Caput 43

CAPUT XLIII. In quo de dono Perseverantiae.

PERSEVERANTIAE donum, est beneficium DEI quo salvificam gratiam Christi per Spiritum Sanctum in electis regenitis ob signat, ut finaliter in ea permaneant, nec ea unquam penitus excidere possint. Rom. 11. v. 29. & 16. 25. Matth. 24. 24. 1. Joh. 2. 19, 27. 2. Pet. 1. v. 18. Joh. 10. 28. Rom. 8. 35. Luc. 22. 32. 2. Cor. 1. 21, 22. Eph. 4. 30.

Ejus causa efficiens princeps est Deus, ideoque ab eo peti debet nobis & aliis, ut Paulus Apostolus facit Eph. 3. 16.

Partes ejus duae sunt: prima est, perpetuum propositum seu perpetua voluntas perseverandi in bono. Hac voluntate donantur ele cti omnes, cum regenerantur: regenerat enim ita voluntatem, ut velit & amet bonum, cupiatque in illo usque ad finem perseverato Altera pars est realis & actualis quaedam boni in finem usque vitae continuatio ac persecutio, cum scilicet ad bonum faciendum, continenter voluntate saltem contendimus, quanquam subinde modo ad dextram, modo ad sinistram deflectamus & labamur affectibus & actionibus carnis. Pars haec continuari in nobis non potest sine speciali Spiritus Sancti actione & gubernatione. Atque haec pars modo remittitur, modo intenditur, prout Spiritus Sanctus efficacius aut minus efficaciter in nobis operatur. Illa vero prior, hoc est, voluntas & propositum perseverandi, nunquam penitus deficit in sanctis. Utramque partem comprehendit Paulus Phil. 1. v. 6. & 2. v. 13:

Peccant quidem etiam electi renati, atque interdum gravissime, ac propterea excidunt propter peccatum gratia Dei & fide: sed primo, non omni, secundo, non in perpetuum

Omni enim gratia ac side & in perpetuum, electi renati excidere N non possunt unquam: I. Quia omnes electi Dei sunt instar arboris plantatae ad rivos aquarum, quae fructum suum edit tempore suo, & cujus folium non decidit, Psal. 1. v. 3.

2. Quia electi Dei cadentes non dejiciuntur, sed manu Jehovae sustentantur, Psal. 37. v. 24.

3. Quia omnes electi Dei confidunt Jehovae, & sunt similes montiTzijonis, qui non dimovetur, sed in seculum permanet, Psal. 125. v 1

4. Quia omnes electos suos Jehova portaturus est usque ad senium; & usque ad canitiem, & eos erepturus Jes. 46. v. 4.

5. Quia omnibus electis ad vitam aeternam Deus promisit, benignitatem suam ab eis non recessuram, & fedus pacis Dei non dimotum iri. Jes. 54. v. 10. Quamvis montes recederent, & hi colles dimoverentur: attamen benignitas mea a te non recedet, & fedus pacis mea non dimovebitur, ait miserator tuus Iehova.

6. Quia electis ad vitam aeternam indit Deus corunum, & viam unam, ad reverendum se omnibus diebus: sui reverentiam indit animo ipsorum, ut a se noni recedant, Jer. 32. v. 39, 46.

7. Quia electi ad vitam aeternam audiunt sermones Christi & eos praestant, similesque sunt viro prudenti, quae aedificavit domum suam super petram, quae nec nimborum, nec fluminum, nec ventorum. impulsu cadit, Matth. 7. 24, 25.

8. Quia omnibus electis ad vitam aeternam promissio facta est, atundinem quassatam non confractum, & linum fumigans non exstinctum iri, Matth. 12. 20. Jes. 42. 1.

9. Quia ornnibus electis ad vitam aeternam Christus promisit, eos ne quidem a portis inferorum superatum iri, Matth. 16. 18.

10. Quia de omnibus electis ad vitam aeternam certum est, quod non possint a pseudochristis & pseudoprophetis seduci, Matth. 24. v. 24.

II. Quia pro omnibus electis ad vitam aeternam Christus precatur est, ne eorum fides deficeret. Luc. 22, 23. Joh. 17. 15, 17, 20. Rom. 8. 34.

12. Quia electi ad vitam aeternam in corde honesto ac bono auditum sermonem retinent, & fructum afferunt per tolerantiam, Lucae 8.

13. Quia omnes electi ad vitam aeternam. sunt immunes a periculo aeterni exitii, & ereptionis sui e manu Christi, atque adeo Patris caelestis, Joh. 6. 39. & 18. 28, 29.

14. Quia electis ad vitam aeternam Christus pollicitus est, quod aunquam sitient, Joh. 6. 35. I5. Quia omnibus electis ad vitam aeternam Christus recepit, se E eos nequaquam ejecturum foras. Joh. 6 v. 37.

I6. Quia omnes electi ad vitam aeternam habent vitam aeternam.

17. Quia cum omnibus electis Dei Spiritus Sanctus in aeternum manet, Joh. 14.16. & 1. Joh. 2. 27, & 1. Joh. 3. 9. ubi per semen Dei intelligitur Spiritus Sanctus, metaphora pulcerrima, quia ejus virtute tanquam ex semine quodam novi homines efficimu-

18. Quia electos ad vitam aeternam Deus vocavit, justificavit & glorificavit. Rom. 8. 29. 19. Quia electi ad vitam aeternam certi sunt, se non posse separati charitate Dei, quae est in Christo Jesu. Rom. 8. 38, 39.

20. Quia omnibus electis ad vitam aeternam a Deo data sunt, id salutem dona ἀμεζαμιληζα. Rom. 11. 25.

2I. Quia omnes electi Dei obsignati sunt Spiritu Sancto in diem redomtionis, Eph. 1. 13. 14. & 4. 30.

22. Quia omnes electi ad vitam aeternam virtutis Dei praesidio. custodiuntur per fidem ad salutem paratam patefieri tempore ultimo. 1. Pet. 1. v. 2, 3, 4, 5.

23. Quia omnes electi ad vitam aeternam permanent cum Ecclesia Christi 1. Joh. 2. 13.

24. Quia omnes electi ad vitam aeternam, ex Deo geniti, & a peccato ad mortem sunt immunes. 1. Joh. 3. v. 19.

25. Quia electi ad vitam aeternam. conservant se ipsos, ita ut Malus ille ipsos non tangat. 1. Joh. 5. 18.

26. Quia electis ad vitam aeternam facta est promissio, Deum fore ipsorum Patrem, & ipsos fore Dei filios: & si peccarint, Deum; eos corerpturum virga hominum & plagis humanis; at benignitatem suam non amoturum ab eis. 2. Sam: 7. 14, 15. Psalm. 89. 31. & seqque

27. Quia si ab electis ad vitam aeternam, unquam penitus fide H salvifica amitti posset, multa inde absurda consequerentur: nam

propositum electionis falleretur: propositum electionis penderet. non ab immutabili voluntate Dei, sed ab hominis voluntate: non esset firmum fundamentum Dei, Novit Dominus qui sint sui: in ho¬c minum potestate & manu posita esset aeterna salus, &c.

28. Quia Spiritus Sanctus electis dat hoc testimonium, ipsos esse filios Dei, Rom. 8. 16.

29. Quia Deus in illis manet, 1. Joh. 3. 24. 3o. Quia certi sunt electi, Deum depositum ipsorum confirmaposse usque ad diem illam. 2. Tim. 2. 12. 3I. Quia pro electis Christus est mortuus. Gal. 2. 20. Rom. 8. 34. 32. Quia electi petunt a Deo perseverantiam in fide, & exaudisuntur. Pelagiana contra sententia dubitationem introducit. At i petendum est a Deo perseverantiae dohum, non ergo dubjtandum. Deum id nobis daturum

33. Quia electis promisit Deus perseverantiam, Zach. 10. v. 12. Roborabo autem illos in Iehova, ut in nomine eius continenter ambulent dictum Iehovae. Joh. 8. v. 12. ait Christus: Ego sum lux illa mundi: qui sequitur me, non ambulabit in tenebris, sed habebit lumen vitae.

