Caput 34

CAPUTTTTII In quo de Locis sacris.

OCASACRA vel lata significatione dicuntur, vel stricta Lata significatione quilibet locus sanctus dicitur, in quo Deus signum aliquod praesentiae suae oratiosae ostendit fidelibus: qualis erat locus ille in quo dormienti Jacobo visa scala constituta in terra, cujus summitas portingebat ad coelum; de quo loco Jacobus expergefactus dixit; Certe est Iehova in hoc loco: attamen ego nesciveram. Postea ductus reverentia dixit; quam reverendus est hic locusa nehil est hic locus nisi domus Dei, & haec porta coeli est, ut legitur Gen28. versic. 16, 17. Et Exod. 3. versic. 5. dixit Deus Mosi ex rubo ardente: Ne appropinques huc: extrahe calceamenta tua a pedibus tuis. nam locus in quo stas, terra sancta est. Sic Jos. 6. versic. 3. Princeps militiae Jehovae edixit Josuae: extrahe calceamentum tuum a pedibus tuis, nam locus in quo sias, sanctus est. Locus erat sanctus ob praesentiam Dei sanctificantem, quam abeunte, loci sanctitas tollebatur. Quod vero mandavit Deus ut Moses & Josua calceos exuerent, factum ideo videtur, ut pedum nuditas religionem animo incuteret & oris testatam faceret: haec simplicissima hujus ceremoniae ratioStricta significatione in hoc tractatu loca sacra dicuntur, quae cultui divino destinata sunt, ut in iis coetus fidelium conveniat ad colendum Deum, prout verbo suo praecepit

Ea fuerunt tum in veteri Testamento, tum in novoIn Veteri Testamento vel legitima erant, vel illegitima. Loca sacram legitima, erant quae voluntati divinae congruebant: alia quidem anre Legem per Mos n latam, alia post Legem tatam, Ante Legem per Mosen latam loca sacra erant indefinita; fed primum propria tujusque domus illic erat locus sacer, ubi Ecclesia & familia coleret Deum: deinde ubicunque peculiariter sese patefacere solitus erat Deus, ibi sancti Patriarchae altatia exstruebant & sacrificia offerebant, in quacunque regione essent, ut videre est Genes.

& 13. & 22. 9. & 28. 16, 17. & 34. v. 20. Post Legem latam locus cultui divino destinatus erat initio tabernaculum Mosaitum ante exstructum templum: postea ilum lerosolymitanum. Extra haec duo loca altaria exstrui & sacrificia offerri ordinarie postmodum Deus vetuit, ut legitur Levit. 17. versibus primis novem, & Deuteronom. 12. a vers 2. usque ad 15. Quanquam permisit, ut extra ordinem in montibus sine tabernaculo, exemplo veterum Patrum, sacrificarent, usque ad templi Jerosolymitani exstructionem.

TABERNACULUM MOSAICUM, nihil aliud erat quam templum quoddam portatile, ex lignis & pellibus animalium, aere auro & argento confectum, ut ad illud conveniret Ecclesia seu populus Dei, ibique Deum coleret & invocaret. Materia ex qua fuit extructum, & forma ejus describitur Exod. 25. & 26. & 36.

Hoc tabernaculum jussit Deus ipse fieri: quia enim Israelitae in cabernaculis degebant, cum essent viatores & milites ambulatoria xsistente ipsorum Republica; Deus quoque ut se ex ineffabili benevolentia accomodaret suo populo, cujus erat ductor, voluit & sibi aedificari tabernaculum, inque medio sui populi collocari, in quo habitaret gratiose

