RIMA PARS Theologiae est de fide, docens quid sit homini Christiano credendum ad salutem aeternam. Johan. 20. v. 31. Haec autem scripta sunt, ut credatis Iesum esse Christum illum Filium Dei, & ut credentes vitam habeatis per nomen ejus.

Additur ad salutem, ut discernatur haec fidei doctrina a profana historia & philosophia: imo & a cognitione Dei, quae natura omnibus hominibus est insita, sed ad salutem non est sufficiens.

Haec pars jure prima est, quia prius est Deum nosse, consequens. colere. Deinde ut fides bona opera antecedit, ita etiam doctrina fidei antecedit doctrinam bonorum operum. Praeterea ex Dei cogntione pendet judicium rectum de agendis. Subscribunt Patres sua pra citati, quibus accedit Theodoretus Cyrensis Episcopus, qui sermone primo de Curatione Graecarum affectionum ait: Apostolus aulus manifeste exclamat: Credere oportet accedentem ad Deum quod sit & quod iis, qui eum inquirunt, remunerator sit. Idcirco & nos accedentibus ad Christianam religionem, divinarumque rerum mysteria discere cupientibus, prae caeteris cunctis rebus doctrinam fidei proponimus.

Doctrinae fidei partes sunt duae: prima de Deo, secunda de Ecclesia.

Has tantum duas esse doctrinae fidei partes confirmat Symbolum Apostolicum, fidei Christianae perfectum compendium: nam illius duae sunt partes istae. Articuli enim fidei de Deo Patre, Filio & Spiritu Sancto, item de operibus & beneficiis Dei, ut Creatione, Redemtione, Sanctificatione, peccatorum remissione, carnis resuscitatione, vitae aeterne donatione, pertinent ad locum de Deo: reliqua ad locum de Ecclesia Dei.

Summa igitur doctrinae de fide comprehensa est in articuli Symboli Apostoliti, cujus expositiones sunt caetera Symbola Ecclesiastica, nempe Nicenum, Athanasianum, Ephesinum, Chalcedonense & alia ab Ecclesia Christiana publice approbata atque recepta: quae quia sequentibus omnibus, quae deinceps tractantur, magnam lucem adferent, praecipua de verbo ad verbum recensere operaepretium visum fuit.

EIMEOAONTSNAHOETOASN Πισευω εἰς ΘεονΠατερα ωμστοκργτορα, σωοιητον Xραυοκ γης. α eis Inπτοῦν Xρισὸν τον κον αυγ τον μόνογλθη, Rυρεον ημῶν συλληφοενλα εκ τυουμα¬ τος αγια, γθηδενζα εκ Μαριας τῆς παρδενα παδονζα επι Ποντς Πιλῶτο, σαθρωοεναα θανοθζα, αι αγενλα κατελλονλα εισ ἀδον τ τριτιη ημερα ανα¬ σανζα εκ νεκεν αυελδονα εισ κραγος, μοθεζαμανον εκ δεξιον Θεκ γ Πα¬ τεος παυτυκργτερος ηθεν μιλλει ἐι χο κριναν ζονλαςηινεκρος

Πεσευο εἰς Πυσομα αγιον πισευω τυν αγιαν εκκλησεαν καθολικλν, α γιων κοινώονίαν, αφισιν αμαρλόν, σαρϰος αυdσασιν, μιι ζωlν αιώνεον. Aμlis.

SYMEOLUM APOSTO¬

LORUM Credo in Deum Patrem omnipotentem, creatorem caeli & terrae: Ein Iesum Christum Filium ejus unicum, Dominum nostrum: qui conceptus este Stiritu Sancto, natus ex Maria virgine: passus sub Pontis Pilato, crucifixus, mortuus, & sepultus: descendit ad inferos: tertia diresurrexit ex mortuis: adscendit in caelum, sedet ad dexteram Dei Patris omnipotentis: inde venturus ad judicandum vivos & mortuos.