Contra objicit Bellarminus, Tom. 3. lib. 3. de justificatione cap14. testimonia & exempla Scripturae, definitionem Ecclesiasticam & rationem TESTIMOMA SeRIPTVRM

prosert duodecim. I. Ezech. 18. vers. 26. "Cum averterit se justus a justitia sua, & fecerit iniquitatem, morietur in illa". Aldit Bellarminus: Quid clarius. Quomodo quaeso avertitur justus a justitia, si fide sola justificatur, & fes semel concepta extingui non potest:

RESP. Syllogismus Bellarmini talis erit: Si fides, qua solam elest justificantur, semel concepta extingui non potest; "tum justus a iustitia sua se non avertit". At qui iustus a iustitia sua se avertit, teste Propheta: Ergo, &c. Primo autem ambiguum est medium Nam in propositione justus. significat vere justum, id est, justificatum coram Deo gratis propter Christum: & iustitia significat justitiam Christi per quam coram Deo justi constituimur. At in assumtione &: dicto Prophetae iustus. intelligitur non qui vere justus sit, sed qui opinione sua est justus quales sunt hypocritae & ωροτκαιροι, credentes ad tempus & posteadeficientes Nam vere justus est ut arbor plantata ad rivos aquarum, cuius folia nunquam decidunt Psal. 1. v. 3. Vere iustus erit in aeterns memoria Psal 112. v. 6 Vere iusti iustitia perstat in aeternum Psal. 112. v. 3. Proinde vere justus, non morietur. Loquitur ergo Ezechiel de illis qui sua & aliorum opinione sunt justi, de qualibus Christus ait Matth. 9. v. 13. Non veni vocatum iustos, sed peccatoris ad resipiscentiam: non autem de vere justis. Adhaec iustitia in assumtione & loco Ezechielis non significat justitiam Christi per quam coram Deo, justi constituimur, sed opera apparenter justa, qualia hypocritae faciunt. Secundo etiamsi daretur, assumtionem & Prophetam loqui de vere justo, & de vera justitia: tamen nihil hinc concluderetur: Quid Propheta conditionaliter loquitur: Cum averterit se iustus. Conditionalis aute Anhil ponit in esse, ut Dialectici loquuntur

II. Luc. 8. v. 13. Nam quod super petram, qui cum gaudio suscipiunt verbum, & hi radices non habent, sed ad tempus credunt, & in tempore. tentationis recedunt. Isti certe suscipiunt semen Verbi Dei cum gat dio. & credunt: neque deest illis fides, sed perseverantia in fide¬

RESP. Argumentatio est talis: Qui suscipiunt semen Verbi Dei cum gaadio, & credunt, sed non perseverant; ii possunt fidem amittere: Electi suscipiunt semen Verbi Dei cum gaudio ac credunt, sed non perse verunt teste Domino apud Lucam: Ergo electi possunt fidem amittere.

At primo ambiguum est in hac argumentatione medium: nam ipropositione verbum credere significat simpliciter assentiri verbo Dei quod verum sit: at in assumtione significat de misericordia Dei erga se & remissione peccatorum firmissime & indubitato persua. sum esse. Secunco assumtio est falsa parte posteriore: quia electi semper perseverant in fide. Tertio peccatur in probatione assumtionis ? llegatione impertinentis testimonii: nam assumtio loquitur de electis, dictum Christi de hypocritis ac proinde reprobis: isti enim ad tempus credunt & tempore tentationis recedunt; electi autem in corde honesto ac bono audicum sermolem retinent, & fructum adferunt. per tolerantiam. Quarto, mala fide testimonium accommodatur: nam in textu dicitur, ad tempus credunt, sed in accommodatione verba ad tempus sunt praetermisse

REPLICAT Bellarminus, & nititur ostendere, Christum deelectis igere. Qui extipiunt semen verbi tum gaudio & credum, ii sunt electi: ista de quibus Christus loquitur, excipiunt semen verbi Dei cum gaudie. & er:dunt: Ergo ist? sunt electi.

RESP. Primo est homonymia in verbo credere, quod hoc locenon significat de miserico: dia Dei & remissione peccatorum adepta certo per Spiritum Sanctum persuasum esse: sed ut cum sensu Christi congruat, nude assentiri & historice pro vero amplecti Evange lium. Secundo, verbo cradive ita accepto, ut accipi necesse est, proPositio laborat elencho falsi proprii: quia exceptio seminis verbi Dei cum gaudio & assensus historicus tribuitur electis ut proprisubjecto, sed falso. Nam haec adjuncta non sunt propria electis, sed ipsis communia cum multis reprobis. Non enim soli electi excipiunt semen verbi Dei cum gaudio & historice assentiuntur, sed etiam multi reprobi, ut liquet ex Epistola Pauli ad Hebraeos cap. 6. ver. 4. & 5 ubi reprobis quibusdam tribuitur, quod fuerint illuminati, gui staverintque aonum illud caeleste, & participes facti fuerint Spiritus Sancti, gustaverintque bonum Dei verbum, ac virtutes futuri seculi. Et 2. Pet. 2. v. 20. & 21 quod inquinamenta mundi per agnitionem Domini & Servato: is Iesu Christi effugerint, quod & cognoverint viam institiae. Tertrio, in assumtione dictum Christi iterum mala fide allega tut: truncatur eniim omissis verbis adtempus: ex quibus aperte cognoscitur, Dominum non de salvifica, sed historica duntaxat fide loqui. Falsa est igitur conclusio¬

III. Jos. 15. v. 2 Ormnem palmitem in me non ferentem fructum, tollet: um. Ex eo sic concluditur:

Slecti quidan telluntus a Christo: tum possunt iustetiam & fident amntere: An: ecedens est verum, teste Domino. Ergo & consequens.

RESP. Pr mo assumtio est falsa. Secundo testimonium adductum eam non probat.

REPICAT E contendit, assumtionem testimonio illo proburi, idque sic demonstrare conetur:

Dines palmites: in ferentes fructum, a Christo tolluntur: Electi quidam sunt gelmites non ferentes fructum: Ergo electi quidam, a Christo tos citur

RESP. Primo homonymia est in nomine palmitum. Omnes enim qui externa vocatione ad Christum vocantur, & fidem in Christum, rofitentur palmites Christi dicuntur, sed αμανυμως. Nam Dominu: aperte discrimen constituit duplicium palmitum, fructuosoriis & infructuosorum. De infructuosis dicit, eos adjier et tra vinicam atescere, cogi, igni tradi & comburi. De talibus loquitur pro¬ positio. At assumtio est falsa: quia electi omnos, sunt palmites ferentes fructum, quos Pater indies magis magisque purgat ut plus fructus adferant: tantum abest ut excidendi sunt

TRIPLIGAT & assumtionem sic nititur statuminare: Qui renascuntur in Christo vivi, ii sunt electi: Palmues non serentes fructum renati fuerant in Christo vivi: Ergo palmites non ferentes fructum fuerant electis

Assumtionem Bellarminus confirmat: quia palmes esse non potest. qui aliquando non vixerit in vite, non enim palmites aliunde inferuntur, sed nascuntur ex vite, & non mortui, sed vivi nascuntur. Sic igitur fideles renascuntur in Christo, & cum renascuntur non mortui sunt sed vivi: & tamen si postquam renati sunt, fructum bonorum operum. ferre recusent, arescunt, praeciduntur & percunt.

