Table of Contents
Syntagma Theologiae Christianae
Liber 1
Caput 2 : An Theologia vera sit, quid sit, et quod subiectum eius.
Caput 3 : In quo de Theologia archetypa
Caput 4 : In quo agitur de theologia ectypa
Liber 2
Liber 3
Liber 4
Liber 5
Liber 6
Caput 22
Caput 23
Liber 7
Liber 8
Liber 9
Liber 10
Caput 9
TE aeterna electione nostra ad vitam aeternam, ut citra erroris Upericuium dicatur, explicatione & distinctione vocis homonythae opus est, Electionis vox proprie significat actionem Dei: μιιανυμικώς ipsos homines electos, ut Rom. 11. v. 7. Electio assecuta est, caeteri occaduerunt, id est, electi assecuti sunt.
Quum actionem Dei significat, tum est hominum quorundam & numero plurium seu e magna multitudine separatio & segregatio ad certum finem.
Pro diversitate autem finium diversa etiam intelligitur esse electio hominum. Alia est ad officii alicuius administrationem, quo sensu Samuel dixit de Saule Rege ad populum Israeliticum. 1. Sam 10. vers. 24. Videtisne quem elegerit Iehova? nimirum ad officium regium, ad gubernationem & defensionem externam atque politi. cam populi Israelitici. Sic Christus ex discipulis suis & sectatoribus, quorum multi erant, elegit duodecim ad ministerium Apostolatus, seu ut essent Apostoli, Luc. 6. vers. 13. de eadem loquitur Dominus Joh. 6. 70. Nonne ego vos duodecim elegi? (nimirum ad functionem Apostolicam) & unus ex vobis est diabolus
Alia est Electio ad peculiarium beneficiorum Dei participationem. Eaque duplex est; generalis nimirum & specialis
Generalis hominum Electio, est quam Deus gentem aliquam totam aliis gentibus praetulit & ab illis separavit, ut ei se gratiose pateface ret & verbum suum salvificum revelaret. Sic elegit Deus genten Jacobaeam seu Israeliticam, ut illa esset suus populus, cui statura ac jura sua retegeret, Deuteronom. 4. vers. 6, 7, 8. Observabitis ergo atque facietis, nam haec est sapientia vestra & prudentia vestra ante oculos populorum: qui audientes omnia statuta ista dicent, tantum gens ista maxima populus sapiens est & prudens. Nam quae gens maxima futura est? cui est Deus propinquus ei; sicut Iehova Deus noster es quotiescunque invocamus eum. Rursus quae gens maxima futura est? cui sunt statuta & judicia iusta, sicut est tota haec lex quam ego propono vobis hodie. Et cap. 7. vers. 6, 7, 8. Nam populus sanctus es Iehovae Dei tuo: te selegit Iehova Deus tuus, ut sis ei populus pecultaris prae omnibus populis qui sunt sub universo caelo. Non eo quod plures essetis omnibus reliquis populis, amore propendit Iehova in vos ac selegit vos, Et c. 10. vers. 15. Tantum in maiores tuos propensus fuit amore Iohova diligendo eos: unde selegit semen eorum post eos, vos, inquam, prae omnibus populis, sicut est hodie. 1. Reg. 8. 53. orat Salomon ad Deum: Tu enim distinxisti eos tibi in possessionem ab omnibus populis terrae. Psal. 147. v. 19, 20. indicat verba sua lacobo, statuta sua & iura sua Ifraeli. Non fecit ita ulli genti, ideoque iura ista non noverunt. Haec electio vocatione externae aequaliter respondet.
Specialis hominum electio, est qua Deus ad vitam aeternam ordina vit quoscunque gratuita benevolentia voluit haereditate caelesti donare. Hac speciatim electi sunt, Adamus, Eva, Abel, Enochus, Noachus, Abrahamus, Isaacus, Jacobus & quotquot inde ab initio mundi servati sunt & deinceps servabuntur. Nominatur etiam Praedestinatio sanctorum, & frequenter per Synecdochen Praedestinatio
De hac speciali electione jam nobis agendum; eaque sic definitur: Electio hominum aeternum servandori, est praedestinatio qua Deus ab aeterno dedit Christo eos homines quorum voluit misereri, ut illis daret vitam aeternam, hoc est, qua apud se ab aeterno decrevit quos hoemines olim e reliquis assumere & ex communi ipsorum interitu exemtos, in filios adoptare in Christo, efficaciter vocare ad communionem Christi, justificare in Christo & glorificare vellet, ut Christi glotiam in aeternum spectent, & in ipso sint participes caelestis haereditatis & vitae aeternae.
Partes ejus duae sunt: Prior est destinatio hominum ad salutem aeternam: Posterior est praepatatio mediorum ad salutem homines perducentium. Nam Deus non tantum elegit homines ad finem, sed etiam ad media perducentia eos ad finem illum ad quem sunt electi
Ejus causa efficiens a qua est facta, est Deus, ut dicitur I. Thess. 5. v. 9. Constituit nos Deus ad salutem obtinendam per Dominum nostrum. Iesum Christum.
Idque Deus ille unus essentia, trinus personis, Pater, Filius & Spiritus Sanctus. De Deo Patre testimonia haec sunt, Joh. 3. v. 37. Quicquia dat mihi Pater, ad me venit; Et c. 17. v. 2. Sicut dedisti ei autoritatem in omnem carnem, ut quotquot dedisti ei, det eis vitam aeternam. Similiter v. 6, 9, 11, 24. Quod Pater dedit Christo eos quibus ipse daret vitam aeternam, nihil aliud est, quam quod Pater eos elegit in Christo, quos is adduceret ad vitam aeternam.
Caeterum dari Christo a Patre, ambiguum est: nam quosdam de dit Pater Christo quos Apostolos designaret; quosdam Pater dedit Christo quos aeternum servaret: sicut electio est vel ad officium aliquod, veluti Joh. 6. 70. Nonne ego vos duodecim elegi? & unus exvobis est diabolus: Vel est ad vitam aeternam, cujus electionis communione excludit Christus Judam Ischariotam, Joh. 13. v. 18. cum ait Non de omnibus loquor, ego scio quos elegerim.
De Deo Patre loquitur etiam Apostolus Paulus Ephes. 1. v. 3, 4, Benedictus esto Deus & Pater Domini nostri Iesu Christi, qui benedixit nobis omni benedictione spirituali, in caelis in Christo. Sicut elegit nos in ipso ante iactum mundi fundamentum, ut simus sancti & inculpati i1 conspectu eius cum charitate. Qui praedestinavit nos quos adoptaret in filios. Elegit autem nos Pater, non ut Pater, quia electio non est opus personae Patris proprium; sed ut Deus, quandoquidem electio est totius Sacrosanctae Trinitatis commune opus, cujus principium est; Pater
De Filio Dei testimonia haec occurrunt. Joh. 13. v. 18. Non de omnibus vobis loquor: ego scio quos elegerim. Et cap 15. v.16. Non vome elegistis, sed ego elegi vos. Et v. 19. Ego elegi vos ex mundo,
De Spiritu Sancto legimus Actorum 13. 2. Dixit Spiritus Sanstus; Separate mihi Barnabam & Paulum ad opus ad quod eos vocavi. Ephes. 4. versic. 4. Unum est corpus & unus Spiritus, sienti & vocati estis in unam spem vocationis vestrae. Unde sic colligimus; Qui nos vocavit, etiam elegit. At Spiritus Sanctus nos vocavit: Ergo etiam elegit
1. Corinth. 12. 3. Nemo potest divere Iesum Dominum, nisi per Stiritum Sanctum: Ergo nemo electus est ad salutem per Christum Dominum consequendam, nisi per Spiritum Sanctum. Et v. 13. Per unum Spiritum nos omnes in unum corpus baptizati sumus: Ergo & per eundem Spiritum electi sumus ut corporis illius mystici meibra essemus
Joh. 3. v. 6. Quod genitum est ex Spiritu, spuritus est. 1. Cor. 6. v. 11 Sed abluti estis, sed sanct ficati estis, sed iustificati estis, in nomine Domiti Iesu, & per Spiritum Dei nostri. Hinc ita colligimus; Pet quem res generati & justificati sumus, per eundem & electi sumus ad vitam aeternam: Atqui per Spiritum Sanctum regenerati & justificati sumus: Ergo per Spiritum Sanctum etiam electi sumus ad vitam aeternam. Major propositio est certissima: Nam ejusdem est nos regenerare & justificare, cujus fuit nos eligere ad vitam aeternam.
