam

¶ Primo ponam vnam opinionem de questione cum suis motiuis et modo dicendi ipsius.

¶ Secundo ponanaliam arguendo contra primam et declarabo illam positionem et respondebo ad motiua aliorum.

¶ Ultimo ad rationes principales

¶ Quantum ad primum est vnaopinio que dicit quod in christo non est nisi vnica filiatio realis quae est eterna ad patrem.

¶ Ad hoc adducuntur plures rationes a diuersis.

¶ Prima est ista. Relatio filiationis est relatio suppositi non nature quia natura non dicitur filia sed suppositum dicitur filius. Unde et generari est suppositi. Sed in christo non est nisi vnicum suppositum immo christus est vnicum suppositum quod est filius dei. ergo non habet nisi vnicam filiationem. puta filiatio nem eternam constitutiuam suppositi verbi.

¶ Secunda rati Dei ad creaturam non potest esse aliqua relatio realis vt patet ex primo libro. Sed si in christo esset alia relatio vel filiatio realis ab illa eterna deus scilicet christus secundum illam referretur realiter ad materem creaturam. ergo etc.

¶ Tertia ratio. Idem pater non refertur ad plres filios nisi vnica relatione reali quia non patsunt esse plures relationes eiusdem rationis sicut nec plura accidentia. quintometaphi. ergo similiter vnus filius non refertur pluribus filiationibus. Sed christus refertur ad patrem filiatione eterna ergo in ipso est alia filiatio realis.

¶ Quatta ratio. Si in christo fuit filiatio tparalis reali et alia a filis tione eterna illa fundabatur super naturam humanam assumptam a verbo et per consequens corrupta corrumpebatur filiatio in morte christi et sic in triduo christus non fuit realiter filius verginis. Sed hoc est falsum. ergo etc. Sic et go vt dicunt isti in christo non fuit nisi vnica filiatio realis.

¶ Quinta ratio. Filius eadem relatione vel filia tione reali refertur ad patrem et ad matrem sicut est idem filius anibarum. Cum ergo christus sit vere filius patris et matris sue videtur quod eadem filiatione. aliqui istorum quod christus refe¬

¶ Dicut ergo tur ad natrem sua filiatione eadem qua ad patrem ita quod realiter ad vtrumque et ea dem filiatione reali ad vnum tamen ab eterno. puta ad patrem et ad matrem de nouo.

¶ Alii autem dicunt quod non refertur ad matrem realiter per filiationem eternam sed tantum secundum rationem quia diuinum suppositum ad quod pertinet esse et dici filium non potest realiter ad creaturam referri. Ita quod ipsa filiatio eterna pro quanto per ipsam refertur christus ad patrem et ad matrem distinguitur a seipsa secundum rationem sicut est diuinum suppositum prout suppositat diuinam naturam et humanam distinguitur a seipso secundum rationem

¶ Alii vero qui habent pro impossibili quod relatione reali referatur aliquid ad aliud secundum rationem. Dicunt quod filia tione eterna quae est relatio realis ad patrem nullo modo refertur christus ad matrem nec realiter nec secundum rationem sed vna alia relatione rationis distincta ab illa. Hec de primo articulo.

¶ Quantum ad secundum articulum Ulter mihi omnino dcunum quod in christo sunt pltres filia tiones reales quarum vna est eterna ad patrem secundum quam nullam habet habitudinem ad materem et aliam ad materem tparalem et nouam secundum quam nullam habet habitudinem ad patrem vt pater est nalis eternus.

¶ Ad hoc adduco rationes Prima est ista. In quocumque sunt ploures relationes originis passiue et producti in natura viuente et intellectus i eiusdem rationis cum producente per modum nature. In eo sunt plores filiationes reales. Probatio quia hec est ratio filiationis puta relatio originis passiue viuentis ergo viuente in natura intellectuali eiusdem rationis cum producente et per modum nature. Si enim aliqua istarum conlitionum deficiat non est proprie filiatio nec productiosecundum suam relationem ad producens dicitur filius. Nisi eim et producens et productum sit viuens non dicitur productum filius nisi sit etiam nature silis non dicitur productum filius prope. Nisi etiam nam sit intellectualis non dicitur prope filius licet aliquoo ex vsu concedatur asinus esse filius asini. Sed nisi productio sit per modum nature et vim nature non dicitur filius ipsum productum. Sicut spiritus sanctus non dicitur filius patris vel verbi quia non procedit per modum et vim nature sed voluntatis. Sed in christo sunt plures relationes passiue talis sicut in ipso sunt plures origines vel natiuitates quarum vna est a patre secundum naturam diuinam alia est a matre secundum naturam humanam secundum Damas. ca. 13. ergo etc. Dices quod bene sunt in eo plures passiue origines tales sed non plures filiationes quia origo magis respicit naturam et filiatio personam. Dico quod non video quare magis hoc quam illud quia ita bene generari passiue respicit suppositum vel personam sicut et referri. Eiusdem enim est referrifiliatio et generari vel originari passiue. quare etc

