¶ Romanos nono. cui vult deus miseretur et quem vult obdurat: dicit quod voluntas dei lniusta esse non potest. Uenit enim de occultissimis meritis: ergo videtur quod merita preuisa sint causa predestinationis / et demerita preuisa sint causa reprobationis.

¶ Secundo sic. Paribus vel equalibus in pa ri preordinare est agere iniuste et personam acceptare: sed omnes equaliter secundum sua naturalia equaliter se habent ad gloriam vel ad vitam: ergo cum deus non agit iniuste nec sit acceptio personarum apud deum non si ne aliquo merito predestinat istum ad vitam et illum non

¶ Tertio sic. Si aliqua duo sunt conuertibilia quod est causa vnius et alterius: sed esse predestinatum et esse saluandum sunt conuertibilia: ergo sicut meritum est causa vel ratio huius quod est esse saluandum / ita et huius quod est esse predestinatum.

¶ Quarto sic. Anselmus in libro. Cur deus homo. c. xii. Uoluntas vult per semper aliquid: ergo si voluntas dei vult istum predestinare vel predestinat ipsum: vel etiam reprobat hoc non est nisi propter aliquid in isto vel in illo quod est causa predestinationis vel reprobationis. Ad Romanos nono. Cui vult

¶ Contra miseretur et quem vult indurat et in psalmo. Saluum me fecit: quoniam voluit me: ergo non est aliqua causa ex parte predestinati Primo ponam vnum

¶ In ista quaestiont modum dicend / et an guam contra eum et soluam ad motiua.

¶ Secundo alium.

¶ Tertio alium.

¶ Quarto vltimum quem intendo tenere.

¶ Quantum ad primum est gnaopinio quod predestinatio et reprobatio dupliciter possunt considerari. Unomodo vt sunt dei et a deo. Alio modo vt cadunt super obiectum puta super creaturam Si considerantur. Primo modo tunc predestinare secundum modum propositi est diuina voluntas. Ratiovero actus predestinandi per modum scientie: vel etiam. reprobandi est diuinus intellectus / et quantum ad hoc concordant omnes doctores. Si secundo modo considerentur scilicet vt cadunt super creaturam vel obiectum: sic est accipere congruitatem aliquam per quam predestinatio cadit super tale obiectum: et reprobatio super tale. Et dicunt quod ista ratio est vsus bonus liberi arbitrii: vel malus vsus quos preuidit deus in predestinato vel reprobato.

¶ Ad hoc adducuntur rationes in totaliter equalibus et omnino non est electio recta: quia vnum non refertur alteri: nec potest recte preferri: ergo oportet in predestinato dare aliquam rationem quare eligitur et non ille qui reprobatur.

¶ Secundo sic. In omni opere dei concurrit misericordia et iusticia: sed si sine ratione ex parte predestinati istum predestinaret esset mina sine iusticia. Si autem sine ratione alium reprobaret esset iusticia sine mina / ergo etc. immo nec esset iusticia nec mina / im mo fatuitas vel crudelitas: ergo etc.

¶ Tertio sic. Ita se habet in predestinatis ad predestinationem ipsum meritum sicut demeritum in reprobatis ad reprobatio nem: sed reprobatio est propter demeritum reprobati: vt patet per glosam super illud ad Romanos. 1x. Esauodio habui. Esau inquit propter iniusticiam reprobatus est: ergo etc.

¶ Quarto sic. Si non esset aliqua ratiopredestinationis: sed hoc esset ex sola bonitate dei: tunc ratio quare deus aliquos praedestinauit et aliquos non / non esset occulta sed manifesta: et tunc frustra dice ret Augustinus super illud Ioh. vi. Nemo venit adne nisi pater meus celestis traxerit eum: quare hunc tra hat et illum non trahat noli diiudicare si non vis errare ergo etc.