Predo in Spiritum Sanctum: credo sanctam Ecclesiam Catholicam, sanctorum communionem, remissionem peccatorum, carnis resurrectionem & vitam aeternam Amen De Symbolo ait Ambresius libro tertio de Virginibus: Symbolum quoque specialiter debemus tanquam nostri signaculum cordis antelucanis horis quotidie recensere. Quod etiam cum horremus aliquid, animo percurrendum est. Quando enim sine militiae sacramento miles in tentorio, bellator in praelio? Symbolum igitur Apostolicum quotidie profitendum & commemorandum:

I. quia est tessera nostra a Deo nobis per Christum data, quam nobis opus est in quotidiana & continua militia adversus Satanam mundum, peccatum, carnem, Antichristum: Opus est enim nos discerni ab hostibus nostris contra quos pugnandum est, ut constet: qua parte stemus.

II. quia nos admonet de quotidiana nostri exploratione, an simus in fide.

III. quia nos incitat ad studium ardens orandi Deum pro in crementis & conservatione fidei in nobis

IV. quia nobis in memoriam revocat baptismum nostrum i1 quo baptizati sumus in nomen Patris, Filii & Spiritus Sancti, in quo obligati sumus ad craedendum in hunc Deum & ad serviendum ei.

V. quia subministrat nobis multiplicom consolationem qua indigemus quotidie adversus tot tentationes quibus obnoxii sumus.

HENTH RATA THNNIRAIAN

ζνοόῳ εκτεθεισα πισς. ΠHισενομεν εἰς ἵνα Θεο, Πατερα παυτοκργτορα, ποιητκν κραγο κι γης δργτιὸν τε ωαντον α αοργτονκι εισ ὀνα Xυριονlήσοθκ χριστον, τον dον φOει¬ τὸ μόνογλθή, τον εκ φ Πατρος θοηθενζα ωρς ωαγτον ταν αιώνον Θεον eκ Θεκ, χφῶς εκ φωος, Θεον ἀληθενὸν εκοεκ ἀληθενοῦ θοθενζα κ ποενθείζασ δμοσσιον τῶ Πατριιδι α ζα πανζα εγιιειο τον δι ημας τος αυθρωστιο κ δια τοον ημεπεραν σθτηριαν κατελθείλι εκ τ κραγώι, μα σαακοθενλα ια ευμο τος αγία κι Μαρις τῆς παρθενα, κα ενανθρωπησονζα σαναωδενζα το ὑπο δμόν ἐπι Ποντιν Πιλατα, χ πδονοα κταφενζα α ανασαθζα τι τοο η η¬ μερα κγζας γργφκ, α ανελθεντα εις τας κρανος, ει καθεζεμενον εν δεζισιν φ Πατροσ κα παλιν ἔζχιμμενον μοτα δυοησ κρινει ζαγλασ κι νεκρας, κ της κα¬ σιλειας κκ κσμσ τολος ζαι εἰς τό πευμα το ἀγεον, τό λαησαν δα τόν ωι pnτοον κι μιαν αγιαν καθολικλιν α λστοσολικλιι εκκλησίαν. Θμολογο φἀωlισμα εις ἀφισιν αμαριιον, ωροσοεκῶ ανάσασιν νεκρῶν, κι ζωlν α μελλοντος αἰσνος

FIDEI CONPESSIOEPITAIN

Synodo Nicena. Credo in unum Deum Patrem omnipotintem factorem caliterrae, visibilium omnium & invisibilium. Et in unum Dominum Iesum Christum, Filium Dei Unigenitum, ex Patre natum ante omnia seculu: Dei de Deo, lumen de lumine: Deum verum de Deo vero: genitum, non factum, consubstantialem Patri: per quem omnia facta sunt. Qui prootet nos homines & propter nostram salutem descendit de caelis: & incarnatus est deSpiritu sancto & Maria virgine, & homo factus est: crucifixusque tronobis sub Pontio Pilato, passus & sepultus est. Et resurr: xit tertia die seiundum Scripturas, & adscendit in caelos, & sedet a dextris Patri. Et terum venturus est cum gloria judicare vivos & mortuos: c jus regni non erit finis. Et in Spiritum Sanctum, qui loquutus est per Prophetas. Et vi am sanctam, Catholicam & Apostolicam Ecclesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum: & exspecto resurrectionem mortuorum, & vitam venturi seculi. Amen

