Quaestio 1

¶ Distin. xx vii. xx viii. et. xxix. Questio Unica.

CIrca distinctiones ex vii. xx viii. et. xxix. scilibet queto Utrum consensus expressus per verba de presenti non coactus et sequens apprehentionem veram non erroneam causet matrimonium interpersonas legitimas.

¶ Uide tur quod non requiratur verus consensus mutuus expressus per verba de presentiPrimo quod non requiratur consensus. contrahentium. quia parentes possunt contrahere pro filiis etiam absentibus. Similiter quod non oporteat conensum exprimi per verba de praesenti. quia consensus expressus per verba de futuro cum carnali copula sequente sufficiunt ad matrimonium: et matrimo nium per talem copulam consummatur: nec possunt separari. etc.

¶ Secundo videtur quod consensus coactus metu cadente in constantem virum causet matrimonium: nec oporteat consensum esse liberum. quia vbi constans qui inducitur vel cogitur per metum ad dicendum verba: accipio te in meam: aut dicit verum. et sic vel re consentit sicut dicit et in verum matrimonium. Aunon consentit: sicut dicit. et tunc mentitur et perniciose mentitur. et sic grauiter peccat. et per cosequens non est vir constans. pauet enim non secundum quod pauendum est. ergo etc. Et confirmatur. quia aliquia potest vere suscipere baptismum inductus per me tum timore penarum. Extra de baptismo et eius effectu maiores. Et similiter digestis de dispensa tione impuberum dicitur quod pater potest cogere filium quantumcunque inuitum ad matrimonium: et filius tenetur sibi obedire ad seruandum pomissum patris si prius contraxerit pro eo.

¶ Tertio videtur quod con sensus erroneus impediat: sed sufficiat ad matrimonium. Tum quia inter Iacob et lyam fuit verum matrimonium. et tamen lya fuit ei supposita eo igno rante. Et confirmatur quia errans circa personam baptisatam siue sit seruus siue sit liber vere bapti sat. ergo similiter aliquis errans circa personam vere contrahit primum magister in littera dicit: quod

¶ Contra requiritur consensus expressus per verba de praesenti.

¶ Contra secundum etiam est magister in littera qui ponit: quod consensus coactus impedit matrmonium. et adducit multas auctoritates

¶ Contra tertium etiam est magister in littera et habetur in canone. xxix. q. secunda.

¶ In ista questione sic procedam

¶ Primo inquiram vtrum ad contractum matrimonum vel ad matrimonium requiraturmutuus consensexpressus per verba de praesenti tanquam causa.

¶ Secundo vtrum requiratur consensus liber non coactus et an coactio impediat.

¶ Tertio an requiratur consensus non erroneus sed sequens apprehensionem veram et quomodo error impediat.

¶ Quantum ad primum articulum dico quod aliud est loqui de contractu matrimo nii: aliud est loqui de sacramento matrimonii. loquen do de contractu matrimonii dico: quod requiritur mutuus consensus expressus per aliqua signa certa: qui bus constet de consensu interiori mentis eo modo quo constare potest de mente hominis per signa exteriora. et signa dico de praesenti consensu: non signapronostica de futuro vel recordatiua de praeterito.

¶ Quod autem requiratur consus et de praesenti: patet quia contractus matrimonii: sicut dictum est in que stione praecedenti: est donatio quedam vel tranflatio voluntaria potestatis corporis sui in alium vel aliam personam. non autem transfertur talis potestas in alium: nec fit talis donatio: nisi consentiat ipse donans: et praesentialiter consentiat. Aliud enim est promittere de futuro: et aliud dare: nec vnum potest esse aliud. dare enim est de presenti.

¶ Sed quod requiratur mutuus consensus. patet. quia contrahere matrimonium est contrahere obligationem et respectum equiparantie in vtroque extremo. Matrimo nium enim claudicare non potest. et sicut requiri¬ tur consensus in vno coniugum: vt in alium transferat potestatem corporis sui: ita et in alio econuerso.

¶ Sed quod sit consensus expressus per signa aliqua et de presenti: oportet quia alioquin non potest fieri contratus sicut patet etiam in aliis contractibus Non enim solus consensus sufficit ad contractum inter homines: quod sit interius latens. sed oportet quod in signo aliquo sensibili fiat exterius patens. quia hoc mo videt ea que patent. deus autem intuetur cor. dicitur primo regum.

