Quaestio 1

QVAESTIO. I. CIRCA hanc distinctionem, quaeritur. Vtrum solus filius Deinaturam humanam sibi uniuit QVaaP in unitatem suppositi:¶ Et qua beatissimae incarnationis uerbi materia, inter caetera theologicalia sicut est graesummae: ita & difficultatis prcipuae nii ca¬ pacitatem intellectus longe excedens: tanquam nihil simile habens in natura: unde ad eius intelligentiam assurgere, possimus: propter quod beatissimus Ioannes spiritu sancto in utero repletus, se huius mysterij corrigiam soluere indignum professus est: ut allegat magister distin. ij. huius tertij. Ideo psupposita fidei syncerissima, ac certissima ueritate, cum omni humilitate sacratissimum nostrae reparationis sacramentum: id est sacrum mysterium aggrediamur: pulsantes ad ostium diuinae sapientiae pre affectionis precibus: si forte nobis accommodare dignetur panes uite, & intellectus, quibus tam admirabile mysterium firma fide creditum intelligamus, intelligendo adoremus, adorando amemus, amando eius fructu beatificari mereamur. Praesupposita igitur indicendis semper theologica protestatione ad quaestionis decisionem procedentes terminorum declarationes pro primo articulo praemittentur, quibus pro secundo articulo conclusiones subiungentur: ac pro tertio dubia mouenda dissoluentur.

¶ Quantum ad primum. Quia per uerbi incarnationem, ut infra patebit. L. & dist. v. ar. ij. &. iij. nihil aliud intelligimus: nisi assumptionem humanae naturae a uerbo in unitatem suppositi, per quem uere deus dicitur homo: & homo deus: rememorandum est ex primo Ockam, & ex abbreuiatis eiusdem dist. xxiij. & lib. ij. dist. iij. quid natura: quid suppositum: & quid sit persona. Natura est res aliqua positiua habens esse reale: non tantum esse obiectiuum in anima.

¶ Quoduero Iy suppositum dicit generaliter in substantia: hoc persona significat specialiter in intellectuali natura.

¶ Dicitur autem natura intellectualis, quae est intellectus, ut anima, angelus, deus, aut quae habet intellectum partem sui essentialem: ut homo compositus ex materia, & forma substantiali, quae est intellectus rationalis. Vnde suppositum superius est ad personam, tanquam genus ad speciem.

¶ Est autem persona terminus priuatiuus supponens pro natura in¬ tellectuali, connotans negationem quadruplicis communicabilitatis, seu innitentiae scilicet qua pars communicatur, seu innititur toti: constituens constituto, forma subjecto: sustentificatum sustentificanti. Hoc patet ex diffinitione personae Boe. lib. de duabus naturis contra Nestorium dicentis. Persona est rationalis naturae indiuidua substantia. Per rationalem naturam intelligit naturam intellectualem id est naturam, quae uel est intellectus purus: uel habet intellectum: ut dictum est. Et per indiuiduam substantiam intelligit naturam incommunicabilem: siue ut quod, siue ut quo. Vt quod: quoniam essentia diuina communicatur personis diuinis. Sic enim secundum Sco. dist. praesenti. Natura creata non est communicabilis. Singulare enim non est communicabile, ut quod: nisi sit illimitatum, ut essentia diuina. Dicitur enim aliquid communicari alicui, ut quod, quod constituit aliquid cum alio: cum quo est, idem realiter non formaliter. Vt quo: quod non est idem realiter alicui: sed eo denominatur aliud. Sic a parte totum: uel a forma inhaerente subjectum sortitur aliquam denominationem: ut ab anima denominatur totum compositum homo. Ab albedine dicitur subjectum album. Vel aliquid ab aliquo alio modo adhaerente. Et hoc expraessius innuit Rich. de sancto Victorre sic diffiniens personam. iiij. de trinit. Persona est intellectualis naturae incommunicabilis subsistentia. Ex quibus colligitur haec diffinitio personae secudum Ockam dist. xxij. primi lib. & q. i. sui tertij & tactum fuit supra. dist. iij. q. i. secundi. Persona est suppositum intellectuale. Vel explicando nomen suppositi, est ens completum: non constituens aliquod unum nec natum inhaerere: nec ab alio sustentatum. Per ly ens completum excludit omne ens partiale: siue sit pars integralis, siue essentialis: differenter tamen quia pars integralis, dum actu componit, non est ens comple tum: secus dum actu non componit: nam si actu non est pars integralis: licet possit esse pars, est ens completum, ut quod hodie est totus sortes: potest esse eius pars, quod cras erit sortes: si aliquid sibi cras adgeneretur per nutritionem: & tamen hodie est ens completum, & persona: non cras. Pars uero essentialis nunquam est ens completum: siue actu componat, ut forma actu inhaerens: uel materia actu substans. Siue actu non componat: ut anima separata, uel materia nuda. Vnde materia, aut forma nunquam est ens completum siue actu componat, siue aptitudine tantum. Ratio: quia semper manet in forma etiam separata inclinatio ad informandum subjectum. Non sic in parte integrali manet inclinatio ad componendum. Est ergo ens completum: ens quod non est actu pars integralis: nec est actu, nec aptitudine pars essentialis. Aptitudine, id est inclinatione. Dicitur non constituens aliquod unum. per hoc excluditur essentia diuina. Similiter & proprietates relatiuae ut paternitas, filiatio, spiratio: etiam constitutum ex essentia, & spiratione actiua, quorum neutrum est formaliter persona: quamuis quodlibet horum sit ens completum. Dicitur nec natum inhaerere: per hoc excluditur omnis formatam substantialis, quam accidentalis: tam coniuncta, quam separata. Dicitur nec ab alio sustentatum: propter naturam humanam in Christo.

¶ Ex illo sequitur primo: persona, & similiter suppositum quantum ad communicari, ut partem integralem, & ut sustentificatum sustentificanti seu natura suppositanti: negat tamen actum communicandi est actualem communicationem: quantum uero ad caeteros communicandi modos: negat actum cum aptitudine. Primum patet: de parte integrali aptitudinali, qui est persona, dum actu non fuerit pars. Similiter de natura petri: assumptibili quidem: non tamen assumpta, quae similiter est persona. Secundum patet: quia nihil natum communicari alteri, ut forma: siue ut constituens non componens: licet actu non communicet; est persona. Ideo anima separata, uel accidens separatum non est persona, uel suppositum. Idem etiam patet de constituente, & non componente. Quia non reperitur nisi in diuinis. Ibi aptitudo non separatur ab actu. Quicquid enim est in diuinis, est necesse esse: & ita semper est. Quicquid ergo potest esse in deo, semper est in eo.

¶ Secundo sequitur, quod persona, uel suppositum nihil addit naturae, quae est persona in creaturis. Sed ipsa natura intellectualis hominis, uel angeli omnibus alijs circumscriptis est persona: nam persona supponit pro natura intellectuali: & praeter illam nihil aliud importat, nisi negationem quadruplicis communicabilitatis. Haec autem negatio nihil est naturae, quae est persona: sed est ens rationis puta actus sincategorematicus interior mentis, quo intellectus intelligendo naturam ipsam diuidit a communicabilitate, & innitentia praedictis. Sicut caecus, pauper, tenebrosus, non addunt aliquid ei, quae caecus dicitur pauper, uel obscurus: sed significat hunc non habere lumen, diuitias, uel uisum.

¶ Tertio sequitur: quod impropria est locutio, qua dicitur: natura personatur negatione formaliter. Probatur: quia natura intellectualis completa non communicata alteri, se ipso omni aliocircumscripto est persona: & si non esset actu negatio aliqua in mente: adhuc natura petri esset persona. Sicut non dicimus, quod aliquis est caecus, pauper, uel tenebrosus negatione, sed concedi potest ad hunc sensum. Natura personatur negatione. id est natura dicitur, uel nominatur hoc nomine persona: siue de natura praedicatur hoc nomen persona, quod importat formaliter negationem quadruplicis communicabilitatis.

¶ Secundo notandum de uerbis personare, & personari: quod aliquid personari, siue uniri personaliter dupliciter intelligi potest. Vno modo, ut tantum ualet id est fieri personam. Et personare est dare alicui esse personale id est dare, ut sit persona. Et hoc potest intelligi causaliter, uel formaliter: sicut calefieri, & calefacere. Similiter & personaliter alicui personae uniri, est ipsum fieri unum, siue idem cum persona: hoc est ipsum fieri personam illam, cui dicitur uniri. Et sic accipiendo nihil personatur formaliter per aliquod extrinsecum: sed quicquid personatur, uel se ipso personatur, ut persona creata, uel per aliquod positiuum, cui identificatur: sicut persona diuina, quae personatur formaliter pei proprietatem relatiuam, quae est eadem persona diuinae realiter: non formaliter. Nec est instan¬ tia de natura humana assumpta: quia illa non personatur, hoc modo accipiendo personari a uerbo: quia sit persona uerbi non enim sit persona Christi. Siquidem plus repugnat naturae humanae, quod fiat persona uerbi, quam quod fiat asinus.

¶ Aliomodo, & magis usitate, & communiter accipitur a doc. ut personari est dependentiam suppositalem ab aliqua persona terminari. Et personare est personam aliquam huiusmodi dependentiam alicuius naturae terminare. Vnde imaginandum, quod omnis natura, siue entitas creata: aut in seipsa subsistit: ita quod ad nullam aliam suppositaliter dependet: hoc est nulli alij communicatur aliqua quatuor communicabilitatum supradictarum. Aut dependet ad aliquod suppositum per se subsistens mediate, uel immediate. Exemplum primi: ut substantiae completae, quae sunt supposita secundum praedictam suppositi descriptionem. Exemplum secundi: ut substantiae partiales, integrales, uel essentiales: ut materia, & forma. Exemplum tertij: ut accidentia alteri partium inhaerentia. Vnde patet, quod nulla res potest naturaliter esse: nisi sit in se subsistens: aut nisi dependeat ad per se subsistens. Et haec dependentia non est causati ad causam, nec conseruati ad conseruans, nec inhaerentis ad subjectum: sed nominatur a doc. dependentia suppositalis: siue sustentificati, aut sustentati ad sustentificans. Et hoc idem est uniri, siue assumi ad unitatem suppositi, uel personae: non fieri per sonam: sed sustentari, uel sustentificari (ut quidam dicunt) a persona, uel eius dependentiam suppositalem tibi a persona, quod tantumdem ualet. Est enim unio personalis, non quae facit assumptum esse personam: alioquin natura humana non uniretur hypostatice uerbo: quia non est persona. quia non est persona uerbi: quia natura assumpta non est uerbum. Sed unio personalis, & hypostatica est unio, qua narura, quae sibi dimissa esset persona: sustentificatur ab alia persona, communicans sibi denominationem concretiuam, quam sibi dimissa proprio supposito communicaret. Sic natura humana in Christo, quae sibi dimissa esset per¬ sona: subsistit iam non in se: sed in supposito uerbi. Vnde uerbum dicitur homo.

