Quaestio 2

QVAESTIO II QVAERITVR secundem: utrum solum mortale peccatum reddat accedentem huius sacramenti indignum. ¶Ttibus articulis ad quaestionem respondetur. per notabilia: conclusiones: & dubia.

¶ Quantum ad primum, primo notandum: quod tripliciter intelligi potest aliquem indigne accedere ad sumptionem huius dignissimi sacramenti. Et similiter per oppositum tripliciter digne accedere. Vno modo per comparationem eius ad id, quod sumitur: & sic indigne accedit, cuius dignitatis non est proportio conueniens ad id, quod sumitur, & sic accipien do nulla creatura digne sumit: quia dignitatis creaturae ad dignitatem creatoris, qui in hoc facramento sumitur: sicut finiti ad infinitum: nulla unquam esse poterit proportio. hinc Iob. xxv. Nunquid iustificari pont homo comparatus deo. & sequitur. Ecce suna etiam non splendet: & stellae non sunt mundae in conspectu eius: quanto ma gis homo putredo, & filius hominis uermis: de quo lec. ixxxij. Secundo modo, per comparationem ad consecutionem efsectus huius sacramenti: & sic indigne accedit, qui accedendo non consequitur spiritualem nutritionemper gratiae augmentum. Tertio modo, per comnparationem ad cuipanquam manducando contralit: & sic indigne accedit, qui accedendo mortaliter peccat: & ita nouo peccato mortali se inuoluit: de quo lec. Ixxx. in ex. ca. latius. Et distinguitur modus secundus a tertio: quia stat aliquem accedendo non recipere gratiam: non tamen incurrere ossensam: ut dicit sanctus Bonauent. quaest. v. huius distinct. & Alexand. part iiij. quaest. xlvi. memb. iii. arti. ij. Cancellarius in defforibus de eucharistia. Item super magnificat tract. ix. par. iii. sanctus Thom. par. iij. quaest. Ixxx. artic. iiij. in so lutione rationis ultimae. Vnde ait Bonauent. Digne manducare est sufficienter se praeparare scilicet peccati omnis expulsione reuerentia, & dilectione. Et hic modus opponitur indignitati secundo modo dictae: & sequitur in Bonauent. & idem habet Alexand. ubi supra. Quidam autem se sufficienter praeparant secundum ueritatem: quidam secundum probabilitatem: quidam neutro modo se praeparant. Vnde contemnunt primi: manducant ultimi indigne: medij uero non manducant digne: quia non secundum ueritatem praeparant se sufficienter: nec indigne: quia se praeparant probabiliter, & subdit, quod supra dictum est. Tales quamuis non recipiant gratiam: non tamen incurrunt offensam. Et accipit ipse manducationem indignam tertio modo supra dicto: & mam ducationem medio modo illam, quae supra dicta est indigna secundo modo. Illa enim mediatinter dignam oppositam indigne secundo modo: & indignam tertio modo.

¶ Sed di. contra praedicta ille medius modus, siue secundus indigni accessus non est ponendus: quia non est possibile accedentem neque mortaliter peccare nouo peccato mortali: neque gratiam consequi. Probatur: quia cum ad accedendum requiritur praeuia dispositio accedentis secundum apestolum j. Corinth. xi. Probet autem seipsum homo: & sic de pane illo edat, & de calice bibat: uel ergo prbando se facit, quod in se est: uel non. Si sic, iam sine mortali accedit: quia nemini de est deus ad salutem facienti, quod in se est: & per hoc facienti, quod in se est, remit titur peccatum; & infunditur gratia: & per consequens manducando consequitur nouam gratiam priorem augmentantem. Aut non facit, quod in se est: seipsum probando, & sic secundum apostolum. Iudicium sibi manducat, & bibit, & per consequens nouo mortaliaecedendo peccat.