RESP. In hac probatione multa sunt vitia. Nam primo peccatur falsa accommodatione similitudinis a Christo usurpatae. Non enim Christus ad se vocatos ideo comparat palmitibus, quod illa non sint aliunde inserti, sed nascantur ex ipso vivi: Nam omnes pale mites Christi, aliunde sunt ipsi inserti. Nascuntur enim ex radice Adami: gratia vero inserunter Christo. Secundo falso praesupponi tur, omnes palmites in Christo renasci & vivere: nam hoc proprium est palmitum fructuosorum. Tertio, falsum est, renatos fructum bonorum operum ferre recusare: nam renati etiam voluntate sunt renati, ac proinde non recusant ferre fructum. Quario, falsissimum est, tenatos arescere, praecidi & perire

INSTAT: Dominus non solum dicit, palmitem arescentem, separan dum a vite, sed addit, & colligent eum, & in ignem mittent, & ardet Petest igitur, qui aliquando pames in vite, id est, membrum in corporChristi per fidem vivam fuit, mitti in ignem aeternm, ut semper ardeat.

RESP. Primo nulla est consequentia: nam antecedens loquitur de palmite infructuoso; consequens vero de palmite fuctuoso. De illo verum est quod conjicietur in ignem aeternum & uretur: de hoc non item. Securdo definitur palmes in vite, quod sit membrum i1n corpore Christi per fidem vivam. At haec definitio est nimis angusta: competit enim soli palmiti fructuoso. In genere autem palmites in Christo dicuntur omnes externa vocatione ad Christum vocari per praedicationem, Ecclesiae visibili adjuncti & fidem in Christum profitentes. Horum alii sunt fructuosi, alii infructuosi; discrimen hoc Domino manifeste constituente. Insitio hic est conjunctio cum visibili Ecclesia. Inseruntur autem visibili Ecclesiae, non tantum viva membra, sed etiam mortua.

IV. Matth. 24. v. 12. & 13. Et quoniam abundabit iniquitas, refrigescit charitas multorum. Qui autem perseveravit usque in finem, hi saivus erit. Ex hoc loco colligit Bellarminus, non omnes iustos perseverare, ac per hoc non omnes iustos salvari, Illud enim (refrigi scet chavitas) extinctionem plani sign ficare charitatis, alioquin non opponere: tur perseverantiae usque ad finem

RESP. Syllogismus erit talis. Si electorum quidam usque in finem non perseverant; tum electi fidem possunt amittere Verum est antecedens, teste Christo. Ergo & consequens. At prino falsum est assumtum: Omnes enim electi in finem usque perseverant, sicut promittit Dominus Jer. 32. v. 49. Reverentia mei indam cordi ipse rum, ut non recedant a me. Et Joh. 6. v. 37. Quicquid dat mihi Pater, ad me veniet: & eum qui venit ad me, nequaquam eijciam foras. Secundo ad probandum assumtum perperam allegatur Christi testimonium: Assumtum enim contendit, electorum quosdam non perseverare usque ad finem; at Christus hoc nequaquam testatur, sed perseverantibus usque in finem promittit duntaxat salutem

INSTAT: Si perseverans usque ad finem, salvus erit: sequitur quosdam non perseverare. Illud verum est: Ergo & hoc

RESP. Concedo totum, recte intellecto consequente, quosdam, nimirum eos qui non sunt electi, sed hypocritae ac proinde reprobis non perseverate. At electi omnes perseverant.

INSTAT rursus: Si multorum electorum charitas refrigescet & plane extinguetur, sequitur illos non perseverare usque in finem. Prius est, este Christo. Ergo & posterius. RESP. Primo falsa est assumtio. Secundo ad illam probandam non facit Christi dictum, quod non loquitur de electis: nam electi perseverant usque ad finem. Etsi enim in electis propter multorum ingratitudinem, perfidiam & improbitatem, beneficentiae studium interdum languescit: plane tamen nunquam extinguitur

Vv. 1. Cor. 9. v. 27. Castigo corpus meum, & in servitutem redigo ne forte cum aliis praedicaverim, ipse reprobus efficiar RESP. Argumentatio talis fuerit: Si electi possunt fieri reprobi, possunt etiam fidem amittere. Illud est, teste Paulo: Ergo & hoc. At falsum est assumtum: Deinde probatio ejus est aligna

VI. Gal. 5. v. 4. Evacuati estis a Christo, qui in Lege iustificami ni a gratia excidistis. Quomodo possent evacuari a Christo & a gratia excidere, si in Christo, & in gratia vere nunquam fuissent:

RESP. Objectio erit hujusmodi: Qui possunt evacuari a Christo & gratia excidere, ii possunt & fidem amittere: At electi possunt. evacuari a Christo & gratia excidere; teste Paulo: Ergo possunt & fidem amittere

At primo est amphibolia in phrasibus, evacuari a Christo & gratia excidere.

Nam in majore & minore Syllogismi significant separari a Christi conjunctione ante revera habita & excidere gratia in qua vero fueris. At in testimonio Pauli, evacuatum esse a Christo significat Christum inutilem sibi reddere, excludi a Christi communione, vacuum esse Christi, non esse participem Christi, nullam cum ipso communionem habere: & a gratia excidisse significat prolapsum esse ab evangelio antea recepto: (Per gratiam enim hoc loco Paulus doctrinam Evangelii incelligit, Legi oppositami) repudiaste gratiam in Evangelio oblatam. Secundo falsa est assumtio. Tert o reprobis, non de, electis. ad iliam probandam non facit Pauli testimonium, quod loquitur de

REPLICAT Bellarminus illud de electis loqui: idque sic ostendere conatur: Qui sunt vere in Christo & in gratia, ii sunt electi: Isti fuerunt vere in Christo & in gratia: Ergo isti sunt electis

Assumtionem probare conatur in hunc modum: Qui evacuat sunt a Christo & gratia exciderunt, ii in Christo & gratia vere fuerunt: Isti evacuati sunt a Christo & gratia exciderunt: Ergo in Christo & in gratia vere fuerunt.

RESP. Exceptionis assumtio est falsa, & probatio subjecta illam non probat; primo quia exstructa est ex testimonio Pauli incommode verso. Hieronymus enim vulgatam interpretationem diserte reprehendit, vertens, A Christi opere cessastis, infeliciter id quidem, sed ita ut vel ex hoc loco satis appareat, ipsum non esse vulgatae editionis interpretem. Secundo quia amphibolia est in phrasiPauli, ut paulo ante explicatum

INSTAT: Atqui diserte dicuntur gratia excidisse: Ergo in ea vore fuerunt.

RESP. Dicuntur excidere qui illius adipiscendae iter erant ingressi: quod etiam reprobis contigit, quum aliqui sint etiam ad veram fidem gradus

VII. IlX. & IX. 1. Timoth. 1. v. 19. Nonnulli naafragium fidet fecerunt. 1. Tim. 4. v. 1, Spiritus autem diserte dicit fore ut posterioribus temporibus desciscant quidam a fide. 1. Timoth. 6. v. 10. Radix omnium malorum est amor pecuniae: quam quidam dum appetunt aberrarunt a fide. Hinc ita concluditur: qui naufragium fidet faciunt, qui ca fide desciscunt, a fide aberrant, ii possunt fidem amittere: Electi naufragium fidei faciunt, a fide desciscunt, a fide aberrant: teste Paulo: Etgo electi possunt fidem amittere.

RESP. Primo est homonymia in nomine fidei. Nam in proposi tionis prima parte significat sanam seu veram Dei doctrinam: at i1 secunda significat certam electionis & misericordiae divinae persuasionem. Secundo assumtio est falsa. Tertio dicta Pauli illam non probant, nec enim loquuntur de electis: ac praeterea nomen fidei in illis non significat persuasionem cordis de misericordia Dei, sed μ eτονθμικώς sanam doctrinam.

X. Heb. 6. v. 4, 5 & 6. Fieri non potest ut qui semel fuerint illuminati, gustaverintque donum illud caeleste, & participes facti fuerin Spiritus Sancti, gustaverintque bonum Dei verbum, ac virtutes futuri seculi: si prolabantur, denuo renoventur ad resipiscentiam. Hinc ita colligitur: Qui prolabuntur, ii possunt fidem amittere: Electi prolabuntur, teste Paulo: Ergo electi possunt fidem amittere.