¶ Secunda ratio est ista. Non plus generatio vel filiatio passiua respiciunt suppositum quam operatio vel operari. Sed non obstante vnitate suppositi in Christo sunt due operationes et voluntates secundum Damascenum. Ubi supra. ergo et cetera.

¶ Nota quod filiationi non repugnat multiplicari ineodem supposito secundum diuersa fundamenta nec inquam tum relatio est quia tunc cuilibet alteri relationi repugnaret quod falsum est quia similitudo et equalitas sunt plures relationes secundum diuersa fundamenta licet in eodem supposito nec repugnat sibi inquantum relatio originis quia nec origini ipsi repugnat multiplica ri in eodem supposito secundum plures naturas.

¶ Tertia ratio. Non est magis impossibile vel minus possibile quod eidem supposito secundum plures nuturas conueniant plures relationes originis passiue. Puta plures filiationes quam quod eidem supposito secundum eandem naturam conueniant plures relationes originis actiuedicte. Sed eidem supposito prins non obstante vnitate diuini suppositi conueniunt due tales relationes orginis actiue dicte respectu duorum aliorum suppositorum scilicet paternitas respectu filii et spiratio actiua respectuspiritus sancti ergo christo vnito suppositopossunt conuenire ille due filiationes secundum duas naturas et respectu diuersorum suppositorum patris scilice et matris. Et potest confirmari quia sicut ostensum est supra filius puta Sortes secundum eandem naturam suam refertur duplici relatione filiationis ad patrem et matrem. ergo non est impossibile referri sic christum duplici relatione ad patrem et matrem secundum diuersas naturas et per diuersas filiationes.

¶ Quar ta ratio. Ista est absoluta filiatio eterna verbi a creatura sicut paternitas aeterna patris. Sed si pater fuisse incarnatus sicut fuit possibile paternitate non fuisse relatus ad matrem virginem. Planum est quia paternitate non est aliquis filius sed pater sicut maternitate est aliqua mater. igitur nec modo filius refertur ad matrem filiatione eterna. Impossibile est enim relationem esse eternam et terminum nouum ergo oportet quod alis filiatione reali non que sit relatio rationis quia tunc filius non esset filius virginis nisi secundum rationem. Sed relatione tali que habet reale fundamentum et extremum et conseruat ex natura rei inter christum et matrem suam que ipsum vere genuit secundum naturam assumptam vt dictum est supra sicut inter me genitum et matrem meam consurgit vera filiatio realis.

¶ Quinta ratio Ilud quod conuenit verboab eterno et vt filius dei ab eterno non conuenit christo secundum quod homo. Sed verbo conuenit esse filium ab eterno persuam filiationem eternam igitur non conuenit hoc ei secundum quod pomo igitur si in christo non est alia filiatio ab illa eterna sequitur quod christus secundum quod homo non est vere filius dei duoed est contra fidem et veritatem.

¶ Dico igitur quod incristo est vna filiatio eterna ad patrem eternum sicut in patre est paternitas eterna ad ipsum vt verbum est et alia temporalis et noua ad matrem virginem sicut in matrevirgine est vera maternitas realis noua. et sic sunt due filiationes reales in christo.

¶ Ex praedictis autem apparet quod omnes illi tres modi ponendi sunt simpliciter salsi.

¶ Ad primum aliorum. Dico quod filiatio est propetas suppositi vt deninati per illam tamen secundum naturam et ideo dico bene quod esse filium non conuenit nature sed supposito conuenit tamen sibi secundum naturam tanquam secundum fundamentum et quia oportet relationes multiplicari magis secundum fundamenta quam secundum suppositaHinc est quod in christo sint plures tales nature secundum quas conuenit sibi duplex generatio et natiuitas quod in christo non obstante vnitate suppositi sunt due filiationes.

¶ Ad secundum dico quod deo secundum naturam diuinam et aliquid sibi intrinsecum non potest sibi conuenire relatio realis ad creaturam sed bene secundum na¬ turam assumptam sicut patet. Christus enim secundum albedinem vel quantitatem nature assumpte fuit similis alteri albo vel equalis alteri quanto vel inequalis similiter de filiatione in proposito.