¶ Quinto Apostolus exclamat de ista materia altitudo diuitiarum sapientie et scientie dei quam incomprehensibilia sunt iudicia eius: sed omne iudicium habet aliquam causam ex parte iudicati: ergo et iudicium dei de reprobatione et predestinatione vt videtur. Dicunt ergo isti quod merita et demerita non vt in re et in effectu: sed vt praeuisa in divina scientia sunt ratio et causa praedestinatio nis et reprobationis ex parte reprobati vel praedestinatio istam opinionem arguo primo sic

¶ Contra Apostolus ad Ro. ix. cum nondum nati essent boni vel mali egissent ( vt secundum electionem propositum maneret / non ex operibus sed ex vocante ) dictum est maior seruiet minori Iacob dilexi / Esauodio habui: vbi dicit glo. non secundum debitum meritorum quia eligendos ipse facit non inuenit et dicit non ex operibus futuris glosa bonis vel malis et loquitur de electione predestinationis vel reprobationis ex parte istorum.

¶ Secundo Apostolus ad Ephesios primo eligit nos ante mundi constitutionem: et iterum alibi. Mise ricordiam consequutus sum vt fidelis essem: et ad ephesios secundo. Fides est donum dei non ex operibus ne quis glorietur: propter quod etiam August I lib. retrac. cabi. xxii. retractat id quod dixerat deum aliquos praedestinare / quia sciebat eos habituros fidem: ergo secundum apostolum et Augustinum fides et infidelitas non sunt ratio predestinationis vel reprobationis: siliter ergo nec alia operareuisa.

¶ Tertio sic. Quero a te qua est ratio quaredeus vult istum predestinare: non potest dici quod scientia visionis: quia ista sequitur actum voluntatis vt patuit supra: nec potest dicere quod meritum praedestinati: quia id sequitur determinationem voluntatis: ergo nulla ratio nisi sua voluntas.

¶ Quarto sic. Paruuli baptisati qui statim moriuntur sunt predestinati / et tamen non est in eis preuisus bonus vsus liberi arbitrii / et similiter nec in non baptisatis qui damnantur malus vsus liberi arbitrii: nec mala opera: ergo etc. Dices quod immo propter bonum vsum quem habuissent si superuixissent. Contra igitur habent praemium propter aliquid quod numquam habuerunt: quod est flnum. Si dicas quod non saluantur per proprium meritum: sed christi et illud fuit praeuisum eis valiturum: dico quod sicut ostendetur infra prius est eos ndestinari quam eis meritum christi applicari: vel cuicumque me ritum proprium: non videtur igitur mihi verus iste modus dicend Eipsius dico quod non est verum quod Ad primia assumitur in maiori: ita quod deus potest recte eligere praecipue / quia tota bonitas est ex eligente in eligentibus et nulli debitor est.

¶ Ad secundum dico quod iusticia accipitur vnoo pro iusticia stricte accipiendo ipsam pro commutatiua vel distributiua / et sic non oportet quod in omnibus dei operibus reluceat. Alioo pro condecentia diuine bonitatis / et sic dico quod in omnibus relucet: quia nichil facit deus nisi quod condecet suam bo nitatem.

¶ Ad tertium dico quod accipiendo reproba tionem pro non velle alicui gloriam vel nolle / tunc non habet causam ex parte reprobati. Sed accipiendo reprobationem pro velle infligere penam: sic habet causam et intelligitur illa glosa et conformiter etiam de reprobatione.

¶ Ad quartum dico quod est ad oppositum: quia si sola dei bonitas tunc non potest accipi causa ex parte praedestinati nec cognosciet ad hoc facit dictum Augustini. Unde licet predestinatio sit manifesta ex parte predestinantis: non tamen ex parte praedestinati: non potest accipi ratio eius ad placitum

¶ Per idem ad quintum quod iudicium est iniustum comclusum per sillogismum practicum / et dico quod non est si ne ratione: sed non oportet quod sit ex parte predestina ti vel preiudicati: sed sufficit quod aliunde. Uel dic quod concludit de iudicio quantum ad penam infligendam: sed non quantum ad gloriam conferendam vel negandam. est de hoc quod quod in genera¬

¶ Alia opinio li potest assignari ratio predestinationis in particulari non / quare enim aliqui pre destinantur et aliqui reprobantur ratio potest assignart sed quare hic determinate singularis reprobatur et alius predestinatur non est rationem assignare. Pro primo assignatur ratio duplex. Una est intrinseca et alia extrinseca. Prima est talis: sicut ad decorem et perfectionem vniuersi in esse naturali faciunt diuersi gradus in entibus: sic quasi in esse supernaturali faciunt ad decorem vniuersi aliquorum reprobatio vel predestinatio.