RESP. Primo propositio est falsa: Nam qui prolabuntur, fiden illam salvificam nunquam habuerunt: proinde amittere eam non possunt. Secundo falsa est & assumtio, nam impossibile est electos prolabi, hoc est universali apostasia ab Evangelio deficere. Tertio ad eam probandam testimonium impertinens adducitur: nam assumtio loquitur de electis; at testimonium Pauli non loquitur de electis sed de apostatis & temporariis, ac proinde reprobis

REPLICAT: testimonium Pauli loqui de electis: idque sic vult probare: Qui vere justificantur, illuminantur, gustant donum caeleste & participes facti sunt Spiritus Sancti, ii sunt electi: Atqui isti de quibus loquitur Paulus, vere justificantur, illuminantur, gustant donum caeleste & participes facti sunt Spiritus Sancti: Ergo isti prolapsi de quibus Paulus loquitur sunt electi.

RESP. Valde differentia sunt media quae in praemissis conjunguntur. Nam primum, videlicet vere justificari, est proprium electo rum, ac proinde omnes qui vere justificantur, sunt electi, ut testatur autea salutis aeternae catena quae exstat Rom. 8. v. 30. Quos praedestinae vit, eos vocavit, Iputa secundum aeternae praedestinationis propositum) & quos vocavit, eos etiam glorificavit. Sequentia vero media. primum partim ambigua, partim obscura sunt. Nam illuminari hoc loco significat vel Evangelii doctrinam cognoscere vel per metony miam significat baptizari, ut declarat Syrus interpres, quia ab effectu baptismi adultorum catechumenorum, φωlιζειν pro baptizare, & φωτισμα Baptismus, & baptizandis catechumenis status dies τuν φω¬ τον, apud Graecos vetustiores Theologos accipitur, ut liquet ex Iustini Martyris Apologia secunda pro Christianis ad M. Antoninum Imperatorem pag. 74. editionis Commel. Gustare donum caeleste signi ficat, quendam gustum percipere vitae aeternae. Participem vero fier Spiritus Sancti, significat hoc loco adipisci doctrinae Evangelii lucem & intelligentia, & aliquam inde laetitiam percipere, quam communicat Spiritus Sanctus operatione generali. Secundo haec sunt communia electis & reprobis. Distinctis ita & explicatis mediis facil est ad singulas praemissas respondere. Propositio partim vera est, partim falsa. Verum est in illa hoc: Qui vere justificantur, ii sum electi. Falsa sunt sequentia; Qui illuminantur, gustant donum caeleste & participes facti sunt Spiritus Sancti, ii sunt elocti. Nam falso solis electis tribuitur, quod ipsis commune est cum reprobis. Attamen in his electi non subsistunt, verum ulterius progrediuntur. Assumtio itidem partim vera est, partim falsa. Verum quidem est, istos de quibus Apostolus loquitur illuminari, gustare donum illud caeleste, participes fieri Spiritus Sancti: sed falsum est eosdem vere justificari, nam justificationis hoc in loco Paulus ne syllaba quidem unica meminit. Sed praeterea depravat Bellarminus dictum Pauli, cum ait, impossibile idem valere, quod difficillimum & rarissimum, quoc a verbi significatione longe est alienum

INSTANTIA: Pro quibus Christus est crucifixus, ii sunt electi: Pr. istis prolapsis Christus est crucifixus: Ergo isti sunt electi. Assumtioniobatio est: quia Paulus dicit, quod rursum crucifigant sibi Filium Dei. At quod denuo sit, semel jam factum esse oportet. Ferditi denus sibiipsis crucifigunt Filium Dei. Ergo jam antea ipsis quoque crucifixus

ist, hoc est, ipsorum redimendorum causa

RESP. Est amphibolia duplex in hoc sophismate. Una oritur ex s t Graece est una voce, ἀνασκυροντες. Altera amphibolia oritur ex phrasi t. c. r to mundum crucifixum esse & se mundo hoc est, sic ut a mundo despiciatur, se vicissim mundum pro nihilo habere, sicut Judaei Christum quem crucifigebant, pro nihilo ducebant. INSTANTIA secunda. At expresse dicitur, quod rursum, rursum d.

RESP. 1. Est ἀνακολμδον: 2. contrarium potius sequitur: nimirum Christum pro ipsis non esse mortuum. Nam illi dicuntur Chriζ prio exponunt, quod semel fecerunt scelerati Judaei, & quod rursus faciunt Apostatae. Si autem Christus pro ipsis semel esset crucifixus ipsi cum denuo non crucifigerent sibi, id est, pro nihilo ducerent, sed potius amore & honore prosequerentur.

XI. Heb. 10. v. 26. Voluntarie peccantibus nobis post acceptam notitiam veritatis, jam non relinquitur hostia pro peccato: terribilis autem quaedam exspectatio judicii & ignis aemulatio, quae censumtura est idversarios.

RESP. Objectio talis erit: Qui voluntarie peccant post acceptam notitiam veritatis, ii fidem amittunt. Electi voluntarie peccant post acreptam notitiam veritatis, teste Paulo: Ergo electi fidem amittunt. Atprimo medium est ambiguum. Nam voluntarie peccare post acceptam, notitiam veritatis, dupliciter accipi potest, vel particulare peccatum aliquod committere puta furtum, adulterium, homicidium, scienterquidem, tamen ex infirmitate: vel universali apostasia a Christo & Evangelio ipsius deficere, idque elata manu ex destinata malitia. Secundo falsa est propositio, utrovis modo medium accipias. Nam de iis qui particulari aliquo lapsu delinquunt, vera non est: alioquin actum fuisset de Davide & Petro: imo nullus non hominum maneret hac catione morti aeternae mancipatus. De iis vero qui universali apostaia a Christo se alienos declararunt, multo minus vera est, quia fidem llam salvificam nunquam habuerunt; proinde nec amittunt. Tertio si assumtio intelligatur de peccato ex consensu quidem voluntatis, sed tamen per infirmitatem ab electis admisso, vera quidem erit, sed de tali peccato noc propositio, nec dictum Pauli loquitur. Sin vero intelligatur de universali apostasia, falsissima est: nec ad eam probandam facit Pauli testimonium, quod non de electis loquitur, sed de impii postatis, qui deserunt aggregatione Domini, ut est v. 25. hoc est, qui penitus ab Ecclesia Christi deficiunt, ut Arius, Juliam Apostata, & alii

REPLICAT, illud loqui de electis: idque sic cupit probare: Qui acreperunt cognitionem veritatis, sunt electi: Illi de quibus testimonium Pauli loquitur, acceperunt cognitionem veritatis: Ergo illi sunt electiRESP. Propositio non est universaliter vera: quidam enim dun dam vero sunt reprobi, quorum multi veritatem Evangelicam agnoscunt, ut sit ipsis in testimonium. Conclusio igitur est ἀπυμπερας ος

XII. 2. Pet. 2. v. 21. & 22. Melius erat ipsis non agnovisse viam iditum est sancto mandato. Contigit enim illis illud veri proverbii, canis reversus ad suum vomitum & sus lota in volutabro luti. RESP. Objectio talis fuerit: Qui post agnitionem viae justitiae a sancto mandato sibi tradito regrediuntur, qui per vomitum pectore purgati ad vomitum redeunt, qui ex luto antea egressi & vere loti ad volutabrum 6.