¶ Respondetur conformiter praedictis: quod facere, quod in se est: dupliciter contingit: aut secundum ueritatem, qua diuino iudicio iudicatur; ut sufficiens dispositio de congruo ad peccati remissionem, & qui sic dispositus accedit, gratiam consequitur. Contingit etiam facere, quod in se est secundum probabilitatem iudicio propriae conscientiae: ut uult Alex, & fact. Bonauent, & illud non semp sufficit secundum ueritatem: quia nonnumquam discordat iudicium conscientiae a iudicio¬ ueritatis diuinae. Nec facile potest iudicare homo se sufficienter contritum: & ita nescit homo secundum euidentiam, an odio, uel amore dignus sit: etiam secundum praesentem iustitiam: & tunc ac cedens non consequitur gratiam saltem ex opere operato: nec peccat nouo mortali peccato. Deus enim ex sua pietate sciens fragilitatem humanam: dum praecessit probabilis sui probatio: licet non fuerit sufficiens secundum ueritatem: non imputatur sic accedenti ad nouum mortale: sed alterum de duobus sperandum. Quod autem illum inat accedentem ad cognitionemsuae insufficientiae; & peccati, quod latet: aut de sua benignitate remittit: & tunc confert gratiam sic accedenti: non ex opere operato; sed ex sua benignitate. & sic saluatur dictum Alex. quo dicit: quod sic accedenti confertur gratia: & san. Bonauen. quod non consequitur gratiam iste loquitur ex opere operato: ille ex diuinabenignitate. Pe. de pal. q.ij. arti. j. dis. praesentis uidetur idem sentire, cum inquit. Si quis dubitat, an sit in mortali: uel credit se esse in eo: aut hoc est ex conscientia scrupulosa, & temeraria: aut ex probabili coniectura. Si primum: debet conscientiam deponere, & ea deposita conicare: sed non contra conscientiam accedere. Si secundum: debet conteri, & confiteri, alias exponeret se periculo. addit Paulo ante: nisi necessitas urgeat: uel quia est dies pascae qua tenetur celebrare parochianis, aut corcare. Nec habet, quipossit eum absoluere: uel parochianus habet casum episcopale, a quo curatus non potest absoluere: tunc. n. Potest conicare cum spe postea confitendi. Si uero credit se non habere mortale, si fecit, quod debuit, non peccat: sed sibi dimit titur, forte ex ui sacramenti: pro quo allegat dictum beati Aug. in quodam sernione: nec sic accedendo peccat. si non fecit, quod debuit, peccat: sed minus, quam scies. Haecille.

¶ Secundo notandum, quod se cundum Sco. aliquem esse in peccato mortali tripliciter intelligit: uel quia adhuc est in affectu peccandi: aut quia de conmisso peccato non est absolutus: quia non sufficienter contritus est: uel quia licet in foro conscientiae: non tamen in foro paenitentiae absolutus: quia non confessus.

¶ Quibus praemissis, sequuntur conclusiones quoad artic. secundum quarum prima. Accedens ad sacramentum eucharistiae mauente in se mortali peccato, redditur indignus secundo, non tamen tertio modo. Probatur con clusio de eo, in quo manet mortale peccatum post sui probationem sufficientem probabiliter: quamuis non secundum ueritatem talis enim indignus est secundo modo: quia gratiam non consequituri saltem ex opere operato: & tamen non peccat nouo mortalipctom: ut patet ex primo notabili, & latiusi expositione c. sec. Ixxx.

¶ Secunda conclusio. Manducans eucharistiam in mortali alterum trium modorum sine sui probabili probatione: peccat nouo peccato mortali in facramenti susceptione. Probatur quia talis est simpliciter indignus cibo uitae: cum sit spiritualiter mortuus. Estetiam conteptor dei, pro eo, quod negligit se probare: & per consequens manducat adiudicium: & ita peccat nouomortali: alias pbationes require ubi sup.