¶ Secunda ratio est vt magnitudo divine clementie manifestetur in bonis predestinatis / et magnitudo sue lusticie in reprobis. Ad hoc videtur esse Augustinus. xxii. de ciui. dei. Si omnes remanerent in penis iuste damnationis in nullo appareret misericors gratia redemptoris: rursum si omnes a tenebris transferentur in lucem in nullo appareret seueritas vel ionis. Item Apostolus ad Ro. ix. Deus volens iram et notam facere potentiam suam suscipit in mala pa tientia vasa ire apta in interitum: vt ostenderet diuitias glorie sue.

¶ In speciali autem non potest ostendi de isto vel de illo quod reprobetur vel damnetur hoc declaratur in exemplis. Primo quia videmus quod aliqui lapides ponuntur in cloaca. Alii eiusdem speciei in altari / et sunt quasi quidam lapides fortunati si cut tangitur. ii. phisicorum. Hoc videmus: et quare sic fit in generali est rationem assignare: vt fiat cloaca. vel altare. Sed quare in speciali ponitur iste hic plusquam ille / cum ita bene posset fieri econuerso non est rationem assignare.

¶ Secundo de materia prima que de se informis est / et fit sub diuersis et variis formis se cundum diuersas sui partes. Et huius potest assignari ratio in communi scilicet perfectio vniuersi que requirit diuersitatem specierum. Sed quare hec pars materie sit sub hac forma puta aqua non potest assignari ratio vt videtur: sic in proposito sicut dicunt. istam opinionem arguo primo sic

¶ Contra ellud quod non est per se intentum a deo non fit ad perfectionem vniuersi patet: sed malum culpe non est per se intentum a deo: sed reprobatio est propter malum culpe vt dicunt: ergo reprobatio aliquorum non pertinet ad perfectionem vniuersi: ergo ex perfectione vniuersi non potest accipi ratio predestinationis.

¶ Secundo sic. Illud sine quo vniuersum esset perfectius non facit ad perfectionem vniuersi: sed sine malo culpe esset vniuersum perfectius: quia melius est malo impermixtius / et per consequens si non esset reprobatio: ergo etc.

¶ Tertio sic. Quia dato quod reprobatio spectaret ad perfectionem vniuersi sufficeret quod aliqui essent reprobati / puta vnus homo tantum / vel vnus angelus. Secunda etiam ratio parum valet. Quero enim quid intelligis per manifestationem diuine miseri cordie et iusticie / vel est relatio rationis aliqua quem est posterior diuina volitione miserante: et sic non est sibi ratio predestmandi: vel intelligis per eam cognitionem nostram: et tunc dico quod sine ipsa potuit manifestari: nec est ratio predestinandi ipsi deo / et potuit deus aliter manifestare suam iusticiam puniendo vel premiando temporaliter / vel intelligis per illam manifestationem aliquam diuinam perfectionem et hoc non potest esse nisi beneplacitum diuine voluntatis: ergo nulla est ratio predestinatio nis nisi diuina voluntas.

¶ Preterea etiam iste rationes non accipiuntur ex parte predestinati: sed exparte vniuersi vel ex parte diuine misericordie vel iusticie manifestande: et ita non dicunt ad propositum I¶ patet quod non est Ad primum ergo ad propositum / i nec arguitur hoc ex perfectione vniuersi.