¶ Sed vltimo quantum ad hoc dico quod non oportet quod talia signa sint verbam ned possunt esse alia quecuque signa exprimentia sut ficienter consensum talem mutuum ipsarum personarum. Unde potest matrimonium contrahi per litteras vel per alia signa inter mutuos. vnde et in aliis contractibus videmus: quod firmius fiunt per alia signa multa quam per verba sola et nuda. Puto etiam quod ad contractum matrimonii non oporteat verba ipsa exprimi vel signa dari vel fieri a cemtractibus: sed possunt per alios exhiberi: qui in hoc possunt esse ministri contractus talis: consentientibus tamen vel non contradicentibus ipsis contra pentibus. hoc patet extra de sponsalibus: vbi dicit glosa: quod si parentes contrahant pro filiis tacentibus et psentibus: sufficit expressio consensus parentum.

¶ Loquendo autem de sacramento matrimo nii dico quod ad ipsum preexigitur vel requiritur verus consensus mutuus sicut et contractus. quia non est sine contractu.

¶ Secundo dico sicut probabiliter dicendum: quod oportet illum consensum exprimi per verba de presenti. et non sufficit: nec pertinet ad sacramentum. quod per alia signa quecunque sint illa sine verbis: quia sacramentum quodlibet noue legis in suo fieri in aliquibus verbis consistit sicut videretur. et in talibus verbis exprimentibus consensun de presenti consistit forma sacramenti. Persone autem contrahentes sunt materia. Si autem dicatur quod in hoc sacramento non requiruntur verba: sed sufficiunt alia signa efficacia de presenti tunc latitudinem magnam habet forma huius sacramenti ad verba vel alia signa equipolentia exprimentia consensum et translationem vel donationem mutuan corporum de presenti. primum tamen videtur mihi probabilius.

¶ Tertio dico: quod sicut videtur mihi probabilius: oportet quod illorum verborum de presenti ministri et prolatores sint ipsi contrahentes et non alii a contrahentibus. Eiusdem enim quantum ad rationem sacramentiest consentire et consensui per verbum exprimere. quod patet ex ipsis verbis quae comuniter in matrimoniis assumuntur accipio toin meam accipio te in meum. que non possunt sic absolute proferri ab aliquo alio: sed solum a contrahentibus. Unde et ipsi soli contrahentes sunt ministri. Ex quo etiam patet quod muti non possunt habere vel percipere sacramentum materimonii: sicut nec ministrare supposito quod in verbis consistat forma: et quod a contrahenti bus debent dici. patsest tamen contrahere per alia sisigna: sicut dictum est supra. Si autem forma non tan tum sit in verbis: vel dato quod tantum in verbis: tanen non oportet quod illa verba dicantur a contrahentibus sicut nec de signis quod ab ipsis exhibeantur sed sufficit: quod ab aliis: tunc alii possunt esse ministrivel in proferendo verba pro contrahentibus: vel in exhibendo signa et muti etiam in exhibendo signa pro seipsis. Nichil affirmo de hoc. dicatur sicut sanius est dicendum.

¶ Quod etiam requirantur ad sacramentum matrimonii verba vel signa de presenti: hoc patet quia et ista requiruntur ad contractum sine quo non est sacramentum. Et vide: quod consensus predictus sio expressus aliquo modo dici potest causa matrimonii I. illius obligationis quia eo modo quo contra ctus mutuus est causa obligationis mute inter contrahentes quia ille consensus mutuus sic expressus vel cum sua expressione est ipse contractus et potest dici predictus consensus esse causa sacra menti quo quo modo. quia consensus interior preexigitur ad sacramentum vel necessario concomitatur ita quod sine ipso non est sacramentum. ipsa autem expressio vocalis ipsius consensus vel ipsa verba expressiua de praesenti sunt forma ipsius sacramenti: vt dictum est supra verum est tamen: quod formatio actiua verborum est causa actiua vel quasi verborum: et per consequens talis forme et ipsius sacramenti. et ipsa magis pertinet ad contractum forte quam ad sacramentum vel si ad sacramentum pertineat: tunc ad vtrumque videtur pertinere: nec est inconueniens. Aliquid tamen pertinet ad contractum: quod non ad sacramentum puta consensus interior. et aliquid econuerso ad sacramentum: quod non ad contractum et in talibus contractus matrimonum et sacramentum matrimonii distinguntur. Hec de primo articulo.

