Quaestio 4

QVAESTIO IIII. UTRVM secundum rei ueritatem, aliquis respectus distinguatur ab omnibus absolutis: non curando, quae fuerit intentio philosophi. Positis conclusionibus secundum doct. pro articulo primo: subiungentur aliquaedubiorum solutiones pro articulo secundo.

¶ Quantum ad articulum primum, est conclusio prima. Indiuinis aliqua relatio est formaliter distincta ab absolutis. Probatur: quia paternitas in diuinis est uere, & realiter in deo: & formaliter distincta ab essentia: ut deductum est supra dist. ij. quaest. j. & xxvj. Nam secundum beatum Aug. Pater non est eo pater, quo deus: ergo quo pater formaliter est pater: non est illud formaliter, quo est deus. Est autem deus essentia, & pater paternitate: ergo paternitas distinguitur a diuinis formaliter ab essentia.

¶ Secunda conclusio. Nullus respectus intrinsecus adueniens est distinctus ab absolutis. Illa conclusio solum habet locum in creaturis: quia deo nihil aduenit nec intrinsecus, nec extrinsecus: saltem realiter: patet de similitudine dupleitate paternitate in creaturis &c. ex quaestio nibus praecedentibus. Praeterea quando per potentiam creaturae: utraque; duarum rerum potest esse sine aliqua re realiter ab utraque; & ab anibabus simul distincta: illa possunt simul esse fine illa per potentiam dei. gratia exempli. Si a, potest esse sine c, & similiter bpotest esse sine e, quid realiter distinguitur ab a, & ssimilitera b, etiam ab a, & b, coniunctim: etiam ap& b, simul esse possunt sinec. Vocetur albedo in sorte a, & albedo in platone b, & similitudo sortis ad platonem secundum albedinem c: poterit per potetiam diuinam a & b, esse sine c: & tamen quando cumque; sunt a & b, sunt similia: ergo sine similitudine distincta.

¶ Tertia conclusio. Termini sex praedicamentorum, actio nis, passionis, situs, habitus, ubi, quando non important respectus ab omnibus absolutis distinctos. Patet: quia tales omnino frustra ponetentur: cum alias omnia sal uari possint: ut ex habitis quaestionibus potest ostendi.

¶ Conclusio quarta, quae C ponitur secundum Ockam, est illa. Si respectus aliqui sint ponendi: probabile em ponere respectum unionis realem ab omnibus absolutis realiter distingui: quales sunt, unio naturae humanae ad uerbum: unio materiae ad formam: unio accidentium ad subiectum, & econuerso: uniopartium continui ad inuicem. Probatur: quia contradictoria non possunt successiue de eodem uerificari: nisi propter mutationem localem: transitionem temporis: aut productionem: aut destructionem alicuius. Sed si in praedictis possibile est aliqua primo non esse unita, & postea esse unita sine motu locali unitorum: nec transitio temporis est in causa: ergo aliquid de nouo producitur, uel corrum pitur. Et nihil absolutum: ut patet transcurrendo singula: ergo aliquid respectiuum, scilicet unio ipsa. Posset enim uerbum assumere praeexistentem natu¬ ra humana, & dimittere assumptam sine eius motum locali: sic forma inhaerere materiae, & non inhaerere sine motu localutriusque. Posset enim anima humana per diuinam potentiam manere praesens corpori, quod informabat, & tamen ipsum corpus non uiuificare. Et ita esset primo unita, & postea non unita, & tamnihil nouum corruptum esset, aut productum: nisi unio relatiua. Sic de continuo si diuideretur: absque tamen partiunremotione abinuicem: ita quod nihil media ret inter eas: esset primo unum: secundo non unum: sine motu locali partium &c. partes enim contiguae non faciunt unum, nisi sint continuae.

¶ Conclusio quintaC Dabiles sunt uiae negandi omnes respectus tam in diuinis, quam creaturis. In diuinis patet sustinendo quartam opinionem de constitutione personarum. supra dist. xxvj. q.i. tactam. quae condemnata non est tanquam erronea: ut latius deducit. Sco. ibidem. In creaturis de unio ne naturae humanae ad uerbum, dici posset sicut in diuinis: quod propter aliquam qualitatem absolutam puta gratiam unionis in humana natura productam: perfectiorem unionem, & respectum diceretur uerbum nunc unitum, & primo non unitum. De unione forme ad materiam seu subiectum diceretur: quod quandocunque forma est intime praesens materiae unitur materiae: ita quod unio formae, & materiae nihil aliud dicit quam intimam unitorum prae entiam. De unione partium continui dicit Ockam. quaest. praesenti rationem ad quartam conclusionem in ductam non concludere: solutionem tamen remittit Paciliter etiam omnes auctoritates ad oppositum sonantes soluipossunt. De hoc plura uide in quodlib ij. & vij. in diuersis quaestionibus.