Typus fuit primario Christi, qui assumta natura humanam velut, abernaculo, in medio ecclesiae suae habitaturus erat: sicut veritas typi explicatur Heb. 9. v. 11. ut Paulus ait: Adveniens autem Christus. Pontifex futurorum banorum, per majus & persectius tabernaculum non manufactum, dect, nen hujusstructurae. Unde Joh. 1. v. 14. dici tur de Christiν, ἐτημσεν eν ἡκίν, habitavit inter nos ut in taberneculo exsistens. Itaque humana Christi natura est verum illud tabernacu lum Mosaito tabernatulo olim adumbratum. Ut autem tabernaculum Mosaicum fuit testimonium praesentiae Dei: sic etiam post. modum idem Deus est in carne manifestatus & conspicuus factus Utq ad tabernaculum Mofaicum convemebat ecclesia ut ibi Deum coletet & invocaret: sic nonnisi in Christo vult Deus invocari & adorari. Adhaec tabernaculo Molaico praecedente, Israelitae sequebantur: & stante, castra metabantur: ita nullus alius nobis datus est duam id salutem nullus alius princeps militiae Jehovae, sub cujus vexillo nobis pugnandum adversus Satanam, mundum, carnem nestram, quam Sermo Dei, honio factus Idem tabernaculum secundario fuit typus Ecclesiae Dei, ut videre est Ps. 15. v. 1. Duravit usus ejus annos circiter 478. usque ad Salomonem Regem.

TEMPLUM JEROSOLTMITANUM fuit a Salomone primum aedificatum Jerosolymis, ut ibi omnia sacrificia Deo offerrentur & alia cultus divini exercitia peragerentur, quemadmodum Davidi Regi antea declaraverat locum templo aedificando, ut legitur I. Chronicor. 22. 1, 2, 3, 4. Tempore illo videns David Iehovam exaudivisse ipsum in area Ornanis Iebusai; quum sacrificasset ibi: ( Tabernaculum autem Jehovae quod fecerat Moses in deserto, & altat holocausti tempore illo erat in excelso Gibhone: Neque potueraDavid ire ante ipsum ad requirendum Deum; eo quod territus esset, metu gladii Angeli Jehovae:) Dixit David, hic est locus Iehovae Dei, & hic locus altaris ad holocaustum pro Israele. Et Ps. 78. v. 68, 69. dicit tur: Eligens uero tribum Iudae, monte Tzijonis quae diligat; Edificavit. simile excelsis palatiis sanctuarium suum. Et Psal. 132 v. 13, 14. Eligi Iehova Tzeijonem, expetivit pro habitatione sua dicens; Haec est requies mea usque in sempiternum, hic habitaturus sum, quia hoc expetiveram.

Templi illius materia & forma describitur in primo libro Regum aliquot capitibus. Postquam destructum esset a Babyloniis, reaedificatum fuit a reducibus Judaeis, juxta praedictionem Angeli Daniel. S & absoluta instauratio templi, inter varia impedimenta & interrus ptionem aedificationis, annis circiter quadraginta¬novem, ut praedictum erat Daniel. 9. versic. 25. Quamvis templum quod tempor Christi incarnati fuit, exciso veteri, Herodes magnificentissimo & immani sumtu, intra octo annos praeter hominum opinionem absolvit ut refert Flavius Jose phus libro Antiquitatum decimo- quinto, capite ultimo. Sed quod Judaei Johan. 2. versic. 20. Christo dicunt templum quod tum erat, quadraginta sex annis exstructum; id procul dubio factum ideo, quod odio Herodis perinde habuerunt novam templi structuram, ac si vetus illud semper in suo statu durasset, quo plus venerationis inesset.

Fuit typus principaliter Christi: unde Christus corpus suum appellavit templum, cum diceret Johan. 2. versic. 19. Destruite templum hoc & intra triduum excitabo illud: Loquebatur autem de templo corporis sui, ut est versic. 21. Eodem pertinet quod dicitur Apocalypsi 2I. vers. 22. Nec templum vidi in ea: Dominus enim Deus Omnipotens, templum illius est & Agnus. Secundario typus fuit Ecclesiae Christianae, ut ostendit visio Ezechielis ultima & Apocalypsis Johannis, & Paulus 1. Corinth. 3. versic. 16, 17. imo typus fuit etiam cu iusque vere fidelis Christiani, quorum quilibet est templum in quo Christus per Spiritum Sanctum & fidem habitat, 1. Corinth. 6. vers. 19. Fuit etiam typus coeli, Hebr. 9. v. 24.