¶ Tertia conclusio. No solum peccatum morta le: sed & quaedam alia reddunt accedentem cuspabiliter indignum. Probatur: quia ac cedens sine mortali contra prohibitio nem ecclesiae: quamuis non habeat in se culpam mortalem: id in multis casibus contingere potest, ut in excommunicato per errorem: tamen a suo iudice: uid fieri potest sine cuipa iudicis: ut exempli causa, quis contraxit matrimonium in facie ecclesiae cum alia prius clandestine ligatus: ecclesia compellit, ut cohabiter ei, cum qua publice contraxit per excommunicationem: quo casu tenetur patienter sustinere excommunicationem, & non parere ecclesiae: hac ergo excommunicatione stante, si communicat mortaliter peccat: quia contra prohibitionem ecclesiae, cui potest sine interitu salutis obedire: & tamen ante accessum non est in mortali: quia pono, quod de prioribus peccatis sit contritus, & absolutus. Sic qui contraxit contra interdictum ecclesiae: occulte tamen quod probare non potest. Vnde Richar. qeiij. huius distin. ar. ij. dicit. Inter dicti, suspensi, excommunicati, etiam in luste: excluduntur a susceptione huius sacramenti. Item si quis incidit infirmitatem, propter quam non posset sumere sacramen tum sincirreuerentia: & nihilominus scienter sumeret, indignus sumeret, & de hoc uide supra. se. vij. viij. &. ix. ubi habes casus, in quibus abstinendum est: licet ab stinens sit sine cuipa.

¶ Quarta conclusio. Maior praeparatio requiritur ad digne consecrandum, quam ad digne sumendum. Patet conclusio: quia quicquid requiritur ad digne sumendum, etiam requiritur ad digne consecrandum: quia consecrans tenetur sumere. Et ad consecrandum digne multa alia requruntur: scilicet ordo, uestes, ocus, tempus, orationes certae, ieiunium naturae, & quedam alia: de quibus extense tractatum est in expo ca. a lec. vij. usque ad lec. xv. Et haec de articulo secundo.

¶ Quantum ad articulum tertium, possent hic moueri dubia de uariis impedimentis digne communionis: ut puta de poenis canonicis: de nocturnis illusionibus: de cor poralibus immunditijs: sed quia de his late habetur lec. ix. &. x. Item de grauitate peccati indigne sumentium: & eius comparatione ad alia peccata: de quo lec. Ixxxvij. ideo de illis supersedeo remittens ad loco praemissa. Similiter quia nemo debet se conmittere periculo, qua lis sufficiat certitudo ad reputandum sesufficienter dispositum: de quo habes lectione. viij.

¶ Sic an peccator uidendo eucharistiam, seu eucharistiae sacramentum, aut tangendo peccet: habes lec. l.

¶ Dubitatur de huius facramenti dispensatione: & primo. Vtrum mortaliter peccet dipensans hoc sacramentum peccatoribus. Ad hoc respondet Alexan. par. iiij. quaestio. xlix. & post eum caeteri: clarius tamen Richar. & Duran. distinguentes de peccatore, & simul de dispensatore facerdore. De peccatore, id est de eo, quem sacerdos scit esse in peccato mortali; quia aut petit sibi dari eucharistiam: aut non. Si non perit: peccat mortaliter sacerdos dando sibi sacramentum. Cuius ratio: quia quicunque alteri sponte consentit; seu cooperatur ad peccatum mortale: peccat mortaliter secun¬ dum illud apostoli Rom. i. Quitalia agunt, digni sunt morte non solum, qui ea faciunt: sed etiam, qui consentiunt facientibus. Si autem perit distinguendum est: aut enim peccatum eius mortale est occultum, aut manifestum. Simanifestum: tunc dispensans peccat: mortaliter: quia quicunque habet legitimam causam negandi, quod male petitur: nec siue mortali accipitur: si dat sponte, communicat accipienti in ipla acceptione, qua mortaliter peccas& per consequens peccat sicut accipiens: sed sacerdos habet legitimam causam negandi publico, seu manifesto peccatori: ergo & accipitur hic manifestum pro notorio: ut dicit Richar. Est autem peccatum notorium, uel per sententiam iudicis, uel per confessionem factam in iure: aut euidentiam rei, quae nulla tergiuersatione cclari potest: ut de cohabitatione cle. & mulie. cap. ulti. Non enim accipitur hic peccatum manifestum pro omni peccato, quod probaripotest: quod magis proprie dicitur peccatum manifestabile, quam manifestum. Vnde si sacerdos sciret parrochianum suum esse in crimine, quod legitime contra eum posset probare: ita quod cum ipso pauci, tantum duo, uel tres testes, perquos hoc probariposset, scirent non propter hoc deberet eucharistia negare illi in publico petenti: quiaiam inferret sibi poenam ante criminis probationem, quod fieri non depet: ut habetur exc. Damasipapae. xj. q. iii. eorum. haec Rich. dist. praesenti. q.iii. ar. j. Et hoc dictum est uerum: siue sacerdos sit curator perentis: siue non.