Causa efficiens impulsiva propter quam aeterna electio nostra est: facta, nulla res est extra Deum, ac proinde non voluntas hominis: non bonus usus gratiae quam a Deo acceperimus; non praevisa fidet nostra: non praescita hominum merita: non preces nostrae aliorumve: non perseverantia nostra in bono, id est, in fide & studio bonorum. operum: non dignitas generis aut ullius alterius rei praerogativa: non meritum Christi: imo neque ullius horum praevisio quae fuit & est? in Deo: nec denique ipse electionis finis ultimus: sed solum beneplacitum Dei in gratuita ejus dilectione erga nos fundatum, Luc. 12. 32. Ne time pusille grex, quia placuit Patri tibi dare regnum. Rom. 9. v. 11 Nondum enim natis pueris, quum nihil fecissent boni vel mali, ut praesticutum Dei quod est secundum ipsius electionem, id est, non ex operibus sed ex vocante, firmum maneret. Et v. 16, 18. Nempe igitur electio non est eius qui velit, neque eius qui currat, sed eius qui miseretur, nempe DeiItaque cuius vult, miseretur, quem autem vult, indurat, Ephes. 1. v. 57. Qui praedestinavit nos quos adoptaret in filios per Iesum Christum in sese: pro benevolo affectu voluntatis suae. Et v. 11. In ipso, inquam, in quo etiam electi sumus, quum essemus praedestinati secundum propositum eius quiomnia efficit ex consilio voluntatis suae. Deut. 7. v. 7. & 8. Non to quod plures essetis omnibus reliquis populis amore propendit Iehova in vos, ac selegit vos: vos enim eratis populus paucissimus omnium populorum: Sed to quod diligit Iehova vos, & eo quod servat iuramentum illud quod iuraverat maioribus vestris, eduxit vos Iehova manu forti: ac redemit tee domo servorum e manu Pharaonis Regis AEgypti Et c. 10. v. 15. Tantum in maiores tuos propensus fuit amore Iehova diligendo eos, & selegit semen eorum post eos, vos, inquam, prae omnibus populis, sicut est hodie. Haec ἐυδεκια, hoc beneplacitum Dei, nominatur interdum πξογνασις, praecognitio, praescientia, nimirum particularis seu specialis quam nos Deus pro suis agnovit, approbavit, amavit prius &essemus & quicqua boni fecissemus. Huc pertinet quod dicitur Rom. 8. 29. Quos praenovit, etiam praedestinavit, conformandos imagini Filit sui. 1. Pet. 1. v. 2. si. deles dicuntur electi ex praecognitione seu secundum praecognitione, id est, propositum Dei Patris. Ita πξογνωσις specialis quae causa est electionis nostrae, nihil est aliud quam ἐυδεκια, quam benevolus affectus voluntatis seu voluntas Dei, quam nobis ita bonum vult ut illud etiam praeordinaverit & nos praedestinaverit quos perduceret ad illud, Jerem. 1. 1. 5. Quum nondum formavissem te in utero, agnovi te. Accedit ad haec testimonia ratio ex natura Dei petita: Quia summum bonum non potuit respicere objectum aliud quam seipsum, nein bono quidem faciendo conferendoque in quemquam: Itaque lectionis nostrae, omniumque beneficiorum quae cum ea conjuncta sunt, causam in Deo solum ab aeterno exsistere necesse est.
Nulla autem res praevisa extra Deum, sive in nobis, sive in alia quacunque creatura, sive ex nostro naturali arbitrio libero fluens, sive a Deo nobis tributa; est causa efficiens impulsiva propter quam ab aeterno electi simus ad vitam aeternam; ut haec argumenta evincunt. primum, quia principium procurandae & conficiendae nostrae salutis non est extra Deum ponendum. sive in nobis, sive in quacunque alia creatura: alioquin creatura esset autor salutis aeternae, & non Deus
Secundum, quia nulla res temporalis potest esse causa efficiens aternae electionis nostrae: nullum enim temporale potest esse causa efficiens rei ab aeterno exsistentis. Atqui bonus usus gratiae quam Deus. nobis dederit, fides, studium bonorum operum, perseverantia in bono, meritum Christi, &c. sunt res temporales, seu in tempore destinato fiunt aut facta sunt,
Tertium, quia effectus electionis non est causa efficiens ejusdem: At bonus usus gratiae a Deo datae, fides, bona opera, perseverantia sanctorum, meritum Christi, &c. sunt effectus electionis, Ephes. 1. v. 4. Sicut elegit nos in ipso ante jactum mundi fundomentum, ut simus sancti & inculpati in conspectu eius cum charitate, Et cap. 2. 10. Nam ipsius sumus opus, conditi in Christo Iesu ad opera bona, quae praeparavit Deus ut in eis ambulemus. Summa, quicquid est in hominibus. boni, ex praedestinatione ortum est. Nihil in quoquam potest exsistere boni, nisi Deus ab aeterno decreverit hoc efficere.
Quartum, quia electio nostra ad vitam aeternam est modis omnibus gratuita, ut quae solum ex gratia Dei promanet Rom. 11. 5, 6. Ite itur & hoc tempore reservatio secundum electionem gratuitam facta est. Quod si per gratiam, non iam ex operibus: alioquin gratia iam non est gratia. Sin ex opcribus, iam non est gratia: alioquin opus iam non est? opus. Eph. 1. v. 5, 6 Qui pradestinavit nos quos adoptaret in filios per leum Christum in sese, pro benevolo affectu voluntatis suae, Ad laudem gloriosae suae gratiae, qua nos gratis sibi acceptos iffecit in illa dilecto
Quintum, quia electio aeterna antec edit natura & tempore bonum. usum gratiae, fidem, bona opera nostra, meritum Christi, &c.
Sextum, quia electio aeterna pertinet etiam ad infantes, quorum non pauci moriuntur antequam gratia divina bene uti & quicquam rbitrio suo facere possint. Septimum, quia bonus usus gratiae, fides & opera aut nituntur naturali in nobis facultate, aut sunt ex gratia. Si naturali in nobis facustate titun ut, tum Deus praedestinavit nos propter aliquid quod nobis natura insit, & causam meritumque salutis a natura habemus; quod Pelagius voluit. Sin ex gratia sunt, tum sunt effectus electionis, atque deirco non possunt esse causa efficiens illius. Quapropter nulla repraevisa extra Deum est causa efficiens ποοηγυμδυη aut σξοκαζαεκτικι aeternae electionis ad vitam aeternam.
Imo nec ipsa in Deo exsistens p. aevisio fidei vel bonorum operum, est causa electionis nostrae ad vitam aeternam, etsi praevisio illa tam ceterna est, quam ipsa electio. Nam praevisio fidei & bonorum operum est ordine naturae posterior decreto electionis in mente divina. Priu: enim Deus decrevit fine, quam media ad finem ducentia. Prius inquam, prioritate naturae & ordinis elegit homines ad vitam aeternam tanquam ad finem: deinde constituit media, quibus ad hunc finem eos perduceret, sicut dicitur Act. 13. 48. Et crediderunt quotquo erant ordinati ad vitam aeternam. Eph. 1. v. 4. Elegit nos in ipso ante jactum mundi fundamentum, ut simus sancti & inculpati coram eo cum charitate. Et apertius 2. Thess. 2. v. 13. ait, quod elegerit nos Deus abinitio ad salutem per sanctificationem Spiritus, & fidem habitam verita ti. Media autem in mente volentis sunt naturaliter fine posteriora. Quod autem aliquo modo posterius est, prioris causa esse non potest.
Quae adversus verissimam hanc doctrinam de causa efficiente imbulsiva objici soleant, & quomodo refutanda sint, videatur in Dida scalia nostra de aeterna Dei Praedestinatione
RESP. Fides in Christum nullo modo est causa efficiens electioninostrae aeternae ad vitam aeternam, hoc est, neque meritoria, (ut olim Pelagiani putabant, neque instrumentalis (vt Semipelagiani contendunt) quae & ipsa causis efficientibus connumeratur suo modo.
Nullius operis diuini ab aeterno facti a Deo, causa efficiens saltem instrumentalis potest esse fides nostra. Nam ante jactum mundi fundamentum causam instrumentalem yilius rei ponere, est adjungere Deo aliquid coaeternum. In solis operibus quae Deus in tempore fecit & facit, utitur causis instrumentalibus: nec tamen in omnibus operibus. Nam creationis caeli & terrae & omnium quae in eis sunt, nulla fuit, nulla esse debuit, nulla esse potuit causa instrumentalis
Jam aererna electio nostra ad vitam aeternam & opus divinum abaeterno factum a Deo, Ephes. 1. v. 4. 2. Tim. 1. 9. Ergo illius causi insti umentalis non est fides nostra.