Praeter templum fuerunt etiam Synagogae veluti Scholae sacrae in unoquoque oppido & pago, in quibus per singula sabbatha legebat tur & explicabatur Lex Dei, populus instituebatur in religione invocabat Deum, & eleemosynas contribuebat, Actor. 15. versicul. 21. Moses ab atatibus antiquis oppidatim habet qui ipsum praedicent quum in Synagogis per singula Sabbatha legatur. In Synagogas illat etiam Christus ipse & Apostoli ingredi soliti sunt & in illis docuerunt.

Hec de locis sacris legitimis in veteri Testa¬

mento. Loca sacra illegitima, erant in quibus contra Legem divinam populus sacrificia offerebat: ut fuerunt excelsa, in quibus aedificato jam templo Jerosolymitano & constituto certo sacrificiorum loco, populus tamen sacrificabat, sed eo nomine a Deo reprehensus.

Praeterea in monte Garigim Sannaballath Churtaeus exstruxitemplum permissu Alexandri Magni post victoriam Issicam, ibique summum Pontificem constituit Manassen generum suum, ut referosephus lib. 11. Antiquitatum Judaicarum. De illo templo opposito templo Jerosolymitano legitur Joh. 4. v. 20.

Hucusque de locis Sacris in Veteri Testa. mento.

In Novo Testamento post Christi in coelos adscensionem fideles. & primi Christiani in cujusdam domus coenaculo, quod superior domus pars est, conveniebant & ibi perdurabant concorditer in precibus & supplicationibus Actor. 1. versic. 13, 14. Postea in templo Jerosolymitano Evangelium de Jesu Christo annunciatum, Actor. 3, & 4. maxime in porticu Salomonis Actor. 5. versic 12, 25. Mota persecutione ab hostibus Evangelii in aedibus privatis convenerunt, veluti in aedibus Mariae matris Johannis, qui cognominabatur Marcus Acti. 12. v. 12.

Fideles autem qui inter Gentiles versabantur primis illis seculisnulla templa habebant: sed conventus in privatis domibus, in sylvis, in speluncis, in Coemiteriis celebrabant: item in levibus quibusdam aedificiis exstructis in Coemiteriis, eaque aedificia fabricas vocabant Longe demum post, templa habere coeperunt, de quibus sequentia theoremata observanda,

Sine templis religio Christiana & vera Ecclesia consistere potest: si tamen illorum usum Deus concedat & Magistratus politicus, est illis utendum

Templa puris putis creaturis aedificari & consecrari non debent. sed soli vero Deo.

Idque non ad sacrificia proprie sic dicta Nec ad cultum sanctorum Martyrum, vel Angelorum, vel Beatae Virginis Mariae: nec ad asservandum Sanctorum reliquias

Ceremonia dedicandi templa non est Legis naturae vel Moralis, Papistica dedicatio templorum est illegitima & damnanda I. Quia Papistae dedicant templa in idololatriae usum, ac proino de in veri Dei contumesiam: quum ea consccrent ut iin illis cuitum religiosum non soli Deo, sed etiam creaturis iisque non vivis tantum, sed etiam mortuis creaturis exhibeant: imo etiam hominibus impiis & sceleratis, ut Georgio Cappadoci: imo etiam sanctis fictitiis & qui nunquam in rerum natura exstiterunt, ut Christophoro & Catharinae.

II. Quia templa dedicant ceremoniis partim Judaicis, partin Ethnicis & Christiano populo neutiquam a Deo praeceptis, cujusmodi ceremoniae sunt varia unctiones, aspersiones, signationes, characteres, aliique ritus mirifici.