¶ Posset ergo replicari pro articulo secundo, contra ea quae dicta sunt in conclusione quarta. Nulla ponenda est relatio in creaturis distincta ab omnibus absolutis. Probatur: quia maxime propter sal uare transitum de contradictorio in contradictorium secundum, quod procedit probatio quarte conclusionis: sed hoc non Minor probatur: quia ille transitus non potest saluari per productionem, uel defitionem respectus tantum. Sed necesse est in omni transitu qui non saluatur propter motum localem uel temporis transitionem aliquod absolutum de nouo produci uel destrui, ideo propter hoc non oportet non ponere respectum. Consequentia nota: quia cessante causa cessat effectus. Antecedens patet: quia non potest poni noua relatio: nec destrui existens: nisi propter mutationem alicuius absoluti: ergo non sufficit mutatio productiua, uel destructiua solius relationis. Consequentia nota. Antecedens probatur: quia si relatio fuerit intrinseca: necessario sequitur extrema absoluta, & altero extremorum destructo desinit esset relatio. Impossibile est enim esse relationem sine fundamento & terminosecundum ponentes eas. Sic enim non esset relatio: ideo non potest producirelatio nisi producatur fundamentum, uel terminus: nec destrui nisi destruatur alterum illorum. Sifuerit relatio extrinseca (quae non necessario consequitur extrema) nihilominus requirit aliquam mutationem in absolutis ut de nouo sit. Mutationem dico, uel productiuam: aut corruptiuam: aut localem absoluti, gratia exempli. Actio secundum illos est relatio extrinseca: pono quod sit actiuum, & passiuum sine actione, non potest fieri de nouo actio nisi de nouo fiat approxima tio actiui ad passiuum: quae fieri non potest nisi per motum localem eorundem. aut remotionem impedimenti: quae sunt mutationes absolutorum. Similiter similitudo est relatio extrinseca, qua sortes resertur ad Platonem: licet sortes, & Plato possunt esse sine similitudine, & tamen nunquam potest similitudo eorum de nouo poni in esse: nisi producatur noua qualitas in sorte, & Platone uel in utroque. Nec si posita fuerit in esse poterit corrumpi: nisi corrupto aliquo absoluto, scilicet fundamento: termino: aut qualitate secundum quam dicuntur similes. Et est ratio: quia relatio si distinouitur a rebus absolutis est effectus, quidem naturaliter producibilis, & perconsequens habebit causas naturales pro¬ ductiuas & destructiuas: quibus positis necessario ponitur: destructis necessario destruitur. Causae autem erunt res absolutae. alioquin esset processus in infinitum in causis essentialiter ordinatis Et ita ad positionem relationis, oportet ponere causas &c. Gratia exempli: unio formae, & materiae (si est res quaedam naturalis) habebit causas absolutas: quae si ponuntur eo modo quo sufficiunt: ponitur unio: si non, non. Non autem possunt poni si non fuerunt: aut non ponisi fuerunt mutatione absolutorum: ad minus locali aut temporis. Ideo omnibus absolutis non mutatis, & eodem modo se habentibus: non potest noua rela tio produci, nec producta corrumpiNec uidetur intelligibile: quod absolutis per omnia se eodem modo habentibus oriatur noua relatio. Vnde omnis relatio extrinseca ut de nouo sit: praeexigit mutationem in absolutis.

¶ Sed di. Ratio procedit in causis naturalibus. sed deus potest de nouo producere relationem aut productam destruere: omnibus caeteris eodem modo se habentibus: unde posset destruere respectum unionis formae, & materiae: conseruata tamen adhuc forma in materia: ut deducit probatio quartae conclusionis. Et similiter producere unionem nulla alia mutatione facta in absolutis. Sed hoc non sufficit. tum quia illa unio denominaret formam uniri propter solam inhaesionem eius qua inhaeret formae: circumscripta omni alia mutatione, uel habitudine ab solutorum: dempta sola informationem unionis: quia si requireretur alia habitudo praeter unionem: haberetur propositum. Sed tunc unio non erit relatio; nec denominabit formam de nominatione relatiua. Quod probatur: quia si ex hoc solum denominaret formam; quia inhaeret: non aliter denominaret, quam albedo suum subiectum. Et nihil eliud est uniri: nisi habere in se illam realitatem, quae dicitur unio omnibus alijs circumscriptis. Sic ergo non magis posset dici, quod esse unitum esset denominatio relatiua; quam esse album, quia utrunque nihil aliud dicit, quam habere in se talem realitatem sibi inhaerentem.

¶ Sidi. Non est simile: quia licet formadicitur unita, eo quod habet in se unionem: tamen quia unio est relaio, & non albedo ideo denominatio; quam dat unio est relatiua, & non denominatio quam dat albedo. Est autem unio relatio: quia requirit terminum ad hoc ut sit; non sic albedo.

¶ Contra, & pro confirmatione principalis rationis: deus posset illam realitatem, quae est unio producere, & conseruare destructo termino. Quod si faceretiam forma esset unita, & nulli esset unitas quod implicat. Assumptum probatur: quia dla unio realiter distinguitur a termino; ergo potest eam dominus deus produce- re, & conseruare sine termino, per illam communem maximam. Quaecunque sunt distincta: deus potest separare, & separatim conseruare, & eadem ratione. separatim producere, prout latè deducit Ockam in tracta. de facramento altaris.

¶ Si dicis quod intelligitur de distinctis quorum neutrum essentialiter dependet ab alio. Nunc autem relatio essentialiter dependet a termino.