¶ Corollarium. Accidens proprie loquendo non unitur subjecto hypostatice secundum hunc modum loquendi, quamuis subsistat in subjecto: quia sibi dimissum non esset suppositum, uel persona. Sic de forma substantiali: licet cum materia constituat personam: nam separata post mortem a corpore anima non est persona.

¶ Corollarium secundum. Licet uerbum quamlibet naturam creatam assumere posset: non tamen quamlibet potest sibi hypostatice, seu personaliter unire. Patet: quia personare siue hypostatice unire plus dicit, quam assumere. Connotat enim ultra assumere personam, siue hypostasim in assumente, & personalitatem in assumpto: ita quod assumptum possit esse in se suppositum, uel persona. Si tamen personari, seu personaliter assumi nihil aliud dicit, quam sustentari, uel sustentificari a persona: tunc quicquid assumitur a persona personatur: & suppositaliter unitur. Sic dicit Ockam q. i. tertij ad rationem nonam: quod lapis sit personabilis a persona diuina, sicut homo: quia personari a persona diuina, nihil aliud est, quam sustentificari a persona diuina, quod potest indifferenter competere naturae rationali, & irrationali &c. Haec diuersitas stat in quid nominis terminorum. Et concordant dicenda inferius in dubio quarto: scilicet utrum essentia diuina possit esse primus terminus unionis hypostaticae.

¶ Quamuis autem quae dicta sunt de persona, sint probabilia, & opinioni Scoti, & Ockam consentanea. Est tamen & alia opinio de personalitate creaturae, quam recitat Scotus distinctio. j. quaestio. j. huius tertij. quae tenet: quod quaelibet intellectualis creatura sit persona formaliter per aliquod positiuum super additum naturae singulari, ab ea realiter distinctum: siue sit absolutum: siue respectiuum, per cuius positionem in natura: natura ipsa dicitur persona: & per eius corruptionem natura desinit esse persona. Et secundum hanc uiam, Iy persona non est nomen pri¬ natiuum nec conotat negationem: sed est pure positiuum, supponens pro natura intellectuali: connotans talem entitatem (quam personalitatem dicunt) sibi inesse: sicut albus supponit pro subiecto: connotans sibi inesse albedinem, & calidum caliditatem.

¶ Hanc autem improbare nititur Scotus quatuor rationi bus, quibus infert quatuor inconuenientia, quae ad eam sequuntur. Primum, quod esset aliqua entitas positiua in natura humana, quae non esset assumptibilis a uerbo. Probatio consequentiae: quia ista ultima entitas, quam addit persona, quae potest dici personalitas: illa non posset assumi. Si enim est personalitas, uel persona, ei repugnat communicabilitas, qua druplex, secundum dicta de persona. Illa ergo personalitas in natura humana esset incommunicabilis simpliciter: ita quod sibi repugnaret communicari contra dictorie. Consequens falsum: quia quod est inassumptibile, est incurabile: secundum Damasce. Tum quia omnis entitas positiua in creaturis est aeque in potentia obedientiali dei. Secundum, quia tunc natura assumpta careret actualissima entitate sua scilicet personalitate. Tertium, od non posset natura assumpta dimitti sine nouae realitatis productione: quia si dimitteretur esset persona: & non potest esse persona nisi per huiusmodi realitatem. Quartum, quod natura intellectualis completa esse posset, & non esse persona: nec ab alia assumpta.

¶ Sed illa illata praeter tertium concederet opinio: nec reputaret inconuenientia. Non primum: quia: illa entitas non esset essentialis naturae humanae. Ideo licet ipsa non sit assumptibilis, non propter hoc natura humana non est curabilis. Et licet omnis creata entitas sit in aequali poten tia obedientiali dei, quantum ad omnia, quae non implicant contradictionem: non tamen quantum ad illud, quod implicat. Modo illam entitatem esse assumptibilem implicat, infert enim eam esse communicabilem, & incommunicabilem. Si enim est assumptibilis, est communicabilis: & si est persona, est incommunicabilis. Sicut na¬ turam afini fieri, seu esse naturam huma nam implicat: quia infert eam esse rationalem, & irrationalem. Et ideo licet natura humana sit in potentia dei, ut sit homo absolute: non tamen natura asini est in potentia dei, ut sit homo absolute. Neque secundum est inconueniens: quando illud, quo caret non est essentiale naturae: quia secundum Scotum posset natura assumpta carere beatitudine, quae est ultima perfectio naturae. Tertium illatum negaret: quia concederet, quod si cut natura humana in uerbo conseruatur, ut non sit persona: ita posset dimissa conseruari, ut non esset persona: nec sequitur ad hoc aliquod inconueniens. Posset ergo deus naturam assumptam dimittere absque nouae entitatis productione: licet sic dimissa non esset tunc persona. Quartum similiter concederet. Cum enim esse personam nihil aliud est, nisi habere talem entitatem: nihil plus est dicere naturam intellectualem non esse personam, quam eam non habere talem entitatem: quod non est magis impossibile, cum fuerit dimissa: quam cum fuerit assumpta. Et illitransitum de contradictorio in contradictorium facilius soluunt apparenter: absque hoc, quod ponunt unionem distinctam ab unitis: quam primi de prima opinione.

¶ Sed illa secunda opinio saluari non potest propter duo. Primo: quia per illam perso nalitatem saluari non potest: quod natura humana plus uniretur uerbo, quai patri, aut spiritui sancto: immo quam angelo, aut cuicumque creaturae indistanti ab ea nisi poneret noua entitas, quae significat nomine unionis, quae si poneret, frustra poneretur illa personalitas esse ens positiuum: quia ad hoc ponitur: ut non sit opus ponere unionem esse quid distinctu ab extremis unitis. Sola enim ablatio perso nalitatis non est ratio unionis illi, uel alteri: immo ut dictum est: posset auferri personalitas absque unione cuiuscunque: sicut conseruatur anima intellectiua separata absque unione cuicunque subjecto.

¶ Secundo: quia saluat transitum sine mutatione. Nam posito, quod persona diuina prius tempore producat naturam humanam sine personalitate: & postea assumeret, transiret de non assumente in assumentem: & nulla fieret mutatio. Similiter & si dinlitteret naturam assumptam absque productione perso nalitatis in natura dimissa, iterum fieret transitus, & nulla mutatio. Non in persona diuina certum est. Nec in anima humana: quia nihil in ea produceretur de nono, nec corrumperetur. Ideo dimissa illa opinione secunda, standum est primae

¶ Consequenter notandum circa unionem illam supermirabilem: difficultas intelligendi, & exprimendi modum eius ex duobus surgit. Vnum: quia nulla similis unio in uenitur in natura creata. Ad cognitionem autem diuinorum non nisi ex creaturis ascendimus. Quaecunque autem unioin creaturis inuenitur: ibi maior est dissimilitudo, quam simil tudo ad illam unionem benedictam. De quo late scripsi in abbreuiatis primi sententiarum dist. xxx. q iiij. quae habeo pro repetitis. Secundum: quia non est certum, quid dicat unio illa hupostatica, siue personalis, qua natura humana assumitur, seu unitur uerbo. An scilicet dicat aliquid distinctum ab extremis unitis, quo formaliter fiat, illa unio: an nihil distinctum.

¶ Vnde est una opinio Gregorij de Ari. quam ponit disti n. xxviij q. ij. in solutione. xvij. objectionis, & sequentibus: quodunio naturae humanae ad uerbum non dicit aliquam entitatem distinctam a natura humana, & a uerbo: sed tantum naturam humanam, & uerbum, non qualitercumque: sed unita. Quae unio non sit aliquo medio, quod liget ea. Quomodo autem haec unio fiat, dicit omni viatori naturaliter esse incomprehensibile. Adducit etiam contra se rationes Scoti, & Ockam, & alias multas, quas soluere nititur, & omnes relationes reales negare, inter quas illa uidetur fortissima. Impossibile est contradi ctoria successiue uerificari de eodem: nisi propter motum localem alicuius: uel transitionem temporis, uel propter productionem, aut destructio nem alicuius entitatis. Sed uerbum potest dimittere naturam humanam: eata¬ men manente, & non mutata localiter. Nec transitiotemporis erit in causa: licet successio non sit absque temporis transitione. Quia quandocunque transit tempus, posset non dimittere. Ideo transitio temporis licet sit in actu, non tamen propter eam sit dimissio, aut soluitur unioErgo oportet aliquid uel corrumpi, uel de nono produci. Consequentia nota. Minor probata est. Maior ostenditur. Tum: quia non est dabilis ratio, quare non simul uerificarentur contradictoria de eodem, sicut possunt uerificari de eodem successiue. Si enim possunt successiue uerificari sine quacunque mutatione rei, loci, uel temporis: quare non simul. Tum: quia propter hocdicunt sancti, quod impossibile est, quod deus fiat de nouo anihilans, postquam fuit non anihilans; nisi creatura haberet non esse post esse. Similiter non posset esse creans, post quam fuit non creans: nisi creatura aliqua de nouo haberet esse postnon esse. Item quando denominans non dicit, aliquid ultra denominabilia: ipsis denominatis non mutatis, nec secundum formam, nec secundum locum: si semel denominat semper denominat. Exemplum de similitudine respectu duo rum alborum. Sed natura assumpta a uerbo si potest dimitti sine aliqua mutatione secundum formam, uel locum natura dimissa adhuc esset unita: quod est, falsum. addito, quod lapsus temporis non esset in causa. Ad illa respondit Grego. negando maiorem, & minorem rationis primae. Vnde quo ad maiorem dat instantiam in distinctio. xiiij. primi sui scripti. Primo: quia spiritus sanctus potest alicui dari absque quocunque dono creato modo certo speciali: ut probat magister distin. xiiij. primi. Postquam eum talis non habuit tali modo, sine mutatione locali: uel ad formam, ubi etiam lapsus temporis non est inreausa: ergo ibi sit transitus sine mutatione. Certum enim est: quod spiritussanctus non mutatur, nec homo accipiens mutatur. Nihil enim in eo nouum producitur: nec localiter muta tur, & lapsus temporis non est in causa.