¶ Ad se cundum dico quod ly. vt non tenetur causaliter sed comsecutiue. Non est enim causa predestinationis vt manifestetur misericordia diuina et iusticia: sed consecutiue: quia sequuntur ista ad reprobationem. Ad Augustinum et apostolum per idem est quod ex parte prede¬

¶ Tertia opimio stinati nulla est causa a predestinationis vel ratio: sed tantum ex parte reprobati. Primum probatur primo sic. Supponitur quod predestinatio est ex gratia. Aut ergo illa gratia dicitur acceptatio ipsa diuine voluntatis: et sic habetur propositum. Aut dicit aliquam perfectionem formalem ex parte predestinati. Sed nulla talis dispositio potest esse ratio predestinationis: quia predestinatio prior est tali dispositione / quia deus prius vult alicui finem et vitam eternam quam id quod est ad finem et talem dispositionem. ex hoc etiam arguitur quod meritum preuisum sit ratio predestinationis.

¶ Secundo sic. Sicut deus potuit aliquid imesse naturali sine omni ratione ex parte ipsius positi vel producti / sic in esse beatifico et supernaturalivt videtur sed hoc non est nisi predestinare: ergo etc.

¶ Tertio illud quod est perfectionis circa creaturam debet reduci sicut in causam in ipsum deum: non autem in ipsam creaturam vel in aliquid ex parte creature: sed hec est predestinatio: ergo etc.

¶ Quarto sic. Ex summa liberalitate prouenit quod aliquid det alicui donum sine omni merito ex parte eius cui dat ipse: sed deus est summe liberalis: ergo donum sue predestinationis dat sine omni merito: ergo etc. quare etc.

¶ Secundum probatur scilicet quod reprobatio habet causam ex parte reprobati. Primo: quia effectus est defectiuus vel priuatiuus et debet reduci in causam defectiuam creature. Secundo quia reprobatio fit ex iusticia / sicut et condempnatio non exgratia. Tertio quia ad summum liberalem et misesericordem non pertinet quod puniat aliquem sine culpa: quare et ceterapet subtilis positio¬

¶ Hec est pulchra ic Tamen contra ipsam potest argui quod predestinatio et reprobatio pari passu currant. Primo quia et Apostolus et Augustinus et magister semper loquuntur de ipsis conformiter et vniformiter: ergo et nos debemus similiter loqui / et si vna habet causam et alia vt videtur et i non / non.

¶ Secundo sic. Non est minus rationalis deus in dando vel in miserendo quam in non dando: sed in non bando vt dicis habet causam et rationem:. ergo etc.

¶ Tertio quia Apostolus ad Romanos. 1x. Non ex operibus: sed ex vocante dictum est. Maior seruiet minori / et Esau odio habui / et loquitur de operibus etiam in prescientia dei.

¶ Quarto sic. Quia etiam Apostolus ponens exemplum de figulo et luto dicit quod potestatem habet figulus de eadem massa facere vas in honorem / et vas in contumeliam. Nec est aliqua ratio nisi voluntas figuli. Et sic etiam in proposito / sicut sola voluntate divina fit vas in honorem predestinam do / ita et vas in contumeliam reprobando vt videtur. Primas rationes eius concedo gratia conclusionis quam tenebo sicut dicam infra. pro secundo membrodico quod

¶ Ad primani reprobatio quantum ad penam infligendam reducitur bene ad causam ex parte obi ecti: sed non quantum ad non velle ipsi reprobato gloriam: nec oportet hoc quod talia negatiua reducantur nisi ad solam libertatem divine voluntatis: que non facit gratiam alicui nisi velit.

¶ Ad secundum per idem.

¶ Ad tertium dico quod reprobatio non pertinet ad liberalitatem sed nec etiam arguit aliquam illiberalitatem vel iniusticiam quod non habeat causam in reprobato quantum ad hoc quod est nolle alteri gloriam. Dices quod immo quia alias deus esset inuidus. Dico quod non: quia nulli tenetur nisi velit. Hec de tertio articulo.

¶ Quantum ad quartum articuum. Primo distinguam de reprobatione / et ostendam quod nec in generali nec in speciali potest accipi aliquaratio predestinationis vel reprobationis proprie accipiendo ex parte predestinati vel reprobati. Secundo quomodo aliquomodo reprobatio causam habet ex parte reprobati. Tertio quomodo praedictis non obstantibus diuina voluntas iniuste non acceptans personas Quarto de ordine obiectorum predestinationis et reprobationis.