Constantinopolitana autem Synodus prima, praeterquam quod Nicenam Synodum sancivit, hanc etiam particulam, contra Macedonis &Pneumatomachos, post εἰς τι πυευμα το ἀγιον, addidit, Τὸκυριον, τ ωοποιον, το εκ το Πατζος, ι το Υεαεκπορυαμενον, το σς Πατρι & Υιη, συμωροσκμθαμενον κα συθλοζαζεμενον. Id est, Post illa verba, Et in Spiritum sanctum, addidit, Dominum, vivificantem, qui ex Patre & Filio procedit: qui cum Patre & Filio simul adoratur & conglorificatur.

ETMBOAONTOT APIOT AOANAXIOI. VOσῆς δολετυι σωδλναι, ωρο ωαιτον χρι κργτειν τον καθελικλιν πισιν ψγ ει μι εἰς ἔκασος σωαν αι αμαμετον τηρήση, αυο δισαγμα εισ τον αjόνο δστολεῖτας Πισις δ ἡ καθρλικη αυτη ἔστιν, ἵνα εναΘεον ἐν τριαδι, α τριαδει ει μοναδε σεοω μεθα μιτε συγχεονλεσλας θσσκσασειε, μητε τυν κσιαν μεριζον¬ τες, αλλη φο εσῖν η θπυσασες τοῦ Πατζοσ, ελλη το Υιο, αλλη το αγίς Πνδυμος τος Aλλα Πατζος κΥιγκι αγιη Πνσμαιος μια εσινη θεότης, ἵση η δυξαι ζναιδιος ι μεγα λειώςας, οιος ο Πατῆρ τοεθτος ὀ Υιος, τοικτο κι το ἀγιον, πνεθμα, ἀκτςος σ πκτηριτλκπσος ὀ Υιδς, ακλισον κι τό πγουμα το ἀγιον α ματαληεκος σ πατηρακαταληωιος o Υιος, ἀματαλησιον κα τό πθουμα αγιον αιώνιος ο πάτηρ, αιώνιος o Υιος, ανώνιον κι ζα πθημα κι αγιον, πλκσ τοείσ αjώνιοι, αλλ εισ αιώνιος ωσπερ αδιε τξεις ακαταληαλοι, κδιε τξεις ακ¬ κστοι αλ εις ἀκλισος, μι εισ ἀκαταληποος, O μοιως πανοδυνιαμος σ πα¬ τηρ, παναδθνος κιοΥιοε, παυτθδυναμον κα πμαοογον. πλλο α τοεις ωονλοδυναμοι, αλ εις ωανοδμναμος Θυτο Θεοσ ο πατηῳ, Θεος ο Tιος, Θεός κι κα τθευμα φι αγιον ωλ α πρεις θεον, αλγ εἰς θεος. Oμοιως κυ¬ ριος ωπάτηρ, χυριος o Υιος, χυριος κι το πευμα και αγιον ωλκ α ποεις κυριει, αλγ εις ἐσι κυριος δα ως ἰδιαν μιαν εκασον χθσάσασιν Θεον κκωρι¬ ἐν δμολογεῖν τη χρισιανικη αληθεια οιαζρμεθα, θτι τρεις Θεος η τρος κθ ρικς λεγειν, τῆ καθολικῆ ευσεθεια κωλυομετα, Oπάτηρ απ ξδενος εσι τοι¬ nτος, κτε μl κλιστος, αδιε οηλος ὀ Υιoς δοτκ το ωατρος μόνσ εσίν, κ ποιηος ακλισος, αλλα γιοητος το πνευμα κγ αγιον δο τοπατεος, μι τοI. 8, α ποιη¬ τον, α κλισὸν, θδιι τθλυητον, αλν ικσορδυλον. Eισουθ πατηρ α τρεις πατερες κς Υιοε, κ τρεις μονον πνεόμα αγιον, ατρια τδυματα αγια. Rανζαυτς τῳ rριαδικδλεν ωροτεχον τη υσερον, γδιεν μειζον ἡ ἔλατιον, αλλα σι αι ρεις γτθςασεισ, κι σνκιδιαί εισιν καυτθισ κι εσαμ. ωσε κγ ωαιταλκαδως εισηταιν, Eτν μοναδαεν τοιαδε σεοεδι δει, α τυυν τριαδα εν μοναδι, o γομν οο λόμενος συθlιν α, γτα ωροι τριαδος φρονειτῳ