III. Quia honori & nominibus creaturarum ea consecrant, quum solius Dei honori & nomini consecrari debeant: Propterea nec Ecclesia antiqua Angelis vel sanctis demortuis templa exstruxit: sicit testatur Augustinus libr. octavo de Civitate Dei, cap. ult. in cujus principio sic scribit: Nec tamen nos eisdem martyribus templa, sacerdo cia, sacra & sacrificia constituimus: quoniam non ipsi, sed Deus eorum. nobis est Deus. Quem locum non expurgatores, sed falsatores potius Papistae in Parisina editione Augustini in octavo: Et Tyraeus Jesuita. Moguntinus in disputatione de Antichristo contra Georgium Soh: nium, ausi sunt corrumpere, & pro Neo substituere Et, ac si Augustin cripsisset: Et tamen nos eisdem mattyribus, templa, sacerdotia, sacri & sacrificia constituimus. Sed ratio ab Augustino subjecta, nempo quoniam nen ipsi, sed Deus eorum nobis est Deus, evincit negative esse legendum Nec, non autem affirmative Et. Apertius testimonium exstat tomo sexto, libro primo contra Maximinum Arianorum Eiscopum, pag. quadringentes. septuagesima- septima: Nonne si templum alicut sancto Angelo excellentissimo de lignis & lapidibus faceret mus, anathematizaremur a veritate Christi & ab Ecclesia Dei, quo- tiam creaturae exhiberemus eam servitutem, quae uni tantum debetus Deo? Si ergo sacrilegi essemus faciendo templum cuicunque creaturae quomodo non est verus Deus, cui non templum facimus, sed nosipsi templum sumus

Templa non sunt divina quadam virtute praedita. Templa quae olim idololatriae servierunt, aut alia loca publica, etiam popinariorum, non in privatos usus, sed in publicos pios usu conventuum sacrorum possunt a Christianis repurgata converti. Vide Symphoniam nostram Catholicam cap. 41

Ornatus templorum sumtuosus & inanis Christianis non est necessarius: sed verus illorum & necessarius ornatus est sincera Verb Dei praedicatio, legitima sacramentorum a Christo institutorum administratio, purus cultus Dei & pietas virtus que fidelium In templis privatim precari, ac si in illis factae preces gratiores essent Deo & magis exaudirentur quam conceptae domi intra conclave, est superstitiosum. Obstant enim haec loca, Matth. 6. v. 6. Joh. 4. v 21. 1. Tim. 2. 8. Act. 7. v. 49. & 17. 24.

Templa Christianorum non est necesse tribus partibus ad modum templi Salomonis omnino constare: nec partem templi int mam, quam Chorum vocant, est necesse ad Grientem spectare, quo etiam orantes se necessario convertere debeant.

In templis solennes illas benedictiones seu exorcizationes aquaesalis, cinerum, palmarum, petasonum & aliarum rerum fieri non modo recte posse, sed etiam omnino debere, falsum est

Peregrinationes votivae religionis causa susceptae in terram sanctam, quam vocant, & ad varia sanctorum loca Romam, Compostellas & alio ad sepulera, ad templa sanctis dicata, ad Mariam Lauretanam, &c. sunt idololatricae & improbandae, ut sequentia argu menta evincunt:

I. Quia tales peregrinationes praeter verbum Dei suscipiuntur, nusquam enim sunt Christianis in Scriptura Sacra mandatae. At quodcunque opus citra mandatum Dei suscipitur religionis caus; velut cultus Dei, est idololatria: sicut ait Christut Matth. 15. Frustro me colunt, docentes doctrinas, quae sunt mandata hominum. Omnia enim religionis opera ad regulam Scripturae & normam praeceptorum Domini exigenda sunt, an sint a Domino mandata nec ne¬

I. Quia illis tribuitur meritum acquirendi vitam aeternam, quod soli Christo unico vitae nostrae Principi est adscribendum

III. Quia sanctorum, ad quorum delubra peregrinationes huusmodi suscipiuntur, intercessioni & meritis impetratio remissionis eccatorum & liberatio ex morbis atque ex aliis calamitatibus & peiculis accepta fertur a superstitiosis istis peregrinatoribus, seu potius vagatoribus.