¶ Quantum ad primum dico quod predestinatio accipitur in proposito pro eo quod se tenet deipsa ex parte diuine voluntatis: quod est connotatum ab ipsa / vel presuppositum vt se tenet ex parte intellectus. Et tunc dico quod predestinatio nichil aliud vocatur hic quam volitio efficax divina saluandi aliquem / et damdi sibi vitam eternam / et media necessaria ad consequendum ipsam. Reprobatio autem ( licet non proprie accipiendo ipsam ) dupliciter dicitur. Unomodo pro nolle alicui gloriam vel vitam eternam / et sic correspondet ipsa ipsi praedestinationi: et accipitur etiam proprie. Aliomodo pro vel le infligere alicui penam / et sic proprie non accipitur: sed magis est aliquid posterius reprobatione.

¶ Probo gitur quod predestinationis et reprobationis accepte primo modo non sit accipere causam ex parte reprobati vel predestinati: sed solum ex parte divine voluntatis. Et primo de predestinatione sic: quia si esset ad cipere aliquam causam illa essent merita preuisa: vel tratia: vel bonus vsus liberi arbitrii: vel aliquid tale ordinatum ad vitam eternam: sed hoc est falsum: quia agens per intellectum et voluntatem volens primo vult vltimum finem alicui et demum alia que ordinan tur in finem. Sed beatitudo eterna finis est respectuomnium predictorum: ergo prius secundum rationem vult alicui gloriam predestinando ipsam quam merita vel gratiam: sed non est preuisus habere meritavel gratiam nisi per determinationem diuine voluntatis de conferendo sibi ista que est posterior determinatione de dando gloriam / et ita est posterior predestinatione: ergo etc.

¶ Secundo quia nec ordinem vniuersi: nec ostensionem diuine misericordie: nec merita vt probatum est supra. Ad hoc me mouent auctoritates Apostoli precipue et Augustini. Un de ad Titum secundo. Non ex operibus iusticie quae fecimus nos etc. Et ad Romanos nono cuius vult a miseretur. Et Magister hoc dicit in litera.

¶ De reprobatione etiam proprie accepta. Patet per easdem vias et auctoritates etc. De reprobatione accepta etiam pro dampnatione vel velle penam infligere dico quod habet causam ex parte reprobati que est peccatum finale in quo preuidetur aliquis consummare vitam suam / et ita deus tanquam iustus iudexvult ipsum punire infligendo penam: quia iustus iudex penam non infligit nisi ex causa: licet possit dare aliquid liberaliter sine causa ex parte illius cui dat: et ita non est simile de predestinatione quantum ad hoc.

¶ Quod etiam predestinatio et reprobatio primo modo accepta non habeat causam ex parte predestinati vel reprobati Patet per Augustinum de predestinatione in fine vel prope finem vbi dicit. Elegit nos ante mundi constitutionem vt essemus sancti et immaculati. Non ergo quia futuri eramus sancti elegit nos: sed vt essemus sancti. Et subdit ideo quippe tales futuri eramus: quia elegit nos ipse predestinans: vt tales per gratiam eius essemus Item / de predestinatis simul et reprobatis super epistolam ad Romanos nono disputans de illo verbo Iacob dilexi: Esau autem odio habui dicit Augustinus quod ad hoc produxit disputationem. vt appareat quod predestinatio et reprobatio non est ex meritis. Sed si haberent causam aliquam ex parte predestinati illa esset meritum / vel merita seu demerita: vt magis videtur: ergo etc. Et hoc etiam probatur de predestinatione speciali: quia sicut dictum est supra. prius vult deus et determinat alicui meritum quem cognoscit ipsum meriturum: sicut et de aliis contingentibus. Sed sicut probatum est supra prius vult alicui finem meriti vel beatitudinem quam meritum ipsum: ergo prius predestinat aliquem quam cognoscat eius meritum. Ita quod predestinatio magis est causa preuisionis meritorum quam econuerso: quare et cetera. Ad hoc est exemplum Apostoli fauorabile ad Romanos nono de potestate figuli et vasis exeadem massa / quorum vnum fit in honorem: aliud in contumeliam / et ista via ad presens teneatur.