Πλν ἀναγκαίον εσι, ωρος αιονιον συτηριαν, θπς κι τιν υνσειρκεισιν, τοκωριη ημῶν ΙσοXρισοῦ εη ὀρρλας πισεθσκ, εσι ηο πισες οξτὴ, ἵνα πισευω¬ μεν κγομολ λγακεν θπ εκυριος ημν Ιήσος Xρν ασο Υιον το Θες, Oios & ἄνθρωπος οτι, Θεος εκ τηῆς εσιας το πατρος σζα αιωνον δθυηθεις, α ενθε ω¬ πος εκ τῆς εσισ τησ μητροσ εν τῶ αἰώνε τεχθεις Tελειος Θεος, μι τολεος ἄνθρωπος, εκ ψυχις λογικῆσ κανθρωπινης σαρκος υφιτάμδος ισος το πατρι νγ τον θεοτηζα, ελκτιον τεῶ πατρος κγ τυι ανθεωποτητα, ώς ει και Θεως κι αν τρωπος ἔσιν, o δυο δμως, αλ εἰς ἐσι Xριστὸς εἴς δε, ευ τροπς τη θεοτητ ος εἰς σκρκα, αλλα σωροσληγῳ τ αυτρωποτηιος εις Θεόν εἰς παντυς, ρυ συγχυσει γ ουσίας, αλλ ενοτητ τ θτοσάσεως, κι γο ως ψυχι λογικη, & σαρς εις ἐστίν αυθρωπος, κτα κα ὀ θεονθρωπος εις εσι Xρισος, Oς ἐπαθε δα τάν σθθτηριαν ημών κατηηθεν εἰσ αδον, ανεση τς τριτι ημερα εκ τὸν νικρων. ἄνηλθεν εἰς ουρανος, καθεται εκ δεχιον τοῶ Πατρος κιγεοω παυτοκρατρρος δθεν τζεικριναι ζοανλασ κα νεκρονς, οο τῆ παρουσιχᾳ πάντες oι αυθρωποι αυα¬ σκσονταημετα ττ σωματαν αυτεν, χι ργτρδεισουσιν ἔκ ιδιον εργων τζν γπολ oγιαν, κι οι μετα τα αγαθα πραζαντες, πορδυσονται εις ζωlνν αἰώνεον, ει δι τα φαγλα, εισ το σκρ το αἰώνιον. Αὕτη ἐσίν η καθολικῆ πισις, κ σαν μη τις πι¬ συς πισεθση, σοισασ α δήσεται.