¶ Item potest aliquis fieri non albus de albo absque mutatione. Posito, quod post. quam albedo inhaesit subjecto: conseruetur in eodem subjecto sine inhaesione. Si dicis: sit mutatio inhaesionis destructiua. Contra: etiam si ponatur inhaesio accidens superadditum: potest inhaesio conseruari absque hoc, quod ipsa in hae reat: & sic sit transitus absque mutatione.

¶ Si dicis, quod mutatur inhaesio, qua prima inhaesio inhaeret: tunc simul arguo de secunda inhaesione, & de tertia: & erit processus in infinitum. Aut oportet deuenire ad inhaesionem, quae seipta inhaeret. & ibi habet argumentum locum. Illa enim potest conseruari absque hoc, quod inhaereat: & ibi sit transitus sine mutatione.

¶ Item potest deus lumen partialiter conseruatum a candela in medio non mutata candela, nec localiter, nec quomodocunque solus conserua re. Quo casu, lumen primo conseruatur a candela partialiter: & postea non conseruatur partialiter a candela. Et tamen nulla mutatio sit in lumine, seu in candela.

¶ Si dicis, quod conseruatio, qua conseruatur a candela corrumpitur. Contra: etiam secundum opinantes oppositum conseruatio non est aliquid superad ditum rei conseruatae.

¶ Et si ponitur conseruatio aliquid esse distinctum a con seruato: arguitur de ipsa conseruatione, quae potest conseruaria prima candela: & a deo simul: postea a solo deo. Et stat argumentum ut prius de inhaesione.

¶ Ex illis concludit, quod possibile est transire de contradictorio in contradictorium; seu contradictionem successiue uerificari absque motu locali: & positione nonae rei, uel destructione praeexistentis, cuius uerificatione lapsus temporis non sit in causa: quamuis sine lapsutemporis actuali, uel possibili id contingi non possit. haec de maiore. Minorem etiam negat. Vnde dicit. In tali dimissione aliquid desinit esse scilicet christus. Nam dimissa natura humana, uerbum non est Christus. De hoc satis dictum est in abbreuiatis loco supra allegato.

¶ Sed primo Greg. licet facile euaderet multas difficultates: & conformis esset di¬ ctis multorum modernorum: tamen maior illa, quam negat, uidetur uerissima: & stant probationes eius: neque solutae sunt, neque uidetur intelligibile: quod contradictoria successiue uerificantur de eodem, nulla mutatione ad formam, locum, uel tempus facta in rebus per contradictoria significatis. Si enim nunc uerum est, Ioannes est albus: quomodo nulla mutatione facta: sed rebus consequentibus se eodem modo potest esse falsa: & contradictoria uera. Nam ubicunque manet correspondentia reiad intellectum, manet eadem ueritas propositionis, manet autem correspondentia significatione propositionis non mutata: nec mutatis rebus ipsis: manet igitur eadem ueritas.

¶ Similiter non maneret modus probandi distinctionem quorumcunque, per successiuam uerificationem contradictoriarum de eodem. Quomodo enim probaretur albedinem distingui a subjecto: aut scientiam, aut uirtutem, aut charitatem. Si enim arguitur. Anunc est album, & manens immotum localiter est non album: seu non erit album: ergo aliquo distincto, quod producitur, uel corrum. pitur, est album. Negatur consequentia: & dicitur, quod potest fieri transitus sine mutatione. Instantiae enim suae nem sunt contra maiorem. Non prima de dationae spiritus sancti: quia in casu posito lapsus temporis est in causa. Nam sispiritus sanctus pro certo tempore datur, & pro certo tempore non: sine omni mutatione eius, cui datur, ut arguit argumentum: ideo sit uerificatio illorum contradictoriorum: quia uoluntas diuina uult pro certo tempore spiritumsanctum esse datum illi: seu esse sub quasi dominio illius, & pro alio tempore. uult eundem spiritum sanctum non esse illius, non mutabili: sed immutabili, & aeterna uoluntate. Sic deus per suam potentiam absolutam posset Petrum proa tempore esse gratum, & acceptum ad uitam, & eundem sine aliqua mutatione pro b tempore non esse gratum, seu acceptum. Quo casu Petrus pro a tempore. est acceptus: perob non est acceptus: nulla mutatione facta in diuina uoluntate, neque in Petro: sed temporis successio est in causa, de quo infra distinct. xiiij. quarti libri quaest. j. O. Nam stante uoluntate diuina, non potest tempus b, succedere a, quinfiat transitus. Sicut si dominus uelit libram auti ualere Ixxx. florenos usque ad lanuarium: deinceps ualere. xc. sit transitus propter solum lapsum temporis. Sic si uelit deus hominem pro certo tempore existentem in a loco esse dignum uita aeterna, & existente in eodem pro alio temporeessedignum morte, maneat Petrus in eodem loco pro utroque tempore. Primo est dignus uita. Secundo non: sed dignus morte, propter solum transitum temporis, quod terminat diuina uoluntas.

¶ Secunda instantia de inhaesione albedinis soluta est in abbreuiatis primi, loco allegato. Nam accidens inhaerere subjecto nihil aliud est, quam accidens esse in subjecto per intimam praesentiam. Et accidens inhaerere sublecto, addit dependentiam ad subiectum: & illa dependentia separari non potest ab accidente: quia non distinguitur ab accidente. Nihil enim aliud est, nisi talis natura, quae non potest naturaliter separari ab accidente. Implicat ergo accidens esse accidens: supposito quod sit intime praesens subjecto: & sic accidens: & quod non inhaereat: ex quid nominis inhaerere.

¶ Tertia de conseruationedicitur: quod cum conseruari nihil aliud est, quam dependere in esse ab alio. Si deus uult lumen pro certo temporedependere a se, & simul a candela: ut scilicet illo tempore non esset, nisi esset candela. Et alio tempore uult lumen a se solo dependere: id est manere etiam si candela destrueretur. Tunc respondetur ita ad primam instantiam: quod lumen primo dependet a candela: post non dependet a candela, cuius causa est lapsus temporis post tempus, pro quibus eadem diuina uoluntas uoluit lumen non eodem modo dependere: quae tamen successio nihil mutat in lumine: sed solum tempus, super quod transit uoluntas dei. Vide de hoc Ockam in centilogio conclusione. xij. in respon. ad quintam rationem, ubi loquitur de contradictorijs futurorum contingentium: & satis bene.

¶ Ideo dimissa illa opinione tanquam insufficienti: est alia opinio Scoti, Ockam, & aliorum doctorum communiter: quod unio naturae humanae ad uerbum, importat aliquam entitatem positiuam distinctam a natura humana, & a uerbo naturae humanae superadditam, Sed utrum ipsa entitas sit res absoluta, an pure relatiua: adhuc est duplex opinio. Scotus tenet similiter Ockam in iii quaest. j. & in j. distinct. xxx. q. iiii. quod unio non sit quid absolutum. Sed est respectus realiter differens ab extremis, qui fundatur in natura huma na: idest inhaeret naturae humanae, non diuinae. Non quasi uinculum ligans naturam humanam cum diuina, uer econuerso: sed est illud, quo extrema: id est natura humana, & uerbum formaliter: & denominatiue dicuntur unita. Sicut enim aliquid formaliter denominatur album ab albedine: ita aliquid dicitur unitum alteriabunione.

¶ Quia uniosit entitas positiua: patet arguendo contra opinionem Gregorij: ut supra patuit: & in abbreuiatis primi: ubi supralatius continetur. Et ex alio probat Ockam: quia omnis denominatio non importans aliquid ultra denominata, siue existentiam eorundem: si conuenit alicui respectu unius indiuidui: conueniet ei respectu cuiuslibet indiuidui eiusdem rationis: nisi aliquid conueniat uni indiuiduo, & non alteri: propter quod competit sibi illa denominatio repectu unius, & non alterius. Exemplum, sicut similitudo duorum alborum nihil dicit ultra duo alba: ideo qua ratione duo alba sunt similia, eadem ratione omnia alba.

¶ Dicitur nisi aliquid conueniat &c. quia paternitas in creaturis nihil dicit additum extremis denominatis patre, scilicet & filio: & tamen aliquis est pater respectu unius hominis, & non cuiuslibet alterius: quia aliqua actio conuenit sibi respectu unius indiuidui, ratione cuius dicitur pater, quae non conuenit respectu alterius. In proposito autem unio, sinihil dicit distinctum ab unitis, nec aliqua actio, aut proprietas conuenit sibi respectu unius naturae, quae non conuenit respectu naturae alterius hominis: ergo aequaliter una natura est sibi unita suicut alia: hoc autem falsum est, & contra fidem. Quoduero nulla actio, uel proprietas conuenit uerbo respectu unius, quin aequaliter etiam respectu alterius naturae non assumptae, patet: quia sicut naturam assumptam produxit de uirginae, & instantanee organizauit, & gratia repleuit: hoc potuit facere, & alteri naturae, quam non assumpsit.

¶ Quia non sit entitas absoluta: Ockam in iij. quaest. i. Tum, quia tunc Christus non esset nobis similis quantum ad naturam humanam: quia aliquod absolutum haberet humanitas Christi, quod nullus caeterorum hominum haberet.