At primo falsa est propositio: nam qui talia faciunt, fidem illam est & assumtio. Tertio illa adducto testimonio Petri non probatur quia Petrus non loquitur de electis, sed de hypocritis & temporariis E t

REPLICAT, & Petrum loqui de electis sic conatur evincere: Quie vere effugerant eos qui in errore versantur, & inquinamenta mundi per agnitionem Domini & Servatoris nostri Iesu Christi effugerant, it sunt electi. Isti de quibus Petrus loquitur illa fecerant: Ergo isti de quibus Petrus loquitur sunt electi

RESP. Propositio laborat elencho falsi proprii: Nam electorum proprium esse statuitur, quod ipsis commune est cum reprobis quiusdam. Etenim reprobi quidam vere se ab idololatris & gentilibus s. mini & Servatoris nostri Jesu Christi externos moros emendarant a t.

INSTANTIA I. At implicantur rursus: Ergo semel erant explicati & scluti.

RESP. Concedo totum secundum quid: Explicati & soluti fuerant, nimirum erroribus pristinis, utpote idololatria & externa molum perversitate, idque ad tempus. Sed non omnes in quibus quaI¬

INSTANTIA 2. Quibus vera fides tribuitur, ii sunt electi: istis a Petra vera fides tribuitur, adscribitur enim illis quod Christum agnoverint, & viam justitiae sanctique praecepti. Ergo: &c.

RESV. Primum assumtio est falsa: secundo peccatur in probatione elencho falsae definitionis: Vera enim & salvifica illa sides non est? dun:axar cognitio Christi & viae justitiae sanctique praecepti: nam A ipsis daemonibus horum cognitio inest, & inajor quidem quam hominibus: Corruit igitur conclusioHactenus vindicata sunt duodecim illa Scripturae testi¬

monia, quae Bellarminus depravavit: nunc se¬

quuntur exempla octo. Primo sic Bellarminus ait: Veniamus nunc ad exempla eorum, qui Spiritu Sancto referente, fidem vel charitatem amiserunt. Atque ut alio incipiamus. PRIMo, Angeli mali, qui Scriptura teste peccaverunt, & ex Angelis diaboli fieri meruerunt, certe antequam peccarent, justi fuerant, ut coll gunt sancti Patres ex cap. 14. Iosaiae & 28. Ezochielis.

RESP Primo peccatur elencho τῆς πολυζετίσεσς seu fallacia secundum plures interrogationes: Alia est enim quaestio de side justificante quae amitti non potest: alia de charitate quae vel Dei creatoris est, vel Dei Redemtoris. Charitas Dei creatoris amitti potest, sic ut eam amiserunt mali Angeli: sed charitas Dei Redemtoris amitt nequit, cum sit necessarium & inseparabile fidei justificantis effe ctum. Secunto exemplum malorum Angelorum est pline al enum a proposito: nam quaestio est, an homines electi fidem justificantem amittere possint? At mali Angeli nec homines sunt, nec electi, nec sidem justificantem unquam habuerunt nec habere potuerunt, cum ipsis nulla promissio de justitia per Christum danda, unquam sit facta; nec per & propter Christum sint justificati

Instantia: At justi tamen fuerunt antequam peccarent: ut colligunt saneti Patres ex capite decimoquarto Iesciae & 28. Ezchiolis. Ergo per peccatum justitiam amiserunt.

RESP. Primo sophistica est haec homonymiae aucupatio. Nam antecedens loquitur de justitia inhaerente, & qualitate in prima creatione insita: sed consequens loquitur de justitia non inhaerente, sed propter Christum imputata. Secundo conceditur antecedens: sed peccatur ωοιεχργειᾳ in eo probando cum a nemine in dubium vocetur. Tertio dicta quae citantur ad illud probandum non sunt ido nea. Nam quod Jesaias ait cap. 24. vers. 12. Quomodo de idisti deccelis Lucifer, nate Aurora? illud non de satana sed de rege Babylonio propheta dixit, quem regem appellat Luciserum notum Aurora, metaphorice, propter magnificentiam ejus & splendorem, quo prae caeteris regibus fulgebat Cum illum de coelo decidisse ait, significat, illum privatum esse summa illa velut caelesti luce & dignitate sua Quod de Satana hunc locum quidam exposuerunt, a sensu propheae longissime discesserunt: valde autem absurdum est; quod Luciferum diabolorum regem, eique hoc nomen a Propheta inditum esse, finxerunt. Locus Ezechielis est cap. 28. v. 13, 14, 15. In He dene horto Dei eras, omnes lapides preciosi opertebant te, pyropus, topa. χius & adamas, beryllus, thalassius, sardius & jaspis, sapphirus, Chrysoprasus, smaragdusque cum auro: opus tympanorum tuorum & fistularum tuarum in te, dis quo procreatus fuisti, pareta erant. Tu Cherub eras ex quo uali te protectorem, ex quo praeposui te, in monte sancto Dei eras, inter lapides ignotos indesinenter ambulabas. Intiger erus in viis tuis inde a die quo procreatus fuisti, donec praesso fuit iniquitas in te. At Ezechiel non habet sermonem ad Satanam, sed ad regem Tyri, nt contextus palam evincit.

SECUNDUM EXEMPLUM. Primi nostri parentes ad Dei imaginem & similitudinam conditi, fide & gratia ornati erant, etiam adversariis testibus, & tamen eos gravissime lapsos esse, adversarii negare non possunt.

RESPON. Objectio talis fuerit: Si primi nostri parentes fident camiscrunt, cum renati fidem amittere possunt, Verum est antecedens: Ergo & consequens. At vitiosa est haec objectio, primum ob homonymiam nominis fide. Nam in antecedente fides non significat persuasionem illam de remissione peccatorum propter Christum, quam nostri primi parentes ante lapsum habere non poterant; sicut in consequente. Secundo peccatur adductione exempli non appositi: nam quaestio est de electis per regenerationis gratiam fide justificante donatis: at primi parentes nostri ante lapsum fide justificante per rege, nerationis gratiam donati nondum erant, quia adhuc in statu primaevae integritatis erant

TERTIUM EXEMPLUM: Saul Rex Israelitarum amisit fidem justificantem: Saul Rex Israelitarum fuit electus ad vitam aeternam: Ergo electi ad vitam amittunt sidem justificantem

RESP. Utraque praemissa est falsa: Nam Saul nec amisit fidem justificantem, quam uunquam habuit: nec ad vitam aeternam electus fuit.

Replicatio ad refutationem majoris: S. Saul erat bonus & non erat vr de filiis Israelis melior illo, tum profecto fidem justificantem habuit: Verum ost antecedens teste Spiritu Sancto 1. Reg. 9. seu 1. Sam. 9. v. 2. Ergo & consequens.

RISP. Est primo in loco citato homonymia orta ex idiotismolinguae Hebraicae, in qua nomen IUO & bonum & puichrum significet, at in hoc loco pulchrum denotat, quemadmodum etiant R David Rimchi explicat & Hebraei communiter, unde & Thargum onathae habet yQu) pulcher aspectu Quocirca hoc nomen istoloro non ad animum, sed ad dignitatem corporis refertur. Nos vero nunc agimus de spirituali prorsus fidei dono, in anima inhaerense. 6: cunno etiamsi daretur, accipi hoc loco nomen QO, bonum, de anime: tamen alienum esset hoc testimonium a proposito: nam nos hune loquimur non de justitia legali quae est qualitas in anima inhaerens: sed de justitia Evangelica, quae in nobis non inhaeret subjective. verum duntaxat imputatur nobis propter Christum, in quo tanquam in proprio subjecto inhaeret.