Secundum: Quicquid electionem demum consequitur, id non est electionis causa efficiens. At fides electionem demum consequitur, ut manifestum est ex Act. 13. v. 48. Et crediderunt, quotquot erant ordinati ad vitam aeternam. Ergo, &c.
Tertium: Quicquid & tempore & natura prius est fide, illius causa efficiens nequit esse fides: At electio & tempore aut potius aeternitate & natura prior est fide. Ergo, &c.
Quartum: Quicquid est causa efficiens fidei, illius causa nequit esse fides: At electio est causa efficiens fidei: ut dicitur Rom. 11. 5. Et hotempore reservatio secundum electionem gratuitam facta est. Jacob. 2. v. 5. Audite fratres mei dilecti, nonne Deus elegit pauperes mundi huius, ut erent divites fide & haeredes regni quod promisit iis qui ipsum diligent: Ergo, &c.
Quintum: Media exsequendo proposito electionis destinata, non sunt ejusdem causae efficientes. At fides est medium exsequendo proposito electionis destinatum Sextum: Quicquid non est instrumentalis causa vocationis, id multo minus est causa instrumentalis electionis. Ratio est: quia vocatio est electione posterior: nam vocatio fit in tempore, electio facta est ab aeterno. At fides non est instrumentalis causa vocationis: Noc enim vocat Deus quemquam, quia credit aut per fidem, sed ad fidem seu ut credat. Vocatio est causa fidei, non contra fides vocationis Septimum: Si fides est causa efficiens electionis, sequetur; quod nos priores elegerimus Deum, eritque falsum, quod Dominus dicit: Non vos me elegistis, sed ego elegi vos. At consequens est absurdum: Ergo & antecedens.
Non alia fuit veteris Ecclesiae Orthodoxae sententia. AUGUSTINUS, septimo tomo, libro I. de Praedestinatione sanctorum, c. 19 ait: Ipse ergo ut credere incipiamus operatur, qui universa operatur: vocationem quipte illam de qua dictum est, sine poenitentia sunt dona & vocatio Dei, & de qua dictum est, Non ex operibus, sed ex vocante, quum posset dicet re, sed ex credente: & electionem quam significavit Dominus, dicens: Nen vos me elegistis, sed ego vos elegi, NEC TIDESIPSA PRAECEDIT. NECENIM. QUIA CREDIMUS, SEDUT CREDAMUS ELEGI. NOS: ne priores cum elegisse dicamur, falsumque sit, quod absit, Non vos me elegistis, sed ego vos elegi. Nec quia credidimus: sed ut credamus, vocamur, atque illa vocatione, quae sine poenitentia est, id prorsus agitur & peragitur, ut credamus.
Plura testimonia orthodoxae antiquitatis videantur in Symphonia Catholica, capite quarto, Thesi quarta. Ex his autem argumentis & testimoniis abunde constat, fidem nostram neque meritoriam neque insirumentalem aeternae electionis nostrae causam esse.
Primum te timonium petunt ex Joh. 6. v. 40. ubi ajunt Christum sic enatrate decretum electionis: Haec est autem uoluntus cius qui misit me, ut o mnis qui videt Filium & credit in eum, habent vita aternam
RESP. Ex hoc testimonio colligi nequit, fidem esse, ausam instru mentalem electionis: Sed hoc duntaxat eo docetur, voluntatem Dei, esse, ut vitam aeternam obtineat omnis & θεορεν τόν ηον, κι τεστεναν σ χίτον, qui conspicit Filium & credit in eum, unde sequitur, non omnequi conspicit Filium, habere vitam aeternam, sed qui simul credit it cum: item fidem esse medium per quod Deus nos vult adipisci vitam aeternam. Multi viderunt Christum oculis corporis, sed quia non crediderunt in eum, vitam aeternam non sunt consequuti. Hoc igitur res quirebat Christus, ut non solum carnaliter ipsum aspicerent, sed potius spiritualiter in ipsum credetent. Sic ait Tertullianus libro de Resurrectione carnis cap. 34. Distribuit utrique substantiae per officia propriam mercedem salutis, & carni per quam Filius aspiciebatur, & animae per quam credebatur
Secundum testimonium exstat 1. Cor. 1. v. 12. Placuit Deo per stultum praeconium servare credentes.
RESP. Et hoc testimonium ἔζαγονίos allegatur. Nam eo non docetur, electionis causam instrumentalem esse fidem: sed subjectum alvationis, vel ut clarius dicatur, eos quos Deo placuit per Evange lium de cruce Christi, servari, non alios esse quam credentes. Atqui de subjecto salutis non est controversia, sed de causa electionis aeterniae. Hoc autem extra dubium est, placuisse omnino Deo servare tantum credentes
Tertium testimonium exstat Ephes. 1. v. 11, 12, 13. In quo etiam in fortem adsciti sumus, quam essemus praedestinati secundum propositum eius qui omnia efficit ex consilio voluntatis suae. Vt nos simus laudi gloriae ipsius, qui priores speravimus in Christo. In quo sperastis & vos audito sermone veritatis. Adjungunt: sperare idem hoc loco esse quod credere, usitata Scripturae significatione
RESP. Adducitur & hoc testimonium impertinenter. Nec enim eo docetur, electionis causam instrumentalem esse fidem; nec fidei ulla sit mentio: nec necesse est sperare hoc loco accipere pro credere, quia nihil incommodi habet usitata verbi hujus significatio. Ut enim electi in Christum credunt: ita etiam in ipso spem ponunt. Causa autem efficiens praedestinationis statuitur hic a Paulo propositum Dei, omnia efficientis secundum consilium voluntatis suae, quam causam & nos urgemus.
Quartum testimonium est Tit. 1. v. 1. ubi ajunt, fidem dici esse ele ctorum Dei, eo quod fide sit ordinata salvandorum electio:
RESP. Nec ex hoc testimonio probari potest, fidem esse causam instrumentalem electionis. Eo enim solummodo docetur, quorum sit fides salvifica, nimirum electorum. Deinde ratio quae adjicitur est falsa. Nam id quo quippiam ordinatur, est prius eo quod ordinatur ac ordinatum est posterius eo quo ordinatur. At fides non est prior electione salvandorum. Ergo fide non est ordinata salvandorum electio. Invertendum est potius & dicendum, quod electione sit fides ordinata, hoc est, quod electi simus ad hoc ut credamus, quod credum quotquot ordinati sunt ad vitam aeternam, Act. 13. 48.
Quintum testimonium est 2. Thessal. 2. 13. Nos debemus gratias agere Deo semper de vobis, fratres dilecti a Domino, quod elegerit vos Deus ab initio ad salutem, per sanctificationem Spiritus & fidem veritatis
RESPONDE0. Et hoc testimonium est alienum a quaestione probanda. Nam in eo Paulus non docet, electionis causam instrumentalem esse fidem, sed salutis causas efficientes esse sanctificationem Spiritus & fidem habitam veritati. Nam verba illa, eν ἀγιασμῳ πιευμα¬ τος κιπισῶ ἀληδειας, non sunt jungenda cum verbo ειλετὸ, sed cum homine συήρίαν, quemadmodum Apostolus ipse junxit. Et contextus evincit, fidem non esse causam efficientem electionis. Si enim anctificatio Spiritus non est efficiens causa electionis, tum nec fides Ratio est evidentissima: Nam Apostolus utrumque conjungit utrumque ad unum idemque refert, utriusque unum & eundem effectum statuit. At Sanctificatio Spiritus non est causa efficiens eloctionis: quia sumus electi ante jactum mundi fundamentum, at in tempore demum per Spiritum Sanctum sanctificamur: sumus ele cti, non quod futuri essemus sancti & inculpati, sed ut essemus sancti & inculpati coram Deo cum charitate, ut Apostolus docet Ephes. 1. vers. 4. Ergo nec fides est causa efficiens electionis. Sententia autem Pauli est haec: Profitetur suo Sylvani & Timothei nomine de suo & istorum officio, quod debeant Deo semper gratias agere de Thessalonicensibus. Argumentum gratiarumactionis ducit ab effecto Dei, quod clegerit Deus Thessalonicenses ab mitio, hoc est, ante jactum mundi fundamentum. Tum docet, ad quem sinem Deus Thessalonicenses elegerit, nempe ad salutem. Mox annectit media. salutis, seu per quae ad salutem adducuntur electi, nempe sanctificationem Spir tus & fidem habitam veritati, ut inde discamus, quod Deus eos quos ad salutem clegit, per Spiritum Sanctum sanctificet: & donet fide, quae veritatem Dei, id est, Evangelium amplectatur Nam quos Deus praedestinavit, etiam vocavit: quos vocavit, hos & iustificavit, quos justificavit, hos & glorificavit, Rom. 8. 30.