¶ Si uero peccatum non est manifestum modo dicto: aut perit in occulto: & tunc negaridebet: quoniam sacerdos sic dando sibi peccaret, sicut supra: quia habet contra eum legitimam exceptionem, qua potest sibi obijcere peecatum in occulto: & ipsum monere debet, ne petat in publico. Si petit in publio, tunc distinguit. Duram. de sacerdote: aut est eius curatus uel uicarius curati in dispensatione sacramenti. Et sic uel perit extra tempus generalis communionis: & tunc est einegandum per uerba persua¬ soria: ut dicit Duran. petendo, quare uelit recipere tali tempore insolito, & absque; infirmitate, uel periculo imminente. & siquidem posset repellisine scandalo bene. Si autem perat tempore generalis conmunionis, dandum est ei: quia inferens penam publicam propter peccata occusta, est reuelator confessionis, uel proditor criminis. Sed curatus negans eucha ristia peccatori occulto petenti in publico, tempore consuetae comunionis: infert penam pro peccato occulto: ergo.

¶ Item: nulli debet negariius suum. niu possit poni legitima exceptio contra eum: sed subditus fidelisius habet petendi communionem sacramentorum a cura to suo: ergo curatus non potest negare, ni si habeatlegitimam exceptionem, quam posset petenti obijcere: quod non est in proposito. Posset tamen sacerdos in generalimonere: ne quis ad mensam domini accedat, antequam paeniteat, & eccleliae reconcilietur.

¶ Sed quid si in publico perat extra tempus generalis conmunionis: & non possit auerti a sacerdote sine scandalo. Hoc mebrum non determinat: licet ex sequentibus possit satis responde ri.

¶ Ideo dicunt alij concorditer sine distinctione: si perat occultus peccator in publico: tunc curatus suus tenetur sibi dare: quia contra eum non habet legitimam exceptionem, quam ei in publico obicere possit. Ad hoc facitc. si sacerdos de ost. ordi. Si sacerdos sciat pro certoaliquem esse reum alicuius criminis, uel si confessus fuerit, & emendare noluerit: nisiiudiciario ordine quis probare possit, non debet eum arguere nominatim; sed indeterminate: sicut dixit christus. Vnus uestrum me traditurus est. Sed si illae, cui damnum, illatum est, petierit iustitiam: potest excommunicare actorem damni: licet etiam ei confessus sit: sed tamen non uominatim potest eum remouere a conmunione: licet sciat eum esse reum: quia non ut iudex scit: sed ut deus: sed debet eum admonere, ne se ingerat, quia nec Christus iudam a communione remouit. Amonere glol. secrete.

¶ Ecce, quod in publico nominatim nullus peccator occultus arguendus est: nec confundendus: quod fieret, si oceusto peccatori publice petenti eucharistia negaretur.

