Table of Contents
Syntagma Theologiae Christianae
Liber 1
Caput 2 : An Theologia vera sit, quid sit, et quod subiectum eius.
Caput 3 : In quo de Theologia archetypa
Caput 4 : In quo agitur de theologia ectypa
Liber 2
Liber 3
Liber 4
Liber 5
Liber 6
Caput 22
Caput 23
Liber 7
Liber 8
Liber 9
Liber 10
Caput 15
LIBERTAS seu potestas electionum vocationumqueseu missionum Ecclesiasticarum est jus quod tota Ecclesia habet in eligendis sibi vocandisque ministris probatis atque idoneis & in ordinem sacrum cooptandis.
Ejus exactam & accuratam rationem Ecclesia habere debet. Sicuenim pro fide, ita etiam pro hac pugnandum est, ut Chrysostomu ait hom, undecima, in Epistolam Pauli ad Ephesios. Nemo enim sibi pse functionem Ecclesiasticam absque electione & vocatione legitima sumere debet, Hebr. 5. 4, 5. 6. Neque sibi ipse quisquam sumit hunhonorem, sed qui vocatur a Deo, sicut & Aaron. Ita & Christus non ipso sibi hunc honore tribuit ut fieret Pontifex, sed is qui dixit ei, Filius meus is tu, ego hodie genui te. Sicut & in alio Psalmo dicit, Tu es Saterdos in aeternum, secundum ordinem Melchisedechi,
Imo ne quidem ultro appetere & ambire quisquam munus Ecclesiasticum debet ac inprimis pastoratum seu Episcopatum: ut nec Aarori nec Prophetae ulli, nec Apostoli nec Episcopi ab Apostolis constitu ti, tum nec alii pii Episcopi, ut Ambrosius & Augustinus ultro appetiverunt, & ambiverunt Episcopatum. Nec est quod quisquam obtendat illud Pauli, 1. Tim 3 1. Certus est hic sermo si quis Episcopatuem desiderat, praeclavum opus desiderat. Nam Paulus non dicit qui vult, aut qui se doctum eximie & idoneum esse putat, Episcopatum denideret Non praecepit, non imperavit, non lege sanxit, non hortatus est, Epscopatus cupiditatem in seipsis alentes, ad desiderandum eum: verum quoniam multos esse norat, qui excellendi & dominandi in Ecclesicupiditate, velut ebrietate quadam correpti tenerentur, ac virtutibus illis quibus Episcopus ornatus esse debet, minime praediti essent, neque Episcopatus labores, sudores, certamina, pericula, curas & vigilia perspicerent, sed nec viribus suis perpensis, nec functionis magnitudine considerata ad episcopatum prosilirent; docere his verbis voluit, Episcopatum esse arduum negotium: opus esse, non ludum: curam, non luxum: munus reddendis rationibus obnoxium, non imperium ab omni censura liberum atque immune: paternam procurationem, non tyrannicam licentiam. Hoc autem eo fine docuit, ut periculosum ambitiosorum hominum impetum reprimens, eosque ne munus quod plerorumque captum ac facultatem excedit, teniere aggrederentu moneret. Vide loci hujus Paulini explicationem lib. tert. epistolarum Isidori Pelusiotae, epistolam ducentes. decimasexta.
Multo minus quisquam sibi functionem Ecclesiasticam precioemere debet, Actor. 8. v. 18, 19. 20, 21. aut per vim invadere. Imo neque Episcopi neque Ecclesiae eam pecunia cuiquam vendere debent, Actor 8. v. 20, 2..
Porro in electionibus seu vocationibus Ecclesiasticis sunt quatuor inprimis consideranda, nimirum, a quibus electio seu vocatio ministros rum Ecclesia fieri debiat: quales eligi & vocari debeant: qualiter eligi debeant: quo ritu seu ceremonia Ecclesiae praesentandi & initiandi
PRIMUM quod attinet, ad legitimam ministrorum Ecclesiae inprimi: Pastorum electionem, postulatur totius Ecclesiae cujus in terest, id est, presbyterorum & gregis liber & ingenuus, non prece non pretio venditus, multo minus coactus & extortus consensus atque suffragium: sic ut totius Ecclesiae sit, sibi ministros eligere, quod sequentia argumenta evincunt.