Sevium testimonium est Jacob. 2. v. 5. Nonne Deus elegit pauperes mundi huius, divites in fide? Si clegisset pauperes etiam infideles, frustranea fuisset haec adjecta notatio¬
RESP. Hoc etiam testimonium est ἔαγώνιον. Nam eo Jacobus non docet, fidem esse electionis causam; sed, qui nam sint electi Dei, nempe fideles seu divites in fide, etiamsi sint pauperes quod attineopes hujus mundi. Nec sequitur; si Deus elegit divites in fide, ergo fides est causa electionis: sicut non sequitur; Si Deus bene operantibus pollicetur vitam aeternam; Ergo bona opera sunt causa vitae aeternae. Adjecta ad dictum Jacobi notatio, nimirum, si clegisset pauperes etia insifideles, &c. est ambigua. Nam geminum sensum habere potest: primus est, Deum elegisse pauperes infideles qui infideles mansuri erant. Alter est, Deum elegisse pauperes infideles, quos fide donaret. Priorem sensum nemo sanus amplectitur, cum tamen nobis affricare adversa¬ Ni conantur; quum posterior sensus noster sit. Quemadmodum enim Deus justificat impium, non ut impius maneat, sed cum impius esset: ita etiam Deus elegit infideles, non ut infideles manerent, sed ut ex infidelibus fideles fierent. Recte vero etiam dicitur, quod Deus elegit credentes, hoc sensu, quod quicunque vere credunt, sint in numero electorum censendi. Non sunt contradicentia, Deus elegit fideles; Deus elegit infideles. Nam quum dicitur; Deus elegit fideles; significatur fideles pertinere ad numerum eorum qui sunt ab aeterno ese sti ad vitam. Cum vero dicitur, Deus elegit insideles; significatur, Deum non elegisse propter fidem, sed elegisse homines antequam crederent.
sequuntur argumenta. PRIMUM argumentum: Ephes. 1. scribit Apostolus: Deus elegit nos INCHRISTO, antequam jacerentur fundamenta mundi. Sielectio nostra facta est in Christo, sequitur, eos solos sub divina electione. contineri, qui sunt in Christo Iesu Domino nostro per fidem. Prius est Apostoli testimonio verum. Ergo verum & posterius: Consequatio propositionis ex eo patet, quia Christus ad salutem nobis ociosus est absqui fide. Proinde nec eligimur ad salutem in Christo, absque fide in illum. Hoadeo verum est, ut Thoophylactus super hunc locum sic commentetur. Benedixit nos, inquit, per Christum, perinde ac elegit nos per ipsum, hoist, per fidem in ipsum. Elegit autem ante constitutionem mandi. Asupernis enim jam olim praedefinita erant, quae in nos derivata sunt: nequi enim recentia sunt vel nova, sed a principio dispensata ordinataque
RESP. Primo adversarii peccant ignoratione elenchi, sophistice declinantes statum controversiae. Quaestio enim est, An fides sit causae instrumentalis aeternae electionis? Proinde concludendum ipsis erat Fidem esse causam instrumentalem aeternae electionis. Ipsi vero concludunt, Eos solos fub divina electione contineri, qui sunt in Christo Iesus Domino nostro per fidem. Quae conclusio praeter id quod a quaestione aberrat, etiam obscura est, quia constat dicendi genere inusitato & absurdo: Quid enim est, Aliquem sub di vina electione contineri? Secundo καινοφανία est in probatione propositionis: Christum ad salutem nobis ociosum esse absque fide. Tertio, quod dicunt: Proinde nec eligimur ad salutem in Christo, absque fide in illum, ambiguum est. Etsi quidem nostri respectu dici possit quod tum demum eligamur, quum Deus suum propositum in nobis exsequitur: nimirum quum nos actu jam exsistentos segregat e mundo, ut nos per praedicationem verbi sui vocet ad Christum: tamen illa segregatio nostri non facta est tum demum quum crederemus, sed antequam crederemus; sicut nec vocati sumus quum crederemus, sed antequam crederemus, ita usegregati e mundo & per praedicationem Evangelii vocati simus ucrederemus, non autem quum crederemus, vel postquam credidime. Quum autem credimus, tum ex eo ipso cognoscimus, nos esse electos ad vitam aeternam: quia nemo credit in Christum, nisi qui est ordinatus ad vitam aeternam. Quicquid dat Christo Pater, ad illum venit. Johan. 6. 37. Crediderunt quotquot erant ordinati ad vitam aeternam. Act. 13. 48. Quario iniquum est, Theophylactum unum in hac causa opponi consensui tam multorum orthodoxorum Patrum, qui fidem electionis causam esse recte negarunt, ut ex scriptis Augustini & Prosperi patet. Quin etiam Theophylacti explicatio merito rejicitur? quia is verba Pauli mutavit, ut iis quam vellet sententiam attribuc ret. Nec enim Paulus dicit, elegit nos per ipsum, sed, elegit nos in ipsoAudiendus potius Athanasius, qui verba haec Pauli sic interpretam tomo primo in Oratione tertia contra Arianos pag. ducentes. quadragesimasex. Edit. Commelin. Anni 1600. ait: Quia non in ali quopiam vitam nostram fundari decuit, nisi in Domino ante secula exsit stente, per quem & secula nostra condita sunt. Et ex tota illa explicatione manifeste apparet, Athanasium sensisse nos esse in Christo ele ctos, quia Christus est fundamentum, in quo electio & tota instauratio nostri fundata est:
SECUNDUM argumentum: Praedestinatio nostra sit εἰς ἀοθεσιαν, in adoptionem filiorum Dei, Eph. 1. Porro adoptio in filios competit solis credentibus, secundum illud Ioh. 1. Quotquot receperunt eum, dedit illis potestatem filios Dei fieri, his qui credunt in nomen ejus. Ergo & praedestinatio competit solis credentibus.
RESP. Primo peccatur in isto argumento ignoratione elenchi: quia conclusio non contradicit Thesi quae oppugnatur, quae est, Fidem non esse causam instrumentalem electionis: Conclusio igitur argumenti esse debebat, Fidem esse causam instrumentalem electionis. Secundo ambigua etiam est conclusio: Nam si praedestinationis nomen σuνεκδοχιηως intelligatur pro electione, competit ea solis credentibus, atque sic est vera: sin vero absque Synecdoche & simpliciter accipiatur, falsa est conclusio. Nam praedestinatio est gemina: una; electorum ad vitam, altera reproborum ad mortem: de qua vide testimonia vetustatis in Symphon. Catholl cap. 4. Thes. 2. Tertio si quod argumentum hic esse possit, faciens ad propositum, tale erit Si in adoptionem filiorum Dei sumus praedestinati, & adoptio solic credentibus competit: tum fides est causa electionis. At prius est; Ergo & posterius.
Quis vero dabit connexi consequentiam? Etsi enim adoptio ad quam electi sumus competit solis credentibus: tamen non continuo sequitur, fidem esse electionis causam: hoc tantum sequitur, electos solos vera fide in Christum donari
TERTIUM argum. Qui eliguntur ad vitam aternam: hi DE intima planeque filiali dilectione ploceant necesse est. Nemo autem potest. Deo hac intima dilectione quae filiorum est placere, sine fide, Hebr. 11. Ergo etiam nemo eligi putandus est ad vitam aeternam sine ullo plane fidet in Christum respectu
RESP. Primo rursus peccatur in hoc objecto ignoratione elenchi: quia non contradicit Thesi quae oppugnatur, Secuneo videntur adversarii facere ex decreto electionis opus, quod fiat in tempore: utuntur enim verbis praesentis temporis, cuguntur, cligi. At Deus non demum in tempore nos decrevit eligere, sed ante jactum mundi fundamentum. Quod si reglicent, se figurate loqui: meminerint in argumentando non esse figuratas loquutiones cum propriis temeres commiscendas, quum Sophisticum sit, genus praedicationis mutare. Tertio repetitur ab adversariis millies refutata calumnia de fidei repectu. Nam cum omnem plane respectum fidei removemus a cau sis efficientibus electionis: non protinus eundem removemus ab effectis electionis. Profitemur enim cum Luca, Act. 13. 48. Credere Evangelio annunciato omnes quotquot ordinati sunt ad vita aeterna
QUA RTUM argumentum: Praedestinatio ab Apostolo definita conjungitur uno indiviso nexu & catena non interrupta cum justificatione. Quos praedestinavit, eos & justificavit. At nemo quisquam justisit catur, NISI per fidem Iesu Christi, Gal. 2. Ergo neque quisquam praedestinatur ad vitam aeternam absque Christo per fidem agnito & apprehenso.