SVMEOLUM SANCTI

ATHANASII. Quicunque vult salvus esse, ante omnia opus est ut teneat Catholicam fidem: quam nisi quisque integram, inviolatamque servaverit, absque dubio in aeternum peribit. Fides autem Catholica haec est, ut unum Deum in Trinitate, & Trinitatem in unitate veneremur: neque confundentes personas, neque substantiam separantes. Alia est enim persona Patris, alis Flii, alia Spiritus Sancti. Sed Patris, & Filii, & Spiritus Sancti una es divinitas, aequalis gloria, coaterna majestas: qualis Pater, talis Filius, talis Spiritus Sanctus: Increatus Pater, increatus Filius, increatus Spiritus Sanctus: immensus Pater, immensus Filius, immensus Spiritus Sanctus: aeternus Pater, aeternus filius, aeternus Spiritus Sanctus. Et tamen non tres aeterni, sed unus aeternus: sicut non tres increati, nec tres immensi, sed unus increatus, & unus immensus. Similiter omnipotens Pater, omnipotens Filius, omnipotens Spiritus Sanctus: & tamen non tres omnipotentes. sed unus omnipotens. Ita Deus Pater, Deus Filius, Deus Spiritus San ctus: & tamen non tres dii, sed unus est Deus. Ita Dominus Pater, Dominus Filius, Dominus Spiritus Sanctus: & tamen non tres Domini, sed unus est Dominus. Quia sicut sigillatim unamquanque personam Deum acDominum confiteri Christiana veritate compellimur: ita tres Deos aut Dominos dicere Catholica religione prohibemur. Pater a nullo est factus, nec creatus, nec genitus. Filius a Patre solo est, non factus, nec creatus, sed genitus. Spiritus Sanctus a Patre & Filio, non factus, nec creatus, nec genitus, sed procedens. Unus ergo Pater, non tres Patres: unus Filius, non trofilii: unus Spiritus Sanctus, non tres Spiritus Sancti. Et in hac Trinitate nihil prius aut posterius, nihil majus aut minus, sed totae tres personae coaternae sibi sunt & coaequales. Ita ut per omnia (sicut jam supra dictum est) & unitas in Trinitate, & Trinitas in unitate veneranda sit. Qui vult ergo salvus esse, ita de Trinitate sentiat.

Sed necessarium est ad aternam salutem ut incarnationom quoque Domini nostri Iesu Christi fideliter credat. Est ergo fides recta, ut credamus & confiteamur: quod Dominus nosterlesus Christus Dei Filius, Deus & homo est: Deus est ex substantia Patris ante secula genitus, & homo ex substantia matris in saculo natus. Perfectus Deus, perfectus homo, ex anima rationali & humana carne subsistens. Aequalis Patri secundum divinitatem, minor Patre secundum humanitatem. Qui licet Deus sit & homo, non duo tamen, sed unus est Christus: unus autem non conversione divinitatis in carnem, sed assumtione humanitatis in Deum: unus omnino non confusione substantiae, sed unitate personae. Nam sicut anima rationalis & caro, unus est homo: ita Deus & homo, unus est Christus. Qui passus est pro salute nostra, descendit ad inferos, tertia die resurrexit. a mortuis. Adscendit ad coelos, sedet ad dexteram Dei Patris omnipotentis: unde venturus est judicare vivos & mortuos. Ad cujus advenium omnes homines resurgere habent cum corporibus suis, & reddituri sunt de factis propriis rationem. Et qui bona egerunt ibunt in vitam aeternam. qui vero mala, in ignem aternum. Haec est fides Catholica, quam nisi quisque fideliter firmiterque crediderit, salvus esse non poterit.

EPHESINAESYNODI DETERMI¬

NATIONES, ISTISANATHEMATISMI,

a Cyrillo Alexandrino conceptae. I. Si quis non confitetur Deum esse veraciter Emmanuelem, & propterea Dei genitricem, sanctam virginem, (peperit enim secundum carnem, carnem factum Dei Verbum, secundum quod scriptum est. Verbum caro factum est) anathema sit.

II. Si quis non confitetur, carni secundum substantiam unitum Dei Patris Verbum, unumque esse Christum cum propria carne, eundem scilicet Deum simul & hominem, anathema sit.