I. Quia etiam Apostolorum tempore tota Ecclesia cujus intererat, ministros sibi eligebat: nec ipsi Apostoli quenquam sua tantum autoritate Ecclesiasticis muneribus praeficiebant, sed semper consentiento & approbante Ecclesia, Actorum 6. ver. 2. & sequentibus & 14. vers. 23. 2. Quia ita servatur Ecclesiae sua libertas quam Christus illi de dit. Nec enim Ecclesiae invitae pastor seu minister Vetbi Dei est ob trudendus. Can. Nullus invitus, distinct. 6.
3. Quia ad hoc facit, ut & minister bonam cum conscientia gregi, Dominico praesit, a quo est electus: & grex Domini vicissim illi sese facilius erudiendum pascendumque praebeat, quam ei qui praetegapsius voluntatem est intrusus
Quod si plebi personae idoneae non sint cognitae, aut de iis judicat re non potest: tum Presbyterii est & quidem totius, sive Senatus Ecclesiastici, aut etiam Magistratus politici, cui religio pura curae est, ubPresbyterium aut Senatus Ecclesiasticus non est, quaerere personas idoneas
Nec tamen Magistratus politicus arbitratu suo aget in electione ministrorum Ecclesiae, sed ministris Ecclesiae negotium committet, ut fecit pius Imperator Valentinianus, de quo Theodoretus Historiae Ecclesiasticae libro quarto, capite quinto & sexto ista commemorat: Cum Auxentius, Ecclesiae Mediolanensis Episcopus, labe Arriana infectus & in multis Conciliis abdicatus, e vita exivisset, Imperator iste, iccersitis ad se Episcopis, sic apud eos verba facit. Est vobis, utpote sacri& diuinis literis institutis explorate cognitum, qualis debeat esse is, quisit ad Episcapatum gerendum delectus: & quod necesse sit gregem suum non doctrine solum, verum etiam praeclavam vivendi ratione moderari, & se cuiusque virtutis exemplar ei praebere, suaeque disciplinae rectam vitae & morum institutionem testem habere. Quare hominem ita instructum in sede & gradu Episcopali iam collocate, uti & nos, a quibus hoc gubernatur imperium, ei vere & ex animo capita inclinemus, & illius reprehensionem (nam quum simus homines, errore labi necesse est velut medicinam animorum capide amplexemur. Hac oratione ab Imperatore habitu, Concilium Episcoporum contendit ab eo, ut ipse, utpote sapientiae & pietatis insignibus praeclare exornatus, Episcopum deli¬s gat. At ille, maior est, inquit, haec provincia, quam quae viribus nostris justineri possit. Proinde vos divina repleti gratia, & illius splendore illuminati, multo melius hoc Episcopi deligendi negotium transige tis. Illi igitur egressi, separatim per se de eo deliberare coeperunt. Ita pius imperator, quamvis Episcopi ei liberum facerent eligere Episcopum, noluit tamen acceptate potestatem illam, sed eam reliquilillis quibus debebatur ex divino instituto Tit. 2. 5. Mansitque instituti hujus stricta observatio in primitiva Ecclesia etiam sub Imperatoribus & Regibus CHRISTIANIS, adeo quidem ut pro legitimo Pastore Ecclesiae non agnosceretur, qui Principis imperioesset Ecclesiae intrusus, quod testatur Concilium Parisiense primum; anone octavo, tomo secundo Conciliorum. SEGUNDUM est, quales ad ministerium Ecclesiae eligi & vocari debeant:quam ad tem Examen religiosum requiritur.