¶ Contra si essentialiter dependet a termino; ergo in aliquo genere causae. Nam quieuid necessario requiritur ad esse alterius: est eius causa in aliquo genere causae, etiam secundum ponentes huiusmodi respectus. Et non dependet ad terminum tanquam ud causam subiectiuam, sic enim dependet ad fundamentum. Nec tanquam ad causam formalem: quia terminus non est forma unionis. Nec absolutum inhaeret relationi: tanquam ad causam efficientem, uel finalem quae sunt causae extrinsecae. Sed harum causalitatem potest deus supplere; potest ergo producere unionem sine termino¬

¶ Praeterea quaelibet relatio habet aliquam diffinitionem quid nominis con uertibilem, & illa exprimet aliquam habitudinem rerum absolutarum, praeter informationem relationis; ut patet inductiuem in singulis. Et per mutationem habitudinis huiusmodi absolutorum, cir cumscripta illa realitate relationis, saluabitur transitus contradictoriorum: ut patebit soluendo argumenta ad probationem quartae conclusionis inducta: quae faciliime soluerentur: si quid nominis singularum relationum certe, & s distincte haberentur.

¶ Vnde ad illam de unione formae, & materiae; dicitur quod unio formae uitalis ad mate tiam propter quam compositum dicitur substantia uniens tria dicit. Primo intimam praesentiam unitorum: ita quod sint simul in eodem loco adequato seuprimo circumscriptiue seu diffinitiue. Secundo dicit dependentiam natura lem formae ad materiam actualem, uelaptitudinalem propter animam intellectiuam: quae licet possit naturaliter se pararia materia: tamen manet inclina tio aptitudinalis ad materiam, quae est quaedam dependentia naturalis. Tertio dicit operationem uitalem in corpore idest per organum corporeum. Hoc enim est uiuificare corpus operationem uitalem mediante corpore producere. Non potest ergo forma uitaliter uniri corpori: ut faciat unum compositum uiuens sine operatione uitali actua sli: quamuis ergo possit conseruari in corpore sine uitali operatione: sed non unitur uitaliter sine operatione. Vn de si primo uitaliter unitur corpori, & postea manens in corpore non unitur: necesse est destrui uitalem operationem qua manente implicat non uniri.

¶ formam autem uniri non uitaliter dicit duo, scilicet intimam praesentiam, & informationem seu inhaesionem, idest naturalem de pendentiam eius ad materiam. Haec autem dependentia non distinguitur a formaEst enim forma talis natura, & sic a deo creata: ut dimissa suae naturae, non potest esse nisi in tali subjecto. Idec cum forma uitalis non est praesens materiae: unitur materiae. Nec deus potest eam in materia conseruare: ita ut non uniatur. Quia uniri talem formam nihil aliud est: quam talem formam esse intime praesentem materiae Implicat ergo manifestam contradictio nem esse sic in materia, & non uniri. Siergo prius unitur, & postea non unitur: necesse est ut uel corrumpatur: uel localiter a materia separetur.

¶ Suo modo dicitur de subjecto, & accidente: quod accidens uniri subjecto: nihil aliud est quam accidens esse in subjecto per intimam praesentiam. Et accidens inhaerere subjecto addit dependentiam naturaliter ad subiectum. Et illa dependentia non potest separari ab accidente: quia non distinguitur ab accidente. nihil enim aliud est nisi talis natura: non potens separari naturaliter a subjecto. Sic ergo unio illa etiam duo dicit, scilicet intimam praesentiam, & dependentiam naturalem inseparabilem.

¶ Ad illud de continuo dicitur: quod partes uniri in continuo nihil aliud est: quam partes eiusdem rationis esse immediatas: ita quod nihil inter eas mediet: quo minus copulentur ad unum terminum communem: unde calus est impossibilis, & implicat. Nam partes continui diuidere: ita ut non sint continuae: est eas abinuicem remouere per interpositionem alicuius medij. alioquin si nihil mediat manent continue. Est sententia doct. in. ij. quaestio. ij. ubi plura reperies ad pro positum ualentia.

¶ Si dicis applicentur duo ligna diuisa: ita ut sint contigua: inter illa nihil mediat, & tamen non sunt continuum; ideo possunt partes diuidi sine interpositione medij: sicut illa duo ligna se tangentia, quae sunt diuisa, & tamen nihil mediat. Respondetur non admittendo casum. Nam corpora dura non possunt se tangere secundum opinio. multorum. Mediabit enim semper, uel aqua, uel aer: si fuerint in altero eorum: ut dicit philosophus ij. de anima. cap. xj. de tangibili. Impossibile est inquit tangere aliquid aliud in aqua: eodem autem modo, & in aere. Et loquitur de corporibus duris & siccis: ubi commentator commen. cxiij. dicit. Impossibile est ut corpus siccum tangat corpus siccum in aqua aut in aere: nisi inter ea sit corpus: aut ex aqua, aut ex aere. Si dicis. Volo quod deus coniungat duo corpora immediate: potest enim tollere medium: Respondetur: quod tunc illa corpora sic im¬ mediata faciunt unum continuum: sicut inter partes aquae: si tollitur medium sit una aqua continua. Nec est maior ratio: quare duae partes aquae inter quas nihil mediat faciant unam aquam continuam: quam duo ligna inter quae nihil mediat saltem eiusdem rationis. Cuinon placet illa solutio: assignet quid nominis continui quod non conueniat par tibus eiusdem rationis immediatis. Et ita docebit, quod aliquid interest inter continuum, & contiguum sine cuius mutatione de continuo non sit contiguum Si dicis: unio interest: quia partes continui uniuntur. Partes autem contiguinon uniuntur. Quaero quid dicit ibi unio, & nihil potest dari: nisi quod dicat immediationem partium eiusdem rationis: ut patet cautius, & profundius speculanti.