¶ Tum: quia tunc aut illud absolutum esset in genere substantiae, aut accidentis. Non substantiae: quia tunc in Christo esset aliquod substantiale creatum, quod non esset in alio homine. Et ita substantialiter distingueretur a caeteris: & non haberet naturam humanam eiusdem speciei. Nec esset accidens: quia in nullo genere accidentis. Non quantitatis manifestum est. Nec quali tatis: quia maxime esset qualitas primae speciei: puta habitus gratiae charitatis, uel luminis, aut huiusmodi. Sed quicquid horum conuenire posset assumptae animae Christi, posset eidem conuenire. per deipotentiam non assumpte.

¶ Item quod naturaliter est per se subsistens, non potest fieri dependens ad aliud per accidens absolutum: sed talis est natura assumpta. igitur.

¶ Item deus potest deponere naturam assum ptam non corrumpendo quodcunque absolutum in natura: quia hoc nullam includit contradictionem: sed non potest dimittere naturam nisi destruendo unionem. Ergo unio non est quid absolutum.

¶ Item arguit Scotus. quaestio. i. Quodcunque absoluto intellecto in altero extremo non intelligitur perfecta ratio unionis: quia unio non intelligitur ad se. Siue ergo concomitetur absolutum in uno extremo siue in duobus: cum non sit nihil: saltem dicit relationem. Et posset confirmari: quia unio non est res ad se: sed res ad aliud: igitur non est res absoluta. Tenet consequentia: quia omnis res absoluta est res ad se. Antecedens probatur: quia unio non potest esse nisi in ordipne ad unita. Sicut enim unita non possunt esse unita sine unione, sic unio non potest esse sine unitis. Alioquin unioesset, & nullius esset unio, quod non est, intelligibile. sicut non est intelligibile, quod aliquis esset pater, aut nulli esset similis.

¶ Item unio non potest intelligi ad se: ergo nec esse ad se. Tenet consequentia: quia quocunque modo potest res esse, eo modo potest intelligi. Et modo quo non potest intelligi: etiam non potest esse. Et antecedens patet: quia conceptus unionis est reatiuus: ergo ipsius esse, id est significare est ad aliud se habere per philosophum in praedica.

¶ Quia autem illa relatiofundatur in natura humana patet: quia non fundatur in diuina, quae non est capax alicuius accidentis: & per consequens fundatur in natura humana: quia fundatur, & inhaeret alteri extremo.

¶ Item sola natura humana est imperfecta, & potentialis: ergo sola capax talis aduenientiae relationis.

¶ Ex praedictis possunt aliqua corollaria elici, quibus aliquantum intelligi potest, quae, & qualis sit haec relatio secundum hanc opinionem.

¶ Primum. Vnio est relatio realis in altero extremo, scilicet in natura humana. Patet: quia res aliqua positiua realiter inhaerens naturae humanae distincta ab eadem, per quam natura humana realiter dicitur assumpta: & uerbum realiter incarnatum circumscripta quacunque collatione intellectus: quia non per intellectus considerationem: sed per realem assumptionem uerbum est caro factum.

¶ Secundum corollarium. Relatio il¬ la non est mutata, seu communis realiter: licet sit communis secundum deno minationem: sed est disquiparantiae. Patet: quia unioni naturae humanae inhaerenti nulla correspondet relatio realis in uerbo. Nam uerbo immutabili per sui incarnationem nihil noui aduenit: cum non sit potentiale. sic enim esset imperfectum. tamen per relationem unionis, quae est in natura humana, etiam uer bum uere, & realiter dicitur naturae humanae unitum: & sic potest dici aequiparantiae: quia communicat idem nomen secundum eandem denominationem, scilicet esse unitum utrique extremo. Et secundum hoc non est idem relatio mutua, & relatio aequiparantiae. Vnde relatio communis uidetur esse secundum Sco. dist. praesenti. q. i. quae est eiusdem rationis in utroque: & ubi est habitudo eiusdem rationis in utroque, ut est similitudo. Si uero uocatur relatio aequiparantiae, cui correspondet relatio eiusdem rationis in altero extremo, siue in termino: ut uidetur loqui Scotus: sic unio illa non est relatio aequiparantiae: quia nulla relatio realis corresponderet sibi in termino, scilicet in uerbo: est ergo disquiparantiae.

¶ Tertium corollarium. Vnio illa relatio extrinseca. Patet: quia non necessario consequitur extrema. Pos sunt enim extrema existere: uerbum scilicet, & natura humana absque unione. Potest etiam aduenire extremis prius in esse positis.

¶ Quartum corollarium. Vnio illa est relatio ordinis, & cuiusdam dependentiae naturae humanae ad uerbum. Patet: quia omnis relatio non mutua est cuiusdam ordinis unius ad alterum, ad quod refertur dependens. Quid probatur: quia omnis unio, quauniuntur aliqua realiter distincta, uel est informationis, uel aggregationis, uel ordinis: ita o unum relatorum, aut infor mat aliud, aut aggregatur alteri, aut ordinatur, & dependet ad alterum. Haec unio non est informationis: quia uerbum nec informat naturam humanam, nec informatur ab ea. Vtrumque enim dicit imperfectionem, quae repugnat uerbo. Nec tantum per aggregationem: quia talem unionem habet uerbum, sicut & quaeliberentitas respectu cuiuslibet reiab ea realiter, & essentialiter distinctae. Talem etiam aggregationem habet pater, & etiam spiritus sanctus ad naturam a filio assumptam, quorum tamen neuter est humanitati hypostaticae unitus: restatergo tertia unio ordinis. Ordo autem est prioris ad posterius, & posterioris ad prius. Vbi autem est posterius, & prius: posterius aliquo modo dependet ad prius. Verbum uero non habet ordinem posterioris ad naturam assumpta: sed econuerso: ergo natura assumpta aliquo modo dependet ad uerbum assumens.

¶ Quintum corollarium. dependen tia illa naturae humanae ad uerbum non est causati ad causam, nec causae secundae ad causam primam, nec causati posterius ad causatum prius. Prima duo patent: quia sic dependet natura assum. pta: etiam ad patrem, & spiritum sanctum: immo ad totam trinitatem. Nam secundum dionysium in de diuinis nominibus. Totius deitatis sunt omnia causalia. Et Augu. v. de trinitat. Ad creaturam pater, & filius, & spiritus sanctus, sunt unum principium. Et Io. v. ait saluator. Quaecunque ille, scilicet pater fecerit: haec & filius similiter facit, & eadem ratione. tota trinitas. Hac autem unione natura humana ad solum filium ordinatur: quia non pater, non spiritus sanctus, sed solus filius est incarnatus: ut patebit. Tertium est manifestum: quia uerbum non est causatum.

¶ Sextum corollarium Vnio illa dicit dependentiam naturae humanae ad uerbum; ut naturae non subsi stentis in proprio supposito: sed dependentis ad suppositum alienum, scilicet suppositum uerbi: & ita ut naturae communicabilis, ut quo supposito uerbi incommunicabili, qua uerbum ipsum uere dicitur, & est homo. Sicut albedo conmunicatur supposito albo: & generaliter forma materiae siue composito: licet non per omnia eodem modo. Illud corollarium patet per abnegationem aliorum modorum dependentiae. Et quia talis est unio, quae facit uerbum hominem, sed nihilest homo nisi suppositum subsistens in natura humana. Subsistere autem in natura humana sibi communicata est sustentare eam, & terminare. eius dependentia suppositalem, igitur &c.

¶ Septimum corollarium. Vnio illa inter caeteras uniones creaturarum, magis assimilatur unioni formae suae accidentis ad subjectum suum. Ita habet Ocham. qe ix tertij ante dubia: licet maior sit dissimilitudo, quam similitudo,

¶ Pro cuius declaratione aduertendum, secundum Scotum. quaest. i quod formae ad subjectum duplicem considerare possumus habitudinem. Vna est informantis ad informatum: & illa necessario includit imperfectionem in subjecto: quiaim portat quandam potentialitatem, qua subjectum est in potentia ad ulteriorem perfectionem, quam recipit a forma in haerente. Alia est ut posterioris naturaliter ad prius, a quo dependet: non tanquam ad causam: sed ut ad terminans eius actualem existentiam: non in se ipsa, sed in alio subsistente. Quod termina re dicitur sustentificare secundum imaginationem supra in secundo notabili positam: & illa nullam imperfectionem ponit necessario in terminante seu sustentificante: sed dumtaxat prioritatem naturalem respectu sustentificati: & si illae duae separari possent, huic secundae simillima esset dependentia naturae humanae ad suppositum uerbi.

¶ Item licet multiplex sit unio ut in abbreuiatis distinct. xxxiiij. quaest. iiij. primi patuit. ut exempli causa, partis ad totum continuum. Contiguiad contiguum; ut in insertione ramusculi ad truncum, locati ad locum, miscibilis ad mixtum, illabentis ad illapsum &c. tamen ex nulla harum opinionum contingit proprietates unitorum concretiue sibi communicari. Sicut non dicitur partiale integrum: nec contiguatum contiguum, nec oliua pomus: si ramus oliuae inseritur trunco pomi, nec locatum locans. Et si propter mixtionem: terreum dici posset aeresi, aut aqueum, tamen in illa unione miscibilia non manent: non enim manent elementa in mixto formaliter, & substan ualiter: sed tantum uirtualiter secun¬ dum suas qualitates: nec illapsum illabens: Sed in unione formae, & accidentis cum subjecto, communicant sibi iuas concretiuas denominationes. Vnde propter unionem albedinis cum subiecto subjectum dicitur album; & quicquid dicitur de subjecto, dicitur de albo: & econuerso manente subjecto, & formainconfuse in suis naturis. Simile est in hac unione suppositali, & personali, in qua manent inconfuse natura uerbi, & natura humana: & tamen communicant sibi sua idiomata: ut ille homo dicitur deus, creator, omnipotens &c. & deus dicitur homo, passus, mortuus &c.