RESP. Primo iterum peccant adversarii in hoc argumento ex ighnoratione quid sit elenchus seu contradictorius Syllogismus: Nam conclusio non contradicit Thesi quae oppugnatur. Secundo rursus ambigue praesenti tempore utuntur ac si praedestinatio fieret demum. in tempore & nequaquam facta esset ante tempora secularia. Tertio depravatur testimonium Paulinum: nam praedestinationi non illico annectitur justificatio, sed interponitur vocatio. Jam si vera est ista adversariorum argumentatio: tum sequetur, fidem etiam esse vocationis causam. At falium est, fidem esse vocationis causam: Ergo multo magis falsum est, fidem esse electionis causam
QUINTUM argumentum: Electio tanquam misericordia Dei. quia respicit lapsum hominem seu homines peccatores, non potest habere locum, nisi aeternae justitiae Dei, peccatis hominum offensae ad plenum satisfiat
Hinc tale argumentum petitur: Electio hominum peccatorum ad salutem non potest ullum habere locum, nisi vel ipsi peccatores aeternae justitiae Domini exolvant satisfactionem propriam, vel imputetur eis aligna Christi satisfactio. Propriam ipsi exsolvere nequeunt. Ergo ut ad salitem praedestinentur, necesse est id fieri respectu imputatae satisfactionis Christi. Quum autem imputatio haec fiat per fidem: sole clarius elucescit, fidei (quatenus Christum amplectitur) intuitum ab hominis peccatoris electione removeri nullo modo posse
RESP. Summa argumenti istius huc redit: Si ad salutem praedestinamur respectu imputatae per fidem satisfactionis Christi, sequitur fidei (quatenus Christum amplectitur) intuitum ab hominis peccatoris electione removeri nullo modo posse. Prius est: Ergo & posterius.
At primo committitur in conclusione error ετεροθετίσεως seu ignocatio elenchi. Nunc enim non est quaestio, An sidei intuitus omnis abelectione sit removendus? Sed, an fides sit causa instrumentalis electionis? Et nos aperte profitemur, non omnem fidei intuitum, sed so lummodo ut causae efficientis, ab ea esse removendum. Non est aute ab ea removendus intuitus fidei, ut effecti ab electione manantis. Secundo, ambiguum est quod dicitur, nos ad salutem praedestinari. Nam hoc duplicem sensum potest habere: Prior est, quod Deus ex tempore capiat consilium & decernat, qui salutem adipisci debeant. Qui sensus plane impius est & doctrinae Apostolicae repugnat. Nam Aposto lus Jacob. Act. 15. v. 18. expresse ait: Nota sunt Deo ab avo omnia opera sua: Ergo etiam praedestinatio. Nec enim Deus pro re nata in tempore consilium capit & aliquid decernit, ut homines solent. Postetior sensus est, quod Deus praedestinationis ab aeterno factae consilium exsequitur in tempore: qui concedi posset, nisi vitiosum esset, ambiguitatibus in disputando ludere, & genus praedicationis mutare. Tertio falsum est, quod dicitur, homines praedestinari ad salutem respectu imputatae per fidem satisfactionis CHRISTI, si respectus causa efficietis intelligatur. Nam sive praedestinationem ab aeterno factam, sive praedestinationis exsequutionem, spectes: imputatio satisfactionis Christi sequitur praedestinationem non antecedit. Etenim non quibus imputata est satisfactio Christi, ii praedestinantur, sed qui praedestinati sunt, iis imputatur per fidem satisfactio Christi. Si vero homines praedestinantur ad salutem, respectu imnutote justitiae Christi ut causae efficientis; tum justitia Christi prius illis impucatur, quam ipsi praedestinentur; & quia imputatio sit per fidem, homines prius habent fidem, prius credunt, quam praedestinentur Quod quid aliud est quam purus putus Pelagianismus
Quod dicitur, Electionem hominum non posse habere locum nisi pro peccatis suis satisfaciant, vel imputetur ipsis Christi satisfactio, est falsum. Nam electio facta est ante satisfactionea pro peccatis notris, & ante imputationem satisfactionis Christi: imo ante jactum mundi sundamentum.
SEXTUM argumentum: Electio seu praedestinatio tendit ad vitam ad salutem. At vita non competit nisi credentibus Iustus EXTIDE sua vivet, Habac. 2. Salus non pertinet nisi ad credentes: qui CREDIDERIT salvabitur. Ergo & electio nonnisi credentibus competit
RESP. Primo etiam in hoc argumento committitur ignoratioelenchi: quia conclusio non contradicit Thesi quae oppugnatur, sed iterum mutatur controversiae status. Non enim quaeritur, An electio solis credentibus competat? Sed, An fides sit electionis causa efficitas veinstrumentalis? Secundo, etsi ita colligeretur: Si electio tendit ad vitam, vita autem non contingit, nisi credentibus Ergo electionis causaest fides: tamen vitiosa esset collectio. Peccaretur enim elencho τα¬ ρχι τόἐπομηνον: quia non sequitur, electionis causam esse fidem: sec hoc tantum, electos solos servari
SEPTIMUM argum. est priori cognatum, desumtum ex catena Pauli, Rom. 8. Quos praedestinavit, hos & giorificavit: Glornificantur autem, soli credentes. Ergo & praedestinantur, soli credenses. RESP. Hoc argumentum est cognatum quarto: Ergo cognata etiam responsio. Primo peccatur in eo ignoratione elenchi, quia non contradicit Thesi nostrae. Secundo, pro actione Dei aeterna statuitur temporalis, perinde ac si Deus in tempore credentes praedestinaret. Tertio, si fides non est vocationis causa, tum nec electionis: at prius est: ergo & posterius.
OCTAVUM argumentum petitur a collatione propositi praedestinationis, ab aeterno sanciti & exsequutionis istius propositi, quae sit in tempore, hoc modo: Deus non alios ab aterno in proposito sub praedestinationis decrevit salvare quam quos in tempore salvat. Salvos autem facit solos credentes in Christum. Ergo etiam in consilio illo prae destinationis non decrevit aut constituit ullos alios salvos facere, seu Iquod idem plane est) ad salutem praedestinare, quam solos in Christum, Iesum credentes
RESP. Primo, rursus peccant adversarii ignoratione elenchi: quia conclusio non contradicit Thesi nostrae quae impugnatur. Nec enim est quaestio, An Deus consilio illo praedest. nationis decreverit auconstituerit ullos alios salvos facere, quam solos credantes in Christum, Iesum? Nam hoc ipsum & nos vehementer urgemus, & profitemur; DEUM in consilio illo praedestinationis non decrevisse aut constitu: isse ullos alios salvos facere, quam solos in Christum Iesum credentes Sed quaestio quae nunc inter nos controvertitur haec est, An fides sit. instrumentalis causa electionis? Secundo fallere conantur sophismate secundum plura interrogata: quia pro plane iisdem habent, salvos facere & ad salutem praedestinare, quum nequaquam sint eadem, sed diversa sint. Differunt ut effectum & causa: Nam salvatio est effectum praedestinationis. Etsi igitur salvationis causa sit fides: tamen praedestinationis ad salutem causa, fides non est. Tertio, peccant elencho parium. Etsi enim propositum praedestinationis & exsequutio ejusdenm in aliquibus rebus sint paria: non continuo in omnibus sunt paria. In hoc sunt paria, quod Deus non alios ab aeterno in proposito suae praedestinationis decrevit salvare, quam quos in tempore salvat. Al hoc est extra controversiam. In causis autem propositi & exsequutionis occurrit disparitas. Quamvis enim justificationis & glorificationis causa sit fides: non tamen electionis: imo nec vocationis, sic u cum vocatio sit pars exsequutionis, & ejus quoque causa fides non sit ne quidem exsequutionis simpliciter causa fides statui debeat, sed justificationis & glorificationis
NONUM argumentum: Quibus causis Deus in exsequutione temporali propositi sui aeterni salvos facit homines, iisdem ille ab aterns constituit illos salvos facere. Iam vero salvat homines in tempore, sua; misericordia propter Christi meritum, per fidem apprehensum. Ergo etiam ab aterno decrevit illos his ipsis causis (inter quas & fides est) salvos facere.