¶ Quantum ad secundum articulum est vna opinio que dicit: quod voluntas simpliciter cogi non potest: nec aliquis quantum ad consensum voluntatis et actum interiorem: sed potest cogi secundum quid quam tum ad aliquem actum exteriorem per minas vel penas vel per metum praecipue cadentem in constantem virum

¶ Et ideo dicit: quod ad consensum interiorem cogi non potest: sed ad verba exterius dicenda vt euadat penam vel penas sibi intentatas inducitur et cogitur ex me tu. Et ideo aut dicendo verba illa habet consensum interiorem: secundum quam cogi non potest. et tunc vere consentit et contrahit secundum conscientiam licet non secundum iudicium ec clesie. Aut non consentit nisi tamen in verba dicenda: vt euadat malum et penam sibi intentatam: quia hec verba sunt sufficienter euasiua penarum: et tunc nullum est matrimonium nec secundum conscientiam nec secundum ecclesiam videtur simpliciter

¶ Sed ista opinio irationabilis et ontradicens sibi ipsi. Primo contradicit sibi ipsi. quia quicumque cogitur ad aliquem actum: qui non potest exerceri nisi voluntate imperante et consentiente: potest cogi ad consensum interiorem voluntatis. sed secundum istos aliquis potest cogi ad actum exteriorem loquendi et dicendi verba: qui non potest exerceri nisi consentientee imperante voluntate loquentis: quantumcunque moueatur lingua ab aliquo extrinseco: vt patet. ergo etc. Similiter etiam patet secundum eos. quia dicunt quod talis consentit in verba dicenda. igitur contradictio est dice re primo: quod voluntas cogi non potest simpliciter quam: tum ad actum interiorem: et cum hoc dicendo postea: quod potest cogi quantum ad actum exteriorem loquendi: qui non exercetur sine consensu interiori.

¶ Secundo dico quod est irrationabilis. Primo quia timor cadens in virum constantem nunquam induxit ipsum ad malum aliquod: nisi vt vitet maius malum. nec vnquam inducit eum in malum culpe mortalis ad vitandum illud: quod non est peccatum. tunc enim non esset constans sed pauidus vltra quod sit pauendum et inconstans: sed si cogeretur ad dicendum verba illa sine consensu interiori cogeretur ad mentien dum mendacio pernicioso et deceptiuo proximi quod est pctantum mortale et maius malum: quam consentire et nulbere vel quam quodcumque malum pene sibi intentatum/ et cum nubere non sit malum sed bonum: tunc idem sequitur sicut prius ergo nunquam inducitur vir constans per men tum alicuius pene ad dicendum talia verba sine consensu interiori. quem verba pretendunt. Et patet manifeste per illud argumentum adductum in principio quae stionis quod potest adduci contra eos. quia aut dicendo verba illa ad que cogitur secundum te: consentit sicut verba significant: et praetendunt: et sic secundum eos est verum matrimonium secundum conscientiam aut non consentit: et tunc mentitur nec est constans. Si dicas: quod non oportet ipsum consentire nec mentiri. quia dicit verba et intenditdicere materialiter tantum ad euadendum penas. Contra: quia dicit eas formaliter et significatiue secundum formam et modum proferendi: quicquid intendat. quia dicit ea absolute sic. accipio te in meam. et ita decipit proximum et perniciose mentitur sicut prius secus enim esset: si diceret: ego non consentio in te: sed consentioin ista verba dicenda accipio te in meam. quod nichilvaleret ad propositum cogentium vel cogentis: qua re etc.

¶ Tertio sic. planum est quod aliquis dicens vel ba professionis alicuius religionis et non consentiens interius decipit religionem. et peccat mortaliter. Nec ad hoc debet induci vtens ratione recta per quancumque penam vel metum cuicumque pene: sicut nec ad mortale ergo similiter in proposito. Similiter etiam patet: quod pari ratione qua vir constans posset cogi ad illa vel ba dicenda: posset etiam cogi postea ad iurandum quod vere consentit: vel tunc consensiit: sicut verba sonabant. vel etiam ad cognoscendum eam sicut suam. sed planum est hoc esse falsum. quia tunc ad periurius et manifeste peccatum mortale congeretur nec esset comstans: sicut patet. ergo etc.