¶ Ex his potest elici diffinitio incarnationis Incarnatio est dependentia naturae humanae ad personam alterius naturae: ut ad terminantem eius dependentiam ipsam sustentificando. Vel sic, & breuius. Est humanae naturae sustentificatio a persona extrinseca alterius naturae. Et incarnari est terminare dependentiam suppositalem naturae assumptae. Ex quo sequitur, quod incarnatio est unio naturae humanae ad personam Christi: ita ut fiat persona Christi: ut supra dictum est.

¶ Se cundo sequitur, quod incarnari non est pati: sed terminare dependentiam naturae assumptae: & de hoc infra distin. v. ar. ij. Neque incarnari correspondet huic actiuo incarnare, tanquam passio actioni: sed huit actiuo incarnare correspondet tanquam passiuum assumi. Actio enim incarnandi quatenus transit in obiectum, transit in naturam humanam, tanquam in passum: non in uerbum. Non enim uerbum: sed natura assumpta patitur, & est in potentia obedientiali. Incarnari gitur, & incarnare: licet secundum uocem habeant se ut actiuum, & passiuum, non tamen secundum significationem, ut patuit.

¶ Alia est opinio, quae simpliciter negat relationem in creaturis: ita quod nulla est entitas relatiua, quae non sit ab soluta, sed quiequid habet esse reale, & positiuum, est res absoluta i se, & ad se considerabilis, & absolute: & distincta ab omnialio. De quo latius uide i primo Ockam: & in abbreuiatis dist. xxx. q. iiij. Secundum hanc opinionem posset dici, quod in natu¬ ra humana assumpta a uerbo: ponenda est entitas absolutaa deo in ipsa creata, qua formaliter sit unio. Quod sic potest intelligi: quod illud, quo formaliter sit, unio, est quaedam qualitas, seu perfectio, aut habitus infusus, uel infusa naturae as sumptae. Quaelicet a tota trinitate causatur in natura humana, tamen per illa habet se natura assumpta speciali quadam habitudine ad uerbum, per quam dicitur uniriuerbo, & non patri, aut spiritui san cto eodem modo, quo relatione (si ponitur) solum unitur uerbo. Et sicut albedo in sorte a quocunque causetur, est a qua sortes formaliter dicitur similis platoni albo: sine noua productione cuiuscunque respectus. Ita per illud donum siue habitum humana natura unitur uer bo soli, & non patri, aut spiritui sancto sine quacunque alia realitate. Vnde sicut tota trinitas per infusum charitatis habitum speciali modo inhabitat, & unitur animae propter quem habitum, qui est qualitas absoluta, anima refertur speciali modo scilicet ut gratificata, uel in habitata ad deum gratificantem, & inhabitantem. Nec tamen propter hoc oportet ponere hanc unionem esse respectumrealem, distinctum a charitate, & extremis relatis: sed eo ipso, quo habitus ille est in anima: dicitur anima deo chara, & grata omni alio circumscripto Ita dici posset in proposito, quod eo ipso, qd hoc donum est in natura humana assumpta: ipsa natura specialiter dependet ad personam filij tali dependentia, propter quam concreta assumptae naturae, & uerbi assumentis de se inuicem praedicantur. Quae dependentia habitudo siue specialis unio licet relatiue exprimatur: tamen omnia illa relatiua non dicunt realitatem aliquam ab extremis relatis, & dono illo creato, & infuso distinctam: sicut dicitur de alijs relatiuis simile, aequale, duplum &c.

¶ Vnde unioilla personalis quatuor importat: scilicet naturam humanam: & personam uerbi: intimam eorum praesentiam: & donum speciale infusum naturae humanae, ipsam eleuans, & perficiens, per quod innititur uerbo, & sustentificanti; quae omnia s unt absoluta. Sicut dilectio, qua diligens refertur ad dilectum dicit quatuor: scilicet diligentem, & dilectum, obiectiuam dilecti praesentiam, & actum dilectionis, qui est qualitas, qua diligens formaliter affectuose adhaeret dilecto: & pter haec nullam rem relatiuam. Et per hoc omnia haec opinio loquitur de hoc dono absoluto, sicut alia de relatione. Non enim illa opinio differt a priori: nisi quod realitatem illam, qua formaliter natura humana unitur uerbo, dicit esse remabsolutam, quam alia dicit relatiuam, Hoc itaque donum haec opinio nominat gratiam unionis. Gratiam: quia gratio sa dei uoluntate gratis naturae superadditam. Vnionis: quia ea formaliter sit, unio. Et ille modus loquendi satis concordat auctoritates sanctorum de gratia unionis loquentium: & Alexan. de Hal. & Hentici Ganden. & aliorum multorum doctorum: ut allegatum est latius distin. xxx. primi quaest. iiij. & quae ibi dicta sunt, magis declarant propositum. Et posset haec opinio pluribus muniri rationibus improbantibus priorem opinionem, quas ibi uidere poteris in abbreuiatis.

¶ Quinto notandum, quod ad terminandum dependentiam suppositalem requiritur independentia talis, hoc est suppositalis. Nam quod in se non est terminatum, sed dependet ad aliud, quomodo potest terminare dependentiam alterius; ideo nihil potest termina re dependentiam suppositalem primo ii. perse, & non per aliud sibi extrinsecum, siue non essentiale: nisi quod est inde pendens suppositaliter: hoc est nisi incommunicabile, quale est suppositum. Ratio uero terminandi est ratio suppositalis, id est incommunicabilitas, quae dat esse suppositale. Et quoniam illa in personis diuinis est proprietas personalis, quae communiter ponitur relatiua: ideo illa erit ratio terminandi dependentia suppositalem naturae humanae: & non essentia. Tum quia ipsa essentia non est formaliter persona: quia non est incommunicabilis. tum quia tunc aeque terminaretur illa dependentia ad patrem, & spiritum sanctum, sicut ad filium: quia es¬ sentia aequem est in patre, & spiritu sancto, sicut in filio. Sed in quocunque est ratioterminandi, ipsum terminat: sicut in quo cunque est ratio agendi: ipsum agit propter quod, quia ratio agendi, producendi, creandi &c. est essentia: ideo agere, creare aeque conuenit omnibus tribus personis. Ita uidetur sentire Sco. q. v. ar. ij. huius distin. Ex quo sequitur, quod humana natura non unitur primo essentiae. Patet: quia illi unitur primo, quod primo terminat: sed essentia non primo terminat: ergo.

¶ Secundo sequitur, quod natura humana primo unitur supposito uerbi: hoc enim primo terminat: quia tota persona uerbi est formaliter suppositum. Ratio autem terminandi est proprietas per sonalis, per quam incommunicabilitas conuenit personae.

¶ Sed di. Illud est ratio formalis terminandi dependentiam suppositalem, quod est ratio subsistendi: quia nihilprimo terminat dependentiam, nisi quod est independens, cuiusmodi est ratio formalis sub sistendi: sed persona diuina subsistit ratione essentiae: Essentia enim est ratio formalis subsistendi ipsi personae: ergo erit ratio formalis terminandi istam dependentiam. & ita istam unionem. Propter hanc rationem quidam opinati sunt, quod ad hoc, quod natura humana uniatur personae uerbi, praeexigitur unio naturae, ad essentiam diuinam. Vnde ponunt duas uniones. Primam naturae humanae ad essentiam. Secundam ad personam. Sed illa opiniostare non potest: quia sequitur, quod natura humana esset etiam unita patri, & spirituis sancto: sic quod pater esset incar natus, & spiritus sanctus, sicut & filius. Consequens haereticum. Probatur consequentia: quia quicquid conuenit primo essentiae diuinae & non repugnat alicui personae diuinae, competit omnibus personis: sed terminare unionem praedictam, siue dependentiam (quod idem est) non repugnat alicui personae diuinae. Et si primo conuenit essentiae conueniet cuilibet personae: & perconsequens quaelibet persona erit unita: quod est falsum. Nec impedit, quod natura humana speciali unione unitur uerbo, quia quando sunt distinctae uniones realiter, una potest esse sine alia: & secunda sufficeret: ergo prima superfluit, quae est ad essentiam.

¶ Praeterea non minus conueniunt tales denominationes patri, & spiritui sancto, quae conueniunt eis per unionem naturae humanae ad essentiam propter unionem eiusdem naturae ad proprietatem filij, quam si non esset: unioad filium: sed si sola esset unio naturae humanae ad essentiam, & non ad proprietatem filij: tunc tales denominationes conuenirent omnibus personis: ergo nunc conueniunt omnibus personis: quia secunda unio non tollit primam.

¶ Et confirmatur: quia ita essentialis, & intrinseca est patri essentia sicut proprietas personalis: ergo qua ratione patri diceretur unita propter unionem naturae ad pro prietatem, eadem ratione natura diceretur unita patri propter unionem eius ad essentiam.

¶ Dicendum ergo, quod natura sinmana non primo unitur essentiae: sed primo unitur personae ratione proprietatis personalis.

¶ Ad rationem dicitur, quod uis est in uerbo subsistendi. Nam si ualet subsistendi: id est existendi, sic falsum assumitur: quod ratio terminandi dependentiam suppositalem est ratio subsistendi. Et ad probationem dicitur, quod illud primo terminat, quod est independens: id est incommunicabile. Talis autem independentiae: id est incommunicabilitatis ratio formalis non est essentia: cum ipsa sit formaliter communicabilis. Si uero Iy subsistendi ualet, id est existendi suppositaliter: tunc assum ptum uerum est. Sed quod subsumitur: scilicet, quod diuina persona subsistit ratione essentiae: falsum est. Non enim personae diuinae conuenit esse suppositale ratione. essentiae: sed ratione proprietatis relatiuae: Verum quia ad esse personale utrumque ue requiritur: existentia, & incommunicabilitas, quorum unum conuenit personae diuinae ratione essentiae, aliud ratione proprietatis ualde rationabiliter dici potest: ut uide¬ tur secundum Ockam. q. i. tertij. quod ratioterminandi unionem naturae humanae sit tota persona uerbi, nec essentia per se, nec proprietas per se: sed totum constitutum. Et probatur idem ex alio: nam ad terminandum dependentiam suppositalem, requiritur incommunicabilitas: ut quod, & quo. Proprietas autem relatiua, licet sit incommunicabilis, ut quod, est tamen communicabilis, ut quo. Sic enim communicatur persone: ideo non potest esse ratio terminandi dependentiam suppositalem: licet sit ratio realis distinctionis personarum, sicut forma: licet sit ratio distin ctionis ipsi composito ab alio composito, saltem speciuoce: non tamen est ratio toti, ut sit suppositum: cum ipsa non sit incommunicabilis: sed totum est sibi ratio suppositalis, quia incommunicabilitatis.