¶ Ad illud quod primo obijcitur de unione naturae humanae ad uerbum tanto difficilius est disserere aliquid, uel affirmare: quanto minus unio illa super mirabilis a nobis intelligitur. Nedum enim inesfabilis est: sed a nobis etiam pro statu illo intellectu incomprehensibilis. Vnde magister lib. iij. distinctio ij. Illa unio inexplicabilis est adeo ut etiam Ioann. ab utero sanctificatus, se non esse dignum fateatur soluere cor rigiam calciamenti Tesu: quia illius unio nis modum inuestigare alijsque explica re non crat sufficiens. Et beatus Aug. iiij. de trini. c. ulti. Si quaeritur ipsa incarnatio quomodo facta sit: ipsum dei uerbum: dico carnem factum id est homini factum. Non tamen in hoc quod factum est conuersum uel mutatum. Ita sanefactum: utibi sit non tantum uerbum dei, & hominis caro: sed etiam rationalis hominis anima: atque hoc totum, & deus dicatur propter deum: & homo propter hominem. Quod si diffificile intelligitur: mens fide purgetur magis magisque abstinendo a peccatis, & bene operando, & orando cum gemitu desideriorum sanctorum: ut per diuinum adiutorium proficiendo, & intelligat, & amet. Haec August. Et Alex. de Hales par. iij. q.ij. memb. iiij. Cuiusmodisit haec conicatio: qua scilicet natura humana conmunicatur uerbo: non est hominis dicfinire. Difficillimum itaque est exprime re qualis sit haecunio. Eam esse qua uerbum caro factum est id est deus homo est: & homo deus indubitatiua fide credimus: & catholice confitemur. Certe ergo habemus naturam humanam a uerbo assumptam ac naturae diuinae in persona uerbi unitam: ut una eademque persona Christi: quae, & persona uerbi: subsista in duabus naturis: non in duabus perso nis. Vnde assumpta natura non est persona: nec in se suppositata: dependens suppositaliter ad personam uerbi. Quid autem dicat haec unio, & naturae assumptae suppositatio difficile est uidere. Est enim unio ista maxima unionum post illam summam, & diuinam unionem personarum trinitatis in una essentia: ut dicit beatus Bern. Quo modo sicut in illa tres personae distincte realiter uniuntur in una essentia per identitatem uerissimam cum essentia: ita in ista uniuntur tres naturae essentialiter distincte in una persona: corpus scilicet anima, & deitas per idiomatum comunicationem. Vnde ait Bernar. lib. v. de consi. ad Euge. Inter omnia quae recte dicuntur unum: arcem tenet unitas trinitatis: quas tres personae sunt una substantia. Secundo praecellit illa unitas qua tres naturae sunt una persona.

¶ Huius autem difficultatis M duae sunt causae. Vna: quia nulla similis unio inuenitur in creaturis. Ad cognitionem autem diuinorum non nisi ex creaturis ascendimus. Quaecunque enim unio in creaturis inuenitur: maior erit ibi dissimilitudo, quam similitudo ad unionem istam Alex. de Hales par. iij. quaest. vij. art. j. & sequentibus, multipli ces distinguit unionis modos simulcolligens modos unionis quos ponit philosophus. v. & x. Metaphvs. & Algaxelinsua metaphysica. Similiter, & Bernat. lib. v. de consi. quos longum esset recitare. Et quia huius materie fundamen tum consistit in cognitione unius, idest quid sit aut quid dicatur unum. de hoc parum uideamus.

¶ Vbi notandum, quod ratio unius est ratio indiuisibilitatis in multa: ideo enim opponuntur unum, & multa. Vnde philosophus. v. MetaphaV niuersaliter enim quaecunque non habent diuisionem dicuntur unum: dicuntur inquam unum: eo modo & inquantum non habent diuisionem praecise: ut si inquantum homo non habet diuisionem: unus homo. Si uero inquantum aniroaliunum animal. Et si inquantum magnitudo: una magnitudo. Et. x. Metaph. c. j. post modos unius repetitos subdit. Omnia enim sunt unum: quia non diuiduntur. Est ergo ratio unius: ratio indiuisibilitatis.

¶ Dicitur autem aliquid dupliciter indiuisibile. Vno modo proprijssime, in quo non est multitudo aliquorum essentialiter distinctorum: ut deus: angelus, & res simpliciter simplices, & illud uerissime est unum. Et dicitur secundum Alex. unum per unitatem scilicet in quo nulla est multitudo. Et de hac unitate nihilad propositum: quia in ista unione sunt multa: tres scilicet naturae, ut dictum est: licet hac unione uerbum in se.it in natura diuina uerbi est uerissime unaAlio modo largius accipitur unum proaliquo indiuisibili in partes tales: uel iu aliqua taliter certo modo se habentia. Et illud unum secundum Alex. dicitur unum per unionem: quod scilicet est in multis uel ex multis. Et hoc modo esse unum nihil aliud est, quam esse indiuisibile in aliqua non sic se habentia: ut gratia exempli. Esse unum in quantitate est esse quantum indiuisibile in partes discontinuatiuas. Esse unum genere: esse indiuisibile in aliquo genere distincta &c.