¶ Nec curatus in hoc participat, aut consentit peccato recipientis. Nec facit contra charitatem proximi, dando quod nouit esse mortiferum accipienti: tum quia non placet; quod peccator perit: neque quod recipit: uellet. n. oppositum utriusque uult tamen in casu dare. Nec sic peccat dam do: quia facit, quod debet: & cauet, quid cauendum est scilicet proditionem criminis occulti, & scandalum proximorum. Et quamuis utilius esset recipienti publice confundi, quam indigne sumere: est tamen utilius sacerdoti non reuelare crimen facto: & non confundere, nec punite nondum puniendum, quam cauere indignam sum ptionem cum suo mortali peccato; quia oidinata charitas a se incipit. Plus enim cauendum est peccatum proprium, quam alienum, & sicut non sunt facienda ma la, ut eueniant bona. ad Rom. iii. Ita nec sunt facienda mala, ad cauendum maium: quia cauere malum bonum est. Nec dando facit contra charitatem proximi: quia quod dat, non est mortiferum ratione dantis: sed ex malitia recipientis, a qua posset mutari in ipsa receptione: & tunc non esset mortiferum: quoniam, quod eucharistia est mortifera recipienti, est ex peruersa uoluntate recipientis, quem est in eius potestate. Et incertum est danti: utrum peruersa uoluntas depona tur: an perscueret. Vnde nullus faciendo, quod debet, facit contra charitatem proximi: etiam si quod facit, proximo per accidens noceat: dum nocumentum non per se sequitur actum dantis: nec eius uoluntatem. Vnde non dixit dominus. Non date sanctum canibus: sed nolite sanctum dare canibus. Mat. vij. Nolite id est non habete uoluntatem, aut complacentia dandi lanctum canibus, & immundis.

¶ Si quaeris an in casu isto dari possit hostia non consecrata. Respondetur: quod in nullo casu unquam danda est hostia non consecrata, quasi consecrata: tum quia in sacramento ueritatis non debet esse aliqua fictio: tum quia per hoc daret occasionem idololatrandi recipienti: quia secundum Aug. prius debet sumens adorare: & sic adoratum recipere.

¶ Petrus depalu. qeiiii. art. j. huius dist. responsurus ad hoc dubium ponit undecim propositiones in genere de diuersis peccatis. Et in substantia (correspondenter ad praemissum dubium) inquit: Aut sacerdos habet certi tudinem: aut suspitionem de peccato alterius. Si certitudinem: uel ergo est eius curatus: aut non: seu auttenetur sibi protunc ministrare sacramentum: aut non: ut puta, quia est infirmus, aut instat tempus paschae. Si non, tenetur sibi protunc dare, nec est eius curatus: debet ei non dare, & denegare: ut sic caueatur peccatum: posset enim non peccatori denegare protunc: ergo plus peccatori, non habentiius perendi. Si uero instat tempus communionis, & petens perit a curato suo: tunc siue perat in publico, siue in priuato, deneganda est eicommunio: cum scit eum esse in criminali notorio, & in eo perseuerare. Si autem crimen est occultum, debet einegare eucharistiam in occulto, non in publico: quia alias esset proditor criminis: aut reuelator confessionis: ad hoc allegatc. praefatum de osfi. ord. & de tempo. ordi. c. ex tenore. Et hoc dictum de peccato occulto, dicit esse uerum de peccato aliter noto, quam perconfessionem: quia si nouit peccatum eius solum ex confessione, debet eum secreto admonere, ut desistat: si uero insolenter perit: ut debitum: dandum est ei.

¶ Siuero habet solum. suspitionem: tunc aut illa suspitio leuis est: & sic debet exponi: aut probabilis: & sic non debet denegari: quia nec maritus propter huiusmodi suipitionem debet negare debitum: ut dicitur de sent. excom. c. inquisitioni. Si autem est uiolenta; debet negari, ubi propter certitudinem negaretur. haec ille.

¶ Addit in propositione nona: quod illud dictum de peccatore, intelligendum est de non paenitente: quia si paeniteret, & confiteraetur: etiam suspendendo no negat: sicut de haereticis, c. super colib. vi. habetur: ubi paenitentia, & eucharistia non negantur relapso: cum iam paratus est ad incendiu: & dist. Iaxxvi.c. tanta. Etiam exconmunicato, & cuicumque; in morte non negatur paenitentia. Nec per consequens uiaticum: quid in paenitentia inclusum intelligitur. de paeniten. & remil. c. quod in te¬

¶ Et in propositione decima inquit. Sialiquis est contritus, & confessus: sed non absolutus: quia sacerdos non potest eum absoluere; non debet ei propter hoc in pascate negari communio: nisi esset uiaculum sententiae excomunicationis: quia sicut sacerdos contritus: quia non habet confessorem: potest in necessitate celebrare, cum proposito consitendi, & praeuia peccati detestatione: sic & iste com municare. haec omnia ex doc. illo.