EXAMEN personarum eligendarum & vocandarum ad officia Ecclesiastica, est accurata exploratio quales sint illi, qui ad munera Ecclesiastica eligendi & vocandi sunt, juxta normam praescriptam divinitus per Apostolum Paulum 1. Timoth. 3. item 2. Timothha 2. Tic. 1
Examen illud duplex est: vitae & doctrinae. 1. Tim.3 Examen vitae, est quo exploratur an personae eligendae honesto & legitimo thoro natae, & an honestos & inculpatos mores habeant, 13 Tim. 3. v. 2 & sequentibus, Tit. 1. v. 6, 7. 8, 9.
Quicunque sive astu irrepere, sive vi irrumpere in functiones Eclesiasticas conantur, sunt ab illis arcendi: quia qui non ingreditur per ostium in caulam ovium, sed adscendit aliunde, ille fur est & latro, Johan. 10. v. 1.
Beatus Ambrosius in ministris Ecclesiae etiam gestus externos corporis observabat, & si indecentes essent, propter eos vel non admittebat ad ministerium Ecclesiae, vel antea admissos excludeba, Testatur id libro primo officiorum, capite decimooctavo: Meministis filii, quendam amicum, quum sedulis se videretur commendare officiis, hoc solo tamen in clerum a me non receptum, quod gestus eius plurimum dedeceret.
Alterum quoque quum in clero reperissem iubere me ne unquanpraetret mihi, quia velut quodam insolentis incessus verbere oculos feriret meos. Idque dixi quum redderetur post offensam muneri: hoc solum excepi: nec fefellit sententio
Uterque enim ab Ecclesia recessit, ut qualis incessu prodebatur, tais perfidia animi demonstraretur.
Namque alter Arrianae infestationis tempore fidem deseruit, alter pecuniae studio, ne iudicium subiret, sacerdotem se nostrum negavit. Lurebat in illorum incessu imago levitatis, species quaedam scurrarum percursantium
Doctrina non debet praeferri vitae inculpatae nec spectandum tantum quam doctus aliquis sit, sed quam pie vixerit quamque recte se gesserit. Nam Johannes Marcus Apostolorum discipulus & aliquandiu comes peregrinationum Pauli, doctus procul dubio fuit, sed tamen Paulus Apostolus equum censebat, eum non: ssumere comitem visitationis Ecclesiarum, qui abscessisset ab ipsis ex Pamphylia, nec eorum comes in illo opere fuisset, Actor. 15. 36.
Ex qualibus ministri Ecclesiae sint eligendi, docet Illyrici Concilii libellus synodicus apud Theodoretum libro quarto Historiae Ecclesiasticae, cap. octauo: Tum Presbyteri, tum Diaconi de ordine Sacerdotali sumantur, vt omni ex parte inculpati sint, minime vero de curia. aut militum ductoribus. Deinde inviti potius ad ministerium Ecclesiae cogendi, quam vitro se ingerentes admittendi: sic enim Cyprianus, Martyr scribitepistola quinquagesimasecunda, sectionequarta de Cornelio Episcopo Romano: Non iste ad Episcopatum subito pervenit, per omnia Ecclesiastica officia promotus, & in diuinis administrationibus Dominum saepe promeritus, ad sacerdotii sublime fastigium cunctis religionis gradibus adscendit. Tum deinde Episcopatum ipsum nec postulavit, nec voluit, nec voluit, nec vt caeteri, quos arrogantiae & superbiae suae tumor inflat, invasit: Sed quietus & modestus, & quales esse consueverunt, qui ad hunc locum diuvinitus eliguntur, pro pudore virginalis conscientiae suae, & pro humilitate ingenitae sibi & custoditae verecundiae non vt quidam vim fecit ut Episcopus fieret: Sed ipse vim passus est, vt Episcopatum coactus exciperet.