¶ Quantum ad secundum articulum est conclusio prima de possibili. Naturam: humanam suppositaliter diuinae uniri personae simpliciter est possibile. Probatur: quia quod nullam includit repugnantiam, est simpliciter possibile: sed naturam humanam diuinae uniri personae est huiusmodi: ergo. Consequentia nota cum maiore. Minor probatur: quia nulla est ibirepugnantia: neque ex parte naturae humanae dependentis, neque naturae diuinae dependentiam suppositalem terminantis: ergo. Consequentia nota, quia aliunde nulla potest assignarirepugnantia. Antecedens patet pro prima parte: quia cum natura humana sit finitae perfectionis, non repugnat sibi suppositaliter dependere ad suppositum extrinsecum perfectius: sic enim uidemus accidens dependere ad suppositum sui subjecti: & partes tam integrales, quam essentiales ad totum. Nec impedit, quod natura humana sibi derelicta non depederet ad aliud: sed inse ipsa subsisteret: quia ipsa est in perfecta obedientia dei: ideo sicut facit ac cidens dependere ad subjectum, & substam tiam simplicem ad totum compositum: ita etiam potest facere, quod totum compositum dependeat ad suppositum perfectius extrinsecum simpliciter incom¬ municabile. Tenet consequentia, quia se cundum non includit contradictionem magis, quam primum. Neque est repugnantia ex parte diuinae personae terminantis huiusmodi dependentiam: quia terminare huiusmodi dependentiam, nullam dicit imperfectionem: quia nec limita tionem, nec potentialitatem, nec compositionem in termino: sed solam in, communicabilitatem. Non limitationem: sicut nec terminare dependentia causalem effectus. Non enim requiritur in termino, nisi quod sit independens talidependentia. Neque dicit potentialitate. aut compositionem in termino, quia potentialltas, & compositio est respectu actus informantis: sed haec dependentia non est habitudo formae ad subjectum: it dictum est. Nec addit aliquod reale inhaerens termino: ergo nec compositionem dicit, nec potentialitatem, sicut nec creatio, nec conseruatio.

¶ Secunda conclusio. Naturam humanam possibile est suppositaliter uniri uni diuinae personae, & non alteri. Probatur conclusio: quia ex quo incommunicabilitas in termino est ratio huius unionis, & dependentiae: ubi est propria incommunicabilitas, ibi est propria unio: sed ubi est propria unio, ibi potest ipsa separari a quolibet realiter distincto: ita unio sit ad illud praecise, & ad nullum aliud realiter ab eo distinctum. Illa omnia satis patent ex declaratis: sed perso na quaelibet in diuinis habet specialem, seu propriam incommunicabilitatem, ut quod: scilicet relatiuam proprietatem, per quam realiter distinguitur a qualibet alia persona diuina ergo ad illam potest esse propria unio, ita quod non ad aliam.

¶ Tertia conclusio. Sicut natura humana unitur uerbo, ita uniri potest cuilibet diuino supposito, hoc est patri, uel spiritui sancto. Probatur, quia non est maior impossibilitas respectu unius suppositi diuini, quam alterius: & quaecunque ratio probat possibilitatem huiusmodiunionis respectu unius personae: pariformiter probat respectu alterius, ut patet eas diligenter intuenti.

¶ Quarta conclusio. De facto naturam humanam personaliter uniri uerbo actualiter, articulus est fidei, indemostrabilis naturali ter. Prima pars patet: quia articulus fidei em: uerbum factum esse carnem, id est homiuem: ut patet Ioan. i. & ad Gal. iiij. nec non in symbolis fidei. Hoc autem inteligi non potest sine unione humanae naturae cum uerbo. Et non est ibi unio essentialis, per quam natura humana fiar uerbum, uel natura diuina, quia nulla es ibi naturarum confusio: neque alia aliqua unio informatione, uel compositione. Secunda pars probatur: quia uer bum esse hominem non potest euidenter probari ex principijs per se notis: nequenotis per experientiam: igitur. Consequentia nota: & antecedens latis manifestum est. Si enim posset euidenter ex principiis deduci: tuc sequeretur, quod ad assentiendum illi articulo posset euidenti ratione cogi quicumque intellectus humanus cuiuscunque sectae tam iudaeus, quam gentilis. Consequens falsum: ergo &c.

¶ Quinta conclusio. Natura humana neque patri, neque spiritui sancto hyposta tice unitur: sed tantum uerbo. Probatur quia non pater, nec spiritus sanctus; sed tantum filius est homo factus: ut sufficienter probat magister in textu per plures distinctiones.

¶ Quantum ad tertium articulum dubitatur primo contra conclusionem primam. Nam uidetur simpliciter impossibile creaturam uniri personae diuinae. Tum quia oportet unibilia adinuicem esse proportionata: sed finiti ad infinitum nulla est pportioOmnis creatura est finita: personae diuinae sunt infinitae: ergo. Tumquia, quae minus distant (puta contraria) uniri non possunt: ergo nec quae magis distant. Tum quia quae uniuntur siunt unum: sed impossibile est creaturam fieri unum cun creatore: quia sic creatura fieret creator. Tum quia uniri est pati: sed persona diuina non potest pati: & per consequens nulli potest uniri.

¶ Dubium mouet rationes communes contra conclusionem, ad quas respondetur, quod finitum potest uniri infinito.

¶ Ad primam improbationem dicitur, quod unibilia esse, praeportionata potest dupliciter intelligi¬ Vno modo quantum ad gradum perfectionis: ita quod unum perfectionaliter distent ab alio secundum certum gradum praeportionis: ut sit duplo, uel triplo perfectius alio: aut aliqua alia certa specie per portionis, & illo modo finiti ad infinitum nulla esse potest proportio. Alio modo potest intelligi aliqua esse proportionata quantum ad aliquam habitudinem, qua unum potest dependere ad aliud, uel aliquid recipere ab alio: aut agere in aliud, & huiusmodi, & hoc modo do infinite distantia perfectionaliter bene sunt adinuicem proportionata.

¶ Ad secundum dicitur, quod distantia, uel indistantia perfectionalis nihil facit ad unionem: immo frequenter quanto aliquam plus distant, tanto magis sunt unibilia: sicut inter substantias maxime distant materia, & forma: & sunt magis unibilia. Itemplus distat accidens a substantia, quam ab accidente: & tamen unitur substantiae, & non accidenti: ut uirtus animae & non alteri accidenti. De contrarijs uero dicitur, quod ipsa uniri non possunt non est ratione distantiae. Minus enim distant contraria inter se, quam qualitates non contrariae: cum contra ria sint eiusdem generis. Sed non contraria quandoque differunt genere subalterno: & ideo uniri non possunt: quia formaliter adinuicem repugnant. Item licet natura diuina, & humana sint magis diuersa, quam contraria: non tamen magis repugnantia. Exemplificat Sco. de superficie, & albedine, quae sunt magis diuersa, quam album, & nigrum, & tamen superficies potest esse alba &c.

¶ Ad tertium dictum est, quod naturam uniri alteri suppositaliter non est hanc fieri illam: sed hanc dependere ad illa: immo impossibile est quaecunque distincta realiter sic uniri, ut unum fiat aliud. Sic enim nec forma unitur materiae: nec accidens subjecto: nec pars toti &c. ut notum est. Sed sic intelliguntur distincta uniri: quod ex eis aliquod unum constituitur per se, uelper accidens: & illo modo etiam ex uerbo, & natura humana constituitur unum non per se, sed quasi per accideus: sicut ex accidente, & subjecto constitultur unum: licet enim natura humana non sit accidens uerbi, tamen accidentaliter, id est contingenter unitur uerbo.

¶ Ad quartum responsum est supra. L. quod uniri non dicit passionem: sed assumi dicit passionem.

¶ Secundo dubitatur contra secundam conclusionem. Natura humana non potest dependere suppositaliter ad unam personam: quin suppositaliter dependeat ad quam libet aliam: igitur. Antecedens probatur: quia non potest causaliter dependere ad unam personam, & non ad aliam: ergo nec suppositaliter. Tenet consequentia: quia nulla est ratio diuersitatis: nam sicut realis distinctio personarum sufficit ad hoc, quod una persona terminet dependentiam suppositalem sine alia: ita etiam sufficit ad terminandum de pendentiam causalem.

¶ Si dicis, qde pendetia causalis primo est ad essentiam, quae est eadem in tribus, sed dependentia personalis est primo ad personam. Huius quaeritur ratio, cur causalis dependentia non possit esse primo ad per sonam: cum quaelibet persona sit perfecta simpliciter, & ab alia realiter distincta.