¶ Quarto contra eos. quia me tus non solum inducit ad actum exteriorem humanum: sed etiam necessario ad actum interiorem voluntatis. patet de timente periculum submersionis in mari: quod non solum ex metu vel timore inducitur ad proiiciendum merces: sed etiam ad velle proiicere licet non sit hoc voluntarium simpliciter omnino absolute. Si enim nunquam vellet proiicere: nunquam proiice ret: sed permitteret seipsum submergi cum mercibus suis. Sic in proposito suo modo est dicendum: qua re et cetera. igitur aliter quantum ad praesentem arti qo¬

¶ Dico culum. Primo quod nullus ad aliquenm actum qui proprie sit humanus: potest cogi ab aliquo agente creato. Quod non ad actum interiorem voluntatis patet ex libertate voluntatis ingenita: que non subest alicui agenti: nisi illi qui creauit eam. et cum nullus actus sit humanus nisi in potestate voluntatis elicitiue vel imperatiue: patet: quod ad nullum actum humanum potest cogi siue interiorem siue exteriorem siue ad loqui siue ad quemcunque alium.

¶ Secundo dico quod aliquis cum vehementer inducitur. per metum pene vel alio quouismodo tollente simpliciter voluntariam: tamen inducente voluntarium secundum quid ad aliquem actum humanum: puta ad dicendum verba matrimonialia in proposito: quia aut consentit: sicut dicit se consentire. Aut non consentit. si non consentit tunc mendax est et inconstans. Nec cadit talis timor inducens ad peccatum mor tale in virum constatem: et nullum est matrimonium. patet ex predictis. quia non est ibi consensus necet sario ad matrimonium requisitus. vnde nec secundum comscientiam nec etiam secundum ecclesiam est ibi matrimonium. Si autem consentit: et licet sibi consentire: quod dico propter illos quibus non licet consentire: sicut sunt religiosi et alii: quibus non licet nubere. Si consentit dico inductus timore vel metu pene seu malimaioris imminentis: quam sit consentire in matrimonium contra voluntatem suam simpliciter et absolutam: qua nolle nubere: ita quod illud malum proba biliter sibi immineat non ex coniectura leui ipsum timeat. Dico quod dato quod consentiat secundum quid sicut dicit exprimendo verba: et sit ibi voluntarium mixtum: sicut proiiciendo merces in mari: talis consensus non causat matrimonium: nec sufficit ad ipsum: immoimpedit ipsum.

¶ Hoc probatur primo per rationem sic. contractus matrimonii formaliter est donatio mutua vel translatio libera mutua potestatis corporum: sicut est dictum supra: sed talis consensus non est simpliciter liber licet secundum quid. Est enim voluntarium mixtum. vnde non potest esse vera donatio. ergo etc. Secundo sic. Nam matrimonium non de bet contrahi ex illo consensu: qui si causaret matrimonium: esset in preiudicium mutue societatis et amoris inter coniuges et occasio solutionis. sed talis consensus est huiusmodi: vt patet. ergo etc.

¶ Ter tio sic. Consensus nullus potest causare matrimonium contra ordinationem et voluntatem superioris vel legislatoris instituentis matrimonium. patet. quia matrimonium siue quantum ad contractum si ne quantum ad vinculum siue quantum ad sacramentum nullam efficaciam habet nisi ab instituente legisia tore. sed legislator deus institutor matrimonii voluit: quod contrahens simpliciter et liberaliter consentiret: et non ex metu vel coactione per metum cadentem in constantem virum. quod significatur. vnde Gene. Ii quando dicit per os ade: propter hoc relinquet homo patrem et matrem: et adherebit vxori. adherere autem sic importat amorem liberalem. Et idem repetit christus Mathei. xix. ergo etc. Hoc confirmatur auctoritate ecclesie non quidem instituentis sed promulgantis statutum christi vel dei extra desponsalbus: cum locum. Et per auctoritates magistri in litera.