¶ Et quoniam uarij sunt modihabendi rerum tales & tales: ideo non potest dari una ratio unitatis. Et quan io res magis tendit ad indiuisibilitatem in aliqua distincta, uel magis distincta: tanto magis dicitur illo modo una. In omnibus tamen unius est aliqua ratioindiuisibilitatis non simpliciter: sed in aliqua plura non tali modo se habentia. Distinguit ergo Alexand. hoc modo unum: quod dupliciter accipitur: scilicet. Primo, & simpliciterper se, Secundo per accidens seu secundum quid. Simpliciter, & per se dupliciter, scilicet per unitatem, & est res simplex indiuisibilis in plura. Secundo modo per unionem quod est unum ex multis. Et hoc dupliciter, scilicet seruata natura utriusque, aut natura immutata. Siprimum, scilicet seruata natura utriusque: hoc sit dupliciter. Aut enim sit tertium: ut in composito substantia liubi ex materia, & forma manentibus in suo esse distincto sit compositum. Aut sit unum de altero: ut in insertione ramusculi prri in pomum: ubi seruatur natura utriusque: quia nec prtum sit pomum: nec econuerso. Nec ex ambabus una tertia arbor specialem constituens speciem: attamen praedominans trahit ad se alterum: non ut sit ipsum: sed ut sit de ipso: quia de ipso sumit suum nutrimentum. Item est ubi unio in hypostasi: ita quod una est hypostalis dua um naturarum, scilicet eadem arbor habens duas naturas pomi, & pvri omnino differentes. Si uero natura mutata: hoc est dupliciter: uel in utroque, utputa quando neutrum est praedominas: ut in unione aquae, & mellis. Vel in altero, ut dum alterum est praedominans: ut si modica aqua misceatur multo uino: uinum trahit aquam ad sui unitatem, & naturam. Per accidens est unum seu secundum quid: quod est unum per appositionem alicuius ad alterum: quorum unum trahit ab altero, uel proprietatem tantum ut pomum manui a quomanus participat odorem: sed non de nominationem saltem nunc impositam. Vel denominationem tantum: ut habitus quo denominatur aliquis tunicatus, uel calceatus: licet non contrahat aliquam proprietatem ab habitusibi inhaerente. Vel neutrum: ut lapis appositus lapidi: qui ex hoc nec proprietatem contralit, nec denominationem. Videtur posse addi quartum: ut si quis indueret uestem aromaticam: sed omisit hoc membrum: quia non est nomen impositum. Item subiectum ac cidenti: quod etiam proprietatem participat, & denominationem: ut albus ab albedine inhaerente. Et quamuis nullus horum modorum: nec quos ponit philosopbus: sit in hac benedicta unio¬ ne: assimilatur tamen magis secundum Alexand. unioni simpliciter per modum insertionis: quia in hac unione sieut in insertione non sit unum alterum, idest humanitas, deitas: nec ex eis sit una natura tertia: a qualibet earum distincta: sed ibi est unum de altero, idest diuina persona: quae in hac unione est praedominans: trahit humanam naturam ad unitatem suae hupostalis. Vnde humanitas non est pars diuinae personae: sed est de illa: quia una est hypostalis utuiusque. Vnde laco. j. In mansuetudine suscipite insitum uerbum, id est filium dei humanae naturae unitum: eruata integritate utriusque naturae. Et dicit insitum uerbum. Haec Alex.

¶ Sed est magna dissimilitudo: quia quam uis uniuntur ramusculus prri, & pomus in eodem trunco, & eiusdem radicibus: per quaeuegetantur: sunt tamen in uirture due arbores. nedum numero: sed specie distincte: licet dicantur una propter radicum, & trunci unitatem, & ita non uniuntur suppositaliter ut faciant unum suppositum. Est tamen in hoc similitudo: quia sicut surculus pyri dependet: sustentatur, & nutritut per truncum pomi: sic natura humana dependet a uerbo. Et sicut in tota arbore manent distincte naturae: ita in proposito. Secundum Sco. uero magis assimilatur unioni accidentis ad subiectum: ut in iij. distinctio. prima. quaestio. j. quia accidens dependet ad subiectum, & communicat denominationem subjecto. Prima similitudo re spicit aliquo modo similitudinarie unionem suppositalem. Secunda magis idiomatum communicationem: quia sicut albedo communicat subjecto ( puta homini) denominationem illam albus, & quicquid attribuitur homini: attribuitur albo, & econuerso. Ita in proposito: sed magna est dissimilitudo: quia accidens informat subie- ctum: natura humana non informat diuinam. Et nec natura diuina: nec uerbum est subiectum naturae huma nae: nec cconuerso.

¶ Considerandum etiam est: quod huius inquisitio¬ nis difficultas: quid scilicet unio hoponstatica: aliam causam habet: illam scilicet. Quia certum non est per quid natura intellectualis creata personetur. De hoc enim opinio. sunt apud doct. Sunt qui dicunt recitat Scot. lib. iij. distinctio. j. quaestio. j. quod aliquo positiuo naturae indiuiduali superaddita est formaliter persona. Alij dicunt quod persona nullum positiuum superaddie naturae: sed per solam negationem sic personatio: quod secundum praedicta distinctio. xxiij. huius primi, non est intelligendum, quod negatio addatur rei quae est persona: sed quod ille terminus persona ultra naturam pro qua supposnit: nihil positiuum connotat sed solam negationem.