¶ Hoc de conclusione questionis: nisi quod ista scientia habetur valde bene quantum ad predestinatos Mathei decimo. In illa parabola de patrefamilias qui conduxit operarios in vineam suam vbi dicit dominus. An non licet michi quod volo face re: quia ego bonus sum. Tolle quod tuum est et vade. Uolo autem et huic nouissimo dare sicut et tibi. Amice non facio tibi iniuriam et cetera. Ergo nec est volentis neque currentis sed miserentis dei. Ad Romanos nono.

¶ Iuxta hoc dico quod ex parte ob st iectorum secundorum reprobationis vel predestinationis est iste ordo primo creatura presentatur es diuine voluntati ab intellectu eius: vt possibilis. es fore vel non fore: et voluntas determinat eam ad ore vel non fore: sicut placet sibi: secundo presentatur sibi vt beatificabilis vel vt possibilis beatificari: vel non beatificari: et voluntas determinat eam beatificari predestinando ipsam vel non beatificari reprobando ipsam: et tunc pedestinantur qui erant predestinandi / et qui sunt saluandi / et re¬ probantur alii accipiendo reprobationem primo modo pro non velle dare gloriam nec gratiam finalem vie. Tertio preuidentur aliqui nunquam peccaturi / sicut christus et virgo gloriosa / et boni angeli / aliqui peccaturi non releuandi sicut angeli mali et homines malin pecto morituri. Aliqui peccaturi sed releuandi vt homines multi. Quarto ipsi preuisi peccatur non releuandi et in pctoto morituri determinantur per diuinam voluntatem ad penam perpetuam sustinen dam que est pena inferni. Paruuli autem qui descendunt sine baptismo cum originali non sunt de istis nec determinantur ad penam sensus: sed ad penam damni et non aliter reprobantur nisi primo modo scilicet non volendo vel nollendo eis conferre gloriam nec gratiam in qua moriantur.

¶ Ex predictis concludo aliquas conclusiones. Prima est quod dato quod angeli non peccassent nichilominus homines essent predesti nati vel fuissent / quia sicut dictum est supra ordo predestinatorum omnium prior est quam peccatorum.

¶ Secunda conclusio quod dato quod nullum peccatum praecessisset christus fuisset et predestinatus fuisset. Nam in numerooim predestinatorum ipse est simpliciter primus.

¶ Ex quibus apparent due opiniones false circa primam. Prima est quod homines sunt predestinati ad restaurandum ruinam angelorum sic quod si angeli non peccassent non fuissent homines praedestinati. Secunda est quod si homo non peccasset christus non fuisset incannatus / vel verbum non fuisset incarnatum / et sic christus non fuisset. Hec enim duo sunt falsa sicut patet ex predictis. Nota ad confirmandum praedicta dictum Augustini. 22. de ciuitate dei. qui dicit quod deus de mortali progenie hominum / meritoque damnata populum gratia sua colligit vt inde suppleat et restauret partem que lapsa est angelorum / ac si dilecta et superna ciui tas non fraudetur suorum numero ciuium / quin et fortassis vberiore letetur. Sed potest responderi quod livt non tenetur hic causaliter / sed consecutiue sicut in multis vt scriptura impleretur. etc. Sicut etiam ipse innuit ibidem per hoc quod dicit de numero vberiore / per quod dat intelligere quod fortasse plures homines saluabuntur quam sint angeli damnati / ergo ratio predestinationis hominum non est restauratio ruine angelorum: loco cuius praedestinatus est christus / vel virgo beata que excedunt in gloria omnes ordines angelorum Et hec de quarto capitulo.