Peplicatio ad 1. futationem minoris: Spiritus Sanctus dicit, Siau Ius fnissenlectum 4. Reg. sus 1. Sam. 9. v. 2. Erat Saul electus. Etgo sui eleeius ad vitam aternam. RESPOND. Versio dicti allegati est mala¬

Verti debet; Eraio Saul juvenis. Nam θVIA significat quidem alias etiam electum, sed huic loco ista significatio minime quadrat. Juvenis autem dicitur Hebraeis TPla quod sit electus, hoc est, aptus ad omnem remad omne opus, ad bellum, potius quam senex, inquit Rabbi Davidi Cimchi,

Instantia 1. Sam. 10. v. 24. dicitur, Videtisno quem elegit Iehova? go Saul fuit elictus ad vitam aeternam. Er

RESP. Homonymia est in dicto Samuelis: nam elegisse in eo non ist ordinasse ad vitam aeternam, sed designasse ad suscipiendam regiam functionem quod contextus clare indicat,

QUARTUM EXEMPLUM: David amisit fidem iustificantem David fuit electus ad vitam aternam: Ergo quidam electi ad vitam aeternam amittunt fidem iustificantem. Propositionem sic conatur probare: Qui magnum aliquod peccatum admittit fidem iustificantem amittit: David magnum peccatum admisit, ut liquet ex Psalmo sexto. Ergo fidem tust ficantem amisit.

RISP. Propositio est falsa: Quia fortior est Christus, quam ut diabolus per instrumenta sua ut peccata, ut tentationes, ut persecutiones, ut seductores possit ullam ovium e manu ejus rapere. Impellit quidem Satanas etiam electum hominem ad peccandum, (sicut mpulit Davidem) & quidem eo fine, ut illum subvertat & a Christo abripiat: sed non patitur Christus, ut Satanas eo usque hominem electum impellat, ut is dejiciatur de gradu salutis. Fortior est, Christus quam Satanas: ideo membra Christi suis persuasionibus nunquam Satanas a Christo divellet. Secundo peccatur ωοιχργεια in probanda assumtione, de qua nemo ambigit:

Replicatio: Si electi fidem iustificantem non amittunt, etiamsi graviter peccent; tum licet impune peccare, tum electi servabuntur, quo modocunque in peccatis sese volutent. Atqui totum hoc consequens est absurdum: Ergo & antecedens:

RESP. Propositio est vitiosa elencho παρα τόἐπόμδνον. Nam ex antecedente non sequitur, licere impune peccare, vel electos servatum iri quomodocunque sese gerant: sed hoc potius; Ergo electi in peccata lapsi, non desperent, ut Cajin, ut Saul; sed resipiscant & conversi ad DOMINUM credant, sibi peccata quantumvis gravissima remissum iri propter Christum, ac sese hac consolatione erigant, nihi condemnationis esse in iis, qui sunt in Christo Jesu. Deinde do intantiam. Nam si replicationis consequentia est bona: tum vale bit & haec: Si ii qui peccaverint, Advocatum apud Patrem habent ESUM CHRISTUM Justum, & ipse est propitiatio pro pec- catis nostris, tum licet impune peccare & in peccatis sese voluta re, &c.

QUINTUM ExEMPLUM: Salomon amisit fidem iustificantem: Salomon fuit electus ad vitam aeternam: Ergo quidam electi ad vitam aeternam amittunt fidem iustificantem. Assumtionem probat Bellar minus duobus testimoniis & ratione. Sed primo peccat ωοοργειος lum multis probat, quod nemo negat: Deinde fallitur homonymi in ratione, cum ait, filius erat Davidis hominis sancti, igitur secundum loctrinam Calvini & Petri Martyris & ipse sanctus erat. Nam home, sanctus dicitur vel inhaerente sanctitate sanctus est, sicut sancti erant primi nostri parentes ante lapsum: vel qui per imputationem sanctitatis Christi sanctus est & per inchoationem sanctitatis inhaerentis ut sanctificati in Christo: vel qui pertinent ad sanctum populum cum quo Deus iniit fedus, se semper ex illo aliquos convertere & vera atque interna sanctitate donare velle: Postrema significatione ajunt Calvinus & Martyr a sanctis parentibus nasci sanctam prolem, idque autoritate Pauli, qui idem docet Rom. 11. v. 16. Si radi sancta est, etiam rami. Similiter 1. Corint. 7. 14. Maritus infidelis sanctificatus est in uxore, & uxor infidelis sanctificata est in viro: alioqui certe liberi vestri impuri essent: nunc autem sancti sunt. Propositio autem est falsa. Eam sic probare conatur Bellarminus: Hunc virum in senectute a oratia & justitia excidisse, Scriptura testatur, quae refert eum etiam idola omnium concubinarum suarum turpissime coluisse: Eundem plane reprobum atque damnatum esse indicat Cyprianus lib. primo Epistolam quinta, & Augustin, lib. viges. secund, contra Faustum cap. octoges. oct RESP. Primo peccat allegando Scripturam testem, quae nihil tale testatur quod asserit ipse Bellarminus, scili. Salomonem a gratia & justitia excidisse: Ubi enim hoc Scriptura dicit? Secundo errat addus cto non sufficiente adjuncto signo: Idola coluit, Ergo gratia excidit. Quia etsi Deus ipsum gravissime labi passus est, misericordiam tamen suam non abstulit ab eo, ut per Nathanem pollicitus erat, 2. Sam. 7 v. 14. & 15. Proinde Salomon resipuit, ut Ecclesiastes ab ipso scriptus testatur: Quod si resipuit, gratia Dei penitus non exciderat.

Replicatur, promissione Nethanis intelligendam de regno corporali. RESP. Petitio est principii. Nam non esse hanc promissionem. intelligendam de regno corporali, liquet primo ab experientia, nam maxima pars regni, Salomonis posteritati fuit ademta; successu temporis totum regnum; sic promissioni eventus non respondisset: Deimus idem constat ex applicatione promissionis ejus ad omnes electos Psalm. 89. versic. 31. & seqq. Si dereliquerint filii eius legem neam & in inditiis meis non ambalaveriat. Si statuta mea prophanaverint & praecepta mea non observaverint; visitabo quidem virga defectionem eorum & plagis iniquitatem eorum. Sed benignitatem meam non imritam faciam ab eo, nequementiar contra fidem meam. Tertio petit principium Bellarminus allegatione testimoniorum Cypriani & Augustini quae sunt in dispurationibus Theologicis authentica,

SEXTUM ESEMPLUM: Petrus am sit fidem iustincantem: Petrus fuit electus ad vitam aeternam: Ergo quidam electi ad, &c.

RESP. Prepositio est falsa: quia Lltistus rogaverat pro Petro, nesides ejus deficeret. sessumtionis probatio talis adfertur: Petrus valde peccavit neg ines. Chr stum & nagatianem perjurio confirmando: Ergo amisit fidem justificant. m

RESP. Antecedens tantum καζακι verum est, Petrus peccavit, sed non ex toto animo & plena voluntate: quod abunde resipiscentia e jus testatur. Confessio defecit in ore, sed non defecit in corde¬

SEPTIMUM EXEMPLUM: Simon Magus amisit fidem just ficantem: Si non Magus fuit e ectus ad vitam aeternam: Ergo, &c.

Majorem probare vult Bellarmin testimonio Lucae qui Actor & v. 13, ait: Ex us cred dit on Simon Migus.

RESP. Homonymia est in voce crud re. Minor loquitur de fide justificante: at testimonium Lucae de fide duntaxat histotita. Adum Bllirminus calum iam, quum Calvino impingit, cum dicere. Simonem Magum non vere credidisse, sed fideni simulasse. At Calvinus hanc ipsam de simulatione fidei sententiam reprehen sit, ut liquet ex commentariis ejus in Acta Apostolica

OCTAVUM EXEMPLUM. Iudas proditor amisit fidem justificantem: Iudas proditor fuit electus ad vitam aeternam: Ergo, &c.

RESP. Amhae praemissae sunt falsae: nam Judas nec electus fuit ad vitam aeternam, nec fidem justificantem amisit, quam nunquam habuit.

Probatio minoris affertur hujusmodi: Quicusque ditus est Christo est electus ad vitam aternam: Iudas croditor datus fuit Christo, ut ipre Christus test itur Ioh. 17. 12. Quos dedisti mihi, ego custodivi, & nemoex eis periit, nisi filius ille perdiionis: Ergo Iudas prolitor fuit electus ad vitam aternam.