¶ Ex quibus omnibus hanc infert propositio nem in conclusione iii. Publicae meretrices, & publiciusurarii, cunt omnino ab altari arcendi: nisi paenitentiam egerint: ita quod postpae nitentiam priuatam possum admitti ad eucharistiam secreto: non autem in publico, nisi postpublicam penitentiam propter scandalum: nam manifesta delicta non sunt occulte corrigenda: sed debent aedificari de paenitentia, qui fuerunt scandalitati ex culpa. Vnde, uel sacerdos debet iniungere paenite tiam publicam: uel debet publicare, quod ipse est uere paenitens, ar. extra de peni. & remil. c. j. Idem habetur ti. de ulur. c. iii.

¶ Consonat Antoninus parte iij. ti. xiii. c. xii. S. ii. & Rich. dis. ix. quarti, qu.d iii. ar. ij. Astens. in sum. li. viij. ti. xvii. ar. iiii. sanct. Thom. dist. ix. quartiq. v. art. j. sanctus Bonauent. quaest. iiij. Alex. part. iiij. q. xlix. memb. j. Guido de mon te Rotherii par. j. tractat. iiii. cap. ix.

¶ Secundum dubium similiter, & tertium ex nunc dictis solui potest. Est autem dubium secundum an suspectis de crimine sit dandum. Procuius intellectu breuiter rememorandum post praedicta, quod triplex, ut communiter ponitur suspitio: ut dicit glos. xxxij. quaest. j. dixit dominus. & Richar. q.ij. ar. iii dist. praesentis. Temeraria: probabilis: uiolenta. Temeraria dicitur, quando ex irrationabilicausa consurgit: cuiusmodi est illa, quae conficta est rumoribus maledicorum hominum, & detractorum: & haec suspitio deponenda est: nec propter cas¬ cucharistia subtralienda. Probabilis est, quae ex signis probabilibus id est uerisimilibus oritur: nec propter talem suspitionem subtrahidebet petenti eucharistia: nullum enim ante ueram, iustamque probationem iudicare, aut damnare debemus. Violenta, est quae ex signis propecertis, & in fallibilibus oritur: ut si quis uidet interfectum, & alium solum secum stantem: & gladium cruentum de sua uagina eductum remittere in uaginam. Et de tali dicendum sicut de facto secundum distinctiones supradictas.

¶ Dubitatur tertio circa idem: utrum peccent dantes sacramentum histrionibus, magis, sortilegis, duellatoribus, torneatoribus, aleatoribus: & generaliter artes prohibitas exercentibus: & infamibus personis. Respondetur secundum Richard. dist. praesenti, arti. iij. quaest. ii. post Alex. quod solutio huius quaestionis ex praecedentibus pendet: ut nulli infami, notorio, & manifesto in mortali peccato fordenti, danda est cucharistia: unde de talibus dicitur de conse. dist. ij. pro dise- ctione. Puto nec maiestati diuinae: nec euangelicae disciplinae congruere: ut pudor, & honor ecclesiae tam turpi, & infamicontagione faedetur. Vnde quisquis cuicunque; exercitio, uel arti operam publice impendit; quod sine mortali peccato exerceri non potest ad sacrosancta eucharistiam admitti non debet: & hoc quam diu in talibus perseuerat. Si tamen reuertatur ad dominum gratia, & reconciliatio non negetur: ut dicit seq. ca. scenicis. Scenicis, atque histrionibus, caeterisque; personis huiusmodi uel apostatis conuer sis ad deum gratia uel reconciliatio non negetur. Quod tamen non sic intelligendum est: ut statim debeat eis dari eucharistia: quia propter reuerentiam satramenti: & ut probetur conuersio non ficta: non debet eis dariusque post peractam poenitentiam: nisi aliquis articulus necessitatis, uel pietatis aliquando aliter fieri suaderet: ut supra patuit ex dicto Petri: & consonat Richar. uerum hoc dictum per. dicit debere intelligide histrione mago, cuius exercitium sine mortali peccato exerceri non po¬ test. Non enim propter uenialia uidetur communio esse neganda.