III. Si quis in uno Christo dividi substantias post unitatem, sola eor connexione conjungens, eamque quae secundum carnis dignitatem fit, vel etiam autoritatem & potestatem, ac non potius conventu qui per unitatem factus est naturalem, anathema sit.

IV. Si quis in personis duabus vel subsistentiis eas voces quae in Apostolicis scriptis continentur & Evangelicis, dividit, vel quae de Christdicntur a sanctis, vel ab ipso, aliquas quidem ex his, velut homini, qui praeter Dei verbum specialiter intelligatur, aptaverit: illas autem tanquam dignas Deo, soli Dei Patris Verbo deputaverit, anathema sit.

V. Si quis audeat dicere, hominem Christum θεοφόσον, id est, deiferum, ac non potius Deum esse veraciter, dixerit, tanquam Filium penaturam, secundum quod Verbum caro factum est, & communicavit. similiter ut nos, carni & sanguini, anathema sit.

VI. Si quis dicit, Deum esse vel Dominum Christi Dei Patris Verbum, & non magis eundem ipsum confitetur Deum simul & hominem, propterea quod Verbum caro factum est, secundum Scripturas, anathema sit.

VII. Si quis velut hominem, Jesum operante Deo Verbo dicit adjutum, & unigeniti gloriam, tanquam alteri praeter ipsum exsistenti, tribuit, anathema sit. IIX. Siquis audet dicere assumtum, hominem coadorandum Dei. Verbo, & conglorificandum & connuncupandum Deum, tanquam alierum cum altero, (nam con syllaba super adjecta haec cogit intelligi) ac non potius una supplicatione veneratur. Emmanuclem, unamque ei gloificationem dependit, juxta quod Verbum caro factum est, anathema. sit.

IX. Si quis unum Dominum Jesum Christum glorificatum dicit a Spiritu Sancto, tanquam qui aliena virtute per eum usus fuerit, & ab eacceperit efficaciam contra imenundos spiritus, posse & coram hominibus. divina signa perficere, ac non potius proprium fatetur ejus Spiritum per quem divina signa explevit, anathema sit.

X. Pontificem & Apostolum confessionis nostrae factum esse Christum, divina Scriptura commemorat. Obiulit enim semetipsum pro nobis. in odorem suavitatis Deo & Patri. Si quis ergo Pontificem & Apostolum nostrum dicit factum non ipsum Dei Verbum, quando caro factum est, & hemo juxta nos homines, sed velut alterum praeter ipsum specialiter hominem ex muliere: aut qui dicit, quod pro se obtulisset semetipsum oblationem, & non potius pro nobis solis (non enim eguit oblatione, qui per catum omnino nescivit) anathema sit.

XI. Si quis non confitetur, carnem Domini vivificatricem esse & propriam ipsius Verbi Dei Patris, sed velut alterius praeter ipsum, coniuncti eidem per dignitatem, aut quusi divinam habentis habitationem, ac non potius vivificatricem esse, quia facta est propria Verbi cuncta vivificare valentis, anathema sit.

XII. Si quis non confitetur Dei Verbum passum carne, & crucifi. xum carne, & mortem carne gustasse, factumque primogenitum ex mortuis, secundum quod vita est, & vivificator ut Deus, anathema sit