¶ Si dicas quod aliquis potest cogi per obedientiam superioris ad matrimonium corporale: sicut ad matrimonium spirituale: cum aliqua ecclesia suscipi endo episcopatum aliquem ex mandato Pape. Similiter etiam patet hoc de facto. nam aliquis vel aliqua in casu tenetur contrahere etiam cum determinata persona ex precepto Pape: licet non vt communiter sicut dictum est supra et potest eam vel eum cogere ad matrimonium. et si contrahit quantumcunque ex metupctim mortalis ne incurrat: vere contrahit. Similiter etiam non solum ex metu de ipso sed etiam de alio: ne incurrat peccatum mortale: vere contrahit. sicut si alius vel alia vult se occidere: nisi iste contrahat.

¶ Dico ad omnia ista: quod si in omnibus praedictis casibus contrahat et siue ex obedientia et metu pecca ti mortalis fugiendi siue in se siue in alio: vere contrahit. et dico quod liberaliter. quia ex affectione iusti cie vel charitatis: quarum affectiones sunt vere animi libertates. sed non sic est in proposito: sicut patet. Nec proprie dicendum est: quod ex metu: sed ex affectione iusta et charitatiua. quare etc. Si dicas: quod sic est in proposito. quia iste eligit dicere verba: et consentire per consequens: ne mentiatur et vt vitet peccatum mortale. ergo etc. Dico quod illa sunt priuilegiata: et istud non. Et potest esse ratio. quantumcunque iste consentiat: non sufficit talis consensus: licet sequatur ad vel ba ne iste mentiatur. nam ad dicendum verba non hapuit tale motiuum ita spirituale: sicut illa. Non est enim simile de timore vel metu peccati et metum penesi enim ex metu peccati diceret verba: et consentiret valeret matrimonium. sic de metu pene. Et ita si ista ratio non placet: recurre ad institutionem legislatoris. de qua certum est: quod talis est. et per consequens quod iste quantumcunque sentiat: non tamen transfert. nec sua volitio sufficit sine voluntate dei vel domini superioris seu contra institutionem eius. Hec de secundo articulo principali.

¶ Quantum ad tertium articulum dico quod error vel ignorantia vel facit inuolum tarium simpliciter secundum philosophum. 3. ethicorum. contractus autem matrimonialis vel matrimonium debet esse quid voluntarium simpliciter. Et ideo dico: quod consensus sequens apprehesionem erroneam vel ignorantiam de aliquo per se vel de necessitate requisito ad matrimonium: dico quod non causat matrimo nium: sed magis error talis vel ignorantia impeditmatrimonium.

¶ Sunt autem tria: quorum ignoramtia vel error circa ipsa tollit matrimonium. vnum est persona ipsa. Error enim vel ignorantia persone determinate: cui debet nubere: tollit matrimonium. Non enim intendit nubens tradere corpus suum nisi certe et determinate persone isti vel isti: et ideo si erret circa personam putans contrahere cum vna et contra hit cum alia: nichil fit: nec matrimonium valet.

¶ Secundum est conditio seruilis persone: vel quecum que conditio impediens ne persona possit transferrepotestatem corporis sui in alium sicut econuerso. Et ratio est. quia nubens non intendit tradere potestatem corporis sui: nisi illi qui econuerso potest darepotestatem corporis suin. Nam matrimonium in mutua obligatione et translatione consistit. Non est enim datio mere liberalis: sed redditionem expectans: do: si des. Et obligatio matrimonialis est relatio equiparantie. et ita matrimonium claudicare non potest Seruus autem non habet potestatem corpus transfe rendi suum: nisi de voluntate domini. quare etc.

¶ Tertium est fraus vel dolus alterius contrahentis: vt si alter non contrahat affectu maritali sed affectu libidinis et fornicationis explende. tunc enim non valet matrimonium. Et si constaret hoc perso ne contrahet i in bona simplicitate: nullo modo de beret petere vel reddere. Similiter etiam si ad dictum alterius contrahentis dolose formet sibi conscientiam de hoc: sed durante ignorantia excusatur a fornicatione petendo et reddendo nec ad dictum alterius dolose contrahentis debet sibi conformare conscientiam: sed potius debet putare et iudicare: quod primo vere consensit sicut debuit: et modo postea men titur quando dicit se non consensisse. vnde dico: quod potest et petere et reddere. Dolosus vero tenetur nec petere nec reddere. quia vtroque modo fornicaretur sed tenetur ad consentiendum in alium vel aliam quam duxit nouo consensu vt in suam: et consensu ad matrimonium requisito. et tali consensu superueniente consensui illius qui in bona simplicitate contraxit: ratificatur matrimonium.