¶ Respondetur ad haeceuadendo, negando consequentiam. Et ratio, quam quaerit argumentum est illa: quia dependentia causalis requirit perfectionem intermino: quia cauia uirtualiter continet effectum, & eius perfectionem aeminenter praesertim causa prima: omnis autem perfectio in diuinis est essentia lis, & aeque in tribus: alioquin non omnes personae diuinae essent simpliciter perfectae: cum uni deficeret perfectio aliqua, quae esset in alia, & per consequens aeque conuenit tribus terminare dependentiam causalem: cum ratioterminandi illam dependentiam est perfectio, quae una est in tribus. Dependentia autem suppositalis non requirit: per fectionem in termino: nihil enim requirit in termino: nisi quod sit independens suppositaliter, id est incommunicabilis: hoc autem non dicit perfectionem: quia non conuenit essentiae, quae est communicabilis: & per consequens essentia non esset simpliciter perfecta. Item ratio¬ terminandi ultimate dependentiam ast quam est independentia talis: ut dictum est arti. i Et ita ratio terminandi causalem dependetiam est incausabilitas: sed una est incausabilitas in tribus: sicut una infinitas: & una summa perfectio: & per consequens una ratio terminandi causalem dependentiam: sed non est una personalitas in tribus: cum persona litas patris realiter distinguitur a personal tate filij: sicut persona patris a per sona filij: & ideo una persona potest terminare dependentiam personalem naturae humanae sine alia. Sed illa responsio uidetur esse euasio tantum uerbis: nam quod omnis perfectio simpliciter in diuinis sit essentialis formaliter, dubium habet: nam si perfectio simpliciter dicitur, quod in quolibet melius est ipsum: quam non ipsum: hoc est quod conuenit cuilibet simpliciter perfecto: tunc uerum est, quod omnis perfectio simpliciter in diuinis est essentialis, id est conuenit tribus: & sic relatio in diuinis non est simpliciter perfecta: immo nec esse patrem: quia non conuenit filio: & sic diceretur, quod ratio terminandi causalem dependentiam non requirit perfectionem simpliciter in termino: sed talem, quae eminenter continet perfectio nem actus causalis, & illa est alia in personis, sicut est alia relatio. Omnis enim relatio in diuinis est perfectior omni creatura: & continet eminenter perfectionem cuiuslibet creaturae. Et ita quaelibet sine alia posset terminare huiusmodi dependentiam causalem. Sic etiam diceretur: quamuis esset una incausabilitas omnium personarum, scilicet essentia incausabilis: tamen etiam quaelibet persona habet propria incausabilitatem sicut propriam relationem: quia ita relatio in diuinis est incausabilis, sicut essentia, ratione cuius una posset terminare causalitatem creaturae sine alia. Si uero perfectio simpliciter dicitur illud, cui repugnat omnis imperfectio: sic quicquid est in diuinis, est simpliciter perfectum tam essentia, quam relatio: quia etiam relationi diuinae repugnat omnis imperfectio: ut supra in j. distin. v. i. quaest. iij. i Et sic licet omnium personarum sit una perfectio essentialis. sunt tamen etiam distincte perfectiones notionales, sicut distinctae relationes, quarum quaelibet sufficit ad terminandum dependentiam causalem. Et ideo dicitur finaliter, quod ratio, quare una persona potest terminare dependentiam suppositalem creaturae sine alia, & non causalem: est natura rei scilicet summidei, quae nobis innotescit per scripturas, & fidem catholicam, quae testatur unum, & negat aliud. Testatur, quod pater, & filius, & spiritus sanctus sunt unum principium, unus creator, unus factor, in quo, a quo, & per quem sunt oia: & eadem negat patrem incarnatum, similiter & spiritum. sanctum: & astruit solum filium assumpsisse naturam humanam: unde propter perfectam identitatem personarum cum es sentia, quicquid uniattribuitur: similiter omnibus attribuitur: nisi fides oppositum habeat, & scriptura.

¶ Tertio dubitat cir t ea conclusionem tertiam. An tres pern sonae possunt eandem naturam assume. o re simul: an tantum successiue. De hoc dubio aliter sentit Sco. q. ij. aliter OckamScotus tenet, odeandem naturam non potest assumi simul a pluribus suppositis tanquam primis terminis eius dependen tiam terminantibus. Secus si essentia diuina, tanquam primus terminus assumeret naturam humanam, ex consequenti illa uniretur omnibus personis: an tamem essentia possit esse primus terminus huius unionis, postea uidebitur in duhio sequenti. Motiuum suum est: quia in omni dependentia essentiali non potest idem dependere ad plures terminos: sed tantum dependere potest ad unum terminum formaliter eius dependentiam terminantem. Quod declarat in dependentia causali, quia impossibile est idem causatum habere plures causas totales in eodem genere causandi. Si enim effectuse, habeat pro causa totaliaa, &b, causas quamlibet pro tali efficientii, sufficienter effcitc, omnibus alijs circumscriptis: alias non esset totalis, ergoe, esset b, non existente: & itae, non dependereta b. sic similiter deb, arguitur respectua: & irta e, ab utroque dependeret; cum quodlibet esset eius causa, & a neutro dependeret quia posset esse sine quolibet eorum singillatim; quod implicat. Sed in dependentia suppositali, natura essentialiter dependet ad suppositum: ergo non potest dependere ad plures terminos totales. Major probata est,. Minor patet, sicut maior, quia si sufficienter dependet ad unum terminum totalem, dependet ad illum quocunque alio circumscripto. Arguatur ut prius. Adducit Anselmum de incarnatione. uerbi cap. vij. Et idem. ij. lib. Cur deus homo. Plures personae omnino eundem hominem assumere nequeunt. Sed Ockam. q. i. tertii sui. & iiii. quodlib. q. xii. tenet partem affirmatiuam, secundum quam re spondetur, eadem natura numero potest suppositari a pluribus personis: & a qualibet tanquam termino sufficienti. Declaratur illud ex eisdem, ex quibus Ionititur probare oppositum nam ide effe ctus potest dependere a duobus efficientibus: & a duobus finibus: & a quolibet sufficienter. Patet, quia idem calor potest produci ab igne, & sole. Posito quod ignis applicetur calefactibili in tali distantia, in qua tantum calorem producere possit: quantum sol, & non ultra. Si enim cale factibile sic applicatur simul, & semelso li, & igni tunc in hoc casu calor productus, producitur a sole, & etiam ab igne. & a quolibet sufficienter: quia quolibet posito producetur, alio circumscripto. Sic eadem forma potest inhaerere pluribus subjectis per diuinam potentiam, & sufficienter a quolibet dependere: immo de facto anima intellectiua inhaeret pluribus membris eiusdem corporis, & cuilibet membro alio circumscripto. Item que libet effectus sufficienter dependet a causa prima: & cum hoc essentialiter a causa secunda: & ibi habet locum argumentum Sco. quod facit contra praedicta. Si efsectus sufficienter dependet a causa prima: ergo nullo modo essentialiter depen det a causa secunda: nec totaliter, nec partialiter. Consequentia tenet: quia sequitur, quod essentialiter dependereta causa, qua non existente nihilominus esse; quod ipse reputat implicare. Et uere implicaret, si dependere essentialiter esset, sic dependere ab aliquo, quod sine illo esse non posset. Vnde pro solutione rationis Io. Notandum per Ockam q. i. primi quodlibet, quod causa totalis dupliciter accipitur. Vno modo causa totalis est, quo posito omni alio circumscripto potest effectus sufficienter produci: & illo modo causa totalis dicitur causa sufficiens. Sic etiam notificat in iii. q. i. Secundo, causa totalis est illud, quod potest aliquem effectum sufficienter producere, & sine eo non potest produci talis effectus: & sic idem est causa totalis, & praecisa. Accipiendo terminum totalis secundo modo, ut idem est cum causa praecisa: sic est manifesta contradictio, unus effectus habeat duas causas totales. Sed primo modo idem effectus numero potest habere duas causas tota les simul. Potest enim idem effectus bene dependere ad plures terminos sufficientes: ut in exemplis adductis. Verum cum idem effectus sic habet distinctas causas totales: primo modo non dependet essentialiter ab altera: quia posset sufficienter produci illo non existente secundum Ockam ubi sup. Secundum hoc posset dici, differentia est inter causam totalem: & causam sufficientem: nam causa totalis est causa praecisa, quae excludit simpliciter omnem aliam causam concausantem: sic causa totalis est causa, cum qua nulla alia causat. Causa sufficiens est, qua posita ponitur effectus alia circumscripta: hoc est quae causare sufficit, si alia non concurreret. Et illa bene admittit aliam causam concausantem: licet non requirat. Accipitur tamen aliquando causa totalis pro sufficienti: tunc dicitur, quod idem non potest dependere ad plures terminos totales in eodem genere dependen tiae. Potest tamen bene dependere ad plures terminos sufficientes: ut in exemplis adductis.

¶ Per hoc ad rationem Ioannis: in omni dependentia essentiali, potest distingui de ly essentiali: quia si dependere essentialiter est dependere ad aliquid, quo destructo non dependeret: hoc modo effectus dependet essentialiter causa secunda efficienter: quia quilibet potest dependere ad causam primam, destructa causa secunda. Sic ergo capiendo dependentia essentialem, maior est falsa: quia potest idem effectus dependere ad plures terminos, siue causa essentialiter partiales: licet non totales. Sicut actus uoluntatis naturaliter loquendo dependet essentialiter a uoluntate, & actu intellectus. Et ad probationem dicitur, quod procedit de causa totali, de qua mator est uera: & tunc ad minorem dicitur, quod in casu nostro si tres personae assumerent eandem naturam: natura assumpta non dependeret. ad unam personam: neque essentialiter, neque totaliter: sed sic dependeret ad omnes tres personas simul. sicut in casu calor dependeret simul ab igne, & sole tanqua a causa totali, & a neutra seorsum: licet a quolibet duorum dependeret tamquam a causa sufficienti, etsi partiali. Si uero dependeret essentialiter, dicitur illud, quod ab aliquo depederet etiam alijs circumscriptis: iterum maior sua est falsa: ut ostensum est. Ideo mirum non est, si falsum concluditur.

¶ Sed di. aliquis. Illud non suppositat totaliter, quo circumscripto nihilominus suppositatur illa natura. Vel posito, quod duae personae non suppositarent natura assumpta, uel assumendam: una suppositaret, sed non totaliter: ergo &c. Respondetur secundum Ockam ubi supra. iiij. quodlibet. q. xij. suppositare totaliter dupliciter accipitur. Vno modo quia praecise suppositat, & sic assumptum est uerum: quia illud non suppositat prae cise, quo circumscripto nihilominus natura suppositatur. Alio modo, ut idem est suppositare totaliter, & sufficienter, & sic assumptum non est uerum: quia filius sufficienter suppositat: & in circumscripto filio pater potest suppositare naturam. Verum quod in casu natura humana sic a tribus assumpta non uniretur una unione tribus, sed cuilibet personae speciali unione: ut infra. q ij. dub. i. latius tangetur. Et ita essentialiter ibi tres incarnationes, licet una caro tantum id eest una humanitas tantum assumpta: ut uult Petrus de candia.