¶ Contra primam uiam arguit Seo quatuor rationibus, quae tamen sunt solubiles. Si igitur prima uia teneretur, & quod illud positiuum esset aliqua perfectio distincta a naturaassumpta. Dicendum esset, quod in assumptio ne naturae, qurius fuerat personata perso nalitas ralis corporaretur. Et potest hoc intelligi de positiuo tam absoluto, quam respectiuo, per cuius positionem in natura ipsa diceretur persona siuepersonata. Et per eius corruptionem defineret esse persona. Sic in dimilsione si uerbum dimitteret naturam assumptam: ita ut dimissa propria personalitate personaretur: iam produceretur de nouo tale accidens in natura dimissa: per quod personaretur. Et sic transitus fieret per productionem, uel destructionem alicuius absoluti, uel relatiui secundum aliam, & aliam opinionem. Verum per illam personalitatem saluari non potest, quod natura humana plus uniretur uerbo, quam patri aut spirituisancto: aut cuicunque creaturae indistanti ab ea nisi ponere- tur noua entitas, quae significatur nomine unionis. qua posita: frustra poneretur hoc ens positiuum: quia adhoc ponitur ut non sit opus ponere unionem esse quid distinctum ab extremis unitis. de hoc infra in tertio distinctioquaestio. j. huius collec.

¶ Si uero tenetur modus alius, seu opinio secunda de personatione quam tenent Sco. & Ockam, posset consequenter dici secundum opinio. negantem respectus esse distinctos ab absolutis: quod unio illa personalis, qua natura humana unitur uerbo. dicit aliquem habitum seu perfectionem naturae assumptae infusam: quae licet a tota trinitate causatur, sicut & humanitas Christi a tota trinitate formata est: tamen per illam habet seipsa natura assumpta specialiquadam habitudine ad uerbum per quam dicitur uniri uerbo: sicut & humanitas Christi speciali modo se habet ad uerbumcui unitur hypostatice. Sicut liter albedo in sorte non causetur a Pl tone albo: tamen illa causata in sorte: sortes dicitur similis Platoni, & Plato forti sine noua productione cuiuscunque respectus realis. Ita dicetur hic, quod licet illa perfectio produce- retur a tota trinitate: propter quod tota trinitas uniuit naturam uerbo: tamen per illud perfectionis donum: certio modo se haberet natura humane ad uerbum: quo se non habet ad patrem, uel spiritum sanctum. Quem modum non mirum si intelligere non possumus: nec multo magis exprimere: quia nihilsimile est in creaturis. Nec uerba imposita sunt quibus digne, & propriede tanto sacramento loqui possumus. Vnde sicut tota trinitas per insusum charitatis habitum speciali modo inhabitat, & unitur animae: propter quem anima refertur speciali modo, ut gratificata, uel inhabitata ad deum gratificantem, & inhabitantem Nec tamen propter hoc oportet ponere hanc unionem esse respectum realem distinctum a charitate in anima & ab extremis: sed eoipso quo habitus ille est in anima a deo: dicitur aninadeo grata, & chara: omni alio circumscripto. Ita diceretur hic, quod coipso: quod hoc donum producitur in anima: ipsa anima specialiter dependet ad personam filij tali dependentia: propter quam concreta assum prae naturae, & assumentis uerbi de sepraedicantur: ut uere dicatur, & sit deus homo, & homo deus. Quae habitudo seu dependentia, siue specialis unio licet relatiue exprimatur: tamen nomina illa relatiua non dicunt realitatem aliquam distinctam ab extremis absolutis, & illo dono creato infuso, & absoluto. Sic ergo diceretur: quod unio personalis siue uniri hypostatice: quatuor diceret, scilicet naturam humanam, & personam uerbi: intimam earum praesentiam, & donum speciale naturam humanam eleuans: & perficiens per quod innititur uerbo. quae omnia sunt absoluta. Et praeter illa: nullam aliam rem respectiuam dicit. Sicut dilectio, qua diligens refertur ad dilectum: dicit diligentem, & dilectum obiectiuam praesentiam, & qualitatem quae uocatur dilectio qua diligens adhaeret affectuose dilecto. & praeter haec nullam rem respectiuam, & perhoc donum naturae humanae infusum: natura humana innititur supposito uerbi: ideo non est suppositum: qua innitentia sublata esset suppositum. Et haec uidetur aliquibus fuisse opinio. Alex. de Hales doct. irrefragabilis: qui loco allegato, scilicet part. iij. quaestio. vij. memb ij. artic. j. ita dicit. In Christo est gratia unionis: quia non est possibile creaturae humanae, quod per donum conditionis naturae eleuetur ad diuinam unionem. Et ideo necessaria est eigra tia quae eseuet, & disponat ipsam quam nos dicimus gratiam unionis. Hanc etiam membro. tertio. ea. quaest. art. j. nominat radium diuinitatis. Et perhoc patet, quod contradictionem includit manente illa qualitate in natura humana uerbum dimittere naturam assumptam: aut destructa hac qualitate, uerbum uniri naturae assumptae taliunione. Sicut contradictionem includit albedine manente in subjecto: subie- ctum non esse album. Aut destructa albedine subiectum manere album. Quia esse album est habere in se albedinem, & esse unitum, est habere in se talem qualitatem quae est gratia unionis.