IV. Quia istis peregrinationibus religionis causa, gratiosa & salutifera praesentia Dei certis locis alligatur praeter verbum Dei, imo contra verbum Dei qui promittit se omni in loco adfuturum & opelaturum iis qui ipsum invocant in nomine Christ:

V. Quia peregrinationes votivae ad sepulchrum Domini Jerosolymam, vel ad alia sepulchra & delubra in terras longinquas susce ptae, Deo displicent, quum pugnent cum charitate Christiana. Nemini enim prosunt, nec ipsis voventibus, nec aliis. Ipsis erronib non rosunt, sive animum spectes, sive corpus & fortunas: nam animae sa us non procuratur rebus humana superstitione inventis: Deinde valetudo corporis, imo vita ipsa non necessariis istis vagationibus in disrimen adducitur, sic ut homicida fiat suiipsius qui superstitione impulsus in periculum se cerjicit in quo perit: Tum in paupertatem se redigunt errones isti, aut alioquin fortunas suas afsligunt aere alieno contracto. Aliis vero votivae istae peregrinationes non prosunt: quia cum maximo proximi & familiae erronum istorum damno perficiuntur, quia proximo non serviunt ad aedificationem in vera pietate in Deum, quia nulla ad proximum inde redit sancta utilitas, sic ut erro nes isti similes sint ficui fructibus careti, cui, ppterea Christ? maledixi

OBJICITUN: Si Deus certis in locis se ad fideles venturum, id est, propitium futurum & preces invocantium exauditurum declavat; tum profecto votivae peregrinationes au loca suncta sunt probandae: An¬ fecedens verum est, quum Deus ipse dicat, Exod. 20. v. 24. In omni loco in quo jubebo celebrari memoriam nominis mei, veniam ad te. Ergo verum est & consequens.

RESP. Primo negatur connexi consequentia. Antecedens enim & locus iste Mosis agit de tempore veteris Testamenti, quo DEUS cultum & sacrificia adstrinxerat tandem Lege ad certum locum, tanquam ad figuram & typum Ecclesiae Catholicae in Novo Testamen to colligendae. Exhibita autem veritate quid opus est amplius illo typo? Judaismum igitur revocant, quicunque votivas peregrinationes ad loca certa commendant & defendunt Secundo magna est dissimi litudo. Nam profectiones ad tabernaculum & ad templum Jeroso lymitanum erant a Deo mandatae, & promissio erat addita de adven tu Dei ad fideles, de exauditione precum, de acceptatione sacrificio rum in altari Jehovae oblatorum: at votivae peregrinationes aut potius vagationes & discursationes Papistarum ad loca sancta nec manlatum Dei, nec promissionem ullam a Deo habent. Deinde fideles veteris Testamenti, quum ad tabernaculum vel templum veniebant, solum Deum invocabant, eique soli sacrificabant; at Papistae non ad Deum, sed ad sanctos demortuos, imo potius ad sepulcra eorum & quidem pleraque fictitia, ad reliquias sanctorum commentitias, ad idola currunt & non Deum solum, sed idola invocant & colunt. Tu profectiones ad tabernaculum & templum Jerosolymitanum fideles veteris Testamenti utiliter suscipiebant & sibi proximoque in iis fru ctuose serviebant: at votivae peregrinationes Papistarum ed loca praesertim longinqua, neque peregrinantibus prosunt, neque aliis imo plerunque cum maximo proximi & familiae ipsorum damne certe cum animae detrimento perficiuntur?