RESP. Rursus peccant adversarii ignoratione elenchi: Nam conclusio istius argumenti non contradicit nobis: atque adeo totum istud argumentum libentissime concedimus: atque rogamus calumniatores nostros, ua charitatis Christianae memores, non fingant controversa esse quae utrinque pie magno consensu creduntur. Nam & nos credimus corde & confitemur ore quicquid in isto argumento; dicitur
ad vitam aeternam. MATERIA seu materialis causa aeternae electionis est praedestinatio seu decretum, propositum ac consilium praedestinationis divinae, complectens totum ordinem gratiae & gloriae, quam cum suis electis communicat Deus: electio vero est principium gratiae, quemadmodum dicitur Ephes. 1. v. 11. In ipso, inquam, in quo etiam electi sua mus, quum essemus praedestinati secundum propositum ejus qui omnia efficit ex consilio uoluntatis suae. Rom. 9. v. 11. Nondum enim natipueris, quum nihil fecissent boni vel mali, ut praestitutum Dei, quod est secundum ipsius electionem, id est, non ex operibus, sed ex vocante firmum maneret, &c.
Materia haec seu materialis causa electionis, non est συματικη, sed von m, quum electio nostra aterna sit res mere spiritualis, non autem corporalis, & cujus materia dicitur nostri tantum respectu qui ea quae de re quapiam etiam natura sua simplicissima dicuntur, per compositionem unius cum altero intelligimus: & quia genus in definitione seu descriptione materiae locum obtinet.
FORMA ejus est designatio tum hominum servandorum, qui separati sunt a caeteris hominibus & ordinati ad vitam aeternam: tum mediorum salutis nostrae ab aeterno praepatatorum, Actor. 13. 48. E crediderunt quotquot erant ordinati ad vitam aeternam.
FINIS est duplex; summus, gloria Dei: subalternus, gloria seu salus electorum, De utroque fine legitur Rom. 9. v. 23. Et ut notas faceret divitias gloriae suae erga vasa misericordiae, quae praeparavit ad gloriam, De summo fine peculiariter legitur Ephes. 1 v. 5, 6. Qui praedestinavi nos quos adoptaret in filios per Iesum Christum in sese, pro benevolo affectu voluntatis suae, ad laudem gloriosae suae gratiae. De subalterno sint peciatuim legitur I. Thess. 5. 9. Non constituit nos Deus ad iram, sed ad salutem obtinendam per Dominum nostrum Iesum Christum. Col. 1. 12. Gratias agentes Patri, qui idoneos nos fecit ad participandam sortem sanctorum in luce, id est, ad consequendam gloriam & vitam aeternam, in illo regno coelesti & glorioso. 2. Thess. 2. 13, 14. Nos autem debemus gratias agere Deo semper de vobis, fratres dilecti a Domino, quod elegerit vos Deus ab initio ad salutem per sanctificationem Spiritus, & fidem habitam veritati: Quo vocavit vos per Evangelium nostrum, ad acquirendam gloriam Domini nostri Iesu Christi. Gloria autem electorum inchoatur in hac vita & elucet in sanctitatis & bonorum operum studio: sicut Paulus dicit Ephes. 1. v 4. ut simus sancti & inculpati in conspectu Dei cum charitate. Et cap. 2. 10. Ipsius sumus opus, conditi in Christo Iesu ad opera bona, quae praeparavit Deus ut in eis ambulemus. Et Rom. 8. 29. Quos praescivit, etiam praedestinavit conformandos imagini Filii sui. 1. Pet. 1. v. 2. Elcctis ex praecognitione DEI Patris ad sanctificationem Spiritus, per obedientiam & aspersionem sanguinis Iesu Christi.
EFPECTA aeternae electionis nostrae, sunt tum media quibus Deus electos suos ad salutem aeternam perducit: tum salus ipsa
Media salutis sunt: Mediatio Christi donati nobis a Patre, & missi in hunc mundum definito tempore, complectens omnia quaeChristus pro nobis & loco nostro fecit atque passus est; ac proinde & donum, quo Deus Pater nobis Christum donavit, est effectum ex lectionis nostrae aeternae.
Illa Mediatio Christi est meritoria ac proxima efficiens causa omnium sequentium mediorum, quae effecta sunt electionis nostrae aeternae, & pertinent ad viam per quam ambulare debemus in hoc mundo; & sunt haec: vocatio efficax, fides salvifica, justificatio nostricoram Deo, & glorificatio seu sanctificatio inchoata in hac vita & bona opera in nobis efficiens, crux seu afflictio, & donum perseverantiae, Rom. 8. v. 28. & sequentibsusque ad finem capitis. Ephes. 1. v. 5. & seqq. 1. Thess. 3 v. 3. Nemo commoveatur ob afflictiones istas: ipsi enim nostis ad id nos esse constitutos. Act. 14. v. 22. Per multas afflictiones oportet nos ingredi in regnum coelorum. Matth. 24. 13. Qui perscvcraverit ad finem usque is salvus erit Salus ipsa sempiterna, est fruitio Dei seu communio cum Deo Patre, Filio & Spiritu Sancto, 1. Johan. 1. vers. 3. Quod vidimus & audibimus, id annunciavimus vobis, ut & vos communionem habeatis nehiscum: & communio nostra sit cum Patre & cum Filio ejus Iesu Christo. Illam esse effectum electionis docetur Ps. 65. v. 5. Beatus quem elis gis. Haec salus aeterna est terminus, quem nos assequuturi sumus post emensum iter
Electionis SUBJECTUM eiν ᾧ in quo electi sumus, est CHRITUS, non quatenus Deus, nec quatenus nudus homo, sed quatenus εανοζωπος & Mediator noster. Nam Ephes. 1. v. 4. Paulus Apostolus perspicue docet, quod Deus Pater nos elegerit INCHRISTO
Medio enim, in quo eligeremur. opus erat: quia sine illo non poterat fieri unio inter Deum eligentem & homines electos. Ita Christus est vinculum, quo Deus & electi conjunguntur Medium vero aliud esse non debuit quam Christus Filius Dei quapenus θεονορωπος: quia praedestinavit nos quos adoptaret in filios, ad Eph. 1. v. 5. Hoc praeclare explicat ATHANASIUS Oratione tertia contra Arianos, primo tomo, pagina ducentesima quadragesima- quinta& sequente: Quomodo omnino priusquam homines crearemur, nos de signasset in adoptivos filios, nisi ipse Filius ante aevum fundatus fuisset. suscepta nostri procuratione? aut quomodo, ut Apostolus ait, haereditatis participes praedestinati fuissemus, nisi ipse Dominus ante aevum fundaeus fuisset, ut ipse jam tum propositum haberet, ut omnem pro nobis, quae contra nos erat, judicii haereditatem in se per carnem reciperet, ut ita jam nos in illo Filii redderemur? Aut quomodo ante aterna tempora acciperemus, nondum conditi, nisi in Iesu Christo dona gratiaeque repositae fuissent, quae ad nos pervenirent? Ideoque in judicio, quum unusquisque pro ordine suo meritisque quod aequum est, recepturus est, dicet, Agite benedicti Patris mei, pro haereditate vestra possidete regnum vobis praeparatum aprimis mundi fundamentis. Quomodo igitur, aut in quo, antequam nasceremur, id praeparatum esset, nisi in Domino ante aevum in hoc ipsum fundato? quo nos, quasi super eum inaedificati, ut lapides bene coaptati, participes redderemur ejus, quae ab illo derivatur, vitae & gratiae.