¶ Dubitatur quarto, utrum debeat dari energuminis, phraeneticis, amenibus, & pueris Pro responsione notandum: quod quia secundum apostolum ad digne uscipiendum, requiritur discretio in suscipiente, qua possit discernere inter hunc cibum, & alios cibos: ideo in quibuscunque; non est tanta rationis perfectio, qua diudicare possint & cognocere per fidem in hoc sacramento contineri christum, deum uerum, & homiminem, natum ex uirgine, passum, reurrexisse a mortuis, ascendisse ad coelos, & inde uenturum iudicare uiuos, & mortuos: non debent accedere: ut de pueris dicit Alexan. memb. v. quaest. xlix. par:iiij. Et sic dicit, quod pueris minoris etam tis puta, qui sunt decem, uel undecim annorum: si in eis uiget discretio iudicii, & capacitatis eius, qui in hoc facramento continetur: potest quandoque dari: non autem infantibus: & talirationis iudiciocarentibus.

¶ Per hoc de singulis quaesitis in dubio dicitur: quod si energumini, phraenetici, amentes omnino usu rationis priuati sunt, ita ut discernere non possunt: nec aliquam deuotionem elicere: admittendi non sunt. Si uero lucida habuerint interualla, in quibus discretionem habent huiusmodi cibi: & alias non habent impedimenta: in his communica ri possunt: unde concludit Pal. q.iiij ar ti. iini: huius dist. Si pueri habent aliquam deuotionem: ut circa. ix. uel. x. annum: quia innocentia recompensat ignorantiam, possunt communicari. Impuberes uero omnino carentes discretione ante septennium communicandi non sunt: licet graeci contrarium faciant.

¶ Sed dist. xxvi. q.vi.is, quam dicit. Is qui in infirmitate poenitentiam perit: si casu dum ad eum inuitatus sacerdos uenit oppressus infirmitate obmutuerit: uel sit in phraenenesim conuersus fuerit: dent testimomonium, qui eum audierunt, & accipiat poenitentiam: & si continuo creditur moriturus, reconcilietur per manus impositionem: & infundatur orieius cucharistia. Bcatus Thom. parte iij. quaest. Ixxx. art. ix. uidetur concedere, quod in casu illiusc. danda esset eucharistia phraeneticis, & amentibus: nisi timeretur periculum, & irreuerentia isti sacramento: ut periculum uomitus expuitionis, uel alterius insolentiae. Et Pal. dist. iiij. qeiiij. at. ii. inquit: quod eucharistia phraenetico, qui prius sibi eucharistiam exhiberi periit, confertur: dum tamen irreuerentiam non exhibet. Et dist. praesenti art. ii. quaest. iiij. in conclusione secunda dicit: quod non debet da ri, nisi dijudicanti actu uel habitu &c. Sed Alex. uidetur simpliciter declinare ad hoc, quod nullidanda est eucharistia, quinon potest habere deuotionem; nec fidem actualem: qua aliquo modo attendit, quid sumitirequiritur enim secundum apostolum praeuia probatio sui, & discre tio huius cibi: unde licet in casu ca. praecessit probatio, dum petiit sacramentum, ut supponitur: tamen adueniente phrae nesi de ficit seundum scilicet dijudicando discerfiens corpus domini. Nec posset tadi dari periculo: ideo saluo saniori iudicio: potest dici, quod quidam sunt ita amentes, & phraenetici, quod omnino carent rationis usu: & discretione: & illis dandum non est. Alij non omnino carent: licet quandoque obtundatur ratio: posset tamen aliquo modo ad excitationem circumstantiumappraehendere praesentiam saeramenti: & dum huiusmodi signa percipiuntur: & praecessit defiderium, & de uotio priusquam inciderint phraenesim, cunc potest eis dari: & hoc uoluit alsegatum ca, & tenent hodieritus ecclesiae; & sic possunt concordari opiniones doc. Et talis modi distinctionem innuit sanctus Thom. par. iii. q. Ixxx. art. ix. ut supra allegatumfuit: quod aliqui dicuntur non habere usum rationis, ex eo, quod habent comparatiue debilem, & modicum usum rationis: sicut male uidens quandoque; dicitur non uidens: & sic senes, & semifatui quandoque dicuntur amentes, & non habere usum rationis. Alio modo: quia simpliciter, & totaliter carent usu rationis: & talibus nullatenus est danda communio: sed prius caeteris patibus. Volunt ergo canones, & qui¬ dam doc. quod amentibus ex parte, & com paratiue non ex toto ratione destitutis danda est eucharistia. Hinc expresse dicit Alexand. ubi supra par. iiij. artic. ii. memb. v. quaest. xlix. quod requiritur actualis discretio quantum ad aliqua, quae ipsum, qui sumere debet, ulterius praeparent. Et idem credo uoluisse Petrum, & alios si dicta eorum debent esse uera.