Quapropter etiam veteres orthodoxi Patres & alii post eos etiam in ipso Papatu votivas illas peregrinationes ad loca sancta improbarunt, ut GREGORIUSNXSSENUS in Tractat. Lutetiae impresso Anno 15 51. apud Morel. de iis qui Jerosolymitana loca vicepietatis invisunt: Quum itaque sint qui solitariam & privatam sibi delegerunt vitam, quibus vice pietatis habetur Hierosolymitana loca vidisse, in quibus indicia Dominici adventus in carne visuntur: praeclare se res habet si ad regulam ipsam respiciamus, idque si velit praeceptorum ductus: ut opus faciamus quasi mandatum Domini. Sin praeter Domini praecepta id appareat introductum, haud scio quid sit quod praecipiat velle quid alium facere, qui seipsum legem boni fecerit. Ubi ad regnum coelorum haereditate consequendum appellat benedictos Dominus, profectionem in Hierosolyma inter recte facta quae co dirigant, non enume ravit. Ubi beatitudinem enunciat, tale studium, talemque operam non est complexus. Quod autem neque beatum efficit, neque ad regnum coelorum conducibile est, quod in eo studium aut poena ponatur? Qui mentem habet, consideret.

Summa hoc Syllogismo comprehenditur: Quicquid ab hypocritis ortum ducit & in quo vera pietas non non consistit, & a DEC mandatum non est, & inter opera eorum qui haeredes sunt futuri regni coelorum a Christo non recensetur & ad beatitudinem hominis non pertinet: in eo profecto studium religionis non ponendum. Atqui peregrinationes ad loca sancta ab hypocritis ortum ducunt, & in iis vera pieras non consistit, & a Deo mandatae non sunt, &c. Ergo in peregrinationibus ad loca sancta studium non ponendum.

HILDEBERTUS Turonensis Archiepiscopus ad quendam Comitem scribit in haec verba suo libro Epistol. In memoriam Beat lacobi strenuissime Comes, & praedicanda virtute sublimis, iter (ut fertur) sumsisti. Quod nos quidem bonum non negamus: sed quicquis administrationem suscipit alligatur obedientiae. Qui enim ad majora vocatur & utiliora, si relinquit, delinquit. Unde te, fili charissime, culp. inexcusabilis exspectat, qui necessariis non necessaria, dispensationiotium, debitis indebita proponis. Inter talenta quae servis suis paterfamilias distribuit circuire vagum orbem terrarum, nullus doctor, nulla omnino scriptura commemorat Hieronymi testimonio B. Hilarion, quum esset, proximus civitati Hierusalem, semel eam vidit, ne loca sanctorum contempsisse videretur. Perro praeter solitum mentis tuae oculus caligavit, s non vides plenam periculosis casibus assumtam tibi peregrinationem, & quae sequuntur: Paulo post subjicit, Fortassis autem dicis. votum vovi Domino: transgressionis arguar, si irritum facio votum. Agnosce, Princeps, quia tu quidem alligasti te voto, sed Dominus officio: tu viae sed Dominus obedientiae: viae, qua sanctorum memorias videas: obedientiae, qua sanctorum memoriis provideas. Appende ergo, si tantus sit fructus itineris, ut supplere possit intermissae dispendium obedientiae. Et sub finem: Tuitaque pro voto rapacitatem atque exactiones tuorum compesce, quas pauperum clamor, & orphanorum gemitus & lacrymae comitantur viduarum. His tibi, si nescis, thesaurizatur ira in die irae & revelationis justi judicii Dei, qui reddet unicuique secundum opera sua. Qui enim malum, quum possit, non corrigit, quia malefactori consors ex in culpa, consors erit & in paena Sicut ergo praesenti pagina commoneris. utere tuorum consilio amicorum, utere meo, domi sedens, pauperum subsidiis insistensloca sanctorum non desiderans intueri, sed tuorum satagens: nec circumferri per memorias lapidum, sed circumferre memoriam virtutum. Alia testimonia Patrum videantur in Symphonia nostra Catholica, capite quadragesimo-tertio¬

Tantum de locis sacris: sequitur