HERTEOEIXA HAPA THEEN

Raλχηδενε σνδδα σισις, E πουδυοσ τονν τεῆς αγιεισ παάτργσιν, ἵνα κι τεν αυτὸν ὀ μόλογξμδμσον, τον κυριον ἡμῶν Ιnσοαν Xριστον, χι συμφώνας απαιτεσ εκδιδασκουδτολdo ον αυτὸν ἐν θεοτοτι, μι τιλειον τον ἀυτὸν ἐν αυθρωπτοτητ Θεον ἀληθεῆς, κι αυ¬ θρωπον ἀληθς τον αυτὸν εκ ψυχῆς λογικῆσ κι σαματος ομοσσιον τῳ Πα¬ rρι κι τυν θεοτηζα, κι ρμργσεον ημιν κι τυν αυθρωποτηζα και πάντα σμοιo, ημτν, χωρις αμαρτιας, τωρο αιώναν υδυ εκ το Πατρος ηθηθεντα κγ τν θεό¬ τήτα, επ εχάτεν δε τὸ ημερν τον ἀυτὸν δι ημας κιδα τυκ ημστεραν συη, γιαν εκ Μααίας της πορθεεκ κι θεοτόκον, κγτυθι αυθρωποτητα ενακς τοη ευτόν Ιπσομν Xρισον, κον το Θες, Xυριον μόνογλθη, εν δυο φυσεσιν, ἀσυχχυ¬ τος, ἀποεπτος, αδεαιρετιως, αχωρσσ, γνωριζεμδμον, θδυμα της τον φυσεα, δαορα αυηρημδηης δα τθενωσιν, σζομδαης δι μαλλον τ ἰδιοτητος ἐἀτορασ φυσεως, χι εισ εν ωωροσυπον και μιαν θτόσασιν σωτξεχρυσης, Eχ ως εις δυο πωροσπα μοριζιμδμον, ἡ δναιρουμδμον, αλλ τινα κι τον αυτὸν υον μόνo γοιή, Θιον λόγον κι Rυριον Ιήστοωη Xριστον κατάπεο ανωόον oι ωροφιται ωο ἀνθτο και ημας αυτος ο Xριστκς ἔζεποιδουσε, κα τό τν ωατιον ημιν ωαραδεδυ¬ κε συμσολον.

CONEESSIOEIDEIIN

CHALCEDONENSISYN¬

odo edita. Sanctos itaque Patres sequentes unum & eundem confitemur Filium, Dominum nestrum Jesum Christum, & concorditer docemus omnes: perfectum in diuvinitate, & eundem perfectum in humanitate: verum Deum & verum hominem, eundem ex rationali anima & corpores coessentialem Patri secundum diuvinitatem, & coessentialem nobis secundum humanitatem, per omnia nobis similem, demto peccato: ante. secula quidem genitum ex Patre secundum diuvinitatem, postremis vero diebus propter nos & propter nostram salutem, ex Maria virgine & deipara, secundum humanitatem: unum & eundem Jesum Christum, Filium Dei Dominum & unigenitum, in duabus naturis, incenfuse, inconvertibiliter, indivulse & inseparabiliter manifestatum: haud quaquam differerentia naturarum propter unitate sublata, sed magis utrius que naturae (in unam personam & unam hypostasin concurrentis) proprietate servata: non ut in duas personas bipartiatur aut dividatur, sed ut sit unus & idem Filius unigenitus, Deus Verbum, & Dominus noster Jesus Christus: sicut de illo olim Prophetae vaticinati sunt, & ipse nos Christus instruxit, ac Patrum symbolum nobis tradidit

Haec sunt praecipua symbola Ecclesiae quibus articuli fidei continentur & exponuntur. Ut autem omnis ambiguitas tollatur, explicandum quotupliciter articuli fidei dicantur. ARTICULIPIDEI dicuntur dupliciter: proprie & improprie Proprie articuli fidei dicuntur tantum dogmata Evangelii, quae passim in Veteri & Novo Testamento credenda praescribuntur & inSymbolo Apostolico summatim comprehenduntur.

Atque sic distinguuntur a praeceptis Legis divinae quibus docetur. quae bona opera Deus a nobis requirat.