RESP. Primo est ambigua phrasis datum esse Christi. Nam alidati sunt Christo ut Mediatori & Redemtori: quo sensu soli elect dati sunt ipsi, ut ipsis daret vitam aeternam Joh. 17. v. 2. alii ut Domino & regi, quo sensu omnia in coelo, terra & infernis data sunt ChriRursus alii sunt dati Christo quibus daret vitam aeternam: alii, quibus committeret Apostolatum. Secundo propositio intelligenda est de datis Christo ut Mediatori & Redemtori quibus daret aeternam. vitam: Assumtio vero de datis Christo ut Domino & Regi & qui bus committeret Apostolicum munus. Sensus ergo verborum Christi est: Quos dedisu mihi, nimirum ut illis Apostolicam functionem concrederem, ego custadivi, ne videlicet fermento Pharisaeorum vesacerdotum inficerentur & a tua veritate, quam ego illis anuunciav abducerentur. Teiro etiamsi daretur, Christum loqui de electis ad vitam aeternam, tamen inde colligi non posset aliud, nisi solum Juciam proditorem periisse, quia exclusive loquitur DOMINUS; Nemo ex in periit, NIS1 filius ille perditionis. Sed adversarii de aliis etiam ele ctis idem asserunt τον Xογίςως: Nemo ex datis Christo perut isi Judas proditor: Ergo alii etiam electi possunt perire. Imo contrarium potius colligi debet; Ergo alii ele &i non possunt perire

Replicatio ad refutationem Majoris: Qui est justus, habet fiden justificantem: Iudas proditor fuit aliquando justus: Ergo habuit fidem justifica utem. Minorem nititur probare Bellarmin ex dicto Christi. Joh. 17. 12. de quo jam respondimus.

Instantia: Qui est in grage Christi, habet fidem justificantem: Iudas produor fuiu in grege Christi. Ergo.

RESP. Primo propositio non est vera universaliter: nam conceditur tantum de iis, qui ita sunt in grege Christi, ut etiam sint ex eo Secunso Judas proditor fuit quidem in grege Christi, sed non fuit ex eo: nam si fuisset ex eo, mansisset utique cum eo.

Hectenus de octo exemplis responsum. Tertium argumentum ducit Bellarminus a testimonio seu desinitione Ecclesiastica: quia eundem hunc errorem olim in lovinia no Eccesia damnavit, teste Hieronymo lib. 2. adversus lovinianum & August no haeresi 82.

RESP. Primo peccat in eo, quod confirmationem petit a testimonio non authentico in controversiis Ecclesiasticis. Secundo decipere conatur imperitos ficto testimonio: ait enim ab Ecclesia dama natum in Joviniano hoc dogma: Electos non posse sidem salvificam penitus amiltere, quod in eo damnatum non est. Nec ex Hieronymo, vel Augustino id ostendi potest: quia hi Patres damnarunt in Joviniano, quod docuit: Non tosse peccare hominem lavacro regensationu accepto. Atqui distinctum est hoc dogma a praecedente. Deinde hoc ita simpliciter docuit Jovinianus, erravit: sin vero μαζα οι & eodo sensu quo Johannes prima epistolam cap. 3. v. 9. nimirum, renatum non posse peccare, hoc est, non posse peccatis sese totum dedere, non pos. peccare ad mortem, to quod ex Deo natus est, non video cur damnat debuerit. Proinde si damnatus fuit propterea Jovinianus, eadem opera damnatus fuit Apostolus Johannes cujus expressa haec sunt verba: Quisquis natus est ex Deo, peccato non dat operam, quoniam semen ipsius in eo manet: nec potest peccare, to quod ex Deo natus est Quocirca plus apud nos esse debet verbi divini veritas, quam Conciliorum autoritas. Hieronymus quia conjugii infestissimus hostis acosor fuit, acerbissime quoque illos est infectatus, qui conjugii sancti tatem defendunt, ut Jovinianum & Vigilantium, quibus varias haereses impegit, sed cum injuria.

Refutata obiectione quam Bellarminus petiit a defini¬

tione Ecclesiastica: restant quinque

rationes. I. Omnis habitus amitti potest: Fides justificans est habitus: Ergo sides justificans amitti potest.

RESP. Primo propositio vix concedetur a Philosopho, siquidem habitus est confirmata constituti: animi & altera quaedam naturaideo via amiiti potest. Deinde etiamsi detur, propositio, non est ta men univene vera: Omnis habuns amiiti potest, nimirum noesitaindust: ia conmparatus & nisi sita i:o in animo hominis contiomatus. At iide, justificans frimo non comparatur nostra industria, sed est, habitus a Spuritu Sancto insusus per regeneratiunis gratiam cujus Deum poenitere non potest: deinde in omnibus, quibus a Deo datur, confirmatur ab eodem ita ut perseveret: nam ques Dus iuest ficavit, tos etiam glorisi avit, Rom. 8. 30. non potest igitur amitti¬

Instantia. Qui facit actum infidelitatis, perdit habetum fidei: Qui balet hanitum sidei, potest facere actum infidelitat: Ergo qui habet habitum sidei potest eum perdete. Majorem dicit esse veram setuns

dum Scripturam & ex doclrin tadverfaciorum, quae est, per omne peccatum excuti sidem justifiintem & effundi ex corde Spiritum Sanctum. Minotem vero sic probat: quia habitus non impedit ex necessitate. actum contrarium, ut perspituum est ex ratiene & naetura omnium aliorum habituum, qui inclin int ad actum suum, sed non cogunt.

RESP. Primo Major est falsa: nam ut habitus non pendet ab actu, quemadmodum erudite disputat J. Caesar Scaliger Exercitat. 71 ita etiam non evertitui uno & altero actu: sicut Divid non exuit statim omnem clementiam cum Urijam intersici curavit: nec statim alijerit onem in Deum fidem, cum metu Saulis ad Philistaeos profuigit. In probatione Majoris impudenter provocat Bellarminus ad test, momum Scripturae, quod nullum habet, & ad festimonium adversatiorum, quibus falsam sententiam affingit: quia illa docti inae tttem nobis triliuit, ne stra non est.

Secunto salsa est & Minor & inepta ejus probatio: nam habitus est impressa animis nostris qualitas sive affectio talis, quae ffeit ad idem in perperuum agendum non tantum animi propensionum & alaci itatem, sed determinatum penitus voluntitis nostrae mntum & de siderium: neque etiam contiatiae affectionis iationes vel motus sto, hoc est, dominatui & imperio ejus subjecta. 1. Cor. 15. Hebr. 2. I

adimittit.

Tertio, peccat ἀουλλεγεστιᾳ, quia argumenttionem ex quatuor terminis conteait: nam facere actum infidelitatis, & posse facere actum infidelitatis non est idem

Post instantiam Bellarminus fingit nos excepturos, quod non excipimus, nimirum Deum non permittere homines, semel vere justifica. tos labi in peccatum, secundum suam promissionem. Tum quaerit, ubi sit illa promissio & contra d sputat, hoc est, puenat cum monstro a seipso genito: sed pugn it ineptissime. Sic enim colligit

Scriptura dicit, "Cum avertit se justus a justitia sua", Ezech. 18. & sit negverimus, & ille negabit nos, 2. Tim. 2. Ergo Deus permitiis vere justificatos labi in peccatum,

RESP. Impertinentia nihil probant Nam haec testimonia non agunt de vere justificatis: at quaestio est de vere justificatis. Deinde nunquam negatum est a nobis, vere justificatos labi in peccatum: quid igitur contra disputat, ac si id negatum esset? quid Andabatarum more sine hoste bellum gerit:

SECUNDA RATIO: Muiti in infantia baptizati, cum adelaverint gravissime peccant & damnantur. Oumes in infantia baptizati sunt praedestinati ad vitam, per baptismum vere justisicantur & fidem accipiunt: Ergo multi praedistinati ad vitam & qui per haptismum vere justificantur & sidem accipiunt, cum ad deverint gravissime peccant. & damnantur, Minorem probat testimonio Luthetanntum

RESP. Primo in conclusione committit Bellatiminus suphisma ετεροζετόσεως, quia mutat statum controversiae: falio nobis unpingit dogma, quod non est nostrum: nec enim docemus, infantes per baptismum justificari; nec negamus electos & justificatus etiam gravissime peccare. Decipere conatur etiam elentho πολυζετητεσις, quia misret duas quaestiones distinctas, siquidem alia est quaestio, an electi gravissime peccent? alia an dammentur? Sicuide falsissima est al sumtio. Tertio quod ad probationem attinet, viderint Lutherani quid. Papistis concedant, & quomodo se ab errore operis operati in saci amentis liberent

Instantia I. Imo etiam sine baptismo ex sententia Calvini & PetriMartyris & Buceri, filii fidelium nascuntur sancti.