¶ Ad primum principale de/ Augustino respondet magister quod Augustinus retractauit illud dictum. 83d. q. q. 64. libro primo retractationum ca. 23. vbi retractat Iacob fuisse electum propter fidem / quod tamen ipse dixerat super epistolam ad Romanos. 9. capi. Dixerat enim ibi Iaco fuisse electum a deo propter suam fidem quam praesciebat futuram in christo: non propter opera meritoria excaritate que sunt bona dei sequentia predestinationem. Pro tunc enim Augustinus non intellexit fide secundum se acceptam donum dei esse donum ( inquitis speciale sic quod per hoc impediretur / nec sic esset in potestate hominis quod posset poni ratio predestinationis ex parte predestinati. Sed primo retractationum capitulo. 22. vel. 22. Augustinus dicit / quod non dixisset hoc si sciuisset fidem connumeari inter dona dei: ergo a simili videtur quod retractet illud. 83. q. Uoluntas de iniusta esse non potest venit enim de meritis occultisimis.

¶ Sed contra hoc arguit vnus doctor octa¬ uo quoli. questione quinta. reprehendens magistrum quia Augustinus fecit libellum super Epistolam ad Romanos cum adhuc esset dyaconus. Sed librum octogintatrium cum presbiter: non ergo secundum istum retractando dictum suum super epistolam ad Romanos de fide retractat dictum suum octogintatrium questionum. Sed istud parum valet contra Magistrum / quia si valet aliquid non tenet nisi quia illa quae sunt posterius dicta sunt maioris auctoritatis. Hoc autem non obstat magistro / quia Augustinus retractat malaque sunt in libris posterioribus / et non retractat aliqua de prioribus aliquibus / vel si aliqua tamen paucio ra aliquando. Preterea etiam forte dici potest quod librum retractationum fecit post vtrumque librum scilicem super epistolam ad Romanos et. 83. q.

¶ Aliter arguit et difficilius contra magistrum: quia Augustinus in libro retractationum in eodem libro retractat aliqua quae dixerat in libro. 83. q. et ante et post illud dictum.

¶ Quicquid sit de predictis illius doctoris contra magistrum et responsionibus pro magistro de quibus parum curo. Aliter dico ad Augustinum quod voluntas dei iniusta esse non potest. Uenit enim de ocul tissimis meritis: et hoc quantum ad voluntatem punitiuam inflictiuam pene que non infligit penam nisi propter demerita ( sicut dictum est supra ) vel de ocul tissimis meritis: quia hoc est meritum creature / licet improprie et iriustum / sed circa ipsam quod diuina voluntas vult circa ipsam / et tota ratio bonitatis in creatura est ex voluntate dei: vnde nec opus quodcum que creature meritum est nisi ex diuina voluntate / et ideo circa creaturam quicquid velit iniusta esse non potest.

¶ Ad secundum dico quod quando paribus nihil debe tur / sed primum de gratia est quod sit eis non est iniusticia aliqua ipsis conferre vel ordinare inequalia. Deus autem non est debitor alicuius nisi ex sua voluntate et liberalitate: ideo potest cuilibet inequalia ordinare vel conferre vel plus vel minus sicut placet vt habetur in illa parabola Mathei.

¶ Ad tertium dico quod maior est falsa: quia vnum conuertibilium potest esse causa alterius sicut subiectum est causa passionis proprie sal tem materialis vel subiectiua / et tamen illo modo est causa suiipsius. Non oportet ergo quod nullud quod est causa conuertibilium sit causa alterius. Preterea ad minorem dicendum est quod meritum non est causa esset di saluatum sicut dictum est in precedentibus. Prius enim determinat aliquid ad fore saluandum quam ad merendum.

¶ Ad quartum dico quod omnis voluntas habet suum cur / sicut dicit Anselmus: sed illud cur non oportet quod sit aliquid extrinsecum in ipsa voluntate diuina: sed est ipsemet deus sicut omnia propter seipsum est operatus altissimus / et omnia propter sipsum vult altis simus. Non autem accipit suum cur ex nobis specialiter quantum ad gratuita conferenda / vel non conferenda: licet aliquo modo / non tamen principaliter quantum ad penas infligendas / sicut dictum est supra. Dices quod ex isto modo dicendi sequitur quod dede potentia absoluta etiam non posset damnare iminferno aliquem sine peccato dico quod verum est per modum pene / vnde et si damnaret non deberet dici pena. Pena enim non habet rationem boni nisi inqunantum iusta.

PrevBack to TopNext

On this page

Quaestio 1