¶ Huic positroni plurimae auctoritate sctonrum concordare uidentur, quas magister allegat in iij. un dis. iiij. c. iij. in fine dicit. Per hoc quod de spiritusancto natiuitas christi dicitur: quid aliud nisi ipsa gratia dei demonstratur: qua homo mitabili, & inesti mabili modo uerbo dei est adiunctus: & diuina gratia corporaliter est repletus. Item dis. vj. c. iij. Vnam personam deum & hominem inessabilis gratiae largitate coniunctum. Et in eodem ca. Sola gratia habuit ille homo: non meritis: nec natura: ut esset deus siue dei filius. Item Augu. xiij. de trini. c. xix. "In rebus per tempus ortis: illa summa gratia est: quod homo in vnitate personae coniunctus est deo". Praemisit autem. Cum lego: uerbum caro factum est & habitauit in nobis. In uerbo intelligo uerum dei filium. In carne agnosco uerum hominis filium: & utrumque; simul in una persona dei & hominis inestfabili gratiae largitate coniunctum. Et quamuis alij exponant ibi gra tiam: non pro aliquo creato dono: sed pro gratiosa dei uoluntate: potest tamen accipi prout uerba sonant pro dono creato: quo natura assumpta uerbounitur quae est gratia unionis: ut dicit Alex. Et hoc modo plane saluatur: quod ad relationem non est motus: ut dicitur v. Phvs. sed omnis motus est ad aliquod ab solutum. Et haec opi. non differt ab illa quae ponit unionem esse relationem distinctam ab absolutis: nisi in hoc, quod sicunt isti ponunt: quod non potest assumi natura de nouo nifi causetur noua realitas in natura assumpta. Nec potest natura assumpta dimitti nisi talis realitas destrua tur (quam dicunt esse rem relatiuam & non absolutam: & eam significare nomine unionis) Ita ista opi. dicit idem scilicet quod oportet ponere realitatem aliquam nouam in natura unita: uel positam corrunpiquando natura unita dimittitur. Sed illa realitas est quid absolutum productum in natura assumpta: & non respectus distinctus ab absolutis. Et hanc rea litatem absolutam importat nomen uniuocum extremis unitis: & ideo significatur relatiue. Et quicquid illi saluant per unionem illam: hoc isti saluant pertalem realitatem absolutam quae multo perfectior est relatione. Et hunc modum tangit Ockam circa medium quaestionis huius: licet oppositum sentiat q. j. tertij eo quod nunc cum Sco. concordet. Quandoque oppositum probabiliter tenet: & ita nunc illam: nunc aliam amplectitur opinionem: quamuis opi. negantem respectus tandem in quodlib. amplectatur: & ut probabiliorem teneat.

¶ Greg. de arimino negat omnes relationes ex parte rei. Nec ponit respectum unionis cuiuscunque; distinctum ab absolutis. Nec in proposito ponit aliquam realitatem praeter extrema, scilicet naturam humanam & uerbum. Et cum arguitur de transitu de contradictorio in contradictorium, dicit, quod cum sit transitus: sit mutatio productiua, uel destructiua illius unius: quid ex illa unione resultat. Et ut uerba sua ponam: ita dicit in. j. distinctio. xxviij. quaestio. ij. in solutione. xvij. obiectionis. & xviij. Non aliud intelligo cum dico naturam humanam esse unitam uerbo, & econuerso: quam ipsam esse ab ea assumptam ad unitatem personae: seu (quod idem est) ipsum uerbum, & hunanam naturam esse unam personam., Ad quod nec requiritur: nec prodest aliqua alia entitas a uerbo, & humanitate. Sed sicut anima rationalis, & caro sine tali media entitate unus est homo, ita deus, & homo absque ulla alia entitate ligante: unus est Christus, quod qualiter sit: puto oni uiatori naturaliter fore ncompraehensibile. Et sequitur in responsione ad rationes Ockam. & est. xviij. Cum natura humana, & uerbum situnus Christus, qui non est minus una res per se, quam sit sortes, uel Plato: aut aliquis homo singularis: quamuis natura humana, & uerbum non sic se habeant adinuitem: sicut materia, & forma Platonis: sed alio modo inessabili, iuxta illud. Sicut anima rationalis, & caro unus est homo: ita deus, & homo unus est Christus. In symbolo Athanasij. Cum inquam ita sit dico: loquimur Gregor. quod si natura primo non esset unita uerbo eo modo quo nunc est, & postea esset una res esset, quae primo non erat, scilicet Christus. Et sinatura separaretur a uerbo, aliqua res desineret esse, scilicet Christus. Sed quod Christus est nomen constituti ex utraque natura. Eodem modo si anima sortis non esset unita materiae, & postea esset: esset sortes qui primo non erat, Sicut modo de facto Iudas non est, & in resurrectione cum eius anima corpori unietur erit Iudas. Et cum anima fortis nunc uiuentis separabitur a corpore: definet esse sortes. Similitudo potest dici de continuo. Haec Gregor. Vult ergo Greg. quod in omni unione alquid constituitur ex unitis: quod perinionem incipit esse quod prius non fuerat. Et per solutionem unionis desini V esse postquam fuerat.