Examen doctrinae, est quo exploratur an personae eligendae possint Ecclesiam docete. Nam quod quis non didicit, aut si quod didicit docendi dono destituitur, quo modo alios docebit? 2. Tim. 2. v. 2. Tit. 1. 8.
Examen vitae praecedit, sed doctrinae examen sequitur demum. Hunc ordinem praescripsit Deus 1. Tim. 3. Tit. 1. versicul. 5, & sequentibus. Hunc ordinem postulat ratio; quia si cujus vita improbi est & eum ab officio Ecclesiastico arcet, frustra doctrinae exploratio instituitur. Imo etiamsi quis eruditissimus sit, & jam muneri alicu praesit, si vitam inculpatam non ducat, jure deponitur. Hunc ordinem secuta est vetus Orthodoxa Ecclesia. Sic enim Concilium Laodicenum tanone duodecimo ex editione secunda docet: & Concilium Carthaginiense quartum, capitulo primo: & Imperatoris Iustiniani Novella constitutio de ordinatione Episcoporum & Clericorum, quae nume ro est centesima trigesimaseptima, cap. primo: Et Hilurius libro octavo de Trinitate mox ab initio¬
Personae idoneae ante electionem sunt plebi nominandae & praesentandae, ut si necesse sit specimina concionum edant semel atque iterum.
Olim in Ecclesiis Christianis consuetudo fuit, ut ministrorum verbi eligendorum nomina publice in caetibus proponerentur, ut, quis contra illos sciret aliquid, cur pastores seu ministri Ecclesiae ficui¬ indicaret. Vide Lampridium in Alexandro Severo, folio centes viges. octavo, editionis Florentinae in octave
TERTIUM est, qualiter seu quo modo ministri Ecclesiae eligi & vocuri debeant: nimirum adhibito religioso timore Dei, summa rev rentia & solicitudine, cum jejuniis & seriis precibus, quibus electores Spiritum confilii & discretionis a Deo petunt, Act. 14. v. 23. Deinde personae illae, e quibus electio & vocatio fieri debet, sunt nominande ut liberis suffragiis totus coetus vel ii quibus Ecclesia jus & potestatem eligendi commisit, ex illis unum comprobet & accepter.
Suffragia colliguntur vel a Pastore aliquo Ecclesiae vel ab alio cuis commiserit. Dantar autem vel ordine a singulis esctoribus vivavoce, vel conjunctim ab omnibus vel pluribus χειριτονιᾳ, id est, manuum elevatione, vel utroque modo. Nam si in suffrabiis viva voce dandis variatum est & in plures sententias itum, inutilis & taediosa prolixitatis vitandae gratia, rursus illi qui vota aliqua habuerunt ordine nominantur, & quolibet nominato jubentur illi qui cum eligunt, elevare manus: ad cujus nominationem velonines vel plures manum elevaverint, is electus legitime censetur Hoc modo Paulus & Barnabas Presbyteros crearunt, Actor. 14 v. 23.
Qui ab Ecclesia liberis suffragiis electus fuerit, demum a Pastoribus Ecclesiae accipit ordinationem Ecclesiasticam,
Ordinatio Ecclesiastica, est personae examinatae & liberis suffragiis electae approbataeque ad functionem obeundam introductio & confirmatio.
Fitque in Pastore Ecclesiae maxime cum precibus & manuum impositione, ad personam Deo & Ecclesiae consecrandam. I. Tim. 4. 14. & 5. 22.
Ordinatio haec seu confirmatio atque manuum impositio fieri de bet a solis Pastoribus seu praefectis Ecclesiae, id est, Episcopis & Presbyteris, praesente toto Ecclesiae coetu, cui is qui confirmatur, ministrare debet: jus autem, consensus, votum, nomen, approbatio & autoritas ordinationis seu confirmationis illius, est totius Ecclesiae;
Graviter itaque peccant, qui plebem Ecclesiasticam ab electionibu ministrorum plane arcent, quod faciunt Pseudepiscopi Papistici
On this page