Et mox: Habentes in nobis in ipso Verbo quod nos elegit, praeparatam, ante secula vitam & benedictionem spiritualem: Ita enim poterimus. non vitam quidem hanc nostram temporariam habere, sed in posterum vivi in Christo persevcrare. Caeterum, quia ante ista omnia, vita nostra fundata fuit & praeparata in Christo (non enim in alio quopiam vitam nostram fundari decuit, nisi in Domino ante secula exsistente, per quem & secula condita sunt.) ideo fit, ut vita nostra in eo nitente & constabi. lita possimus & nos quoque vitam aeternam obtinere. Deus enim utpote. bonus, semper hoc voluit, cognoscens nostram infirmam naturam egere, suo auxilio & conservatione. Ac quemadmodum sapies architectus secit lestinans domicilium aedificare, simulque cupiens id denuo instaurare, se post aedificationem vitium fecerit, praeparat inter hos cogitatus materiam, eamque opifici suppeditat ad instaurationem: atque ut ibi apparatus renovationis tempore aedificationem antecedit: eodem pacto nostrae ante nosalutis renovatio fundatur in Christo, ut in Christo nostri recuperatio instauratioque fieri posset. Voluntas certe destinatioque ejus rei ante secula. instituta fuit: res tamen ipsa tum demum peracta est, quum necessitas hoc ipsum requirebat, & ipse Salvator advenisset. Impingunt nobis quidam, nos talem absclutam electionem statuere, qua Deus aliquos homines sine respectu Christi per fidem agnoscendi elegerit ad salutem, & opponunt electionem in Christo fundatam, suisque mediis & mediorum τuEεi ordinatam. Atqui nos aginoscimus toto corde per Dei gratiam & aperte profitemur, quod DEUS nos clegerit in Christo per fidem agnoscendo, ac quod ele ctio nestra ad salutem aeternam fundata sit in Christo, in quo tanquam in Capite nos tanquam membra mystici corporis ejus gratioSe electi sumus: quodque Deus decreto electionis media ad salutem perducentia mediorumque ordinem constituerit. Quisquis non credit, se IN CHRISTO ante jacta mundi fundamenta electum esse ad salutem aeternam, anathema sit. Quisquis non credit, decreto ele ctionis aeternae media ad salutem destinata, eorumque ordinem constitutum esse, anathema sit.
Subjectum occupans seu objectum, non sunt universi & singuli homines, sed tantum illi quos Deus ex communi natura generis ipsotum supra naturam evehere & haereditate aeternae salutis donate volt, uapropter Electio non est universalis, id est, universorum & singulorum hominum; quia qui omnia capit, non eligit: sed omnis electio alicujus vel aliquorum ex relictorum numero sit oporiet. Ime contradictio est insulsa & τεραλολεγια, dicere universalem esse omnium electionem.
Illorum autem qui electi sunt certus est numerus tum numerans tum numeratus, qui neque augeri, neque minui, neque alterari potest.
Eosque Deus in decreto electionis intuitus est, quod finem attinet ad quem eos praedestinavit, ut homines communiter & absolute extra aliquam qualitatum in illis considerationem; quia de iis disponendi liberrimam potestatem tanquam Dominus habet. Sin vero media ad finem ducentia consideremus, intuitus est homines, non ut integros; quae enim gratia & misericordia fuisset, integros, qua integros, eligere? sed quatenus futuri erant a se & in se corrupti per lapsum, & in mortem aeternam propria culpa praecipitati. Elegit enim nos, ut essemus sancti & inculpati coram eo cum charitate Eph. 1. v. 4. Non ergo quatenus futuri eramus sancti & inculpati
Quod autem hos elegit & alios non elegit, in eo non spectavit Deus conditionem massae ex qua elegit quosdam aliis praeteritis; sed meram suam voluntatem
Tum ii quos Deus elegit multi sunt per se spectati, Matth. 8. v. 11 Multi ab Oriente & Occuente venient & accumbent cum Abrahame, &c. Rom. 5. 19. Sicut per contumaciam unius hominis, peccatores constituti sunt multi, ita per unius obedientiam, justi constituentur multi. Apoc. 7. v. 9. Ecce aderat turba multa, quam numerare nemo possit, ex omnibus gentibus & tribubus & populis & lioguis: stabansque ante. thronum & in conspectu Agni, amicti stolis albis: & palmae in manibus. eorum. At respectu reproborum sunt pauci, Matth. 7. v. 14. Angusta: porta & stricta via quae ducit ad vitam, & pauci sunt qui inveniant eam. Et cap. 2016. Multi sunt vocati, pauci vero electi
Quod ADJUNCTA attinet, electio nostra est 1. aeterna, id est, decreta ante jactum mundi fundamentum, Eph. 4. v. 1.
2. Est libera, Rom. 9. 18. Cujus vult miseretur, & quem vult, indurat, Et v. 21. Annon habet potestatem figulus in lutum, ut ex eadem massa faciat, aliud quidem vas ad decus, aliud vero ad dedecus? Eph 1. v. 11. In ipso, in quo etiam in sortem adsciti sumus, quum essemus praedestinati secundam praestitutum ejus qui agit omnia ex consilio uolunta. tis sui
Est immutabilis, 2. Tim. 2. 19. Solidum tamen fundamentum Dei stat, habens sigillum hoc: Novit Dominus eos qui sunt su: &, Abs cedat ab injustitia quisquis nominat nomen Christi.
6. Terrenis symbolis declaratur, veluti Jacobo translatione juris primogeniturae in ipsum. Gen. 37 v. 31. Malach 1. v. 2. Rom 9 v. 13:
9. Electio particularis cujusque nostrum est ab unoquoque nostium: pro se certo credenda. Argumenta asseverationis hujus sunt: primum, quia jubemur credere nos esse electos ad vitam aeternam. Nam unicuique nostium mandat Deus ut credamus toti Evangelio, ac proin de ut credamus in Christum. Qui autem jubetur credere in Christum, is etiam tenetur credere se a Deo Patre electum in CHRI STOante jactum mundi fundamentum. Quisquis hoc non credit, id non credit toti Evangelios
Tertium: quia credere debemus, nos esse efficaciter vocatos ad communionem Christi, justificatos & glorificatos, Rom. 8. 29, 30.
Quarium, quia jubemur credere nos a Deo sic dilectos ut Filium suum unigenitum dederit, ut omnis qui credit in eum non pereat, sed vitam aelernam habeat. Quapropter qui non credit se esse in Christo electum ad vitam aeternam, non est Christianus.
II. Innotescit electis adultis & cognoscitur certo ab unoquoque nostrum ex signis infallibilibus; cujusmodi sunt tum Seneficia aternam elestionem necessario & certo consequentia: tum testimonia
BENEPICIA diviua ex aeterna electione certo promanantia ex quibus clectionem nostram tanquam ex effectis causam certo cognoscimus, sunt quatuor. Primum, est vocatio efficax ad communionem Christi Rom. 8. v. 30. Quos vero traedestinavit, eos etiam vocavit. Rom. 9. 23, 24. Vt netas faccret divitias gloriae suae ergu vasa misericordiae quae praeparavit ad gloriam; Quos etiam vocavit, &c.
Secundum beneficium, est donum fidei salvificae Actor. 13. 48. Etcrediderunt, quotquot erunt ordinati ad vitam aeternam. 2. Thess. 2. 12. Nos autem debemus gratias agere Deo, semper de vobis, fratres dilecti aDomino, quod clegerit nos Deus ab initio ad salutem in sanctificatione. Spiritus & fide habita veritati. Tit 1. v. 1. fides dicitur esse electorum Dei. Quum autem fides documentum electionis statuitur, non purfecta fides exigitur, qualis in hac vita in neminem hominum cadit. sed vera, ac viva, etiasi sit parva instar grani sinapis, etiamsi sit infirma
Tertium beneficium, est jastificatio gratuita coram Deo: nam quos Deus ad vitam aeternam praedestinavit, eus etiam vocavit: & quos vocavit, eos etiam justificavit. Rom 8. 36.
Quartum beneficium, est glorificatio, id est, regeneratio seu sancti ficatio, seu nova creatio qua conditi sumus in Christo Jesu ad bona opera quae praepatavit Deus ut in eis incederemus. Nam quos Deus ad vitam aternam praedestinuvit, eos etiam vocavit: & quos bccavit. eos etiam justificavit: quos autem justificait, ees ctiam glotificavit
Rom. 8. 30. Huc pertinet quod legitur Epli. 1. v. 4: elegit nos in Christi. ante jactum mundi fundamentum, ut simus sancti & inculpati in conpectu ejus, in charitate. 2. Thess. 2. 11, item 2. Tim. 2. 19. Solidum tamen fundamentum Dei stat, habens sigillum noc, Novit Dominus eoqui sunt sui: &, abscidat ab injustitia quisquis nominat nomen Christi. 2. Petr. 1. 10. Studete vocationem & electionem vestram firmam efficere. Glorificatio autem nostri in hac vita inchoatur, in futura consummabitur. In hac vita sit interne per Spiritum S. renovantem in nobis maginem Dei, & per verbum internum; externe per verbum DEI raedicatum & per varias afflictiones, quibus excoquimur velut igne purgamur, mundamur, sic ut ipsae quoque afflictiones sint electionis nostrae ad vitam aeternam signum, Dan. 12. 10. Malach. 3. 2. Act. 15. 7. 8, 9 Rom. 8. 28. 29. 1. Cor. 11. 32. Dum judicamur, a Domino erudimur: ne cum mundo condemnemur. 2. Thess. 1. v. 4, 5, 6, 7. Hebr. 12., 6, 7.