¶ Sed contra hoc sunt aliqua dubia. Primo: quia aut ilsud constitutum distinguitur a constituentibus. gratia exempli: totus homo a partibus materia, & forma: aut non. Si non: cum ergo per unionem materiae, & formae nulla pars producitur ( posito quod ante unionem fuerint) quomodo illud producitur, quod non est msipartes illae. Item signo illud praecise, quod per unionem producitur sit a Quaero an sint partes ille materia, uel forma: aut ambae: aut distinctum ab eis & qualibet illarum. Si primum: tunc materia, & forma producitur: aut aliquid materiae. uel formae: quod dici non potest. Si secundum: tunc totum est aliquid praeter partes: quia a quod nihil est partium, & de nouo incipit: est de essentia totius.

¶ Item expositorie arguendo. Illae partes non producuntur, & totum est illae partes: ergo totum non producitur.

¶ Si dicis: totum est illae partes: non simpliciter: sed partes simul sumptae siue coniunctae: quaero: quid est hoc: coniunctae. An hoc quod dicitur coniuncte aliquid addit partibus: uenihil. Si nihil: ergo si partes simpliciter non producuntur: nec coniunctae producuntur. Si addit aliquid: tunc totum non est praecise sue partes: ut supra. Si uero dicitur, quod totum est tertia entitas distincta a partibus: ibi est nouus labuyrinthus: quia quaeritur: quid illud totum distinctum a partibus omnis simul sumptis sit &c. Et si ut¬ cunque euadi posset de composito substantiali: quod est unum per se. Quid de unione accidentis cum subjecto: quod non est unum per se: sed tantum aggregatiue. Si ergo accidens praeexistens uniretur subjecto: ibi non est aliquod totum nisi aggregatiue: quid non producitur nisi parres producantur, uel saltem aliqua partium.

¶ De unione autem naturae humanae cum diuina in uerbo: erit maior difficultas. Nam Christus est nomen personae subsistentis in duabus naturis. Non autem Christus est duae na turae: quia Christus supponit pro persona uerbi, & non pro natura humana: connotat autem naturam humanam assumptam: sicut album supponit pro sub iecto, puta homine, & connotat albedinem. Et sicut album non est subie- ctum & albedo: ita Christus non est uerbum, & natura humana. Sed est uerbum habens naturam humanam sibi hapostatice unitam. Est etiam Christus uerissime unum per se: quia est persona uerbi quae est una. Non aut est persona iggregata ex natura assumpta & uerbo: quia sic esset composita ex creatura & creatore. Nec est concedendum quod Christus incepit esse per assumptionem naturae humanae: quia Christus fuit ab eterno: secundum illud apostoli ad Heb. xiij. Christus heri & hodie ipse & in secula seculorum. Et Ioan. viij. Antequam Abraam fieret ego sum. Et quod ex symboloathanasii allegat: nihil facit ad propositum. Non enim dicitur. Sicut anima rationalis & caro unus est homo: ita deus, & humanitas unus est Christus: ut intelligatur Christus com positus ex deitate & humanitate. Sed dicitur: ita deus & homo unus est christus. Homo inquam ille qui est Christus: quae non est humana natura: sed est habens humanam naturam uel subsistens in humana natura: & hic est uerbum. Et ideo illud symboli ita intelligitur. Sicut anima rationalis & cato &c. id est sicut anima rationalis & caro uere sunt unita in homineita deus & homo idest, deus habens in se uere & realiter humanam naturam: animam scilicet, & carnem: propter quod homo dicitur: unus est Christus. Et licet homo ille qui est deus non incepit esse: neque Christus esse incepit: conceditur tamen quod deus siue uerbum incepit esse homo, & incepit esse christus Sicut licet creator non incepit esse deus tamen incepit esse creator: quarum disserentia patet ex appellationibus.

¶ Ad alias rationes Greg. respondetur in ter tio dist. ij. q. i. huius collect.

¶ Posset forte adduci contra Ockam & pro Greg. illud quod supra dictum est de datione spiritussancti siue dono creato dist. xiiij. q.ij. & dist. xvij q. i. de transitu contrad ctoriorum sine acquisitione, uel deper ditione qualitatis absolutae. & q. ij. dist praesentis. Sed de hoc aliquid habetur in tertio ubi supra. Doctor enim nunillam opinionem nunc aliam probabili ter tenet: & secundum eam in diuersis locis diuersimode respondet. Eligat sector quam uoluerit.

¶ Ex praedictis onnibus colliguntur tres uiae quibus salua tur transitus in uerbi incarnatione sine propositione respectus qui sit entitas realis. Prima: quod si natura praeexistens assumeretur: corrumperetur eius perse nalitas. i positiuum illud quod fuit persona formaliter. Secunda quod in assum ptione producitur gratia unionis in natura assumpta: qua formaliter eseutur ad unionem cum uerbo. Tertia Gre gor. quod nihil absolutum nec respectum additur naturae assumptae, sed ipsa assum ptione est Christus: qui prius non fuit Christus. Haec sub hum illima submissio ne natratiue dixi, paratus cedere semper sententiae saniori.