¶ Si dicis uidetur; quod infantibus usu rationis carentibus dari debeat. nam dicit canon de consecr. dist. iiij. hi qui apud illos. Si paruuli sunt, & hebetes qui doctrinam non capiant: responsueant pro illis, qui eos offerunt secundum morem baptismi: & sic permanus impositionem chrismate communicati, cum eucharistiae ministeriis admittuntur. Respondetur, quod ista clausula cum eucharistiae &c. non refertur ad paruulos: sed ad adultos: de quibus praecedens litera loquitur: ut ubi dicit glol. & satis patet inspicienti textum illius cap.

¶ Dubitatur quinto, utrum possit dari eucharistia a d probationem suspectorum: & uidetur quod sic: quia ij. quaest. iiij. secundum aliam quotationem q. v. saepe. dicitur, Saepe con tingit, ut in monasteriis monachorum furta perpetrentur: idcirco statuimus ut quando fratres de talibus se expurgare debent: missa ab abbate celebretur; uel ab aliquo ex praesentibus fratribus: & sic expleta missa omnes communicentur in haec uerba. Corpus domini sit tibi ad probationem hodic.

¶ Ad oppositumdare ceucharistiam suspectis: ut crimen eorum non de praehendatur, est tentare dominum: sed deus tentandus non est. Deuter. vi. & Matth. iiij. Respondet gloilioe quod canonille abrogatus est. quia hoc modo quaerere purgationem criminis est tentare deum. Potest tamen dici secundum Alex. par. iiii. q. xlix. membii. art. ii. quod non fuit intentio illius decreti: nec statuentis: quod fieret probatio, seu purgatio criminis per aliquod signum apparens in illo, qui crimencommisit: sed ut accedens ex timore accedendi ad corpus dominicum cum conscientia pctigorcretur; & purgaret sca pcta¬ commisso: unde non est intelligendum: quod haec uerba corpus domini sit tibi ad probationem hodie debeant sic intelligi: corpus domini sit tibi ad probationem criminis peraliquod signum apparens in re: sed sit tibi ad manifestationem uirturis sacramenti: ut illo mediante puigeris ab hoc peccato, si peccasti; & hoc intellectu stante non tentaretur deus: nec crimen proderetur: & poterat fierihaec iustificatio hac intentione: ut percontritionem illius, qui furtum commiserat, fieret restitutio furti. Haec Alexa.

¶ Vitimodubitatur; utrum eucharistia dari debeat eis, qui adhuc sunt in penitentia. Respondetur, quod est quaedam penitentia publica, & solemnis: qua paenitem tes per episcopi sententiam excluduntur ad tempus ab ecclesia: & in bona quinta feria per eundem teconciliantur: & ante hanc reconciliationem: paenitentes ad eucharistiam extra casum necessitatis, admitti non debent: secus de alijs paenitentibus: & de talibus solemniter paenitentibus intelligi debent canones, & glossae uetantes paenitentes a sacramenti communione. Et tantum de hac quaestione.