¶ Ex predictis sequuntur aliqua. Primo quod ignorantia vel error circa aliquid acci¬ dentaliter se habens ad matrimonium et non per se nec necessario requisitum non tollit matrimonium: vt si pulchra vel turpis vel diues vel pauper vel bonavel mala in moribus. Secundo sequitur quod ignoram tia melioris conditionis non tollit matrimonium: li cet ignorantia peioris vt seruitutis tollat matrime ium: quare etc.

¶ Ex his patet quod ad matrimonium contrahendum requiritur consensus verus expressus per verba vel signa consensus. de praesenti no coactiet sequens apprehensionem veram non erroneam vel ignorantiam. Hec de tertio articulo principali.

¶ Ad primum principale quantum ad illud quod dicitur patres vel parentes posse contrahere pro filiis: dico quod non possunt contrahere pro filiis dissentientibus: sed si sint presentes et tacentes presumit ecclesia: quod consentiant: et iudicat contractum verum: licet in rei veritate non sit contra ctus nec obligatio inter filios: nisi consentiant. Si gna enim parentum cum consensibus tacitis filiorum sufficiunt ad contractum: sed vtrum ad sacramentum dictum est supra. Ad illud quod ibidem additur: quod non requiritur expressio consensus per verba de praesen ti: sed sufficiunt verba de futuro cum carnali copula sequente. Dico quod non est verum: nisi superueniat nouus consensus de presenti. vnde non video: quod illa canmalis copula sequens causet matrimonium veraciter: licet presumat ecclesia quod sit verum matrimonium quia presumit meliorem partem de sic copulatis: scilice quod copulentur affectu maritali: et per consequens quod consentiant de presenti et rationabiliter. hoc praesupponit ecclesia. quia licent non sit hoc necessarium: sed possit esse illa copula ex affectu fornicario: et per consequens matrimonium nullum: tamen quia de occultis iudicare non debet nisi deus: et vnusquisque supponendus est bo nus: donec probetur esse malus: rationabiliter supponit: quod isti non velint peccare mortaliter: nec fornicari. Et per consequens cum affectu maritali se cognoscunt: et in seinuicem consentiunt: et fit matrimonium verum. Ita dicunt aliqui. sed non video: quod per illam copulam vel ex vi illius fiat matrimonium: nec quod sit etiam licita: nisiprecesserit consensus mutuus de presenti expressus per verba vel signa certa. Et dico quod talem consensum sic expressum presupponit ecciesia precessisse: et rationabiliter presumendo bonum de quibus non est probatum malum. et ideo iudicat matrimonium consummatum: licet frequenter non sit ita in rei veritate.

¶ Ad secundum patet primo quantum ad illud quod dicitur primo de viro constante. dico quod sicut dicit: ita consentit: sed dico. quod talis consensus non sut ficit immo impedit matrimonium. quare etc. Ad ilud de baptisato ex metu dico: quod baptisatus ex metu: dum tamen non esset fictus: sed intenderet suscipere: quod intendit conferre ecclesia: est vere baptisatus. Et non est simile de matrimonio. quia conditio bapti sati sit melior. Nec requiritur aliquis contractus vel mutuus consensus. quare etc. Ad illud de digestis dico quod iura canonica non approbant illud nec tenetur filius obedire patri nisi de bono et econuerso: nec fit aliquis contractus vel obligatio filii: nisi consentiat.

¶ Ad tertium de Iacob et lya dico siue iacob excusetur pro prima nocte siue non: de quo non curo: quia non fuit confirmatus: quin potuerit peccare: quod lya fuit facta sua postea ipso iacob sciente et consentiente de praesenti: et consensum suum per aliquod signum exprimente. Ad illud de baptisato ignoran ter diceretur: quod si baptisans intenderet determinate psonam aliquam baptisare: et praesentaretur sibi alia ad baptisandum: de qua non intenderet: quod non esset verus baptismus. quia deficeret intentio ministri. sed si intenderet baptisare non determinate hunc vel illum sed qui presentatur sibi: licet forte putaret ipsum esse vnum alium quam sit: vere esset baptismus. Et in hoc est dissimile de matrimonio. quia in baptismo non requiritur aliquis contractus vel mutuus consensus et baptisatus etiam fit melioris conditionis.