¶ Ad tertium dico quod maior est falsa et contra Auicennam sexto me thaphisice parte quinta cap. 3. Ubi dicit quod in eodem patre ad multos filios sunt plures paternitates et pato quod illa esset vera eo modo quo probatur de respectibus eiusdem rationis tamen non valet quia filiatio eterna in christo et filiatio noua non sunt eiusdem ratio nis nec eiusdem generis quia vna est deus et alia est creatura.

¶ Ad quartum dico quod filiatio temporalis in christo fundatur super naturam hanc et ita conuenit sibi in christo fundare talem filiationem sicut conueniret sibi si proprio supposito reali conuenitur modo a verbo quia per hoc nihil positiuum sibi adquireretur et tamen illud proprium suppositum diceretur vere filius virginis. Sicut etiam sibi conuenisset si verdum assumpsisset uaturam prius suppositatam in pro prio supposito a virgine propagatam quia nihil posit uum fuisset amotum ab ea per assumptionem ipsam. Quando dicis quod corrupta natura in triduo fuisset corrupta illa filiatio. Concedo et dico quod christus in triduo non fuit filius virginis sicut nec fuit homo secundum doctores sed recepta humanitate in sua resur rectione reparata est sua filiatio ad matrem in ipso et maternitas in matre. Nec est inconueniens.

¶ Ad quintum dico sicut dictum est supra quod filius duplicirelatione reali refertur ad patrem et matrem non ob stante quod sit vnicus filius et vnum suppositum. Non enim oportet ad multiplicationem forme multiplica ri concretum nisi multiplicetur suppositum Unde non sequitur. In sorte sunt multe scientie ergo sortes est multi scientes. Et preterea dato quod maior esset veratamen non est simile de filio creato ad patrem et matrem que sunt quasi vnum principium filii et neuter est principium perfectum non communicans alio in agendo aliquo modo et de christo cuius pater vt verbum est ab eterno est completum et perfectum principium sine matre et mater etiam inquantum homo est perfectum et solum principium eius sine patre vt pater est dico non dico vt deus est et ita magis videretur conceden dum quod in christo sint plures fillationes ad patrem et matrem quam in filio creato licet in vtroque sit simpliciter concedendum

¶ Ad primum principale dico quod non oportet ad multiplicationem filiationum imchristo multiplicari filios sicut ad multitudinem scentia rum in aliquo oportet multiplicari scientes. Unde non ore quod christus sit plures filii.

¶ Ad secundum de Anselmo. Dico quod congruentia fuit patrem non in carnari ne putarentur quod idem genuisset seipsum et ne pater dei putaretur filius dei et sic esset confusio in perionis sed non currit ista congruentia ad excludendum plures filiationes in Christo sicut patet immo magis currit ad oppositum quia ex hoc quod ponuntur duetiliationes in ipso. Una ad patrem et alia temporalis ad matrem habetur distinctissime quod christus est filius eternus patris et filius matris de nouo et temporalis. Si autem non poneretur in ipso nisi vnica filia tio eterna sed posset putari quod sicut est filius eternus patris ita esset filius eternus matris. ideo etc.

¶ Ad tertium dico quod ad saluandum quod christus sit vere et realiter filius virginis ponitur in ipso illa filiatio tparalis quam oportet esse realem. Nam relationem producti ad producens realiter oportet esse realem. Non autem semper oportet quod relatio producentis ad productum ssnt reales sicut de relatione creatoris ad creaturam sicut dictum est in primo et ideo non est simile de ista et deillis licet ergo christus possit dici realiter et dominus virginis realitate fundamenti non relationis absque hoc quod realiter referatur ad ipsam non tamen potest dici realiter filius virginis nisi realiter referatur ad ipsam. Dices quod hoc potest esse per filiationem eternam Dico quod non est verum sicut dictum est superius et proba tum. Et confirmatur hoc per Aristo. quinto metaphisice. vbi probat quod scientia non refertur ad scientem quia si ad ipsum referretur cum ad ipsa referatur ad scibile sequeretur quod idem bis referretur et planum est quod nullum esset inconueniens idem bis referri ad diuer sa secundum diuersas vel plures relationes. ergo intelligit hoc de vna relatione et ita intendit quod impossibile est idem ad diuersa referri eadem relatione sicut impossibile est quod scibile secundum relationem mensura ti que est vnica in ipso referatur ad obiectum et ad scientem precipue quando sciens et scibile sunt diuer sa ita concludo in proposito quod impossibile est quod christus referatur realiter ad patrem et matrem vnica relatione filiationis. Sic ad istud. etc.