Haec sunt beneficia divina ex aeterna electione promanantia, ex quibus electionem sui unusquisque nostrum certo cognoscit.
TESTIMONIA quae nobis electionem nostram ad vitam aeternam testantur, sunt itidem quatuor, beneficiis divinis jam enumeratis respondentia; duo externa, & totidem interna.
Externum testimonium primum est Evangelii, quod universis & singulis, qui in Christum vere credunt, revelat & testatur quod sint electi ad vitam aeternam. Quisquis credit in Filium Dei, hubet vitam aeternam. Joh. 3 v. 15, 16, 36. Generalis haec propositio Evangelii perinet ad universos & singulos credentes, quam sibi unusquisque singillatim per fidem applicare debet.
Serundum externum testimo. ium est Sacramentorum ad fidem nostram confirmandam a Deo institutorum. Ut enim electio nostra id vitam aeternam revelatur in Evangelio: ita sub oculos ponitur u Sacramentis, quae aeternam voluntatem Dei erga nos de nobis perChristum servandis fidei nostrae obsignant Nam Sacramenta non unum tantum beneficium Dei nobis obsignant, sed omnia beneficia. alutis aeternae atque adeo omnes causas salutis atque ipsammet salutem aeternam.
Interna testimonia itidem duo sunt: unum, Spiritus nostri, quum conscientia nostra tranquilla reddita est ex justificatione per fidem coram Deo, Rom. 5. 1
Alterum, est Spiritus S. glorificantis & sanctificantis nos & obsignantis nobis electionem qua nos praedestinavit Deus quos adopta ret in filios. De utroque interno testimonio Paulus docet Rom. 8. vers. 16, 17. Et ipse Spiritus testatur una cum Spiritu nostro, nos esse filios Dei: Quod si filii, etiam haeredes, haeredes quidem Dei, cohaeredes aute Christi.
Testimonium internum Spiritus S. est revelatio interna in corde ¬ niuscujusque electi hominis, quod ipium Deus Pater praedestinaverit quem adoptatet in filium, quae revelatio sit per infusionem gratiae in ternae qua Spiritus S. efficaciter persuadet homini electo ut certo credat se esse filium Dei, idque solam Dei Patris bonitate & gratia Christi: atque fiducia & amore in Deum afficiarur taii, ut ex cordeilum invocet, illius amore peccata odio habeat, & desiderio sinceros faciendi voluntatem illius teneatur?
Hoc testimonium internum Spiritus Sancti obsignat nobis simus & beneficia divina electionem nostram consequentia, & caetera testimonia electionis.
Hoc semel perhibitum, nos in perpetuum confirmat Ex his omnibus tum beneficiis divinis, tum testimoniis constat nos electionem nostram certo posse statuere idque notitia & certitudine fidei quae verbo Dei nititur; etsi non notitia & certitudine scientia. qua Deus novit qui sint su
Hinc de electione sua unusquisque nostrum securus esto, securitate non carnis, sed Spiritus: non sensus & expertentiae, quae est alterius illius vitae perfectae; sed fidei, quam perseveramus in charitate Christi infinem usque. Quapropter gaudendum unicuique de electione sua, quod Christus mandat Luc. 16. v. 20. Gaudete quod nomina vesera scripta sunt in coelis. Gaudere autem de bono aliquo, nemo potest, nisi illuc certo noverit
nis nostrae. 12. Electionem aliorum minus certo novimus, quam nostram; attamen de electione fratrum fidem in Christum ore & vita profitentium est confidendum ex fructib. externis electionis & fidei ipsorum de aliorum autem electione quantumvis persecutorum ecclesiae Dei, quantumvis sceleratorum, non desperandum, cum ante finem vita ad Deum converti possint, donec exitu ipso & evidentibus signis patefecerint, quod non sint ex numero electorum.
13. De sua vel aliorum electione judicare soli possunt electi, non murnidus, cujus non est de filiis Dei judicare, juxta haec testimonia Johan. 13. v. 35. Ex hoc omnes (nempe electi vera ac viva fide donati) eguoscent vos esse meos discipulos, & c. 1, Joh. 3. v. 1. Mundus nen novit nos, quia non novit Deum.
14. Electionem nostram ad vitam aeternam comitatur odium a mundo: nam quos Deus clegit ad vitam aeternam, eos mundus odit. sicut Christus ait Joh. 15. v 19. Si ex mundo essetis, mundus quod suum est amaret: quia vero ex mundo non estis, sed ego elegi vos ex miindo, propterea odit vos mundus.
15. Etsi electio nostra ad vitam aeternam neque ob nostras neque ob aliorum preces facta est aut mutatur: attamen ad consequuti onem cum effectorum tum finis illius adjuvamur precibus aliorum & nostris. Exemplum est in Samuese quem pia mater Chanm precibus mpetravit & in perpetuum Deo addixit 1. Sam 1. versic. undecimo. Monica matrona sancta precibus solicitare Deum non destitit, ut filius Augustinus ab haeresi Manichaeorum ad veram orthodoxamque religionem converteretur & sic ad salitem aeternam perduceretur.
16. Electionis nostrae ad vitam aeternam comes est crux & afflictio a mundo: sed ejusdem comes est & victoria certa.
rata. Abelectione aeterna est diversa exsecutio ejus quae fit in tempore: item vocatio, aeternae salutis promissio, justificatio, glorificatio, udo ptio ac denique salus ipsa. Horum enim omnium causa est electio aeterna: proinde ab illis discernenda
Opposita est ei reprobatio, de qua postea dicetur. Repugnant eidem multa: nam electio nostra nunquam sit neque fieri potest irrita; sic ut nequaquam mutetur nostris peccatis, quia novimus iis qui diligunt Deum omnia simul cooperati ad bonum. Roman. 8. vers. 28. etiam, ut Augustinus ait nono tomo, libro solilo quiorum animae ad Deum, capite vicesimo-octavo, etiam, inquam, ipsa peccata: Cum enim cadunt, non colliduntur, quia tu supponis manum tuam, custodiens omnia ossa eorum, ut unum ex iis non conteratur. Et septimo tomo, libro de correptione & gratia, capite nono ait: Talibus Deus diligentibus eum omnia cooperatur in bonum, usque adeo prorsus omnia, ut etiam si qui eorum deviant & exorbitant, etiam hoc ipsum eis faciat proficere in bonum, quia humiliores redeunt atque doctiores. Hoc citatur etiam in jure Canonico, Distinctione secunda de poenitentia, capitulo Talibus, quod est numero vigesimum-septimum. Bernardus sermone secundo in Psalmum, Qui habitat: Iustus ver super manum Domini cadit, & miro quodam modo etiam ipsum ei pec- catum in justitiam cooperatur Scimus enim quoniam diligentibus DeumI omnia cooperantur in bonum. Nonne cooperatur nobis ille casus in bonum, unde & humiliores efficimur & cautiores? Hoc autem non dici mus ad augendam peccati licentiam, sed ad consolationem fidelium, qui ob peccata sua in solicitudinem & dubitationem de electionis: suae firmitate sunt conjecti. Electio nostra non tollit studium fidei & bonorum operum: non facit carnaliter securos: non consistit cum malitiosa atque pertinaci dissolutione vitae & morum, ac proinde cum impoenitentia.
Si comparata consideres, electionis benedictio major est quam creationis & stabilior ipsis coelis. Majus gaudium nobis afferre debet, quam mitaculorum donum Lucae 10. v. 20.
Eadem similis est inscriptioni in libro, quemadmodum ii quibus jus civitatis alicujus datur, in albo civium adscribuntur. Daniel. 12. v. 1. Eripietur populus tuus, qui fuerit inventus in libro illo scriptus. Lutae 10. vers. 20. Gaudete vero potius quod nomina vestra scripta sint in coelis. Unde & decretum electionis ad vitam aeternam LIBER VI. TAEappellatur Psal. 69. 29. Dan. 12. 2. Philipp. 3. v. 4. Apocal. 3. v. 7. & cap. 13. 8 & cap. 20. 12, 15. & cap. 21 27. & 22. 19.
On this page