Distinguuntur etiam a principiis Theologiae & Christianae doctrinae, e quibus articuli fidei tanquam conclusiones sunt deductae: tujusmodi principia fidei sunt, Biblia sancta esse Scripturam vere divinam; continere doctrinam coelestem & immutabiliter veram de Deo, ejus voluntate & operibus: esse a Deo sanctis Prophetis Apostolis & Evangelistis inspirata: esse canonica & firmiter credenda atne tenenda tanquam unicam regulam doctrinae fidei & bonorum. operum, propter gloriam Dei & propter nostram salutem: esse in se & per se clara ac perspicua: seipsa interpretari; continere perfecte omnia dogmata ad salutem aeternam nobis necessaria: de quibus principiis superiore libro actum est,

Improprie articuli fidei dicuntur lata & generali acceptione omnia dogmata non solum Evangelii, sed etiam Legis seu praecepta Deca¬ logi & omnes conciones ac promissiones legales, omnes item historiae sac, ae denique quicquid in Sacris literis scriptum continetur?

Hoc sensu etiam principia Theologiae & Christianae doctrinae solent a nonnullis & possunt articuli fidei nuncupari: eo quod partim in Scripturis Sacris diserte continentur, partim evidenter inde deducuntur. Quicquid enim partim Scripturis Sacris expresse traditur, partim bona consequentia inde exstruitur: id fide Theologica credendum est & proinde fidei articulus generaliter dici potest: quippe fides in genere est assentiri omni verbo Dei nobis tradito

Etsi autem principia fidei improprie articuli fidei dicantur: tamen reduci possunt ad articulos fidei. Nam si credendum est in Deum, tum credendum etiam est, quod is se patefecerit operibus & verbo suo, quod deinde per Prophetas & Apostolos suos scriptum tradi Ecclesiae voluerit, ut esset norma fidei & bonorum operum.

Hinc intelligitur, quae sint proprio & univoce de fide, quae non. Pro prie & univoce de fide sunt ea, quae ad rationem & essentiam fidei pertinent primo & per se. Improprie & aequivoce de fide sunt ea, quae ad rationem illam perpetuam essentiamque fidei accedunt, sive ut adiuncta necessaria, sive ut contingentia quocunque modo, propter aliud ad fidem aut instrumenta Fidei pertinent etiam materialiter. Sive(ut ali modo eadem res exprimatur) fides aut primam veritatem respicit, aut res ad primam veritatem ordinatas. Quae autem res ad primam vers tatem ordinatae sunt, aut per se ordinatae sunt, aut propter aliud. Qua per se ad primam veritate ordinatae sunt, eae de fide sunt: quae propter aliud, non sunt de fide, sed dicuntur esse ααταχρήστιϰώς. Cur aute? quia fides, ut intelligentia, scientia, non est singularium; sed ratione conmunt Deum & res divinas contemplatur ac percipit. Ergo Paulum Apostolum habuisse penulam, non est proprie & univoce de fide:

QUAERITUR: An omnia quae sunt de jure diuvino, sint de fide RESP. Esse de jure divino & esse de fide differunt, ut totum & pars: quum de jure divino sint Lex & Evangelium, resipiscentia & fides. Exeo conficitur necessario, quicquid de fide est, id de jure divino esse: Anon ex contrario, quicquid de jure divino est, idem esse de fide. Cum taque perfecta ratio fidei sit Scripturis Sacris comprehensa, non est de fide quicquid Scripturis non comprehenditur; nec de jure divino est, quia jus divinum habetur in Scripturis: Exempli causa, Papani affirmant, Pontificem Romanum jute divino succedere Petro in prefectutam totius Ecclesiae: idque esse de fide. Nos vero utrumque negamus & nostram sententiam probamus enumeratione partium essentialium. Nam cum juris divini duae sint essentiales partes, Lex & Evangelium, quarum relatio est ad resipiscentiam & fidem: Ista autem successio nec Legis instituto sit, nec Evangelii: Omnino sequitur, eam nec de jure divino esse, (quod totius rationem habet,) nec de fide, in qua salutatis pars versatur divini juris Ut autem in articulis fidei Christianae primum de Deo professio in stituitur: Ita etiam nos in doctrina fidei primum de Deo, per gratiam salvificam Sancti Spiritus, religiose agemus

PrevBack to TopNext

On this page

Caput 2