RESP. Primo instantia est aliena a proposito: quia de baptigzatis iam quaeritur. Secundo, non tam ex piorum istorum doctorum, quam ex Pauli Apostoli sententia, filii fidelium sunt sancti, ut liquet ex cap. undec. ad Rom v. 16. Sa radex sancta est, etiam rami, & ex 1. Cor. 7. 14. Maritus insidelis, sanctificatus est in uxore, & uxor infidelis sanctisit cuta est in viro, ulioquin cerre liberi vestri impuri essent: nunc autem sancti sunt. Un.ie liquet, fidelium liberos vi federis sanctos esse vel ante baptisinum, accedit autem baptismus tanquam sanctitatis sigillum

Instantia 2. Omna fitios fi lelium, vil cerre onines qui in in fantia. captizantur isse paedestinats, & nοn pesse peccare, testis est Calvinus, vilnon posse aamnari, testes sans Bucerus & Martyr

RESP. Haec vero est calumnia: istud enim sancti illi viri non docuerunt. Quocitta inanis etiam est argutatio, quam Bellarmin. subicit: Si virum esset paradocum istorum, Quines Catholici, qui in infantia baptizati sunt, praedestin tet essent ad vitans & perere non possent; quos tamen isti pro memlris Antichi ist: & nfidelib. habent. Nam pacadoxum illud non est Calvini, Buceri & Maitytis. Si quid tale Lutherani asseruerunt, cum Eicllatimino deeu linigent: nos alienam litem nostram non facie: ut

TERTIARATO: St electi sidem justisicantem anittere nequeunt, nulli erunt Iiare: iti in mundo. Atqui multi sunt haeretici in mundo. Ergo, Re¬

RESP. Major laborat elenelro πυργι το ἐπῆεινον: non enim istua sequitur, sed potius, electo; ad vitam aeternam non posse fieri hareticos, hoc est, errores fundamentum salutis everteres pertinacit: Ttue ri¬

Majoris probatio: Quia hoc interest inter pagnnos & haeratt os: aunis paganifides nunqu am habucrunt, hart c haliuerunt & amirnat. Ex nobis ipsis (inquit Apostolus Actor. 20) exsurgent viri loquentes perversa. Et. 2. Tim. 2. Hymenaeus & Philetus a veritate exciderunt. Et ad Tit. 3. Haereticum devita, sciens, quia subversus est, &c.

RESP. Primo probatio haec aliena est & locum habere non potest, nisi praesupponatur, tantum electos ad vitam aeternam fieri haereticos: quam ὑπνθεσιν nunquam concedemus. Secundo si intelligatur fidei nomine cognitio doctrinae Evangelii, differentia haec interpaganos & haereticos, non erit universe vera. Nam Lucianus factus est paganus; cum Christianam religionem antea fuisset professus: ergo cognitionem ejus habuit. Sic Julianus Apostata: nam paganorum nomine cum Augustino & aliis patribus intelligimus Gentiles seu Ethnicos. Sin vero fidei nomen capiatur pro firma illa persuasione de remissione peccatorum propter Christum data, falsa est hujudifferentiae αυζαποδυσις seu pars altera de haereticis: nam illi fidet ustificantem nunquam habuerunt: & testimonia adducta illam neutiquam probant

QUA RTA RATIO: Si justi peccare non possunt, vanae sunt admonitiones Apostolorum ut timeamus, ut caveamus, ut soliciti simus: frustra Dominus orare jussit, Dimitte nobis debita nostra, &c. superva. canee resipiscentia, absolutio & reconciliatio lapsorum defenditur con¬

G Et ego vitam aeternam do eis, nec peribunt in aeternum, neque rapiet ea cedens.

RESP. Primo peccat Bellarminus sophismate τ ἐτεροζητίσεως;, quia mutat statum controversiae. Non enim questio est inter nos, Anjusti peccare possint? Sed, an electi ad vitam aeternam fidem justificantem qua semel a Deo donati sunt, possint penitus amittere? Secundo ambigua est dupliciter quaestio Bellarmini, An justi peccare possint prima ambignitas est in subjecto nempe in nomine justi. Intelligi e nim possunt vel originaliter justi, quo sensu Adamus ante lapsum erat justus, vel Evangelice, quo sensu post lapsum credentes in Christum justi dicuntur: posterius significatum hic locum habet. Altera ambiguitas est in praedicato videlicet in verbo peccare; quod intelli gitur vel de quovis peccato ex infirmitate commisso, vel de peccate ad mortem. Priore significatione non negatur, justos posse peccare Nam ut ait Johannes epistolam 1. cap. 1. vers. 8, 9, & 10. Si dixerimus nos peccatum non habere, nos ipsos fallimus, & veritas in nobis non est? Si confiteamur peccata nostra, fidelis est Deus & justus, ut remittat nobis peccata & purget nos ab omni iniquitate. Si dixerimus nos non peccasse, mendacem facimus eum, & sermo ejus non est in nobis. Proinde absurda illa a Bellarmino collecta nos non attingunt. Posteriore significato negamus justificatos obedientia Christ: & renatos ex Deo. per Spiritum S. posse peccare: quia idem negat Apostolus Johannes epistolam supra citata, c. 3. v. 9. Quis quis natus est ex Deo, peccat, non dat operam, quoniam semen ipsius in eo manet: nec potest peccare, eo quod ex Deo natus est?

QUINTA RATIO: Quae sententia desperationem inducit, ea non est vera. Haec sententia Electos non posse fidem justificantem amittere, desperationem inducit. Ergo non est vera.

RESP. Utraque praemissa est falsa. Assumtionem Bellarminus probare nititur: sed a proposito plane discedit. Qui (inquit) de futus ris eventibus nihil sibi certi polliceri nisi temere potest, is cerro sperare non potest se vere justum esse: Atqui nullus sani cerebri de futuris evelibus quicquam sibi certi polliceri nisi temere potest. Ergo, &c.

RESP. Bellarmino opus est helleboro ut cerebrum expurget: quod profecto sanum non est, nam & oratio & ratio ejus aegrotat. Oratio quidem, quia verbum sperare usurpat de re praesenti. Atqui futura speramus: praesentia sentimus vel de illis confidimus. Ratio ve ro Bellarmini plane est insana: quia cum probare debuisset; Sententiam, de infallibili certitudine & firmitate fidei justificantis desperationem inducere; conclusit, nullum sani cerebri certo sperate posse se vere justum esse. O caput Anticyris dignum tribus? Deinde bat assumtionem prosyllogismi testimoniis, cum eam nemo neget. Refutatis ita omnibus quae Bellarminus artulit; firmum manet, Electos ad vitam aeternam per Spiritum Sanctum regenitos, fidem justificantem amittere nunquam penitus posset Tantum de conservatione fidelium in communione cum

Christo: restat de donatione vitae aeternae.