¶ Ad auctoritatem Ansel. dicitur, quod nult. Nequeunt id est non congruit: quia suf ficit unius personae incarnatio pro omnium criminum expiatione. Vel nequeunt sic, quod esset unus homo, seu una unione, siue secundum eandem personalitatem: ut ait Tho. de argen. q ij. ar. iij. ubi respondet ad rationes Scori. Concordat Oyta. Vnde in casu pater, filius, & spiritussanctus: licet quilibet esset homo: non tamen essent unus homo: sed tres homines: & quilibet esset filius uirginis, non tamen unus filius uirginis: sed tres filiuirginis, quos tamen una uirgo conceptione, & uno partu genuisset. Nec propter hoc pater esset uerbum, aut spiritussanctus: sicut si eadem albedo informaret tres homines Petrum, Ioanmem, & Paulum: essent quidem albi eadem albedine: non tamen essentunum album, sed tria alba: nec propter hoc Petrus albus esset Ioannes albus, aut Paulus: nec econuerso. Et si quae ritur. In casu humanitas assumpta est ad unitate personae, cuius personae; patris, an fili ju: anspiriruss acti. Respondent qui dam, quod ad unitatem personae confuse tmn: uel ad unitatem trium personarum, & non unius: sed non oportet ad hec confugere. Sed dicitur, quod ad unitate cuiuslibet personae, puta ad unitatem personae pris, similiter filij, similiter spiritus sancti. Nec seqtur ad unitatem personae patris: ergo non filij. Vnde si ad unionem patris assumpta esset: quia illa assumptione pateresset homo: sic ad personam filij: quia illa eadem natura alia qui dem assumptione unita esset filio, qua filius esset homo non idem homo, qui pater, sed alius homo: quia alia persona: & homo est nomen suppositi. Licet non esset homo alia natura qui pater: alia in ablatiuo casu.

¶ Vl timo dubitatur utrum essenti a diuina possit esse primus terminus huius unionis. hoc est quisitu. Vtrum essentia diuina possit sibi unire suppositaliter naturam humanam.

¶ Pro solutione breuiter notandum, quod per primum terminum unionis, intelligitur terminus, cui aliquid uniretur etiam omnibus alijs ab eo formaliter distinctis per imaginationem circumscriptis, & nullieorum circumscripto, & illud sempest ratio formalis unionis, aut eanformaliter includit.

¶ Secundo notandum post praedicta, quod non est idem unirialicui, & suppositari ab aliquo. Differunt enim sicut superius, & inferius: nam uniri suppositaliter, siue suppositari nihil aliud est, quam dependentia suppositalem terminari ad suppositum extrinsecum. Vnde patet, quod nihil potest terminare depentiam supppositalem nisi suppositum. De hoc inf. dist. v. art. j. & ij. Per hoc respondetur ad dubium: quod licet essentia diuina possit esse terminus primus alicuius unionis naturae humanae ad ipsum: non tamen potest esse terminus primus unionis suppositalis. Primum patet: quia essentia diuina potest primo terminare unionem naturae gratuitae: & forte alium, cui nomen non est impositum. Patet: quia illam terminare posset essentia: etiam si ad imaginationem non esset per sona. Secundum patet: quia essentia non est formaliter persona: cum non sit inconmunicabilis: & ideo non potest aliquid terminare suppositaliter. Et haec responsio est demente Sco. & Ockam. Dicit, enim Sco. q. i. dist. v. lib. iij. Si de ratione assumentis est, quod habeat subsistentiam inconmunicabilem: cum essentia non habet de seincommunicabilitatem: non potest esse assumens, ut terminus. Si autem sufficit in assumente singularis existentia, & per se esse: cum hoc conueniat diuinae naturae: potest esse terminus assumptionis.

¶ Et Ockam. q. i. tertij in solutione replicae dicit: quod si possibile esset, sola diuina essentia, & nulla persona diuina terminaret unionem naturae humanae: tunc illa natura assumpta non esset personata, nec personalitate propria, nec aliena. Primum patet de se: quia scilicet non esset per se: sed inniteretur alteri, puta essentiae diuinae. Secundum patet: quia essentia non est formaliter persona: & ideo non potest dare personalitatem: nec eam sustentare, ut persona. Sed quia impossibile est, quod eisentia terminaret naturam, nisi omnes personae assumanteandem: ideo licet essentia primo terminet unionem, tamen personae terminant seeundo modo. Per hoc umli dicere, licet essentia possit esse terminus primus unionis, qua natura quantum ad existentiam dependeret ad essentiam: tamen sola per sona terminat suppositalem existentiam Et quia essentia non est sine persona: prima terminatio non est sine secunda Quicquid etiam conuenit essentiae, ut termino primo respectu creaturae, conuenit omnibus personis: quia quaelibet persona formaliter continet essentia sicut suum constituens.

¶ Sed nunc respondendu est ad rationes Scoti, & Ockam, probantium, unio est res relatiua & non entitas absoluta, positas in tertio notabili articuliprimi.

¶ Ad primum dicitur, quod natura humana in Christo est similis naturaeniae, quatum ad essentialia: quia eiusdem speciei essentialis: sed non est similis in oibus accdentibus. Nam & unio, si sit relatio: ut illo rum tenet opinio: est accidens, & est in natura assumpta: & non in naturania. Similiter in natura assumpta fuit, & est beatitudo, & summa charitas, scientia, & do na in summo: quaenon sunt innra: sicut & in uno homine sunt accidentia, quae non sunt in alio: sicut alia in iusto, alia in peccatore. Proceduret autem argumentum, si aliqua perfectio esset in natum humana in Christo, quae esse non posset in homine alioHoc autem falsum est: cum uerbum quamlibet naturam humanam potest assumere: & eam similibus perfectionibus adornare.

¶ Ad secundum dicitur, quod unio, qua formaliter natura humana unitur uerbo, est qualitas absoluta de prima specie qualitatis: quia disponit naturam humana ad melius non ad meliorem operationem: sed ad maiorem digni tatem. Et probabiliter diceretur, quod nec est charitas, nec lumemn gloriae: licet non sit sine utroque: si scilicet ponuntur a charitate seu gratia gratum faciente distincte, ut qui dam uolunt: quia illae disponunt ad operationem beatificam, illa uero ad esse personale. Et licet charitas, & lumen gloriae, acbeatitudo possunt conuenit e illi naturae non assumptae: tamen ista qualitas, qua sit unio, non potest esse in natura, nisi sit assumpta: quia in ablatiuo ipsa formaliter sit assumptio. Sicut implicat albedinem inhaerere subjecto, & subjectum non esse album.

¶ Ad tertium nege¬ tur assumptum. Nam res naturaliter per se subsistens, id est subsistens per, se, sisuae naturae dimitteretur, posset dependere ad aliud per accidens absolutum. Sicut simile, ut tale dependet ad aliud simile per accidens absolutum: scilicet qualitatem, puta albedinem, uel scientiam: nec o ppositum probatur.

¶ Ad quartum negetur assumptum. Nam deponere naturam assumptam manente illa qualitate, quam formaliter est unio impli cat: quia infert naturam esse unitam, & non unitam. Sicut implicat contradictionem aliqua non esse similia: & tamen esse alba. Non ergo potest remoueri similitudo a similibus qualitatibus absolutis manentibus: sic in proposito.

¶ Ad quintum, quae est ratio Scoti: dicitur, quod quocunque absocluto intellecto, non intelligitur ratiounionis. Verum est, ut quodlibet absolutum intelligi potest non habita ratione relatiua: & ita absque ratione unionis. Ex hoc inferri posset, ratio id est conceptus correspondens nomini unio, non est conceptus absolutus: sed respaectiuus: sed non sequitur, quod res significata per unionem sit relatio.

¶ Et cum arguitur: unio importat aliquid, uel nihil: respondetur, quod neutrum, sed importat aliqua scilicet unitatem, & qualitatem, qua sit formaliter unio, quorum quodlibet est absolutum. Et ratio fundatur in falso fundamento. Imaginatur enim, quod ratio relatiua repraesentat entitatem unam, sicut ratio qualitatis, quod falsum est: sed repraesentat plura habentia ad se aliquam habitudinem, uel habitudines: quae tamen omnia sunt absoluta: sicut de similitudine, cuius ratio est relatiua: & tamen nihil significat, nisi subjecta habentia qualitates eiusdem speciei: & tan subjecta, quam qualitates sunt res absolutae. Et per hoc ad confirmationem, unionon est res &c. Respondetur dupliciter secundum duos modos de suppositione abstractorum quaest. iij. prologi. & quaest. j. lib. 13. positos. Nam si tenetur, quod unio personalis praecisesupponit pro illa qualitate, omnia quae assumuntur inconfirmatione, falsa sunt. Nam sic unio est res ad se, quae per potentia dei esse potest sine unitis. Nec hoc est minus intelligibile, quam albedinem esse sine albo. Verum si unio connotat ghionem: inm: id est c¬ ue inmaerentem naturae unitae: gunc si qualitas illa, quae dicitur unio es set, perse ia non diceretur unio. Sicut album: quauis conseruari posset absque albedine: tamen separata albedine non est album.

¶ Si uero unio supponit pro omnibus, quae significat id est pro unitis, & qualitate uniente: sic unio non est res una, nec ad se, nec ad aliud, sed res plures: & sic non potest esse sine unitis: quia est ipsa unita. Nec tamen ideo significat rem aliquam non absolutam.

¶ Ad ultimum dicitur breuiter, quod quicquid significat unio, siuae rem unam substractiue, siue plures res, potest intelligi ad se: id est conceptu, uel conceptibus absolutis: licet ille conceptus non correspondet huic uoci unioSic pater potest intelligi conceptu absoluto, puta animalis, uel entis: sed non conceptu huius dictionis pater. Ille enim non est absolutus, sed relatiuus: non quia significet rem aliquam relatiuam: sed quia significat res plures, unam in ordine ad aliam. Et omnia illa argumenta possunt similiter deduci de pater nitate, & similitudine. Sicut igitur illisoluunt, qui dicunt paternitatem, & similitudinem nihil dicere distinctum ab omnibus absolutis: ita soluatur hic.